developing sustainable welfare

Transcriptie

1 developing sustainable welfare jaarverslag 2012

2 1 Voorwoord 3 2 The Well foundation 5 3 Organisatie en bestuur 6 4 Projecten 9 5 Terugblik Resultaten op organisatieniveau 12 7 Resultaten op projectniveau 14 8 Sponsoren 21 9 Financieel overzicht Vooruitblik 24 We demonstreren hoe boeren op een andere manier koeien kunnen houden - in een schone stal en met het juiste voer - en daarmee de melkproductie kunnen opvoeren.

3 1 voorwoord Voor u ziet u het jaarverslag van 2012 van The Well foundation, voor het eerst in deze vorm. Het jaar 2012 was voor The Well foundation een bewogen jaar. De pioniersfase van The Well in Ethiopië is voorbij. Het programma is complexer geworden en dit vraagt veranderingen in de organisatie en de personele bezetting in Ethiopië. In dit verslag beschrijven we hoe dit jaar verliep zowel qua organisatorische veranderingen als qua projecten in het noorden van Ethiopië. Terugkijkend zijn we heel blij dat we zovele activiteiten hebben vormgegeven, die passen bij onze missie: structurele ontwikkelingssamenwerking in Ethiopië, gericht op het duurzaam verbeteren van de levensomstandigheden van zoveel mogelijk mensen. In dit verslag leest u over onze successen en de minder goedgeslaagde projecten van We blikken ook vooruit naar de toekomst. Veel dank gaat uit naar onze adviseurs, vrijwilligers, sponsoren en donateurs. Zonder hen waren onze activiteiten niet mogelijk geweest. Ik wens u veel leesplezier. Jan-Dirk van de Geer Waarnemend bestuursvoorzitter the well foundation jaarverslag

4 4 developing sustainable wellfare

5 2 the well foundation The Well foundation, opgericht in 2003, verleent structurele ontwikkelingssamenwerking in Ethiopië, die gericht is op het duurzaam verbeteren van de levensomstandigheden van zoveel mogelijk mensen. Alle hulp voorziet in een concrete behoefte van de lokale bevolking en sluit aan op de lokale omstandigheden en cultuur. Al sinds 1997 zijn de oprichters van The Well foundation, Henk en Henny Jansen, actief in Ethiopië. Zij zijn gestart met advisering in de pluimveesector van een bedrijf in Debre Zeit. Inmiddels is dit bedrijf, Alema Farms, uitgegroeid tot een groot pluimveebedrijf (kippenfokkerij en slachterij) als ook een fokkerij en slachterij voor runderen en varkens. Er is daarbij ook een veevoederfabriek ontstaan. Deze bedrijven functioneren allen zelfstandig onder Ethiopische leiding. Naast het advieswerk voor deze bedrijven is een diaconaal project in Debre Zeit gestart. Zo n 250 tot 300 arme mensen krijgen twee keer per week een warme maaltijd. De lokale kerk organiseert dit, The Well Nederland doneert aan de lokale kerk. Dit project wordt vooral gefinancierd uit persoonlijke giften en giften van kerken die hiervoor bij The Well binnenkomen. The Well is verder niet betrokken bij de uitvoering. The Well foundation heeft sinds 2005 een uitvoerende organisatie in het noorden van Ethiopië, in Tigray, in de stad Shire (heet ook Endaselassie). Daar vinden nu projecten plaats. De projecten zijn kleinschalig van opzet, door de lokale bevolking zelf uitvoerbaar en leiden op korte termijn tot een tastbaar resultaat. Stap voor stap en met een integrale aanpak, staan de projecten niet op zichzelf, maar versterken elkaar. Van schoon drinkwater naar basisgezondheidszorg. Van landbouw en veeteelt naar ondernemerschap en het promoten van duurzame energie. Stap voor stap verbetert de lokale economie. Als een druppel die in het water valt, een kring die verder uitbreidt. The Well foundation, developing sustainable welfare. the well foundation jaarverslag

6 3 organisatie en bestuur The Well foundation is officieel als NGO geregistreerd in Ethiopië. De organisatiestructuur van The Well foundation en betrokken stichtingen en B.V. s zagen er in het verslagjaar als volgt uit: DONATIONS The Well foundation Netherlands Stichting Huisman Foundation 51% 49% THE NETHERLANDS The Well Participations BV (Dutch PLC) ETHIOPIA Gebar Business PLC (Mr. Gebregzi Tsehaye) 50% 50% Gebar-Wellness Farms & Agro Industry PLC PROFIT The Well foundation Ethiopia Feed Factory Milk Factory developing sustainable wellfare KLEURENPALET

