Programmarekening 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Programmarekening 2009"

Transcriptie

1 Programmarekening 2009

2

3 Inhoudsopgave Programmarekening 2009 Inleiding...5 Deel 1 Politieke Verantwoording...7 Deel 2 Beschrijving en middeleninzet per programma...37 Deel 3 Paragrafen Deel 4 Balans en Toelichting Deel 5 Bijlagen Accountantsverklaring Vaststelling Provinciale Staten Afkortingenlijst Relaties tussen programma's, thema's en productgroepen Inhoudsopgave Programmarekening

4 4 Inhoudsopgave Programmarekening 2009

5 Inleiding Voor u ligt de programmarekening Deze is opgesteld volgens comptabiliteitsvoorschriften, vervat in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten van 17 januari 2003, hierna aan te duiden als BBV. Het BBV bevat de regels voor de opzet en de inrichting van de begroting en de jaarstukken voor gemeenten en provincies. Deze voorschriften hangen voor een belangrijk deel samen met de invoering van het duale systeem in maart De scheiding in posities en bevoegdheden tussen Provinciale Staten en het College van Gedeputeerde Staten heeft gevolgen voor de inrichting en invulling van de jaarstukken. Een logische uitkomst is dat er twee rekeningsdocumenten zijn. Het eerste is de rekening voor de Staten die de kaderstellende functie - de allocatie en de autorisatie van de gelden - en de controlerende taak van de Staten ondersteunt. Het tweede is een document voor het College dat de bestuursbevoegdheden - de uitvoerende functie - ondersteunt. De Staten en het College krijgen op die manier elk hun eigen document. Het eerste document wordt getypeerd als de Programmarekening, het tweede als de Productenrekening. In onderstaande tabel is ter verduidelijking de relatie tussen de begroting 2009 en de jaarstukken 2009 weergegeven. BEGROTING 2009 JAARSTUKKEN 2009 Programmabegroting Programmarekening Inleiding deel 1. Begroting 2009 in één oogopslag Inleiding deel 1. Politieke Verantwoording deel 2. Programmaplan deel 3. Paragrafen deel 4. Financiële begroting 2009 a. Financieel beleid op hoofdlijnen b. Overzicht baten en lasten (programmabegroting) c. Meerjarenramingen per programma deel 2. Programmaverantwoording 2009 deel 3. Paragrafen deel 4. Balans en toelichting deel 5. Bijlagen - Aanvaarde moties en amendementen - Overzicht single information single audit - Overzicht inhuur personeel - Inventarisatie acties en maatregelen in het kader van het Rapport Professionalisering Subsidierelaties over het boekjaar 2009 Productenbegroting Productenbegroting per productgroep Productenrekening Productenrekening per productgroep + analyse verschillen en bijlagen Bijlagen De onderdelen van de programmarekening zoals opgenomen in voorgaande tabel worden hierna verder toegelicht. Deel 1 Politieke Verantwoording Dit betreft de politieke verantwoording over de hoofdlijnen van het beleid, zoals wij die in ons collegeprogramma hebben geformuleerd en hebben vertaald in de Programmabegroting 2009, de Voorjaarsnota 2009 en nadien opgetreden ontwikkelingen. Inleiding 5

6 Deel 2 Programmaverantwoording In de programmaverantwoording worden per thema de in de begroting 2009 vastgestelde onderwerpen inhoudelijk verantwoord. Daarnaast zijn eventueel onderwerpen toegevoegd uit de Integrale Bijstelling 2008, de Voorjaarsnota 2009 en de Integrale Bijstelling 2009 in verband met actualiteit. Tevens worden per programma, per thema en per productgroep de geraamde lasten en baten vergeleken met de realisatie. Deel 3 Paragrafen In de paragrafen worden de onderwerpen behandeld die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie van de provincie, conform de voorschriften van het BBV. Deel 3 bevat onder andere beleidslijnen met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede de lokale heffingen. Deel 4 Balans en Toelichting In dit deel is de balans met de toelichting op de balans opgenomen. Tevens worden hier de reservepositie, het verloop van het provinciefonds en het provinciale belastinggebied besproken. Verder zijn opgenomen: het verloop van de uitvoering provinciale investeringen (reserve ESFI) en cofinanciering (reserve Cofinanciering Kompas en reserve Cofinanciering Ruimtelijke Economische Programma's) en een overzicht van het nieuwe beleid over Deel 5 Bijlagen Stand van zaken moties 2009 Tijdens uw vergadering van 25 mei 2005, bij de behandeling van de Programmaverantwoording 2004, is afgesproken dat in de toekomst bij de Programmaverantwoording gerapporteerd wordt over de uitvoering van aanvaarde moties en amendementen. Als onderdeel van de bijlagen wordt hierover gerapporteerd. Bijlage Single Information Single Audit Middels de bijlage SiSa opgenomen in de Programmarekening 2009 leggen wij verantwoording af richting het Rijk over 15 ontvangen specifieke uitkeringen. Overzicht inhuur personeel Tijdens de Dag van de Verantwoording 2009 is afgesproken dat voortaan in de Programmarekening een overzicht wordt verstrekt met inhuur van personeel. Als onderdeel van de bijlagen wordt hierover gerapporteerd. Inventarisatie acties en maatregelen in het kader van het Rapport Professionalisering Subsidierelaties over het boekjaar 2009 In de commissievergadering Bestuur en Financiën van 9 september 2009 is afgesproken dat wij u voortaan jaarlijks in het kader van de jaarrekening informeren over de door ons uitgevoerde inventarisatie over de acties en maatregelen in het kader van het Rapport Professionalisering Subsidierelaties (RPS). 6 Inleiding

7 Deel 1 Programmarekening 2009 Politieke Verantwoording

8

9 Inhoudsopgave Deel 1. Politieke Verantwoording Financieel kader...11 Sociale agenda...14 Economische agenda...16 Kwaliteitsagenda...22 Bestuur...30 Interne organisatie...33 Rekening in één oogopslag...34 Inhoudsopgave 9

10 10 Inhoudsopgave

11 Deze politieke verantwoording bevat op hoofdlijnen een beschrijving van de resultaten die wij het afgelopen jaar hebben bereikt. Ook geven we de stand van zaken van werkzaamheden die nog niet zijn afgerond en schetsen we ontwikkelingen waarmee we te maken hebben gehad. De politieke verantwoording volgt de indeling van het collegeprogramma 'Groningen, Sociaal en Slagvaardig!'. Na het Financieel kader volgen de Sociale agenda, de Economische agenda en de Kwaliteitsagenda. Ten slotte wordt kort ingegaan op de onderdelen bestuur en interne organisatie. De politieke verantwoording wordt afgesloten met een rekening in één oogopslag. Financieel kader Rijksbezuinigingen In maart verscheen het rapport van de Raad voor de financiële verhoudingen, getiteld 'Naar een herijking van de financiële verhouding tussen Rijk en Provincies'. In dit rapport stelt de Raad dat de provincies met 597 miljoen minder toe kunnen. De Raad heeft dit advies uitgebracht op verzoek van het kabinet. Het rapport gaat in op de omvang en de verdeling van het Provinciefonds in relatie tot het provinciale takenpakket. Daarbij is ook gekeken naar de belastinginkomsten en het vermogensrendement, zoals dividend en rente. De regering heeft het rapport gebruikt als rechtvaardiging om het Provinciefonds per 1 januari 2011 met 300 miljoen te korten. William Moorlag: "De inkomsten van de provincie nemen in de komende jaren sterk af. Onze ambitieuze langjarige ontwikkelingsagenda komt onder druk te staan. Wij zien ons genoodzaakt om de provinciale financiën fors te saneren om begrotingsevenwicht te bereiken. Ondanks forse bezuinigingen willen we ook geld blijven vrijspelen voor nieuwe opgaven, zoals bevolkingskrimp. Daarnaast zullen we de opbrengsten van de verkoop van Essent aanwenden voor omvangrijke investeringen in de provinciale economie, werkgelegenheid, openbaar vervoer en het oplossen van verkeersknelpunten." Daarnaast heeft het kabinet in 2009 aangegeven vanaf 2011 fors te gaan bezuinigen om het verder oplopende rijksbegrotingstekort tegen te gaan. Hierdoor zullen provincies ongetwijfeld te maken krijgen met verdergaande kortingen. Ook heeft de provincie in 2009, als gevolg van het gesloten bestuursakkoord tussen provincies en Rijk over onder meer het afromen van provinciale vermogens, ook al een bijdrage moeten leveren van 9,5 miljoen. Dit zal tevens voor de jaren 2010 en 2011 gelden. Verder spelen de ontwikkelingen van de herverdeling van het Provinciefonds. Vanaf 2012 worden de uitkeringen uit het Provinciefonds via een nieuwe verdeelsleutel over de twaalf provincies verdeeld. Hiervoor is in 2009 de commissie Stuiveling opgericht, die begin 2010 met een voorstel komt. Ten slotte spelen ook nog de ontwikkelingen van de invoering van de kilometerheffing. Dat betekent dat het systeem van de provinciale opcenten mogelijk ook gaat veranderen. Om bovenstaande redenen presenteerden wij in mei een beleidsarme Voorjaarsnota. Als gevolg van het sterk verslechterende begrotingsbeeld zijn wij zeer terughoudend geweest in het aangaan van nieuwe langlopende verplichtingen. De Voorjaarsnota is vervolgens vertaald in een beleidsarme Programmabegroting Provinciale bezuinigingen Zoals aangegeven werd in 2009 duidelijk dat we vanaf 2011 te maken krijgt met forse bezuinigingen. In onze provincie gaat het om een bedrag oplopend tot omstreeks 35 miljoen in Provinciale Staten zijn enkele malen geïnformeerd over het financiële perspectief van de provincie. We hebben verschillende scenario's uitgewerkt om de komende bezuinigingen op te vangen. Na eerste besprekingen met Provinciale Staten in november en december, hebben we op 8 december een werkscenario gepresenteerd. Dit voorstel bevatte een visie op de invulling van de bezuinigingsoperatie tussen 2011 en Het werkscenario is afgezet tegen een aantal andere financiële scenario's, met het doel inzichtelijk te maken welke impact bezuinigingen hebben op de beleidsprogramma's en daaraan gekoppelde budgetten. Het verdere proces is erop gericht om met ingang van 2011 gefaseerd te komen tot een structurele bezuiniging van uiteindelijk 35 miljoen in Voorop staat dat wij in de toekomst een belangrijke rol zien weggelegd voor de provincie als middenbestuur. Wij blijven inzetten op een duurzame ontwikkeling van onze provincie, zodat de toekomstige generaties kunnen wonen en werken in een gebied, waarvan de belangrijkste Politieke Verantwoording 11

