Jaarboek 2013 j a a r b o e k

Transcriptie

1 Jaarboek 2013

2

3

4

5 Jaarboek 2013 j a a r b o e k

6 Zero failure 100% betrouwbaar Data Center Arnhem BV 100% Twin Datacenter 2 datacenters op 4 km afstand van elkaar, verbonden via eigen meervoudige glasvezelverbindingen SOC 2-1 gecertificeerd hoogste datacenter certificering 100% Carrier Neutral Hoogste beschikbaarheid perfecte track record van meer dan 15 jaar zonder downtime SLA tot 99,9999% Voor een continue en veilige bedrijfsvoering is maximale garantie over het beheer van de facilitaire infrastructuur van uw server ruimte essentieel. Hierbij is het van belang dat uw ICT apparatuur 24/7 maximaal presteert, onder alle omstandigheden. DCA speelt hierop in en is sinds 2010 één van de toonaangevende twin datacenters die dit mogelijk maakt. DCA ontzorgt haar klanten door het beheer van de facilitaire infrastructuur server ruimte volledig over te nemen. In 2013 behaalde DCA als eerste in Nederland de SOC 2 certificering; dé internationale industriestandaard als het gaat om uitbestede diensten en cloud computing info@tdca.nl Postbus 5290, 6802 EG Arnhem

7 van TITM Kanteling Ruim drieduizend jaar geleden begonnen onze voorouders het ijzersmeden onder de knie te krijgen. IJzeren gereedschappen en wapens waren handig, ze maakten de landbouw en het oorlogvoeren een stuk makkelijker. Wat onze verre voorouders onmogelijk hebben kunnen voorzien, waren de langetermijngevolgen van het gebruik van ijzer in plaats van brons. Omdat ijzererts op veel plaatsen te vinden was, hoefde er minder intensief handel gedreven te worden en werden nederzettingen minder afhankelijk van de buitenwereld. Een soortgelijk verhaal is te vertellen over de invoering van de stoommachine, elektriciteit en... internet. De term paradigm shift is wat mij betreft een van de meest misbruikte en uitgekauwde buzzwords in de ict-sector. Toch lijken we midden in zo n paradigmakanteling te zitten. De consument, in de IT ook wel eindklant genoemd, beschikt vrijwel altijd en overal over informatie en kan via mobiele sites en apps rechtstreeks zakendoen met tal van bedrijven en instellingen. Hoe disruptive dat is, daar kunnen medewerkers van financiële instellingen u alles over vertellen. Met het aan elkaar knopen van een aantal netwerken (zoals Arpanet) ontstond internet, gevolgd door het world wide web. In eerste instantie leek het een aardige manier om bedrijven en personen aan elkaar voor te stellen, via etalagewebsites waar je alles kon vinden over de logistieke diensten van bedrijf X of de kookhobby van persoon Y. Maar het hek was van de dam en wat volgde, is bekend: social, mobile, cloud en informatie als waardevol bezit. Gartner noemt het, met een Startrek-achtige term, the nexus of forces, omdat het ontwikkelingen zijn die elkaar versterken en versnellen. Het TITM Jaarboek 2013 heeft niet de pretentie iets zinnigs over dit soort grootschalige ontwikkelingen te zeggen, maar wel over de gevolgen ervan voor de IT-organisatie. En die zijn fors. De eindklant is steeds vaker rechtstreeks met het bedrijf verbonden. Waar IT vroeger een vorm van interne dienstverlening was en de contacten met de buitenwereld werden verzorgd via loketten, vertegenwoordigers en de afdeling voorlichting, is iedereen nu via het netwerk verbonden. Ook de eigen medewerkers nemen de smartphone of tablet ter hand en willen worden ondersteund als waren ze consumenten. IT wordt gedwongen het raam open te zetten en naar buiten te kijken, klantgerichter dan ooit te zijn. Customer obsession noemt Forrester het zelfs. Bedrijven en hun klanten acteren binnen een netwerk, bedrijven en overheidsinstellingen gaan nauwer samenwerken binnen ketens. De connected enterprise is geboren. Het is niet voor niets het thema van dit Jaarboek. Een bedreiging? Zeker! De bestaande IT-dienstverlening komt ter discussie te staan. Hebben we al die dure systemen nog wel nodig? Zelfbediening wordt een optie, clouddiensten zijn vaak een goed alternatief. Het kan goedkoper. Een kans? Ook! Elk bedrijfsproces wordt een IT-proces, hoor je weleens zeggen. Er liggen kansen, juist ook in mobility, social media, analytics en cloud computing. Het zijn beslist boeiende tijden voor IT-managers en hun organisaties in de connected enterprise... Arnoud van Gemeren (arnoud@ictmedia.nl), hoofdredacteur Tijdschrift IT Management j a a r b o e k

