NEE. wethouder Koster. Van: G. Kraaijkamp Tel nr: Nummer: 14A.00821

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: G. Kraaijkamp Tel nr: Nummer: 14A Datum: 29 oktober 2014 Tekenstukken: Nee Bijlagen: 4 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.): Team: Onderwijs, Welzijn & Zorg Onderwerp: Omzetten tijdelijke contracten WSW gemeente Woerden in vaste contracten Advies: 1. Kennis te nemen van het memo van Ferm Werk over het verlengen van de tijdelijke contracten WSW. 2. Kennis te nemen van de overwegingen en argumenten zoals vermeld in dit college voorstel en in de bijgevoegde notitie van Cedris (brancheorganisatie WSW). 3. Akkoord te gaan met het omzetten van de tijdelijke contracten van 24 inwoners van Woerden met een WSW-indicatie in vaste contracten (18,33 fte) en het dagelijks bestuur van Ferm Werk hierover te berichten. 4. Voor 2015 eenmalig een extra budget ter beschikking te stellen van maximaal ,= in verband met de in 2015 eenmalig optredende overrealisatie. 5. Dit extra budget te dekken vanuit het Participatiebudget Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: Portefeuillehouder: wethouder Koster

2 Inleiding: In 2014 is geconstateerd dat de gemeente Woerden plaatsingsruimte had voor inwoners met een (door het UWV afgegeven) WSW-indicatie. Door ophoging van de taakstelling en door boven gemiddeld natuurlijk verloop was een situatie ontstaan waarin zo'n 20 fte WSW-personeel minder in dienst van Ferm Werk was dan toegestaan op basis van de voor 2014 geldende taakstelling. Op dat moment stonden nog voldoende inwoners van Woerden op de wachtlijst voor een dienstverband WSW. In februari 2014 is besloten de beschikbare taakstelling in te vullen door personen op de wachtlijst een tijdelijk contract tot 1 januari 2015 aan te bieden. Daarmee werd afgeweken van de voorheen gebruikelijke werkwijze waarbij nieuw WSWpersoneel direct een vast contract kreeg aangeboden. Reden om af te wijken was de op dat moment bestaande onzekerheid over de toekomst van de WSW in relatie tot de invoering van de Participatiewet. Nu bestaat daarover meer duidelijkheid en kan worden overgegaan tot het omzetten van de tijdelijke contracten in vaste contracten. De bevoegdheid van het college komt voort uit de volgende wet - en/of regelgeving: Het college is bevoegd beslissingen te nemen ten aanzien van het benutten van de taakstelling WSW; het dagelijks bestuur van Ferm Werk is bevoegd tot het aangaan van dienstverbanden WSW. Beoogd effect: Beoogd wordt de taakstelling WSW 2015 volledig te benutten en daarmee betrokken medewerkers van Ferm Werk met een tijdelijk dienstverband tot 1 januari 2015 zekerheid te bieden voor de toekomst. Argumenten: 1. Kennis te nemen van het memo van Ferm Werk betreffende het verlengen van de tijdelijke contracten WSW. Zie onder 2 2. Kennis te nemen van de overwegingen en argumenten zoals vermeld in dit collegevoorstel en in de bijgevoegde notitie van Cedris (brancheorganisatie WSW). De notitie van Ferm Werk en de notitie van brancheorganisatie Cedris laten zien dat het onderhavige onderwerp behoorlijk complex is. Dat is er mede de oorzaak van dat het onderwerp de landelijke en lokale pers haalt en dat partijen als Divosa, Cedris en FNV met opvattingen naar buiten komen. Centrale vraag in de discussie is welke (financiële) risico s de gemeente loopt met het omzetten van de tijdelijke contracten in vaste contracten en welke alternatieven er zijn. De notitie van Ferm Werk geeft aan dat het gaat om 24 dienstverbanden van inwoners van Woerden (18,33 fte). Daarmee is een subsidie gemoeid van ,= op jaarbasis. De subsidie WSW zal in de komende jaren dalen op twee manieren: - macro wordt de afbouw van de WSW (vanaf 1 januari 2015 is geen nieuwe instroom meer mogelijk) vertaald in een geleidelijke verkleining van de taakstelling op basis van het verwachte natuurlijk verloop. De verlaging van de landelijke taakstelling betekent een overeenkomstige verlaging van het macrobudget - het subsidiebedrag per SE (~fte) daalt de komende jaren nog verder als gevolg van de efficiëntiekorting die de rijksoverheid eerder in gang heeft gezet. Bijgaande notitie van Cedris laat zien dat de bekostiging van de WSW met ingang van 1 januari 2015 gebeurt op basis van de gerealiseerde taakstelling in het jaar vóór het jaar daarvoor (2015 wordt gebaseerd op realisatie 2013, 2016 wordt gebaseerd op realisatie 2014). Dit leidt er toe dat bij niet verlengen van de contracten éénmalig in 2015 een financieel voordeel optreedt. Dat voordeel verdwijnt weer met ingang van Het voorgaande neemt niet weg dat het omzetten van de tijdelijke contracten in vaste contracten betekent dat de gemeente langlopende verplichtingen aangaat (het betalen van loon). Vooralsnog worden de loonkosten min of meer gedekt door de subsidie en de netto toegevoegde waarde die kan worden gerealiseerd door deze mensen productief in te zetten. De huidige WSW regelgeving kan in de toekomst echter wijzigen waardoor grotere financiële risico s ontstaan. Het laatste geldt overigens niet alleen voor het

