Voorblad. Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid

Transcriptie

1 Voorblad Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid Programma

2 Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 2 -

3 Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid Programma Inhoud VISIE...4 Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid ONTPLOOIING Onderwijs en Jeugd Zorg en welzijn Inkomen en Participatie Kunst en Cultuur Sport en Recreatie GROEI Economie en Werkgelegenheid Wonen Ruimte voor Groene Groei VRIJHEID Vrijheid en veiligheid Mensenrechten Bestuur en dienstverlening Financiën Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 3 -

4 VISIE D66 is een politieke vereniging die in 1966 is opgericht en dus in 2014 al 48 jaar bestaat. Al die jaren is onze missie ongewijzigd gebleven: mensen meer te zeggen geven over wie hen bestuurt en hoe zij hun eigen land en leven willen inrichten. Vrijzinnigheid is onze inspiratiebron. Democratie zit in onze genen. In de relatie overheid - burger is nog veel te weinig veranderd. Onderhoud aan de democratie is uitgebleven. D66 hecht niet aan gevestigde belangen en structuren. D66 is de vrijdenker van de politiek. Het wordt weer tijd om gevestigde structuren open te breken en nieuwe vormen van directe democratie in te voeren, zodat er ruimte en invloed komt voor mensen. En niet alleen voor de mensen die het toevallig getroffen of goed voor elkaar hebben. Voor iedereen, jong en oud, arm en rijk. Dat is een kwestie van beschaving. D66 wil dat iedereen mee kan doen, dat niemand wordt buitengesloten. De vijf richtingwijzers van D66 D66 hanteert al vele jaren vijf algemene richtingwijzers voor politiek handelen. Vertrouw op de eigen kracht van mensen. Denk en handel internationaal. Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving. Koester de grondrechten en gedeelde waarden. Beloon prestatie en deel de welvaart. Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid Het verkiezingsprogramma van D66 voor de bestuursperiode Ruimte voor Ontplooiing, Groei en Vrijheid is een uitwerking van onze toekomstvisie, vervat in een wensenpakket dat de kracht voor ontplooiing, groei en vrijheid moet stimuleren. Het monistische lokale bestuursstelsel biedt nieuwe kansen om nu meer dan ooit strategische partnerschappen aan te gaan. Een fundamentele voorwaarde daartoe is om hier en daar los te laten en ruimte te geven aan meer onderling vertrouwen; Zo kunnen we ons maatschappelijk kapitaal 'smart' inzetten om onze doelen te bereiken. En dat kost geen geld. Integendeel zelfs. Amsterdam Zuidoost Nergens Anders. Op 1 januari 2013 telde Amsterdam Zuidoost inwoners, verdeeld over huishoudens. Velen komen uit diverse delen van de wereld, waardoor zij het stadsdeel verrijken met een grote diversiteit aan culturen en gebruiken. Eén op de drie Zuidoostenaren is jonger dan 25 jaar. Amsterdam Zuidoost is een rijk, modern, dynamisch, ruimtelijk, groen en werelds stadsdeel. Het straalt vaak van trots, maar worstelt ook met complexe vraagstukken. De uitdaging is om een duurzaam evenwicht te vinden in dit dynamische deel van Amsterdam. Het zich verder te laten ontwikkelen tot een omgeving die unieke kansen biedt voor ontplooiing, groei en vrijheid en dus het beste uit zichzelf te halen. De kern van een veilige, prettige en bloeiende samenleving is dat mensen op een open, goede en constructieve manier met elkaar kunnen leven. Zich in vrijheid kunnen ontplooien, groeien en bloeien. De opgave voor Amsterdam Zuidoost is om ervoor te zorgen dat in de buurten, wijken en gemeenschappen de voorwaarden gunstig zijn, zodat iedereen hier op een prettige manier kan wonen, werken, leren en recreëren en hun talenten zo optimaal mogelijk kan ontplooien. D66 Amsterdam Zuidoost wil zich inzetten om noodzakelijke en gunstige voorwaarden daartoe te helpen scheppen. Het is vervolgens aan de persoonlijke verantwoordelijkheid van een ieder om kansen die er ontstaan zo goed mogelijk te benutten. Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 4 -

5 D66 Amsterdam Zuidoost wil dat iedereen in het stadsdeel zich er thuis voelt. Een plek is waar je aangenaam kunt vertoeven, er ontplooiingskansen zijn, ondernemen toereikend is en kinderen gezond kunnen opgroeien. Een Zuidoost dat in staat is om haar rijkdom aan diversiteit optimaal te benutten. Een uniek stadsdeel waar wonen, werken, leren en recreëren tegelijkertijd mogelijk is. Kortom, een veilige, evenwichtige en inspirerende leef- en werkomgeving. 'Amsterdam Zuidoost - Nergens Anders'. Daarnaast wil D66: Dat elke inwoner van Zuidoost het onderwijs en de zorg krijgt die zij nodig heeft. Het stadsdeel aantrekkelijk is voor grote bedrijven maar ook voor kleine ondernemers om zich te vestigen. Dat schept werkgelegenheid en levendigheid. De ontsluiting en toegankelijkheid wordt verbeterd zodat inwoners en bezoekers niet onnodig afhankelijk zijn maar zich zorgeloos en veilig kunnen verplaatsen. Betrokkenheid en vertrouwen De samenleving wordt gemaakt door haar bewoners en ondernemers. Hun intensieve betrokkenheid bij het oplossen van vraagstukken en het initiëren van voorzieningen is daarbij onontbeerlijk. D66 Amsterdam Zuidoost hecht aan kwalitatieve en gedragen besluitvorming en ziet daarom een leidende rol voor bewoners en ondernemers bij het inrichten van hun leef- en werkomgeving. Zowel op het gebied van veiligheid, onderhoud en inrichting van de openbare ruimte, zorg op maat alsook bij het aanreiken van ideeën voor toereikende voorzieningen, recreatie en sportbeoefening. D66 Amsterdam Zuidoost wil het vertrouwen van de gemeenschap in de politiek vergroten. D66 geeft het vertrouwen en wil dat ook winnen door de belangen en initiatieven van de bewoners en ondernemers op verantwoorde wijze voor het voetlicht te krijgen. Op een serieuze manier als partner van Zuidoostenaren medeverantwoordelijk zijn voor de groei en bloei van dit deel van onze stad Amsterdam. Permanente democratie Politieke Partij Democraten 66 is de formele naam van D66. De partij, opgericht in 1966, om vernieuwing in de politieke arena's te brengen acht permanente democratie, vrij vertaald 'volkskracht', onmisbaar in het openbaar bestuur op landelijk en lokaal niveau. Democratie is voor D66 veel meer dan eens per vier jaar mogen stemmen. Democratie is voor D66 een permanent en elkaar inspirerend proces van meedenken, meebeslissen en meedoen. D66 politici zien het als hun missie volop bereikbaar te zijn en waar mogelijk aanwezig en participerend in het maatschappelijk veld. D66 vindt het belangrijk lokale initiatieven en zelforganisaties te ondersteunen en waar mogelijk baas-in-eigen-buurt te realiseren in Amsterdam Zuidoost. D66 plaatst visies, publicaties, nota's, moties, actuele zaken, discussies op haar websites. D66 informeert en communiceert tevens via Facebook en Twitter. Persoonlijke pagina's van D66'ers zijn volop te vinden op pagina's van het sociale medium Facebook. Meer uitvoerige discussies worden gevoerd op de forumsite Plein66 en in de door D66 georganiseerde D-café's in diverse steden. Ieder die democratie een warm hart toedraagt is er van harte welkom. Programmacreatie Dit programma is een product van programmacommissie, partijbestuur, deelraadfractie en leden van D66. Inspirerende bijdragen zijn geleverd door stadsdeelgenoten middels gesprekken op straat, in ontmoetingsruimten en op het Kwaku Summer Festival Bijdragen werden gehaald uit artikelen in de nieuwsmedia, de informatieverstrekking via radio, tv en internet, uit diverse publicaties en, niet te vergeten, uit de door vele raadsleden om politieke redenen verworpen moties (meer dan 66 totaal) ingediend voor de bestuursperiode 2014 en de verdere toekomst van Amsterdam Zuidoost. Informatie en contact S: E: Info@D66AmsterdamZuidoost.nl Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 5 -

