Methode voor moreel beraad uit het moresprudentieproject
|
|
- Suzanna Beckers
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Methode voor moreel beraad uit het moresprudentieproject Moreel beraad is een dialogische werkvorm waarin het onderzoeken van een casus centraal staat. Het is een stappenplan waarin zowel houdingsgerichte als oplossingsgerichte elementen terugkomen. Behoefte Ik wil reflecteren op een casus uit de praktijk. Doelen 1. Impliciete en expliciete morele oordelen rondom een casus herkennen en benoemen. 2. Expliciteren van morele vragen in een casus. 3. Een handelingsoptie overwegen en onderbouwen vanuit waarden. Pagina 1 van 5
2 Toepassingsmogelijkheden Deze werkvorm is geschikt voor groepen van personen. Contra-indicaties: (ervaren) onveiligheid in het team. Werkwijze De deelnemers zitten in een kring, bij voorkeur zonder tafels, in een ruimte waarin zij niet gestoord worden. Het gesprek wordt geleid door een gespreksleider. De gespreksleider draagt zorg voor een veilige en constructieve sfeer waarin een gezamenlijk waardenonderzoek plaats kan vinden. De gespreksleider moet in staat zijn om zijn de eigen mening buiten het gesprek te houden en zich te onthouden van oordelen. Er kan gekozen worden voor een voorbereide inbreng (er is van te voren aan de deelnemers gevraagd wie er een casus in wil brengen) of een onvoorbereide inbreng. Bij een onvoorbereide inbreng vraagt de gespreksleider aan de groep wie er een casus heeft. Als er meerdere deelnemers zijn die een casus in willen brengen, worden de casussen kort benoemd. Daarna wordt er een casus gekozen. Daarna volgen de stappen zoals die hieronder beschreven zijn. Stappenplan moreel beraad uit het moresprudentieproject Vooraf: stel een gespreksleider en een notulist aan. De gespreksleider heeft zorg voor het proces, markeert de fasen in het gesprek en zorgt dat alle deelnemers de ruimte krijgen om mee te doen. Stap 1: Wat is er aan de hand? De inbrenger vertelt (denk aan: context, betrokkenen, relevante punten)en beschrijft de situatie in enkele zinnen. De anderen stellen open vragen. De volgende thema's zijn daarbij belangrijk: Inventariseer of er een of meerdere casussen zijn. Als er meerdere casussen zijn: kies de meest urgente. Als het kan: vraag of een van de deelnemers een casus wil voorbereiden. Nodig de deelnemers uit om in ik-vorm te spreken. Vat tussentijds samen. In deze fase hoeft het dilemma nog niet helder te zijn. Let er op dat de deelnemers open vragen stellen, dus niet: Heb je er al aan gedacht om contact op te nemen met? maar: Met wie heb je contact opgenomen? Pagina 2 van 5
3 Stap 2: Waardoor ben je geraakt? Alle deelnemers vertellen wat hen raakt in de casus. Wat roept deze situatie op? Probeer de emoties in kernwoorden te beschrijven. Noteer de emoties op een flip-over. Geef iedereen een beurt, de inbrenger het laatst. Vraag door als het niet lukt om emoties te benoemen. Bij emoties kun je denken aan: verdriet, woede, machteloosheid, blijheid, etcetera. Stap 3: Formuleer het dilemma Alle deelnemers formuleren samen het dilemma van de inbrenger (denk aan: waarden, normen, belangen). Formuleer het dilemma in deze zin: als ik dit doe dan, maar als ik dat doe dan. Gebruik de flip-over. Benoem de waarden en normen. Een waarde is een algemeen principe dat nastrevenswaardig is. Een norm is een uitwerking, een regel behorend bij een waarde. Bijvoorbeeld de waarde autonomie versus bescherming of de norm je moet eerlijk zijn versus de norm dat een leugentje om bestwil wel kan. Als de groep het lastig vind om waarden te benoemen, kun je een lijst van waarden maken en daaruit laten kiezen. Belangen kunnen een grote rol spelen