postnl Port betaald Port payé Pays-Bas

Transcriptie

1 Breukelderveestraat 24, , BS 6105 Maria-Hoop BS Maria-Hoop Oplage: Oplage: stuks stuks Jaargang Jaargang 6 - Nr Nr. Maart 4 - December postnl Port betaald Port payé Pays-Bas

2 de acht leden hun muzikale creativiteit als het ware op elkaar laten overspringen, waardoor het één grote smeltkroes is. Je begint met een setje basispartituren en na een kwartiertje, twintig minuten ontstaat er een mooie sound of soms wel een compleet nieuw arrangement, en iedereen voelt elkaar perfect aan. Ron: En dat proces, die manier van samen muziek maken, dat is uiteindelijk de belangrijkste drijfveer om met Pr-acht-ig Böhmisch door te gaan, elkaar uitnodigen om te vernieuwen en te verbeteren, te ontwikkelen. Ook al neemt dat veel tijd in beslag. Welke andere zes leden telt Pr-acht-ig Böhmisch? Peter: Als slagwerker was Sjraar Janssen van Muzicanka meteen bereid om mee te doen. Zoals je weet is Sjraar uitsluitend NIET met muziek bezig als hij slaapt, maar voor de rest dus constant. Op tenorhoorn spelen Kees Waiboer en Bart Ketelaars. Kees is als het ware in een Böhmische wieg geboren, heeft van de muziek zijn vak gemaakt en bij het orkest van Herman Engelbertinck heeft hij ontzettend veel ervaring opgedaan. Bart is lid van zowel Blaasorkest B.O.G. als Muzicanka en valt geregeld in bij diverse andere kapellen. Muziek is zijn lust en zijn leven. Op klein koper hebben we vervolgens Nicole Vercoulen, actief bij blaaskapel Freunde Echo uit Overloon, en Henri van Breugel van blaaskapel Stesti. Beiden ook zeer bekende namen en superenthousiast. Het achttal wordt vervolgens gecompleteerd door Lotte Foole op klarinet, bekend van Blaasorkest B.O.G. en Blaskapelle Fresia. Haar wieg stond zelfs in een muziekzaak, die ze tot 4 jaar terug gerund heeft. We repeteren een keer per 3 of 4 weken. Welke orkesten zijn voorbeelden voor jullie? Peter: Klostermanns Böhmische Acht, die Innsbrücker Böhmische en bijvoorbeeld Eine kleine Dorfmusik. Lang niet alle kapellen met een kleine bezetting hebben een klarinetsectie, maar wij hebben er duidelijk voor gekozen om dat wél te doen. Dat hoort er gewoon bij. Anders kon ik ook niet meedoen, dus., snap je? Wat kan het publiek verwachten van een optreden van Pr-acht-ig Böhmisch? Ron: Kom het maar zien! Dat blijft natuurlijk een verrassing. Een nieuwe kapel, dat is altijd een beetje mysterieus en spannend. Voor onszelf is het eerlijk gezegd ook een zoektocht, maar wel een hele leuke. Elk nummer dat we spelen zal iets aparts moeten hebben. Zo niet, dan wordt ie opzij gelegd. Alleen op die manier kunnen we ons onderscheiden en daadwerkelijk interessant zijn voor het publiek. We spelen ook echte traditionals, dus nummers die aan de basis hebben gestaan van de Böhmische blaasmuziek. De exacte titels? Kom maar gewoon luisteren naar onze presentatie in het voorjaar van 2014, onder de titel: Muzikale reis prachtig Böhmisch 2014! Voor welk type optredens kunnen jullie geboekt worden? Peter: In principe is er geen enkele beperking. We willen jaarlijks een nieuw programma presenteren. Maar ook optreden tijdens een blaaskapellenfestival, in een schouwburg, theater, bedrijfsfeest of -presentatie of ergens in een foyer is mogelijk. We hebben niet zo heel veel plaats nodig, dus wat dat betreft zijn er ook geen beperkingen. Voor meer informatie over Pr-acht-ig Böhmisch kunt u contact opnemen met Peter van Eerd, tel , of Ron van den Heuvel, tel , of via de mail prachtigbohmisch@mail.com Henri van Breugel Peter van Eerd Lotte Foole Ron van den Heuvel Sjraar Janssen Bart Ketelaars Nicole Vercoulen Kees Waiboer Dat de Böhmische muziek al enkele jaren een enorme come-back maakt in Nederland, dat is inmiddels bekend. De zoetgevooisde melodielijnen en het gezellige karakter van deze muziekstijl blijken de harten van zeer veel muziekliefhebbers enorm te raken. Acht muzikanten, hoe kan het ook anders met de gekozen naam, hebben de handen in elkaar geslagen om deze muziekstijl in een relatief kleine bezetting te gaan uitdragen. Klarinettist Peter van Eerd uit Lierop en bassist Ron van den Heuvel uit Schaijk vertellen ons in dit interview méér over hun enthousiaste ideeën om met Pr-acht-ig Böhmisch keihard aan de weg te gaan timmeren. Pr-acht-ig Böhmisch Hoe zijn jullie op het idee gekomen om dit orkest in het leven te roepen? Peter: Als pure liefhebber van de Böhmische muziek liep ik al meerdere jaren rond met het idee om met een kleine bezetting deze muziek te maken. Er zijn, in Duitsland en Oostenrijk, diverse voorbeelden. De manier waarop deze kleine orkesten de Böhmische muziek vertolken spreekt me enorm aan. Waarom? Omdat het met een kleine bezetting uiteraard een hele uitdaging is om de juiste sound en sfeer neer te kunnen zetten. Je hebt daarvoor doorgewinterde muzikanten nodig die precies aanvoelen hoe deze muziek gespeeld dient te worden. Net zoals dat bij andere vormen van muziek geldt, geldt ook voor dit genre dat de manier van spelen niet alleen bepaald wordt door de nootjes die op het papier staan, maar ook door diverse stijlelementen. Die kun je je eigen maken, bijvoorbeeld door veel naar opnames te luisteren van gerenommeerde kapellen, maar je moet er ook gevoel voor hebben, en dat is veel moeilijker om 2 te leren. Van Böhmische muziek houden, tja, ik heb dat virus al tientallen jaren en zal er waarschijnlijk nooit meer vanaf komen.. het wordt alleen maar erger. Ron: Peter en ik raakten over zijn ambitie aan de praat om met een kleiner gezelschap aan de slag te gaan. Iets met een bezetting tussen de vijf en tien personen. We realiseerden ons dat er een heleboel werk op ons af zou komen als we de plannen zouden doorzetten, maar we hebben tegen elkaar gezegd: We hebben de ambitie, nu gaan we het gewoon doen!, en daarna zijn we muzikanten gaan benaderen. Hoe hebben jullie dat aangepakt? Ron: Peter en ik zijn allebei best wel ondernemende types, zowel binnen als buiten de muziekwereld. Daarmee wil ik aangeven dat we weten hoe de hazen lopen, wat er allemaal bij komt kijken om een blaaskapel, groot of klein, succesvol te runnen. Onze basisinsteek daarbij is dat we gaan voor een mooie uitdaging, goede muzikale kwaliteit en, last but not least, veel plezier. Natuurlijk, je weet dat er grenzen zijn, maar in principe laten we ons daardoor niet afremmen. Gaan voor iets nieuws van goede kwaliteit, dat is ons uitgangspunt. Je wensen en eisen naar beneden bijstellen, dat kan altijd nog. Dat is het idee en zo zijn we ook met Pr-acht-ig Böhmisch aan de slag gegaan. Dat betekent dat we gezocht hebben naar muzikanten die allemaal als leiders bestempeld kunnen worden. En daarmee bedoelen we dat we zochten naar muzikanten die een dusdanige vertrouwdheid hebben met hun eigen instrument dat ze muzikaal gezien een stap verder kunnen gaan dan de gemiddelde muzikant. En dat het totaalspel van die acht muzikanten daardoor uniek is. Dat is onze basisgedachte. Peter: In de loop van 2013 zijn we erin geslaagd muzikanten te vinden die passen bij de gedachte zoals Ron die net omschreef. In de praktijk zien we dat er tijdens onze repetities een proces ontstaat waarbij COLOFON Nieuw muziekgezelschap Uitgeverij Redactie Ruud van Didden Verschijningsfrequentie: 1 maart, 1 mei, 1 september en 1 december Redactieadres Breukelderveestraat BS MARIA-HOOP Telefoon: Interview: 125 euro ex. btw Advertenties: op aanvraag rvdidden@planet.nl Abonnement / 4 nrs. Nederland: 13,50 per jaar België: 15,50 per jaar Lid worden? Bel ons via tel of rvdidden@planet.nl Rabobank IBAN: NL62 RABO Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 3