6 1. ONTPLOOIING 1.1 Onderwijs en Jeugd Het begint bij onderwijs; kwaliteitsonderwijs op maat! Voor D66 heeft onderwijs topprioriteit. Goed onderwijs is heel belangrijk voor een optimale ontwikkeling en kansen in het leven. Het is een basisvoorwaarde voor een samenleving waarin iedereen tot zijn recht kan komen en het beste uit zichzelf kan halen. Het is tevens de beste investering voor een economisch gezonde toekomst voor individuen, bedrijven, gemeenten en landen. Eén stad, één opgave, één toekomst! De metropool Amsterdam heeft de ambitie om de kennisstad van Europa te zijn. Amsterdam Zuidoost maakt een onlosmakelijk onderdeel uit van deze missie. Het Amstel III-gebied biedt vanwege haar bijzondere vestigingsklimaat unieke mogelijkheden voor de vestiging van bedrijven, waaronder veel internationaal opererende bedrijven. D66 Amsterdam Zuidoost wil meertalig onderwijs actief stimuleren om zo bij te dragen aan de economische doelstellingen van onze stad. De demografische omstandigheden van het stadsdeel bieden een gunstige voedingsbodem voor meertalig onderwijs. D66 vindt het belangrijk dat de gemeente nauwgezet toezicht houdt op de schoolbesturen en dat ouders goed inzicht hebben in de kwaliteit van scholen. Er moet een einde komen aan de doorgeslagen focus op Cito-resultaten. Er moeten indicatoren ontwikkeld worden die recht doen aan de specifieke Meervoudige Intelligentie van leerlingen (Gardner). D66 kiest voor een kwaliteitsaanpak in samenspraak met de onderwijspartners en vooral de scholen. D66 wil daarom dat er samen met de scholen criteria worden opgesteld om de kwaliteit tussen scholen inzichtelijk te maken. Nu wordt dat voornamelijk op basis van Cito-scores bepaald. Ouders moeten voldoende geïnformeerd zijn over het functioneren van scholen, zodat zij een degelijke keuze voor hun kind kunnen maken. Scholen die kampen met een tekort niet van bovenaf vullen. Populaire scholen moeten de kans krijgen om uit te breiden. Lukt dit niet, dan moeten criteria worden gehanteerd die transparant en eerlijk zijn. D66 wil dat Amsterdamse schoolbesturen voldoen aan de code goed bestuur. D66 vindt dat schoolgebouwen moeten voldoen aan de onderwijskundige, gezondheids- en milieueisen van deze tijd. Renoveren of herbouwen van verouderde scholen heeft prioriteit D66 wil dat de gemeente initiatieven voor vroeg vreemde talenonderwijs (vvto) in het basisonderwijs moet ondersteunen. In een kosmopolitische stad als Amsterdam is het beheersen van vreemde talen een must. Tweetalig voortgezet onderwijs en tweetalig MBO zijn goed voor Amsterdam. Het vergroot ook de kansen op de arbeidsmarkt. D66 acht aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt van groot belang. De bestuurscommissie kan niet zelf banen scheppen, maar dient strategische partnerschappen aan te gaan om toekomstbestendige banen te helpen creëren. Meer aandacht voor het ondernemerschap en het runnen van een eigen bedrijf, in het onderwijs en bij de sociale diensten kan de hoge werkloosheid ook in Amsterdam Zuidoost helpen terugdringen. Kortom: Vraag vanuit arbeidsmarkt meer leidend maken voor aanbod onderwijs in het stadsdeel Kinderopvang is volgens D66 een recht. Wereldburgerschap Tolerantie, sociale vaardigheden en kennis van land en volk zijn belangrijke voorwaarden voor goed burgerschap. D66 echter is de enige partij die deze zaken vanuit het mondiale perspectief bekijkt. Wereldburgerschap dient binnen het onderwijs actief gestimuleerd te worden. Interculturele communi- Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 6 -

7 catie kan binnen het onderwijs gestimuleerd worden door middel van projecten en debatten. Deskundigheid rondom dit thema kan bevorderd worden door leerkrachten interculturele (ped)agogische trainingen aan te bieden. Vervolgens zouden samenwerkingsinitiatieven tussen scholen en de wijk, die dialoog als doel hebben, actief ondersteund moeten worden. Bovendien mogen huidskleur, etnische afkomst, geloofsovertuiging, sekse of seksuele oriëntatie nooit een belemmering zijn bij de deelname aan de samenleving. D66 zal zich dan ook nadrukkelijk inzetten drempels weg te nemen en individuele vrijheden te garanderen. Onderwijs draait ook om leraren D66 vindt dat docenten een leven lang moeten blijven leren, in de vorm van bijscholing, kennisdeling en intervisie. Dit is nodig om bij te blijven in een snel veranderende wereld. Daarnaast vindt D66 dat er meer tijd moet zijn voor onderwijs en minder voor (overbodige) vergaderingen, voorschriften en rapportages. Digitale instrumenten en methoden kunnen de werkdruk van leraren verlichten en het onderwijs verbeteren. Praktijkexperts en wetenschappers meer betrekken bij het lokale onderwijs. Leraren mogen nooit geweigerd worden op scholen omdat ze samenleven met een partner van het gelijke geslacht of een andere kleur of afkomst hebben. Een Amsterdams kind heeft recht op scholing die de diversiteit van de wereldstad erkent en de rechtsstaat respecteert. Scholen die dit niet doen moeten hard worden aangepakt. Toezicht op besteding van onderwijsmiddelen D66 vindt dat schoolbesturen zich jaarlijks moeten verantwoorden, met aandacht voor financiële kengetallen. Gelden voor onderwijsdoeleinden moeten geoormerkt worden. Wanbeheer of hoge overheadkosten mogen niet voor de rekening van ouders komen. D66 is voorstander van transparantie in financiën en prestaties van de schoolbesturen. Het is noodzakelijk dat de gemeente een scherper toezicht houdt op de financiële gezondheid van scholen. Financiën De financiën voor het onderwijs komen in eerste instantie vanuit het Ministerie van OCW. Het stadsdeel moet binnen de haar gegeven bevoegdheden en financiële draagkracht zo goed mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen, scholieren en studenten. Die bijdragen kunnen liggen op ver uiteenlopende gebieden, zoals een goed ingerichte en beheerde openbare ruimte bij de scholen, hulp bij de huisvesting van leerkrachten, het mogelijk maken van speciale onderwijsvoorzieningen (voorschool, brede school, leerwerktrajecten, studieprojecten in zomer of weekend, huiswerkondersteuning, etc.) en het faciliteren van overleggen tussen allerlei bij het onderwijsveld betrokken instanties en personen. Daarnaast heeft het stadsdeel nog speciale bevoegdheden t.a.v. het openbaar onderwijs. Sturen op kwaliteit D66 vindt sturing vanuit de bestuurscommissie op de kwaliteit van onderwijs van groot belang om gestelde doelen ook daadwerkelijk te halen. Hierdoor kan een zo goed mogelijke bijdrage worden geleverd aan de instandhouding en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Het Decentraal Overleg (LOOZO) dat het stadsdeelbestuur voorheen voerde met de schoolbesturen in Zuidoost komt te vervallen vanwege de nieuwe bestuurlijke situatie. D66 pleit vurig voor een decentraal overleg nieuwe stijl tussen de afzonderlijke scholen (Primair Onderwijs en Voortgezet Onderwijs) en de bestuurscommissie. Let wel, het gaat hier dus niet om een overleg met de schoolbesturen maar juist met de scholen zelf. Ongeacht de bestuurlijke bevoegdheid dient Zuidoost een signaalfunctie te houden om knelpunten en kansen aanhangig te kunnen maken bij de Gemeente Amsterdam. Ook een overkoepelend beeld van het reguliere onderwijs, de extra onderwijsprojecten, de financieringsbronnen (rijk, provincie, gemeente, stadsdeel, particulier), de controlemogelijkheden op deelname (schoolverzuim) en kwaliteit, en de betrekkingen tussen het onderwijs en daarmee nauw samenhangende aspecten van het jeugdbeleid, zoals opvoedingsondersteuning en jeugdgezondheidszorg Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 7 -