in een dilemma: benoem ze voor je het dilemma formuleert. De inbrenger moet zich kunnen herkennen in het dilemma (dring geen dilemma op). Stap 4: Eerdere ervaringen. De inbrenger vertelt eerst. Heb je dit eerder mee gemaakt? Wat heb je toen gedaan? De andere deelnemers mogen ook ervaringen inbrengen. Beschrijf de ervaringen feitelijk en niet normerend. Let er op dat alleen de ervaringen worden benoemd die relevant zijn voor de casus. Vraag door op de overwegingen die destijds de keuze bepaald hebben. Stap 5: Andere perspectieven De inbrenger vertelt. De anderen stellen open vragen. (Denk aan: perspectief van de cliënt, familie, de organisatie, evt. andere relevante betrokkenen). Beschrijf per perspectief de belangen, waarden en normen die in het geding zijn. Schrijf alle betrokkenen puntsgewijs op de flip-over. Pagina 3 van 5
4 Zet achter iedere betrokkene wat zijn/haar/hun belang en waarde is (zou kunnen zijn). Dus bijvoorbeeld: cliënt; belang: veiligheid voor haar gezin; waarde: goed voor de kinderen zorgen; norm: je slaat je kinderen niet. Stap 6: Wat zijn de mogelijkheden? Alle deelnemers denken mee over de mogelijkheden (handelingsalternatieven). Maak een keuze en onderbouw die. Beschrijf wat er gedaan kan worden in deze situatie en welke keuze gemaakt wordt. Gebruik de flip-over. Dit heeft het karakter van een brainstorm. Meestal kan dit vrij snel als de andere stappen uitvoerig doorlopen zijn. Geef iedereen een beurt en laat mensen uitpraten. De inbrenger reageert als laatste en zegt wat hij of zij met de adviezen kan. Stap 7: Nakaarten De inbrenger vertelt eerst, en daarna komen de andere deelnemers aan het woord. Beschrijf: hoe kijken de inbrenger en de anderen nu tegen de situatie aan? Wat heeft dit gesprek opgeleverd? Geef iedereen een beurt en hou dit kort. Stap 8: Evalueren Hoe verliep het gesprek? Wat ging goed, wat kan beter? Hoe was het voor de gesprekleider, hoe voor de notulist (denk evt. aan tips voor de volgende keer)? Beschrijf de belangrijkste evaluatie- en verbeterpunten. Let op: Deze evaluatie heeft betrekking op het moreel beraad (hoe hebben jullie met elkaar gepraat) en niet op de inhoud! Stap 9: Uitvoering De inbrenger beschrijft de uitvoering van de keuze die in het beraad is gemaakt. Is de keuze/beslissing uitgevoerd? Zo ja: hoe pakte dit uit, wat was het resultaat? Zo nee: waardoor is het (nog) niet gedaan? Deze stap kan pas na verloop van tijd beschreven worden. Uiteraard kan dat alleen als de genomen keuze ook is uitgevoerd. Alleen dan hoeft dit te worden ingevuld. Pagina 4 van 5
5 Voorwaarden Deze werkvorm vraagt dat deelnemers ervaring hebben met moreel beraad of intervisie. Deelnemers moeten minimaal 2-3 uur tijd tot hun beschikking hebben. Valkuilen Eigen inbreng van de gespreksleider: de gespreksleider onthoudt zich van commentaar en een eigen inbreng. Psychologiseren: de gespreksleider zorgt ervoor dat er niet gepsychologiseerd wordt. De emoties worden onderzocht om morele oordelen op te sporen. Het gaat dus niet om het uitdiepen van emoties maar het benoemen van emoties. Meer informatie over de tool of ontwikkelaars De werkvorm is ontwikkeld door Ellen Grootoonk Aly Gruppen en Mariël Kanne Allen zijn werkzaam bij de Hogeschool Utrecht. Pagina 5 van 5
Intervisie CooL. Doelstellingen: deskundigheidsbevordering, leren van elkaar, kwaliteitsverbetering, doorontwikkeling van het CooL-programma
Intervisie CooL Doelstellingen: deskundigheidsbevordering, leren van elkaar, kwaliteitsverbetering, doorontwikkeling van het CooL-programma Inhoud: 1. Verplicht algemeen deel (deel 1 van het verslagformulier)
Nadere informatieReflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt.
Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. In je eentje Time-out reflectie Time-out reflectie is een snelle manier om in je eentje
Nadere informatie1. Doel en werkwijze intervisie
1. Doel en werkwijze intervisie Doel leren leren van elkaar. de groep gebruiken als oefensituatie themagerichte situaties bespreken de groep mee laten denken over een probleem en/of praktijksituatie experimenteren
Nadere informatieBehandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.
Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid
Nadere informatieIntervisie. Programma Workshop. Leidersdag 8 juni Ilse de Lange Educatie LSP. Leidersdag 8 juni 2017
Intervisie Ilse de Lange Educatie LSP Leidersdag 8 juni 2017 Programma Workshop Waarom intervisie? Intervisie de incidentmethode live! Praktische tips Waarom intervisie? Doelen: deskundigheid kwaliteit
Nadere informatie1.Doelstellingen van intervisie
Intervisie 1.Doelstellingen van intervisie Intervisie kent de volgende doelstellingen: - Professionals helpen elkaar om tot oplossingen te komen; - Het problematiseren, analyseren en verhelderen van het
Nadere informatieEindverslag stage jaar 1
Eindverslag stage jaar 1 In de stagegids jaar 1 kun je alle achtergrondinformatie over de stage vinden. In de bijlage van de stagegids staat ook een overzicht (tabel) met alle documenten die van belang
Nadere informatieINTERVISIE ALGEMEEN INLEIDING
INTERVISIE ALGEMEEN 1 INLEIDING Met deze waaier kunnen intervisiegroepen (en begeleiders daarvan) nieuwe, aantrekkelijke en dynamische werkvormen kiezen die intervisie tot een succes maken. Nieuwe werkvormen
Nadere informatieIntervisie
Intervisie 07-04-2014 Eigen ervaringen? Successen Welke? Waaraan te wijten? Minder positieve ervaringen Welke? Waardoor? Wat is intervisie? Definitie Leren met collega s door vragen/problemen uit de dagelijkse
Nadere informatieDUUR WAT HOE MATERIAAL
DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit
Nadere informatieVisitatie 2.0: stimulans voor professionele ontwikkeling. BG-dagen, Papendal Donderdag, 23 mei 2019
Visitatie 2.0: stimulans voor professionele ontwikkeling BG-dagen, Papendal Donderdag, 23 mei 2019 BG-dagen 2019 Workshop visitatie 2.0: stimulans voor professionele ontwikkeling (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieMet intervisie aan de slag. Programmagroep
Met intervisie aan de slag Programmagroep Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Wat is intervisie... 3 1.1 Leren leren van elkaar!... 3 1.2 Hoe wordt intervisie voor regio- en seniorcoaches georganiseerd?...
Nadere informatieIntervisie
Intervisie 03-06-2013 Eigen ervaringen? Successen Welke? Waaraan te wijten? Minder positieve ervaringen Welke? Waardoor? Wat is intervisie? Definitie Leren met collega s door vragen/problemen uit de dagelijkse
Nadere informatieLevende sociale kaart voor dementie zorg en -ondersteuning bij migranten
Levende sociale kaart voor dementie zorg en -ondersteuning bij migranten Ook stel je een levende sociale kaart van de wijk samen. 45-60 5 personen Huisartsenpraktijken en apothekers (FTO), gezondheidscentra
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieHandleiding Coaching/stagereflectie
Fontys Hogeschool Pedagogiek Coaching/Intervisie Minor Forensische Orthopedagogiek 2013-2014 Studiejaar 3 Handleiding Coaching/stagereflectie Voor studenten voltijd Minor Forensische Orthopedagogiek Studiejaar
Nadere informatieUitvoerder en adviseur in de bouw: draaiboek workshops
Uitvoerder en adviseur in de bouw: draaiboek workshops Beter samenwerken = minder faalkosten Opzet uitrol boekje 1. Gedeeld perspectief krijgen op het probleem van de kloof 2. Inzicht in de behoeftes van
Nadere informatieAdvies en verkoopvaardigheden