3 aantal om te zetten tijdelijke contracten, maar ook voor de reeds bestaande vaste WSW-contracten. Om de taakstelling 2014 volledig in te vullen (en over 2014 geen subsidie mis te lopen) is (over een gedeelte van het jaar) 4 fte meer aan tijdelijke contracten verstrekt dan op jaarbasis mogelijk was. Bij verlenging van al deze contracten leidt dat over (geheel) 2015 tot een overrealisatie van 4 fte tenzij natuurlijk verloop dit (gedeeltelijk) teniet doet. Over de overrealisatie wordt geen subsidie ontvangen. Dit leidt tot eenmalige extra kosten voor de gemeente in 2015 van maximaal ,=. 3. Akkoord te gaan met het omzetten van de tijdelijke contracten van 24 inwoners van Woerden met een WSW-indicatie in vaste contracten (18,33 fte) en het dagelijks bestuur van Ferm Werk hierover te berichten De informatie van Ferm Werk en Cedris geeft aanleiding tot het aangaan van vaste contracten. Zoals gezegd levert het niet verlengen van de tijdelijke contracten alleen in 2015 een klein financieel voordeel op. In het geval van niet verlengen zullen betrokken inwoners in veel gevallen een beroep doen op een bijstandsuitkering hetgeen kosten (uitkeringen èn uitvoeringskosten) met zich meebrengt die niet extra door de rijksoverheid worden vergoed zullen betrokkenen gaan behoren tot de doelgroep van de Participatiewet en zal de gemeente verantwoordelijk zijn voor bemiddeling naar betaalde arbeid waarbij waarschijnlijk loonkostensubsidie dan wel nieuw beschut werk zal moeten worden ingezet zal een zeer gering aantal van hen er in slagen zelfstandig een baan te vinden waarmee zij het Wettelijke Minimum Loon (WML) kunnen verdienen. Deze inwoners stonden tenslotte niet voor niets op de wachtlijst voor de WSW. Naast de financiële afweging zoals in het voorgaande verwoord, is er de morele. Destijds is besloten tot het invullen van de taakstelling met tijdelijke contracten vanwege de onzekerheid ten aanzien van de invoering van de Participatiewet. Daarmee werd afgeweken van de regel dat WSW-aanstellingen direct voor onbepaalde tijd werden overeengekomen. Bij het aangaan van de dienstverbanden was het wel de intentie voor deze mensen een duurzame zinvolle dagbesteding te realiseren waarbij zij niet afhankelijk zouden zijn van een uitkering. Gezien de extra kosten van maximaal ,= kan er voor worden gekozen 4 fte minder in dienst te nemen dan de omvang van het totaal aan huidige tijdelijke contracten. Daarmee wordt in 2015 overrealisatie voorkomen maar dit leidt op basis van de geldende bekostigingssystematiek in 2017 en verder tot minder subsidie. Daarnaast is het in dat geval de vraag welke personen wel en welke personen niet een vast dienstverband krijgen aangeboden. Tenslotte leidt een dergelijk besluit mogelijk tot negatieve publiciteit in de pers in vervolg op het eerder genoemde artikel. 4. Voor 2015 eenmalig een extra budget ter beschikking te stellen van maximaal ,= in verband met de in 2015 eenmalig optredende overrealisatie Indien het college besluit tot het aangaan van vaste dienstverbanden leidt dit in 2015 tot extra kosten ter grootte van maximaal Dit maximum treedt op als geen natuurlijk verloop optreedt. Ter vergelijking: in 2014 bedroeg het natuurlijk verloop 4%. Daarnaast moet hierbij worden aangetekend dat het niet verlengen van 4 fte tijdelijke contracten zal leiden tot het verstrekken van bijstandsuitkeringen waarvan de kosten zo n ,= bedragen (gebaseerd op vier uitkeringen voor alleenstaanden). 5. Dit extra budget te dekken vanuit het Participatiebudget 2015 Voor 2015 is in de begroting van de gemeente ,= (fcl ) opgenomen ten behoeve van Participatie. Eerder is besloten dit bedrag niet automatisch te besteden aan activiteiten door Ferm Werk, maar later te besluiten over de besteding. Voorgesteld wordt nu om maximaal ,= vanuit dit budget aan Ferm Werk ter beschikking te stellen ter éénmalige dekking van niet ontvangen WSW-subsidie over 2015 met dien verstande dat optredend natuurlijk verloop wordt verrekend. Kanttekening: Financiën:

4 Het besluit de huidige tijdelijke contracten om te zetten in vaste contracten brengt met zich mee dat voor 2015 voor ongeveer 4 fte geen subsidie wordt ontvangen. Omdat de extra tijdelijke aanstellingen in 2014 niet zijn aangegaan voor het gehele jaar ontstaat voor 2015 een éénmalig probleem van maximaal ,=. Dat bedrag kan lager uitvallen als gevolg van natuurlijk verloop. Uitvoering: Uitvoering vindt plaats door Ferm Werk. Bijgaande concept brief behelst het geven van de opdracht de tijdelijke dienstverbanden om te zetten naar vaste dienstverbanden. Communicatie / Website: Nvt Ondernemingsraad: Nvt Samenhang met eerdere besluitvorming: Eerder is aan Ferm Werk opdracht gegeven tijdelijke dienstverbanden aan te gaan ter vulling van de taakstelling 2014 (zie bijlage 4.) Bijlagen: 1. 14i memo van Ferm Werk aan Yolan Koster en Gerard Kraaijkamp, afschrift aan DB Ferm Werk 2. 14i notitie met betrekking tot tijdelijke contracten van Cedris (brancheorganisatie WSW) 3. 14u conceptbrief aan Dagelijks Bestuur Ferm Werk 4. 14u brief van 23 februari 2014 aan de directie van Ferm Werk met het verzoek tijdelijke dienstverbanden aan te gaan ter vulling van de taakstelling 2014