3 Thei Verhaegh Muziek maken is t schönste wat er is Goeiemiddag, Muziek Verhaegh. Zo neemt Thei Verhaegh uit Panningen, die in december jaar zal worden, nog steeds de telefoon op. Al word ik 100, ik vind het fijn om zo de telefoon op te nemen. Inmiddels is deze Limburgse muzieklegende al 65 jaar muzikant en lid van de Koninklijke Harmonie Concordia in Panningen als kleinkoper blazer, staat hij nog midden in het leven en geniet hij nog altijd met volle teugen van de blaasmuziek. Internationale bekendheid bouwde Thei Verhaegh vooral op als eigenaar van zijn gelijknamige muziekzaak, die in 1968 officieel van start ging. Vrijwel alle blaaskapellen kochten tientallen jaren o.a. bladmuziek in Panningen, en in de winkel werd het wel en wee van de blaaskapellenwereld grondig doorgenomen. 3 augustus 2013 was Thei weer voor één middag kapelmeester, tijdens een speciaal optreden in Panningen. Het was prachtig weer en de honderden aanwezigen genoten van Böhmische en Mährische muziek. En Thei? Hij vond het ge-wel-dig! Op 3 augustus van dit jaar stond u weer op de bok. Hoe heeft u dat ervaren? Een geweldige ervaring. In het begin dacht ik Wat heb ik mij als ouwe knar nou weer op de nek gehaald, maar het is een fantastische happening geworden, eerlijk waar. Het idee om in het winkelcentrum van Panningen muziek te maken was eigenlijk uit nood geboren. Wat is het verhaal? Ik zit in een comité, genaamd Muziek onder de Toren dat de opdracht heeft om in de zomermaanden elke zaterdag een plezierig muzikaal evenement te organiseren voor het winkelcentrum. Voor die bewuste zaterdag 3 augustus hadden we nog geen invulling kunnen vinden. Wiel Geurts, de coördinator van ons comité, kwam op het idee om zelf een orkest samen te stellen, een Böhmisch orkest, en ik zou dan de muzikale leiding op me nemen. Nou, eigenlijk zijn we meteen met de voorbereidingen gestart. We vonden al snel diverse ervaren muzikanten die dit idee wel leuk vonden, ikzelf ging de nummers uitzoeken, kortom, het stond heel erg vlug op de rails. Aanvankelijk zouden we maar één repetitie houden, maar ik had al snel in de gaten dat er nog wat bijgestuurd moest worden. Twee repetities dus. Dat is nog niet veel voor 32 nummers waarvan 12 zangnummers, maar goed, we gingen ervoor. Op die 3e augustus was het stralend weer. Om half twee gingen we van start en in een mum van tijd stonden honderden mensen op het plein naar ons te luisteren. Misschien wel 500, ik heb ze niet geteld, maar het waren er behoorlijk veel. Prachtig. Brigitte Geijen en Cor Aldenzee vormden ons zangduo. Het optreden verliep prima, ik kreeg er als het ware vitaminen van, zoals ik dat noem. Ik ben dan wel al wat ouder, dat is zo, maar de ambitie en de passie is er nog altijd. Wat schön dat je dit als oude knar nog kan en mag doen! Hoe waren de reacties na afloop van het optreden, de dagen erna? In Café Dotje, waar ik met mijn vriendengroep De Kuiters iedere zondagmorgen al zestig jaar kom, kreeg ik spontaan opmerkingen in de sfeer van Wat was het schön gisteren. Dat deed me goed. En na afloop van het concert ben ik nog in de radiouitzending van Omroep Peel & Maas geweest, bij Annie Everaerts. In het verleden heb ik wel eens een paar buitenoptredens in Tsjechië meegemaakt, man, daar kreeg ik een kick van. Nu heb ik dat een keer zelf kunnen doen, hier in Panningen. Jawel, het was een belevenis. En die saamhorigheid, beleving en speelplezier met de muzikanten, die enthousiaste reacties van het publiek, dat geeft me toch nog wel enige hoop dat deze vorm van blaasmuziek nog een toekomst heeft. Aan het einde van het concert begonnen de mensen te klappen en te fluiten. Als laatste Zugabe hebben we Böhmischer Traum gespeeld. Kiepevel (kippenvel) kreeg ik ervan! De Böhmische muziek is al een paar jaar bezig een enorme comeback te maken. We kunnen zonder twijfel zeggen dat de Böhmische muziek op dit moment zelfs populairder is dan de Moravische muziek. Er is een hele lange periode geweest dat dit omgedraaid was. Hoe verklaart u die populariteit, die blijkbaar toch enorme kracht van de Böhmische muziek, die Böhmische sound? Böhmische muziek is van nature zeer melodieus en heeft, als ik het zo mag omschrijven, een warme uitstraling. Warm en vol van klank. Gecombineerd met de melodielijn heeft dat iets pakkends, iets waardoor je gegrepen wordt. Als muzikant kun je, in vergelijking met de Moravische muziek, wellicht iets gemakkelijker je muzikale gevoel kwijt in de Böhmische muziek. Moravische kan zondermeer ook prachtig zijn, maar heeft van oorsprong een iets scherper, vinniger en spitser karakter. Daar moet je van houden, of beter gezegd, als kapel moet je heel goed oppassen dat je jezelf niet overspeelt, dat je het karakter van die muziek geweld gaat aandoen. Böhmische muziek kun je ook niet zomaar spelen, zeker niet, maar technisch gezien is het iets eenvoudiger. En begrijp me niet verkeerd: ook Moravische muziek is vaak prachtig! Is er ook niet een best wel groot verschil tussen de Moravische muziek van bijvoorbeeld Moravanka en de Moravische muziek zoals we die met name kennen van Vlado Kumpan? Dat klopt. De oudere componisten hadden een andere stijl dan de meer hedendaagse componisten. Componisten als Poncar, Borovicka, Vejvoda, Kubes, Prajka en Zvacek, dat waren toch wel grootmeesters hoor. Geweldig. Neem nou Antonin Zvacek. Hij heeft rond de 500 composities gemaakt, meestal polka s en marsen. Na zijn dood is er van alles met zijn composities gebeurd, tot plagiaat aan toe. Het is prachtig om zijn handgeschreven partituren te zien. Dat zijn de echte originelen. Ja, ik hoef maar 4 of 5 maten te horen van zijn muziek, dan weet ik al dat het Zvacek is. De muziek die Kumpan speelt vind ik trouwens ook mooi, maar meestal is zijn orkest het enige dat het ook daadwerkelijk mooi kan uitvoeren. Het is wel luid, hard en hoog. Kapellen mogen die nummers niet onderschatten. Een tijdje terug, op een zondag, was er een culturele zondag georganiseerd in Panningen. Mijn vrouw Nellie wilde er naartoe, dus ik bracht haar weg. Ter plekke aangekomen hoorde ik muziek. Blaasmuziek, dus toch maar even gaan luisteren. En toen speelde daar een sextet, maar ze waren slechts met zijn vijven. Feitelijk een quintet dus, want eentje had oogletsel, zo begreep ik later. En dat gezelschap speelde een nummer van Ladislav Kubes. Ik kon me de titel echter niet meer direct herinneren. Ik kwam er toen niet op. En toen ben ik gaan vragen en bleek het Ellwangen te zijn. En ondanks dat ze maar met zijn vijven waren, werd dat nummer heel mooi uitgevoerd. En zo