Advies en verkoopvaardigheden en 1/6 Voorbereidingsopdracht bijeenkomst 1 Wat versta jij onder verkoop? Bewust worden wat verkopen in de apotheek is. Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst oriënteer je
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieWerkvorm groepsgesprek professionals
Werkvorm groepsgesprek professionals Creëren van een stimulerende werkomgeving en het vergroten van professionele autonomie Deze werkvorm kan worden gebruikt om met medewerkers van Justitiële Jeugdinrichtingen
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID
OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid
Nadere informatie(Docentenhandleiding) Rollenspel
(Docentenhandleiding) Rollenspel Een rollenspel is als het ware een klein toneelstukje. In een rollenspel komen personages aan bod die bepaalde eigenschappen of een doel in het verhaal hebben. De bedoeling
Nadere informatieNationale Bijscholingsdag
Nationale Bijscholingsdag Voor Jeugd- en Gezinsprofessionals Trainer: Anja Roosendaal Programma Vormen huiselijk geweld /kindermishandeling Signaleren en handelen Risicofactoren en beschermende factoren
Nadere informatieWorkshop moreel beraad
Workshop moreel beraad Swanny Kremer Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 1 Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 2 Programma Uitleg Moreel beraad Bespreking
Nadere informatieDraaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken
Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Inhoud document Hulpmiddel om een bijeenkomst met het team te organiseren om de startsituatie van het team
Nadere informatieHandleiding Verbetercheck in teams
Handleiding Verbetercheck in teams Praktisch hulpmiddel om de Verbetercheck in een team toe te passen 22 maart 2011 Betrokken partijen: Teksten en advies: Huub Pennock en Alex van der Wal 1 Inleiding De
Nadere informatieVoor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie
Werkvorm 9: voor de opleider (1) Hoe kun je reageren op discriminatie op school? Iedereen in het onderwijs krijgt er vroeg of laat mee te maken: vooroordelen en discriminatie. Het is zaak om hier goed
Nadere informatieVisitatie en Inspiratie
Visitatie en Inspiratie BG-dagen, Papendal Vrijdag 19 juni 2015 Gertjan Beens Sabrina Kwint Jos Manders Disclosure belangen spreker Dienstverband(en) Eigen onderneming(en) en aandelen HumanCapitalCare
Nadere informatieHet gaat steeds beter! speelkaarten :42 Pagina 1. Communicatieve vaardigheden verbeteren. Toepassen Conceptualiseren. Ervaren Reflecteren
Het gaat steeds beter! speelkaarten 20-07-2006 15:42 Pagina 1 1 Aanname Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren Fase van ervaringsleren Ervaren Reflecteren Toepassen
Nadere informatieAAN DE SLAG MET INTERCOLLEGIALE CONSULTATIE HANDREIKING VOOR ZORGGROEPEN
AAN DE SLAG MET INTERCOLLEGIALE CONSULTATIE HANDREIKING VOOR ZORGGROEPEN Deze handreiking is opgesteld in samenwerking met: COLOFON InEen Leden van InEen kunnen dit document voor eigen gebruik vrijelijk
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatie3 shortcuts naar meer klanten en omzet
3 shortcuts naar meer klanten en omzet WERKBOEK Ellen Westerhout & Andrea Bakker 2017 @ Copyright De Kunst van Klanten 3 shortcuts naar meer klanten en omzet Superleuk dat je meedoet! Je maakt een start
Nadere informatieCursusinformatie Moreel beraad
Cursusinformatie Moreel beraad Cursusdoelen: De cursist kan zelfstandig een moreel beraad leiden volgens de gespreksmethode van Reliëf. De cursist - heeft kennis van basisbegrippen uit de ethiek - kan
Nadere informatieIntervisie: de 10-stappenmethode
Intervisie: de 10-stappenmethode Wanneer te gebruiken? De 10-stappenmethode is uitermate geschikt voor een beginnende intervisiegroep, waarin mensen participeren met weinig of geen intervisie-ervaring.
Nadere informatieIntervisie Wat is het? Wanneer kun je het gebruiken?