8 Op zoek naar zekerheid? Kies voor BedrijfsZeker Mobiel! Het juiste mobiele abonnement tegen een scherpe prijs is vaak een ingewikkelde zoektocht. U weet daar alles van. Als telecom verantwoordelijke bent u constant op zoek naar de juiste balans tussen kosten, bereikbaarheid en het gebruikersgemak voor uw mobiele gebruikers. Tevens wilt u controle houden over het gebruik en verbruik van uw mobiele abonnementen, toestellen, smartphones en tablets. Gevoelige bedrijfsinformatie mag per slot van rekening niet bij de concurrent terecht komen. Met BedrijfsZeker Mobiel nemen wij u dit allemaal uit handen. Met BedrijfsZeker Mobiel bieden wij u: Bespaargarantie * 1 2 Inkoop & Advies Besparing door ondersteuning en advies bij de inkoop van uw mobiele abonnementen. De beste deal met de juiste provider gebaseerd op uw eigen verbruiksgegevens. Kosten Beheer Inzicht & bewustwording door heldere maandelijkse rapportages voor u én uw mobiele gebruikers. Hierdoor wordt sturing op mobiele kosten veel eenvoudiger. Dit is van essentieel belang om uw mobiele kosten onder controle te houden. Gemak en veiligheid Mobiel Beheer Gemak door onze ondersteuning en minder inzet van eigen mensen voor het dagelijks beheer van uw mobiele abonnementen. Toestel Beheer De (privé) smartphones en tablets in uw organisatie veilig en eenvoudig beheren. Gevoelige bedrijfsinformatie op deze mobiele apparatuur valt daardoor niet in verkeerde handen. Support Desk Uw eigen servicepunt met professionele medewerkers die alles voor u uit handen nemen. De beste ondersteuning voor alle vragen van uw mobiele gebruikers. U heeft er zelf géén omkijken meer naar! Ieder van deze diensten kunt u apart afnemen of in combinatie met 1 of meer andere diensten. * Bespaargarantie betekent dat de kosten voor het gebruik van deze diensten lager zijn dan het bespaarde bedrag. U bespaart dus altijd op uw mobiele kosten.

9 De voordelen van BedrijfsZeker Mobiel voor u! 1. Zeker besparen op uw mobiele kosten 2. Zeker een optimalisatie van uw mobiele abonnementen 3. Zeker het beste contract met de juiste provider 4. Zeker het gemak van een goede administratieve ondersteuning 5. Zeker heldere maandelijkse rapportages over uw mobiele kosten 6. Zeker helder inzicht in gebruik & verbruik door uw medewerkers 7. Zeker sturing mogelijk op kosten door inzicht & bewustwording 8. Zeker uw bedrijfsinformatie veilig op (privé) smartphones & tablets 9. Zeker een professionele support desk voor u en uw medewerkers 10. Zeker ALLES ONDER CONTROLE. Start daarom vandaag nog met het optimaliseren van uw mobiele communicatie! Voor BedrijfsZeker Mobiel betaalt u een vast bedrag per mobiel nummer per maand en een laag eenmalig bedrag. De kosten worden bepaald door het aantal mobiele nummers. tel:

10 Inhoudsopgave open: Thema: Connected Enterprise Social, mobile, cloud en informatie als waardevol bezit het zijn ontwikkelingen die elkaar versterken en versnellen. Waar IT vroeger een vorm van interne dienstverlening was, acteren bedrijven en hun klanten nu binnen netwerken en weten ze steeds meer van elkaar. Bedrijven en overheidsinstellingen gaan nauwer samenwerken binnen ketens. De ramen gaan wijd een kans én een bedreiging voor de IT-organisatie. I Thema: Connected Enterprise Interview David Dean (Boston Consulting Group) over consumerization 14 Hotze Zijlstra Connected enterprise stelt hoge eisen 20 Dan Bieler Analytics moet in de genen zitten 24 Paul van der Linden De connected klant als driver voor IT 30 redactie 14 II Innovatie sleutelrol voor IT Investeren in recessietijd 42 Henny van der Pluijm Businessmodelinnovatie 48 Joost Okken en Hans Smorenburg De IT-manager als spelverdeler bij innovatie 51 Andries van Dijk 42 III Connected enterprise nog enkele trends Het netwerk is overal 100 Sytse van der Schaaf The Internet of Things verandert de wereld 104 Hans Lamboo Cloud is zwart gat 108 Sytse van der Schaaf Mobiliteit: het nieuwe goud 112 Redactie IV Reflectie Socrates reloaded: IT-trends langs meetlat filosofen 36 Sytse van der Schaaf 36 V Ict-ontwikkelingen Interview Dr. Stijn Hoppenbrouwers: Communicatie bij systeemontwikkeling 64 Redactie Ict worstelt steeds meer met rol 70 Patrick Nelissen De toekomst van architectuur 90 Daniël Jumelet Crisis houdt IT-arbeidsmarkt in greep 96 Sytse van der Schaaf 10 t i j d s c h r i f t i t m a n a g e m e n t

11 Van eerstelijnsincidenten naar IT-regie 120 Martijn Buurman Met overerfde applicaties de toekomst in 124 Arjan Zwanenburg Derde fase software-assetmanagement 132 Redactie Turbulentie in de datawereld: interview Rick van der Lans 134 Hans Lamboo Datacentermarkt zoekt naar kostenbesparing 140 Ferry Waterkamp VI Events Verslag jaarcongres Innovation & Transformation 56 Redactie Over het jaarcongres Information Management 77 Redactie Verslag jaarcongres Information Management 80 Redactie Over het jaarcongres Connected Enterprise 103 Redactie Verslag jaarcongres Connected Enterprise 114 Redactie Over het jaarcongres Innovation & Transformation 143 Redactie VII Rubrieken Redactioneel 7 Arnoud van Gemeren Over TITM 137 Redactie TITM Overview 144 Overzicht van toonaangevende bedrijven in de IT-sector 56 VIII Artikelen partners & Advertorials Van detachering naar projectverantwoordelijkheid 44 Han in t Veld en Maikel Kok, Netrom BI in de cloud 74 JanKees Lampe, Inergy Sleutelrol datacenter bij big data 85 Ian McVey, Interxion Democratisering van IT 88 Salesforce.com Sourcingsmodellen en lessons learned 128 Paul Schuyt, Levi9 j a a r b o e k

12 BIZCLOUD CSC BizCloud brengt de voordelen van een public cloud (as-a-service) in een private cloud (privacy en security). De BizCloud server- en storage infrastructuur op basis van de leading technologie staat in uw eigen datacentrum of bij een hosting provider naar uw keuze en wordt niet gedeeld. De gegevens staan veilig achter uw firewall. Bij BizCloud betaalt u naar gebruik en kunt u gemakkelijk op- en afschalen. CSC levert en beheert met BizCloud de gehele IT-infra structuur op locatie terwijl u geen hard- of software investeringen vooraf hoeft te doen. Klaar voor gebruik binnen 10 weken. CSC, dé internationale benchmark voor private & public cloud. In partnership with