7 The Well foundation: The Well heeft in haar statuten (2009) haar doel als volgt beschreven: 1 a Het verlenen van (structurele) humanitaire hulp, alsmede het zowel financieel als anderszins ondersteunen van projecten en initiatieven gericht op het bestrijden van armoede en het verbeteren van levensomstandigheden wereldwijd. 1 b Het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. 2 De Stichting zal haar doel verwezenlijken door de besteding van haar eigen vermogen en/ of beleggingsopbrengsten en door het werven van fondsen van derden die voor dit doel mogen worden benut. Het bestuur van The Well foundation in Nederland was in 2012 samengesteld uit de volgende vier leden: Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Alg. adjunct: Henk Hak, gespecialiseerd in groenten. Jac. Meter, met als aandachtspunt financieringen. Gert van den Ham, specialisme landbouw en veeteelt. Jan-Dirk van de Geer, projectmanagement, finance en ICT. Het bestuur vergadert enkele keren per jaar. Tijdens deze vergaderingen worden het beleid, activiteiten, rapportages en de financiën van The Well besproken. In 2012 heeft de voorzitter in verband met ziekte niet aan de vergaderingen kunnen deelnemen. Hij werd vervangen door Jan-Dirk van de Geer, die als adjunct-bestuursvoorzitter gefungeerd heeft. De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd. Daarnaast beschikt The Well over een aantal zeer actieve adviseurs: Henk en Henny Jansen, de oprichters van de stichting, Gert van Rees en Jannetta Huisman. Ter ondersteuning van de medewerkers en activiteiten in Ethiopië, brengen de bestuursleden soms en adviseurs regelmatig een bezoek aan Ethiopië. The Well foundation Ethiopia: The Well foundation Ethiopia bestaat sinds 2005 en is gevestigd in Shire, in de provincie Tigray in het noorden van Ethiopië. De rechtspersoon in 2012 was een Association. In verband met de nieuwe NGO-wetgeving heeft een heroverweging van de rechtspersoon plaatsgevonden, daarover op pagina 12 in dit verslag meer informatie. the well foundation jaarverslag

8 Het bestuur van The Well foundation Ethiopia bestond in 2012 uit vijf leden: Mamu Tafere, voorzitter Giday Tekelay Gizachew Asemelashe Lemma G/Hiywot Abrehet Girmaye Het bestuur vergadert maandelijks en is zeer actief. Tijdens deze vergaderingen worden het lokale beleid, activiteiten, medewerkers en de financiën van The Well Ethiopia besproken. De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd. Daarnaast waren in 2012 zes stafmedewerkers, 15 Farmer Training Centre medewerkers en 12 veldmedewerkers in dienst van The Well Ethiopia. Gebar-Wellness Farms & Agro Industry PLC: The Well foundation heeft het initiatief genomen om een melk- en veevoederfabriek te realiseren. Boeren krijgen zo de mogelijkheid hun producten tegen redelijke prijzen te verkopen en om kwalitatief goed voer voor hun vee te kopen. Met dit doel is eind 2011 de Gebar-Wellness Farms & Agro Industry PLC opgericht, waar de commerciële activiteiten onder gebracht zullen worden. 50% van de PLC wordt gefinancierd door The Well Participations B.V., de andere 50% door Gebar Business PLC. The Well Participations B.V.: The Well Participations B.V. is opgericht om deel te kunnen nemen in de nieuwe Gebar-Wellness Farms & Agro Industry PLC in Ethiopië: The Well foundation Netherlands neemt voor 51% deel en Stichting Huisman Foundation voor 49%. De rol van The Well Ethiopië in deze blijft bij het initiëren, opstarten en eerste risico s nemen van nieuwe (economische) initiatieven. Als deze initiatieven blijken aan te slaan, dan zal de nieuwe B.V. het moeten overnemen en worden ze daar ondergebracht. Het uitgangspunt is dat een gedeelte van de opbrengsten van de PLC zal worden besteed aan het programma/aan de projecten van The Well foundation, om bij te dragen aan de continuïteit van de organisatie. 8 developing sustainable wellfare