12 karakteristieken en waarden zijn en blijven behouden. Het nieuwe Provinciaal Omgevingsplan en het bestuursakkoord met het Rijk zijn daarbij leidend. Naast een forse bezuiniging op autonome taken (bijvoorbeeld welzijn, sport, recreatie en toerisme), hebben wij voorgesteld om tevens (beperkt) op de wettelijke taken te bezuinigen. Selectief worden naast bezuinigingen middelen vrijgemaakt voor nieuwe opgaven, zoals de bevolkingskrimp in het Eemsdeltagebied en Oost-Groningen. De provinciale bezuinigingen hebben ook gevolgen voor de provinciale organisatie. We hebben nu berekend dat dit ongeveer overeenkomt met een reductie met 108 fte. We denken na over de personele gevolgen en hierover is goed overleg met de OR gaande. Provinciale inkomsten De inkomsten van de provincie over het jaar 2009 bedroegen 847,57 miljoen. Dit bedrag is inclusief de boekwinst die behaald is bij de verkoop van de aandelen Essent tot een bedrag van 509,63 miljoen. De reguliere inkomsten bedragen derhalve 337,94 miljoen. Afgerond zijn de grote inkomstenbronnen: overdrachten (met name doeluitkeringen) met circa 140,85 miljoen, het Provinciefonds met 88,39 miljoen (inclusief verrekeningen 2008) en de opcenten motorrijtuigenbelasting met 44,87 miljoen. De opcenten motorrijtuigenbelasting zijn goed voor circa 13,3 procent van de reguliere inkomsten en zijn daarmee voor de provincie een belangrijke inkomstenbron. Ieder jaar worden de opcenten op basis van indexering verhoogd. Per 1 april 2009 gingen de opcenten van 77,8 naar 79,1. De opbrengst van deze heffing die bedoeld is als algemeen dekkingsmiddel, bedroeg over het jaar ,87. Dat was uiteindelijk 1,50 miljoen meer dan er in 2008 is binnengekomen en circa meer dan wij vorig najaar nog voor 2009 verwachtten. Nasleep kredietcrisis In oktober 2008 kwamen IJslandse banken in de problemen door de wereldwijde kredietcrisis. Het was lang onduidelijk óf en wanneer de provincie de 30 miljoen die zij had uitgezet bij twee IJslandse banken, terug zou krijgen. Eind januari 2009 werd duidelijk dat de 20 miljoen die was uitgezet bij de Kaupthing Bank werd teruggestort op de rekening van de provincie. Ook de rente over dit bedrag ( 0,9 miljoen) is uitbetaald. Reden waarom de provincie dit geld heeft ontvangen is dat zij, door nieuwe IJslandse wetgeving, is aangemerkt als een particuliere spaarder. De provincie werd gezien als een 'gewone' spaarder, omdat ze het geld rechtstreeks had overgemaakt naar de Kaupthing Bank in Reykjavik. Over de 10 miljoen die is uitgezet bij Landsbanki Islands is tot op heden nog geen duidelijkheid. Het provinciebestuur doet er alles aan om ook deze gelden terug te krijgen. Zij trekt hiermee samen op met het Rijk. De afwikkeling kan echter nog jaren duren. De schadepost is naar rato verdeeld over de provincie en de partijen waarvoor de provincie als treasurer optreedt: het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, Regio Groningen-Assen 2030, het OV-bureau Groningen-Drenthe en Stichting Landinrichting en Bodemverontreiniging. Verder hebben Provinciale Staten in november een nieuw financieringsstatuut vastgesteld. Het financieringsstatuut (voorheen treasurystatuut) is aangepast aan de wettelijke regelgeving, de provinciale regelgeving en de provinciale organisatie. In 2009 hebben we bovendien een second opinion laten uitvoeren naar ons interne vermogensbeheer. Uit het onderzoek blijkt dat de provincie goed in staat wordt geacht om haar vermogen intern te beheren. Begin 2010 heeft besluitvorming over de aanbevelingen plaatsgevonden. Verkoop Essent In 2008 hebben Provinciale Staten besloten om de aandelen van de provincie Groningen in het commerciële deel van Essent, te weten het productie- en leveringsbedrijf te verkopen. Door aansluiting te zoeken bij een krachtige Europese partner zou een groot en sterk energiebedrijf ontstaan, waardoor ook in de toekomst een betrouwbare en duurzame energielevering tegen een gunstige prijs aan haar klanten gegarandeerd zou kunnen worden. Bovendien vonden de meeste aandeelhouders van Essent het onverantwoord om langer aandeelhouder te blijven van een onderneming die sinds enkele jaren opereert in een sterk geliberaliseerde en zeer concurrerende energiemarkt en die van rijkswege de eigendom van haar gas- en elektriciteitsnetwerken diende af te splitsen. Op grond van de uitkomsten van een zorgvuldig selectieproces is tegen die achtergrond begin 2009 aan de aandeelhouders voorgesteld om de productie- en leveringsactiviteiten van Essent te verkopen aan het Duitse energiebedrijf RWE. Politieke Verantwoording 12

13 Na een informatie- en discussiebijeenkomst in februari, hebben Provinciale Staten vervolgens in april van het afgelopen jaar besloten in te stemmen met het voorgenomen besluit van GS tot verwerving van aandelen in het van Essent af te splitsen netwerkbedrijf Enexis, tot deelneming in de overname van een bestaande bruglening van Essent aan Enexis en tot verkoop van de provinciale aandelen in het productie- en leveringsbedrijf van Essent door toe te treden tot de zgn. Offer, Sale and Purchase Agreement tussen Essent NV en RWE AG. Aangezien het hierbij formeel een bevoegdheid van het college betrof, hebben wij in mei daarop definitief besloten tot verkoop over te gaan. De overige aandeelhouders van Essent hebben omstreeks die tijd ook een dergelijk besluit genomen. De effectuering van dit verkoopbesluit moest vervolgens echter worden uitgesteld door het ontstaan van een juridisch geschil over de voorgenomen medeverkoop aan RWE van het 50%-belang van Essent in het zuidelijke elektriciteitsproductiebedrijf EPZ. Uiteindelijk is in september besloten om in afwachting van de uitkomsten van de verdere rechtsgang, de overdracht aan RWE van de aandelen in de houdstermaatschappij van het EPZ-belang van Essent uit te stellen. De volledige eigendom van deze houdstermaatschappij berust daardoor (in elk geval voorlopig) nog bij de huidige aandeelhouders van Essent. RWE zal bij deze constructie een deel ( 950 miljoen) van de totale koopprijs voor de aandelen Essent pas uitbetalen wanneer en zodra de levering van het EPZbelang mogelijk zal zijn. Alles afwegende hebben wij in deze ontwikkeling geen aanleiding gezien om gebruik te maken van het recht de eerdere aanmelding van de aandelen Essent van de provincie Groningen voor het bod van RWE ongedaan te maken. De daadwerkelijke 'closing' van de verkooptransactie heeft vervolgens plaatsgevonden op 30 september. De provincie Groningen heeft op die dag uit de verkoopopbrengst een bedrag van 399 miljoen (inclusief ongeveer 10 miljoen aan terugvorderbare dividendbelasting) ontvangen. De betreffende middelen zijn, evenals de bestaande middelen die de provincie op dat moment al in beheer had, op een passende wijze uitgezet. Onder meer vanuit de vrijval van uit de totale verkoopopbrengst gedane reserveringen voor verschillende risico's en de (gefaseerde) aflossing van de hiervoor genoemde bruglening, kan de provincie Groningen de komende jaren nog additionele uitkeringen tegemoet zien. Daarnaast houdt de provincie Groningen (vooralsnog) een belang van ruim 6% in de niet verkochte bedrijfsonderdelen van de voormalige holding Essent i.c. het netwerkbedrijf Enexis, het milieubedrijf Attero en de houdstermaatschappij van het EPZ-belang. Met de vervreemding van het productie- en leveringsbedrijf van Essent hebben wij uitvoering gegeven aan het Collegeprogramma, zij het nog niet volledig. De inspanningen blijven gericht op het alsnog vervreemden van de belangen in Attero en PBE, houdster van het EPZ-belang. Dit zal gebeuren zodra de condities gunstig zijn. De opbrengst van de verkoop wordt voor een groot deel aangewend voor een breed pakket investeringen in onder meer openbaar vervoer, weg- en spoorinfrastructuur en stimulering van economie en werkgelegenheid. Het behoud van een stamkapitaal van 100 miljoen moet, tezamen met rente- en dividendopbrengsten van de niet verkochte onderdelen van Essent, waarborgen dat de provincie een jaarlijkse inkomstenbron houdt van circa 15 miljoen ter vervanging van het dividend dat voorheen door Essent werd uitgekeerd. Politieke Verantwoording 13