13 IN 10 WEKEN EEN PRIVATE CLOUD GEREALISEERD ACHTER UW FIREWALL EN GEFACTUREERD AS-A-SERVICE Voor meer informatie:

14 thema connected enterprise David Dean, managing director Boston Consulting Group Voorlopig geen einde aan consumerization Consumerization van IT moet niet gezien worden als een trend die de organisatie simpelweg overkomt. Het is een logisch gevolg van een zich steeds verder ontwikkelde en verbeterde gebruikersinterface. Dat stelt David Dean, managing director van de Boston Consulting Group (BCG). Pogingen om deze ontwikkeling buiten de bedrijfsmuren te willen houden zijn dan ook zinloos. Wanneer de IT-afdeling een beetje meewerkt, zullen zowel consument, medewerker als business volgens hem profiteren. IT wordt minder geleverd vanuit de interne organisatie en vaker door de eindgebruiker het bedrijf binnengebracht. Deze consumerization strekt zich uit van mobiele apparaten tot toepassing van webgebaseerde technologieën. Wat betekent dit voor de traditionele IT-functie? De afgelopen drie tot vier jaar hebben consumenten inderdaad op grote schaal smartphones en tablets omarmd. Het mobiele apparaat is voor veel mensen het dashboard van het dagelijks leven geworden, zowel zakelijk als privé. Het is al vaker gezegd: consumenten willen op het werk een vergelijkbare IT-gebruikerservaring als in hun privétijd. Dat legt in toenemende mate een druk op IT-organisaties. alle grote veranderingen binnen de IT aangejaagd door nieuwe manieren van communiceren met de systemen. Eerst kwam het toetsenbord, daarna verscheen de muis, het touch pad en vervolgens het aanraakscherm. Voor de komende jaren voorzie ik volop nieuwe innovaties rond stembesturing, maar ook rond interfaces die gebaseerd zijn op beweging. Ik ben ervan overtuigd dat nieuwe gebruikersinterfaces zullen leiden tot nieuwe IT-gebaseerde toepassingen en mogelijkheden. Omdat de eindgebruiker centraal blijft staan binnen al deze ontwikkelingen zie ik voorlopig nog geen einde komen aan de consumerizationtrend. Dit zou zelfs al op korte termijn kunnen gebeuren. Er wordt heden ten dage veel gesproken over de digitale economie en de invloed van internet op businessmodellen enzovoorts, maar de digitale economie is inmid- Het mobiele apparaat is voor veel mensen het dashboard van het dagelijks leven geworden Welke nieuwe, op de eindgebruiker gefocuste technologieën zie je binnen nu en vijf jaar aan de horizon verschijnen? Er zal in de nabije toekomst nog meer nadruk komen te liggen op de gebruikersinterface. Als je terugkijkt naar de afgelopen twintig jaar, dan zijn De IT-afdeling moet een belangrijke rol blijven spelen om dit alles vanuit de architectuur, security en governance in goede banen te leiden. Voorzie je wat dat betreft voor de langere termijn een revival van de traditionele IT-functie? Wordt er een stuk verloren territorium heroverd? dels een gegeven. Honderd jaar geleden begonnen bedrijven gebruik te maken van elektriciteit, maar stroom was al snel dusdanig gemeengoed dat niemand meer van de elektriciteitseconomie sprak. IT wordt steeds meer alomtegenwoordig en geïntegreerd in 14 t i j d s c h r i f t i t m a n a g e m e n t

15 Tekst: Hotze Zijlstra Foto s: Roelof Pot David Dean, managing director van de Boston Consulting Group (BCG): Ik zie voorlopig nog geen einde komen aan de consumerizationtrend. j a a r b o e k

16 thema connected enterprise alles wat we privé en zakelijk doen. Dat neemt niet weg dat iemand ervoor moet zorgen dat er een goede en veilige IT-voorziening moet zijn die kan inspelen of vooruitlopen op de behoefte en mogelijkheden binnen de business. Had de interne IT-afdeling de consumerizationtrend kunnen of moeten willen voorkomen? Er zijn waarschijnlijk nog altijd veel IT-afdelingen waar men trends als consumerization en bring your own niet of nauwelijks in de gaten heeft of ondersteunt. Maar je kunt er gewoonweg niet omheen. Jong talent heeft totaal andere verwachtingen ten aanzien van IT dan de oudere, zittende generatie. Wil je deze mensen kunnen inhuren of aannemen, dan zul je daar ten aanzien van de IT-omgeving rekening mee moeten houden. Een bedrijf dat medewerkers niet in staat stelt om een smartphone te gebruiken of aan te schaffen is voor de nieuwe generatie per definitie een onaantrekkelijke werkgever. Zelfs al zou de IT-afdeling er niet voor voelen om BYOD te ondersteunen, dan zou ze er door de HR-afdeling wel toe gedwongen worden. De uitdaging vertaald in kansen: liggen deze met name op HR-gebied? Zeker als het gaat om het aantrekken van nieuwe competenties, maar de kansen liggen op meerdere terreinen. Consumerization van IT zal in zijn algemeenheid een enorme impact hebben op de gehele operatie van organisaties. De CEO van een groot bedrijf liet me onlangs op zijn smartphone alle belangrijke metrics van zijn organisatie zien: het aantal leads, de winst- en verliesrekening, noem maar op. Als het goed is, hebben IT-afdelingen voldoende oog voor dergelijke mogelijkheden. De business zal het laatste steeds beter zelf kunnen... Oh zeker. Maar de snelheid waarmee alles verandert, is ongelooflijk hoog. De uitdaging voor zowel de CIO, de IT-functie als de business is bij te blijven ten aanzien van alle kansen en mogelijkheden op business- en technologiegebied. Dat betekent dat er door alle belanghebbenden intensief moet worden gecommuniceerd en samengewerkt. Wanneer de IT-functie vervolgens zorgt voor een veilige, flexibele en gebruikersvriendelijke IT-voorziening, dan zal deze ook in de toekomst een voorname rol blijven spelen binnen de organisatie. De IT-afdeling moet in die zin uitgroeien tot een echte partner voor de rest van de organisatie? Ja, want anders gebeuren er vreemde dingen. Binnen een sterk R&D- 16 t i j d s c h r i f t i t m a n a g e m e n t

