Codex De deontologische regelen en het huishoudelijk reglement van de nederlandse orde van advocaten bij de balie te brussel

Transcriptie

1 Codex 2009 De deontologische regelen en het huishoudelijk reglement van de nederlandse orde van advocaten bij de balie te brussel

2 NEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN BIJ DE BALIE TE BRUSSEL GERECHTSGEBOUW - POELAERTPLEIN BRUSSEL Verantwoordelijke uitgever: Alex Tallon Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. D/2009/11.009/1 noab

3 voorwoord Het is me een waar genoegen u deze nieuwe codex voor te stellen, bundeling van de regels voor de uitoefening en de organisatie van ons beroep. Onze beroepsregels evolueren constant, hetgeen ook nodig is. Misschien worden ze soms niet ingrijpend genoeg aangepast aan de ons omgevende realiteit. Ieder zal daar zijn eigen oordeel over hebben. De structuur van deze codex verschilt van de vorige edities. Uitgangspunt is geweest de verschillende artikelen te laten voorafgaan door de algemene beginselen waarvan zij de uitwerking zijn. Het geheel is ook meer overzichtelijk door een moderne en duidelijke pagina-indeling. Via de trefwoorden en, wat de elektronische editie betreft, de zoekfunctie, zal men ook gemakkelijker zijn weg kunnen vinden en sneller een antwoord verkrijgen. Het is dus tegelijkertijd een actualisering, herindeling en herziening. Aan hen die hieraan hebben meegewerkt zijn wij onze dankbaarheid schuldig: Stafhouder Edgar Boydens, die de bezieler geweest is en vele uren heeft gespendeerd om het resultaat te bereiken dat nu voorhanden ligt. Hij werd hierin efficiënt en onverdroten bijgestaan door Mr Geert Leysen, onze Secretaris-generaal voor wie onze oude codex bijna geen geheimen meer kende, en deze nieuwe nu (zo mogelijk) nog minder, en door een lid van de Raad, Mr Tom Bauwens, die, door zijn blijvende inzet binnen de Raad voor de verschillende taken die hem worden toebedeeld, mag rekenen op mijn blijvende erkentelijkheid. Onze deontologische regels zijn voor ons de basis van de uitoefening van ons beroep. De advocaat moet in alle onafhankelijkheid kunnen optreden in een absolute vertrouwensrelatie met zijn cliënt. De onafhankelijkheid van de advocaat en van zijn beroepsstructuren en regulerende instellingen zijn dan weer de hoeksteen van de democratische werking van onze maatschappij. De regels die aldus opgelegd worden dienen stipt te worden geëerbiedigd, want dit is de prijs van onze geloofwaardigheid. Dit zijn wij onze rechtstaat schuldig. Ik hoop dan ook dat alle advocaten van de NOAB niet enkel deze codex eens grondig doornemen, maar ook regelmatig zullen raadplegen. september 2009 Alex Tallon Stafhouder noab

4

5 MEMORIE VAN TOELICHTING BIJ DE HERZIENING VAN DE CODEX 2009 Algemeen Het heeft een hele tijd geduurd eer de NOAB de zogenaamde Beroepscodex Deontologie een losbladige bundeling van aanbevelingen, reglementen van de Nationale Orde en adviezen van de Raad en de Stafhouder die voor het eerst in 1986 werd uitgegeven op een ietwat gestructureerde manier zou herschrijven. Deze losbladige Codex verzameling van de nog bestaande reglementen na de splitsing van de unitaire Orde van Brussel, werd tot 1992 tweemaal bijgewerkt, maar toen, 8 jaar na de splitsing, gaf Stafhouder Eric Carre de opdracht om alle reglementen na te kijken, door te lichten en te bundelen in een bevattelijk en systematisch geheel. Dit resulteerde in de DRHR of Deontologische Regels en Huishoudelijk Reglement 1996 onder gewezen Stafhouder Karel Van Alsenoy, die de Codex commissie van 1992 tot 1994 had geleid. Deze titel stemt ook overeen met de realiteit, omdat niet enkel reglementen, maar ook het huishoudelijk reglement (stage, organisatie en verkiezing van de raad, en de tucht) hierin mee waren verwerkt. De editie 1996 werd gevolgd door een aangepaste versie in 2000, in 2003 en tenslotte in In de laatste uitgave die de NOAB in eigen beheer uitgaf onder stafhouder Jozef Slootmans werd teruggegrepen naar de aloude benaming: Codex. De indeling die werd vastgelegd in de DRHR 1996 is nog steeds dezelfde gebleven: twee delen, waarin de deontologische beginselen werden opgenomen in het eerste deel, het bestuur van de Orde en de organisatie van de Orde en het beroep anderzijds in het tweede deel. In het eerste gedeelte worden alle deontologische bepalingen gebundeld in vijf hoofdstukken, meteen ook de vijf basisbeginselen van onze deontologie: 1. Onafhankelijkheid. 2. Beroepsgeheim. 3. Briefwisseling. 4. Waardigheid, kiesheid en rechtschapenheid. 5. Confraterniteit en loyaliteit, waar thans ook de behoorlijke beroepsuitoefening wordt aantoegevoegd. Waar de deontologische principes vaak werden vertaald in verbodsbepalingen, werden met de jaren ook normen of beginselen opgenomen. De hedendaagse schrijvers pleiten er overigens meer en meer voor om aandacht te besteden aan die normen, en onze deontologie positiever te benaderen, met positieve gedragsnormen, in plaats van negatieve verbodsbepalingen, die vaak verkeerd werden begrepen, zeker door de buitenwereld, of aanzien werden als een uiting van corporatisme. Als de advocatuur en de balie binnen de hedendaagse democratische samenleving een bevoorrechte plaats wil blijven opeisen, is een duidelijke omschrijving van de deontologische beginselen absoluut noodzakelijk, net als de toepassing ervan in de dagelijkse praktijk. Wat het laatste betreft is het nieuwe tuchtrecht een ideaal werkinstrument. Het nadeel is evenwel dat het tuchtrecht vaak omgeschreven regels, al dan niet vertaald naar negatieve verbodsbepalingen, moet toetsen, zonder te kunnen beschikken over duidelijke en hedendaagse gedragsnormen die de deontologie van de advocaat dienen te bepalen. De nieuwe Codex 2009 van de NOAB wil dan ook oog hebben voor het invoeren van dergelijke positieve gedragsnormen. Bij elk van de vijf hoofdstukken wordt thans noab