14 Sociale agenda Onze sociale agenda is opgedeeld in drie programmalijnen: jeugd, participatie & volksgezondheid en wonen, welzijn en zorg. Onderaan in dit hoofdstuk volgt het onderdeel cultuur. Jeugd Met de jeugdzorg gaat het de goede kant op. Eind 2008 maakten de provincies en het Rijk de afspraak om de problemen in de jeugdzorg aan te pakken en de wachtlijsten weg te werken. Om dit te realiseren hebben wij voor ,9 miljoen extra beschikbaar gesteld. Met dit geld konden Bureau Jeugdzorg (BJZ) en de jeugdzorgaanbieders hun productie verhogen. Het resultaat is dat er op dit moment (eind 2009) geen wachtlijsten meer zijn in de jeugdzorg, en ook bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) worden alle meldingen tijdig onderzocht. Daarnaast heeft Bureau Jeugdzorg Groningen de opgelegde bezuinigingstaakstelling van ruim verwerkt in de begroting voor Tot 2013 moet BJZ in totaal ruim 1,2 miljoen bezuinigen. In 2009 hebben we overeenstemming bereikt met de 25 Groninger gemeenten en 215 instellingen over de invoering van de provinciebrede verwijsindex Zorg voor Jeugd Groningen. Dit digitale systeem brengt vanaf januari 2010 nieuwe risicomeldingen van hulpverleners bij elkaar en informeert hulpverleners onderling over hun betrokkenheid bij kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar met ernstige problemen. Dit moet ervoor zorgen dat problemen vroeg worden gesignaleerd en dat de hulpverlening goed op elkaar wordt afgestemd. Pim de Bruijne: Als bestuurders hebben we de invoering van het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd Groningen vanaf het begin toegejuicht. We zijn daarom ook erg trots dat we het in Groningen voor elkaar hebben gekregen om met z n allen, alle gemeenten, alle instellingen en professionals, de handen ineen te slaan en gezamenlijk de verwijsindex in te voeren. We hebben er vertrouwen in dat Zorg voor Jeugd Groningen gaat bijdragen aan het voorkomen van risico s die kinderen en jongeren lopen, een betere hulpverlening en dus betere ontwikkelingskansen voor de jeugd van Groningen. Inmiddels participeert de provincie in de Academische Werkplaats C4Youth 1. De werkplaats richt zich op kinderen met emotionele en gedragsproblemen en houdt zich bezig met de vraag hoe we de problemen van de jeugd het beste kunnen oplossen. In de werkplaats werken medewerkers uit de praktijk samen met professionals die zich bezighouden met onderzoek, beleid en opleidingen. De provincie participeert om antwoorden te krijgen op beleidsvragen op het gebied van jeugdzorg. Het project Take Care - onderzoek naar de lange termijnuitkomsten van de totale zorgketen voor jeugd - is opgenomen in C4Youth. Eind 2009 hebben we met Groninger schoolbesturen en staatssecretaris Dijksma het Kwaliteitsakkoord Basisonderwijs ondertekend. Doel van het akkoord is om de kwaliteit van het onderwijs in de provincie Groningen te verbeteren en het aantal zwakke en zeer zwakke basisscholen te verminderen. De provincie financiert met een Kwaliteitsfonds Basisonderwijs Het Rijk stelt beschikbaar voor de uitvoering van het akkoord. Verder hebben wij voor het basisonderwijs in de krimpregio's een pilot opgezet met het doel te onderzoeken hoe we met een verminderde instroom van leerlingen kwalitatief, betaalbaar en bereikbaar onderwijs aan kunnen blijven bieden aan alle 0 tot 12-jarigen in Noord-Groningen. Participatie en volksgezondheid Afgelopen jaar hebben wij ons ingezet om vrijwilligers gemotiveerd te houden en nieuwe vormen van vrijwilligerswerk te initiëren, onder andere door de uitreiking van de provinciale vrijwilligersprijzen, de uitbreiding van het Platform Maatschappelijk Ondernemen, de organisatie van de derde Groninger Beursvloer, het aanpassen van de site met een uitgebreide provinciale vacaturebank voor vrijwilligers en het ondersteunen van maatschappelijke stages voor jongeren. Verder hebben we ons in 2009 georiënteerd op hoe we het provinciale sportbeleid gaan invullen als Mitdoun is Goud! na 2010 afloopt. Wij zoeken mogelijkheden om binnen beperkte financiële kaders 1 Collaborative Centre on Care for Children and Youth with behavioural and emotional problems, een samenwerkingsverband tussen de GGD Groningen, Elker, Bureau Jeugdzorg Groningen, Accare, Jonx/Lentis, de provincie Groningen, de Vereniging Groninger Gemeenten, Hanzehogeschool Groningen, Rijksuniversiteit Groningen en Universitair Medisch Centrum Groningen. Politieke Verantwoording 14

15 wel aandacht te blijven besteden aan onder andere de thema's bewegen & gezondheid en topsport & talentontwikkeling. Acute zorg Uit een onderzoek in opdracht van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) blijkt dat de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg buiten kantooruren in dunbevolkte gebieden van onze provincie kwetsbaar is. Ziekenhuizen in dunbevolkte gebieden krijgen voor hun afdeling Spoedeisende Hulp een beschikbaarheidtoeslag. Als minister Klink van VWS die toeslag zou schrappen, zou dat leiden tot een verviervoudiging van het aantal patiënten dat niet binnen de norm van 40 minuten in een ziekenhuis kan komen. Samen met het ROAZ hebben wij hiervoor aandacht gevraagd bij de minister en bij de Tweede Kamer. Vanuit het ministerie werd benadrukt dat spoedeisende hulp ook voor inwoners van dunbevolkte gebieden beschikbaar moet blijven. Op dit moment is nog niet bekend of de minister de beschikbaarheidtoeslag wil handhaven. Wonen, welzijn, zorg De programmalijn wonen, welzijn en zorg hangt nauw samen met het thema bevolkingskrimp. Wij zetten ons in om de leerbaarheid op met name het platteland in de krimpregio's te handhaven. Dit doen wij samen met de gemeenten en de maatschappelijke organisaties in deze regio's, onder andere met subsidies uit het Investeringsfonds Wonen, Welzijn, Zorg en ISV3 (zie ook de kwaliteitsagenda, onderdeel bouwen en wonen). Cultuur In 2009 zijn we gestart met de uitvoering van het nieuwe cultuurbeleid 'Stroomversnelling II'. Hierin staan Creatieve netwerken, Het verhaal van Groningen en Dynamiek in de kunsten van stad en regio centraal. Met de RCP's (Regionale Cultuurplannen) en het BEPP (Budget Educatie en Participatieprojecten) hebben we in 2009 de cultuurparticipatie en het cultuurbereik een impuls gegeven. Via de RCP's zijn bijvoorbeeld 29 projecten gesubsidieerd. In 2009 zijn we gestart met de uitvoering van het BEPP. Met dit nieuwe budget willen we diverse doelgroepen bereiken (waaronder kinderen en jongeren) ten behoeve van actieve participatie. Bij het BEPP zijn in scholen uit de provincie Groningen betrokken. Daarnaast zijn vanuit het BEPP projecten gesubsidieerd specifiek voor jongeren die normaal gesproken niet snel in aanraking zouden zijn gekomen met cultuur. Wij vinden het van belang dat zoveel mogelijk jongeren worden bereikt. Ook hebben we grotere amateurkunstprojecten gesubsidieerd en projecten in het kader van volkscultuur. Eind 2009 is gestart met een evaluatie van het BEPP. Hans Gerritsen: "Met ons cultuurbeleid Stroomversnelling II willen we zoveel mogelijk inwoners van Groningen in aanraking brengen met Cultuur. We willen jong en oud in staat stellen cultuur te beleven. Door ze bijvoorbeeld te stimuleren in eigen regio voorstellingen op te zetten en daar aan mee te doen. Er gebeurt veel op het gebied van amateurkunst in de provincie Groningen. In de afgelopen jaren zijn er bijzondere voorstellingen gerealiseerd vanuit bijvoorbeeld de Regionale Cultuurplannen of het nieuwe Budget Educatie en Participatieprojecten (BEPP). Denk bijvoorbeeld aan het muziektheaterproject OCCIS en het Ruigeland festival. Inspirerende projecten, vaak ontstaan door een intensieve samenwerking tussen enthousiaste amateurs met ondersteuning van de Theaterwerkplaats." Erkenning van Nedersaksisch Samen met de provincies Drenthe, Overijssel en Gelderland en de gemeenten Oost- en Weststellingwerf voeren wij actie voor het behoud en officiële erkenning van het Nedersaksisch. In 2009 hebben de betrokken gemeenteraden en Provinciale Staten ingestemd met de officiële aanvraag. Deze aanvraag is gericht op erkenning van het Nedersaksisch in deel III van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden. De erkenning in deel III zorgt voor een actieve bescherming van het Gronings en een betere toegang tot Europese fondsen. Restauratie de Toekomst In 2009 hebben we besloten beschikbaar te stellen voor de cascorestauratie van voormalig strokartonfabriek de Toekomst in Scheemda. Samen met de bijdrage van de gemeente Scheemda en de rijkssubsidie zijn daarmee alle voorwaarden voor de cascorestauratie van dit beeldbepalende rijksmonument ingevuld. De restauratie is in november 2009 officieel gestart. Met dit unieke project geven we tevens een impuls aan de werkgelegenheid in onze provincie. De restauratie wordt ook gebruikt voor leer-werktrajecten. Politieke Verantwoording 15