5 Memo Tijdelijke contracten <Vergadering <dag maand jaar>> <Agendapunt <nummer>> Onderwerp Aan CC Verlengen tijdelijke contracten gemeente Woerden Yolan Kosten, Gerard Kraaijkamp Ivo Korte, Bernhard Drost, Cluster Beleid, Personeelszaken, Dagelijks Bestuur, Dingena van Esterik Bernadet van Vliet Van Datum 16 oktober 2014 ter informatie MT d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. ter goedkeuring MT d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. ter kennisname DB d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. opstellen DB d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. vaststellen DB d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. vaststellen AB d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. ter kennisname RvC d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. vaststellen RvC d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. goedkeuren AVvA d.d. Klik hier als u een datum wilt invoeren. In de AB vergadering van 7 februari 2014 is de wachtlijstverordening Wsw vastgesteld. Deze verordening is opgesteld om inwoners van de gemeente Woerden een tijdelijk Sw-dienstverband te kunnen geven. De gemeente had destijds een orderrealisatie van 19,24 SE. Ferm Werk heeft uiteindelijk 19 SE (25 Personen) een tijdelijk Sw-dienstverband tot 31 december 2014 aangeboden. Ten tijde van het AB besluit was nog niet duidelijk welke mogelijkheden er waren om de dienstverbanden te verlengen. Dit is inmiddels wel duidelijk en middels deze memo wordt u hierover geïnformeerd. In deze memo wordt met redenen onderbouwd waarom er voor gekozen zou moeten worden om alle tijdelijke Sw-dienstverbanden binnen Ferm Werk om te zetten naar Sw-dienstverbanden voor onbepaalde tijd, waardoor de taakstellingen van de aan Ferm Werk deelnemende gemeenten worden gerealiseerd en er geen budget hoeft te worden terugbetaald. De insteek van deze notitie is gericht op respectievelijk: - de bedrijfseconomische kant van de zaak (ad 1) - de juridische kant van de zaak (ad 2) - de bedrijfsvoerings,- sociaal, maatschappelijke afwegingen (ad 3). 1. Financiële afwegingen Om welke groep gaat het? Binnen Ferm Werk gaat het om nu nog 24 tijdelijke Sw-dienstverbanden van inwoners van Woerden (18,33 Fte) die wel of niet verlengd kunnen gaan worden, respectievelijk kunnen worden omgezet in Sw-dienstverbanden voor onbepaalde tijd. Hiermee is in totaal circa aan subsidie gemoeid. Budgettaire gevolgen voor gemeenten bij stoppen van tijdelijke dienstverbanden Inmiddels is duidelijk geworden dat voor de verdeling van de Wsw-middelen na de afsluiting van de Wsw in 2014, met ingang van 2015 jaarlijks op basis van actuarieel onderzoek het geschatte natuurlijk verloop van het aantal Sw-dienstbetrekkingen per gemeente wordt bijgesteld. Dit houdt in dat een dalend aantal Wsw-plaatsen per gemeente in daarop volgende jaren doorwerkt in de schattingen van het volume voor het te ontvangen Wsw-budget door desbetreffende gemeente. Het niet verlengen van tijdelijke Sw-dienstverbanden levert voor de gemeenten daarom uitsluitend slechts een eenmalig financieel voordeel op in het Wsw-budget, namelijk voor de duur van één jaar. Het is dan ook een misvatting dat gemeenten structureel budgettair voordeel kunnen behalen door het stopzetten van de tijdelijke Sw-dienstverbanden. Voor het daaropvolgende jaar betekent het namelijk dat het Wsw-deel een minder groot aandeel uitmaakt van het totale Participatiebudget van een Pagina 1 van 4 Onderwerp memo Auteur Datum Gericht aan Versie Verlengen tijdelijke contracten Bernadet van Vliet 15 oktober 2014 Gemeente Woerden 1 gemeente Woerden