8 komt te kwaliteit ten goede. Een samenhangend beeld van het onderwijs voor Zuidoost dat door alle onderwijsaspecten is ingegeven is van belang. Op dit moment zijn er drie meetlatten waarlangs de kwaliteit van het basisonderwijs wordt gemeten: die volgens het toezichtkader van de Inspectie van het Onderwijs, die van de score bij de Cito-toets en die, specifiek voor Amsterdam, volgens de, wat nu genoemd wordt, Asscher-norm. Alle drie hebben hun beperkingen. De basisscholen in Zuidoost scoorden in 2009 gemiddeld een Cito-score van 534,2; Zuidoost behoorde daarmee tot de drie laagst scorende stadsdelen van Amsterdam en was ruim onder het Amsterdamse en landelijke gemiddelde (resp. 537,1 en 536,2). Zuidoost scoorde hoog voor wat betreft het aantal leerlingen met een advies voor praktijkonderwijs en leerwegondersteunend onderwijs; de scores van deze leerlingen tellen niet mee voor de Cito-score van een school. Er zijn toen projecten in gang gezet ter verbetering van de kwaliteit van het basisonderwijs. D66 heeft de voortgang en resultaten van de gemeentelijke en stadsdeelprojecten voor de scholen van Zuidoost nauwgezet gevolgd en niet zelden is D66 in de afgelopen jaren met extra voorstellen gekomen. Het stadsdeel zal ervoor moeten zorgen dat de schoolgebouwen en de schoolomgeving veilig, schoon en inspirerend zijn. Schoon, heel en veilig zijn hierbij de kernwoorden. D66 wenst ook gericht te investeren in de randvoorwaarden die leerkrachten in staat stellen optimaal hun werk te kunnen uitvoeren en die ouders stimuleren deel te nemen aan de onderwijsinstelling. D66 wil dat elke inwoner van Amsterdam Zuidoost optimale kansen krijgt voor ontplooiing. In dat kader is D66 ook groot voorstander van een voortdurende kwaliteitsaanpak van het onderwijs vanuit de specifieke context van een school. Netwerken en doorleren in een ondernemende cultuur voor een succesvolle schoolloopbaan en is cruciaal voor verdere ontplooiing en deugdelijke positie in de samenleving. D66 wil dat de gemeente een actieve rol heeft in het ondersteunen van elk kind. Kinderen zoveel mogelijk onderwijs laten genieten op reguliere scholen. Vanaf augustus 2014 zijn scholen zelfs verplicht om kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte een plek op school bieden (passend onderwijs). Neemt niet weg dat er speciaal onderwijs mogelijk moet blijven voor kinderen die dat echt nodig hebben. Docenten in het regulier onderwijs moeten worden gefaciliteerd om dit goed vorm te geven (gebouwen, lesmiddelen). Voorschoolse Educatie en wegwerken van achterstanden De kerntaak van het onderwijs bestaat uit het leren rekenen, lezen en schrijven. Er zijn nog te veel huishoudens in het stadsdeel die met een armoedeprobleem te kampen hebben. Vandaar dat we ook in het verleden o.a. gepleit hebben voor budgetteringscursussen, vanaf groep 7 en 8 van het basisonderwijs. D66 wil Leerrecht voor kinderen vanaf 2,5 jaar en ziet voorschoolse educatie als basis voor verdere ontwikkeling en een effectieve voorziening om achterstanden op jonge leeftijd te voorkomen. Hierdoor kunnen talenten ook reeds vroeg worden ontdekt en ontwikkeld. D66 wil daarom ouders stimuleren om hun kinderen deel te laten nemen aan Voorschoolse Educatie (VVE) van hoge kwaliteit. D66 ziet samenhangend flankerend beleid als ondersteuning van het reguliere aanbod, zoals in de vorm van Summer school en weekendschool Talentontwikkeling en Brede scholen D66 is groot voorstander van de concepten talentontwikkeling, brede school en verlengde schooldag, waarbij naast het reguliere onderwijs diensten worden aangeboden als kinderopvang, sport, kunst en cultuureducatie, zorg, etc. Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 8 -

9 D66 vindt het belangrijk om kinderen op school voor te bereiden op een samenleving met culturele verschillen. Het model van de brede school, met extra mogelijkheden voor culturele en sportieve vorming, moet gecontinueerd en waar mogelijk uitgebreid worden. Kennis van de wereld is noodzakelijk voor de cognitieve (vooral taalbeheersing) en algemene ontwikkeling. De brede school laat leerlingen kennis maken met zaken die vaak buiten hun referentiekader liggen. Hier ligt de basis voor talentontwikkeling. Met het oog op de wereldwijde milieuproblematiek en nog in onvoldoende mate kennis op dat gebied, vindt D66 een goede natuur- en milieueducatie noodzakelijk. Een school moet vrijwillig kunnen kiezen of het zich al dan niet wil ontwikkelen tot brede school of school met verlengde schooldag. En ouders kunnen zelf kiezen wat voor school zij voor hun kind wensen. Pluspakketten Het stadsdeel blijft ook straks verantwoordelijk voor zogenoemde pluspakketten in het onderwijs. Dat zijn activiteiten bovenop het reguliere onderwijs. Deze extra inzet is om de ontwikkelingskansen van kinderen te optimaliseren. D66 wenst dat er meer aandacht wordt besteed aan de gezondheid en ontwikkelkansen van kinderen. Zo moet obesitasbestrijding worden meegenomen in lesprogramma's en moeten Summer - en Weekend schools worden aangeboden om enerzijds leerachterstanden tegen te gaan en anderzijds excellentie te stimuleren. Daarnaast zullen de basis - of middelbare school ook sporten als, schoolzwemmen maar ook schoolgolf moeten aanbieden. Wat D66 betreft, mag er niet bezuinigd worden op het vak lichamelijke opvoeding. Dit vak moet door vakleerkrachten gegeven worden en niet door de groepsleerkrachten van het basisonderwijs. Dit vanwege de kwaliteit en het belang van gewichtsbeheersing bij leerlingen. Het gevaar bestaat namelijk dat L.O het kind van de rekening wordt. Tegengaan schooluitval Bij goed onderwijs hoort dat kinderen de school bezoeken. De leerplichtwet dient nageleefd te worden. Ouders moeten blijvend op hun verantwoordelijkheden t.a.v. hun kinderen worden aangesproken door actief contact met de school. In het tegengaan van schooluitval onder jongeren worden vanuit de gemeente leerplichtambtenaren ingezet. D66 vindt dat de inzet van leerplichtambtenaren vaak voorbij gaat aan de lokale situatie. Vaak heeft schooluitval van jongeren ook te maken met de thuissituatie van deze jongeren. D66 vindt dan ook dat het stadsdeel moet zorgen dat er een verbinding wordt gemaakt tussen de inzet van leerplichtambtenaren en het lokale welzijnswerk. Voortijdig schoolverlaten dient met kracht bestreden te worden. Schooluitval heeft het risico dat opgelopen achterstanden niet meer te herstellen zijn en toekomstperspectieven verkleind. Verder kan het talent van laatbloeiers daardoor onvoldoende ingeschat worden en tot zijn recht komen. Onder laatbloeiers zijn kinderen van migranten bovenmatig vertegenwoordigd. Het niet aanboren van die talenten is een gemiste kans voor de samenleving. De ingezette route om schakeltrajecten in te zetten voor zij-instromers en nieuwkomers moet worden voortgezet en aangevuld met maatwerkprojecten gericht op de oudere leeftijdsgroep. Verder zal D66 initiatieven stimuleren die leiden tot vruchtbaar overleg tussen ondermeer ROC's en het lokale bedrijfsleven om aan de regionale vraag op de arbeidsmarkt te voldoen. Deze contacten moeten ook kunnen leiden tot meer stageplaatsen. Stageplekken en aansluiting op de arbeidsmarkt Stage- en leerbaanplekken zijn van cruciaal belang om werkervaring op te doen, praktijkvaardigheden te vergroten en kennis te maken met (potentiële) werkgevers. Met name in het MBO is er een tekort aan stageplekken en goede begeleiding. Indien aan studenten geen goede stage mogelijkheden geboden wordt, zal dit leiden tot een sterk vergrote kans op schooluitval en sociaal maatschappelijke achterstand. D66 vindt dat de bestuurscommissie een stuwende rol moet spelen in het creëren van stageplaatsen, begeleiden van stagiaires door en het actief koppelen van bedrijven en stagiairs; bedrijven aan te spreken op Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def - 9 -