16 Economische agenda In dit hoofdstuk gaan we in op economische ontwikkelingen, energie, infrastructuur, openbaar vervoer, toerisme, landbouw en visserij. Versnellingsagenda Om de economie een impuls te geven, presenteerden we in maart 2009 de Versnellingsagenda. Het eerste spoor van deze agenda is het naar voren halen van een aantal projecten op het terrein van bijvoorbeeld de wegenbouw en energiebesparing zodat deze versneld worden uitgevoerd. Het tweede spoor van de versnellingsagenda is het arbeidsmarkt-scholingprogramma. Dit programma is in december vastgesteld door Provinciale Staten. Volgens de cijfers van het CBS wordt voor 2010 verwacht dat de werkgelegenheid in onze provincie met 3,8% daalt (t.o.v. 3,6% landelijk). Daarom is een extra inzet voor het behoud van de werkgelegenheid noodzakelijk. Met het arbeidsmarktscholingprogramma willen we de groei van de (jeugd)werkloosheid bestrijden. Hiervoor is 3 miljoen beschikbaar gesteld. In het arbeidsmarkt-scholingprogramma staan drie thema's centraal: jeugd, mobiliteit en gezamenlijke opleidingsactiviteiten. Het programma is tot stand gekomen in samenwerking met de arbeidsmarktregio's Groningen Centraal, -Noord, en -Oost (met de kerngemeenten Groningen, Delfzijl en Veendam) en het UWV Werkbedrijf. Groningen Seaports De economische crisis was ook merkbaar in de Groninger zeehavens. De overslag in de havens daalde en verschillende bedrijven kwamen in moeilijkheden. De overslag is gedaald met 14% tot 6,89 miljoen ton. Mede dankzij het grote aantal gronduitgiften van ruim 25 ha bedraagt de winstverwachting 6 miljoen. In 2009 hebben wij samen met de betrokken gemeenten het principebesluit genomen om de bestuursstructuur van Groningen Seaports aan te passen. Samen met vertegenwoordigers van Groningen Seaports is verder gewerkt aan de uitwerking van de aanpassing van de bestuursstructuur. Seaports Experience Center Ondanks de afname van de werkgelegenheid in verschillende sectoren is er in de sector techniek nog steeds een tekort aan geschikt personeel. In 2009 hebben we samen met Groningen Seaports, Hanzehogeschool Groningen, ISD Noordoost/Werkplein Eemsdelta en de Noordelijke Regieraad Bouw het Seaports Experience Center officieel opgericht. Het Seaports Experience Center krijgt op het terrein van arbeidsmarkt, onderwijs en informatie/promotie een coördinerende en uitvoerende functie in het Havengebied Delfzijl en de Eemshaven. Met het Seaports Experience Center willen wij het bedrijfsleven en belangstellenden (zoals leerlingen, studenten en werkzoekenden) ondersteunen en informeren. De Eemshaven en het havengebied Delfzijl zijn sterk in ontwikkeling en de gevestigde (en nog te vestigen) bedrijven kunnen moeilijk voldoende en gekwalificeerd personeel vinden. Dit knelpunt zal in de toekomst naar verwachting alleen nog maar toenemen, mede in het licht van de te verwachten uitstroom van personeel. Het Seaports Experience Center richt zich onder andere op het coördineren van activiteiten tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. Zo kunnen bedrijven er in de toekomst stageopdrachten/projecten en leer-werkplekken melden en kunnen scholieren er terecht voor het vinden van een stageopdracht of leer-werkplek. Het Seaports Experience Center krijgt daarnaast een informatie- en promotiefunctie. Hans Gerritsen: "We hebben te maken met een groot knelpunt op de huidige arbeidsmarkt. Enerzijds staan er veel mensen aan de kant, anderzijds is er in bepaalde sectoren juist een tekort aan geschikt personeel. Dit tekort is er vooral in de technische sector en in de bouw. Zo is bijvoorbeeld de situatie in de Groninger havens nijpend. Er wordt volop gebouwd, maar geschikt personeel voor deze bedrijven is lastig te vinden. In het Chemiepark is sprake van een hoge uitstroom waardoor veel vacatures ontstaan. Vraag en aanbod sluiten niet op elkaar aan. Om dit knelpunt op te lossen hebben we in 2009 samen met andere partners veel energie gestoken in de realisatie van het Seaports Experience Center (SXC). Het SXC is in de havens hét centrale schakelpunt tussen bijvoorbeeld werkzoekenden en het bedrijfsleven." Politieke Verantwoording 16

