Practise what you preach
|
|
- Dirk Pauwels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Practise what you preach Duurzaam kantoor Search BV Amsterdam als voorbeeld van een positieve businesscase
2 Ik probeer aan het milieu te werken door er bedrijfsmatig naar te kijken, door er business cases van te maken Op het gebied van duurzaamheid is adviesbureau Search BV al lang geen onbekende meer. De afgelopen jaren verscheen algemeen directeur Anne-Marie Rakhorst diverse malen in de media om haar duurzame boodschap wereldkundig te maken. Inmiddels is de naam Rakhorst gevestigd. In 2009 bouwde Search zelf een nieuw kantoor in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. En dan wordt het ineens spannend; want hoe geeft een bedrijf dat duurzaam bouwen propageert, zelf zijn idealen op het gebied van duurzame huisvesting vorm? Michel Baars (foto), bedrijfsdirecteur van Search BV, legt uit hoe visie en vorm onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Jan Willem Hennink en Joost Hoffman van Search laten zien hoe Search duurzaamheidvisie vorm kreeg in het Amsterdamse onderkomen.
3 welvaartsniveau behouden. En, concludeert Baars, die eerder genoemde positieve business cases moeten dan ook een antwoord formuleren op dat schaarste probleem. Wat Baars betreft, moet dat antwoord ten minste twee elementen bevatten: een besparing op grondstoffen en financieel en kwalitatief gewin. De Search vestiging in het Westelijk havengebied van Amsterdam laat zien hoe een duurzame positieve business case er in werkelijkheid uit kan zien. Bij het kantoor staan twee verticale windmolens. Prachtig van ontwerp en uitstekend geschikt om zelfs bij weinig wind energie op te wekken. Het Amsterdamse kantoor is gebouwd op heipalen voor warmte-/koudeopslag in de diepere bodemlagen. Het dak functioneert als warmtewisselaar door toepassing van het Energiedak-concept. In combinatie met zonnecollectoren voorziet het dak hiermee in de warmwatervoorziening. s Avonds kan de pui hermetisch gesloten worden, zodat in de winter alle warmte in het pand blijft en inbrekers bovendien geen kans hebben. Het gebouw van 900 m 2 vloeroppervlakte is aan de noordzijde compleet gesloten, terwijl aan de zuidzijde juist veel glas is gebruikt. Het levert het gebouw veel warmte op die wordt vastgehouden met een 17 cm dik pakket van pavatex isolatiemateriaal (Rc-waarde 4,5). De ramen zijn voorzien van driedubbel glas voor de hoogst mogelijke isolatie. Hemelwateropvang vormt de bron voor het grijswatercircuit om de wc s door te spoelen. Daarnaast wordt het water benut voor de koeling van laboratoriumapparatuur. Search laat met het kantoor zien dat het kan: een kwalitatief hoogstaand kantoor met een laag energiegebruik realiseren, zonder meerkosten. Positieve businesscases Michel Baars voltooide een opleiding in zowel Milieu- als bedrijfskunde. Een veelzeggende combinatie, zo blijkt wanneer Baars zijn visie op duurzaamheid uiteen zet: Ik probeer aan het milieu te werken door er bedrijfsmatig naar te kijken, door er business cases van te maken. Baars legt uit: Je kunt op verschillende manieren met de verbetering van het milieu bezig zijn. Er zit om te beginnen een ideologisch aspect aan. Dat is op zich prima, ik laat me ook leiden door ideeën. Maar, vervolgt Baars, die ideologie zal slechts landen bij een beperkt deel van de mensen die je eigenlijk wilt bereiken. Het overgrote deel ervaart een ideologische boodschap als beperkend voor bijvoorbeeld het streven naar welvaart. Het antwoord op de vraag hoe laatstgenoemde groep wel bereikt kan worden weet Baars ook: Door duurzaamheid op een bedrijfskundige manier te benaderen en op zoek te gaan naar de positieve business cases, laat je de doelgroep zien dat duurzame bouw niet meer hoeft te kosten dan traditionele bouw. Sterker nog, je kunt er in sommige gevallen zelfs geld mee verdienen. Ik denk dat je dan een ontwikkeling start die niet meer stopt op het moment dat er minder aandacht is voor milieu en klimaat; duurzaamheid is dan onderdeel geworden van het systeem. Vanuit bedrijfsmatig perspectief gezien, is schaarste het eigenlijke probleem voor de komende decennia, betoogt Baars. En hij vervolgt: Of het nu gaat om fossiele brandstoffen, grondstoffen of andere vormen van energie. Wij gaan daar de komende tijd mee te maken krijgen en hebben er nu al mee te maken. Het is ook niet zo moeilijk om uit te leggen als je bedenkt dat de wereldbevolking van zes naar negen miljard mensen stijgt. Allemaal willen die hetzelfde Kennis delen Uiteraard heeft bedrijfsdirecteur Baars niet alleen nagedacht over vorm en functie van het eigen kantoor. De behoeftes in de markt, waar het duurzaamheid betreft, hebben zijn volle aandacht. De behoefte aan kennis staat daarbij voorop. Stap één is kennis verspreiden, begint Baars resoluut, als je kijkt naar de landen om ons heen en ook naar Nederland zelf, dan zie je dat er een ongelooflijke hoeveelheid kennis over duurzaamheid aanwezigheid is. Kennis over beproefde technieken. Laten we ons inspannen om die kennis ook daadwerkelijk met elkaar te delen. Veel kennis op het gebied van bijvoorbeeld duurzame technieken blijft nu steken op het niveau van de experts, meent Baars: Duurzame oplossingen moeten voor iedereen beschikbaar komen, het is nu nog niet zo dat een photo voltaïsche unit als plug and play -setje in de doehet-zelfwinkels ligt. Dat zou wel moeten. Een tweede behoefte die Baars bij ondernemingen met duurzame ambities bespeurt, is de behoefte aan een consistent overheidsbeleid: Je wilt als onderneming, maar ook als particulier, graag kunnen wennen aan een omstandigheid, begint Baars in algemene zin. En meer concreet: Je wilt langjarig kunnen vertrouwen op bijvoorbeeld subsidieregelingen, zodat je daar als bedrijf je lijn voor de toekomst op uit kunt stippelen. En, voegt Baars daar aan toe: dan maakt het in eerste instantie nog niet eens zo veel uit wat de inhoud van dat beleid is; het gaat om consistentie en duidelijkheid in het beleid. Consistent beleid Consistentie wenst Michel Baars ook in de onderlinge afstemming van de hogere en lagere ketens van het duurzaamheidsbeleid van de overheid: Op nationaal niveau draait het beleid om CO2-reductie.