17 georiënteerd bedrijf ontdekte de CIO onlangs bijvoorbeeld dat de medewerkers hun persoonlijke creditcard gebruikten om testcapaciteit te huren in de Amazon-cloud. De reden was dat de eigen IT-voorziening vanwege de beperkte snelheid en capaciteit ontoereikend was. Bovendien werd er door de interne IT-afdeling onvoldoende ingespeeld op enkele specifieke behoeftes van de R&D-afdeling. Daarnaast was de Amazon-cloud veel goedkoper. Dat is een belangrijk waarschuwingssignaal naar de interne IT: wanneer deze niet luistert naar de wensen en eisen binnen de business, dan zal men daar uiteindelijk alternatieven vinden. Nieuwe gebruikersinterfaces zullen leiden tot nieuwe IT-gebaseerde mogelijkheden Enig idee waartoe deze ontwikkeling zal leiden indien de IT-afdeling niet inspeelt op die veranderende behoeftes? Er ligt hier een duidelijk risico, want er blijft vanuit IT altijd een bepaalde mate van governance nodig; richtlijnen en policies wat er op het gebied wel en niet mogelijk is. Om terug te komen op het voorbeeld van de CEO met alle bedrijfsdata op zijn tablet: je wilt niet dat zulke gegevens op straat komen te liggen. Zo moet je als organisatie misschien ook niet willen dat belangrijke bedrijfsinformatie in de Amazon-cloud belandt. De rol van de IT-afdeling zal dus moeten verschuiven. Men zal met behulp van technologie moeten bijdragen aan het vergroten van de concurrentiekracht, maar wel op een veilige en verantwoorde manier. IT beweegt daarmee van het draaiende houden van de grote systemen naar vooral het beter ondersteunen van de business. Bijvoorbeeld door het toepassen van cloud, het verbeteren van communicatie en samenwerking, het creëren van interne apps, en niet te vergeten het aggregeren, beheren en analyseren van grote hoeveelheden interne en externe gegevens. De IT-afdeling zou op termijn kunnen verworden tot een intern informatieknooppunt, dat alle interne en externe informatiestromen in goede banen leidt. Dat is inderdaad mogelijk. Wel zal er binnen een dergelijk raamwerk voldoende flexibiliteit moeten worden ingebouwd om overweg te kunnen met toekomstige informatiestromen en systemen. Zou gegeven de ontwikkelingen ook de rol van de leveranciers moeten veranderen? De fout die veel leveranciers maken is dat ze nog te zeer gefocust zijn op hun eigen producten en type oplossingen. Cloudleveranciers denken bijvoorbeeld dat alle problemen kunnen worden opgelost met de cloud, en iets vergelijkbaars geldt voor aanbieders van analyticsgereedschap. Beide leveranciers en technologieën hebben een enorme potentie, begrijp me niet verkeerd, maar er komt veel meer bij kijken. Bedrijven hebben meestal zeer complexe IT-landschappen en stellen zeer terecht extreem hoge eisen aan zaken als privacy, security en integratie van systemen. Leveranciers zijn niet altijd in staat om deze beperkingen te onderkennen en te accepteren. Aan de andere kant liggen er aan de kant van de vendors enorme kansen indien ze erin slagen hun klanten te ondersteunen bij het besparen van kosten en het op een veilige manier verhogen van de flexibiliteit. De marktbenadering van de grotere leveranciers lijkt wel iets te veranderen. In plaats van zich met een geïntegreerde stack van producten puur te richten op de traditionele IT-functie, focust men met specifieke oplossingen uit het portfolio steeds nadrukkelijker op de businessgebruikers. Ik zie die ontwikkeling ook en hij wordt gedreven door een veranderende behoefte bij de afnemer. IT-verantwoordelijken wedden in het kader van een grotere mate van flexibiliteit liever niet meer op één of twee paarden. De teneur is duidelijk mix & match. De behoefte aan wendbaarheid weerhoudt sommige bedrijven er bijvoorbeeld van om belangrijke software vanuit de cloud te betrekken, omdat ze bang zijn vervolgens aan de betreffende leverancier vast te zitten. De trend die je beschrijft is in essentie een reactie hierop; leveranciers benadrukken op hun beurt dat ze tevens heel goed in staat zijn om op zichzelf staande oplossingen te kunnen leveren. Daarnaast zijn de IT- en businessbehoeften van veel bedrijven veel meer versnipperd geraakt, wat evenzeer de vraag naar point products heeft aangejaagd. Wat vraagt dit alles van de huidige ITverantwoordelijken? De CIO en IT-manager zullen heel goed inzicht moeten hebben in de business van hun organisatie. Men moet precies weten waar de echte behoeftes liggen, waarmee het geld verdiend wordt en hoe dit vanuit de IT kan worden ondersteund. Dat laatste kan overigens variëren van een kernsysteem tot een simpele productiviteitstool voor de business, dat niettemin sterk bijdraagt aan het onderscheidend vermogen in de markt. De traditionele aandacht voor de infrastructuur maakt, zoals gesteld, plaats voor een veel sterkere focus op data en informatie. Daarnaast hoor je mensen wel eens zeggen dat de ITbestuursrol moet worden opgedeeld in twee taken: het laten draaien van de systemen en het enablen van groei en succes. Dat is goed mogelijk, al zal de juiste verhouding sterk afhangen van sector en organisatie. Hotze Zijlstra is hoofdredacteur van CIO Magazine. j a a r b o e k