10 maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ten slotte moet het wat D66 betreft ook eenvoudiger worden om stage te lopen bij zzp'ers. Coaching projecten D66 ziet coaching trajecten als een belangrijke aanvulling. Te denken valt ook aan het koppelen van jongeren aan wijze senioren en aan deskundigen en de partners die zich in Zuidoost hebben gevestigd of zich nog zullen vestigen. Het mes snijdt aan twee kanten. Deze uitwisseling voorkomt eenzaamheid en verschaft jongeren unieke kans om additionele kennis te vergaren. Daar waar mogelijk wil D66 ook buddy-projecten voor kinderen met een taalachterstand. Schoolpleinen Schoolpleinen zouden niet alleen tijdens schooltijd speelplek moeten bieden aan kinderen. D66 is voor openbaar toegankelijke schoolpleinen die groen, duurzaam, veilig en voor kinderen uitdagend zijn ingericht. Bij planvorming voor herinrichting van schoolpleinen moeten kinderen en hun ouders betrokken worden. Deze speelpleinen kunnen zo een belangrijke rol vervullen in het aanbod van speelplekken in de buurt. Kortom: schoolpleinen verder uitbouwen naar buurtpleinen. Studentenhuisvesting Zuidoost is in trek bij studenten, maar er is nog te weinig aanbod voor vrijetijdsbesteding, om zodoende deze studenten in de wijk bezig te houden. De capaciteit en kwaliteit van de huisvesting moet op peil blijven en betaalbaar zijn. Technasium Het stadsdeel moet zich verplichten aan een haalbaarheidsstudie voor het oprichten van een Technasium. Leermethodiek: training on the job. Dit instituut moet zich richten op jongeren die juist niet aan bod komen bij het reguliere onderwijs. Jongeren die afhaken bij het reguliere onderwijs, omdat zij daar niet genoeg uitdagingen ervaren. Vaak hebben ze een hoge intelligentie en zijn talentvol maar hebben gewoonweg een andere benadering nodig. De aard van het Technasium is gebaseerd op onderzoek en (technische) innovatie. De jeugd heeft de toekomst Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, is wat ons betreft geen loze kreet. Het moet (meer) blijken uit het beleid op het gebied van jeugdzorg, onderwijs en voorzieningen voor de jeugd. Amsterdam Zuidoost biedt een goede toekomst voor de jeugd. De lokale overheid dient daarbij meer dan ooit haar regiefunctie waar te maken bij de overlapping zorg en onderwijs. Bijvoorbeeld met Zorgbreedtecommissies en het tegengaan van obesitas bij jongeren. Jongeren zijn een onlosmakelijk deel van onze samenleving en dienen zich daarin thuis te voelen. Deze doelgroep moet alternatieven geboden worden voor doelloos rondhangen op straat. Jongeren hebben recht op de openbare ruimte, maar niet het alleenrecht. Voorop staat dat alle gebruikers van de openbare ruimte respect en begrip voor elkaar opbrengen en zo bijdragen aan een veilige speel- en leefomgeving. Ten behoeve van de (her-)inrichting van de openbare ruimte zullen specifiek voor jongeren criteria aangelegd worden met betrekking tot ontmoetingsplekken (o.a. buurthuizen, buurtsalons en 'jop's') en overige voorzieningen. Grote groepen kinderen en jongeren in Zuidoost doen het geweldig op school, in (muziek-) cultuur en in de sport. Het overheidsbeleid moet ervoor zorgen dat dit zo blijft en dat kinderen en jongeren die nu nog achterblijven, hun achterstand kunnen wegwerken. We zullen moeten investeren in onze toekomst en dus in de jongeren. We moeten ze steun geven waar ze dat nodig hebben en vrij laten, voor zover mogelijk, waar ze dat willen. Dit vraagt een benadering met en voor jongeren en volgens methoden die Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

11 aansluiten bij hun belevingswereld. Op die manier zal er ook meer ruimte komen voor ideeën en initiatieven van jongeren. In 2010 waren de resultaten bekend van een grootschalig onderzoek onder jongeren in Amsterdam Zuidoost met als vraag wat zij nu zelf willen en tegen welke problemen ze aanlopen. De uitkomsten zouden nu nog de basis kunnen vormen voor verdere ontwikkeling van jeugdbeleid. Scholen in Amsterdam Zuidoost moeten op een veilige manier te bereiken zijn voor leerlingen en studenten. Dit vraagt veilige fietsroutes zonder obstakels. Het verlagen van de dreven in Gaasperdam zal ook op die verkeerveiligheid getoetst en beoordeeld moeten worden. Veel van de soft drugs die momenteel door jongeren gebruikt worden komen via de straathandel. Daarom valt niet te controleren op kwaliteit of kwantiteit. Ook brengt deze vorm van handel onwenselijke randverschijnselen met zich mee. Variërend van overlast, die scooters en auto s van de runners veroorzaken in de woonwijken tot aan een grote bedreiging van de gezondheid van de gebruikers. Om die reden is D66 van mening dat de inmiddels vergunde coffeeshop(s) er snel moet(en) komen. Op die wijze zal meer grip ontstaan op kwaliteit en kwantiteit van softdrugs, alsook de overlast en criminele uitwassen in woonwijken aangepakt kunnen worden. Daarnaast wil D66: Een Jongerenservicepunt dat dient te fungeren als algemene wegwijsloket voor jongeren over onderwijs, werk en wonen dat wil zeggen alle activiteiten en oplossingen om de zelfontplooiing te bewerkstelligen. Instellen van een zgn stadsdeeljeugdparlement voor meer politieke inbreng vanuit de jongere inwoners van Amsterdam Zuidoost Certificering en keurmerk voor kinderspeelplaatsen om regelmatig onderhoud en het veilig houden ervan te bevorderen 1.2 Zorg en welzijn D66 vertrouwt op de eigen kracht van mensen. Ook in het welzijnswerk is dit voor D66 een belangrijk uitgangspunt. D66 wil veel verantwoordelijkheid teruggeven aan de burger en bijdragen aan een samenleving die zo veel als mogelijk zelfredzaam is. D66 wil de zorg afstemmen op de behoefte van degene die het nodig heeft; eigen regie waar het kan en ruimte voor ondersteuning. Als mensen niet in staat zijn zelf te voorzien in hun eigen behoefte wil D66 stimuleren dat netwerken, om personen en gezinnen heen, ondersteuning bieden. En daar waar netwerken de nodige ondersteuning niet kunnen bieden, of netwerken ontbreken, moet men terug kunnen vallen op een vangnet. Kortom, loslaten waar het kan en opvangen waar het moet. Dit betekent allereerst dat D66 initiatieven die een bijdrage leveren aan het welzijn van deze groep ondersteunt. Er zijn steeds meer voorbeelden van dergelijke initiatieven. Bijvoorbeeld het concept Stadsdorp, een netwerk dat bewoners van Amsterdam Zuid hebben opgezet om ouderen in het stadsdeel te helpen met klusjes; leden organiseren activiteiten waarmee vereenzaming of isolatie voorkomen wordt en het netwerk bemiddelt in diensten als grote klussen of thuiszorg. Het concept wordt nu op meerdere plekken in de stad gekopieerd. Ook kan men denken aan buurthuizen die niet door een welzijnsorganisatie gerund worden, maar door bewoners zelf. Hiermee kan de programmering beter aansluiten op de behoefte vanuit de buurt. Sprekende voorbeelden in deze zijn onder meer De Salon in de flat Kikkenstein, GravesteinStudio in Gravestein en de Buurtkamer in Holendrecht. Zorg van rijk naar stad De Nederlandse gezondheidszorg staat voor de grootste reorganisatie en bezuinigingsoperatie uit haar geschiedenis. Het kabinet heeft besloten tot de verschuiving van de functies begeleiding en verzorging uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de gemeenten, onder de Wet Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

12 Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De stad staat dus ingrijpende veranderingen in de zorg te wachten. D66 wil zorg die dichtbij is waardoor zorgbehoevenden zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Voor degene die even of langdurig extra ondersteuning nodig heeft dient een duurzaam vangnet aanwezig te zijn. De zorgbehoeftige moet zijn/haar zelfstandigheid behouden. Soms zijn er woningaanpassingen nodig of zelfs woongebieden. Voorbeeld zijn de zgn. Woonservicewijken zoals Holendrecht West, combinatie K-buurt/Driemond die dat nu al heten te zijn. Er dient ook speciale aandacht te zijn voor de woonomstandigheden en benodigde voorzieningen in de directe omgeving. Zorg in de wijk betekent ook dat er rekening te worden gehouden met de zeer gemêleerde bevolkingssamenstelling in Amsterdam Zuidoost. Zorg moet aansluiten op de belevingswereld van de vrager. Dat vereist ook laagdrempelige (welzijn)voorzieningen waar zorgvragers en andere Zuidoostenaren elkaar kunnen ontmoeten. Als het nou gaat om jeugd en psychiatrie of voorkomen van vereenzaming met alle gevolgen van dien. Zorg is ook omkijken naar elkaar en voorkomt dat zorg onnodig meer gaat kosten. Een voorbeeld hiervan zijn de 'hangouderen' die hun eigen plek willen hebben om samen te komen en te praten over vroeger, ervaringen uitwisselen, activiteiten ondernemen en verbondenheid voelen met hun buurtgenoten. D66 vindt mantelzorg van groot belang. Deze is vrijwillig maar zeker belangrijk voor velen. D66 stelt de zorgvrager dus centraal en wil die ruimte bieden voor eigen regie. Zo ontstaan er ook kansen voor nieuwe, innovatieve aanbieders; onafhankelijke contactpersonen krijgen kansen om gepaste zorg aan te bieden. D66 streeft ernaar dat iedereen in de gelegenheid wordt gesteld om naar eigen mogelijkheden een steentje te blijven bijdragen aan de samenleving. Een samenleving waarin iedereen kan meedoen en de gemeente slechts een faciliterende rol vervult. Ouderen en minder validen Ook in Amsterdam Zuidoost is er nu sprake van vergrijzing. Enerzijds is dit een verrijking van de samenleving: ouderen hebben veel kennis en ervaring waarvan jongeren gebruik kunnen maken. Anderzijds vergt het ook aanpassingen in de samenleving: er moet tegemoet worden gekomen aan de wensen van ouderen. Kloof ouderen en digitale cultuur De groeiende hoeveelheid informatie die ons langs digitale weg bereikt, dreigt een grote groep ouderen en laaggeletterden (minstens 4000 in Amsterdam Zuidoost) te isoleren. Om dit te voorkomen moeten er plekken in de wijk komen waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten en waar zij kunnen communiceren op de hun vertrouwde wijze. Deze plekken bieden verder de mogelijkheid tot het lezen van de papieren krant en, indien gewenst, de gelegenheid de digitale snelweg te proberen. De door D66 bepleite community centra zullen hierin een belangrijke rol gaan spelen. Tevens dient dit vraagstuk qua omvang nader in kaart gebracht worden. D66 pleit dan ook voor een grootschalig, niet-digitaal, onderzoek in Zuidoost naar de plaatselijke omvang van dit probleem teneinde passend beleid op dit terrein te formuleren. Wegnemen van drempels Aandachtspunten zijn de toegankelijkheid van voorzieningen voor ouderen, mindervaliden en slechtzienden. Hierbij gaat het niet alleen om medische voorzieningen, maar ook om winkels, flatgebouwen, gezelschapsruimten, uitgaansgelegenheden. Deze moeten zo laagdrempelig mogelijk zijn, in de letterlijke zin van het woord. Gelijkvloerse kruisingen moeten zoveel mogelijk worden behouden. Fiets- en voetpaden moeten waar nodig worden aangepast zodat obstakels en hobbels verdwijnen. Paden die moeilijk begaanbaar zijn, hoge stoepen en openbaren gebouwen met lastige drempels voor rollator, rolstoel en scootmobiel passen niet in een ouderenvriendelijk ingerichte wijk. Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