4 Ik constateer echter, dat hoe lager ik in die overheidsketen kom, hoe minder het over CO2 gaat en hoe meer ik in discussies over de EPC terecht kom. De koppeling tussen de EPC en de daadwerkelijke CO2-uitstoot van een gebouw is onduidelijk, stelt Baars vast: De EPC zegt iets over de energievraag van een gebouw, de EPC zegt in mijn ogen te weinig over het daadwerkelijke energiegebruik dat in zijn totaliteit met een gebouw samenhangt. Ik ben voor een goede EPC-waarde van een gebouw, maar ik vind het vreemd dat de substantiële CO2-uitstoot die gekoppeld is aan het materiaalgebruik van een gebouw, niet terugkomt in de beleidsnorm. Dit gezegd hebbend is Baars zonder meer positief over de ontwikkeling die duurzaamheid in Nederland heeft doorgemaakt de afgelopen jaren: Bij de projecten waar ik zelf mee te maken heb, staat duurzaamheid nu altijd op de agenda. De uiteindelijke ambitie die je gezamenlijk wilt realiseren varieert, maar er wordt in ieder geval steevast over gediscussieerd en er worden concrete beslissingen genomen. Daarbij staat ook de energienormering van de overheid niet stil. In de Europese richtlijn voor energieprestatie van gebouwen, de EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), is de energienormering verder aangescherpt en is er meer aandacht voor het daadwerkelijk energiegebruik van een gebouw. Ook in de sectoren om hem heen ziet Baars een toenemende aandacht voor duurzaamheid, zij het in de ene sector op een ander niveau dan in de andere: De ontwikkelaars zijn momenteel vooral heel erg functioneel bezig op het gebied van duurzaamheid. Op conceptueel gebied verandert er nu minder, maar dat heeft natuurlijk ook alles met de economische situatie te maken. Bij de beleggers zie je wel een sterke ontwikkeling: ik schat dat zeker meer dan 50 procent van de professionele beleggers bezig is met en het verduurzamen van de bestaande voorraad. Dat is heel hard gegaan de afgelopen twee jaar. technieken. Joost Hoffman: Als er kritiek is op duurzaam bouwen dan heeft die kritiek steevast betrekking op de vermeende extra kosten. Ten onrechte worden bepaalde voorstellen als onhaalbaar gekwalificeerd. Joost spreekt uit ervaring en merkt dat bijvoorbeeld installateurs in hun berekeningen soms op hogere kosten voor duurzame technieken uitkomen, dan de berekeningen van Search. Joost: Daar zit in bepaalde gevallen een spanningsveld. We betwisten de berekeningen van de installateur op zich niet, maar gaan op zo n moment wel naar alternatieve kostenreducties op zoek: misschien kunnen we wel met minder installaties aan de slag of het gebouw dusdanig positioneren dat we met minder ventilatie kunnen rondkomen. We kijken naar constructies die minder onderhoud vergen en daarmee op termijn kosten reduceren. Dat zijn allerlei zaken die niet in het traditionele kader passen en dus ook niet worden mee genomen in kostenberekeningen. Ik denk dat er veel voordeel behaald kan worden door een integraal ontwerp van gebouw en installaties. Jan Willem: De discussie over kosten is voor een deel ook lastig. Juist omdat je alleen maar over datgene praat wat in geld kan worden uitgedrukt. Wie wat extra geld uittrekt voor een duurzaam gebouw, heeft in negen van de tien gevallen ook een kwalitatief beter gebouw. Die extra kwaliteit wordt weliswaar erkend, maar past niet altijd binnen de kaders van de kosten-batenberekening. De kwaliteitswinst zie je dan op papier niet terug. Een andere blik op terugverdientijden De weerstand tegen duurzame technieken lijkt daarmee vooral zijn oorsprong te vinden in de gangbare rekenmethoden en de keuze voor conservatieve financiële analyses. Klopt, glimlacht Joost Hoffman, we vinden het in Nederland nu eenmaal heel prettig Minder energie, meer kwaliteit, zelfde prijs Jan Willem Hennink is als duurzaamheidadviseur werkzaam bij Search. Jan Willem: Ten opzichte van een conventioneel, bouwbesluitgebouw, is ons kantoor en laboratorium niet duurder. Dat komt onder andere omdat er veel meer tijd in detaillering is gestoken, waarmee de faalkosten zijn gereduceerd. Delen van de constructie zijn op maat aangeleverd en hoefden hier alleen nog maar in elkaar te worden gezet. Maar wat voor duurzaamheid ook heel belangrijk is, is dat er veel minder materiaal is gebruikt. Bijvoorbeeld door geen verlaagde plafonds toe te passen, de gevels niet af te werken en de raampartijen niet in kozijnen te plaatsen. Je hebt dan natuurlijk wel een goede architect nodig om een en ander er aantrekkelijk uit te laten zien. Zijn collega Joost Hoffman, adviseur