6 Memo Tijdelijke contracten <Vergadering <dag maand jaar>> <Agendapunt <nummer>> gemeente, en daarmee niet alleen ten koste gaat van de huidige Wsw-plekken binnen deze gemeente, maar ook van het totale Participatiebudget van desbetreffende gemeente. Het Participatiebudget is namelijk geen ongedeeld budget, waardoor het behalen van een voordeel op het ene onderdeel, bijvoorbeeld Wsw, zou kunnen worden aangewend voor het andere onderdeel. Indien het Sw-dienstverband niet verlengd wordt, kan er weer een beroep worden gedaan op de uitkering welke de medewerker ontving voor het aanbieden van het tijdelijk Sw-dienstverband. Een deel zal een beroep doen op de WWB. De afgelopen jaren waren de ontvangen Rijksmiddelen voor WWB-uitkeringen in de gemeente Woerden onvoldoende om de te verstrekken WWB-uitkeringen ook daadwerkelijk mee te kunnen bekostigen. Dit tekort wordt alleen maar groter bij het niet omzetten van de 24 tijdelijke Wswdienstverbanden in Wsw-dienstverbanden voor onbepaalde tijd door het ontstaan van volumestijging van de bijstand, en er daardoor wel de kosten zijn en niet het budget! Budgettaire gevolgen voor gemeente bij verlengen van tijdelijke dienstverbanden voor onbepaalde tijd. Als alle tijdelijke contracten worden omgezet in vast, dan betekent dit dat de gemeente Woerden in 2015 voor 4 SE zal moeten bijbetalen. Dus: als in 2015 geen mensen overlijden of vrijwillig de Wsw verlaten (zonder dat ze met pensioen gaan), dan bedraagt de verwachte overrealisatie bij Woerden 4 SE. Dat betekent een (éénmalige) bijbetaling van ongeveer , naast het reeds bekende tekort op het I-deel. De verwachting is dat het volgend jaar niet meer mogelijk is om onderling uit te ruilen. Indien dit wel mogelijk is, dan zou 3 SE gecompenseerd kunnen worden door de andere deelnemende gemeenten aan Ferm Werk. 2. Juridische overwegingen Wat betreft de juridische overwegingen die samenhangen met het wel of niet omzetten van de tijdelijke Sw-dienstverbanden in Sw-dienstverbanden voor onbepaalde tijd moet met de volgende zaken rekening worden gehouden: - De VNG wil de CAO Wsw bevriezen en is met de onderhandelingen over een nieuwe CAO Wsw gestopt. Dit betekent dat het voornemen is dat er geen verhogingen meer van Sw-lonen of andere verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden voor de sociale werkvoorziening zullen plaatsvinden, zo ook niet in het pensioen. Met het herzien c.q. bijstelling van de Wswpensioenvoorziening, is door partijen sinds 01 januari 2013 reeds een start gemaakt, en deze zal worden gecontinueerd vanwege de steeds kleiner wordende Wsw-groep en de beloning van steeds meer Wsw-medewerkers op het niveau wettelijk minimumloon, waardoor er nauwelijks meer pensioenopbouw plaatsvindt. Ook het salaris van de tijdelijke Wsw-medewerkers ligt op het niveau van het wettelijk minimumloon. Dit gedurende een periode van tenminste 5 jaren conform CAO Wsw, waarna inschaling in functieloon enkel bij voldoende functioneren conform functievereisten, moet plaatsvinden. - Het invullen van de functie van de tijdelijke Sw-medewerker door deze medewerker die vanaf 01 januari 2015 onder de Participatiewet valt (om zorg te dragen voor de continuïteit in de bedrijfsvoering) is juridisch niet mogelijk vanwege het opeenvolgend werkgeverschap. Op basis van de nieuwe Wet werk en zekerheid kan pas na maximaal een half jaar dezelfde medewerker, dezelfde werkzaamheden gaan vervullen onder een andere noemer. In principe ontstaat door het hanteren van dit principe een niet gewenste zogenaamde draaideurconstructie. - In het kader van de nieuwe Wet werk en zekerheid moet Ferm Werk vanaf halverwege 2015, wettelijke transitievergoedingen gaan betalen voor medewerkers die langer dan 24 maanden een dienstverband hebben gehad met Ferm Werk, en waarvan het dienstverband o.a. van rechtswege wordt beëindigd, zoals voor de groep tijdelijke Sw-medewerkers. Pagina 2 van 4 Onderwerp memo Auteur Datum Gericht aan Versie Verlengen tijdelijke contracten Bernadet van Vliet 15 oktober 2014 Gemeente Woerden 1 gemeente Woerden