13 Voor senioren, zeker voor hen met een verminderde actieradius, is het groene karakter van de woonomgeving van grote waarde. Zij kunnen hierdoor in de directe omgeving genieten van rust en natuur. De meeste ouderen ervaren dit als zeer prettig. Vangnet hulp rolstoel,behoevenden Er moet een vangnet zijn voor hulpbehoevenden, chronisch zieken en Amsterdammers met een beperking die niet goed zelfstandig kunnen functioneren. Onder andere door het faciliteren van ontmoetingsplekken, dagopvang en eettafels kunnen deze Amsterdammers blijven meedraaien in de maatschappij. WMO loket en mantelzorg In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) zijn vrijwilligers en mantelzorgers onmisbaar. Het doel van deze wet is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en meedoen in de samenleving. Mantelzorgers en vrijwilligers moeten zoveel mogelijk gefaciliteerd worden. In samenspraak met de WMO-adviesraad zal minimaal 1x per jaar bekeken moeten worden of de juiste ondersteuning geboden wordt aan het individu, maar ook aan de groep in het algemeen. Het functioneren van het WMO loket moet regelmatig beoordeeld worden en daar waar nodig moet de bestuurscommissie bijsturen. Kortom: D66 acht het in dit verband erg belangrijk dat adviesplatforms die de belangen van mantelzorgers, vrijwilligers en cliënten behartigen ondersteund worden. Dit in het belang van bewaking van de kwaliteit van zorg. Verslaafdenzorg Amsterdam Zuidoost heeft ook te maken met een groep drugs- en alcoholverslaafden. De verslavingsproblematiek is voor D66 een aandachtspunt. D66 wil daarom aan de hand van onderzoek naar de omvang en de aard van de groep, ook inzicht krijgen welke organisaties momenteel actief zijn op het gebied van opvang, zorg en re-integratie, welke methodieken er worden toegepast en wat de ervaringen daarmee tot nu toe zijn. D66 acht deze inventarisatie noodzakelijk, teneinde samenhangend en doeltreffend beleid te kunnen bevorderen. Uitganspunt hierbij is - enerzijds - aandacht voor medische en maatschappelijke opvang en re-integratie van (ex)verslaafden en - anderzijds - negatieve maatschappelijke effecten van drugs- en alcohol gerelateerde problematiek tegen te gaan. Welzijn Het welzijn van mensen wordt bepaald door een aantal factoren in hun leven, zoals gezondheid, inkomen, relaties en ontplooiingskansen. De directe invloed van een bestuurscommissie op gezondheid en inkomen is niet groot. Wel kan deze invloed uitoefenen op de mogelijkheden voor Zuidoostenaren om zich te ontplooien, contacten op te doen en sociale relaties aan te gaan. Hierbij gaat het om het aanbod vanuit de welzijnsorganisaties, bibliotheken en artotheek, kinderboerderijen, scouting, muziekscholen, enz. De bestuurscommissie is bevoegd om aan deze instellingen subsidie te verstrekken. En daar waar nodig het beleid bij te stellen, waarbij de resultaten van klanttevredenheidsonderzoeken leidend zijn. Opbouwwerk Het opbouwwerk moet gericht zijn op het bevorderen van zelfredzaamheid en inspireren tot maatschappelijke participatie met meetbare toeleiding naar opleidingen en werk. Het faciliteert en informeert bewoners op basis van maatschappelijke thema s en actuele issues. Uitgaande van eigen initiatieven van burgers moet het opbouwwerk processen begeleiden en ondersteunen die aansluiten op een integrale visie t.a.v. welzijn. Kortom: ook het opbouwwerk is een instrument dat moet uitdagen tot participatie. Het opbouwwerk moet deze taken, aan de hand van een taken en wensenpakket, meetbaar terugkoppelen. Preventieve aanpak Ook in Amsterdam Zuidoost komen binnen gezinssituaties problemen voor waarvoor ondersteuning noodzakelijk is. Deze ondersteuning moet voornamelijk een preventief karakter hebben. Voorkomen moet worden dat zaken uit de hand lopen. Om te voorkomen dat kinderen/jongeren in het circuit van jeugdzorg/ bescherming terechtkomen wil D66 dat er doorgegaan moet worden met het investeren op Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

14 de preventieve aanpak. Opvoedingsondersteuning en gezinscoaching zijn belangrijke pijlers in deze aanpak. De weg die is ingeslagen met het programma Jong Zuidoost biedt goede aanknopingspunten. Civil society Een samenleving waar bewoners initiatieven nemen die bijdragen aan de publieke zaak wordt ook wel aangeduid met de term civil society. D66 wil dit actief stimuleren en hiervoor middelen reserveren. Deze middelen kunnen worden ingezet voor ondersteuning van een initiatief, of voor een bijdrage aan de exploitatie van een buurthuis of buurtsalon. Voorwaarde is uiteraard dat de initiatieven binnen de kaders van het welzijnsbeleid vallen. Daarnaast wil D66: Budget om jongeren preventief voor te lichten over alcohol en drugs en dat er structureel en intensief wordt samengewerkt met de expertisecentra zoals het Jellinek, GGD's en GGZ maar ook met jongerenorganisaties in het stadsdeel. Ten behoeve van verbetering van de participatie en sociale cohesie buurtkamers en buurtsalons worden gestimuleerd, waarbij de bestuurscommissie van Stadsdeel Zuidoost inspanningen pleegt om woningstichtingen dergelijke ruimten ter beschikking te laten stellen en bijdraagt aan de inrichtings- en de beheerkosten. Er beschutte, sociaal veilige ontmoetingsplekken worden gecreëerd in overleg met de buurtbewoners over de juiste functionaliteit, duurzaamheid, toegankelijkheid en locatie. Dit voor zowel jongeren als ouderen. Projecten worden ondersteunen om ouderen aan jongeren te koppelen. Met als doel: vereenzaming tegen te gaan, te zorgen voor elkaar en zodat jongeren goed gebruik kunnen maken van deze kennis en ervaring die ouderen met zich meedragen. Versterking van het jongerenwerk in Amsterdam Zuidoost plaatsvindt. Outreachend jongerenwerk op peil is. Onderzoek verricht wordt naar de belangrijkste oorzaken die ten grondslag liggen aan de relatief hoge perinatale sterfte in Amsterdam Zuidoost. En voorlichting en zo nodig begeleiding met betrekking tot dit onderwerp in een zeer vroeg stadium van zwangerschap in samenwerking met verloskundigen, kraamzorg en GGD wordt gegeven. Dat de toegankelijkheid van openbare gebouwen en openbare ruimten beter voldoet aan de gestelde eisen volgens Agenda 22 en dat de belangenorganisatie Platform Gehandicapten Zuidoost - PGZO - actief hierbij betrokken wordt. Dat de maatschappelijke dienstverlening grondig geëvalueerd wordt en regelmatige publicatie komt van de belangrijkste bevindingen. Oplaadpunten voor scootmobiels in en bij buurthuizen, sportaccommodaties en andere hotspots. 1.3 Inkomen en Participatie Een groeiend aantal Amsterdammers zit langdurig zonder werk of heeft onvoldoende inkomen om volwaardig aan de samenleving deel te kunnen nemen. Dat geldt ook voor Amsterdam Zuidoost. Het huidige beleid van armoedebestrijding en schuldhulpverlening maakt onvoldoende onderscheid tussen mensen die meer op eigen kracht kunnen voortbouwen en hen die extra hulp nodig hebben. De huidige werkwijze houd hulpvragers nu nog te lang in portefeuille*. De maatschappelijke dienstverlening moet in dit opzicht meer als een loket (eerste aanspreekpunt) functioneren en zorgdragen voor spoedige doorgeleiding naar gespecialiseerde instellingen. Deze instellingen dienen ook een nauwe samenwerkingsverband te onderhouden om integrale hulp te garanderen. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor preventie en noodhulp. Armoede mag geen belemmering zijn voor ontwikkeling, zeker niet bij kinderen. *Momenteel kent de schuldhulpverlening in Zuidoost wachtlijsten. Wie eenmaal in traject komt, moet vaak nog drie kwart jaar wachten voordat er daadwerkelijk met het aflossen van schulden begonnen kan worden. Dat kan beter. D66 vindt dat er voldoende schuldhulpverlening beschikbaar moet zijn en Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