duurzame ontwikkeling, vult aan: Het gebouw heeft 1400 euro per vierkante meter gekost. Dat is vergelijkbaar met een gemiddeld kantoorgebouw. Houd er wel rekening mee dat daarin ook de relatief dure vierkante meters van ons laboratorium in zijn verwerkt. Ook Hoffman wijst op de voordelen van extra aandacht voor het ontwerp: We hebben relatief veel geld uitgegeven aan het voortraject, om alles goed uit te denken. Toen de houtpanelen dus eenmaal aankwamen, stond het gebouw er dan ook in zeven weken, wat weer een enorme kostenbesparing opleverde. Het was letterlijk een bouwpakket dat hier werd afgeleverd. Zowel Hennink als Hoffman ontmoeten in hun werk als adviseur regelmatig weerstand tegen de toepassing van duurzame
5 om met terugverdientijden te rekenen, maar het is de vraag of je daarmee de werkelijkheid niet enigszins geweld aan doet. Collega Jan Willem Hennink merkt op: Het systeem van de terugverdientijdberekening is er op gebaseerd dat de meerkosten voor duurzame maatregelen in zijn geheel moeten worden terugverdiend door een lagere energielast. En hij vervolgt: De vraag is of dat terecht is; hoe zit het bijvoorbeeld met baten door een verhoogde productiviteit en een betere gezondheid van je werknemers? Je hoeft maar een paar procent op de kosten van je ziekteverzuim te besparen om je duurzame investeringen er lang en breed uit te halen. De winst van duurzame investeringen zit niet alleen in het gebouw zelf, maar ook in de effecten op de werknemer. Bovendien, besluit Hennink zijn betoog, hangt het er maar net van af aan wie je de investeringsvraag voorlegt; vraag je het een belegger, dan zal die misschien eerder geneigd zijn om naar de terugverdientijd te kijken, vraag je het aan de gebruiker, dan zal die eerder kiezen voor comfort en daar ook meer voor willen betalen. Hennink en Hoffman pleiten er aldus voor om met een genuanceerde blik naar terugverdientijd en haalbaarheid te kijken. Tot genoegen van beide adviseurs blijken beslissers open te staan voor die kijk op de zaak. Hoffman: We kunnen dit verhaal ook kwijt bij managers die gewend zijn om op een vrij traditionele manier naar de cijfers te kijken. Zij willen natuurlijk ook verder. Er is altijd een bepaalde fase, waarin mensen op zich goede duurzame technieken toch eerst in terugverdientijden willen uitdrukken. Die periode gaat voorbij. Op een gegeven moment worden die technieken gewoon en wil men niet meer anders. Zo is het aanvankelijk ook met dubbel glas gegaan. Er wordt dus stevige vooruitgang bereikt in de toepassing van duurzame technieken. Jan Willem Hennink nuanceert opnieuw: Zeker als je zelf veel met duurzame bouw bezig bent, lijkt het soms wel of het allemaal om duurzaamheid draait. Op zich is dat niet geheel onjuist, tegelijkertijd denk ik dat we nog maar aan het begin staan. Je ziet nu bijvoorbeeld steeds meer investeerders die echt de noodzaak zien van energielabels A en B. De huursector vraagt dat nadrukkelijk van hen. Voor investeerders en beleggers is het daarmee duidelijk geworden dat er echt een positieve business case is ontstaan. Het pure idealisme is daarmee overigens wel iets meer op de achtergrond geraakt. Joost Hoffman: De mensen die zeiden dat duurzaamheid een hype was die wel weer over zou waaien, hebben ongelijk gekregen. Vorig jaar nog, maakte ik het mee dat duurzaamheid tijdens vergaderingen een apart agendapuntje was, dat min of meer los stond van de rest. Nu zie je, bijvoorbeeld bij woningcorporaties, dat duurzaamheid veel meer geïntegreerd is in het denken van zulke organisaties. Duurzaamheid heeft daarmee zijn plek in de mainstream verworven. Bouwgegevens Opdrachtgever Architect Vlinder Vastgoed B.V. George Witteveen, Witteveen Visch Architecten Adviseurs Constructie Search Ingenieursbureau B.V. Duurzaamheid Search Ingenieursbureau B.V. Installatie Guts Gevel Enicon Gebruiksoppervlakte m 2 Datum oplevering 2009 Energieprestatie EPC 0,34 (eis 1,5) Duurzame energie Zonnecollectoren Ja PV-cellen Ja Overig 2 verticale windmolens Isolatie Rc begane grondvloer [m 2 K/W] 4,0 Rc gevels [m 2 K/W] 4,5 Rc dak [m 2 K/W] 4,5 Uraam [W/m 2 K] 0,7 Warmte-opwekking Energydak, Energyguard (warm tapwater voorziening) en Warmte Koude Opslag met verticale lamellen in 22 van de 56 heipalen Warmte-afgiftesysteem Ventilatiesysteem Vloerverwarming en klimaatplafond Mechanisch gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning Warmteterugwinning WTW kast op dak met langzaam roterende/ intermitterende warmtewisselaars Koude-opwekking Koudepslag Koude-afgiftesysteem Vloerkoeling Verlichting Geïnstalleerd vermogen [W/m 2 ] 10 Regeling Daglicht afhankelijk en bewegingsdetectie