17 Fonds provinciale meefinanciering In 2009 hebben veel projecten in de provincie Groningen subsidie ontvangen uit Koers Noord en het Operationeel Programma EFRO (OP EFRO). Wij hebben daar vanuit het Fonds Provinciale meefinanciering, Compartiment A, fors aan bijgedragen. In totaal is in miljoen uit Koers Noord en OP EFRO aan Groninger projecten beschikbaar gesteld. Wij hebben vanuit het Fonds provinciale meefinanciering in 2009 ruim 22 miljoen aan cofinanciering beschikbaar gesteld aan deze projecten. De totale investeringen van de ondersteunde projecten bedragen 230 miljoen. Eén provinciale euro uit het fonds meefinanciering is goed voor vier euro uit Koers Noord of OP EFRO en tien euro aan investeringen van andere partijen. De middelen zijn beschikbaar gesteld voor projecten uit onder andere de sectoren Energie, Life Sciences, MKB en Toerisme. Hiermee willen we de economische structuur van onze provincie een stevige impuls geven. In 2009 hebben wij uit het fonds provinciale meefinanciering bijvoorbeeld in totaal 4 miljoen beschikbaar gesteld aan de projecten Eriba en Life Lines. Beide projecten vormen de basis voor de uitbouw van het Life Science-cluster in de provincie Groningen. Het belang van de uitbouw van het Life Science-cluster wordt ook door het ministerie van Economische Zaken onderkend en ondersteund in de vorm van een FES-bijdrage van 40 miljoen ten behoeve van de verdere uitbouw van deze projecten. Daarnaast is er bijvoorbeeld 2 miljoen beschikbaar gesteld aan het EDGaR project (Energy Delta Gas Research). Binnen EDGar wordt de in Nederland aanwezige kennis en kunde op gasgebied gebundeld. Noord-Nederland heeft met EDGaR de ambitie om internationaal hét kenniscentrum te worden op het gebied van gas en duurzaamheid. Ook is in miljoen beschikbaar gesteld aan de STINAG (Subsidieregeling Toerisme Natuurlijk Groningen), bedoeld voor bestaande Groningse toeristische ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf. Stuk voor stuk dragen de genoemde projecten bij aan een duurzame groei van de Groninger economie. De werkgelegenheid in de provincie Groningen krijgt daarmee een impuls. Energie In 2009 hebben we verder uitvoering gegeven aan het Energieakkoord Noord-Nederland. Samen met overheden, bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen hebben we ons ingezet op het stimuleren van 1. energiebesparing (bijvoorbeeld de Noordelijke Energie Norm), 2. duurzame energie (bijvoorbeeld Groen Gas Hubs) en 3. het schoon en efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen (met name de afvang, opslag en hergebruik van CO 2 : CCS)). Marc Jager: "De mogelijkheden van energiebesparende maatregelen en het duurzaam opwekken van energie worden gelukkig steeds groter. In het afgelopen jaar hebben we het gebruik van biomassa en biogas als reguliere energiebron bijvoorbeeld dichterbij gebracht. Omdat de afvang, transport en opslag van CO 2 bij de opwekking van fossiele energie noodzakelijk blijft voor onze bijdrage aan de klimaatdoelstellingen, hebben wij tevens volop ingezet op een demonstratieproject CCS in Noord-Nederland." Groen Gas Wij hebben samen met de gemeente Groningen een stimuleringssubsidie gegeven aan de samenwerkende partijen rondom de Groen Gas Hub in Groningen. In zogeheten 'Groen Gas Hubs' worden biomassa en biogas uit de omgeving verzameld en vergist, om het biogas vervolgens op te werken tot groen gas. Groen gas is van hoge kwaliteit én het levert bedrijvigheid op voor het Noorden. Het is bovendien duurzaam doordat reststoffen zoals mest en organisch afval als belangrijkste grondstof worden gebruikt. Het opwerken van biogas naar aardgaskwaliteit is een complex en duur proces. Doordat verschillende producenten met elkaar samenwerken, kunnen kennis en kosten worden gedeeld. De Groen Gas Hubs voegen het groene gas toe aan het aardgasnet. In de Energy Valley-regio zijn nu vijf Groen Gas Hubs in ontwikkeling, waaronder een in de provincie Groningen. Op dit moment voert de markt een haalbaarheidsstudie uit. Omdat de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE) van het Rijk nog te weinig ruimte biedt voor de ontwikkeling van Groen Gas Hubs, loopt vanaf juni 2009 een vooralsnog succesvolle lobby vanuit Noord-Nederland om de SDE aan te passen. Duurzame mobiliteit In de drie betrokken provincies Groningen, Drenthe en Fryslân zijn we begonnen met de uitvoering van het voertuigenplan. Zo is er in 2009 per provincie een aanjager voor het voertuigenplan aangesteld, is begonnen met de voorbereidingen voor het Katalysatorcentrum Duurzame Mobiliteit en is er een subsidieregeling gekomen voor vulstations van duurzame Politieke Verantwoording 17

18 brandstoffen. Het bereiken van het gewenste resultaat, meer voertuigen op duurzame brandstoffen, biobrandstoffen die voldoen aan de duurzaamheidcriteria in de EU-richtlijn hernieuwbare energie, loopt wel achter op de planning. De uitvoering wordt negatief beïnvloed door de kredietcrisis en de economische crisis woningenplan, onderdeel expertisecentrum Scholenbouw De drie noordelijke provincies hebben het afgelopen jaar een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een expertisecentrum scholenbouw. Dit expertisecentrum kan gemeenten en schoolbesturen begeleiden bij het duurzaam herstructureren van hun gebouwenvoorraad. De studie is uitgevoerd in het kader van het Energieakkoord, als onderdeel van het woningenplan. Eind 2009 zijn het haalbaarheidsonderzoek en de begeleidende pilots afgesloten. Beide bevestigen nadrukkelijk het bestaansrecht van het expertisecentrum vanuit marktbehoefte en een zeer breed draagvlak in het veld. Subsidieregelingen energiebesparende maatregelen voor particulieren Wij hebben twee subsidieregelingen ter stimulering van energiebesparende maatregelen voor met name particuliere woningeigenaren opengesteld. Voor de eerste regeling die in maart opende, stelden wij een bedrag van uit de Essentmiddelen beschikbaar. Deze regeling was zo'n groot succes dat het subsidiebedrag in één dag was benut. De tweede regeling ging open in november en loopt nog. Dit is een regeling voor de drie noordelijke provincies. Daarvoor hebben wij provinciale cofinancieringmiddelen voor een bedrag van 1 miljoen beschikbaar gesteld. Rudi Slager: "Dat energiebesparing een onderwerp is dat leeft werd wel duidelijk bij de subsidieregeling die in maart 2009 voor particulieren is opengesteld. In een paar uur tijd kwamen er meer dan 600 aanvragen binnen en was de regeling meerdere keren overtekend. Dergelijke regelingen lijken een goed instrument te zijn om te bewerkstelligen dat mensen hun woning gaan verbeteren om energie te besparen, daarmee ook kosten te besparen en het wooncomfort te verbeteren. Al deze maatregelen helpen bij onze bijdrage aan de klimaatdoelstellingen." Carbon Capture Storage (CCS) In februari hebben we het plan van aanpak CCS van Noord-Nederland aangeboden aan de ministers Cramer (VROM) en Van der Hoeven (Economische Zaken). Het plan van aanpak heeft als doel een grootschalig demonstratieproject CCS in Noord-Nederland tot stand te brengen. Ondanks een intensieve lobby door de verschillende partijen is het NUON niet gelukt aanspraak te maken op de gelden uit de Europese versnellingsagenda (EERP). Resultaat van de activiteiten is wel dat de ministers Cramer en Van der Hoeven in 2009 hebben aangegeven dat zij Noord-Nederland als voorkeurslocatie beschouwen voor een volgend demonstratieproject CCS. Dit betekent dat onze regio nadrukkelijk in beeld is voor een subsidie uit de New Entrants Reserve, een Europees subsidieprogramma voor duurzame energie en CCS. Ondertussen hebben wij onze bijdrage geleverd aan de oprichting van de Stichting CCS Noord Nederland, die de voorbereiding van CCS verder uitvoert. De leden van de Stichting zijn Energy Valley, Gasunie, Groningen Seaports, NAM, NOM, NUON, en RWE. Infrastructuur Begin 2009 is het eerste provinciale Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) gepresenteerd en vastgesteld. Hierin staat onze visie op de infrastructurele projecten tot 2020 en staan de grotere knelpunten die wij in de komende jaren willen gaan aanpakken. Naast de projecten uit het Regiospecifiek Pakket/Zuiderzeelijn(RSP/ZZL), vloeien de projecten voort uit het collegeprogramma en het POP. Verkeersveiligheid, verkeersdoorstroming en de versterking van het openbaar vervoer zijn belangrijke dragers van het MIT. Door de vaststelling hiervan in Provinciale Staten (maart 2009) is het kader voor ons infrastructuurbeleid voor langere tijd vastgelegd. Daarmee is voor alle MIT-projecten een zogeheten opnamebesluit genomen en kon vanaf 2009 de verkenningsfase voor de afzonderlijke projecten worden gestart. Dit is ook de start van de nieuwe werkwijze met een ruimere betrokkenheid van Provinciale Staten op het terrein van infrastructuur. Alle individuele projecten worden aan het einde van de verkenningsfase ter besluitvorming voorgelegd aan Provinciale Staten. Provinciale Staten besluiten dan of de projecten in de planuitwerkingsfase terecht Politieke Verantwoording 18