15 dat de hulpverlening sneller en effectief moet zijn. Het stadsdeel koopt schuldhulpverlening in en kan hier dan ook eisen aan stellen. D66 zet tevens in op het voorkomen dat mensen in de schuldhulpverlening terecht komen. Naast goede informatievoorziening op de eigen website, bij het breed sociaalloket in het stadsdeelkantoor, kunnen speekuren en bijeenkomsten op traditionele ontmoetingsplekken de voorlichtings/preventie activiteiten gericht op bepaalde groepen een toereikend middel vormen. Hkierbij valt ook te denken aan zzp'ers. Veel zzp'ers verkeren o.a. door economische omstandigheden in zwaar weer. Driekwart van de zzp'ers in Nederland is niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid en meer dan de helft bouwt geen pensioen op. Uit onderzoek van de Kamer van Koophandel blijft dat één op de acht zzp'ers in armoede leeft. Let wel, niet alle zzp'ers hebben bewust voor zelfstandig ondernemerschap gekozen. De zorg, de bouw, de media en de postmarkt werken steeds meer met flexibele arbeidskrachten. Het stadsdeel zou een rol kunnen spelen door in de aanbestedingsregels inzet van lokale zelfstandig ondernemers als positief criterium op te nemen, waarmee zzp'ers een grotere kans op opdrachten maken. Ook kan het stadsdeel actief contact onderhouden met lokale ondernemersnetwerken. En initiatieven als een Broodfonds, een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor en door zelfstandig ondernemers zelf, omarmen en helpen bekendheid daaraan te geven en leden te vergaren. Andere doelgroepgerichte mogelijkheden voor preventie zijn informatievoorziening voor ouderen en jongeren. Al dan niet verzorgd door welzijnswerk, jongerenwerk en zelforganisaties. Vrijwilligerswerk De lokale vrijwilligersorganisatie VENZO in staat te stellen haar activiteiten op maat uit te voeren, met uitbreiding van haar activiteiten door netwerkbijeenkomsten, kennismarkten voor meer fysieke uitwisseling mogelijk te maken. De belangen van vrijwilligers te bewaken en organisaties aan te zetten om duidelijke voorwaarden te hanteren bij het inzetten van vrijwilligers. Naast een unieke vrijetijdsbesteding dient het vrijwilligerswerk tevens voor maatschappelijke activering en het vergaren van (additionele) kennis hetgeen maatschappelijke participatie bevordert. Ongewenste bijeffecten zoals onaanvaardbare consequenties voor uitkeringsgerechtigden dienen tegen het licht gehouden te worden. Geen kind in armoede D66 vindt het belangrijk dat kinderen niet de dupe mogen worden van het gebrek aan geld in hun gezin. Zo wil D66 dat ouders van deze kinderen voor sport- en cultuurlessen een bijdrage kunnen vragen uit een hiervoor geoormerkt fonds. Dit fonds kan een samenwerking zijn tussen stadsdeel en bedrijven in het stadsdeel. D66 vindt dat het stadsdeel initiatieven uit de samenleving die zich inzetten voor kinderen die leven in armoede moet omarmen en faciliteren. Daarnaast wil D66: Dat het budget voor armoedebestrijding voor iedereen wordt ingezet, zonder deze aan etniciteit of leeftijd te koppelen. Het Nibud actief wordt ingezet o.a. bij budgetteringscursussen om daarmee de armoede in het stadsdeel te bestrijden. Een locatie beschikbaar te stellen vor de organisatie 'Er is hoop voor morgen' die in Zuidoost voedsel inzamelt voor voedselpakketten om er ook zelf voedsel te verbouwen. Mensen moeten zoveel mogelijk gestimuleerd worden weer aan de slag te gaan. Daarbij is niet alles vrijblijvend. In bepaalde gevallen waarbij er echt geen (snelle) terugkeer naar de arbeidsmarkt mogelijk is, moet de nadruk liggen op het stimuleren van scholing en het verrichten van vrijwilligerswerk werk om maatschappelijke participatie te bevorderen. Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

16 1.4 Kunst en Cultuur Toegankelijke kunst en cultuur draagt bij aan de identiteit en creatieve ontwikkeling van het stadsdeel en haar inwoners. Aandacht voor kunst en cultuur en cultuuronderwijs aan kinderen en jongeren, zowel in actieve vorm (doen) als passieve vorm (beleven en reflectie), is voor D66 één van de belangrijkste onderdelen van een goed kunst- en cultuurbeleid. In dit opzicht wil D66: Budget reserveren voor de (amateur)kunstbeoefening in Amsterdam Zuidoost. Het aanbod van culturele activiteiten van podiumkunst Stichting Saraswati Art ondersteunen. Het realiseren van een veelzijdig Bijlmer Museum in Amsterdam Zuidoost. Meer kunst, creativiteit en design in gebieden waar er nieuwbouw heeft plaats gevonden. Het versoepelen van het verstrekken van een vergunning voor een evenement of activiteit. Het mogelijk maken dat er - bij slechte weersomstandigheden of naar eigen inzicht onder voorwaarden - van twee vooraf aangegeven reservedata gebruik kan worden gemaakt. De aangevraagde en verstrekte vergunningen zo spoedig mogelijk worden gepubliceerd op internet en te verstrekken aan nieuwe aanvragers, om te voorkomen dat door gebrek aan informatie vergelijkbare evenementen op het zelfde moment plaatsvinden in het stadsdeel. Strikte voorwaarden te stellen aan evenementen die door het stadsdeel in financiële zin worden ondersteund. Hierbij valt te denken dat het evenement een concrete bijdrage moet leveren aan het economische of andere maatschappelijke doelstellingen van het stadsdeel. Bijvoorbeeld dat een bepaald percentage aan lokale ondernemers en medewerkers in staat gesteld worden economisch aan deel te nemen aan het door het evenement waar het stadsdeel aan meebetaalt. 1.5 Sport en Recreatie Sporten levert een belangrijke bijdrage aan de gezondheid van mensen en aan sociale interactie. De meest populaire sporten in Amsterdam zijn fitness en hardlopen, gevolgd door voetbal en zwemmen. Een groot deel van de sporters in Zuidoost maakt niet direct gebruik van een sportaccommodatie, maar sport in de openbare ruimte. Denk aan wielrennen, hardlopen en deelname aan 'bootcamps' die steeds vaker in parken worden georganiseerd. Met name de parken en de groene routes in het stadsdeel en de stad uit kunnen bij herinrichting beter ingericht worden op sportief gebruik. Denk aan de plaatsing van fitnessobjecten (krachthonks) die oefeningen mogelijk maken en van drinkfonteintjes. D66 hecht veel belang aan sportparticipatie van jong en oud. Immers, mensen die regelmatig bewegen zijn gezonder en zijn vaker sportief actief. Sporten draagt ook bij aan gezond opgroeien en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Naast kwalitatief sportonderwijs moet het stadsdeel samenwerking tussen scholen en sportverenigingen uit de buurt sportdeelname onder kinderen en alle bevolkingsgroepen stimuleren. Er moeten voldoende sportfaciliteiten in het stadsdeel zijn. D66 wil dat de faciliteiten beter aansluiten bij de behoefte van bewoners van het stadsdeel en dat de faciliteiten die vanuit gemeenschapsgeld worden gefinancierd, efficiënter worden gebruikt. Ook voor overige recreatieve doeleinden, omdat dergelijke accommodaties voorzien in de behoefte van een mix van pure sportactiviteiten en andere recreatieve en zelfs educatieve bijeenkomsten. Een sportkantine is immers een traditionele ontmoetingsplek die goed kan dienen voor het bereiken van doelgroepen (op maat) Concreet betekent dit dat D66 voorstander is van 'slimme sportparken'. Dit zijn sportvelden en sportaccommodaties die worden gebruikt door meerdere (sport)verenigingen. Ook worden slimme sportparken waar mogelijk verduurzaamd, bijvoorbeeld door de toepassing van zonnepanelen en LEDverlichting. Energielasten kunnen hiermee ook verlaagd worden. Verenigingen werken hierbij samen in de exploitatie van de sportaccommodatie, gezamenlijke afvalinzameling, parkeerbeleid, etc. Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