6 Lessons learned Geen meerkosten Als er één belangrijke les met dit gebouw geleerd is, dan is het wel dat een duurzaam gebouw niet meer hoeft te kosten dan een conventioneel gebouw. Daar staat wel tegenover dat er meer zorg en aandacht besteed moet worden aan het ontwerp dan bij conventioneel bouwen. Integraal ontwerpen past bij duurzaamheid. Kleine klimaatinstallatie Search heeft de klimaatinstallatie gedimensioneerd op een overschrijding van de tien warmste en de tien koudste dagen van het jaar. Wordt het dus eens zeer koud buiten, dan is het een graadje minder warm op kantoor. De temperatuur is nu volledig beheersbaar bij buitentemperaturen van -2 C tot 30 C. De installatie is hierdoor bijna de helft kleiner. Ook de onderhoudskosten nemen af. Productiviteit en binnenklimaat Hoffman: Als ik een rapport moet schrijven en me goed moet kunnen concentreren, dan doe ik dat in onze duurzame vestiging in Amsterdam. Binnenklimaat en verlichting zijn hier beter. Mijn productiviteit ligt hier een stuk hoger. Hennink: Ik merk dat ik in dit gebouw minder snel vermoeid raak. Je mag dat van een duurzaam gebouw verwachten. Toch is het effect sterker dan je denkt. Reflectie op het ontwerp Hennink: Dit gebouw schiet niet tekort qua destijds toegepaste bouwtechniek. Wat beter zou kunnen, is de akoestiek. Er is geen verlaagd plafond dat dempt en er zijn veel harde materialen gebruikt zoals glas en hout. We werken er aan. In ons pand in Heeswijk hangen we geluiddempende kunst op wanden, gemaakt van geluidsabsorberend foam. Energie-neutraal? Hoffman: Onze directeur Rakhorst wilde een energie-neutraal of zelfs energieleverend kantoor bouwen, zonder meerkosten. Financieel zijn we glansrijk geslaagd. Wat betreft energie hebben we ongeveer een jaar besteed aan het inregelen en afstemmen van de systemen in het gebouw. Dat heeft vooral te maken met het feit dat de gebruikte technieken nieuw waren. We zijn nu bezig om een jaar lang, een koud en een warm seizoen, ons energiegebruik te meten. De definitieve gegevens zijn nog niet bekend. Dat we tenminste ongeveer energie-neutraal zijn en mogelijk energie leveren, weten we zeker. Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Energie en Klimaat Croeselaan 15 Postbus RE Utrecht T +31 (0) T +31 (0) (helpdesk) E energie-go@agentschapnl.nl Agentschap NL juli 2011 Publicatie-nr. 2EGOG1108 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. Divisie NL Energie en Klimaat voert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het programma Energie & Gebouwde Omgeving uit. Financiering Voor de nieuwbouw van het bedrijfspand van Search BV in Amsterdam is door Agentschap NL een Groenverklaring afgegeven in het kader van de regeling Groenprojecten. De Regeling groenprojecten is een gezamenlijke regeling van de ministeries van Infrastructuur en Milieu, Financiën en Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Hiermee kon een voor Search voordelige groene financiering tot stand komen. Naast deze financiering van groenprojecten konden zij fiscaal voordelig investeren in milieuvriendelijke producten of bedrijfsmiddelen door middel van de Milieu Investeringsaftrek regeling (MIA). Meer informatie Wij ondersteunen Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM en NVB bij de uitvoering van het Convenant Lente-akkoord. Dit convenant heeft als doel energiezuinige nieuwbouw tot stand te brengen. Meer informatie:
Lange termijn = korte termijn
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Lange termijn = korte termijn Vastgoedbedrijf Ericis combineert ontwikkeling met beheer en scoort met project Gouwezone Het verschil tussen ons en andere
Nadere informatiePraktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw. Denken vanuit de gebruiker. In het nieuwe UPC kantoor in Leeuwarden staat de mens centraal
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Denken vanuit de gebruiker In het nieuwe UPC kantoor in Leeuwarden staat de mens centraal Mijn stelling is: bij duurzaamheid hoort uiteraard energie besparen
Nadere informatieDuurzame nieuwbouw in het MKB. Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Duurzame nieuwbouw in het MKB Ondernemer Bert Jansen geeft nieuw industrieterrein Goor duurzame glans Als je gaat werken met systemen voor warmte en koude
Nadere informatieMet name de installaties voor zonne-energie en de WKO-installaties zijn op uitdrukkelijke wens van Eneco tot stand gekomen.