19 komen. Aan het einde van die planuitwerkingsfase vindt in de nieuwe werkwijze statenbesluitvorming plaats over de realisering van de projecten (het realisatiebesluit). De stuurgroep Zuidelijke Ringweg Groningen 2 e fase heeft in juli 2009 een bestuurlijk voorkeursbesluit genomen. Dit bestuurlijk voorkeursalternatief gaat uit van een oplossing op het bestaande tracé bestaande uit een variant met een verdiept liggende tunnelbak met overkluizingen (ook wel tunneldeksels genoemd). Dit stuurgroepbesluit heeft aan de basis gelegen van de bestuursovereenkomst die minister Eurlings (Verkeer en Waterstaat) in november 2009 heeft gesloten met de provincie en de gemeente Groningen. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft vervolgens in december 2009 besloten om met een zogenoemde aanvangsbeslissing de planstudie te starten. Rijkswaterstaat, de gemeente en de provincie Groningen werken sinds het besluit van de minister aan de startnotitie MER voor de planstudie en aan de inrichting van deze projectorganisatie die de impact van dit project moet kunnen beheersen. Ook is samen met Rijkswaterstaat gewerkt aan het vaststellen van het wegontwerp en de planvoorbereiding van het zuidelijke deel van de N33. Provinciale Staten hebben in 2009 ingestemd met het eindbeeld voor de Oostelijke Ringweg. Daarna is hard gewerkt aan de planuitwerking van het eerste project van dit eindbeeld, de ongelijkvloerse aansluiting Ringweg/Lewenborg/Ulgersmaborg. In de periode oktober tot en met november 2009 liep hiervoor de formele inspraakprocedure. Een belangrijk onderdeel daarvan was een inloopavond, waar volop informatie en ideeën zijn uitgewisseld tussen projectorganisatie en de aanwezige bewoners en betrokkenen. In 2009 viel het ook besluit over het voorkeurstracé voor de verbinding Groningen-Winsum- Mensingeweer. De daadwerkelijke realisatie, van deze voor de regio zo belangrijke ontsluitende verbinding, is daarmee een belangrijke stap dichterbij gekomen. Afgesproken is om voor het tracé nader onderzoek te doen naar de mogelijkheden om de negatieve effecten te verzachten (mitigatie) en deze waar nodig te compenseren. De resultaten hiervan worden opgenomen in het realisatiebesluit. In het kader van de opwaardering van de Vaarweg Lemmer-Delfzijl is ook duidelijkheid ontstaan over de vervanging van de bruggen over het Van Starkenborghkanaal bij Aduard en Dorkwerd. Provinciale Staten hebben besloten dat de brug bij Aduard zal worden verschoven naar de westzijde van de loswal. Vanaf de brug zal vervolgens een ontsluitingsroute voor Aduard om de Nijelandsterpolder gerealiseerd worden, die ten zuiden van Nieuwklap aansluit op de Friesestraatweg (N355). De brug bij Dorkwerd blijft gehandhaafd voor alle verkeer. De planuitwerking voor dit omvangrijke project is gestart. In samenwerking met Politie, OM en de vier gemeenten Veendam, Pekela, Stadskanaal en Vlagtwedde zijn wij gestart met Gericht Verkeerstoezicht (GVT) op de N366. GVT is gericht op de verbetering van de veiligheid en bestaat uit drie onderdelen, te weten aanpassing van de infrastructuur, educatie/ voorlichting en handhaving. De aanpassingen van de N366 op infrastructureel gebied zijn door Provinciale Staten vastgelegd in het eindbeeld N366, waarbij in 2015 alle kruisingen met de gemeentelijke wegen ongelijkvloers zullen zijn. Tot 2015 wordt ingezet op de twee andere elementen van GVT. Weggebruikers en omwonenden zijn in het afgelopen jaar voorgelicht over het project onder andere door middel van een huis-aan-huiskrant en mottoborden. De handhaving bestaat uit intensieve controles van de politie die toegespitst zijn op het soort ongevallen dat op deze weg veel voorkomt (bv. afstand houden en snelheid). In het kader van de versnellingsagenda is in 2009 een aantal onderhoudsprojecten versneld uitgevoerd. Bijvoorbeeld de asfaltering van de N367 bij Pekela (rotonde Turfweg tot aansluiting Zuidwending) en de N368 Blijham-Vlagtwedde. Het kruispunt bij Blijham is gereconstrueerd tot een rotonde, waardoor de veiligheid aanzienlijk is verbeterd. De weg is opnieuw geasfalteerd en voorzien van zogenaamde "stroomweg 100km belijning". Tevens is onderhoud uitgevoerd aan de bruggen en viaducten in dit wegvlak. Politieke Verantwoording 19

20 Marc Jager: "Veel inwoners van onze provincie zijn regelmatig of zelfs dagelijks afhankelijk van de bereikbaarheid van de stad Groningen. Alleen een goede mix van openbaar vervoer, fiets en auto kan scholen, bedrijven, winkels, ziekenhuizen en andere belangrijke voorzieningen in de stad - ook in de toekomst! - bereikbaar houden. In het afgelopen jaar is hard gewerkt aan een stevige fundering voor deze bereikbaarheid. Het startbesluit voor de Zuidelijke Ringweg dat minister Eurlings heeft genomen op basis van een gezamenlijk opgestelde bestuurlijke voorkeursvariant is daarvan een belangrijke peiler." Openbaar Vervoer Het busvervoer in Groningen en Drenthe door het OV-bureau Groningen Drenthe is opnieuw aanbesteed. Het openbaar vervoer in Groningen en Drenthe is vanaf nu in één concessie aanbesteed, met uitzondering van een aantal Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV)-lijnen en het kleinschalige openbaar vervoer zoals regiotaxi's en servicebussen. Sinds 14 december 2009 is Qbuzz als nieuwe grote vervoerder actief in Groningen en Drenthe. De aanbesteding is een complex traject gebleken. Daarom is in het dagelijks bestuur van het OV-bureau besloten het proces rond de aanbesteding te evalueren. Bij een volgende aanbestedingssituatie kunnen we deze ervaringen zo goed mogelijk benutten. Na het vaststellen van het Raamwerk Regiorail is in 2009 veel werk geleverd voor de verkenning van verschillende projecten. Het vergroten van de bereikbaarheid van de regio Groningen-Assen bestaat immers niet alleen uit het aanleggen van regiotramlijnen, maar ook uit het verbeteren van het regionale spoor, en het integreren van deze twee modaliteiten. Onder regie van de nieuw opgerichte stuurgroep Stationsgebied Spoorzone zullen projecten zoals 'Aanpassing station Europapark', en 'doorkoppeling plus upgrade HS Groningen' nader worden uitgewerkt. Toerisme Nieuwe tv-campagne Er gaat niets boven Groningen In december is de nieuwe promotiecampagne 'Er gaat niets boven Groningen' gelanceerd. In deze campagne, die Marketing Groningen in opdracht van de provincie Groningen heeft ontwikkeld, kan iedereen die Groningen een warm hart toedraagt via de site zijn eigen Groningen-spot maken en zo zelf bijdragen aan de promotie van de provincie. STAR In april 2009 zijn we samen met de gemeenten Stadskanaal, Veendam, de Rabobank en de crediteuren van de STAR gekomen tot een akkoord voor de oplossing van de financiële problemen van de stichting Stadskanaal Rail (STAR). Dit akkoord houdt in dat de overheden een deel van de schuld van de STAR aan de bank aflossen ( ) en dat de bank een deel van de openstaande leningen gedurende 15 jaar rente- en aflossingsvrij heeft gemaakt. De andere zes grote handelscrediteuren zijn eveneens bereid een bijdrage te leveren aan het in stand houden van de STAR. De voorgestelde regeling houdt in dat de drie overheden de crediteuren de helft van het te vorderen bedrag betalen en dat de crediteuren als tegenprestatie collectief de andere helft van hun vordering op de STAR kwijtschelden ( ). In totaal hebben de overheden gezamenlijk een bedrag van beschikbaar gesteld. Tevens is er bij de STAR een nieuw bestuur aangetreden. Met deze oplossing is een belangrijke toeristische voorziening voor de regio behouden. Noordelijke vaarverbinding Blauwestad In 2009 werd besloten tot de aanleg van de noordelijke vaarverbinding Blauwestad. Een belangrijke stap. Hiermee krijgt het Oldambtmeer nieuwe aansluitingen en ontstaan er uitgebreidere toeristische vaarmogelijkheden binnen de provincie. De realisatie van de noordelijke vaarverbinding geeft een stevige impuls aan het vaartoerisme in en rond Blauwestad. Politieke Verantwoording 20

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen Introductie provinciale financiën Provincie Groningen 08.04.2015 1 Wie zijn wij? Afdeling Financiën & Control Fred Hassert (afdelingshoofd) Harmen Boeijenk (clustercoördinator beleid en advies) Johan Oosterling

Nadere informatie

Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006

Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006 Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006 Datum voorstel : 5 juni 2007 Raadsvergadering d.d. : 5 juli 2007 Volgnummer : 2007R0031, agendanummer 6 Taakveld : Financiën Portefeuillehouder

Nadere informatie

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr 19 mei 2015 Corr.nr. 2015-20.867, FC Nummer 36/2015 Zaaknr. 574002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen ter vaststelling van de Voorjaarsnota 2015 en de daarin opgenomen

Nadere informatie

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001 BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002 d.d. 11-07-2001 1. Productgroepnummer: 0001 3. Productgroepnaam: Financieringsmiddelen Het betreft een verzameling van mogelijke financieringsmiddelen,

Nadere informatie

De Begrotingscyclus. Planning en Control in Gelderland

De Begrotingscyclus. Planning en Control in Gelderland De Begrotingscyclus Planning en Control in Gelderland Wettelijk kader (verslaggevingsregels) Provinciewet Planning en Control documenten opstellen conform BBV BBV = Besluit begroting en verantwoording

Nadere informatie

Provinciale Staten van Overijssel,

Provinciale Staten van Overijssel, Besluit PS/2016/400 Provinciale Staten van Overijssel, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten d.d. 24 mei 2016 - kenmerk 2016/0164733 en zoals door Provinciale Staten bij amendement gewijzigd op

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

: invoering Participatiewet in Oost-Groningen

: invoering Participatiewet in Oost-Groningen Voor het kiezen van de datum voor de raadsvergadering --> Klik op het knopje ernaast om een raadsvergaderdatum te selecteren.onderstaande velden worden door tekstverwerking ingevuld!!!stuur DIT RAADSVOORSTEL