Intervisie Wat is het? Intervisie is een manier om met collega's of vakgenoten te leren van vragen en problemen uit de dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de bijeenkomst brengen deelnemers vraagstukken in,
Nadere informatiePraten met je pleegkind
Praten met je pleegkind WERKEN AAN HET CONTACT MET JE PLEEGKIND DRAAIBOEK VOOR EEN NETWERKBIJEENKOMST VOOR PLEEGOUDERS Praten met je pleegkind 1 Praten met je pleegkind DE ACTIVITEIT IN HET KORT Een uitwisselingsbijeenkomst
Nadere informatieJe ontwikkeling als lerarenopleider relateren aan de beroepsstandaard
Je ontwikkeling als lerarenopleider relateren aan de beroepsstandaard Fréderieke van Eersel (Velon-BRLO) 19 maart 2019 Opzet workshop inleiding de beroepsstandaard tools om je ontwikkeling als lerarenopleider
Nadere informatieProblemen oplossen Inhoud: blz. Voordat aan slag gaat 2 Problemen oplossen: basis 3 3. Problemen oplossen: uitgebreid stappenplan
Problemen oplossen Hier wordt een methode besproken om diabetesproblemen effectief te bespreken en op te lossen. Deze aanpak biedt praktische handvatten om te communiceren over een beladen onderwerp, zonder
Nadere informatieSPEELWIJZE OPVOEDINGSSPEL - Bladzijde 1 / 10
SPEELWIJZE OPVOEDINGSSPEL - Bladzijde 1 / 10 SPEELWIJZE Opvoedingsspel Opvoeden is een belangrijke, leuke, maar soms ook moeilijke taak. Voor veel ouders en opvoeders is dit dan ook geen kinderspel en
Nadere informatieLes 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?
Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig
Nadere informatieCOVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe
COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12
Nadere informatieTest denkprofiel jongeren
Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief
Nadere informatieIntervisiemethodes. Methode 1: Incidentenmethode
Intervisiemethodes Methode 1: Incidentenmethode Bij de incidentmethode wordt een gebeurtenis uit de werksituatie van een van de deelnemers op gestructureerde wijze besproken. Stap 1 Introductie van het
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieJe hebt een heel dorp nodig om een kind op te voeden
Je hebt een heel dorp nodig om een kind op te voeden Wat kunnen leerkrachten, ouders en andere betrokkenen van de school samen doen om de ontwikkeling van de kinderen nog beter te ondersteunen? Vraag 1:
Nadere informatieAan de slag met de toolkit verbetermethodieken
Aan de slag met de toolkit verbetermethodieken Landelijke bij- en nascholingsdag voor kwaliteitskringbegeleiders, NVLF 2 april 2016 NBC Nieuwegein Welkom Verbeteren, veranderen en de toolkit verbetermethodieken
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Aanvragen van incontinentiemateriaal. een verbeteringsplan op. 1. Toelichting op de module. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur
: een verbeteringsplan 1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Stanaard M46 van september 2006 (eerste herziening). Deze module geeft de deelnemer meer inzicht in het gebruik van
Nadere informatie1 Aanname. Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren. Fase van ervaringsleren. Kenmerken
1 Aanname Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren Fase van ervaringsleren Ervaren Toepassen Reflecteren Conceptualiseren Kenmerken 2 0 20-30 W E R K W IJ Z E Deel de
Nadere informatieAnders kijken, anders leren
Anders kijken, anders leren Inleiding De transformatie van het sociaal domein stelt andere eisen aan de competenties van de professionals. Multidisciplinair, met oog voor participatie en eigen regie van
Nadere informatieInformatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1
Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 De manier waarop je met elkaar omgaat en hoe je met elkaar in gesprek gaat is belangrijk in het dagelijks werk. Het helpt je elkaar beter te begrijpen
Nadere informatieHandleiding Voor de Personeelscyclus!
Handleiding Voor de Personeelscyclus! Om goede professionele kinderopvang te blijven bieden moeten we ons blijven ontwikkelen. In deze handleiding lees je hoe we dat doen. We doorlopen elke twee jaar een
Nadere informatieSAMENWERKING TUSSEN MOREEL BERAAD IN HET SOCIALE TEAM PROFESSIONALS EN VRIJWILLIGERS
SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN VRIJWILLIGERS In het sociale domein wordt meer en meer gewerkt met werkwijzen die de morele oordeelsvorming ondersteunen. Werkwijzen die helpen morele kwesties te onderzoeken
Nadere informatieOpdracht Inleiding Doel Benodigdheden Voorkennis Stappenplan Een les voorbereiden en achterhalen waar je leerlingen staan Voorbeeld Doel Resultaat
Opdracht Formatief evalueren met digitale tools Inleiding Niet alleen de resultaten tellen, het leerproces zelf is minstens zo belangrijk. Bij formatief evalueren willen alle betrokkenen bij het leerproces
Nadere informatie5. Bejegening en doorvragen
5. Bejegening en doorvragen 51 Voor de trainer Er bestaan uitgebreide scholingsprogramma s gericht op bejegening en omgang met mensen met NAH en hun naasten. Zie ook de verwijzingen achter in dit boekje.