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Duurzame missie, duurzaam kantoor Eneco brengt nieuw hoofdkantoor in lijn met energiedoelstellingen Met name de installaties voor zonne-energie en de WKO-installaties
Nadere informatieSteek Energie in je huis
Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).
Nadere informatiePraktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw. Draagvlak voor duurzaamheid. Gemeente Bronckhorst bouwde duurzaamste gemeentehuis van Nederland
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Draagvlak voor duurzaamheid Gemeente Bronckhorst bouwde duurzaamste gemeentehuis van Nederland Er is een behoorlijke dosis bestuurlijk lef voor nodig geweest.
Nadere informatieVoortrekker krijgt erkenning
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Voortrekker krijgt erkenning Kantoorgebouw Transport op Schiphol ontvangt eerste BREEAM-NL én LEED Platinum certificaten voor Duurzaam Bouwen in Nederland
Nadere informatieDuurzame koers in dynamische tijd. Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Duurzame koers in dynamische tijd TNT Express maakt groene belofte waar met extreem duurzaam hoofdkantoor Wij laten zien dat we met dezelfde middelen een
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen april 2012
Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen
Nadere informatieDe NESK kantoren duurzaam opgeleverd. De Tempel gebouwd voor de toekomst
De NESK kantoren duurzaam opgeleverd De Tempel gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Aurelius Monumenten BV (eigenaar/
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden
Nadere informatieRapportage energielabel. Kantoorpand Molensteijn PT De Meern
Rapportage energielabel Kantoorpand Molensteijn 60 3454 PT De Meern EPA-U Energielabel Datum inspectie : 16-07-2015 Datum rapportage : 12-08-2015 Status rapportage : definitief Objectgegevens Aard gebouw
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieMIMI Testimonial. Wonen Limburg - Roermond
MIMI Testimonial Wonen Limburg - Roermond Stephan Gross, projectleider Wonen Limburg Het MIMI-concept werkt! MIMI: Meer Isolatie en Minder Installaties. Met als resultaat een uitstekend wooncomfort en
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31
Nadere informatieDuurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.
Duurzame energie Er wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energiesystemen in gebouwen. Hiermee wordt op een natuurlijke wijze duurzame energie gewonnen om de woningen te verwarmen
Nadere informatieDe NESK scholen duurzaam opgeleverd. Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst
De NESK scholen duurzaam opgeleverd Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Gemeente Heerhugowaard
Nadere informatieEnergieprestatie van gebouwen
Energieprestatie van gebouwen Caleffi Academy Pieter Nuiten Maart 2014 Planadvies W/E adviseurs Een betrouwbare partner in duurzaam vastgoed www.w- e.nl! Voor opdrachtgevers met ambi8e! 25 medewerkers!
Nadere informatieRapport energiecijfers kantoren
Rapport energiecijfers kantoren Dit rapport is aangemaakt op 08/31/10 om 11:31. De website Energiecijfers van NL Energie en Klimaat levert u actuele gegevens over energieprijzen en alle aspecten van energiegebruik
Nadere informatieDuurzaam bouwen is innovatief denken... slim clubhuis.nl
Duurzaam bouwen is innovatief denken... Duurzaam bouwen =toekomstbestendig bouwen Duurzaam bouwen is goed voor mens, milieu en portemonnee: * mens; comfort, gezondheid, welzijn * milieu; biodiversiteit,
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw project Patch 22, Buiksloterham Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Programma Bureau Klimaat en Energie Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door
Nadere informatiewww.earthandeternity.nl
www.earthandeternity.nl EARTH AND ETERNITY BETAALBAAR, DUURZAAM EN COMFORTABEL WONEN WIE IS E&E? Earth and Eternity B.V. realiseert betaalbare, energieneutrale woningen. Onder moderne architectuur ontworpen.
Nadere informatieKenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken
Nadere informatieEnergiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn.
Programma Energiebesparing & Betonkernactivering Energiebesparing Europa Nederland Besparingspotentieel Specialisten gevraagd? Betonkernactivering Publicatie Leergang Kees Arkesteijn 1 2 Energiebesparing
Nadere informatieSlimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Nadere informatieFinanciële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO.
Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni 2019 Constan Custers RVO.nl 06-25068342 Hogeschool Inholland Alkmaar: Building Holland 2018 1 Duurzaam en groen.