hoor je nog eens af en toe wat, ha ha! U staat erom bekend een groot liefhebber te zijn van Ernst Mosch. Wat waren de eerste nummers die u destijds hoorde van dit legendarische orkest? Nou, dat zal in 56/57 zijn geweest. Ik zat toen in militaire dienst. Ik was ingedeeld bij het garnizoenskorps in Ede, en speelde cornet en klaroen. We musiceerden bijvoorbeeld tijdens parades, begrafenissen van prominente Nederlanders, en bij beëdigingen. Ja, ik weet nog wel dat ik dan urenlang stil moest staan, met zo n grote berenmuts op mijn hoofd. Of dat we meededen aan de Vierdaagse van Nijmegen. Bijna zestig jaar geleden, man man! En op de radio hoorde ik toen voor het eerst de muziek van Ernst Mosch. De Fuchsgraben Polka en de wals Rauschende Birken. Dat waren toch de twee grote nummers waarmee hij doorbrak. Je moet je voorstellen dat die muziek voor ons totaal onbekend was. In die tijd, de jaren vijftig, was ik in Panningen lid van de Hofkapel die bij de carnavalsvereniging De Kuus behoorde. En daar hadden we vier boekjes met twaalf nummers. Die serie heette Lausitzer Baltanze. Ik weet het nog goed. Met nummers als Schon Röschen en de Antonie Polka. We speelden ook nummers van de Boertjes van Buuten, bijvoorbeeld de Posthoorngalop en Kleine Greetje uit de polder. Maar ja, Ernst Mosch met zijn Böhmische blaasmuziek, daar hadden we nooit van gehoord. En je kunt je wel voorstellen dat ik dat geweldige muziek vond. Dat was een sensatie. Nog steeds overigens! Mijn goede vriend Freest Mestrini, oud-muzikant uit het orkest van Mosch, met wie ik nog elke week contact heb, heeft mij trouwens op het hart gedrukt dat je niet kunt spreken van Egerländermuziek. Nee, de muziek die Ernst Mosch speelde, dat was, is en blijft Böhmische muziek. Tsjechen zullen ook nooit die onjuiste term Egerländermuziek gebruiken. De naam Eger is afkomstig van de rivier die door Böhmen stroomt. Böhmen en Moravië zijn gebieden die beide tot Tsjechië behoren, en beide streken hebben, zoals bekend, hun eigen specifieke sound, En in de jaren zestig bent u lid geworden van blaaskapel Die Lustigen Buben uit Grashoek, toch? In september 1963 zijn mijn vrouw Nellie en ik getrouwd en gingen we in Grashoek wonen. In De Graashook zeggen we hier. Een week later werd aan de deur gebeld en vroeg men of ik lid wilde worden van de blaaskapel. In december 63 ben ik met Die Lustigen Buben voor de eerste keer meegegaan naar een concours in Hout-Blerick. Daar speelden we o.a. nummers uit het Landsberger Tanz Album, met titels als Frisch auf en Liebesblicke. In 1968 ben ik vervolgens officieel begonnen met mijn muziekzaak. En in die periode veranderen Die Lustigen Buben ook van hofkapel naar Egerländer blaaskapel. In die tijd was ik lid van Konininklijke Harmonie Concordia Panningen, Fanfare Grashoek en muzi- Foto rechts: Thei Verhaegh in 2008 met CISM onderscheiding: Verdienst-Kreuz van de Europese Musikbund CISM in Anbetracht der geleisteten vorzüglichen Dienste. 4 5

4 kaal leider van de blaaskapel in Beringe. Hoe kijkt u tegen de ontwikkelingen aan binnen de muziekwereld? Laat me positief beginnen. Als je ziet wat er allemaal op het gebied van volksmuziek gebeurt tijdens de optocht van het Oktoberfest in München, ik vind dat geweldig. Korpsen uit Tsjechië, Slowakije, Italië, al die mensen in klederdracht. Daar kan het nog, prachtig om te zien. Positief is dat ook dat we in Limburg kunnen terugkijken op een rijke muziekcultuur. Dan denk ik ook bijvoorbeeld aan het programma Het Ei van St. Joost van Lei Meisen. Ik heb daar ooit, vijftien jaar geleden, een uur lang uitsluitend over de Festwies Polka gesproken. Naar de toekomst kijkend heb ik niet echt wensen, maar ik maak me wel ongerust over het voortbestaan van de mooie blaasmuziek en het verenigingsleven in het algemeen. In mijn winkel sprak ik dagelijks met dirigenten, bestuurders en muzikanten. Op een bepaald moment merkte ik dat een en ander terug begon te lopen. Onomkeerbaar, zo lijkt het wel. Ik ben 65 jaar muzikant bij de harmonie in Panningen. In 2012 heb ik het 150-jarig jubileum meegemaakt en in 1962 het 100-jarig jubileum. In 1962 hebben we twee weken lang feest gevierd. In 2012 heeft de harmonie tijdens het feest een promsconcert gegeven. Helaas zijn we niet één Thei Verhaegh spreekt zijn goede vriend Freek Mestrini toe keer door Panningen getrokken en hebben we ook geen populair buitenconcert verzorgd. Ik kan dat niet begrijpen. Vroeger waren er zomerconcerten op de markt, diverse activiteiten tijdens carnaval, de processie, serenades en noem maar op. Tegenwoordig moeten verenigingen uit verschillende plaatsen noodgedwongen samenwerken, anders redden ze het niet meer. Ik heb steeds vaker het idee dat we de verenigingsgeest niet meer goed weten over te brengen naar de jeugd. In Japan worden kinderen al vanaf 3 of 4-jarige leeftijd hierop voorbereid met muziekonderwijs. In Oostenrijk koestert men de eigen cultuur, is men er echt trots op. In Tsjechië ook, zij in het in kleinere groepen. Geweldig. Mijn vraag is: Waar zijn de kartrekkers? En dat bedoel niet negatief. Ik weet dat ik erom bekend sta niet de gemakkelijkste te zijn, maar mijn opmerkingen zijn nooit afbrekend bedoeld, maar juist opbouwend. Tegelijkertijd moet je niet te tolerant zijn, want daar kom je niet ver mee. Denk maar aan de voorbereiding aan een concoursdeelname. We hebben mensen nodig die initiatief tonen, die de blaasmuziek weer volop aan de gemeenschap laten horen en zien! Volksmuziek leeft, ook in Nederland, dat bewijzen al die oktoberfeesten, of niet soms? Die Lustigen Buben zijn een aantal jaren geleden gestopt. Wanneer precies? In De kapel bestond toen 47 jaar. In de glorietijd van Die Lustigen Buben, eind jaren zeventig, hebben we een jaar meegemaakt met 91 repetities en 41 betaalde optredens. We hadden een eigen repetitielokaal, repeteerden op zondagmorgen en dinsdagavond en laatst vond ik nog een rooster waaruit bleek dat de opkomst rond de 90% lag. Tja, toen gingen we er nog écht voor, dat kun je wel stellen. O ja, we hebben maar liefst 18 jaar lang elk jaar optredens verzorgd in Kröv, bij Bernd-Kassel. Dat was steeds in het 1e weekend van oktober. We 29 december: Kapellenfestival Engelen, 14:00u 12 januari: Festival Drie Donken Blaaskapel Den Dungen, 14:00u 6 april: Rob s Blasmusik im Frühling Merselo, 13:30u speelden voor mensen. De mensen droegen ons op handen. Nu is men blij als er 250 mensen zijn, dat is dan een geweldige opkomst. We zijn trouwens tweemaal Landskampioen geworden in Den Dungen, namelijk in 1973 in de Heuvelklasse en in 1974 in de Bergklasse. In 1988 zijn we in Veldhoven Nationaal Kampioen geworden in de Bergklasse. Terug naar Ernst Mosch. Herinnert u zich nog het eerste optreden dat u heeft meegemaakt? Jawel, dat zal ergens in de jaren zeventig zijn geweest. We zijn toen met een bus vanuit Beringe via Overloon naar Zundert gereden. Dat was in een grote tent. Iedereen rookte, het zag er blauw van de rook. Ferry Tagscherer was toen nog de slagwerker van Mosch. Ik herinner me ook nog heel goed het optreden in Zundert. Na het optreden