Nadere informatieAnders kijken, anders leren
Anders kijken, anders leren Inleiding De transformatie van het sociaal domein stelt andere eisen aan de competenties van de professionals. Multidisciplinair, met oog voor participatie en eigen regie van
Nadere informatie1 People Do Change/IVA Onderwijs
1 People Do Change/IVA Onderwijs 2 People Do Change/IVA Onderwijs 3 People Do Change/IVA Onderwijs 1 Dit vergt minimaal 1 dagdeel van 4 klokuren. De werkwijze kan tot 10 teamleden door 1 facilitator worden
Nadere informatieWerkblad Ontmoeting. 2 Nodig de ander(en) uit, doe dit bij voorkeur schriftelijk en geef in de uitnodiging aan waar het over gaat.
Werkblad Ontmoeting Ontmoeting Jij hebt het initiatief genomen om het hoofdpijndossier op te lossen. Je hebt helder voor ogen wat je veranderwens is. Kijk nu naar je stappenplan. Wat is de eerste stap
Nadere informatieDe Methodiek Coachende Gespreksvoering (Mag ik je geen advies geven?) Huub Buijssen
De Methodiek Coachende Gespreksvoering (Mag ik je geen advies geven?) Huub Buijssen INTRO Introductie van mij en u Nut van het thema Tijd Reageren? Oogmerk Doel presentatie Kennis maken met de MCG Programma
Nadere informatieOEFENBOEK In verbinding feedback geven en ontvangen
www.nvcfeedbackbox.com OEFENBOEK In verbinding feedback geven en ontvangen OEFENBOEK NCV FEEDBACKBOX 2010 KOOTSJ AI-Opener, Tilburg, Nederland Eerste druk, november 2010 Dit oefenboek hoort bij de NVC
Nadere informatieDEEL TWEE: OPDRACHTEN
DEEL TWEE: OPDRACHTEN WAARDEN- VERKENNING DUUR: 20 MINUTEN 2.1 WAARDENVERKENNING Om een beeld te krijgen van de ideeën van WAT? de deelnemers over belangrijke thema s rond arbeidsparticipatie begin je
Nadere informatieGELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK
GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.
Nadere informatieWerken met de Na-Kaarten
Werken met de Na-Kaarten Waarom Na-Kaarten? Estafette besteedt niet alleen aandacht aan het aanleren en onderhouden van leestechniek, ook het praten over leeservaringen neemt binnen de methode een belangrijke
Nadere informatieActief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn)
Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Laat de ander merken dat je echt luistert door je houding en ogen. Laat merken dat je aandacht op hem/haar gericht is. Stel zoveel mogelijk
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieModule 9 Kennis delen en coachen
OPDRACHTEN Verzorgende IG Maatschappelijke Zorg Module 9 Kennis delen en coachen Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 Leren 5 A Hoe leer ik? 5 B Bevorderende en belemmerende factoren 7 C Plan van aanpak bij
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieAcademische Werkplaats Gezin aan Zet
Academische Werkplaats Gezin aan Zet Laura Nooteboom en Eva Mulder Symposium Implementeren: Denken en Doen! 25 januari 2018 Inhoud Project Gezin aan Zet Aanpak actieonderzoek Aan de slag met implementatievraagstukken
Nadere informatie3 Handleiding Case conference Werkblad 6.1
3 Handleiding Case conference Werkblad 6.1 Voorbereiding De casemanager maakt een document met een samenvatting van de bevindingen uit de behoefteanalyse en de doelen die tijdens stap 2 geformuleerd zijn.