Nadere informatieDuurzame verlichting voor woningcorporaties
Duurzame verlichting voor woningcorporaties >> Als het gaat om energie en klimaat Bij de keuze van verlichting rondom woningen, in gemeenschappelijke ruimten en op paden en terreinen spelen veel factoren
Nadere informatieBijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)
Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c
Nadere informatieEnergieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0
Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0 ing. A.F. (André) Kruithof Oktober 2015 Programma Op weg naar 2050: doelstellingen bestaande bouw & nieuwbouw BENG-indicatoren Energiezuinigheid in de
Nadere informatieMenukaart Klimaatneutrale Zelfbouw
Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Juni 2012 E I D I BS SU Wil je met me bouwen? Gemeente Amsterdam /zelfbouw Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door de gemeente Amsterdam speciaal
Nadere informatieDe NESK scholen duurzaam opgeleverd. OBS De Wilgenstam gebouwd voor de toekomst
De NESK scholen duurzaam opgeleverd OBS De Wilgenstam gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Stichting BOOR (schoolbestuur)
Nadere informatieWie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.
Van 0-meting tot haalbare business case Meer informatie: www.w-e.nl www.gprsoftware.nl ir. Janny Stevens (stevens@w-e.nl) ir. Saskia van Hulten (hulten@w-e.nl) Wie zijn wij? W/E adviseurs www.w-e.nl Saskia
Nadere informatieOp weg naar klimaatneutraal bouwen
Op weg naar klimaatneutraal bouwen Waarom klimaatneutraal bouwen? Klimaatneutraal bouwen Klimaatneutraal bouwen Energieneutraal bouwen CO 2 neutraal bouwen Regelgeving en initiatieven EPBD EPC en Energielabel
Nadere informatie2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar?
Erik Franke Franke Architekten 1 oktober 2008 Den Haag 2008: 7 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar! 2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar? 2020: 4,3 miljoen
Nadere informatieEen binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie
Een binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie werken De ClimaRad Comfort Solution meet en regelt het binnenklimaat per ruimte, zonder dat uw medewerkers hier iets
Nadere informatieVan duurzaam gebouw naar duurzaam gebruik
Van duurzaam gebouw naar duurzaam gebruik Artikelen over duurzaam bouwen en renoveren buitelen over elkaar heen. Maar Nederland bouwt tegenwoordig al erg duurzaam. En het energieverbruik is al fors teruggedrongen.
Nadere informatieNieuwe energieprestatienorm
Nieuwe energieprestatienorm >> Als het gaat om energie en klimaat De tools Uw weg vinden in de nieuwe energieprestatienorm, wie helpt u daarbij? Heeft u hem al in huis, de nieuwe energieprestatienorm NEN
Nadere informatieEnergie besparingsmonitor 2010-2011
Energie besparingsmonitor 2010-2011 Inleiding In het kader van het monitoren van het Meer Met Minder convenant is er informatie verzameld onder de leveranciers van isolatiemateriaal in Nederland, Vereniging
Nadere informatieDe bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant
De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim
Nadere informatieDe NESK scholen duurzaam opgeleverd. Het Klaverblad gebouwd voor de toekomst
De NESK scholen duurzaam opgeleverd Het Klaverblad gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Janssen de Jong projectontwikkeling
Nadere informatieert Harm ten Bolscher
Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?
Nadere informatieESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing
ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing Inclusief vijf cases en experttips Case 4: Renovatie Alliander te Duiven Voorwoord Gratis energiebesparing; het lijkt te mooi om waar te zijn. Energy
Nadere informatieBENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs
BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie
Nadere informatie1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd
1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief
Nadere informatieCO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs
CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie! OVVIA is een energie diensten leverancier OVVIA investeert in CO2 reductie; oa energiebesparing, hernieuwbare energie
Nadere informatieEPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,
EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en
Nadere informatieDuurzaam, mvo, energiezuinig & klimaatneutraal
Duurzaam, mvo, energiezuinig & klimaatneutraal Huidge situatie aarde Het klimaat verandert, de aarde warmt op Huidge situatie energie Energievoorraad stagneert Huidge situatie bevolking De arbeidsmarkt
Nadere informatieBENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen
BENG Bijna Energie Neutrale Gebouwen 1. Introductie 2. BENG methodiek 3. EPC versus BENG 4. Hoe kunnen we hierop inspelen? 1. BENG Introductie Introductie Nederlandse versie van de Europese wetgeving nearly
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij kleine koffiebrandmachines
Nadere informatiePrestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen
Nadere informatieAppartementencomplex
Buiten Zonwering 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 Referentiegebouwen EPG Appartementencomplex Appartementen
Nadere informatieTips, handvatten en financieringsmogelijkheden
Tips, handvatten en financieringsmogelijkheden 26 Hans november Scherpenzeel 2009 Hans Scherpenzeel Introductie Adviseur in Utiliteitsbouw-team SenterNovem Innovatie, Agentschap energie, van het klimaat,
Nadere informatieinstallatie-arm ontwerpen verleden tijd?
installatie-arm ontwerpen verleden tijd? 1 situatie tot enkele jaren geleden was duurzaamheid bij klimaatinstallaties comfort en vooral energiebesparing de koplopers bij het besparen op het energie waren
Nadere informatieVerduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving
Verduurzamen van de gebouwde omgeving Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving Voorstellen: Ir. Esther Gerritsen Adviseur duurzame gebouwinstallaties team coördinator energie
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieSnel schakelen in de gemeente Oss
Praktijkvoorbeelden Energiezuinige Utiliteitsbouw Snel schakelen in de gemeente Oss Communicatief en flexibel management basis voor het meest duurzame verbouwde gemeentehuis van Nederland Duurzaamheid
Nadere informatieEnergie en duurzaamheid. Informatiebijeenkomsten VvE Belang 2016
Energie en duurzaamheid Informatiebijeenkomsten VvE Belang 2016 Mr C.J.C.M. (Kees) Oomen Klik Directeur om Organisatie de titelstijl en Public van Affairs het Stichting VvE Belang model te bewerken ing.