liepen Freek Mestrini en ik terug naar het hotel waar de muzikanten gingen overnachten. We kwamen zo n mobiele frietkraam tegen en besloten iets te eten. Een paar minuten later kwamen Ernst Mosch en Franz Bummerl ook richting die frietkraam. Ernst Mosch wilde nog graag iets eten en bestelde toen: Bitte Pommes Frites und eine Bratrolle (frikandel). Die friturehouder keek Mosch aan en sprak de legendarische woorden: Gaat niet meer, het vet is uit. Mosch verstond dat natuurlijk niet en Freek zei tegen die goede man: Weet je wel wie dit is?, waarop die friturehouder antwoordde: Al is het onze God de vader, hij krijgt niets meer! In 1986 overleed op slechts 36-jarige leeftijd de zangeres van Ernst Mosch, Barbara Rosen. Hoe heeft u dat slechte nieuws vernomen? Toen er een hersentumor bij haar was geconstateerd belde Freek Mestrini me op om het dit trieste bericht door te geven. Als iemand pas 36 is kun je dat eigenlijk niet geloven. Drie maanden later is ze overleden. Mijn vrouw Nellie hoort het orkest van Mosch het liefst uit de periode waarin hij samen zong met Barbara Rosen. Ja, dat is alweer bijna 28 jaar geleden. Ze was van 1949, zou nu dus 64 jaar oud zijn. Het overlijden van Ferry Tagscheren herinner ik me ook nog. De dag waarop hij begraven werd, in Hamburg, verzorgde Mosch een optreden in de Rodahal in Kerkrade. Er werd niets gezegd over het overlijden en de begrafenis en er werd ook geen minuut stilte in acht genomen. Dat verbaasde mij. Het gaf aan hoe hard die muzikantenwereld was. Ferry Tagscherer was een geweldige slagwerker, zondermeer. Het was algemeen bekend dat hij leed aan een alcoholverslaving. In 1999, 15 mei, kwam het bericht dat Ernst Mosch was overleden, na een ziekte. Hij was de maanden daarvoor al zeer sterk vermagerd. Omroep Limburg belde en we spraken af dat er een verslaggever naar mijn muziekzaak zou komen, om op die manier een reportage te maken over Mosch. Ik weet nog dat die journalist pas begonnen was. Hij belde me op en zei: Ernst Mosch, wie is dat? Laten ben ik hem nog vaak tegengekomen en heb ik hem daarmee geplaagd, met een glimlach uiteraard. Maar goed, hij is destijds naar de winkel gekomen en toen heb ik een LP gedraaid en verteld wat Ernst Mosch betekende voor de muziekwereld. Een mooie reportage, die s avonds op tv kwam. En nu zijn we vijftien jaar verder en betekent hij nog steeds heel veel voor de muziekwereld. Toen ik vernam dat er in de schouwburg van Venray een herdenkingsconcert wordt georganiseerd, op 18 mei 2014, vond ik dat fijn om te horen. Kort daarna belde Jef Bakermans me, die dit projectorkest zal leiden, met de vraag of ik nog bepaalde bladmuziek heb. En dan vind ik het enorm leuk om daar een steentje aan te kunnen bijdragen. Jawel, we moeten die prachtige muziek levend houden. Als u blaaskapellen een tip zou mogen geven, een advies, wat is dan uw boodschap? Ha ha, ik weet niet of men nog wel naar mij wil luisteren hoor. Ik heb geleerd dat je je, zeker als je wat ouder wordt, maar beter nergens meer mee kunt bemoeien. Dan bedoel je het goed, maar er wordt niet geluisterd, en dan krijg je er zelf alleen maar hoofdpijn van. Maar.. laat ik een voorbeeld noemen dat aantoont hoe je ook in deze tijd met muziek nog veel succes kunt hebben. En dan gaat het mij niet erom hoe de persoon in kwestie alles professioneel heeft aangepakt, nee, het gaat mij om de basisgedachte. Ik bedoel André Rieu. Geweldig. Hij heeft met bekende, traditionele muziek de hele wereld veroverd. Overal waar hij speelt is het volle bak. En wat staat bij hem voorop? Dat de mensen genieten. En dat lukt hem met gewone, herkenbare muziek. En dan die speelvreugde die zijn muzikanten en hijzelf uitstralen. Perfect! En hij bewijst daarmee dat je ook zonder vernieuwing succes kunt hebben. Het belangrijkste is dat je de mensen vermaakt. Hij speelt voor het publiek. En als ik dat zo vertel, dan klinkt dat heel logisch, heel vanzelfsprekend, maar dat is het niet. En dat is dus mijn advies: kies een repertoire waarmee je het publiek kunt vermaken. Dat is het aller-allerbelangrijkste. In mijn tijd speelden wij met Die Lustigen Buben ongeveer 75% Böhmische muziek en 25% Stimmungsmuziek. En toen Herzilein een hit was, speelden we dat nummer ook. We vonden dat niet het meest interessante nummer voor onszelf, maar we deden zogezegd water bij de wijn, want het publiek was er wild van. En natuurlijk, je moet er iets inleggen, in die muziek. Niet te slepend, niet te statisch. Blaasmuziek moet sprankelen. Mosch zei zelfs dat het moet swingen. En als je iets organiseert moet je ook rekening houden met de wensen van het publiek. Ik heb altijd goede contacten onderhouden met Wim Versteegen uit Beringe, die daar tientallen jaren de kar heeft getrokken. Er zijn tijden geweest dat we geregeld met elkaar belden om van alles en nog wat over de muziekwereld samen door te nemen. Wim voelde prima aan hoe hij een programma in elkaar kon zetten. Nu we het toch over Wim hebben, daar valt mij nog iets leuks in. Ik weet al niet meer precies wat het was, maar op een bepaald moment had Wim Versteegen een bepaalde mening verkondigd en dat was in de plaatselijke pers terechtgekomen. Niet iedereen was het met Wim eens en toen zei ik tegen Wim: Tja Wim, wie zijn hoofd boven het maaiveld uitsteekt. Wim dacht eventjes na en antwoordde: Thei, pas jij dan maar op, want jij bent nog een kop groter dan ik. Een geweldige opmerking, heerlijk. U heeft al tientallen jaren een zeer goede vriendschap met Freek Mestrini. Wat betekent dat voor u? Dat is hartstikke fijn. Elke week hebben we wel op de een of andere manier contact met elkaar. Over Ernst Mosch zegt Freek altijd: Mosch was geen dirigent, maar een dompteur. Dat is een mooie uitspraak. Hij bedoelt daarmee dat geen enkele uitvoering van een muziekwerk hetzelfde was. Mosch deed altijd iets anders. De muzikanten moesten dus altijd bijzonder goed opletten. Zelf heb ik een gedigitaliseerde opname van een live optreden in Hannover. Dat is één van de mooiste dingen die ik heb. Ernst Mosch is daarin echt op dreef. Zoals hij dat orkest, laat ik zeggen, bewerkt, dat is gewoon eenmalig. Als hij Rauschende Birken drie keer speelde, dan was het ook drie keer anders. Als muzikant moest je daarop bedacht zijn. Toen Freek 65 werd, heeft hij besloten niet langer een instrument te willen bespelen. En dat heeft hij tot nu toe ook consequent volgehouden. Wel is hij nog actief tijdens workshops en dergelijke. Jan Stijnen is ook altijd een fijne vriend van mij geweest, maar helaas is hij vorig jaar gestorven. Een fantastische vent. U gaat nog wekelijks naar de Koninklijke Harmonie Concordia van Panningen? Jawel. Ik mis hooguit enkele repetities per jaar. De repetitie is mij heilig. In de 65 jaar dat ik nu lid ben, waarvan wel 15 jaar 2e dirigent, ben ik drie jaar weggeweest vanwege onenigheid. Toen ik terugkeerde heb ik besloten mij inhoudelijk nergens meer mee te bemoeien, want dat leverde toch alleen maar teleurstellingen op. Natuurlijk vind ik het jammer dat mijn kennis en ervaring daardoor niet meer meegenomen worden, maar al