18 Op weg naar inzicht in uw softwarelicentieportefeuille Beschikt u over voldoende softwarelicenties? De kosten van softwarelicenties nemen binnen veel organisaties een aanzienlijk deel van het IT-budget in beslag. Weet u over welke softwarelicenties u beschikt? Hebt u voldoende softwarelicenties voor het aantal gebruikers dat met de verschillende softwarepakketten werkt? Of hebt u er misschien teveel? Het verkrijgen én behouden van inzicht in uw softwarelicentiebezit is niet eenvoudig, zeker als u werkt met verschillende softwarepakketten van uiteenlopende leveranciers, ieder met hun eigen contracten, spelregels en voorwaarden. COMPAREX Nederland B.V. Naritaweg BW Amsterdam

19 Goed inzicht is van cruciaal belang! Het is echter van cruciaal belang om volledig én up-to-date inzicht te hebben in uw softwarelicentieportefeuille. Vanwege de kosten, want als u over teveel softwarelicenties beschikt, betaalt u meer dan nodig is. Maar ook vanwege juridische redenen. Immers, als u te weinig softwarelicenties hebt, voldoet u niet aan uw juridische verplichtingen. Met Software Asset Management (SAM) krijgt u de rust en de zekerheid dat u te allen tijde beschikt over het juiste aantal softwarelicenties. Daarmee weet u zeker dat u niet teveel betaalt én u volledig voldoet aan de voorwaarden van uw softwareleveranciers. MANAGE WITH KNOWLEDGE MANAGE YOUR ASSETS. SAVE MONEY. BE COMPLIANT. tel: +31 (0) sam@comparex.nl

20 thema connected enterprise Het draait om technologie, marketing, HR en klantervaring Connected enterprise stelt hoge eisen De connected enterprise komt steeds dichterbij. Nu al kunnen bedrijven niet zonder toegang tot uitgebreide marktinformatie over klantbehoeften, toeleveranciers, transport en logistiek, en verkooppatronen. Het personeel moet slimmer en efficiënter gaan werken, terwijl de talentpool dient te worden behouden en uitgebreid. Verdienmodellen moeten het hebben van flexibele productieketens en processen die het mogelijk maken een wisselende vraag en nieuwe concurrentieverhoudingen het hoofd te bieden. Een veelheid aan eisen en ontwikkelingen, die de vraag oproept wat een connected enterprise nu precies is. En welke eisen deze nieuwe organisatievorm aan de IT-organisatie stelt. 20 t i j d s c h r i f t i t m a n a g e m e n t

21 Tekst: Dan Bieler Een connected enterprise maakt gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ict) om samenwerking en communicatie op te zetten met zijn werknemers, onafhankelijk van locatie, applicatie of apparaat. Door zijn platformen voor samenwerking en communicatie open te stellen voor klanten, toeleveranciers en partners wordt het bedrijf in staat gesteld zijn relaties opnieuw te definiëren. Een connected enterprise verbetert zijn onderliggende netwerken en samenwerkingsmogelijkheden flink en versterkt zodoende zowel zijn interne activiteiten als activiteiten gericht aan klanten en toeleveranciers/partners. Uitdagingen De opkomst van de connected enterprise wordt veroorzaakt door de overal aanwezige informatiewerkers, klantinformatie als concurrentievoordeel en genetwerkte productieketens, die de expertise van toeleveranciers in-house beschikbaar maken. Een connected enterprise biedt daarbij betere toegang tot relevante marktinformatie, haalt meer voordeel uit de vaardigheden en ervaring van zijn werknemers, en zorgt voor een beter overzicht over de complete productie- en waardeketen. Op zijn beurt biedt dit een flexibeler businessmodel en betere mogelijkheden om bestaande krachten aan te passen aan socio-economische trends. De vier onderstaande ontwikkelingen hebben algemene invloed op de maatschappij en de economie. Connected enterprises zullen deze thema s als eerste het hoofd bieden: opkomende markten zijn onmisbaar geworden voor de wereldeconomie; vergrijzing heeft grote financiële gevolgen; verstedelijking verandert de manier waarop mensen zich organiseren; groene ict verhoogt de efficiëntie van kapitaal. De connected enterprise wordt niet puur gedreven door technologie; ook activiteiten in marketing, human resources en klantervaring spelen een belangrijke rol. IT-managers dienen te begrijpen hoe deze functies samenhangen, zodat ze de juiste technologie kunnen koppelen aan de juiste processen. Marketing is gericht op sociale consumenten en zakelijke gebruikers, HR trekt informatiewerkers aan en behoudt ze voor het bedrijf, en klantenervaring moet het hebben van snelle en relevante communicatie. De connected enterprise wordt niet puur gedreven door technologie; het gaat ook om marketing, HR en klantervaring Businesscase Het neerzetten van een businesscase om van XP naar Windows 8 over te stappen, is door de huidige economische situatie voor veel IT-managers al een hoofdpijndossier laat staan de investering die nodig is om naar een connected enterprise op te schuiven. Meer dan ooit tevoren moeten IT-managers de voordelen van migraties naar een nieuwe manier van werken kunnen presenteren. Drie brede thema s zullen het komende jaar van grote invloed zijn op de ict-begrotingen: geografische verschuivingen, economische onzekerheid en specifieke netwerkprioriteiten. De connected enterprise is sterk afhankelijk van de efficiëntie van de mechanismen die werknemers en klanten bij de organisatie betrekken, zoals cloud computing, samenwerkingstools en slimmere mobility. Cloud, mobility en gegevensanalyse vormen het technische fundament van de connected enterprise, maar hier zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. De basisvoorwaarden voor het netwerk zijn onder meer het opwaarderen van wide area networks (WAN) om betrouwbare, cloudgebaseerde oplossingen te kunnen bieden, consolidatie van de infrastructuur voor communicatie en samenwerking, het vergroten van de capaciteit van het mobiele netwerk om de mobiele applicaties en apparaten te kunnen ondersteunen, en het zekerstellen dat de netwerken de verschillende soorten data en het verhoogde volume aankunnen. Beheer van mobiele apparaten Omdat mobiele apparaten als smartphones en tablets onmisbaar beginnen te worden voor de business, wordt ictbeheer hier steeds meer op toegespitst. De eis om apparaten te beheren wordt door meerdere factoren gedreven: de groeiende onveiligheid veroorzaakt door onbeschermde apparaten, de snelle invoering van bring your own device (BYOD), de complexiteit die door diversiteit van apparaten wordt veroorzaakt, en de intrinsieke band tussen mobility en cloud computing. De integratie van mobiele apparaten en van diensten met de bedrijfsapplicaties zijn twee zijden van dezelfde munt. Voor beide is vereist dat policies worden ingesteld over welke apps worden toegelaten en welke richtlijnen en policies toepasbaar zijn op welke werknemers. De appstore van het bedrijf zal zich moeten richten op het beheersen van het ongeplande gebruik M2M De meeste bedrijven hebben nog niet eens het topje van de ijsberg ontwaard als het om machine-to-machine (M2M-) toepassingen gaat. Dit heeft deels te maken met het ontbreken van een duidelijk landschap van leveranciers van M2M-toepassingen. Ook is het moeilijk om de ROI voor zulke toepassingen te berekenen. Wij zien dat de toekomst van de connected enterprise nauw verweven is met de mogelijkheden die M2M biedt. Maar M2M geniet nu nog lage prioriteit en is slechts op enkele branches gericht. De groei is dus slechts in bepaalde sectoren waarneembaar. Maar op de middellange tot lange termijn zal M2M een flinke vlucht gaan nemen. van zowel zakelijke als consumentgerichte apps op de werkvloer en het ondersteunen van de interoperabiliteit tussen zakelijke apps en apparaten. De klassieke appstore is de belangrijkste bron van zakelijke mobiele apps, meer dan mobiele zakelijke appstores. Overigens heeft de grote meerderheid van bedrijven nog geen helpdesk voor mobiele applicaties. Daarbij komt dat veel mobiele applicaties cloudgebaseerd zijn en direct door informatiewerkers worden afgenomen, waarbij de IT-leiding geheel wordt overgeslagen. IT-managers staan voor de uitdaging om off- en on-premise met elkaar te integreren, evenals verouderde en nieuwe apps. De ict-beveiliging zal zich moeten richten op applicaties en informatie, meer dan op apparaten. Het is van belang dat IT-managers zich ervan bewust zijn dat het meestal de j a a r b o e k