Nadere informatieSBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1. 31 maart 2015
1 SBRCURnet Bouwlokalen Samen Nul op de meter, bij woning renovatie Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1 Wat betekent Nul-op-de-meter? 4 Veel termen in gebruik Energieneutraal Energie-nota-nul EPC = 0 nzeb (nearly
Nadere informatiePassief Bouwen: waarom en hoe?
Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort
Nadere informatieEnergieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)
Energieke Zorgbouw 5 oktober 2011 Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Introductie Wijnanda Willemse adviseur NL Energie & Klimaat - Agentschap NL Voorheen SenterNovem Energiebesparing
Nadere informatieThemakatern duurzaamheid
ziekteverzuim cijfer totaal investering totaal energie totaal onderhoud ziekteverzuim docenten (klasse B1) (klasse B2) (klasse B2' ) vloerverwarming + 6% 5% 5% 5% 4% -- - +/- + ++ 6,5 8 Themakatern duurzaamheid
Nadere informatienieuwe woning in Austerlitz
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Austerlitz EPC0 7 woningen Thuis in het Loo De energie van morgen vandaag in huis EERB ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nadere informatieA (zie toelichting in bijlage)
Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden A (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking
Nadere informatieKennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal
Ing. Vincent Keppel Accountmanager Vabi Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal TIP: Houd pen en papier bij de hand!!!! Ir. Roy Zold Directeur PVM welke data & welk doel Vraagstelling corporaties
Nadere informatieENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN
ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd HOGERE DOEL Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch wonen is! PROGRAMMA
Nadere informatieEnergielabel en Bodemenergie
Energielabel en Bodemenergie 10 oktober 2017 Gebruikersoverleg bodemenergie Silvia van den Heijkant Sweegers en de Bruijn Adviseur duurzaamheid SweBru Ingenieursbureau voor binnenklimaat en technische
Nadere informatieDuurzaam bouwen doe je met Klima Wonen
Duurzaam bouwen doe je met Klima Wonen Over ons Klima Wonen is een nieuwe innovatieve en energiezuinige bouwer. Wij hebben decennia lang ervaring opgedaan in de projectontwikkeling van kwalitatief hoogwaardige
Nadere informatieConcept Ecovision. Il sole come partner. Concept Ecovision. schermature solari Colt
Il sole come partner Concept Ecovision schermature solari Colt Concept Ecovision Verantwoord ondernemen, zorgvuldig omgaan met natuurlijke hulpbronnen en gebruik maken Energie besparen: een visie Energie
Nadere informatieWaar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland?
Waar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland? We hebben veelal nog verouderde woningen waarbij ongeveer een kwart van de huiseigenaren een hypotheekschuld heeft boven de huidige marktwaarde.
Nadere informatieACTIVE HOUSE ACTIVE HOUSE. In 10 stappen. ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit Utrecht
ACTIVE HOUSE In 10 stappen ACTIVE HOUSE In 10 stappen 1 2 ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit ast@nieman.nl 06 83 44 12 75 Utrecht 3 4 1 INTEGRALE BOUWKWALITEIT VOOR EEN DUURZAME LEEFOMGEVING
Nadere informatieItho Daalderop 0,EPC formule. nieuwbouw. totaalformule
Itho Daalderop 0,EPC formule nieuwbouw totaalformule 0, EPC - nieuwbouw totaalformule voor optimale energieprestatie Minimaal energieverbruik maximaal wooncomfort Wooncomfort, een gezond binnenklimaat
Nadere informatieHet kan minder! ing. P. Hameetman
Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en
Nadere informatieEen binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie
Een binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie werken De ClimaRad Comfort Solution meet en regelt het binnenklimaat per ruimte, zonder dat uw medewerkers hier iets
Nadere informatieOnze Ambitie : De gemeente OOsterhOut wil een DuurzAme gemeente zijn en een Actieve bijdrage leveren AAn een schone, veilige
duurzaam bouwen in duurzaam bouwen in U overweegt om een kavel te kopen in de Contreie. Overweeg dan vooral ook om dat energiezuinig en duurzaam te doen. De gemeente Oosterhout heeft namelijk een regeling
Nadere informatieInhoud van de presentatie
Inhoud Inhoud van de presentatie Duurzaam bouwen met staal Concepten voor energiebesparend bouwen met lichtgewicht constructies Toepassing PCM in vloeren, wanden en plafonds Energieconcept Wilo in Zaandam
Nadere informatiePLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG
Wie zijn wij? Wij bouwen met een visie op lange termijn. Fossiele brandstoffen raken op, grondstoffen schaars. Toekomst vraagt om integrale benadering: kijk naar gebieden en veel disciplines hierbij betrekken,
Nadere informatieVereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015
Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Elke bijdrage is er één Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Een unieke samenwerking van Amersfoortse bedrijven die:» Elkaar
Nadere informatieKe u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN
Nadere informatieFrisse Scholen Toets. Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente. >> Als het gaat om energie en klimaat