7 Memo Tijdelijke contracten <Vergadering <dag maand jaar>> <Agendapunt <nummer>> 3. Bedrijfsvoerings,- sociaal en maatschappelijke afwegingen Met betrekking tot de aspecten van de bedrijfsvoering en de sociaal, maatschappelijke afwegingen die ten grondslag liggen aan de keuze van het wel of niet omzetten van tijdelijke Wsw-dienstverbanden in dienstverbanden voor onbepaalde tijd moet gedacht worden aan de volgende consequenties: Consequenties bedrijfsvoering Ferm Werk: - Ingewerkte medewerkers vertrekken bij Ferm Werk en moeten, indien mogelijk, vervangen gaan worden. Nieuwe werving en selectie kost tijd, zorgt daarnaast voor productieverlies en verlies van kennis en kunde. De vraag moet gesteld worden of met mogelijke tijdelijke nieuwe medewerkers het ontstane productieverlies en de kennis binnen de organisatie kan worden opgevangen? Indien deze werkplekken niet kunnen worden ingevuld met WWB-cliënten zal dit leiden tot meeruitgaven in het kader van de WWB, of aan andere aanvullende kosten c.q. toelagen die ten laste zullen komen van gemeenten. Tevens zal dit ten koste gaan van de bedrijfsvoering en opbrengsten van Ferm Werk. - Als de tijdelijke 24 Wsw-medewerkers de komende twee jaren wegvallen, betekent dat verminderde opbrengsten in de bedrijfsvoering van Ferm Werk. - Ferm Werk geeft de nadrukkelijke voorkeur aan de afbouw van het Wsw-bestand in de organisatie, ingezet op basis van het natuurlijk verloop (pensionering). Dit betekent dat in de periode circa 100 fte Wsw-medewerkers de organisatie zullen verlaten (dat is 31% tov de stand 2015). Bron: SEO rapport over de afbouw van het Wsw bestand dd , in opdracht van het Ministerie van SZW. Daarnaast zullen er de komende jaren medewerkers als gevolg van overlijden, vertrek op basis van wederzijds goedvinden, en bijvoorbeeld uitstroom naar WIA/WAO niet meer tot de Wsw-doelgroep behoren. Genoemde ingezette afbouw als gevolg van natuurlijk verloop heeft voor het Werkbedrijf van Ferm Werk nu en in de toekomst consequenties in relatie tot de bedrijfsvoering en opbrengsten. Echter, indien deze afbouw middels natuurlijk verloop via de weg van de geleidelijkheid kan gaan, is de bedrijfsvoering van Ferm Werk daardoor veel beter in staat. Consequenties medewerkers: - Na minimaal drie jaar op wachtlijst Wsw te hebben gestaan en eindelijk te zijn geplaatst, betekent het niet verlengen van het Sw-dienstverband voor betrokkene alsnog verlies van een baan, daarmee verlies van de dagelijkse structuur en het volwaardig kunnen deelnemen (participeren) aan de samenleving middels werk. - Verlies van de financiële structuur voor betrokkenen met alle gevolgen van dien zoals schuldhulpverlening e.d. Consequenties imago Ferm Werk/gemeenten: - Een stuk minder vertrouwen van de huidige medewerkers in Ferm Werk als goed werkgever en de gemeenten als stake-holders van Ferm Werk, ook bij diegenen die niet worden geraakt door de eventuele keuze tot het niet verlengen van de Sw-dienstverbanden. - Een negatief beeld/imago van Ferm Werk en de gemeenten als werkgever zal ongetwijfeld uitstralen naar overige werkgevers in de regio, terwijl deze werkgevers juist hard nodig zijn om rendabel te kunnen zijn met Ferm Werk en om de WWB-cliënten en Wsw-medewerkers te kunnen laten uitstromen c.q. detacheren naar deze werkgevers. Dit terwijl de organisatie van Ferm Werk c.q. de stake-holders deze mensen gaat ontslaan (voorbeeldfunctie?). - Het niet verlengen van de 24-Sw-dienstverbanden is in contradictie met de geformuleerde doelstellingen van de gemeente Woerden, waarbij voorop staat dat iedereen moet kunnen participeren in de participatiesamenleving, mits iedereen kan participeren. Daardoor moet er voldoende oog zijn voor kwetsbaren, zoals mensen met een arbeidsbeperking, op de arbeidsmarkt. Pagina 3 van 4 Onderwerp memo Auteur Datum Gericht aan Versie Verlengen tijdelijke contracten Bernadet van Vliet 15 oktober 2014 Gemeente Woerden 1 gemeente Woerden

8 Memo Tijdelijke contracten <Vergadering <dag maand jaar>> <Agendapunt <nummer>> 4. Resumerend Met het bovenstaande worden ons inziens voldoende gegronde redenen aangegeven waarom er niet door de gemeente gestopt zou moeten worden met de 24 tijdelijke Sw-dienstverbanden binnen Ferm Werk. Voorstel Naar aanleiding van het voorgaande wordt aan de gemeente Woerden voorgesteld om: 1. Kennis te nemen van de inhoud van deze notitie en in te stemmen met de standpunten in deze notitie; 2. en voor te stellen aan het Dagelijks Bestuur om de 24 tijdelijke Sw-dienstverbanden om te zetten in Sw-dienstverbanden voor onbepaalde tijd. Pagina 4 van 4 Onderwerp memo Auteur Datum Gericht aan Versie Verlengen tijdelijke contracten Bernadet van Vliet 15 oktober 2014 Gemeente Woerden 1 gemeente Woerden

9 Tijdelijke contracten SW: collectief stopzetten is twijfelachtig Gemeenten worden geconfronteerd met hoge kosten voor onder andere de SW-populatie, een dalend subsidiebedrag en een forse opgave om de verwachte nieuwe instroom in de Participatiewet goed te kunnen bedienen. V financiële uitdaging het hoofd E de beleidstafel komt, is die van het al dan niet verlengen van de tijdelijke contracten in de WSW. De bij dit scenario gehanteerde argumenten kunnen van verschillende aard zijn: budgettair en financieel, juridisch en/of sociaal-maatschappelijk. Deze notitie heeft tot doel de verschillende argumenten in perspectief te plaatsen en waar nodig opheldering te verschaffen. In deze notitie geven wij het volgende aan: 1. Het is een misvatting dat gemeenten een structureel budgettair voordeel kunnen behalen door het stopzetten van tijdelijke contracten WSW is. Daarnaast pakt een financieel alternatief (loonkostensubsidie, uitkering) meestal duurder uit; 2. Vanuit wettelijke zorgplicht en medebewindtaak hebben gemeenten in 2014 de verantwoordelijkheid voor deze doelgroep. Collectief stopzetten van de tijdelijke contracten staat daarmee op gespannen voet. De subsidieregeling als zodanig biedt volop ruimte om de benodigde werkplekken op een sociaal-maatschappelijk gewenste wijze invulling te geven. In deze notitie gaan wij in op deze aspecten. 1