met al vind ik het beter zo. Ik kan nu gewoon lid zijn en dat is toch het belangrijkste. En de goeie ouwe tijd, tja, die is helaas verdwenen, komt ook niet meer terug. Als we vroeger een serenade brachten, nou, dan zaten we uren laten nog in de kroeg. Dan zat je met een vriendenclub bij elkaar. Wat kletsen, wat drinken. Dan zag je s avonds laat nog wel eens iemand in uniform over de weg zwalken, een beetje aangeschoten. Ook dat hoort volgens mij bij het verenigingsleven, jawel. En ook ik liep destijds niet altijd kaarsrecht naar huis, ha ha. Maar dat mag allemaal niet meer. Verdorie zeg, je mag tegenwoordig ook helemaal niets meer denk ik weleens. Ja, destijds was ik soms een vlaegel (vlegel), en nu een ouwe knar. Laten we er nog maar eens goed om lachen! Tot slot, voor u blijft muziek de schönste hobby die er is? Absoluut. En je kunt er als kind mee beginnen en mee doorgaan tot je tachtigste en misschien nog wel langer. En dat geldt zowel voor de muzikant als de liefhebber. Bij sport kan dat niet, ja misschien met biljarten. Sinds vijf jaar ben ik ook spelend lid van Senioren Orkest De Keverberger Muzikanten uit de regio Peel en Maas. We hebben meestal optredens in verzorgingstehuizen en enkele optredens elders. In totaliteit zo n 35 optredens per jaar. Ik hoop dat het deze heer nog lang gegeven is om elke week naar de repetitie van de harmonie en ook het Senioren Orkest te blijven gaan. En dat ik bijvoorbeeld ook nog lang mag blijven samenwerken met Rick Cremers van de Limburgse radio- en televisiezender L1. Al bijna 10 jaar zorg ik elke week voor De mars van de week. Meestal zoek ik die marsen uit voor pakweg een half jaar. Elke week is er dus een mars te beluisteren die ik heb uitgezocht. Leuk. Daarnaast ga ik nog af en toe naar een optreden links en rechts, en dan geniet ik weer met volle teugen. Ik vind het prima zo! Een écht te gek kerstcadeautje? Een kaartje voor t KONZERT ERNST MOSCH op zondag 18 mei 2014 in Schouwburg Venray!!! Zie de achterzijde van dit tijdschrift 6 7

5 Prikbord Bergeijk 30 november Theater De Kattendans Blaaskapel Brabant: thema: Johann Strauss Zie ook onze website: Zondag 19 januari Nieuwjaarsconcert in Zeijen met Agenda vanaf 8 december Drie Donken Blaaskapel Agenda vanaf 30 maart De Limburgse Boereblaoskapel DE OPTIMISTEN Zondag , u: Concert Theater de Speeldoos, Vliertstraat 6, 5261 EL Vught Kaartverkoop: of tel: Zondag , u: De Engelenburcht, Heuvel 18, 5221 AP s Hertogenbosch Zondag , u: Concert met gastkapel Stesti uit Boxmeer De Blauwe Scholk, Bosscheweg 7-9, 5275 HD Den Dungen Zaterdag , u. Optreden tijdens de 24e Kapellencarrousel bij Die Original Maastaler in in Gemeenschapshuis D n Toomp, Lijsterbesstraat 10 in Heijen Info: 30 maart: Bleijerheide-Kerkrade, bij feest van Harmonie St. Aemiliaan 12 april: BoereBal in zaal Vroemen te Genhout: Feest voor alle vrienden en vriendinnen van De Limburgse Boereblaoskapel 21 september: BoereBlaosFestijn Genhout uur met BoereBrunch in de boerenschuur te Genhout (gemeente Beek) Info: of boer Ron Simons, tel uit BREEDENBROEK Een middag met volksmuziek van eigen bodem. Met deze prachtige kapel uit de Gelderse Achterhoek kunt u wederom genieten van de Böhmische en Mährische blaasmuziek. Locatie: Zaal Hingstman aan de Hoofdstraat 18 te Zeijen in het schitterende Drenthe. Het begin van de middag zal geopend worden door accordeontrio Dreessen uit Mill en Oss. Entree: 12 euro. Aanvang: 13:30 uur Zaal open om 12:30 uur. U bent welkom!!! Kaartjes kunt u reserveren bij Bé en Mientje Speelman, tel of bespeelman@gmail.com 26 en 27 april Blaaskapellenfestival KESSENICH EVENTJES EROP UIT GOED VOOR U! Zondag 19 januari Marlènticka Nieuwjaarsborrel vanaf 15:00uur. Gast kapel is de Böhmerwald Kapel uit Schinnen. Locatie: Café-zaal A.Gen.Ing in Reijmerstok. Meer info: Blaaskapel Muzičanka thema: Mooi Moravië Zondag 16 februari Die Torfgräber Kapelle uit Kaatsheuvel organiseert het spraakmakende Karaktervolle Klanken Aanvang 20:00 uur - Entree 11 Eerselsedijk 4 in Bergeijk Tonpraoten 2014 Agenda vanaf 7 december Isseltaler Musikanten Zaterdag 7 december 2013, Spoorzicht Eerbeek, Loenenseweg 1, 6961 CL Eerbeek Tirolerabend met de Isseltaler Musikanten en Ruud Appelhof, aanvang uur, zaal open uur, kaarten 10,00 Zondag 5 januari 2014, Dorpshuis de Meent Angerlo, Pr. Margrietlaan 3a, 6986 AP Angerlo, Nieuwjaarsconcert, aanvang uur, zaal open uur. Zaterdag 18 januari 2014, Dorpshuis Ugchelens Belang Ugchelen, Bogaardslaan 81, 7339 AN Ugchelen, Nieuwjaarsconcert, aanvang uur, zaal open uur, Zondag 26 januari 2014, De Harmonie Laag Soeren, Harderwijkerweg 35, 6957 AB Laag Soeren, Nieuwjaarsconcert, aanvang uur, zaal open uur. Zondag 16 maart 2014, Cultureel Centrum De Mallemolen, Kloosterstraat 11, 6562 AT Groesbeek, Blaaskapellenfestival met vier blaaskapellen, aanvang uur Algemene Info en reserveringen: / info@isseltalermusikanten.nl Agenda vanaf 8 december Steinetzki 8 december: Stein, Merode sporthal, kerstconcert, uur 4 januari: Nattenhoven, Café Terras Zaal Lombok, Nieuwjaarsmatinee, uur 6 april: Merselo, Rob s Blasmusik im Frühling, uur 8 juni: Meerssen, Concert in Nachtegaal, uur 6 september: Nattenhoven, Café Terras Zaal Lombok, Fanclubmiddag, uur 9 november: Geleen, Odilia/St. Jan, concert verzorgingstehuis Meer info: Agenda vanaf 5 januari Die Original Maastaler Agenda vanaf 15 december Dirgelländer Muzikanten Zondag 15 december: Vriendendag van de Vrienden van de Dirgelländer. Info: zie website. Vrijdag 3 januari: Opening jubileumjaar tijdens Nieuwjaarsreceptie Gemeente Stein, vanaf uur Zondag 12 januari: CD-presentatie en Nieuwjaarsborrel vanaf uur in Brasserie Merode in Merodestraat, Nieuwdorp/Stein 30/31 augustus: 50 jaar Dirgelländer Muzikanten in combinatie met K&S Dirgelenfeest september: Concertreis naar Oberbayern n.a.v. 60 jaar Blaskapelle Altenau-D. Zondag 5 oktober: Kapellentreffen Judaska in Hout-Blerick; tijden volgen t.z.t. Meer info: Fijne feestdagen!!! Agenda vanaf 29 december: Blaaskapel Štěsti 29 december: Kapellenfestival Engelen u 12 januari: Festival Drie Donken Blaaskapel Den Dungen 14:00u 6 april 2014: optreden om 13:30 uur tijdens Rob s Blasmusik im Frühling te Merselo Meer informatie: Locatie: D n Toomp, Lijsterbesstr. 10, Heijen 5 januari: Nieuwjaarsconcert om uur 5 april: Kapellencarrousel om uur 7 september: Frühschoppenconcert om 12.00u Info: Agenda vanaf 5 januari Die Original Maaskapelle Zondag 5 januari: Horn, Nieuwjaarstreffen in zaal de Postkoets, aanvang uur. Zondagmiddag 12 januari: Stein, CD-presentatie bij de Dirgelländer Muzikanten. 1 februari: Roermond ECI Cultuurcentrum, aanvang uur. 23 februari: Helden Palladio, aanvang uur. 11 mei: Vries (Drente): jubileumfeest Harmonie, aanvang uur. 7 juni: Haaren Duitsland, Open Air, aanvang uur. 22 juni: Heel, Bondsschuttersfeest, aanvang: uur. 10 augustus: Lottum, Rozenfeesten, aanvang uur Voor meer info: of of zondag 12 januari Die Torfgräberkapelle uit Kaatsheuvel organiseert een Nieuwjaarsconcert getiteld: 30 jaar: , samen met de Belgische topkapel De Essener Muzikanten. Aanvang: 14:00 uur, gratis entree en natuurlijk zijn er oliebollen!!! Locatie: Café Rest. t Maoske in de Moer (bij Loon op Zand) Info: Wim Schaafstra Bekijk ook onze website: 6 grote namen in de ton! Goed voor uw lachspieren!!! Zaal open uur aanvang uur Entree per persoon 7,50 Locatie: Partycentrum t Maoske, Middelstraat 24, 5176 NJ De Moer (bij Loon op Zand) Voorverkoop: Wim Schaafstra Wacht niet tot morgen want vol=vol! Bekijk onze website: Agenda vanaf 9 maart Blaaskapel Judaska 9 maart, Zeijen, zaal Hingstman 29 juni, Concert in Düsseldorf 31 augustus, Jubileumfeest bij Dirgelländer Muzikanten in Stein 5 oktober: 13e Int. Kapellenfestival Judaska in Hout-Blerick Agenda vanaf 23 maart Muzičanka 23 maart - Optreden in Blerick 21 april - Poasbloas De Lutte 27 april - Festival Kessenich ( B ) 4 mei - Optie Festival Stokkem ( B ) 6 juli - Schützenfest in Duitsland ( Du ) 31 augustus - Festival Banholt 7 september - Merselo Blasmusik im Herbst 28 september - Oktoberfest Blerick Meer info: Zondag 24 maart Promotieteam Tsjechische Volksmuziek Dongen presenteert: Blaaskapel Brabant De Cammeleur, Hoge Ham 126 te Dongen Aanvang: 14:30 uur - Entree: 5 euro DONGEN Algemene info: @zlata-muzika.nl Kaarten reserveren via jvdbruggen@home.nl telefoon april: Tsjechische Muziekavond 19:00 uur: Maasgalmkapel Kessenich 21:00 uur: Jubileumoptreden 20 jaar Blaaskapelle Gloria Entree: voorverkoop 12 euro, kassa 14 euro tel +32 (89) of +32 (89) april: Früh- und Spätschoppen Blaaskapellen uit Nederland, België en Tsjechië Os Genüge uit Bree (B) Grenzlandmusikanten uit St. Vith (B) Blaaskapel Freunde Echo uit Overloon (NL) Kamenikovi Muzikanti (CZ) met Bohumir Kamenik Drie Donken Blaaskapel uit Den Dungen (NL) Entree gratis Locatie: Sporthal De Dom aan de Meierstraat te Kessenich (B) 3 en 4 mei 2014 Weekend van de Blaasmuziek 3 mei: Vlado Kumpan und seine Musikanten 4 mei: Int. Blaaskapellen namiddag Locatie: Stadsfeestzaal Nieuwenborgh te Dilsen-Stokkem (B) KONZERT ERNST MOSCH Info: Zondag 9 maart Voorjaarsconcert in Zeijen met Blaaskapel Judaska uit Noord-Limburg Een middag met volksmuziek van eigen bodem. Judaska brengt sfeer en schwung, met een sprankelend repertoire. Locatie: Zaal Hingstman aan de Hoofdstraat 18 te Zeijen in het mooie Drenthe. De middag zal geopend worden door het BROOK DUO uit Markelo. Entree: 12 euro. Aanvang: 13:30 uur Zaal open om 12:30 uur. Mis dit feest niet! Kaartjes kunt u reserveren bij Bé en Mientje Speelman, tel of bespeelman@gmail.com RESERVEER SNEL! VOL = VOL! 18 MEI zie pagina 16

6 De kip of het ei? In Nederland worden steeds meer oktoberfeesten georganiseerd, en grotendeels met (veel) succes, zoals bijvoorbeeld in het Limburgse Sittard. Duizenden mensen gaan er in zo n periode (dagelijks) naartoe. Hoe is dit te verklaren? In de blaaskapellenwereld hoort men immers geregeld dat Nederland GEEN cultuur heeft voor volksmuziek. En toch gaan heel veel mensen naar die oktoberfeesten. En vaak verkleed in Tirolerkleding. De muziek tijdens Oktoberfeesten is lustiger dan tijdens een gemiddeld blaaskapellenfestival, dat is zo. Maar toch zijn er raakvlakken, want bepaalde blaaskapellennummers slaan goed aan tijdens Oktoberfeesten. De hamvraag is: hoe kan het dat het gewone publiek blijkbaar wél naar oktoberfeesten gaat, maar minder snel naar een blaaskapellenfestival? Is er nou daadwerkelijk géén grote belangstelling voor volksmuziek in Nederland (kip) of is er wél belangstelling voor volksmuziek (ei)? En: wanneer kunnen/zullen blaaskapellen wél in de smaak vallen bij het publiek van Oktoberfeesten, en wanneer niet? Hebben blaaskapellen de juiste uitstraling én muzieknummers hiervoor? Aan welke eisen en/of wensen dien je als blaaskapel hiervoor te voldoen? En: willen en kunnen de blaaskapellen dit zelf wel? In deze rubriek krijgt u een reactie van Joost Broekman (1981, kapelmeester van Blaaskapel Freunde Echo uit Overloon) en Jef Bakermans (1946, kapelmeester van Böhmisch Bitte). Joost Broekman Hé, de Alte Kameraden mars!. Huh, de wat voor iets?, zegt de in Tiroler kledij uitgedoste man en werpt zijn blik al snel naar de dame in Dirndl met 8 volle literpullen tegen haar boezem aangedrukt. De Hacker-Festzelt in München kent tijdens de weken dat zij haar deuren heeft geopend geen enkel moment van rust. Zeker goed gestemde mensen bezoeken dagelijks de tent om het Oktoberfest-virus mee te maken. Een ongelooflijk fenomeen. Maar ook bij dit evenement is de sleutel tot succes niet makkelijk terug te brengen tot één factor. De muzikant in ons wil graag geloven dat het de muziek is. Maar het is net als gist in een ovenheerlijk brood. De bakker is bezig met het verzamelen van de beste ingrediënten om zijn brood met liefde te laten rijzen, terwijl de zintuigen van de broodliefhebber geprikkeld worden door de heerlijke geur, vorm en smaak van het uiteindelijke brood. Alleen de collegabakker of enthousiaste hobbykok heeft oog voor de ingrediënten en moeite die erin gestoken is om tot het eindproduct te komen. Festiviteiten zoals het Oktoberfest zijn gestoeld op een verhaal. Een verhaal dat wel geloofwaardig moet zijn. Of het nu rondom een traditie of andere vorm van interactie zoek de projecten van ID&T maar eens op is opgebouwd doet er minder toe. De beleving moet kloppen. En het allerbelangrijkste: wil je een grotere doelgroep bereiken moeten zij zich ermee willen identificeren. Simpelweg een traditie naar Nederland toehalen of nabootsen gaat echt niet tot hetzelfde succes leiden als waar het vandaan komt. Daar komt veel meer bij kijken. In die zin heeft de volksmuziek (waaronder ook de blaasmuziek) het nog niet zo makkelijk. Het is een breed begrip. De een ziet een accordeonspeler omringd door zeelieden in pak voor zich, de ander smartlappen gespeeld door een joekskapel in een bruin café of een tv-uitzending op ZDF. Ook behoort de uit Tsjechië overgewaaide blaasmuziek zoals wij die graag beoefenen niet tot onze culturele wortels. Sterker nog, we hebben slechts de muzieknoten ons eigen gemaakt. Ook in Zuid-Bohemen is de muziek maar een onderdeel van het geheel. Willen wij de aandacht krijgen van de bredere Nederlandse muziekluisteraar zullen we een aantal veranderingen moeten doorzetten. Te beginnen bij de sound die wij neerzetten. Deze moet herkenbaarder worden. Met artiesten als Caro Emerald in de Nederlandse hitlijsten komen de jazzy-klanken van de blazers uit de jaren 20 weer langzaam terug tussen de oren van de jongeren. Is deze herkenning er niet, dan zijn opa en oma de eerste met wie zij deze klanken associëren. Ook zit de kracht in spaarzaamheid. Stel je voor dat er naast het Oktoberfest ook een Januar-, Februar- of Märzfest zou zijn. De tweede keer staan we allemaal voor een lege zaal te spelen. Of het de gevestigde namen uit de Nederlandse blaaskapellenwereld zijn die zichzelf weten te transformeren tot een breder-toegankelijk orkest betwijfel ik. Kijkend naar mijn eigen kring van muziekvrienden ontstaat niet het beeld dat iedereen deze stap überhaupt noodzakelijk vindt. Volgend jaar of het jaar daarna zal dat nog niet het grote vraagstuk