Nadere informatieTeamevaluatie. Klantendag OR-ondersteuning 2019
Teamevaluatie Klantendag OR-ondersteuning 2019 Reflecteren als team 1) Reflecteren op een doel, besluitvorming, proces 2) Aanpassen aan de omstandigheden als gevolg van de reflectie Reflectie Aanpassing/
Nadere informatieE- book. 5 werkvormen met post- its. LaCretio ondersteunt trainers met het geven en ontwikkelen van hun training!
E- book 5 werkvormen met post- its LaCretio ondersteunt trainers met het geven en ontwikkelen van hun training! Inleiding Post- its, ze zijn er in allerlei verschillende kleuren, maten en merken. Ik heb
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieObservatieformulieren bij oefeningen
Observatieformulieren bij oefeningen Observatieformulier 1 Gespreksvaardigheden: open vragen * Het stellen van open vragen Opmerkingen / voorbeelden De vragen zijn: begrijpelijk niet te kort niet te lang
Nadere informatieSTAPPENPLAN ETHISCHE ANALYSE
STAPPENPLAN ETHISCHE ANALYSE Team: Sander Vanelven Bjorn De Prins Sim Jacobs Tim Swaenen Jasper Vanhove Inhoudsopgave: STAP 1: FEITEN VERZAMELEN... 1 STAP 2: VERHELDEREN VAN HET PROBLEEM EN WAT BELANGRIJK
Nadere informatieBewonersbespreking bij Ruitersbos. Inhoud:
Bewonersbespreking bij Ruitersbos Inhoud: 1. Overzicht van bewoners en contactverzorgenden. 2. Planning. 3. Voorbereiding. 4. Leidraad bewonersbespreking. 5. Na de bewonersbespreking. 6. Notulen. 7. Toelichting:
Nadere informatieVoorbeelden van overleg en besluitvorming
Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeeld 1. Oplossingsgericht vergaderen 1 1. Vaste agendapunten a. Bespreken verslag van de vorige vergadering b. Mededelingen c. Rondvraag 2. Vaststellen van
Nadere informatieIntervisie wat is het?
Intervisie wat is het? Intervisie is: a. een gestructureerde methode om b. van elkaars c. werkvraagstukken d. te leren Ad a: Intervisie is een gestructureerd gesprek. De structuur is er om effectief en
Nadere informatieGespreksleidraad collegiaal reflectie moment
Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment Wanneer gebruik je deze gespreksleidraad? op het jaargesprek willen we je uitnodigen om voor je eigen ontwikkeling een aantal mensen te vragen om mee te denken.
Nadere informatieLeren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen
Nurse Academy lustrumcongres 2014 Leren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen Amersfoort, 17 november 2014 Jos de Munnink, gespreksleider moreel beraad GGNet Contact: j.demunnink@ggnet.nl
Nadere informatieVoorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les
1 Lesschemaformulier (LSF) Handleiding versie 2009-2010 / Pedagogogische Hogeschool De Kempel Helmond Kop Op ieder lesschemaformulier noteer je jouw voor- en achternaam en de jaargroep op de Kempel. Je
Nadere informatieTOPS & FLOPS. Feedback geven en ontvangen. Inhoud
Feedback geven en ontvangen Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen In deze les leren leerlingen feedback geven en ontvangen. Leerlingen denken na over de manier waarop je feedback formuleert
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieAanloop naar de. gemeenteraadsverkiezingen 2018
Aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen 2018 Welkom Namens Vlaamse Ouderenraad Lokaal Inleiding Inhoud van vandaag 6 stappenplan memorandum: Timing Informatieverzameling Bepalen van prioriteiten Opmaak
Nadere informatieStudiedag MIO 24 juni Handleiding Workshop. Ethische reflectie
Studiedag MIO 24 juni 2010 Handleiding Workshop Ethische reflectie 1 2 Methodiek voor ethische reflectie Mieke Clement, Erna Ponds Verloskundigen komen in hun dagelijkse werkzaamheden dilemma s of morele
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieArrangement 1 De Luisterthermometer
Arrangement 1 De Luisterthermometer DEEL 1 De manager Naam: Organisatie: Datum: Luisterprincipe 1 Luisteren begint met luisteren naar jezelf 1.1 Inventariseren van stemmen Vertel eens van een situatie
Nadere informatieHET GESPREK: KOP ROMP STAART
HET GESPREK: KOP ROMP STAART Elk effectief gesprek heeft een zogenaamde kop romp staart structuur: een begin, een kern en een einde. Voorafgaand aan deze drie fasen is het cruciaal om elk gesprek zorgvuldig
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Heb je vragen, feedback of wil je op weg geholpen worden, neem contact met ons op. info@talentengenerator.nl.