6 een gedragsnorm naar voren gebracht die in overeenstemming is met de principes vervat in de Europese gedragscode, en met de recente reglementering van de OVB. Naar analogie met wat in Nederland reeds jaren gangbaar is, wordt de deontologie samengevat in een aantal normen, verder uitgewerkt in een aantal gedragsregels. Deze gedragsregels zijn in de Codex 2009 aangepast aan de nieuwe reglementeringen van de OVB sinds 2007 en verwijzen waar nodig naar gelijklopende of afwijkende regelgeving van de OBFG nu heel wat Brusselse kantoren geconfronteerd worden met uiteenlopende deontologische regels. Ook de opmaak van de codex werd wat aangepast in de hoop dat de inhoud wat aangenamer om lezen wordt en het gebruik ervan nog efficiënter. Zo werd getracht af te stappen van de opname van titels binnen de artikelen, zodat deze tot hun essentie worden herleid. Toelichtingen en commentaren werden waar nodig aangepast en gemoderniseerd en worden thans na het artikel weergegeven. Waar nodig werden artikelen gesplitst of opgedeeld in diverse paragrafen, om verwijzingen eenvoudiger te maken. DEEL 1. ALGEMENE BEMERKINGEN In DEEL I werd ervoor geopteerd de CODEX 2009 te laten aanvangen met een meer passend artikel dan tot nu toe het geval was, waarbij de essentie van het optreden van de advocaat wordt weergegeven. Tevens werd het recente reglement met betrekking tot collectieve vorderingen geïmplementeerd. In dit verband werd het reglement, zonder afbreuk te doen aan de inhoud, aangepast aan de stijl en vorm van een artikel van de Codex. De werkingsregels werden ondergebracht in een toelichting. Opstellers stellen een wijziging voor in het artikel 12 3 met betrekking tot advocaten die toetreden als vennoot in een associatie of groepering in relatie tot belangenconflicten. Advocaten blijven niet voor eeuwig in een samenwerkingsverband werkzaam. Het vertrek uit een samenwerkingsverband kan tot belangenconflicten in het samenwerkingsverband waarin een advocaat werkzaam wordt, leiden. De nieuwe regeling voorziet in een strengere beoordeling ten aanzien van het belangenconflict. Het is niet langer zo dat het belangenconflict ophoudt omdat één van de betrokken advocaten zich onthoudt verder in een welbepaalde zaak op te treden. Het is de advocaat die als vennoot toetreedt tot een associatie of een samenwerkingsverband niet toegestaan verder op te treden in elke zaak waar er door zijn toetreden een belangenconflict ontstaat. Onder artikel 34 wordt de regel van het beroepsgeheim verbreed waar de advocaat tevens zijn personeelsleden hiertoe dient te verbinden. In artikel 55 werden aanpassingen ingevoerd met betrekking tot de bijdrage in relatie tot de onderbreking van de stage. Artikel 60 werd aangepast conform een beslissing van de Raad van Tevens wordt in de toelichting een overzicht gegeven welke banken met de NOAB een overeenkomst hebben. Bij artikel 68 (financiële verplichtingen ten aanzien van andere advocaten, deurwaarders etc ) werd in de toelichting duidelijk gemaakt dat de verkorte verjaringstermijn niet geldt ten aanzien van gerechtsdeurwaarders. Met betrekking tot artikel 74 wordt een voorstel tot aanpassing gedaan teneinde ook de toelating tot dagvaarding / klacht ten aanzien van een magistraat, deurwaarder etc te vervangen door een melding, in overeenstemming met de beslissing van de Raad ingevolge het arrest van het Hof van Cassatie ten aanzien van advocaten. In het ontwerp CODEX 2009 wordt tevens voorgesteld de vroegere regels met betrekking tot de zaakwaarnemers en de syndicale organisaties weg te laten nu deze elk praktisch nut verloren zijn. noab

7 Artikel 83 werd aangepast in overeenstemming met de Economische Herstelwet van 27 maart In artikel 84 wordt, naar analogie met de gewijzigde bepalingen inzake het dagvaarden van een confrater, notaris, gerechtsdeurwaarder of magistraat, de vereiste van toelating van de stafhouder om tot dagvaarding over te gaan voor erelonen van min afgeschaft en vervangen door een meldingsplicht, indien de vordering een bedrag betreft dat de bevoegdheid van de vrederechter overschrijdt In artikel 108 wordt voorgesteld het tarief van de arbitrageprocedure aan te passen aan de huidige normen. De regeling wegens nutteloze verplaatsing wordt afgeschaft. Onder artikel 132 wordt een nieuwe afdeling ingevoerd met betrekking tot de voor eensluidend verklaring van stukken in een procedure voor het Hof van Cassatie.In artikel 142 wordt opgedragen dat op de briefwisseling wordt vermeld op welke wijze deze wordt verzonden (per brief, per mail en per brief, per mail, brief en fax ) teneinde de ontvanger in te lichten of hij de ontvangen mail al dan niet dient uit te printen. Artikel 155 is de implementatie van de beslissing van de Raad dd DEEL 1. BEMERKINGEN BIJ HOOFDSTUK 5. De rol van de advocaat is sterk geëvolueerd en uitgebreid, en beperkt zich zeker niet meer tot de procedures en tot de vertegenwoordiging in rechte. Toch zullen nog een groot aantal regels van confraterniteit gebonden blijven aan de procedure. Belangrijk en vernieuwend is evenwel dat in de gedragsnorm aandacht wordt gegeven aan de behoorlijke beroepsuitoefening. Wil de balie niet blijven geconfronteerd worden met verwijten van corporatistische reflexen door begrippen als confraterniteit en solidariteit, zal de gedragsnorm die de confraterniteit en de loyaliteit omvat, moeten getoetst worden aan de behoorlijke beroepsuitoefening. De behoorlijke beroepsuitoefening gaat verder dan de vertegenwoordiging in rechte alleen. Bovendien is dit begrip thans ook toegevoegd aan de wettelijke bevoegdheden van elke raad van de Orde. Artikel 455 van het Ger.Wb., werd met de nieuwe tuchtwet van 21 juni 2006, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 20 juli 2006, aangevuld met de notie behoorlijke beroepsuitoefening. De raad van de Orde heeft niet alleen de opdracht om de eer van de Orde op te houden en de beginselen van waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid die aan het beroep van advocaat ten grondslag liggen te handhaven maar de wet bepaalt thans duidelijk dat deze basisbeginselen een behoorlijke beroepsuitoefening moeten waarborgen. De uiteindelijke toetssteen voor de inhoud van de begrippen waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid zal dus de behoorlijke beroepsuitoefening zijn. De Algemene Vergadering van de Orde van Vlaamse Balies heeft op 31 januari 2007 een nieuw reglement goedgekeurd betreffende de aan procedures verbonden regels van confraterniteit. Dit reglement werd reeds een aantal malen gewijzigd. Een eerste wijziging kwam er op 18 juni 2008 waarbij aan de advocaat die wil overgaan tot betekening of tot ten uitvoerlegging van een gerechtelijke beslissing wordt opgelegd om aan zijn tegenstrever steeds kennis te geven van het feit dat hij een opdracht geeft om een gerechtelijke beslissing te laten betekenen en dit uiterlijk gelijktijdig met deze opdracht. Een tweede wijziging kwam er nadat het Hof van Cassatie op 20 februari 2009 het reglement van de Orde van Vlaamse Balies gedeeltelijk vernietigde, meer bepaald wat artikel 13 betreft. Dit artikel verbood een advocaat een strafklacht in te dienen, gerechtelijke bewarende maatregelen te nemen tegen een confrater zonder toelating van zijn Stafhouder. Het Hof van Cassatie stelde dat dergelijke bepaling er toe leidt dat een rechtzoekende die een beroep doet op een lid van de Orde van Vlaamse Balies om tegen een advocaat een rechtsvordering in te leiden, een strafklacht in noab

8 noab te dienen of gerechtelijke bewarende maatregelen te nemen, kan stuiten op een weigering van de Stafhouder de procedure te laten inleiden door zijn gekozen advocaat en oordeelde dat die vereiste toelating de toegang tot het gerecht beperkte omdat de voorwaarden van de toelating van de Stafhouder kennelijk onevenredig is met de bevoegdheid van de Orde van Vlaamse Balies om de eer, de rechten en de gemeenschappelijke beroepsbelangen van haar leden te bewaken. Het Hof van Cassatie stelde zelf dat deze doelstelling evenzeer kan worden bereikt wanneer de advocaat die in zijn hoedanigheid van advocaat tegen een confrater een rechtsvordering inleidt, een strafklacht indient of gerechtelijke bewarende maatregelen neemt, zijn Stafhouder hiervan met een redelijke voorafgaande termijn zou moeten informeren. De Orde van Vlaamse Balies keurde dan ook een nieuw reglement tot vervanging van dit artikel 13 goed in de algemene vergadering van 22 april 2009 en bepaalde in een enig artikel dat de advocaat geen rechtsvordering mag inleiden, geen strafklacht mag indienen en geen gerechtelijke bewarende maatregelen mag nemen tegen een confrater zonder voorafgaande melding aan zijn Stafhouder. De advocaat voegt daarbij het ontwerp van de inleidende akte of de klacht. Dezelfde verplichtingen werden mutatis mutandis opgelegd indien de advocaat die de belangen wenst te behartigen van een partij die zonder advocaat reeds een klacht had ingediend of een rechtsvordering had ingeleid tegen een advocaat. Bovendien bepaalt het nieuwe reglement in beide gevallen dat de advocaat de procedures niet mag inleiden of voortzetten voor het verstrijken van één maand na de melding, tenzij ingeval van gemotiveerde hoogdringendheid. Deze reglementen van de Orde van Vlaamse Balies hebben uiteraard een belangrijke invloed op hoofdstuk 5 van de Codex Deontologie. Toch worden een aantal materies in deze reglementen niet geregeld en kunnen de bepalingen van onze Codex, mits enkele wijzigingen of aanpassingen wel degelijk behouden blijven. Zo heeft men het niet over de voorrang op de zitting ondanks de verschillen in de balies van het Vlaamse land. In het ontwerp wordt er dan ook voor gekozen om in een eerste afdeling, na de algemene gedragsnorm, een aantal inleidende algemene bepalingen op te nemen. Deze algemene bepalingen zijn een letterlijke weergave en dus een implementatie van het reglement van de OVB van 31 januari 2007, zoals nadien gewijzigd, onder artikel 1, 2, 3, 4, en 6 in die volgorde. In een tweede afdeling worden dan de vragen om uitstel behandeld met rechtstreekse implementatie van de artikels 7 en 8 van het reglement van de OVB van 31 januari 2007 zoals nadien gewijzigd. Het oude artikel 121 van onze Codex met betrekking tot de nutteloze verplaatsing wordt weggelaten. Dit artikel, zoals weergegeven in de toelichting was een letterlijke weergave van artikel 4 van het laatste lid van het reglement van de Nationale Orde van 23 januari 1988 dat evenwel werd opgeheven door het reglement van de Orde van Vlaamse Balies. In afdeling 3 wordt de behandeling bij verstek overgenomen door implementatie van artikel 9 van het reglement van de OVB van 31 januari 2007, zoals gewijzigd. Afdeling 4 behandelt de mededeling of de overlegging van dossiers. Hierbij wordt artikel 5 van het reglement van de OVB als eerste artikel overgenomen. Gevolgd door de specifieke bepalingen die in onze Codex nog waren opgenomen met betrekking tot stukken die meegedeeld worden vóór de inleiding van een proces, de specifieke regelgeving voor de Jeugdrechtbank, het Grondwettelijk Hof, de Raad van State, de mededeling van medische documenten of verslagen, de mededeling van een strafdossier. Het betreft de artikels van onze Codex 122 tot en met 128. In deze afdeling wordt wel een littera F toegevoegd die betrekking heeft op het eensluidend verklaren van kopieën van stukken welke moeten gevoegd worden bij een voorziening in Cassatie. Deze bepalingen werden goedgekeurd door de AV van de OVB op 30 januari 2008 en vervangen de bepalingen van een reglement van

9 de nationale Orde van 12 oktober Inhoudelijk werden nauwelijks wijzigingen aangebracht aan het reglement van de nationale Orde; maar in eerdere versies van de Codex was dit reglement niet geïmplementeerd. Het lijkt aangewezen, zoals in het ontwerp voorzien, dit wel te doen in deze afdeling, eerder dan in een aparte afdeling. In afdeling 5 wordt de volgende stap van de procedure behandeld, meer bepaald de mededeling van conclusies. Het nieuwe reglement van de OVB voorziet hierin niets. Men zou kunnen volstaan met de algemene bepalingen van het reglement (zie in het ontwerp ook afdeling 1 4de artikel) maar de oude bepalingen van artikel 129 en 130 geven verduidelijkingen die blijkbaar noodzakelijk geweest zijn door de jaren heen. Heel wat kantoren hebben nog steeds de praktijk om ontwerpen van conclusies mede te delen. Het behoud van afdeling 5 is daarom geen noodzaak maar misschien wel nuttig. Afdeling 6 in de Codex 2007 handelt over de toepassing van de bepalingen inzake conclusietermijnen en rechtsdagbepaling. Deze regels zijn zonder voorwerp geworden nu ze ook werden afgeschaft door het reglement van de Orde van Vlaamse Balies. De nieuwe voorgestelde afdeling 6 behandelt de mededeling van zittingsnota s, rechtsleer en rechtspraak zoals voorzien in de Codex 2007 van artikel 134. De vraag blijft uiteraard of deze strengere bepalingen effectief nog noodzakelijk zijn gelet op de huidige technologische middelen voor elk advocaat. Het meedelen van rechtspraak en rechtsleer in extenso kan evenwel uit confraternele overwegingen aangewezen zijn maar de vraag blijft of onder meer artikel 136 nog als een deontologische verplichting dient te worden opgenomen. Deze artikels worden nog gehandhaafd. De afdeling 7 behandelt het gebruik van telefax en en lijkt nuttig om te behouden. Het betreft een enig artikel 138 in Codex 2007 naar aanleiding van een aanbeveling van de Raad van 24 juni 1991 in verband met het gebruik van telefax en . Afdeling 8 behandelt de voorrang op de zitting volgens de algemene gangbare principes. De bestaande regels zoals vervat in artikel 139, 140 en 141 werden in die zin herschreven dat er een éénvormige regel is gemaakt en geen onderscheid meer behouden blijft tussen strafzaken of andere zaken. Afdeling 9 in het voorstel tot hervorming van de Codex herneemt artikel 142 en behandelt de registratie van pleidooien en de verplichtingen in dat verband. Het lijkt nuttig om dit effectief te behouden. Afdeling 10 behandelt de bepalingen in verband met de voorafgaande kennisgeving van de betekening, het aanwenden van een rechtsmiddel en de uitvoering van gerechtelijke akten en beslissingen. Met verwijzing naar wat hierboven reeds is gezegd, heeft het nieuwe reglement van de Orde van Vlaamse Balies, zoals gewijzigd, de plaats ingenomen van de artikels 143, 144 en 145 van Codex De artikelen 10 en 11 werden thans ingeschreven en geïmplementeerd. Afdeling 11 behandelt de vertrouwelijkheid van de besprekingen tussen advocaten. Het is een herneming van artikel 146 van Codex 2007, en zoals in de toelichting weergegeven, een resolutie van onze Raad van 23 februari Het lijkt nuttig om in ieder geval dit te behouden. Afdeling 12 behandelt het verstrijken van termijnen en het vervullen van de formaliteiten. Ook hier wordt artikel 147 van Codex 2007 hernomen, zijnde een aanbeveling van onze Raad van maart Afdeling 13 is een implementatie van het reglement van de Orde van Vlaamse Balies van 3 november 2004 en door onze Raad reeds geïmplementeerd in de Codex 2007, de artikels 148 tot en met 153. Afdeling 14 ten slotte behandelt het dagvaarden van een confrater, het indienen van een strafklacht of gerechtelijke bewarende maatregelen. Het is de rechtstreekse noab

10 implementatie van het reglement van de Orde van Vlaamse Balies zoals ondermeer gewijzigd na het arrest van het Hof van Cassatie van 20 februari 2009 zoals weergegeven in de toelichting en vervangt de artikels 154 tot en met 156 van onze Codex. DEEL 2. HOOFDSTUK I. Het bestuur van de Orde. Een aantal nieuwe reglementeringen hebben gemaakt dat dit hoofdstuk eveneens op een aantal essentiële punten diende gewijzigd te worden. Eerst en vooral werd sinds de wet van 21 juni 2006 de bevoegdheid in tucht naar de tuchtraden overgebracht en is de Raad niet langer bevoegd in tuchtzaken. Nochtans werden door de Raad in een aantal andere materies procedures gevoerd als in tucht. De OVB vaardigde op 21 november 2007 een reglement uit om eenheid te brengen in de procedures als in tucht. Na afdeling 1, de Stafhouder, wordt dan aan afdeling 2, de Raad van de Orde, een nieuwe onderafdeling toegevoegd, meer bepaald de Raad zetelend als in tucht. Hierbij wordt het volledig reglement van de OVB geïmplementeerd. Dit reglement is van toepassing in heel wat materies die bovendien door de Raad zelf nog kunnen aangevuld worden. De tweede belangrijke wijziging is de hervorming van de stage en de bevoegdheden van de stagecommissie. De nieuwe bevoegdheden zoals omschreven in het nieuwe reglement van de OVB van 7 mei 2008 wordt een geïmplementeerd in het oud artikel 204; bovendien wordt afdeling 7, in verband met de stagecommissie volledig in overeenstemming gebracht, waar nodig, met de bepalingen van het OVB reglement (zie ondermeer artikel 210 en 212 Codex 2007). De derde grote wijziging is het nieuwe reglement inzake de beroepsopleiding voor stagairs en de officiële oprichting van de commissie voor beroepsopleiding binnen de OVB, en de stageschool. Het leek dan ook aangewezen, voor wat betreft het bestuur van de Orde, een nieuwe afdeling toe te voegen aan het eerste hoofdstuk van deel II, meer bepaald de stageschool. Hierin zijn de bepalingen terug te vinden van het nieuwe OVB reglement inzake de beroepsopleiding van stageairs van 25 maart Tot slot werden een aantal aanpassingen doorgevoerd die verband hebben met de bovenvermelde nieuwe reglementen (zoals ondermeer het oude artikel 160, het oude artikel 165, het oude artikel 171). Tot slot leek ook de aanvulling voorzien in het oude artikel 192 nuttig om nieuwe verkiezingen te vermijden indien de Raad van de Orde op enkele maanden voor de verkiezing om welke reden dan ook een lid van de Raad verkiest, en er geen niet verkozen kandidaten voor de Raad overblijven. DEEL 2. HOOFDSTUK II. De toegang tot het beroep en de stage. In dit hoofdstuk van de codex werden 2 nieuwe reglementen van de OVB volledig geïmplementeerd, meer bepaald het reglement betreffende de stage zoals goedgekeurd op de algemene vergadering van de Orde van Vlaamse Balies van 7 mei 2008, in werking sinds 28 augustus 2008, en het reglement betreffende de beroepsopleiding goedgekeurd op de algemene vergadering van de OVB op 25 maart 2009, en in werking vanaf 17 juli Het lijkt bovendien aangewezen om de toegangsvoorwaarden, die reeds waren weggevallen, en enkel een verwijzing inhouden naar het Gerechtelijk Wetboek, artikel 428 eveneens te laten wegvallen, en dit hoofdstuk te laten aanvatten met afdeling 1, de onverenigbaarheden, gevolgd door afdeling 2, de inschrijving op de lijst van de stagiairs. In deze afdeling is het volledige reglement van de OVB met betrekking tot de stage noab

11 geïmplementeerd. Bovendien wordt, gelet op het nieuwe reglement en de reeds strenge vereisten voorafgaandelijk aan de inschrijving, om het uithangen ad valvas en de mogelijkheden tot bezwaar afgeschaft. Dit was voorzien in het oude artikel 230. Gelet op de nieuwe bepalingen vervat in het reglement betreffende de stage (waar overigens nog een verzoek tot nietigverklaring voor werd ingediend door de NOAB) om de nogal corporatistische verplichting van de uithanging ad valvas en de mogelijkheden tot bezwaar definitief af te schaffen. Bovendien werden de regels reeds verzwakt in de praktijk, aangezien de periode van 14 dagen reeds werd geteld vanaf de eedaflegging. De praktische uitwerking van inschrijving en opname op de lijst van de stagiairs lijkt bovendien een bijkomende reden om de uithanging ad valvas af te schaffen. Deze wordt ook afgeschaft wat betreft de inschrijving op het tableau en de wederinschrijving op het tableau. Onderafdeling 7 van de stageverplichtingen omvat de vernieuwde beroepsopleiding zoals gewijzigd door het nieuw reglement van de OVB met betrekking tot de beroepsopleiding. De oude bepalingen worden afgeschaft; zij waren de weergave van het oude reglement van de Nationale Orde. Tot slot werd eveneens het oud artikel 277 niet meer voorzien in het ontwerp van de nieuwe codex omdat ook dit artikel een weergave was van een oud reglement van de Nationale Orde dat werd opgeheven. Edgar Boydens, Gewezen Stafhouder noab

12

13 inhoudstafel Deel1 Deontologische Beginselen HOOFDSTUK 1 De Onafhankelijkheid van de advocaat Afdeling 1 Onafhankelijkheid van de advocaat en de verdediging van persoonlijke belangen 3 Afdeling 2 Belangenconflicten 4 Afdeling 3 Contacten van de advocaat met getuigen 14 Afdeling 4 Contacten tussen de advocaat en gedetineerden 15 Afdeling 5 De advocaat van een verzekeraar van burgerlijke aansprakelijkheid of rechtsbijstand en de verzekerde 16 Afdeling 6 Het gebruik van door de cliënt op bedrieglijke wijze bekomen documenten 17 Afdeling 7 De tussenkomst van advocaten in reorganisaties en faillissementen 17 Afdeling 8 De advocaat als uitvoerder van uiterste wilsbeschikkingen 18 Afdeling 9 De tussenkomst van een advocaat voor een commissie waarvan hij lid of bijzitter is 18 Afdeling 10 De tussenkomst van een advocaat in een aangelegenheid in een andere hoedanigheid dan als advocaat 18 HOOFDSTUK 2 Het beroepsgeheim Afdeling 1 Principes 19 Afdeling 2 De betrekkingen met een privé-detective 21 Afdeling 3 Het beslag onder derden in handen van een advocaat 21 noab

14 Afdeling 4 Beroepsgeheim in contacten met de verzekeraar van de beroepsaansprakelijkheid 22 HOOFDSTUK 3 De briefwisseling Afdeling 1 De briefwisseling tussen advocaten 22 Afdeling 2 De briefwisseling tussen advocaten en gerechtelijke mandatarissen-advocaten 24 Afdeling 3 De briefwisseling tussen advocaten en notarissen 25 Afdeling 4 De briefwisseling met syndicale afgevaardigden 25 Afdeling 5 De briefwisseling die door de tegenpartij in persoon tot de advocaat gericht wordt 25 Afdeling 6 De briefwisseling met de Stafhouder 26 Afdeling 7 De mededeling van de briefwisseling tussen de advocaten aan hun cliënten 26 Afdeling 8 De identificatie van de ondertekenaars van de briefwisseling 26 HOOFDSTUK 4 De waardigheid, de kiesheid en de rechtschapenheid Afdeling 1 Financiële verplichtingen 27 Onderafdeling 1 De verplichting om de bijdrage te betalen 27 Onderafdeling 2 De derdenrekening 29 Onderafdeling 3 Het witwassen van gelden 31 Afdeling 2 Financiële aansprakelijkheid t.a.v. niet-cliënten 32 Afdeling 3 De cliënten - de beperking van aansprakelijkheid 33 Afdeling 4 De Kiesheid, waardigheid en rechtschapenheid ten aanzien van de derden 34 noab

15 Onderafdeling 1 De verzekeringsmaatschappijen 34 Onderafdeling 2 Magistraten, notarissen en gerechtsdeurwaarders 35 Onderafdeling 3 Gerechtelijke mandatarissen 35 Afdeling 5 De erelonen 35 Onderafdeling 1 Algemene beginselen 35 Onderafdeling 2 Het abonnement 38 Onderafdeling 3 Zaken behandeld voor een confrater 38 Onderafdeling 4 Houding ten aanzien van de tegenpartij: de rechtsplegingsvergoeding 38 Onderafdeling 5 Ereloongeschillen 39 1 Algemene beginselen 2 Niet-jurisdictionele oplossing van geschillen 3 Jurisdictionele berechting van geschillen HOOFDSTUK 5 De Confraterniteit, de loyaliteit en de behoorlijke beroepsuitoefening Afdeling 1 Algemene bepalingen 44 Afdeling 2 Vragen om uitstel 45 Afdeling 3 De behandeling bij verstek 46 Afdeling 4 Mededeling van dossiers 46 A. Jeugdrechtbank B. Grondwettelijk Hof C. Raad van State D. Mededeling van medische documenten of verslagen E. Mededeling van strafdossiers F. Hof van Cassatie: eensluidend verklaren van kopieën Afdeling 5 Mededeling van conclusies 50 Afdeling 6 De mededeling van zittingsnota s, rechtsleer en rechtspraak 51 Afdeling 7 Het gebruik van telefax en 52 noab

16 Afdeling 8 De voorrang op de zitting 52 Afdeling 9 De registratie van pleidooien 53 Afdeling 10 De voorafgaande kennisgeving van de betekening, het aanwenden van een rechtsmiddel en de uitvoering van gerechtelijke akten en beslissingen 53 Afdeling 11 De vertrouwelijkheid van besprekingen tussen advocaten 53 Afdeling 12 Het verstrijken van termijnen het vervullen van formaliteiten 54 Afdeling 13 De opvolging 54 Afdeling 14 Het dagvaarden van een confrater 55 Deel2 Het bestuur en de organisatie van de orde HOOFDSTUK 1 Het Bestuur van de Orde Afdeling 1 De Stafhouder 58 Afdeling 2 De Raad van de Orde 58 Onderafdeling 1 Samenstelling en organisatie 58 Onderafdeling 2 Openbaarheid van de beslissingen van de Raad 60 Onderafdeling 3 De Raad zetelend als in tucht 60 Afdeling 3 De secretaris en adjunct-secretaris 63 Afdeling 4 De penningmeester 63 Afdeling 5 De algemene vergadering de verkiezingen 63 Onderafdeling 1 Algemene bepalingen 63 Onderafdeling 2 Kandidaatstelling 64 noab

17 Onderafdeling 3 De verkiezingen 65 A. Aanstelling en opdracht van de Voorzitter der stemverrichtingen B. De oproepingsbrieven C. De stemming D. De stemopneming bekendmaking van de uitslag E. Tweede stemronde Stafhouder en vice-stafhouder Onderafdeling 4 Overlijden of ontslag van een stafhouder, vice-stafhouder of een raadslid 67 Afdeling 6 Het Bureau voor Juridische Bijstand 68 Afdeling 7 De Stagecommissie 69 Afdeling 8 Vergoeding van mandaten 71 HOOFDSTUK 2 De toegang tot het beroep en de stage Afdeling 1 De onverenigbaarheden 71 Onderafdeling 1 De onverenigbaarheden met een ministerieel ambt of met kabinetswerk 71 Onderafdeling 2 De onverenigbaarheden met een gerechtelijke stage 72 Onderafdeling 3 De onverenigbaarheden bij mandaten in rechtspersonen met winstoogmerk, zonder winstoogmerk of met sociaal oogmerk 73 A. Mandaten in rechtspersonen met winstoogmerk B. Mandaten in rechtspersonen zonder winstoogmerk of met sociaal oogmerk C. Verbod voorlopige maatregelen D. Vertegenwoordiging voor rechtbanken en scheidsgerechten E. Algemene beginselen F. Afwijkingen G. Gerechtelijke mandaten Afdeling 2 De inschrijving op de lijst van de stagiairs 76 Afdeling 3 De stageverplichtingen 77 Onderafdeling 1 De duur en de modaliteiten van de stage 77 Onderafdeling 2 De verplichtingen van de stagiair 80 Onderafdeling 3 De verplichtingen van de stagemeester 80 noab

18 Onderafdeling 4 De verhouding stagemeester stagiair: de stageovereenkomst 81 Onderafdeling 5 De voorwaarden voor het stagemeesterschap 82 Onderafdeling 6 Het bureau voor Juridische Bijstand 82 Onderafdeling 7 De beroepsopleiding: de stageschool en de Commissie Beroepsopleiding 83 Afdeling 4 De inschrijving en wederinschrijving op het tableau van de advocaten 86 Afdeling 5 De inschrijving op de lijst van de leden van buitenlandse balies 87 Afdeling 6 De lijst van de ereadvocaten 89 Afdeling 7 Het bijhouden van het tableau en de lijsten 89 HOOFDSTUK 3 De organisatie van het beroep Afdeling 1 Het kantoor 90 Onderafdeling 1 Het kantoor en de bijkantoren 90 Onderafdeling 2 De keuze van woonplaats in het kantoor van de advocaat 91 Afdeling 2 Samenwerkingsverbanden tussen advocaten en eenpersoonsvennootschappen 92 Onderafdeling 1 Samenwerkingsverbanden tussen advocaten 92 A. Definities B. Algemene regels Onderafdeling 2 Bijzondere regels met betrekking tot de associatie 95 Onderafdeling 3 Bijzondere regels met betrekking tot de groeperingen 96 Onderafdeling 4 Bijzondere regels met betrekking tot netwerken 97 Onderafdeling 5 Eenpersoonsvennootschappen van advocaten 97 Onderafdeling 6 Bijzondere regels met betrekking tot ESV en EESV 98 Onderafdeling 7 De gemeenschappelijke inrichting 99 Onderafdeling 8 Bijzondere regels voor de samenwerking met buitenlandse advocaten 100 noab

19 Afdeling 3 Samenwerking tussen advocaten en niet-advocaten 101 Onderafdeling 1 Toepassingsgebied en definities 101 Onderafdeling 2 Algemene regels inzake multidisciplinaire samenwerking 101 Onderafdeling 3 Verbod van geïntegreerde multidisciplinaire kostengroeperingen 102 Onderafdeling 4 Bijzondere regels voor multidisciplinaire kostengroeperingen 102 Afdeling 4 De medewerkers 104 Afdeling 5 De vereffening van het kantoor van een overleden confrater 104 Afdeling 6 De overdracht van cliënteel 104 Afdeling 7 Informatie over het kantoor Publiciteit Communicatie 105 Afdeling 8 De activiteiten buiten het kantoor 106 Afdeling 9 De permanente vorming 109 Deel 3 Algemene informatie HOOFDSTUK 1 Modellen Stageovereenkomst van de OVB 114 HOOFDSTUK 2 Reglement inzake de voorlopige bewindvoerders bij de NOAB van 11 december HOOFDSTUK 3 Handleiding tuchtprocedure 121 noab

20 1 Inleiding Tuchtonderzoek Onderzoek en verslaggeving Beoordeling door de stafhouder of de voorzitter van de tuchtraad Tuchtprocedure De dagvaarding Enkele kenmerken van de zitting Verloop van de zitting Beraadslaging De uitspraak Kennisgevingen van de beslissing Verzet Hoger beroep en voorziening in cassatie Tenuitvoerlegging van straffen Bewarende maatregelen Varia 131 HOOFDSTUK 4 Orde van Vlaamse Balies Reglement oprichting van de OVB Reglementen van de OVB reglement inzake de advocaat-syndicus van een vereniging van mede-eigenaars reglement inzake de verhandeling van gelden van cliënten of derden reglement inzake publiciteit reglement inzake vestiging meerdere kantoren reglement inzake de financiële regeling bij de overstap naar een andere balie reglement inzake advocaat en media reglement inzake beroepsmatige samenwerking met niet-advocaten reglement inzake permanente vorming reglement inzake opvolging reglement betreffende het statuut van de advocaat _ reglement betreffende samenwerkingsverbanden tussen advocaten en betreffende eenpersoonsvennootschappen reglement tot toepassing van de gedragscode voor Europese advocaten reglement betreffende de aan procedures verbonden regels van confraterniteit 161 noab

21 2.14 reglement betreffende het mandaat dat de advocaat niet rechtstreeks van zijn cliënt ontvangt reglement betreffende de aanvaarding van gerechtelijke mandaten reglement betreffende de voor de raad van de Orde geldende procedure volgens de tuchtrechtspleging reglement betreffende het eensluidend verklaren van kopieën van bij een voorziening in cassatie te voegen stukken reglement betreffende de stage reglement betreffende de beroepsopleiding 172 HOOFDSTUK 5 Nationale Orde Afdeling 1 Nog van kracht zijnde reglementen van de vroegere Nationale Orde van Advocaten beslag onder derden in handen van een advocaat het overleggen van briefwisseling tussen advocaten het overleggen van briefwisseling tussen advocaten en gerechtelijke mandatarissen-advocaten erkenning van diploma s procedureregels en werkwijze van de examencommissie tuchtprocedure eedaflegging door getuigen 178 Afdeling 2 Aanbevelingen 178 Afdeling 3 Besluiten 180 HOOFDSTUK 6 CCBE 181 HOOFDSTUK 7 Internationale Overeenkomsten 199 HOOFDSTUK 8 Lokale akkoorden en overeenkomsten 199 noab

22 Conventie van 13 juni 2000 tussen de Nederlandse Orde van Advocaten bij de Balie te Brussel en het nationaal College van Deskundigen Architecten van België Overeenkomst van 16 juni 2004 tussen de Nederlandse Orde van Advocaten bij de Balie te Brussel en het Instituut voor bedrijfsjuristen HOOFDSTUK 9 Gerechtelijk Wetboek (Deel II, Boek III Balie art. 428 tot 508) 205 Trefwoordenregister 255 noab

23 DEEL 1 Deontologische Beginselen Bibliografie: In de toelichting bij de navolgende voorschriften wordt verwezen naar: LAMBERT, P., Règles et usages de la profession d avocat du barreau de Bruxelles, Brussel, Nemesis-Bruylant, 1994, als Lambert STEVENS, J., Regels en gebruiken van de advocatuur te Antwerpen, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1997, als Stevens DE PUYDT, R.M., Deontologie van de advocaat, Antwerpen, Intersentia, 2006, als de Puydt MAHIEU M., en BAUDREZ, J., De Belgische advocatuur, Kuurne, Leieland, 1980, als Mahieu

24

25 HOOFDSTUK 1 De onafhankelijkheid van de advocaat > Ieder advocaat dient het beroep in alle vrijheid en onafhankelijkheid uit te oefenen afdeling 1 Onafhankelijkheid van de advocaat en de verdediging van persoonlijke belangen. loyaal onafhankelijk Artikel 1 Een advocaat moet zijn cliënt loyaal en in alle onafhankelijkheid bijstaan. persoonlijke belangen Artikel 2 De advocaat zal er zich van onthouden zijn persoonlijke directe of indirecte belangen zowel in burgerlijke, disciplinaire als in strafzaken te verdedigen voor de rechter. Toelichting: Het behoort tot de vaste gebruiken dat advocaten niet optreden voor zichzelf en familieleden tot in de derde graad. Wat overige familieleden betreft zal de advocaat naar eigen inzicht oordelen of de zaak niet te persoonlijk en eventueel te passioneel geladen is om een objectieve verdediging te kunnen waarnemen en in geval van twijfel is het aangewezen het advies van de Stafhouder in te winnen. Indien de advocaat in een welbepaalde zaak om een reden vervat in artikel 2 niet kan optreden telt dit ook voor zijn stagiairs, medewerkers en vennoten. Commentaar: Algemene toelichting: zie onder meer: Lambert, p. 377 e.v., p. 474, en Stevens, nrs. 459 tot 464, 613 tot 620, 657 en 892 tot 905. A. Nyssens, Inleiding tot het leven bij de balie, 2de uitgave, 1974, nr. 24. Art. 440 Ger.W. behelst een monopolie van het pleidooi voor alle rechtsmachten, ten voordele van de advocaten, behoudens de uitzonderingen die door de wet zijn bepaald. Art. 758 Ger.W. bevat een uitzondering op dit monopolie ten voordele van de partijen die in persoon verschijnen, doch laat aan de rechter de mogelijkheid om hun de uitoefening van dit recht te ontzeggen indien hij oordeelt dat passie of onervarenheid hen zou beletten de zaak met de nodige kiesheid of de noodzakelijke klaarheid te behandelen. Alleen de rechtsmacht die door het geding is gevat, heeft bevoegdheid om de voorwaarden van toepassing van art. 758 van het Gerechtelijk Wetboek te beoordelen. Niettemin, en zulks om reden van de zending die hun is toebedeeld hebben de gezagsorganen van de Orde bevoegdheid om, in de bepalingen van de plichtenleer, de verbintenissen te formuleren die eigen zijn aan de leden van de balie, zelfs zover reikend dat de uitoefening van hun individuele vrijheden wordt beperkt, en als deze beperkingen verantwoord worden door de noodwendigheden van de beroepspraktijk en de correcte uitoefening van deze. (Zie Cyr Cambier, Droit Judiciaire Civil, Deel I, Fonction et Organisation Judiciaire, Ed. Larcier, 1974, p. 735 en 736, noot 40 en Advies, gegeven door de Raad op 8 juni 1978 aan een rechtbank in Brief van de Stafhouder, , p. 173 en , p. 9). noab 3

26 Vergelijk: CCBE Art Het veelvoud van verplichtingen, dat op de advocaat rust, vereist absolute onafhankelijkheid van de advocaat, vrij van alle druk, in het bijzonder van de druk van eigen belangen of van beïnvloedingen van buitenaf. Deze onafhankelijkheid is even noodzakelijk voor het vertrouwen in de rechtsbedeling als de onpartijdigheid van de rechter. De advocaat moet derhalve elke aantasting van zijn onafhankelijkheid vermijden en er voor waken de beroepsethiek niet te veronachtzamen om zijn cliënt, de rechter of derden welgevallig te zijn. CCBE Art Deze onafhankelijkheid is zowel bij adviserende als bij gerechtelijke werkzaamheden noodzakelijk, omdat het door de advocaat gegeven advies geen waarde heeft als de advocaat het geeft om zich bemind te maken, uit eigen belang of onder druk van buitenaf. CCBE Art De advocaat behoort in eenzelfde zaak niet de raadsman, de vertegenwoordiger of de verdediger te zijn van meer dan één cliënt, indien er een belangentegenstelling tussen deze cliënten bestaat of er een wezenlijke dreiging bestaat dat een zodanige tegenstelling zal ontstaan. CCBE Art De advocaat dient zich ervan te onthouden de zaken van twee of alle betrokken cliënten te behandelen, indien zich tussen deze cliënten een tegenstrijdigheid van belangen voordoet, het beroepsgeheim dreigt geschonden te worden of zijn onafhankelijkheid in gevaar dreigt te komen. CCBE Art De advocaat mag geen zaak van een nieuwe cliënt op zich nemen, indien de geheimhouding van de inlichtingen die hij van een vroegere cliënt heeft verkregen, dreigt te worden aangetast of indien de kennis, die hij van de zijde van de vroegere cliënt verkregen had, de nieuwe cliënt ongerechtvaardigd zou bevoordelen. CCBE Art Als advocaten het beroep in groepsverband uitoefenen, zijn de artikelen tot van toepassing zowel op de groep in zijn geheel als op haar individuele leden. afdeling 2 Belangenconflicten Goedgekeurd door de Raad van de orde in vergadering van 3 februari 2003 en gewijzigd en aangevuld in vergadering van 22 juni Een belangenconflict ligt voor: - wanneer een advocaat zijn tussenkomst voor een cliënt door de belangen van andere cliënten, van gewezen cliënten of van derden, dan wel door zijn strijdige persoonlijke belangen laat beïnvloeden. belangenconflict andere gewezen cliënten Artikel 3 4 noab

27 - wanneer een beïnvloeding zoals in het vorige lid omschreven op objectief aantoonbare wijze waarschijnlijk is. Een belangenconflict belet, behoudens andersluidende bepalingen in deze afdeling, een advocaat in een aangel genheid op te treden, dan wel verder op te treden. Toelichting.: Artikel 3 bevat een algemeen verbod tot raadgeving of pleidooi voor een partij indien de advocaat in dezelfde aangelegenheid of een aangelegenheid die daarmee nauw verband houdt al voor een andere partij met een tegenstrijdig belang optreedt, de advocaat al eerder in dezelfde aangelegenheid of een die daarmee nauw verband houdt voor een andere partij met een tegenstrijdig belang is opgetreden of nog indien de advocaat uit een eerdere tussenkomst als raadsman van de tegenpartij of als arbiter of bemiddelaar of als bestuurder van de tegenpartij over precieze gegevens beschikt omtrent die tegenpartij die in een aangelegenheid waarin hij wordt gevraagd op te treden, tegen die tegenpartij zouden kunnen worden gebruikt. Uitzonderingen op de regel vervat in artikel 3 bestaan in specifieke gevallen. Zo kan de advocaat van een verzekeraar in aansprakelijkheid zaken adviseren en pleiten tegen dezelfde verzekeraar. De advocaat kan optreden voor een persoon die tegenpartij is van zijn cliënt in een andere aangelegenheid op voorwaarde van toestemming van de cliënt. Commentaar: Er is sprake van een belangenconflict n.a.v. de bijstand van een cliënt in een geschil indien de andere belangen dan die van de cliënt ertoe bijdragen of er zouden kunnen toe bijdragen dat de advocaat een andere verdediging (strategie, middelen, finaliteit) ontwikkelt dan wanneer dergelijke belangen niet aanwezig zouden zijn. Er is sprake van een belangenconflict n.a.v. het adviseren van een cliënt indien de andere belan gen dan die van de cliënt ertoe bijdragen of er zouden kunnen toe bijdragen dat de advocaat een andere analyse maakt, andere middelen aanwendt of andere doelstellingen voorstelt dan wan neer dergelijke belangen niet aanwezig zouden zijn. tegenstrijdig belang Artikel 4 1 Onverminderd de toepassing van artikel 8 van deze afdeling, kan een advocaat in dezelfde aangelegenheid of in een aangelegenheid die daarmee nauw verband houdt, verschillende partijen enkel bijstaan indien tussen die partijen geen tegenstrijdig belang bestaat. 2 Onverminderd de toepassing van artikel 8 van deze afdeling, kan een advocaat een partij of verschillende partijen enkel bijstaan indien tussen die partij(en) en de partij(en) die hij in dezelfde aangelegenheid of in een aangelegenheid die daarmee nauw verband houdt eerder heeft bijgestaan, geen tegenstrijdig belang bestaat. Toelichting: het voorstel tot schrappen van lid c) is ingegeven door de idee dat dit lid niet de uit drukking is van de notie belangenconflicten, doch een probleem van kiesheid, loyauteit, onaf hankelijkheid en/of beroepsgeheim betreft. De regel die door artikel 3 c) oud werd uitgedrukt, werd in een nieuwe afdeling opge nomen. noab 5

28 gewezen cliënt afsluiten de associatie of groepering niet langer voor die partij op te treden tegen een gewezen cliënt geen nauw verband geen bezwaar andere advocaat occasioneel meedelen kan tegen een bestaande cliënt andere advocaat occasioneel geen bezwaar Artikel 5 1 In de zin van dit artikel wordt een partij als een gewezen cliënt beschouwd indien een advocaat eerder als advocaat voor die partij is opgetreden en dit optreden heeft gestaakt: - ingevolge het afsluiten van de aangelegenheid die hij voor die partij heeft behandeld, - ingevolge zijn beslissing de associatie of groepering van waaruit die partij werd bijge staan te verlaten en die partij besloot een andere advocaat, al dan niet werkzaam in die associatie of groepering aan te stellen, - ingevolge zijn beslissing niet langer voor die partij op te treden, dan wel ingevolge de beslissing van die partij niet langer beroep te doen op de desbetreffende advocaat. 2 Een advocaat kan enkel tegen een gewezen cliënt optreden indien: - die gewezen cliënt in een nieuwe aangelegenheid een andere raadsman heeft aangewe zen of verklaart zulks te zullen doen en die aangelegenheid geen nauw verband houdt met de eerdere aangelegenheid waarin de advocaat is tussengekomen, - die gewezen cliënt in een nieuwe aangelegenheid een andere raadsman heeft aangewe zen of verklaart zulks te zullen doen en uitdrukkelijk geen bezwaar tegen de tussenkomst van de advocaat laat gelden, ook al betreft het een aangelegenheid die nauw verband houdt met de eerdere aangelegenheid waarin de advocaat is tussengekomen, - het algemeen bekend is dat die gewezen cliënt systematisch beroep doet op verschil lende advocaten en in een nieuwe aangelegenheid een andere advocaat heeft aangewezen of zulks duidelijk zal doen, - een advocaat voor die gewezen cliënt slechts occasioneel is opgetreden, - die gewezen cliënt uitdrukkelijk heeft meegedeeld geen bezwaar tegen de tussenkomst van de advocaat te hebben. De advocaat moet de tweede cliënt meedelen dat hij in andere aangelegenheden voor de eerste cliënt optrad. 3 Een advocaat kan tegen een bestaande cliënt optreden indien: - het algemeen bekend is dat die cliënt systematisch beroep doet op verschillende advocaten en in een nieuwe aangelegenheid een andere advocaat neemt of zulks duidelijk zal doen, - een advocaat voor die cliënt slechts occasioneel optreedt of is opgetreden, - die cliënt uitdrukkelijk heeft meegedeeld geen bezwaar tegen de tussenkomst van de advocaat te hebben. De advocaat moet de tweede cliënt meedelen dat hij in andere aangelegenheden voor de eerste cliënt optreedt. Toelichting: Voor advocaten werkzaam binnen een associatie of een groepering, zie artikel 12. In de hypothese beschreven onder 2 (a) kan de advocaat zonder het akkoord van zijn gewezen cliënt tussenkomen indien de aangelegenheid geen nauw verband houdt met de eerdere aangelegenheid waarin de advocaat is 6 noab

29 tussengekomen, terwijl onder 2 (b) de advocaat kan tussenkomen indien de cliënt heeft besloten iemand anders aan te stellen en geen bezwaar te hebben tegen de tussenkomst van de eerdere advocaat. Dit neemt niet weg dat de advocaat zijn beroepsgeheim zal moeten eerbiedigen. In beide gevallen moet de advocaat de nieuwe cliënt meedelen dat de huidige tegenpartij van zijn cliënt eerder door hem is bijgestaan geweest. Commentaar: Het kan als duidelijk worden beschouwd dat een cliënt een andere advocaat zal raadplegen wanneer de advocaat bv. alleen zaken ontvangt van een ander departement van de cliënt dan het departement dat betrokken is bij de zaak die hem wordt voorgelegd. In dezelfde gedachte zal een advocaat die voor een verzekeraar aansprakelijkheidsdossiers behandelt, in andere aansprakelijkheidsgeschillen, tegen die cliënt kunnen optreden. Een voorbeeld van occasioneel optreden doet zich voor wanneer de gebruikelijke advocaat in een belangenconflict verkeert. De bedoeling van deze nuancering van de regel van belangencon flicten is onder meer de advocaat te beschermen tegen door een cliënt georganiseerde belangenconflicten, bijv. door meerdere kantoren met slechts één zaak te belasten. Het spreekt voor zich dat van deze twee uitzonderingen op de regel zeer voorzichtig gebruik moet worden gemaakt, en dat de interpretatie van de uitzondering restrictief moet zijn. nieuwe aangelegenheid toestemming geen nauw verband Artikel 6 1 Een advocaat mag in een nieuwe aangelegenheid optreden voor een partij die in een eerdere aangelegenheid die door die advocaat werd aangevat de tegenpartij van zijn cliënt is of is geweest, op voorwaarde dat hij daartoe de uitdrukkelijke toestemming van zijn cli ënt in de eerdere aangelegenheid ontving. 2 Een advocaat mag in een nieuwe aangelegenheid optreden voor een partij die in een afgesloten aangelegenheid die door de advocaat werd behandeld de tegenpartij van zijn cli ënt was, op voorwaarde dat de nieuwe aangelegenheid geen nauw verband houdt met de eerdere aangelegenheid waarin de advocaat is tussengekomen. Toelichting: De eerste paragraaf van artikel 6 doelt op de situatie waarbij de advocaat parallel twee dossiers behandelt, één voor een cliënt, een tweede voor een tegenpartij van die cliënt. Hij kan dit slechts doen indien de eerste cliënt hiermee akkoord gaat. In paragraaf 2 wordt bepaald dat de eerste cliënt geen toestemming dient te geven indien het dossier van die eerste cliënt reeds is afgesloten en de nieuwe zaak met dat dos sier geen nauw verband vertoont. In de mate het eerste dossier is afgesloten en toch een nauw verband met het nieuwe dossier vertoont, vindt 1 toepassing en kan de advocaat enkel optre den indien de eerste cliënt dit toelaat. Indien het eerste dossier met het tweede een nauw verband bestaat en het eerste dossier nog niet werd afgesloten, kan de advocaat niet voor de tweede cliënt optreden. Deze bepaling impliceert evenzeer dat wanneer tijdens de behandeling van het tweede dossier of nadat ook dat dossier is afgesloten tussen beide cliënten een geschil ontstaat, de advo caat voor geen van beide partijen kan optreden. noab 7