zijn. Maar de verzadiging van de Tsjechische blaasmuziek in de ogen - of gehoor - van ons vaste publiek ligt wel op de loer. En voor wie willen we er dan zijn? 10 Laten we niet wachten tot het moment van een gedwongen keus er écht is. Er valt nog veel te winnen door aan podiumbeleving en uitstraling van de kapel te werken. De Tsjechische blaasmuziek biedt ruime keus in muziekstijlen en moeilijkheidsgraden om ervaringen om te doen met het boeien van het publiek. Het soort evenement en bezoekers hebben een duidelijke stempel hierin. Instrumentbeheersing is één, samen muzikale hoogtepunten creëren is twee. Het bestaansrecht van de blaasmuziek ligt echter in het samensmelten van deze twee in interactie met de (toekomstige) toehoorders. Terug naar het Oktoberfest. Dit is een mooie gelegenheid voor kapellen om hiermee te experimenteren; een nieuwe doelgroep die van de blaaskapel verwacht dat je hen met hoempamuziek op banken en tafels weet te krijgen. Een handje-klap moment noemen ze dat bij de kapel in Overloon wel eens. Vijf minuten houden we dat allemaal wel vol. Drie uurtjes, dat wordt het ineens een stuk zwaarder. En hoe mooi zou het zijn als het publiek het jaar erop schreeuwt: Wij willen Gesang der Lerche horen...! Jef Bakermans Sinds een aantal jaren zien we de snelle opkomst van de Oktoberfeesten. Niet alleen in het zuiden van Nederland, wat je zou verwachten, maar in geheel Nederland en het is zo populair aan het worden dat zelfs het NOS journaal er melding van maakt, zoals in Sittard waar het evenement gedurende een week tijd bijna bezoekers wist te trekken. Dan vraag je je als echte blaasmuziekliefhebber toch af hoe het kan dat een zo groot publiek zowel jong als oud zich zo aangetrokken voelt tot dit evenement. Natuurlijk worden deze grote Oktoberfeesten ondersteund door de nationale- en regionale bierbrouwerijen en vergezeld van een gelikte PR waar je als blaaskapel alleen maar van kunt dromen. Voeg daar nog een flinke financiële injectie aan toe en het feest kan beginnen. Maar ook op kleinere schaal zie je in het hele land het ene na het andere Oktoberfeest georganiseerd worden. Iedereen wil graag een graantje meepikken. De optredende artiesten zijn meestal van hetzelfde kaliber en de muziekstijl heeft een groot Skihut- Schlagergehalte. Afhankelijk van de organiserende instantie is er mondjesmaat tijd ingeruimd voor het optreden van een blaaskapel, vaak als opwarmertje voor het grote werk, vroeg in het programma en gratis entree voor het publiek. Het zijn de DJ s en kleine groepen al of niet uit het buitenland die de show stelen bij het grote publiek dat daarvoor ook grif bereid is om een stevige entreeprijs te betalen. Blaaskapel Freunde Echo Paaszaterdag 19 april 2014: Gemeenschapshuis Overloon Blaaskapel Freunde Echo plus... Info: Als blaaskapellen hebben we ons eigen Böhmische- Mährische repertoire, daarvoor repeteren we elke week en dat willen we dan ook graag tijdens onze optredens laten horen. De publieke belangstelling is meestal gering en haalt het bij lange na niet bij het publiek dat in grote getale uitloopt voor de Oktoberfeesten. Als we al praten over bekende nummers voor het publiek die de blaaskapellen ten gehore brengen denken we aan: Böhmischer Traum, Auf der Vogewiese, Chodounska enzovoorts, maar wie van het grote publiek kent deze nummers, dus als we commercieel iets willen betekenen als orkest bij een optreden tijdens deze Oktoberfeesten zullen we het repertoire drastisch moeten omgooien en aanpassen aan de wens van het Oktoberfest publiek of misschien wel helemaal gaan overwegen om het huidige repertoire te gaan verbreden met andersoortige muziek. Dan komt de vraag: willen we als blaaskapel ons repertoire gaan aanvullen met muziek die het publiek wil voor dit soort evenementen zoals misschien Anton aus Tirol, Fiesta Mexicana, etc. of een Remix met vaak veel bas- en drumwerk van evergreens die aanslaan bij het grote doorsnee publiek? Dit is niet zo eenvoudig als het lijkt omdat vaak de geschikte muzikale bezetting ontbreekt of omdat er vanuit het orkest helemaal geen animo is om dit soort muziek aan het huidige repertoire toe te voegen. Elke kapel zal zelf moeten overwegen of het zinvol is om het repertoire te verbreden en zodoende misschien een groter publiek te trekken. Of gewoon doorgaan zoals nu en dan maar wat minder publiek maar wel plezier in het musiceren. Ach, zo n Oktoberfeest is maar beperkt. Het is net als een hogedrukgebied met mooi weer. Heel erg fijn, maar het duurt maar zo kort. Daarna is alles weer normaal. Tja. Dan komen we toch bij de hamvraag hoe het mogelijk is dat we als blaaskapellen maar een beperkt publiek weten te trekken bij onze optredens terwijl dit evenement in oktober goed is voor duizenden mensen die dit mee willen maken. Zou er in Nederland dan toch belangstelling zijn voor de volksmuziek of is het alleen maar enkele weken in oktober en vanwege de hele ambiance en PR eromheen? Het lijkt erop dat het tweede het geval is. 11

7 Dirgelländer Muzikanten zangroep, Nelly en Jack, waarmee we tijdens optredens heel veel sfeer creëren. Daarnaast heb je ons gemengde repertoire, waardoor het nooit saai wordt. Het muzikale peil is zondermeer verantwoord en last but not least hebben we een geweldige vriendenclub van circa 130 personen. Dit betekent dat we tijdens optredens meestal al zo n 60 mensen standaard erbij hebben. Dat is niet alleen leuk voor onszelf, maar ook voor organisaties die ons uitnodigen. Ook vermeldenswaardig is dat wij bijna elk jaar een mooie reis organiseren, met alles erop en eraan. In 2008 zijn we naar Tsjechië geweest, in 2010 en 2011 naar Spanje, in 2012 naar Altenau in Oberbayern, dit jaar wederom naar Spanje met de bus naar Calella en in 2014 gaan we van 17 t/m 22 september hoogstwaarschijnlijk naar Oberbayern. En fans die willen meereizen, die kunnen meegaan. Kortom, al met al zijn we een kapel die behoorlijk actief is. Henk: En optredens voeren we altijd staand uit. Dus geen stoelen op het podium. Op die manier straal je als groep toch meer actie uit, kom je beter over bij het publiek. Jullie hebben een behoorlijke vriendenclub. Kunnen mensen zich daarvoor aanmelden? Rob: De meeste vrienden komen uit Stein en de directe omgeving. We noemen die vriendenclub Vrienden van de Dirgelländer en de leden betalen 10 euro contributie per jaar. Daarvoor krijgen zij vier keer per jaar een digitale nieuwsbrief toegestuurd: Dirgelen Nuujts. Het mooie van deze fanclub is dat er tijdens elk optreden alleen al tientallen van deze vrienden aanwezig zijn en dat is natuurlijk supergezellig. Elk optreden is zowel voor de vrienden als voor ons een gezellig dagje uit. Op zondag 27 oktober jongstleden hebben jullie voor de eerste keer een Oktoberfest georganiseerd, in de Fanfarezaal van Stein. Hoe is dat verlopen? Henk: Het 1e Steinder Oktoberfest, georganiseerd door de Dirgelländer Muzikanten i.s.m. de Vrienden van de Dirgelländer, is een enorm succes geworden. Het Oktoberfest begon om uur, maar om uur waren al bijna alle zitplaatsen bezet en om uur was de zaal bomvol. De