9 4 projecten De projecten van The Well foundation concentreren zich hoofdzakelijk op Shire en omgeving, een gebied van 2000 km², met ongeveer mensen in de noordelijke provincie Tigray. De projecten beslaan de volgende gebieden: Basisgezondheidszorg, inclusief drinkwater Landbouw en veeteelt Duurzame energie Ondernemerschap De volgende uitgangspunten vormen het kader waarbinnen The Well foundation de projecten uitvoert: Structurele ontwikkelingshulp en/of humanitaire hulp Integrale aanpak, elkaar versterkende activiteiten Passend bij/aansluitend op de lokale omstandigheden/situatie en cultuur Voorzien in een concrete behoefte van de lokale bevolking Uitvoerbaar door de lokale bevolking Kleinschalig en eenvoudig van opzet Verbeteren de economische situatie Leiden op korte termijn tot een tastbaar resultaat Waarborgen continuïteit en dragen bij aan duurzame ontwikkeling. The Well foundation. Developing sustainable welfare. the well foundation jaarverslag

10 10 developing sustainable wellfare

11 5 terugblik 2012 Het jaar 2012 was voor The Well foundation een bewogen jaar. Dit betrof zowel de organisatorische ontwikkelingen in Nederland en in Ethiopië, de verdere ontwikkeling van het programma dat in Shire uitgevoerd wordt, als ook de personele bezetting voor dit programma. Al in 2011 constateerden we dat de pioniersfase van The Well foundation in Ethiopië voorbij was en dat er behoefte was aan consolidatie en versterking (inhoudelijk en personeel). Het complex wordende programma stelde ook steeds grotere eisen aan de kwaliteit van het management, waarbij geconstateerd werd dat de toenmalige staf daaraan onvoldoende kon voldoen. Afgesproken werd dat het programma voor 2012 daarom op organisatieniveau in Ethiopië onder meer zou omvatten: - Aantrekken van een ervaren algemeen manager - Opzetten van een degelijk planning - monitoring - evaluation systeem (PME-systeem) - Evalueren van alle drinkwatervoorzieningen, mede om de best practice te bepalen - Aantrekken van expertise op het gebied van Small Enterprise Development en Sustainable Energy, mogelijk een combinatie in één persoon - Doorontwikkelen van het programma voor de Farmer Training Centres (FTC s), beantwoordend aan de huidige situatie - Doorvoeren van een specialisatie per FTC - Opbouwen van een netwerk en samenwerken met andere NGO s. Onderstaand volgt een overzicht van de resultaten in 2012 van The Well foundation Ethiopia. Eerst schetsen we een beeld van de resultaten betreffende bovenstaande afspraken op organisatieniveau, vervolgens beschrijven we de resultaten op projectniveau. the well foundation jaarverslag

12 6 resultaten op organisatieniveau Aantrekken general manager Het jaar 2012 kende een veelbelovende start. De hoogste prioriteit werd toegekend aan het vinden van een ervaren manager. Na diens aanstelling konden dan, met zijn/haar directe betrokkenheid, de andere aandachtspunten aangepakt worden. In april 2012 vonden de selectiegesprekken plaats, in aanwezigheid van een Nederlandse delegatie. Alle betrokkenen (lokaal bestuur, lokale staf en Nederlandse delegatie) waren het eens over één kandidaat, die werd aangesteld om de kar te trekken. Ondanks enkele verbeteringen, zoals de communicatie met Nederland de invoering van managementsystemen en het begin van een PME-systeem, voldeed zijn functioneren echter niet aan onze verwachtingen. Tot onze spijt zat er niets anders op dan de arbeidsovereenkomst met de nieuwe manager te ontbinden. Dit proces heeft een behoorlijke emotionele impact gehad binnen de organisatie. Rechtspersoon Eind 2012 liep de vergunning van de lokale organisatie om ontwikkelingsactiviteiten uit te voeren af. Mede vanwege veranderde wetgeving moest de goedkeuring van een nieuwe legale rechtspersoon verkregen worden, inclusief van een bijbehorend programma. The Well foundation heeft zich laten adviseren door Ethiopische deskundigen en heeft op basis daarvan besloten om een zogenaamde International NGO op te zetten. Hierbij wordt het Nederlandse bestuur eindverantwoordelijk en fungeert in Ethiopië een zogenaamde Advisory Board. Deze laatste rol zal door het bestaande lokale bestuur gespeeld worden. 12 developing sustainable wellfare

13 Dankzij de aanleg van de waterpomp beschikken we over schoon drinkwater, dichter bij huis. Onze gezondheid verbetert en we houden meer tijd over voor andere werkzaamheden. the well foundation jaarverslag

14 7 resultaten op projectniveau Ondanks de beschreven tegenslag heeft het ontwikkelingsprogramma grotendeels doorgang kunnen vinden. Een overzicht en verslag van de overeengekomen doelen voor 2012: 1 basisgezondheidszorg Drinkwater In 2012 werden tien mogelijke plekken geselecteerd, waarvan vijf plekken gekozen zijn voor boring. Op al deze plekken leverde de boring voldoende water op. De boringen zijn aan het einde van 2012 verricht. Door het realiseren van vijf nieuwe diepe boorputten met een handpomp kregen circa mensen toegang tot schoon drinkwater. De lokale gemeenschap neemt de verantwoordelijkheid van het management en onderhoud van de put op zich. Vele vrouwen en meisjes hebben veel meer tijd om ander werk te verrichten. De gezondheid van de mensen zal ook verbeteren. Mensen vertellen dat met name maag-darminfecties verminderd voorkomen. Onze verwachting dat nog meer dan 8000 mensen van het water konden profiteren, kwam niet uit. Een verklaring hiervoor ligt in de afname in gezinsgrootte (gemiddeld zeven mensen per huishouden tien jaar geleden naar gemiddeld vijf mensen per huishouden nu) en de toegenomen dichtheid van waterputten. In de toekomst willen we dan ook graag ons doelgebied voor waterputten uitbreiden naar een nieuw gebied waar zich nog weinig/geen waterputten bevinden. Tevens streven we ernaar dat de organisatie van de gemeenschap voor management en onderhoud van de put vóór de boring al heeft plaatsgevonden. Dit bevordert een snelle ingebruikname van een put. Educatie Ons doel was op de Guelle school in MyDemu (1100 leerlingen) een educatief programma met praktijktraining te geven, met een programma over gezondheid, sanitatie, hygiëne en landbouw, 14 developing sustainable wellfare

15 inclusief praktijklessen over bijvoorbeeld groente verbouwen. Helaas is dit doel in 2012 niet behaald. Een diepe waterput was al in 2011 bij de school aangelegd, maar de benodigde elektriciteit om deze put te kunnen benutten, is niet aangelegd door het niet beschikbaar zijn van een transformator. Pas eind 2012 werd dit probleem opgelost. Verdere elektrische verbindingen worden aangelegd, zodat de voorwaarden voor het educatieve programma eindelijk vervuld zijn. Modelprogramma In MyDemu en Gubalie werd een modelprogramma voor basale gezondheidszorg ontwikkeld en geïmplementeerd. De gezondheidszorgvoorzieningen van de lokale overheid werkten in dit programma nauw met ons samen. De gezondheidsmedewerker, aangesteld bij The Well, heeft deze taak uitgevoerd. Zij is huis aan huis bezig geweest met educatie omtrent schoon water, hygiëne, toiletaanleg en toiletgebruik, het schoonmaken van het erf en aandacht voor ventilatie en koken op een houtzuinig oventje. De resultaten van haar werk zijn mondeling toegelicht door het hoofd van de health office, aan wie zij rapporteert. De gezondheidssituatie van de mensen in deze afgelegen plattelandsgebieden zal verbeteren. Bij bezoeken aan deze gezinnen wordt duidelijk dat in dit dorp veel mensen gebruik maken van een toilet: meer dan 50% van de gezinnen. Dit percentage is hoger dan in omliggende dorpen. Educatie over schoon water heeft ook gewerkt. We zien in vele huishoudens jerrycans met kraantjes bij de toiletten. Houtzuinige oventjes zijn in dit gebied in het verleden door The Well verstrekt. Gezinnen gebruiken deze altijd en zijn enthousiast dat ze veel minder mest en hout verstoken en minder hout hoeven te sprokkelen. Aandacht voor ventilatie is er echter amper, hoewel heel belangrijk, gezien de enorme rookontwikkeling in de kookhutjes, waardoor volwassenen en kinderen veel luchtwegproblemen hebben. Aandacht voor een schoon erf en scheiding van mens en dier is maar bij enkele huishoudens goed gelukt. Deze huishoudens zijn wel echt een voorbeeld voor de omgeving. Zelfs hoge ambtenaren van de overheid hebben een bezoek gebracht aan deze model huishoudens. Samenwerking overheid De samenwerking met de lokale overheid gaat mondeling prima, maar onze wens om behaalde resultaten gedocumenteerd te krijgen, is minder goed gelukt. In overleg met de overheid heeft The Well het voornemen om de gezondheidsmedewerker in dienst te laten treden van de overheid. Zij doet naast het werk zoals hierboven beschreven, met name werk in het health centre (een eenvoudige combinatie van een huisarts/verloskundige/consultatiebureau-praktijk). Onze indruk is dat haar werk grotendeels het werk is dat andere gezondheidsmedewerkers in dienst van de overheid ook verrichten. Zij heeft zich met succes ingezet voor toiletten en hygiëne, inmiddels een kerntaak van alle gezondheidsmedewerkers in dienst van de overheid. the well foundation jaarverslag

16 16 developing sustainable wellfare

17 2 landbouw en veeteelt 500 boeren kregen in de drie Farmers Training Centres (FTC s) van The Well foundation een training betreffend landbouw en 300 boeren in het vetmesten van kalveren. In de FTC s hebben vele kortdurende lessen, van 30 minuten tot een dagdeel, over verscheidene onderwerpen plaatsgevonden. Voorbeeldonderwerpen waar zeer veel interesse voor was, zijn: legkippen (bijna 1300 boeren), compost maken (1230 boeren), kweken van groente en fruit (1260 boeren), melkproductie koeien (1900 boeren) en handmatig een put graven voor irrigatiewater (1900 boeren). Veevoer Circa 900 boeren ontvingen een training over de productie en het gebruik van goed veevoer voor hun dieren. Bij 850 boeren, die zowel lessen over melkkoeien en goed veevoer volgden, is onderzoek verricht naar het effect hiervan op hun inkomen. Circa 400 boeren hebben de adviezen opgevolgd. De gemiddelde toename in melkproductie is drie liter per dag. Dit levert per dag 30 Birr (ruim 1,-) extra inkomen op. Circa vijftig van de 365 boeren die les kregen in het vetmesten van kalveren, hebben dit op hun boerderijtje toegepast. Het effect hiervan op het inkomen is nog onduidelijk, omdat de meeste boeren hun kalveren nog vetmesten en nog niet verkocht hebben. Pilot In de FTC s is gestart met een pilot waarbij een nieuw soort schaap (Barka) werd geïntroduceerd. Boeren leerden de mogelijkheid van schapenmelk in plaats van geitenmelk. Het houden van deze schapen voor melkproductie was geen succes, waarschijnlijk omdat deze schapen, gewend aan lowland area, gehouden werden in highland area. Shire ligt op circa 1900 hoogtemeters. Deze schapen zullen niet verder aangeprezen worden bij de boeren. Granen en rijst Circa 1200 boeren werden getraind in het gebruik van verschillende granen voor hun landbouw. Zij werden daarbij gestimuleerd dit ook op hun eigen landbouwgrond toe te passen. In de FTC s zijn vijf verschillende types maïs getest. Twee soorten hiervan gaven een goede opbrengst. De medewerkers van de FTC s adviseren de boeren om met deze twee soorten te gaan werken op hun land. Er zijn daarnaast verschillende types teff getest. Verder zijn twee soorten rijst getest en daarbij zijn ook ongeveer boeren getraind in het verbouwen van rijst. Dit is nog niet geïmplementeerd en zal in het volgende regenseizoen in 2013 wel gaan gebeuren. Reden van de proeven met rijst is het grote succes met rijst dat we boekten in de regio Tselemti. De eerst tientallen hadden een prachtig resultaat, ook financieel gezien. De Woreda bracht toen tientallen boeren naar MyDemu, de TV kwam er bij en een ter zake deskundige demonstreerde wat je allemaal met rijst kan doen. De ontwikkeling is heel snel gegaan. Dit bleek ook tijdens ons gesprek met de Vice-Administrator van Tselemti. the well foundation jaarverslag