17 Daarnaast wil D66: Dat de bestuurscommissie van stadsdeel Zuidoost het initiatief neemt om met bedrijven aan te moedigen om een fonds in het leven te roepen waarop excellente sporttalenten en topsporters uit Zuidoost een beroep kunnen doen om hun functie als rolmodel volwaardig te kunnen vervullen. Dat er budget wordt vrijgemaakt ter verbetering van de toegankelijkheid en de uitbreiding van de atletiekaccommodatie in het Bijlmerpark zoals die nu in beheer is van AV Feniks. Ondersteuning bij de scholing van de kaders van de diverse sportorganisaties in Amsterdam Zuidoost. Hierbij valt te denken aan opleidingen voor bestuursleden, fondswervers, publiciteitsverzorgers, sporttrainers, begeleiders en scheidsrechters. Het budget voor het project Sportbuurtwerk ook voor ouderen te verruimen om zodoende het aanbod van sportactiviteiten te kunnen uitbreiden en continueren. Sportclubs in staat te stellen om frequenter en op meerdere scholen sportclinics te geven. 2. GROEI 2.1 Economie en Werkgelegenheid Ondernemende mensen maken de stad. D66 wil dat de bestuurscommissie een goede partner is voor ondernemers en bedrijven en ruimte biedt aan ondernemen. Het stadsdeel hoeft niet te denken voor ondernemers, dat kunnen ze zelf wel. Vanuit deze houding vindt D66 dan ook dat de bestuurscommissie duidelijke regels moet hanteren, deze goed moet communiceren en zoveel als mogelijk moet beperken tot het echt noodzakelijke. Ruimte geven kan het stadsdeel ook doen door flexibele bestemmingsplannen te hanteren. Waar de lokale economie een impuls nodig heeft moet de instelling van een regelarme economische zone tot de mogelijkheden behoren. Als het gaat om economie wil D66 enkele zaken stimuleren. Creativiteit is de voedingsbodem voor ondernemerschap, innovatie, levendigheid en is van onschatbare waarde voor het functioneren van buurt en stad. D66 wil dat dit deel van de stad een warm thuis is voor creatieve ondernemers. Daar hoort een goed aanbod van broedplaatsen, ateliers en culturele voorzieningen, als podia en expositieruimtes bij. Het stadsdeel kan een rol spelen om vastgoedontwikkelaars, beheerders en ondernemers met elkaar te verbinden. Winkelcentrummanagement moet in de visie van D66 vanuit de ondernemers komen. D66 is voorstander van Bedrijven Investeringszones. Dat zijn speciale zones waarbinnen bedrijven verplicht een financiële afdracht moeten doen voor de uitvoering van een businessplan voor het gebied. Deze zones worden, zoals de wet het voorschrijft, voor een bepaald gebied ingesteld op verzoek van ondernemers zelf en na een draagvlakmeting onder alle ondernemers in het gebied. In Zuidoost zijn veel grote bedrijven gevestigd. D66 wil deze bedrijven uiteraard graag vasthouden, nieuwe bedrijven verwelkomen en een binding van deze bedrijven met de buurt stimuleren. Naast een bijdrage aan lokale werkgelegenheid bieden zij kansen voor stageplaatsen waar een groot tekort aan is. Het stadsdeel moet een goede gastheer zijn voor de bedrijven en verbindingen leggen tussen bedrijven en lokale onderwijsinstellingen en jongeren organisaties. Werkgelegenheid Social return afspraken hebben als doel een bijdrage te leveren aan het vergroten van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en wordt als onderdeel bij aanbestedingen verplicht gesteld. De centrale overheid neemt bij inkopen en aanbestedingen 'social return' als contractvoorwaarde op. Deze maatregel houdt in dat bij aanbestedingen boven de ,- in het contract staat dat er bij de uitvoering van de opdracht ook mensen moeten worden ingezet met een grote(re) afstand tot de Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

18 arbeidsmarkt. Gemeenten kunnen de concrete invulling voor social return naar eigen inzicht vormgeven. Ook de aanbestedingsdrempel ligt lokaal vaak lager dan de genoemde ,-. D66 acht monitoring van de social return-afspraken die gemaakt zijn met bedrijven in Zuidoost van belang. Dit zodat bedrijven die in Zuidoost een aanbesteding gegund krijgen, daadwerkelijk een afgesproken aantal werkloze mensen uit het stadsdeel toelaat tot de (lokale) arbeidsmarkt. (Startende) Ondernemers Voor ondernemers wil D66 het volgende: Dat het stadsdeel zich inzet om in overleg met de eigenaren van leegstaande kantoor- en werkruimten de mogelijkheden in kaart te brengen om betaalbare ruimte aan te bieden aan starters, zzp'ers en maatschappelijke organisaties. Dat het ondernemersloket nadrukkelijk op maat en naar behoefte potentiële starters en zzp'ers gaat begeleiden. Het ondernemersloket moet zich nadrukkelijk inzetten als economisch gastheer. Dat de toegezegde openbaar toegankelijke en publieksvriendelijke database van zzp'ers in Zuidoost zo snel mogelijk wordt gerealiseerd. Dat alles in het werk wordt gesteld om de geregistreerde zzp'ers in Zuidoost in aanmerking te laten komen voor gunning van stadsdeelopdrachten. Horecabeleid Een helder horecabeleid, met ruimte voor ondernemen, duidelijke regels en goede handhaving draagt hier aan bij. Tijdelijke horeca kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de uitstraling van gebouwen of gebieden waar uiteindelijk een nieuwe invulling voor is voorzien. Ook draagt het bij aan de economie van het stadsdeel, wanneer forenzen na het werk nog kunnen blijven chillen, niet alleen in het Arena gebied, maar ook in andere delen van Zuidoost. D66 vindt dan ook dat het stadsdeel initiatieven voor tijdelijke horeca in deze context moet faciliteren. Verder moet kleine horeca in de diverse parken mogelijk gemaakt worden aan de noordkant van de Gaasperplas. En moet de organisatie ZO! Cultuur Zuidoost, die welwillend is om de eigen broek op te houden, de mogelijkheid geboden worden haar terras te exploiteren. In dit kader moet met het Bijlmerparktheater de mogelijkheid worden verkend van aanpassingen om haar verdien model te vergroten. 2.2 Wonen Stadsdeel Zuidoost kent een veelheid aan buurten met elk een eigen karakter. Met die verscheidenheid zou iedereen zijn of haar ideale stedelijke woonbuurt wel in Zuidoost kunnen vinden. Dat wil echter nog niet zeggen dat het aanbod van woningen in die buurten ook aansluit op de vraag naar specifieke woningen. D66 hecht er belang aan dat het aanbod van woningen in het stadsdeel beter past bij de huidige en toekomstige bevolking van Zuidoost en die van de stad als geheel. In de programmering van nieuwbouw en grootschalige renovatie in het stadsdeel zijn er voor D66 dan ook een aantal aandachtspunten. Meer woningen voor gezinnen Steeds meer gezinnen kiezen ervoor in de stad te blijven wonen in plaats van te verhuizen naar een naburige gemeente. D66 vindt dit een goede ontwikkeling aangezien dit bijdraagt aan een gebalanceerde bevolking. De woningvoorraad is echter niet afgestemd op deze groeiende groep. Er zijn te weinig woningen geschikt voor gezinnen met meerdere kinderen. Woningen met meerdere kamers en groter dan 100 m2. Dat geldt voor alle inkomensklassen. D66 vindt dan ook dat in nieuwbouwplannen aandacht moet uitgaan naar de realisatie van goede gezinswoningen. Tegelijkertijd spelen meer zaken een rol bij de geschiktheid van woningen voor gezinnen, zoals de aanwezigheid van goede scholen in de nabije omgeving. Ook hier moet aandacht aan besteed worden. Meer woningen voor studenten en jongeren De vraag naar studentenwoningen is in Amsterdam onverminderd groot. D66 vindt dat in de nieuwbouwgebieden ook studentenwoningen gerealiseerd moeten worden. Mogelijkheden voor tijdelijke studentenwoningen, bijvoorbeeld op braakliggende grond, moeten worden benut. Naast woningen voor Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