fanfarezaal was helemaal aangekleed in blauw/ witte kleuren met een groot alpenlandschap als achtergrond op het podium, dit allemaal ondersteund door een uitgebreide lichtinstallatie. De Kaffee und Kuchen liep als een trein en van het restaurant met typisch Beierse gerechten werd veelvuldig gebruik gemaakt. Met muziek van de Dirgelländer, die Altböhmischen uit Kerkrade, Steierische Harmonika s, een Oberkraïner formatie en een zanger was er een perfecte ambiance voor een Oktoberfest. De aanwezigen waren vol lof over de organisatie en dat is dus zeker een stimulans om dit in 2014 nog eens over te doen. Wat is de gemiddelde leeftijd van de kapelleden? Jack: De gemiddelde leeftijd is bijna 60 jaar. Dat is hoog natuurlijk. Wijzelf worden ouder, en de doelgroep wordt jonger. De laatste vijf jaar hebben we een zeer stabiele bezetting, met nauwelijks wisselingen. Bassist Karel Pantus is erbij gekomen. Karel is vroeger al lange tijd lid geweest van de kapel. Naar de toekomst kijkend hebben we jong bloed nodig, dat is een zaak wat zeker is, maar je moet daar ook weer niet te dramatisch over doen. De muziek houdt ons jong! Jullie organiseren elk jaar, in het laatste weekend van augustus, het zogenaamde K&S Dirgelenfeest, in de kern van Oud-Stein. Hoe heeft zich dit evenement ontwikkeld? Rob: Het K&S Dirgelenfeest loopt uitstekend en is inmiddels uitgegroeid tot een begrip. Ook dit jaar was de feesttent wederom afgeladen vol. Eigenlijk hebben we een grotere tent nodig, maar ja, de ruimte is beperkt. Liever iets te weinig ruimte dan een hoop lege plekken. We merken dat de mensen echt komen om er een gezellige middag van te ma- ken. Dankzij dit feest kunnen we inkomsten vergaren en die gebruiken we bijvoorbeeld voor de aanschaf van een eigen geluidsinstallatie met clipmicrofoons. Omdat we best wel veel optredens hebben waarbij we dienen te beschikken over een installatie is dat voor ons een zinvolle investering. In 2013 hebben we maar liefst 27 optredens verzorgd. Misschien ietsje teveel voor sommige leden, maar het geeft wel aan dat onze muziek aanslaat. Het aantal is o.a. zo hoog omdat we geregeld in verzorgingstehuizen te gast zijn. Tijdens de optredens merken we dat de mensen het liefst herkenbare muziek horen. Een nummer als Rosamunde, dat gaat erin als zoete koek. Wijzelf moeten dan een beetje oppassen dat we zelf ook niet te enthousiast worden, want dat gaat ten koste van de kwaliteit. Als kapel moet je ook een show kunnen brengen. Bij de Dudácká Polka gaan onze klarinettisten Frits en Toon de zaal in en dan is het muisstil. Dan heb je meteen de aandacht. En dan natuurlijk de typische oude Ernst Mosch nummers, daarmee hebben we ook altijd succes. Tot slot, hoe laat begint jullie CD-presentatie op zondag 12 januari 2014? Henk: De middag begint om 14.00u in Brasserie Merode, die gekoppeld is aan de sporthal van Nieuwdorp-Stein, gelegen aan de Merodestraat. Wijzelf starten en daarna volgt een optreden van Die Original Maaskapelle o.l.v. Bert Adams uit Wessem. De presentatie is in handen van Ton Lexis, die o.a. ook een radioprogramma presenteert bij de Lokale Omroep Stein. Uiteraard kan de CD op die middag gekocht worden. De prijs is 12,50. De entree is natuurlijk gratis. Iedereen is van harte welkom! Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Henk Stortelder, h.stortelder@home.nl, telefoon of of Onderstaande foto is uit het jaar De Dirgelländer Muzikanten uit het Limburgse Stein zullen op 30 en 31 augustus 2014 in combinatie met het K&S Dirgelenfeest in Oud-Stein hun 50-jarig jubileum vieren. Het jubileumjaar wordt op 3 januari officieel ingeluid op het Gemeentehuis tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Stein. In 2013 een CD opgenomen met 16 nummers, die op zondag 12 januari gepresenteerd zal worden in Brasserie Merode in Nieuwdorp-Stein. Voldoende aanleiding dus voor een interview met deze kapel, die bijzonder reislustig is en beschikt over een vriendenclub van méér dan 130 personen. In 2013 stonden 27 optredens op het programma. Kortom, na bijna 50 jaar is deze kapel nog steeds springlevend. Bij het interview waren aanwezig: secretaris en tenorhoornspeler Henk Stortelder (63, en vanaf het begin lid), voorzitter en tenorhoornspeler Rob Lamkin en penningmeester en zanger Jack van Rossum. De naam van de CD zal 12 januari onthuld worden en blijft dus nog eventjes geheim! CD-presentatie op zondag 12 januari 2014 Hoe zijn jullie te werk gegaan bij de aanpak rondom de CD? Is er nog overwogen om een DVD te maken? Rob: Een DVD is vanaf het begin niet echt in beeld geweest. Het project mocht niet te groot worden en bovendien wilden we het financiële plaatje verantwoord houden. We gaan er namelijk wel vanuit dat we een x-aantal CD s zullen verkopen, maar we hebben niet de illusie dat we er bijvoorbeeld binnen twee jaar 500 verkopen. Als je al ziet hoe moeilijk het is voor professionele kapellen, zoals de Tsjechen, om tijdens een optreden een paar CD s te verkopen, dan denk ik dat je in deze tijd met een verkoopschatting heel voorzichtig dient om te gaan. Henk: Voor ons stond voorop dat we de CD zouden gaan maken met uitsluitend onze eigen leden, dat er géén tijdsdruk op het project mocht komen te staan en dat het een full CD moest worden. Dus niet 8 of 10 nummers of zo, maar meer. We hebben er uiteindelijk 17 opgenomen, waarvan er 16 op de CD 12 komen te staan. Jack: In de aanloop naar het project hebben we contact gezocht met drie studio s en deze met elkaar vergeleken. We hebben gekozen voor Arno Op den Camp van Kerani Music in Buchten. Het moet gezegd zijn dat we enorm prettig met Arno hebben kunnen samenwerken. En dat het een vakman is, dat wisten we al en tijdens de opnames is dat alleen maar bevestigd. Rob: Met deze CD willen we ons jubileumjaar openen en onderstrepen. Uiteraard, er zijn al veel CD s van bijvoorbeeld Tjsechische kapellen, maar voor onze fans heeft het toch een bijzondere waarde dat ze nu naar hun eigen kapel kunnen luisteren. Hoe hebben jullie het repertoire van de CD bepaald? Henk: De keuze kan omschreven worden als de grootst gemene deler van onze muzikanten. De muziekcommissie heeft vervolgens een definitieve keuze gemaakt, waarbij rekening is gehouden met een goede mix tussen polka s en walsen. De CD is voor 2/3 Böhmisch getint en voor 1/3 Mährisch. Eigenlijk vergelijkbaar met onze optredens. De helft van de nummers is met zang van Nelly Lexis en Jack van Rossum. We weten immers dat zang goed aanslaat. Welke nummers komen er op de CD te staan? Jack: Textilaku, Stara Lipá, Moje česká vlast, Böhmischer Traum, So ein Tag wie heute, Garten Polka, Ty to víš, Eine neuer Tag, Vyhrávala kapela, Wenn du bei mir bist, Kamarádi moji milý, Morgenpolka, Dudácká, Pro Matka, Kamarátska Polka en Bozencin Valcik. Wat kenmerkt de Dirgelländer Muzikanten? Wat is jullie identiteit of anders geformuleerd: waarmee kunnen jullie je onderscheiden van andere blaaskapellen? Rob: De kracht van de Dirgelländer Muzikanten is dat we op verschillende fronten behoorlijk wat te bieden hebben. Dan denk ik bijvoorbeeld aan onze 13