18 Nu zijn er reeds 700 boeren die in de regenperiode 100% van hun land met rijst verbouwen, daarnaast zijn er naar schatting anderen die een deel beplanten met rijst. De opbrengst per hectare is veel meer in termen van gewicht (ongeveer acht keer de opbrengst van teff), voedingswaarde (rijst is veel gezonder) en geld (60 quintal; 1 quintal is 100 kg) per hectare, ongedorst ongeveer Birr waard, een enorme opbrengst. Na het dorsen is de waarde ongeveer Birr per quintal geworden, maar door het dorsen verlies je wel ongeveer 20% aan gewicht. De gezondheidswinst is enorm. Sinds het eten van meer rijst zijn er minder ondervoede kinderen, minder zieken en mensen voelen zich beter dan voorheen. Irrigatie De boeren in de buurt van de nieuwe stuwdam kregen ondersteuning van de medewerkers van The Well, zodat zij in staat zijn met irrigatie in het droge seizoen landbouw te bedrijven, leidend tot een tweede oogst (de eerste oogst is die na het regenseizoen) en dientengevolge een inkomensverbetering. In de droge tijd is er, als voorbeeld voor de lokale boeren, 350 hectare maïs en 50 hectare groente verbouwd met irrigatie. Dit is een succes. Er wonen in de vallei circa 475 huishoudens, 35 boeren zijn inmiddels al begonnen met het verbouwen van groente. Kuikens 3000 kuikentjes werden opgefokt en op de leeftijd van drie maanden verkocht aan geïnteresseerde boeren. Boeren kunnen winst maken met de verkoop van eieren, die niet voor eigen gebruik zijn kippen zijn verkocht aan de boeren en 120 kippen bleven als voorbeeld voor de boeren in het FTC. De boeren die kippen gekocht hebben, zijn blij met de eierproductie. Echter, door gebrek aan goed voer bij vele boeren, hebben veel kippen niet lang geleefd en daarmee ook geen eieren geproduceerd. Dit project is dus uiteindelijk geen succes geweest. Eerst is het nodig dat boeren goed voer kunnen geven aan hun kippen, alvorens nieuwe kippen aan te schaffen. Eind 2013 hoopt in Shire de veevoederfabriek te openen. Dan kunnen boeren goed voer kopen en is investeren in legkippen een veelbelovender mogelijkheid. Tot die tijd zal The Well geen kuikentjes meer opfokken. 3 duurzame energie The Well foundation stimuleert het gebruik van duurzame energie. We demonstreerden met verbeterde houtzuinige oventjes, solar en biogas voorbeelden hiervan aan de lokale bevolking. Enkele pilots vonden plaats. Daarnaast werd ter bevordering van herstel van de door erosie aangetaste omgeving gestart met het aanplanten van Jatropha, Moringa en fruitbomen en werden boeren gestimuleerd dit ook rond hun eigen erf te doen. 18 developing sustainable wellfare

19 Biogas Er zijn drie biogasinstallaties bij boeren aangelegd. De vierde is nog in aanbouw. Met ontlasting en mest kan gas worden verkregen waarop gekookt wordt en waarmee het huisje verlicht wordt. Ten tijde van de evaluatie in Shire waren twee putten gevuld, maar nog niet functioneel voor wat betreft het koken op biogas. De lampen waren inmiddels wel net gearriveerd. Voor het gebruik van biogas moeten de boeren instructies ontvangen. Acht mensen waren in 2012 getraind door een trainer van SNV, met wie we samenwerken voor deze pilot. Echter alle acht zijn vertrokken naar elders, onder meer om goud te zoeken en zo geld te verdienen. Helaas moet er opnieuw een trainer komen om deze boeren te instrueren. In 2011 zijn er twee biogasinstallaties aangelegd, die goed functioneren, maar waar ook verdere training en onderhoud nodig is. Het is duidelijk geworden dat biogas aanleggen en onderhouden geen eenvoudige zaak is. We hebben daarom afgesproken dat in 2013 de pilot stopt om de bestaande biogasinstallaties van 2011 en 2012 te evalueren. Staan de kosten, die de boer in de toekomst moet investeren voor aanleg en onderhoud, in een goede verhouding tot de opbrengst, als The Well na de pilot niet meer subsidieert of een kleiner percentage subsidieert? Solar Bij tien huishoudens is in 2012 een solarpaneel geïnstalleerd. De gezinnen hebben hierdoor de hele avond licht met 1 tot 2 lampen en de mogelijkheid om een radio aan te sluiten of mobiele telefoon op te laden. De mensen uit de omgeving komen graag in dit gezin hun mobieltje opladen (1 keer opladen kost 2 Birr). Alle tien panelen functioneren goed. De kosten van zo n kleine solar installatie worden voor de helft weer terugbetaald aan The Well (in 2013). Houtzuinige ovens De houtzuinige oventjes zijn in 2012 niet meer gesubsidieerd door The Well. Dat was daarvoor, als voorbeeld, wel gebeurd. De ovens worden nu door een producent in Shire zonder subsidie goed verkocht. De verbeterde ovens leveren een besparing van 50% op van het gebruik aan hout dat steeds duurder wordt. De producent vertelde dat zijn inkomen 65% hoger is dan voor het starten van de productie. Het is ook te zien: hij is bezig een stenen huisje te bouwen en zijn vrouw heeft een theehuis geopend. Zijn bedrijfje is inmiddels verhuisd naar een andere plek in de stad. Hij heeft een machine kunnen kopen om betonnen stenen te maken voor de bouw van huizen en zijn bijna volwassen kinderen hebben ook een baan in het bedrijf. Herbeplanting In het gebied bij de stuwdam is door The Well foundation een bijdrage geleverd aan het terugdringen van erosie door het herplanten van een deel van de helling (18 hectare) met Jatropha en Moringa en fruitbomen. In hoeverre boeren op hun stukje land ook bomen planten, is op dit moment nog niet duidelijk. the well foundation jaarverslag

20 5 ondernemerschap Een voor 2012 gesteld doel was dat circa 100 personen of kleine groepen support van The Well foundation ontvangen bij de start van en ontwikkeling van een kleine onderneming. Dit doel is niet behaald. De persoon die aangesteld was om onder andere deze activiteit te begeleiden, heeft zich wel bezig gehouden met begeleiding van de bestaande kleine ondernemingen, maar heeft geen kennis en kunde overgebracht op nieuwe mensen die een onderneming wilden starten. Inmiddels is deze persoon in verband hiermee niet meer werkzaam voor The Well. Extra project handmatig boren In 2012 is een pilot gestart over handmatig boren. Dit is een extra, apart gefinancierd project, dat de The Well samen met Huisman Foundation, Meta Meta, Practica Foundation en de Mekele Universiteit uitvoert. Financiers zijn Aqua for All, Huisman Foundation en The Well foundation. Het initiatief ligt bij de Huisman Foundation (Rens Huisman). Deze pilot is ontstaan omdat mogelijk met handmatig boren toegang tot veilig schoon drinkwater verkregen kan worden bij veel lagere kosten dan het boren van een diepe waterput. Met deze techniek kan tot maximaal circa 40 meter diep geboord worden. Het handmatig boren wordt in andere delen van Afrika met succes toegepast, echter in Tigray is deze techniek onbekend en een handmatige boorsector is afwezig. Besloten is dit project in Tahtay Koraro uit te voeren en ook in een ander gebied met een andere bodemopbouw in Abreha Weatsheba, dichter bij Mekele. Het project is opgedeeld in drie fases: een quick scan, een haalbaarheidsstudie inclusief proefboringen en een uitvoeringsfase (afhankelijk van het resultaat van de haalbaarheidsstudie). De quick scan is afgerond. De conclusies hieruit waren positief, in beide gebieden zijn naar verwachting gunstige condities voor handmatig boren aanwezig. De haalbaarheidsstudie is daarom gestart en is bij het schrijven van dit verslag in een afrondende fase. Er zijn proefboringen verricht. De eindrapportage wordt in de loop van 2013 verwacht. Melk- en veevoederfabriek De oprichters en belangrijkste adviseurs van The Well foundation, Henk en Henny Jansen, hebben heel veel tijd en energie gestoken in de begeleiding van de bouw van deze melk- en veevoederfabriek. Daarnaast werd de hulp verkregen van enkele zogenaamde PUM-experts. Verwacht wordt dat eind 2013 deze fabrieken operationeel zullen zijn. Organisatorische ontwikkelingen in Nederland In Nederland is door een actieve vrijwilliger, Marisa Saba, een communicatieplan gemaakt. De plannen zijn binnen het bestuur gesproken en de voorbereidingen voor de nieuwe huisstijl en een nieuwe website zijn gemaakt. De plannen zijn zover, dat midden 2013 de nieuwe website gelanceerd kan worden. Ook het feit dat u dit jaarverslag in deze vorm leest, is mede te danken aan haar werkzaamheden. 20 developing sustainable wellfare

21 8 Sponsoren The Well foundation werkt samen met partners in Nederland en Ethiopië. Er is een groot netwerk opgebouwd en er zijn goede contacten met de overheid, stichtingen, bedrijven, hulpverleners, kerken en particulieren. Mede dankzij hun hulp en medewerking bestaan er mogelijkheden om nieuwe projecten op te starten. Deze partijen ondersteunen de projecten zowel met kennis als financieel. Ook op deze plek een dankbetuiging. In 2012 hebben de volgende sponsoren een bijdrage geleverd aan ons programma: Impulsis Stichting Liberty Stichting WATER Huisman Foundation Reborgh foundation Dr. Hofstee Stichting Stichting Wees een Kans Stichting Afrika Projecten Huib van de Vecht Stichting the well foundation jaarverslag

22 9 Financieel overzicht Overzicht per 31 december 2012 Inkomsten 2012 Bestedingen 2012 Donaties t.b.v melk- en voerfabriek Melk- en voerfabriek Donaties m.b.t. projecten Farmer Training Centers Community Health and Sanitation Environmental Protection & Sustainable Energy Clean water supply (drilling wells & manual drilling) Diaconaal project Shire Overheadkosten Donaties ontvangen t.b.v Totaal donaties Nederland Totaal bestedingen Inkomsten Farmer Training Centers Ethiopië Nog te besteden Totaal Totaal bestedingen developing sustainable wellfare

23 the well foundation jaarverslag

24 10 vooruitblik Met de dynamiek van 2012 nog in ons achterhoofd, gaan we met vol enthousiasme verder. Ook 2013 belooft een enerverend en bijzonder jaar voor The Well foundation te worden. Bijzonder, omdat we ons tienjarig bestaan mogen vieren, onze nieuwe huisstijl en website kunnen introduceren (dit jaarverslag is al een voorproefje). Enerverend ook, vanwege de doorontwikkeling van de nieuwe rechtsvorm als International NGO, consolidatie van de programma s, de bouw van de melk- en veevoederfabriek. Zo een paar onderwerpen die een grote betrokkenheid van ons zullen vragen zal een overgangsjaar zijn, waarin de International NGO in Shire doorgaat met de activiteiten die in 2012 geïnitieerd zijn en zal starten met de projecten die nog stil lagen. Op organisatieniveau zullen in 2013 de prioriteiten liggen bij het zoeken naar een gekwalificeerde manager, het verder ontwikkelen van een PME-systeem en de deelname van The Well aan een NGO netwerk. Op projectniveau is `focus` het uitgangspunt. We willen verder inzetten op onze belangrijkste aandachtsgebieden basisgezondheid en drinkwater, landbouw en veeteelt. Zo zal een evaluatie plaatsvinden van alle waterputten in Tahtay Koraro, wat zal leiden tot één of twee te gebruiken managementmodellen. We willen ons werkgebied uitbreiden en hierin minimaal vijf nieuwe waterputten laten boren, zodat tot mensen toegang tot schoon drinkwater zullen krijgen. Het toepassen en verbeteren van sanitatie en hygiëne in de health centres en een gezondheidscampagne op een school staan ook op ons programma. Evenals een specialisatie per Farmer Training Centre (FTC) invoeren, een businessplan opstellen voor biogas en zonne-energie en een vervolg geven aan de pilot handmatig boren, afhankelijk van de definitieve resultaten en aanbevelingen. Voor ons volledige programma verwijzen we u graag naar onze website. Het verbeteren van de levensomstandigheden van zoveel mogelijk mensen, dat is waar wij voor staan. Dat is waar we ons, samen met onze partners en sponsoren, voor zullen blijven inzetten. Zoals ook onze nieuwe slogan verwoordt: The Well foundation. Developing sustainable welfare. 24 developing sustainable wellfare

25 colofon Dit jaarverslag is een uitgave van The Well foundation. Het jaarverslag is als PDF document beschikbaar op de website Augustus 2013 SAMENSTELLING EN REDACTIE Jannetta Huisman, Gert van Rees en Marisa Saba (eindredactie) FOTO S Henk Oudijn VORMGEVING Studio Spankracht Jerrycans met kraantjes, die bij toiletten gebruikt worden, zijn een goed voorbeeld van bewustwording van THE WELL FOUNDATION NEDERLAND Midden Engweg TT Putten, The Netherlands T: M: foundationthewell@gmail.com en educatie omtrent hygiëne. ANBI The Well foundation is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

26 developing sustainable welfare