22 thema connected enterprise Smart devices/ infrastructure Suppliers Customers Employees Network Figuur 1: De connected enterprise beïnvloedt de wereld van de werknemer, de klant en de leverancier. bedrijfsgegevens zelf zijn, en niet de apparaten, die het grootste beveiligingsprobleem voor bedrijven vormen. Alles uit één bron Ict-beleid is steeds vaker gericht op toegespitste sourcingsstrategieën. Wij zien een trend waarbij met minder toeleveranciers wordt gewerkt en een wens voor een kleinere en flexibelere basis waar het ict-kapitaal op leunt. Consolidatie van leveranciers is het speerpunt van sourcingsstrategieën en kopers kiezen vaker voor single-sourcing dan voor multisourcing waar het om producten en diensten voor de connected enterprise gaat. De vraag naar beheerde hosted en as-a-service-achtige aanbiedingen begint te groeien. Hoewel netwerkproviders hun netwerkbusiness niet als vanzelfsprekend moeten gaan zien, krijgen ze hiermee wel de mogelijkheid tot nieuwe markten toe te treden. Geen twee bedrijven zijn hetzelfde. Daarom zullen de trends die we hier bespreken voor iedere IT-manager andere consequenties hebben. Maar enkele trends zijn relevant voor alle IT-managers: Mobiele apparaten en apps worden prominenter en worden gebruikt door werknemers, leveranciers en klanten. Dit vertaalt zich snel naar een explosie van het netwerkverkeer en uitdagingen op het gebied van interoperabiliteit. IT-managers moeten hun IT aanpassen om de extra last en verschillende bestuurssystemen op te kunnen vangen. Massaconnectiviteit wordt realiteit. Met de implementatie van meer nearfield- en M2M-oplossingen krijgen bedrijven toegang tot realtime informatie vanuit grote aantallen bronnen. Ze krijgen daarmee een ongeëvenaarde reikwijdte. Dit biedt geheel nieuwe mogelijkheden voor realtime en contextgebaseerde marketing en verkoop, en vooruitziende analyse. Constante connectiviteit betekent dat het volume van gegevens explodeert. De meeste gegevens zijn ongestructureerd, maar kunnen uiterst waardevol zijn mits ze in hun context juist worden geïnterpreteerd. De aanwezigheid van netwerken en mobiele apparaten zal meer eisen van de tools voor business intelligence en van de infrastructuren voor de overheveling van gegevensopslag en datamining. Meer dan de meeste bedrijven nu in huis hebben. BYOD verandert de manier waarop ict wordt aangeschaft en beheerd. De aanschaf van meerdere clouds zal de norm worden, op zijn minst als tussenpaus. Oplossingen voor de langere termijn zullen steeds vaker opduiken bij leveranciers, ook privéclouds. Beheerders van cloudecosystemen, zoals ict-dienstverleners en providers, zullen helpen bij het voldoen aan compliance en regelgeving. Het komt erop neer dat IT-managers vooral mobiliteit, slimme connectiviteit en netwerken, en cloudgebaseerde asa-servicemodellen zullen aanwenden om te kunnen omgaan met sociale netwerken, veranderende gebruikerservaringen, consumerization en overdreven dienstverlening. Dan Bieler is Principal Analyst bij Forrester Research. 22 t i j d s c h r i f t i t m a n a g e m e n t