Frisse Scholen Toets Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente >> Als het gaat om energie en klimaat Het opstellen van een goed Programma van Eisen (PvE) voor de bouw of renovatie van een Frisse School
Nadere informatieUitwerking ontwerp Cichoreifabriek
BIJLAGE 2 Uitwerking ontwerp Cichoreifabriek Beschrijving van varianten De Cichoreifabriek bestaat constructief uit een vloer, verdieping en kapconstructie die een onlosmakelijke verbinding met elkaar
Nadere informatieRapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam:
Adviseurs & Ingenieurs Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk Documentnummer: 20140075-R04 Projectnaam: Gemeente Mill, onderzoek CV- en E- installatie. Datum: 9-12-2014
Nadere informatieOntbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015
Ontbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in Gilze en Rijen? ons
Nadere informatieBouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen
Rabobank-Booosting, 1 BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen De rol van energiebesparing in de bouwsector 7 oktober 2008: Leeuwarden 8 oktober 2008: Doetinchem John Veeken DGMR Rabobank Westland Duurzaam
Nadere informatieEnergietransitie. Bouw op onze kennis
Energietransitie Bouw op onze kennis Programma Introductie Energieverbruik van een woning Energieverbruik in de praktijk Energieneutraal + Opslag van energie Bewoner centraal Wat doen wij? Een greep uit
Nadere informatieOmschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting
EPC 0-woning Leek, Groningen, 2009 Omschrijving Deze demonstratiewoning voor duurzaam, energieneutraal en levensloopbestendig bouwen met zijn EPC = 0, gebruik van zonne-energie en aardwarmte en gebruik
Nadere informatierdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van
Verduurzaming basisschool De Handreiking Schoolbestuur SKPO wil de schoolgebouwen waarvoor zij verantwoorv rdelijk zijn, systematisch verduurzamen op basis van een eigen uniforme (kwaliteit) standaard
Nadere informatieHet Greenhouse. Een toekomstgerichte oplossing
Het Greenhouse Een toekomstgerichte oplossing Klimaatdoelstellingen - In 2025 dient de CO₂-uitstoot van alle woningen en gebouwen met 30% gereduceerd te zijn. - De oplossing dient innovatief, compromisloos
Nadere informatieKANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN
April 2002 ECN-RX--02-013 KANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN Nieuw Den Helder Centrum als praktijkvoorbeeld J.C.P. Kester E. Sjoerdsma H. van der Veen (Woningstichting
Nadere informatieIn opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
02 BS Het Klaverblad te Amsterdam is fris en potentieel zeer energiezuinig Samenvatting monitoring energie, binnenklimaat en gebruikerstevredenheid In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken
Nadere informatiePassief Bouwen in de praktijk
Passief Bouwen in de praktijk Velve-Lindenhof: van idee tot realisatie ir. H.J.J. (Harm) Valk / ing. A.F. (André) Kruithof adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Projectomschrijving Ontwerpvisie Bouwfysische
Nadere informatieDuurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!
Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt! Overheden kunnen zonder meerkosten energiebesparing in gebouwen realiseren PIANOo lunch 12 april 2011 Irma Thijssen, Agentschap NL Joost van Linder, Rijksgebouwendienst
Nadere informatieEen nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met
Nadere informatieUitvaartcentrum en Crematorium De Iepenhof in Delft. Hulshof Architecten. Nationale Dubo Award presentatie 28 september 2011
Uitvaartcentrum en Crematorium De Iepenhof in Delft Hulshof Architecten Nationale Dubo Award presentatie 28 september 2011 Missie Hulshof Architecten Hulshof Architecten 25 jaar met een MISSIE een hoge
Nadere informatieSubsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs
29 september 2009 1 Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs Selina Roskam programma adviseurs Energiebesparing in de gebouwde omgeving 29 september 2009 Dubbele winst voor
Nadere informatieGrip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool?
Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool? Masterclass door Clarence Rose, DNA in de Bouw / Azimut Bouwbureau en Carl-peter Goossen, DNA in de Bouw / BouwNext 2 Masterclass Introductie NZEB-tool
Nadere informatieVaillant & rendement. Technisch Project Advies
Vaillant & rendement Technisch Project Advies meer rendement van uw project? Begin bij Vaillant Technisch Project Advies tijdige inschakeling TPA Uw winst Hoe blijven we samen aan de voortdurend aangescherpte
Nadere informatieDoelen duurzaam bouwen
1 Doelen duurzaam bouwen Duurzaam bouwen is hot. Geen wonder, u verhoogt de waarde van uw woning, verlaagt uw woonlasten, krijgt overheidssubsidies voor duurzame details, maar ziet u ook hoe comfortabel
Nadere informatieBuilding Holland 2018
Building Holland 2018 17-19 april 2018 Nut en noodzaak van Bodemenergie bij energielabel verbetering Utiliteit Paul Gerats Adviseur Energie SweBru Bureau organisatie: Ingenieursbureau voor binnenklimaat
Nadere informatieAdvies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatie