Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 6049 Instelling Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut Directeur Iris SMEKENS Adres Groenstraat ANTWERPEN 6 Telefoon Fax directie@sngroenstraat.be Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres VZW KOR Antwerpen-Oost Noorderlaan ANTWERPEN 3 Pagadder Jan Moorkensstraat BERCHEM Vrij CLB De Wissel Antwerpen Hallershofstraat DEURNE Dagen van het opvolgingsbezoek , Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Vera POLLIER Marc BOONE OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar ) 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Lager onderwijs: Nederlands Lager onderwijs: wereldoriëntatie Lager onderwijs: ICT ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar )

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar ) 3

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) Lager onderwijs - Leergebieden Nederlands wereldoriëntatie Lager onderwijs - Leergebiedoverschrijdend ICT 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Lager onderwijs: Nederlands Voldoet De school bereikt de eindtermen Nederlands in voldoende mate. Alle domeinen komen aan bod. De activiteiten en leerinhouden worden geëvalueerd en opgevolgd. Ouders blijven op de hoogte via de rapporten. De school is ontwikkelingsgericht en werkt prioritair aan lezen en communicatieve vaardigheden. Het onderwijs voor de anderstalige nieuwkomers is gericht op de totale integratie in de schoolpraktijk. Dit tekort is weggewerkt. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Uit het vorig doorlichtingsverslag bleek dat de school de eindtermen Nederlands en het daarbijhorende leerplan van de eigen koepel onvoldoende bestudeerd had en dit niet als referentiekader gebruikte. Momenteel gebruiken de teamleden van de eerste graad een andere methode dan in de tweede en derde graad. De leerkrachten maakten afspraken om de overgang te bespreken en eventuele verschillen aan te pakken. De leerkrachten stelden per les een concordantielijst op naar de leerplandoelen. In de planningsdocumenten verwijzen de leerkrachten vooral naar de handleiding. Meermaals zijn daarin notities aangebracht door de leerkracht waardoor de inspectie kan aannemen dat de lessen degelijk voorbereid worden. Er zijn geen schoolafspraken over het opnemen van differentiatie in de planningsdocumenten. Alle domeinen komen aan bod waarbij extra aandacht is voor de communicatieve vaardigheden en het leesonderricht. De leerkrachten hebben aandacht voor het foutloos schrijven. Schrijfstrategieën en -heuristieken uit de methode of zelf aangemaakt zijn in het klasbeeld te zien. Meerdere leerkrachten hebben in mindere mate aandacht voor het functioneel mondeling en schriftelijk taalgebruik. Toch zijn er een aantal waardevolle initiatieven zoals de maandopening, de schoolkrant, mailen naar Awel, Taalbeschouwing met zowel aandacht voor het taalsysteem als voor het taalgebruik is soms moeilijk aan te brengen voor een aantal van de leerlingen. De school kan hieraan tegemoet komen door meer te differentiëren in haar aanbod. Het team hecht terecht veel belang aan leesonderricht. Zowel begrijpend lezen als het technisch en het expressief lezen en vooral het leesplezier krijgen extra 4 OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar )

5 aandacht. De jeugdboekenweek, het voorlezen door leerkrachten maar ook door leesvrienden, het bezoek aan de bibbus en de bibliotheek, tutorlezen, zijn enkele voorbeelden. Vooral tijdens het hoekenwerk maar ook doorheen de klaspraktijk is horizontale samenhang met andere leergebieden. De leerkrachten geven de leerlingen ruim kansen om actief bezig te zijn. Coöperatieve werkvormen zoals onder andere groepswerk en partnerwerk komen in alle klassen voor. Verder stimuleren de leerkrachten de leerlingen tot zelfstandig werk onder andere door opdrachtkaarten te voorzien. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Leerlingvolgsysteem Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Inbreuk(en) op regelgeving Alle klassen beschikken over een klasbibliotheek met een verscheiden aanbod. Regelmatig wordt die uitgebreid met boeken uit de bibliotheek die aansluiten bij het lopende thema. In de klassen zijn zowel geïllustreerde als gewone woordenboeken voor handen. Meermaals worden afbeeldingen van woorden opgezocht op de klascomputers. De ondersteunende platen voor spelling en lezen hangen in alle klassen uit waardoor de samenhang duidelijk is voor de leerlingen. Sommige platen dikwijls geleverd bij de gehanteerde methode- zijn te klein voor klassikaal gebruik. De leerkrachten verwoorden over voldoende materialen te beschikken om de eindtermen te bereiken. Ze beschikken onder andere over telefoons voor gesprekken, taalspelletjes voor verenkelen en verdubbelen, spellingsfiches die gebruikt worden voor inoefening en correctie van spellingmoeilijkheden, de klascomputers, leesvaliezen, woordkaarten, De leerkrachten volgen de vorderingen van de leerlingen en evalueren geregeld aan de hand van de evaluatie uit de handleiding en eigen inbreng. Ook via observatie tracht men de vorderingen in beeld te brengen. Meermaals hanteren ze daarbij een analyseschema. Momenteel werkt het team onder impuls van een werkgroep aan breed evalueren. Een taalportfolio die zal meegroeien van 3de tot 6de leerjaar wordt aangemaakt. In sommige klassen kunnen leerlingen elkaar evalueren via vooropgestelde criteria vb. bij boekbesprekingen. De resultaten van toetsen, testen en observaties worden samengebracht in het leerlingvolgsysteem. Waar leerlingen dreigen uit te vallen, wordt de zorgwerking ingeschakeld. Leerkrachten laten zich lovend uit over de zorgwerking. Deze kan afhankelijk van de nood zowel klasintern als extern ingeschakeld worden. Ook de ICT-leerkracht wordt meermaals geraadpleegd om aangepaste ondersteuning te voorzien. Er is een intense samenwerking met de OKAN-leerkracht. Wekelijks is er overleg over de gemoedsgesteldheid, de vooruitgang en de verwachtingen. Meermaals last deze leerkracht pre-teaching in zodat de nieuwe leerling zoveel als mogelijk in de klas de lessen kan bijwonen. Uit het vorig doorlichtingsverslag bleek dat de school de wettelijke voorschriften rond onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers, omzendbrief 30 juni 2006, niet uitvoerde. De documentencontrole en gesprekken met de leerkrachten tonen aan dat er een individueel of een groepshandelingsplan opgesteld werd voor alle anderstalige nieuwkomers en dat de verantwoordelijke leerkracht de nodige vorming kreeg. Dit tekort is weggewerkt. OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar ) 5

6 3.2 Lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet De school bereikt de eindtermen wereldoriëntatie in voldoende mate. Het leerplan werd gezamenlijk doorgenomen en de leerkrachten maakten formele afspraken voor een ononderbroken ontwikkelingslijn voor de leerinhouden onder andere door het gebruik van een gezamenlijk onderwijsleerpakket. Daarbij hebben ze aandacht voor de verschillende domeinen. Tijd- en ruimtekaders zijn vrijwel overal aanwezig. Kinderen kunnen actief de omgeving verkennen. Het tekort is weggewerkt. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Uit het vorig doorlichtingsverslag bleek dat de school de eindtermen Wereldoriëntatie en het daarbijhorende leerplan van de eigen koepel onvoldoende bestudeerd had en niet als referentiekader werd gebruikt. De school heeft hierbij een heel traject afgelegd, in samenwerking met de pedagogische begeleiding. Als referentiekader verwijzen de leerkrachten naar de methode. In de planningsdocumenten verwijzen ze naar de handleiding. Leerkrachtafhankelijk is een korte lesgang genoteerd. Eigen operationele lesdoelen ontbreken meestal. Aansluitend kruisen de leerkrachten de beoogde leerplandoelen aan in een gezamenlijke lijst. Ze hebben echter weinig zicht op de frequentie ervan en in welke mate deze bereikt zijn. Het aanbod is overwegend evenwichtig en volledig. Sommige thema s zijn echter sterk specifiek ingekleurd zoals bijvoorbeeld: reptielen. Techniek wordt aangeraakt volgens de thema s van de methode. In sommige klassen kan dit domein echter meer gerichte aandacht krijgen. De school is zich daarvan bewust en plant alsnog professionele vorming hiervoor. Er is ruimte voor eigen thema s of thema-inbreng. Actualiteit krijgt aandacht maar wordt niet bestendigd door - waar mogelijk - de koppeling met de tijd- en/of ruimtekaders te maken. Verscheidene educaties krijgen binnen de thema s (of cursorisch) aandacht waardoor het leergebied een brede invulling krijgt. Dit geldt onder andere voor milieuopvoeding, verkeers-, gezondheids- en cultuureducatie. Documenten en observatie tonen aan dat leerkrachten actieve werk- en groeperingsvormen (begrijpend lezen met opzoekingswerk, groepswerk met taakverdeling, ) doelbewust aanwenden om inhouden en vaardigheden te verwerken. Leerlingen krijgen kansen om actief de omgeving te verkennen. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Het team vertrok vanuit een visuele voorstelling van de aanwezige tijdskaders om het gebruik ervan af te toetsen aan de vereisten in het leerplan. Daaruit volgden afspraken voor de tijd- en ruimtekaders maar die zijn niet altijd consequent en doordacht. Meermaals zijn deze wel aanwezig maar niet gestoffeerd met elementen uit het lopende thema. Vooral de ruimtekaders ontbreken in het klasbeeld waardoor de terugkoppeling vanuit lessen, uit occasionele gebeurtenissen, uit actualiteit, weinig gebeurt. Dit bemoeilijkt de ontwikkeling van het groeiend tijd- en ruimtebesef. De school beschikt over naslagwerken, andere methodes, atlassen, om de lessen voldoende uit te werken. Sommige materialen ontbreken alsnog (windroos) of worden nog onvoldoende gebruikt (zandtafel). Alle klassen beschikken over internetverbinding waardoor de leerlingen waardevolle informatie kunnen opzoeken en/of verwerken. 6 OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar )

7 Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Leerlingvolgsysteem Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding Zorg De school zoekt momenteel naar een meer brede evaluatie van het leergebied. De leerkrachten hebben meermaals aandacht voor kennen, kunnen en houding (attitudes) bij de evaluatie. Zo worden op het rapport zowel punten als een schriftelijke beoordeling opgenomen. In welke mate de evaluatie zicht biedt op het bereiken van de leerplandoelen, is voor meerdere leerkrachten onduidelijk. Het leergebied komt niet aan bod in het leerlingvolgsysteem - ook niet om sterktes en talenten in kaart te brengen - en is in mindere mate onderwerp bij de zorggesprekken. Af en toe wordt zorg ingeschakeld zodat werken in kleine groepen mogelijk is. Er is ook is er aandacht voor pre-teaching door de OKAN-leerkracht. Alle leerkrachten stimuleren de leerlingen tot zelfstandig werken. 3.3 Lager onderwijs: ICT Voldoet De school bereikt de leergebiedoverschrijdende eindtermen ICT. Het team bestudeerde de eindtermen en integreert deze in de dagdagelijkse werking. Het team stelde een schooleigen planning op zoals wettelijk voorzien. Tijdens personeelsvergaderingen is ICT een vast item. Dit tekort is weggewerkt. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing Uit het vorig doorlichtingsverslag bleek dat de school de leergebiedoverschrijdende eindtermen ICT onvoldoende bestudeerd had en niet als referentiekader werd gebruikt. Er werd een begeleidingstraject afgesloten met medewerking van de secundaire school. De leergebiedoverschrijdende eindtermen werden besproken en er zijn ondertussen stappen gezet om die toe te passen in de klaspraktijk. Een overzicht van activiteiten maakt duidelijk welke eindterm eventueel overgeaccuenteerd of ondergewaardeerd wordt. De leerkrachten trachten daar nu aan tegemoet te komen. ICT wordt vooral ondersteunend en in verscheidene leergebieden aangewend bij opzoeken, verwerken en herhalen van leerstof. Alle leerlingen krijgen ruim kansen om actief om te gaan met ICT- materiaal tijdens de lessen. Een aantal programma s wordt doelbewust aangebracht om te gebruiken bij de verwerking van leerstofgehelen (power point maken, foto bewerken in paint, ) of toepassingen Nederlands en wiskunde (bingel, ambrasoft, ). De school maakte een inhaalbeweging en kocht basismateriaal aan. Elke klas beschikt momenteel over een drietal computers met internetverbinding. Drie klassen hebben een digitaal bord en in de school zijn een tiental tablets beschikbaar. Op vraag kan de school gebruik maken van de computerklas in de nabije secundaire school. De school beschikt ook over een digitaal fototoestel waarmee de kinderen foto s maken en deze verwerken in onder andere de schoolkrant, een zoektocht, een quiz, Een aantal softwareprogramma s wordt gebruikt: paint, word, De evaluatie van de ICT-vaardigheden is geïntegreerd in de evaluatie van de leergebieden. Doorheen de activiteiten observeren de leerkrachten de handelingen van de leerlingen. Waar nodig sturen ze bij of wordt de hulp van de ICT-coördinator ingeroepen. OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar ) 7

8 Begeleiding Leerbegeleiding Zorg Inbreuk(en) op regelgeving Op elke personeelsvergadering is ICT een vast item. De ICT-coördinator geeft vraaggestuurde ondersteuning op leerling- en leerkrachtniveau. De ICT-coördinator professionaliseert zich zowel technisch als didactisch verder. Ook enkele leerkrachten zijn ICT-vaardig. Uit het vorig doorlichtingsverslag bleek dat de school geen eigen planning had waarbij zij aantoonde hoe de leergebiedoverschrijdende eindtermen ICT doorheen de schoolloopbaan verworven kunnen worden. (art. 44 Decreet Basisonderwijs) De documentencontrole toont aan dat de school deze planning heeft opgesteld. Daarboven is ICT een item dat in elke personeelsvergadering aan bod komt met als doel op een evenwichtige manier de eindtermen nastreven. 8 OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar )

9 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Vera POLLIER de inspecteur-verslaggever Iris SMEKENS de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school OV 6049 bao Vrije Basisschool - Sint-Norbertusinstituut te ANTWERPEN 6 (Schooljaar ) 9