Oorsprong van de kop van gewervelden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Oorsprong van de kop van gewervelden"

Greta Willemsen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Oorsprong van de kop van gewervelden

2 Is de kop van gewervelden een fundamenteel gesegmenteerde structuur?

3 The study of segmentation is comparable to the study of the Apocalypse. That way leads to madness A. S. Romer

4 E.S. Goodrich (1930): * model van kopsegmentatie voor gnathostome vertebraten * steunend op zijn onderzoek van haaienembryo s * nog steeds referentiekader voor vergelijkingen

5 Model van Goodrich er zijn 3 mesodermale segmenten vóór het gehoorblaasje alle craniale zenuwen, viscerale bogen en craniale spieren kunnen toegewezen worden aan een bepaald segment

6 Kritiek op het model van Goodrich somietachtige structuren in de kop: heuse mesodermale segmenten? craniale zenuwen: repetitief patroon? viscerale bogen: deel uitmakend van zelfde segmentale serie als vermeende mesodermale segmenten? precieze aantal segmenten rostraal en ter hoogte van gehoorblaasje?

viscerale bogen: deel uitmakend van zelfde segmentale serie als vermeende

7 Segmentatie in 1. paraxiaal mesoderm 2. hersenen 3. craniale zenuwen en craniale ganglia 4. hypomere

8 Segmentatie in 1. paraxiaal mesoderm 2. hersenen 3. craniale zenuwen en craniale ganglia 4. hypomere

9 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm Somieten: ter hoogte van de romp ter hoogte van de kop (rostraal van binnenoor)??

10 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm: model van Goodrich

11 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm REM-opname van craniale uiteinde van kippenembryo Rechts: epidermis en neurale plaat verwijderd 1-7: somitomeren 8, 9: eerste somieten

12 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm REM-opname van een somitomeer in een kwartelembryo verdeling van de somitomeer in rostrale en caudale helft

13 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm Somitomeren onvolwassen somieten (geen dermatoom, myotoom, sclerotoom) aanvankelijk gevonden bij vogels (kippen, kwartels), later bij andere vertebraten vorming van rostraal naar caudaal onder experimentele omstandigheden evt. somieten

bij vogels (kippen, kwartels), later bij andere vertebraten vorming

14 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm Selachii, Amphibia 4 paar somitomeren Teleostei, Amniota 7 paar somitomeren

15 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm: model van Goodrich (Selachii) I: praemandibulair segment N. oculomotorius communis (III) N. ophthalmicus profundus (V1) 4 paar extrinsieke oogspieren: m. obliquus inferior m. rectus inferior m. rectus superior m. rectus internus 2 zenuwen:

16 II: mandibulair segment N. trochlearis (IV) N. maxillo-mandibularis (V2-3) 1 paar extrinsieke oogspieren: m. obliquus superior 2 zenuwen:

17 III: hyoidaal segment N. abducens (VI) N. facialis (VII) 1 paar extrinsieke oogspieren: m. rectus externus 2 zenuwen:

18 IV: laatste paar somitomeren V: eerste paar echte somieten dissociatie in mesenchym N. glossopharyngeus (IX) N. pneumogastricus (X) 2 zenuwen:

19 VI-X: overige branchiale segmenten hypobranchiale spieren Spino-occipitale zenuwen (XI) vereniging van motorische wortels:

20 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm: niet-selachii (Noden, 1988)

21 1. Segmentatie in het paraxiaal mesoderm: niet-selachii (Couly et al., 1992) Kwartel (donor)

22 Bestemming van het paraxiaal mesoderm (Couly et al., 1992)

23 Bestemming van het paraxiaal mesoderm (Couly et al., 1992)

24 Schedelbeenderen kip (Couly et al., 1993) neurale kam craniaal mesoderm somieten

25 Segmentatie in 1. paraxiaal mesoderm 2. hersenen 3. craniale zenuwen en craniale ganglia 4. hypomere

26 dorsale wortel van de spinale zenuw gemengde spinale zenuw ventrale wortel van de spinale zenuw

27 Craniale zenuwen: homoloog met spinale zenuwen dorsale wortel van spinale zenuw ventrale wortel van spinale zenuw niet homoloog met spinale zenuwen

28 romp kop aard dorsale wortel sensiebel gemengd (G) gemengde = branchiale zenuwen ventrale wortel motorisch motorisch (M) motorische zenuwen nihil sensiebel (S)

29 Overzicht van de craniale zenuwen

30 Structuur van een branchiale zenuw (N. V, VII, IX, X) r. pharyngeus (viscerosensiebel) r. posttrematicus r. pretrematicus (viscerosensiebel) (somatomotorisch, viscerosensiebel)

31 Ontstaan van craniale ganglia

32 Segmentatie in 1. paraxiaal mesoderm 2. hersenen 3. craniale zenuwen en craniale ganglia 4. hypomere

33 2. Segmentatie in de hersenen neuromeren a: REM-opname van rhombencephalon van kippenembryo (ventriculair zicht) b- f: kleuringen voor neurofilamenten

34 2. Segmentatie in de hersenen relatie somitomeren / neuromeren

35 craniale sensiebele ganglia

36 wortels van gemengde craniale zenuwen

37 Motorkernen (gegroepeerde cellichamen) van zuiver motorische craniale zenuwen

38 Belang van de rhombomeren: elk paar rhombomeren draagt bij tot de wortels van de gemengde zenuwen en innerveert de overeenkomstige craniale sensiebele ganglia en branchiale boog migratiepatroon van de neurale kamcellen stemt overeen met neuromeren

39 Segmentatie in 1. paraxiaal mesoderm 2. hersenen 3. craniale zenuwen en craniale ganglia 4. hypomere

40 Segmentatie in de hypomere secundair branchiomerie hypomere (ventraal mesoderm)

41 Hypomere (kop): aortabogen (skelet van de kieuwbogen)

42 Oorsprong van de kop van gewervelden: rol van homeobox-genen?

43 Centraal zenuwstelsel expressiepatronen suggereren betrokkenheid in specifiëren van axiale positie in de hersenen dus in segmentale schikking in de kop

44 Paraxiaal mesoderm expressiepatronen suggereren betrokkenheid in specifiëren van axiale positie in paraxiaal mesoderm dus in segmentale schikking in de kop

45 Neurale kammen

46 Hypothesen m.b.t. de oorsprong van de kop bij gewervelden kop = nieuwe toevoeging aan de romp new head hypothesis (Gans & Northcutt, 1983) kop = omgevormd voorste deel van de romp (Holland & medewerkers)

47 Hypothesen m.b.t. de oorsprong van de kop bij gewervelden kop = nieuwe toevoeging aan de romp new head hypothesis (Gans & Northcutt, 1983) kop = omgevormd voorste deel van de romp (Holland & medewerkers)

48 New head hypothesis

49 New head hypothesis

50 Holland et al. (1992) A- C: Amphioxus AmphiHox3 D : Mus musculus

51 Holland PWH (2000)

Vergelijkbare documenten

Metapterygiale as in gnathostome vinnen. A. Cladoselache B. Squalus C. Acipenser D. Eusthenopteron E. Neoceratodus

Metapterygiale as in gnathostome vinnen A. Cladoselache B. Squalus C. Acipenser D. Eusthenopteron E. Neoceratodus Identificatie van de metapterygiale as: vergelijking met Eusthenopteron pre- axiaal post-