19 studenten is er ook behoefte aan woningen voor jongeren die niet als voltijds dagstudent staan ingeschreven. Veel jongeren blijven noodgedwongen jarenlang in hun ouderlijk huis wonen omdat ze geen andere woonruimte in hun vertrouwde wijk of elders de stad kunnen vinden. D66 vindt het belangrijk dat jongeren leren zelfstandig te leven en verantwoordelijkheid te nemen. Zelfstandig wonen kan hier een bijdrage aan leveren. Maar dan moeten die starterswoningen er wel zijn. D66 is voorstander voor het realiseren van jongerenwoningen in elke wijk. Kleine appartementen ('casual casa's') voor een lage koopprijs of lage huur. Meer woningen geschikt voor senioren Ook al is stadsdeel Zuidoost een relatief jong stadsdeel. Ook in Zuidoost groeit de groep senioren. Onder het mom dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen wonen moeten woningen ook geschikt zijn voor ouderen. Dat pleit niet meteen voor meer seniorenwoningen, maar wel voor meer aandacht dat woningen ook geschikt zijn voor minder validen. Groen In de praktijk van nieuwbouw en grootschalige renovatie van woningen wil D66 stimuleren dat het ook dakoppervlak wordt gebruikt. Bijvoorbeeld als buitenruimte. Groen op daken kan een bijdrage leveren aan een prettige groene woonomgeving en functioneren als buffer voor regenwaterafvoer. En op daken kunnen zonnepanelen geplaatst worden. Kortom, een dak waar niets mee gebeurd is een gemiste kans. Tegelijkertijd bieden de daken van bestaande bouw vaak mogelijkheden om woningen uit te breiden waarmee deze bijvoorbeeld meer geschikt worden voor gezinnen. Andere kansen voor uitbreiding van woningen, zoals het samenvoegen van kleine woningen of uitbouw aan de achterzijde moeten ook vaker tot de mogelijkheden behoren. D66 is zodoende voorstander voor minder rigide regelgeving hieromtrent. Een prettige en toekomstbestendige woning is in de ogen van D66 altijd een woning met buitenruimte. Te vaak wordt nog nieuwbouw opgeleverd waarbij de buitenruimte niet meer is dan openslaande deuren met een balustrade. Bij nieuwbouw van woningen vindt D66 dat elke woning moet beschikken over een echte buitenruimte. Bij grootschalige renovatie moet waar mogelijk buitenruimte worden toegevoegd als deze in de bestaande situatie ontbreekt. Duurzaam Voor nieuwbouw zijn er stad breed minimale eisen voor de energieprestatie van gebouwen en extra prikkels om energiezuinige woningen te realiseren. Voor de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad zou er volgens D66 nog een slag geslagen kunnen worden. D66 is geen voorstander van subsidie op verduurzamingsmaatregelen maar wel voor goede informatievoorziening en wellicht een rol als verbinder vanuit gemeente of stadsdeel. Bij dit laatste kan bijvoorbeeld gedacht worden aan organiseren van gezamenlijke inkoop van bijvoorbeeld zonnepanelen, of organiseren van een collectief voor de aanleg van warmte-koude-opslaginstallaties (WKO). D66 is geen voorstander van subsidie omdat dit kan leiden tot uitgestelde aankopen als de subsidiepot op is en marktbeïnvloeding, voor producenten is er weinig stimulans de prijzen te verlagen. 2.3 Ruimte voor Groene Groei Stedelijke ontwikkeling De stedelijke structuurvisie schetst de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Zodoende stelt deze ook de kaders voor de ontwikkeling van Zuidoost. Op hoofdlijnen onderschrijft D66 de structuurvisie. Andere kaders voor ontwikkeling worden gesteld door bestemmingsplannen. Tussen de structuurvisie en bestemmingsplannen zit een groot gat. Bestemmingsplannen beschrijven vaak de huidige situatie, gaan weinig in op de toekomstige ontwikkeling van een buurt en worden bij grootschalige plannen gewijzigd. Als er plannen worden gemaakt voor grote projecten zijn er weinig lokale kaders die richting geven. Bewoners worden bij de planvorming betrokken, maar vaak ligt er dan al Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def

20 zoveel vast dat de vraag kan worden gesteld wat de werkelijke bijdrage van de inzet van bewoners is of wat de werkelijke invloed van bewoners op de planvorming is. D66 is dan ook van mening dat er, aanvullend op de structuurvisie en de huidige bestemmingsplannen, voor elke buurt een visie opgesteld zou moeten worden die de identiteit van het gebied beschrijft en het ontwikkelingsperspectief voor de buurt schetst. Een visie op hoofdlijnen die het resultaat is van samenwerking tussen stadsdeel, bewoners en ondernemers en gemeente. Een visie die richtingwijzers biedt aan ontwikkelingen in de betreffende buurt. In het huidige economische klimaat kan niet grootschalig aan de slag gegaan worden met het opstellen van dergelijke buurtvisies, maar er kan stapsgewijs mee gestart worden. In het stadsdeel ziet D66 een aantal opgaven die in de komende jaren aandacht moeten krijgen. Allereerst de ontwikkeling van nieuwe woningen in het stadsdeel. D66 vindt dat er voor deze buurten een ontwikkelingsperspectief opgesteld moet worden waarbij aandacht uitgaat naar mogelijkheden om deze buurten ook aantrekkelijk te maken voor nieuwe doelgroepen zoals gezinnen/families. Denk bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van het samenvoegen van woningen of op- en uitbouw van woningen. Mobilieit In Zuidoost zijn de afgelopen jaren zogenaamde 'blackspots', kruispunten waar veel ongelukken gebeuren, voortvarend aangepakt. Er tekenen zich echter nieuwe blackspots * aan. Deze dienen voorkeur te hebben bij maatregelen voor het veiliger maken van de openbare ruimte. D66 vindt dat er dus continue aandacht moet uitgaan naar verkeersveiligheid en dat het stadsdeel hier standaard in overleg met bewoners, bijvoorbeeld in de vorm van bewonersplatforms, bij stil moet staan. Nog voor zich een ongeluk voordoet dat veroorzaakt wordt door de verkeerssituatie moet het stadsdeel steevast nagaan hoe deze veiliger gemaakt kan worden. * Voorbeelden van blackspots: In Gein de kruising van Wisseloord en het pad dat leidt naar het Eben Haëzer. De Bijlmerdreef ter hoogte station Ganzenhoef. De Karspeldreef en de ventwegen ter hoogte van de Kikkensteinstraat. Op marktdagen op de weg-delen tussen Ganzenpoort en de wegen naast de markt. Daarnaast wil D66: Aanleggen van veilige voetpaden tussen de sportaccommodaties aan weerszijden van de Karspeldreef en de K-buurt (Evean HRH-huis en Kelbergen) Het realiseren van fietsenstallingen bij belangrijke ov-knooppunten, al dan niet bewaakt en met de mogelijkheid voor kleine reparaties en verhuur. Middels bewonersschouwen in kaart brengen waar er dringende behoefte is aan fietsnietjes en deze op de benodigde plekken te realiseren. Onderzoek naar de doelmatigheid en klanttevredenheid in het ov en welke verbeteringen er mogelijk zijn. Dit in het kader van het feit dat Zuidoost deel is van een 24-uurs economie met de Ziggo-dome, HMH-hal en Arena die regelmatig evenementen houden tot na 01 uur. In samenwerking met de centrale stad het GVB opdracht te geven zorg te dragen voor metrovervoer dat ook s nachts rijdt om zodoende Amsterdam Zuidoost beter te ontsluiten. Een nachttrein die stopt op station Amsterdam Bijlmer Arena. Meer bushaltes bij winkelcentrum de Kameleon. Betere bus frequentie (lijn 49) die Driemond ook in het dorp aandoet. Zorg te dragen voor een betere ontsluiting/bereikbaarheid van Driemond middels ov. De ov-verbinding tussen Zuidoost, Diemen, woon, werk- en winkelgebied de Sniep, industrieterrein Stammerdijk en het oosten van Amsterdam is gebrekkig. Met de gemeente Diemen afspraken maakt voor aansluiting van tramlijn 9 dat deze aansluit op metrostation Verrijn Stuartweg en/of metrostation Ganzenhoef. Te onderzoeken in hoeverre een veilige smalle brug voor (brom)fietsverkeer en voetgangers te realiseren is over de Provincialeweg bij Driemond en de Gaasp ter hoogte van de Politiek Partij Democraten 66 - D66 D66 ZO Programma def