10 1. Budgettaire gevolgen van stopzetten tijdelijke contracten Een van de gehanteerde argumenten voor het stopzetten van de tijdelijke contracten is dat hiermee extra ruimte in het Participatiebudget kan worden gecreëerd. Achterliggende gedachte is dat gemeenten als gevolg van de subsidieverlaging WSW met tekorten in het Participatiebudget worden geconfronteerd. Hierdoor is slechts beperkt ruimte voor bemiddeling van de overige doelgroepen. Uit het totale Participatiebudget moeten ook de reïntegratiekosten voor de mensen in de bijstand en de nieuwe instroom aan arbeidsgehandicapten betaald worden. Schematisch als volgt weergegeven: Voor een groot aantal gemeenten/ SW-bedrijven bestaat de SW-populatie voor 15% tot 20% uit tijdelijke aanstellingen. Als deze aanstellingen niet verlengd worden zo is de redenering ontstaat er ruimte in het Participatiebudget. De fout die sommigen hierbij maken is dat zij denken dat het Participatiebudget een zogenoemd A aangewend kunnen worden voor een ander onderdeel. Dat is niet zo. Bij de verdeling van de middelen in het Participatiebudget (sociaal deelfonds) is SZW voornemens te werken met verschillende deelbudgetten, waaronder het Wsw-budget, met elk een eigen verdeelsleutel. Voor de verdeling van het Wsw-budget heeft SZW eerder met VNG, Cedris en Divosa afspraken gemaakt. Deze afspraken blijven staan voor de huidige verdeelsystematiek. Voor de afbouw van de Wsw wordt daarom een separaat deel van het macrobudget verdeeld. Bron: MINSZW De definitieve taakstelling 2014 is de basis van de verdeling voor de afbouw van de Wsw. Per gemeenten wordt op basis van de Wsw statistiek via een actuariële berekening de verwachte daling van het bestand bepaald. De omvang van het bestand per gemeente bepaalt het aandeel in het macrobudget dat gemeenten ontvangen. 2

11 Deze afspraken zijn juist zo vormgegeven om gemeenten in staat te stellen aan de financiële verplichtingen ten aanzien van de WSW te kunnen blijven doen, ook op de langere termijn. Concreet betekent dit dat het P-budget voor wat betreft het WSW-deel bepaald wordt aan de hand van de realisatiecijfers in voorgaande jaren. In bovenstaande figuur is dit schematisch weergegeven voor een gemeente met SW-ers (SEs) waarvan 200 tijdelijke contracten. In 2014 ontvangt deze gemeente aan SW-subsidie = 25,9 mln. Als in 2014 de tijdelijke contracten niet worden verlengd dan - Wordt de taakstelling over 2014 niet gerealiseerd en moet het teveel aan budget ontvangen gelden worden terugbetaald; - Is het SW- budget over 2015 gebaseerd op de oorspronkelijke hogere taakstelling van SEs (minus volumedaling van 5%); daarbij wordt bij meicirculaire 2015 gecorrigeerd voor de realisatie 2014; - Wordt voor het SW-budget over 2016 en latere jaren gerekend met het structureel lagere volume van 800 SEs. Met andere woorden: - het stopzetten van de tijdelijke contracten leidt tot een daling van het landelijke volume aan SW-plekken (de landelijke taart wordt een beetje kleiner) - voor een individuele gemeente wordt het deel van het landelijke volume gebaseerd op de eigen realisatiecijfers (de gemeente krijgt een kleiner deel van de landelijke taart) Voor de jaren daarna geldt hetzelfde mechanisme: als in 2015 tijdelijke contracten niet worden verlengd, dan leidt dat in 2016 tot een tijdelijk voordeel. In 2017 wordt het budget hier structureel op aangepast etc. 3

12 2. Financiële kosten van een SW-plek en mogelijke alternatieven Een SW-plek kost geld, is een veelvuldig gehanteerd argument. Door de tijdelijke contracten niet te verlengen wordt de SW versneld afgebouwd, hetgeen op het eerste gezicht financieel voordelig lijkt. Om tot verantwoorde keuzes te komen is het van belang om te realiseren wat de consequenties zijn van het al dan niet verlengen van contracten c.q. wat de alternatieven zijn. structurele kosten/ baten 1) 2) saldo Huidige situatie Tijdelijk contract SW cao-loon Rijkssubsidie Netto toegevoegde waarde/ omzet Bedrijfskosten Alternatief 1 Nieuwe instroom met loonkostensubsididie cao-loon Loonkostensubsidie Participatiebudget Netto toegevoegde waarde/ omzet Bedrijfskosten Alternatief 2 WWB-uitkering tot WWB-uitkering budget Inkomensdeel 0 a uitkeringskosten Alternatief 3 Reguliere uitstroom 0 1) Voor een toelichting op de gehanteerde kengetallen zie rapport Werken Loont (jan 2014) 2) In dit voorbeeld gaan wij uit van structurele kosten en baten. Bij forse verschuivingen in de bedrijfsvoering (een terugloop in het klantenbestand) moet rekening gehouden worden met aanzienlijke migratiekosten). Het klopt dat een SW-plek in veel gevallen in de structurele situatie (2020) geld zal blijven kosten. In bovenstaand voorbeeld in de orde van - D bij de WSW-cao en bij andere boven het minimumloon liggen, onder andere door pensioenverplichtingen en eindejaarsuitkeringen. De bedrijfskosten en opbrengsten zullen grosso modo tegen elkaar wegvallen. Bij lagere loonwaarden zal het saldo tussen netto toegevoegde waarde en bedrijfskostenmogelijk licht negatief worden. Het alternatief van instroom via loonkostensubsidie is financieel iets ongunstiger. Dit komt omdat in plaats van de Rijkssubsidie WSW een lager bedrag aan loonkostensubsidie en een bijdrage voor het Participatiebudget wordt verstrekt. Met andere woorden: de oude SW-regeling is financieel gunstiger dan de nieuwe regeling. Een tweede alternatief van het verstrekken van een WWB-uitkering biedt geen soelaas. Gemeenten krijgen in ieder geval te maken met hogere uitvoeringskosten (in orde van - A de toekomstige spelregels van het budget Inkomensdeel (historisch of objectief) wordt het budget al dan niet aangepast aan de volumestijging van de bijstand. Als dat niet het geval is, krijgt de gemeente te maken met een forse oploop van de kosten (wel de kosten en niet het budget). 4