SPELVARIANTEN Je ontdekt meer in een uur spelen dan in een jaar converseren Plato Het klinkt zo simpel we gaan bouwen aan het vertrouwen maar is het wel zo simpel? Zomaar vanuit het niets het thema vertrouwen
Nadere informatieOPLOSSINGESGERICHTE GESPREKSVOERING MET LEERLINGEN. Doel van de workshop STARTVRAAG. 21 november Annemarie Bakker
OPLOSSINGESGERICHTE GESPREKSVOERING MET LEERLINGEN 21 november 2013 Annemarie Bakker Hogeschool Windesheim Master SEN jm.bakker@windesheim.nl Doel van de workshop Kennismaken met oplossingsgerichte gesprekvoering
Nadere informatieMeldcode Cibap vakschool & ontwerpfabriek
Cibap vakschool & ontwerpfabriek dt-18-278 Stappenplan verbeterde meldcode 1 Voorwoord Voor u ligt de meldcode van Cibap vakschool voor verbeelding. Aanleiding is dat uit onderzoek is gebleken dat veel
Nadere informatie#01 één-op-één gesprekjes
#01 één-op-één gesprekjes maak tweetallen wissel je eerste indrukken uit (mag nog emoties en ongenuanceerde bewoording bevatten) vind de juiste woorden! (constructief en respectvol naar maker) koppel terug
Nadere informatiediscussiestuk voor 13 mei 2013
1 Handreiking kwaliteitscriteria gespreksleider Moreel Beraad discussiestuk voor 13 mei 2013 Verantwoording Dit document is een initiatief van de werkgroep Kwaliteitscriteria Gespreksleiders Moreel Beraad,
Nadere informatieBreng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching
Breng je onbewuste belemmeringen in beeld! Orang Malu Coaching Ik zou die studie wel willen beginnen maar Ik weet niet waarom ik in deze baan blijf hangen Ik wil mijn leven drastisch omgooien maar ik kom
Nadere informatieVoorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender
Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een
Nadere informatieDeel = Overige onderdelen
Deel = Overige onderdelen In dit hoofdstuk staat een aantal overige onderdelen die je kunt toevoegen aan de scriptie. Het gaat om de Bijlagen (paragraaf 5.1), de Reflectie (paragraaf 5.2) en het Nawoord
Nadere informatiegesprekskaart en handboek COPD
gesprekskaart en handboek COPD Het handboek ik heb COPD, wat kan ik doen? ondersteunt je, als professional, bij de gesprekken over zelfzorg met mensen met COPD. In deze handleiding lees je hoe je kunt
Nadere informatie# H E T Z A N D K A S T E L E N P R O G R A M M A E n d e k i n d e r e n s c h e i d e n m e e...! Hoe vertel je het de kinderen?
# H E T Z A N D K A S T E L E N P R O G R A M M A E n d e k i n d e r e n s c h e i d e n m e e....! Hoe vertel je het de kinderen? TIPS VOOR OUDERS Veel scheidende ouders vinden het moeilijk om aan hun
Nadere informatieKwaliteitsinstrument
Kwaliteitsinstrument Wat is het KLJ-kwaliteitsinstrument? Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jullie afdeling kan evalueren over een bepaald thema! Dit
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieKL(IK!) KL(IK!) KL(IK!) KL(IK!)
INTERVISIEVORMEN Reflecteren in groepen 4 Basismodel intervisie Roddelmethode Incidentmethode Succesmethode Socratische methode Filmmethode Schaalmethode Hoe zou jij? methode methode Met het basismodel:
Nadere informatieHet huiswerk voor je ouders. Dat was.<klik> Huiswerk Ouders
Vandaag gaan we verder met logisch formuleren. Met als je doel je communicatie logisch en snel te maken. Zo heb je meer kans om iets te bereiken. Maar eerst natuurlijk Les 20 Het huiswerk voor je ouders.
Nadere informatie