13 Derde alternatief is reguliere uitstroom. Als het lukt om de medewerker uit te laten stromen naar een reguliere functie zonder loonkostensubsidie dan is dat zonder enige twijfel voor de gemeente financieel het meest aantrekkelijk. Er zijn structureel geen kosten meer. Mocht dit een serieuze mogelijkheid zijn, dan zijn er in deze individuele omstandigheden inhoudelijk goede gronden om het tijdelijke contract niet te verlengen. De desbetreffende medewerker hoeft namelijk niet meer in aanmerking te komen voor een voorziening of ondersteuning. De kans hiertoe lijkt overigens beperkt: niet voor niets is destijds door het UWV een SW-indicatie afgegeven, en zijn de achterliggende beperkingen niet verdwenen. Daarnaast kan het al dan niet verlengen van individuele contracten op gespannen voet staan met het door de gemeente vastgelegde wachtlijstbeleid (dit geldt voor 2014) of ontstaat er risico op willekeur. De getallen in bovenstaande tabel zijn globale gemiddelde landelijke kengetallen, die per bedrijf/ regio kunnen verschillen. Als er bijvoorbeeld sprake zou zijn van een inefficiënt functionerend SWbedrijf, dan vraagt dit om maatregelen in de bedrijfsvoering en is dat niet een argument om de tijdelijke contracten stop te zetten. De inefficiënties zitten bijvoorbeeld in staf, infrastructuur of onrendabele werksoorten. Als de financiering wordt weggehaald, neemt het probleem van het dekken van de kosten alleen maar toe. Het achterliggende probleem wordt daarmee niet opgelost. Nut en noodzaak van transformeren van een SW-bedrijf staan dus los van het financieren van de doelgroep. 3. Juridische argumenten Tijdelijke contracten hoeven vanuit het arbeidsrecht bezien niet verlengd te worden. Er is geen plicht om vanaf 2015 een tijdelijk Wsw-contract om te zetten in een vervolgcontract of in een contract voor onbepaalde tijd. De Flexwet blijft drie achtereenvolgende contracten van kracht. Gemeenten voeren de Wsw in medebewind uit en zijn verantwoordelijk voor het realiseren W Gemeenten hebben daarbij de ruimte om de uitvoeringsmodaliteit te bepalen die het beste past bij de wijze waarop zij hun verantwoordelij W J middel van een beschikking de taakstelling vastgesteld en budgetten beschikbaar gesteld. Niet verlengen van de tijdelijke contracten waardoor de taakstelling over 2014 niet gerealiseerd zou gaan worden, staat op gespannen voet met de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van deze medebewindstaak. Tenslotte zien we op dit moment enkele voorbeelden waarin gemeenten verkennen om mogelijk onderscheid te gaan maken in het niet-verlengen van tijdelijke contracten van eigen inwoners en contracten van medewerkers afkomstig uit andere gemeenten. Achterliggende reden is dat bij deze medewerkers de andere gemeenten de uitkeringslasten zullen dragen. Het hoeft geen betoog dat we op een hellend vlak komen als het continueren van de arbeidsovereenkomst bij de werkgever afhankelijk wordt van de eigen woonplaats. H een juridisch procedure geen stand houdt. Samengevat menen we te kunnen stellen dat collectief stopzetten van tijdelijke contracten twijfelachtig is. In individuele gevallen kunnen er wel serieuze overwegingen zijn om niet tot verlenging over te gaan. 5

14 4. Sociaal maatschappelijke argumenten In deze notitie doen wij geen normatieve uitspraken over de kosten en baten van het in stand houden van een SW-voorziening, anders dan de algemene noties dat de werk de voorkeur verdient boven uitkering, en dat werk bij voorkeur in een zo regulier mogelijke omgeving dient plaats te vinden. Het pleidooi om de tijdelijke contracten te continueren van dient dan niet beschouwd te worden als een oproep om historische of bestaande SW-activiteiten in stand te houden. Op basis van een objectieve indicatiestelling van het UWV is geconcludeerd dat de desbetreffende medewerkers in aanmerking komen voor ondersteuning. De wetgever en Ministerie van SZW bieden de mogelijkheid om voor deze doelgroep de subsidiemogelijkheden te continueren. De wijze waarop gemeenten en SW-bedrijf vervolgens invulling geven aan deze voorziening staat hier los van. De subsidieregeling biedt de financiële zekerheid om dit arrangement invulling te geven voor de lange termijn. Het is dan ook niet een subsidie aan het desbetreffende SW-bedrijf of aan een bepaalde werksoort. Het is een overeenkomst tussen MINSZW en de gemeente om langdurig medewerkers die geïndiceerd zijn op bepaalde beperkingen, een passende werkplek te kunnen blijven bieden. 6

15 Dagelijks Bestuur Ferm Werk tav Dhr. I Korte, secretaris Carrosserieweg BC Woerden Onderwerp: Tijdelijke dienstverbanden WSW Uw Kenmerk: Uw brief van: 16 oktober 2014 Datum 12 november 2014 geregistreerd onder nr.: 14i Ons Kenmerk Doorkiesnummer/Behandeld door: Verz. 14U / G. Kraaijkamp Geachte heer Korte, In februari 2014 heeft het college van de gemeente Woerden besloten de op dat moment beschikbare taakstelling WSW in te vullen door Ferm Werk te verzoeken tijdelijke contracten aan te gaan met inwoners die op de wachtlijst WSW stonden. Op basis van de direct daarvoor aangepaste Wachtlijstverordening werd daarbij voorrang verleend aan personen die reeds binnen Ferm Werk werkzaam waren via een schakeltraject. Het besluit over te gaan tot tijdelijke dienstverbanden en af te zien van het aangaan van vaste contracten werd ingegeven door de op dat moment bestaande onzekerheid omtrent de toekomst van de WSW en de komst van de Participatiewet per 1 januari Onder meer op basis van door Ferm Werk aangeleverde informatie heeft het college besloten het dagelijks bestuur van Ferm Werk te vragen de aangegane tijdelijke contracten om te zetten in vaste contracten. Daarbij realiseren we ons dat dit in 2015 leidt tot eenmalige extra kosten ter grootte van maximaal ,=. Dit als gevolg van de bekostigingssystematiek op basis van historische gegevens. De gemeente Woerden zal deze extra kosten vergoeden voor zover zij optreden met verrekening van in 2015 optredend natuurlijk verloop. We gaan ervan uit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Wij worden graag op de hoogte gesteld van de voortgang van het omzetten van de tijdelijke in vaste contracten. College van burgemeester en wethouders De secretaris dr. G.W. Goedmakers CMC De burgemeester V.J.H. Molkenboer bijlage: collegebesluit

16 Gemeente Woerden 14U O gemeente WOERDEN Blekerijlaan 14 Ferm Werk.wc R w o c r d o n I ostbus 4b t.a.v. de Directie 3440 AA woerden Carrosserieweg 1,... -,., j Telefoon BC Woerden Fax (0348) ü 8 stadhuis@woerden.nl BTW-nummer NL B.02 KvK-nummer Onderwerp: Plaatsing van WSW-geïndiceerden !BAN-nummer NL41BNGH Uw Kenmerk: Uw brief van: Datum 23 februari 2014 geregistreeerd onder nr.: 2 h FEB, 2014 Ons Kenmerk Doorkiesnummer/Behandeld door: Verz. U- u / G. Kraaijkamp Geachte Directie, Onlangs is gebleken dat naar aanleiding van natuurlijk verloop onder het zittend WSW-personeel, plaatsingsruimte voor de gemeente Woerden is ontstaan. Na jaren van geen plaatsingsruimte waardoor wij geen inwoners van de wachtlijst konden plaatsen, is nu plaatsingsruimte ontstaan ter grootte van zo'n 20fte. Zoals u weet is deze situatie voor het bestuur van Ferm Werk aanleiding geweest een gemeentelijke verordening op te stellen met betrekking tot de volgorde van plaatsing. De gemeente Woerden is er voorstander van voorrang te verlenen aan personen op de wachtlijst die reeds via een schakeltraject binnen (dan wel buiten) Ferm Werk actief zijn. De verordening stelt ons in staat deze volgorde te hanteren. Door middel van dit schrijven verzoek ik u tot indienstname van personen op de wachtlijst over te gaan en hierbij te handelen overeenkomstig de op 7 februari 2014 in het Algemeen Bestuur vastgestelde 'Wachtlijstverordening Wet sociale werkvoorziening 2014'. Gezien de onzekerheden met betrekking tot de besluitvorming over de Participatiewet, verzoek ik u betrokkenen een tijdelijk dienstverband aan te bieden tot 1 januari In het najaar zullen wij op basis van nadere regelgeving bezien of dit dienstverband kan worden verlengd of kan worden omgezet naar een vast dienstverband. Graag hebben wij nog even contact voordat tot plaatsing wordt overgegaan. Dit in verband met de mogelijkheid dat personen op de wachtlijst een met een schakeltraject vergelijkbaar traject doorlopen buiten Ferm Werk. Ook zij zouden voor voorrang bij plaatsing in aanmerking kunnen komen. U kunt hiervoor contact opnemen met Gerard Kraaijkamp. Er op vjsj&etfweqd u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, mettfnendelijke groet, Mw. Y Hester VDréèse Wethouder gemeente Woerden Op alle leveringen en overeenkomsten?ijn on/.e algemene inkoopvoorwaarden van toepassing lwww.wneriien.nl) WOERDEN, STAD WAAfL HET HART KLOPT 1 " SC