Nadere informatie

Besluiten Provinciale Staten 24 september 2014

Besluiten Provinciale Staten 24 september 2014 p e r s b e r i c h t e-mail: website: statengriffie@provinciegroningen.nl www.provinciegroningen.nl PS-besluitenlijst, nr. 114 Groningen, 26 september 2014 Besluiten Provinciale Staten 24 september 2014

Nadere informatie

1.10 Programma 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

1.10 Programma 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 1.10 Programma 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Portefeuillehouder: mevrouw J.A. de Vries Baten en lasten Bedragen x 1.000 Realisatie 2011 2012 2013 2014 2015 2016 - Baten 10.1 Provinciefonds

Nadere informatie

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting De begroting van de provincie Utrecht voor 2012 Een samenvatting Hoeveel gaat de provincie Utrecht in 2012 uitgeven? Waaraan en waarom? Dat leest u in deze samenvatting. U zult zien dat wij voor 2012 duidelijke

Nadere informatie

Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota 2015

Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota 2015 p e r s b e r i c h t e-mail: website: statengriffie@provinciegroningen.nl www.provinciegroningen.nl PS-besluitenlijst, nr. 123, 25 juni 2015 Besluiten Provinciale Staten 24 juni 2015 Algemene Beschouwingen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 32 780 C Wijziging van de begrotingsstaat van het provinciefonds voor het jaar (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Nadere informatie

2015-686 HERZIEN. Spelregelkader EU-cofinanciering

2015-686 HERZIEN. Spelregelkader EU-cofinanciering 2015-686 HERZIEN Spelregelkader EU-cofinanciering Voorgestelde behandeling: - Statencommissie Financiën, Cultuur, Bestuur en Economie op 9 september 2015 - Provinciale Staten op 23 september 2015 - fatale

Nadere informatie

Startnotitie. Procedure vervreemding aandelen Essent. 1 Context

Startnotitie. Procedure vervreemding aandelen Essent. 1 Context Startnotitie 1 Context Op 1 juli 2008 is het groepsverbod uit de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in werking getreden. Als gevolg daarvan dient het beheer en eigendom van energienetwerken en de productie

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.16.0984 B.16.0984 Landgraaf, 23 mei 2016 ONDERWERP: Vaststellen zienswijze raad van begroting GGD Zuid Limburg 2017 Raadsvoorstelnummer:

Nadere informatie

Programmabegroting 2012

Programmabegroting 2012 PROGRAMMABEGROTING 2012 Programmabegroting 2012 De Programmabegroting 2012 en de bijbehorende bijlagen zijn een uitgave van de provincie Groningen en zijn verschenen in augustus 2011. Deze documenten vormen

Nadere informatie

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting Haarlem, 23 augustus 2011 2011 77 Onderwerp: Begroting 2012 Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting 1 Inleiding De voor u liggende begroting 2012-2015 is de eerste begroting van het nieuwe college na de verkiezingen

Nadere informatie

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds Nieuwe verdeelmodel provinciefonds vertaling ijkpunten naar inclusief actualisering Eindrapport Cebeon, 24 mei 2011 I Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bestuur... 4 3 Verkeer en vervoer... 6 4 Water en

Nadere informatie

Agenda vergadering Provinciale Staten op 14 november 2012

Agenda vergadering Provinciale Staten op 14 november 2012 Agenda vergadering Provinciale Staten op 14 november 2012 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering van de Provinciale Staten Datum: woensdag 14 november 2012 Aanvang: 10:00 uur (de vergadering

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5 2017MME151 College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel DATUM 26 september 2017 NUMMER PS AFDELING Managementondersteuning COMMISSIE Alle STELLER Alex van der Weij DOORKIESNUMMER 3992 DOCUMENTUMNUMMER

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1A 2513 AA s-gravenhage

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1A 2513 AA s-gravenhage Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1A 2513 AA s-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR

AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR 20 AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR ECONOMISCHE STRUCTUURVERSTERKING KOERS NOORD: OP WEG NAAR

Nadere informatie

Wat wordt de toekomst van de Zuidelijke Ringweg Groningen

Wat wordt de toekomst van de Zuidelijke Ringweg Groningen Wat wordt de toekomst van de Zuidelijke Ringweg Groningen 1 INHOUD Inleiding 3 Vijf oplossingen 4 Beoordelingskader 5 Vervolg 10 INFORMATIE EN CONTACT Voor informatie over de zuidelijke ringweg kunt u

Nadere informatie

Dialoog veehouderij Venray

Dialoog veehouderij Venray Dialoog veehouderij Venray aanbevelingen dialoog veehouderij gemeente Venray Datum 21 december 2016 Portefeuillehouder Martijn van der Putten Team RO Naam steller Jos Kniest De onderstaande aanbevelingen

Nadere informatie

icie /^ groningen 6-1 1 maart 2010 Corrnr 2010-15.618, W Nummer 6/2010

icie /^ groningen 6-1 1 maart 2010 Corrnr 2010-15.618, W Nummer 6/2010 icie /^ groningen 1 maart 2010 Corrnr 2010-15.618, W Nummer 6/2010 Zaaknr 237914 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen betreffende de herinrichting van de kruisingen van

Nadere informatie

Openbare besluitenlijst Gedeputeerde Staten 10 juli 2017

Openbare besluitenlijst Gedeputeerde Staten 10 juli 2017 Openbare besluitenlijst Gedeputeerde Staten 10 juli 2017 1 Onderwerp: Antwoorden statenvragen CU landschapskunst Rijsberman, M.A. 1. De antwoorden vast te stellen op de schriftelijke statenvragen van de

Nadere informatie

8 april 2014 Corr.nr , BO Nummer 14/2014 Zaaknr

8 april 2014 Corr.nr , BO Nummer 14/2014 Zaaknr 8 april 2014 Corr.nr. 2014-07935, BO Nummer 14/2014 Zaaknr. 496758 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen voor de overdracht van de provinciale weg N981, het wegvak ter

Nadere informatie

nummer 23 van 2005 Vaststelling Beleidsregels bij het Kader voor projectontwikkeling kijk

nummer 23 van 2005 Vaststelling Beleidsregels bij het Kader voor projectontwikkeling kijk nummer 23 van 2005 Vaststelling Beleidsregels bij het Kader voor projectontwikkeling ICT in Drenthe: een economische kijk Besluit van gedeputeerde staten van Drenthe van 22 februari 2005, kenmerk 5.3/2005001126,

Nadere informatie

p e r s b e r i c h t

p e r s b e r i c h t p e r s b e r i c h t e-mail: website: statengriffie@provinciegroningen.nl www.provinciegroningen.nl PS-besluitenlijst, nr. 134 Groningen, 2 juni 2016 Besluitenlijst Provinciale Staten 1 juni 2016 Woensdag

Nadere informatie

Commissie Welzijn, Zorg en Cultuur Commissie Ruimte, Water en Groen (t.k.) 23 april 2002 Nr , PB Nummer 25/2002

Commissie Welzijn, Zorg en Cultuur Commissie Ruimte, Water en Groen (t.k.) 23 april 2002 Nr , PB Nummer 25/2002 Commissie Welzijn, Zorg en Cultuur Commissie Ruimte, Water en Groen (t.k.) 23 april 2002 Nr. 2002-06055, PB Nummer 25/2002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen inzake

Nadere informatie

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend Aan de Raad Agendapunt: 6b Onderwerp: Jaarverslag 2012 Kenmerk: Status: BV - Financiën / SH Besluitvormend Kollum, 28 mei 2013 Samenvatting Het jaar 2012 wordt door de gemeente Kollumerland c.a. afgesloten

Nadere informatie

Sector/stafafdeling: Ter behandeling in de vergadering van: de commissie Samenleving d.d. 3 april 2019 de Raad d.d. 26 maart 2019

Sector/stafafdeling: Ter behandeling in de vergadering van: de commissie Samenleving d.d. 3 april 2019 de Raad d.d. 26 maart 2019 Gt:MH NHJ ïl I. Sector/stafafdeling: Portefeuillehouder: Wethouder Van der Kooi Ter behandeling in de vergadering van: de commissie Samenleving d.d. 3 april 2019 de Raad d.d. 26 maart 2019 Onderwerp: Uitvoeringsnotitie

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Planstudie Paddepoelsterbrug Steller Jeanet Halsema De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon 050-3678865 Bijlage(n) 0 Ons kenmerk 6261150 Datum Uw brief van Uw kenmerk

Nadere informatie

Oplegnotitie begroting 2017

Oplegnotitie begroting 2017 Oplegnotitie begroting 2017 In het tweede kwartaal 2016 worden nog veel besluiten genomen over de toekomst van Permar. Dat maakt het op het moment van schrijven van deze begroting vrijwel onmogelijk om

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel

Statenvoorstel. Perspectief Groene Hart Bestuurlijke samenvatting van het voorstel Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 13 juni 2017 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Behandeld ambtenaar : mw L.G.J van Westbroek E-mailadres: lgj.van.westbroek@pzh.nl Telefoonnummer:

Nadere informatie

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Begrotingswijziging 76/17A

Begrotingswijziging 76/17A Begrotingswijziging 76/17A Voorgestelde behandeling : Procedurevergadering : 20 november 2017 Onderwerp Begrotingswijziging gereserveerde middelen Energie voor uitvoering Energietransitie 2018-2019 Aan

Nadere informatie

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging. Zaaknummer: BECJDL06. Verkoop aandelen Intergas

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging. Zaaknummer: BECJDL06. Verkoop aandelen Intergas Collegevoorstel Inleiding De directie van Intergas heeft na intensieve onderhandelingen overeenstemming bereikt met Enexis over een bod van in totaal 200 miljoen op alle aandelen van Intergas. Omdat de

Nadere informatie

Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota

Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota Besluiten Provinciale Staten 18 juni 2008 Algemene Beschouwingen bij de Voorjaarsnota De negen fracties in Provinciale Staten hebben gisteren hun Algemene Politieke Beschouwing gehouden. De Voorjaarsnota

Nadere informatie

Onderzoeksplan doeltreffendheid en doelmatigheid 2018

Onderzoeksplan doeltreffendheid en doelmatigheid 2018 splan doeltreffendheid en doelmatigheid 2018 Gemeente Groningen Oktober 2017-1 - 1. Algemeen Op grond van artikel 213a Gemeentewet moet ons college periodiek onderzoek doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid

Nadere informatie

Provinciale Staten VOORBLAD

Provinciale Staten VOORBLAD Provinciale Staten VOORBLAD Onderwerp SIS-nummer Agendering (advies griffie) Behandelwijze Overlegpunten/ beslispunten Context Agendaverzoek GS: Gelders Provinciaal Ambitie Statement leren voor Duurzame

Nadere informatie

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas provincie :: Utrecht Plan van aanpak Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas In samenwerking tussen Veenendaal: 23 oktober 2017 Versie: 0.1 Opgesteld door: Maurice Kassing Gemeente

Nadere informatie

Transitieplan. 12 september 2013

Transitieplan. 12 september 2013 Transitieplan 12 september 2013 Situatie Oost-Groningen Hoog aantal Wsw-ers (3,5 x landelijk gemiddelde) Hoog aantal Wajongeren (2 x landelijk gemiddelde) Arbeidsparticipatie is laag (61% ten opzichte

Nadere informatie

PS-besluitenlijst d.d. 25 en 26 juni 2008

PS-besluitenlijst d.d. 25 en 26 juni 2008 PS-besluitenlijst d.d. 25 en 26 juni 2008 Aan deze openbare besluitenlijst kunnen geen rechten worden ontleend. Alleen de tekst van het door provinciale staten vastgestelde verslag bevat de formele besluitvorming

Nadere informatie

Technische briefing Jaarstukken 2016

Technische briefing Jaarstukken 2016 Technische briefing Jaarstukken 2016 Provincie Gelderland 10 april 2017 Agenda Technische briefing 9.30 uur Welkom en opening (Bob Roelofs) 9.45 uur Jaarstukken 2016 (Jaap de Jong) 10.15 uur PwC Accountantsverslag

Nadere informatie

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 RAADSVOORSTEL Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9 Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 Portefeuillehouder: College datum: 6 mei 2009 Samengevat voorstel 1. Het jaarverslag 2008

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

Bestuurlijke programmaopdrachten 2009-2010 Regio Groningen-Assen

Bestuurlijke programmaopdrachten 2009-2010 Regio Groningen-Assen Bestuurlijke programmaopdrachten - Regio Groningen-Assen stuurgroep 22 juni Bijlage 3 Bestuurlijke programmaopdrachten.doc Bestuurlijke programmaopdracht bereikbaarheid Verbetering en waarborging bereikbaarheid

Nadere informatie

Najaarsnota 2017 Beleidsmatige en financiële actualisatie Provincie Gelderland

Najaarsnota 2017 Beleidsmatige en financiële actualisatie Provincie Gelderland Najaarsnota 2017 Beleidsmatige en financiële actualisatie Provincie Gelderland vrijdag 29 september 2017 19:16 Bezoekadres: Markt 11, 6811 CG ARNHEM Postadres: Postbus 9090, 6800 GX ARNHEM Telefoon: (026)

Nadere informatie

Aan de leden van Provinciale Staten

Aan de leden van Provinciale Staten Aan de leden van Provinciale Staten Datum : 18 december 2007 Briefnummer : 2007-51.989/51/A.19, CW Zaaknummer : 52215 Behandeld door : Dommelen R. van Telefoonnummer : (050) 316 4524 Antwoord op : Bijlage

Nadere informatie

Uitwerking revolverend fonds jongvolwassenen met

Uitwerking revolverend fonds jongvolwassenen met Aan de gemeenteraad Zaaknummer 209444 Onderwerp: schulden a Voorstel Uitwerking revolverend fonds jongvolwassenen met 1. Het college opdracht te geven de invulling van het revolverend fonds per 1 februari

Nadere informatie

Stellingen Provinciale Staten

Stellingen Provinciale Staten Stellingen Provinciale Staten Thema s en onderwerpen Toelichting... 2 Algemene informatie... 3 Thema: Economie... 3 1.1 Samenwerking Duitsland *... 3 2.1 Landbouw... 3 3.1 Recreatie en toerisme... 4 Thema

Nadere informatie

Besluitvorming. Plafond/streefbedrag 10.000.000. Minimumbedrag 0

Besluitvorming. Plafond/streefbedrag 10.000.000. Minimumbedrag 0 Criteria Naam en nummer Soort Instellingsdatum Besluitvorming Nut en noodzaak Functie Doel Ambtelijk beheerder Voeding Toelichting B0442003 Reserve Cofinancieringsfonds Kennis en innovatie Bestemmingsreserve

Nadere informatie

Raadsvergadering : 14 juni 2016 agendapunt : Commissie : - : Oprichting stichting Veilig Thuis Noord Oost Gelderland

Raadsvergadering : 14 juni 2016 agendapunt : Commissie : - : Oprichting stichting Veilig Thuis Noord Oost Gelderland Zaaknummer : 170397 Raadsvergadering : 14 juni 2016 agendapunt : Commissie : - Onderwerp : Oprichting stichting Veilig Thuis Noord Oost Gelderland Collegevergadering : 17 mei 2016 agendapunt : 21 Portefeuillehouder

Nadere informatie

Voorjaarsnota 2009 provincie Groningen. versie PS 12.05.09

Voorjaarsnota 2009 provincie Groningen. versie PS 12.05.09 Voorjaarsnota 2009 provincie Groningen versie PS 12.05.09 1 2 Inhoudsopgave DEEL 1. HOOFDLIJNEN VAN BELEID 2009-2013 (KOERSVERHAAL)... 7 1. FINANCIËN... 7 2. SOCIALE AGENDA... 9 3. ECONOMISCHE AGENDA...

Nadere informatie

Statenvoorstel. Verhoging subsidieplafond en wijziging van de Subsidieregeling groen 2016, paragrafen 2.4 en 2.10

Statenvoorstel. Verhoging subsidieplafond en wijziging van de Subsidieregeling groen 2016, paragrafen 2.4 en 2.10 Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 21 november 2017 Portefeuillehouder: Weber, JF Uiterlijke beslistermijn: 31 december 2017 Behandeld ambtenaar : A.P.J. van der Sluis E-mailadres: apj.vander.sluis@pzh.nl

Nadere informatie

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk Nationale landschappen: aandacht en geld nodig! 170610SC9 tk 7 Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk De Rekenkamer Oost-Nederland heeft onderzoek

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 Heerenveen, 3 december 2018 Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 1 Inhoud 1. Inleiding: een korte beschrijving van de stichting Feanetië 3 2. Analyse sterke/zwakke punten

Nadere informatie

Decentralisatie Jeugdzorg FoodValley: Elke jeugdige telt en doet mee. Afsprakenset Versie 23 januari 2013

Decentralisatie Jeugdzorg FoodValley: Elke jeugdige telt en doet mee. Afsprakenset Versie 23 januari 2013 Decentralisatie Jeugdzorg FoodValley: Elke jeugdige telt en doet mee. Afsprakenset 2013-2015 Versie 23 januari 2013 Doel: Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten in de FoodValley in staat om de zorg voor

Nadere informatie

Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle. Inhoudsopgave Samenvatting pag. 1. Ontwerpbesluit I pag.

Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle. Inhoudsopgave Samenvatting pag. 1. Ontwerpbesluit I pag. STATENVOORSTEL Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle Registratienummer : 2005cgc000636i Rapporteur : J.G.P. van Bergen Titel : Programmabegroting 2006 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Provinciale Staten van Overijssel

Provinciale Staten van Overijssel www.prv-overijssel.nl Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 75 02 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum EMT/2005/1830

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Groningen Een van de 35 van Nederland

Arbeidsmarkt Groningen Een van de 35 van Nederland Arbeidsmarkt Groningen Een van de 35 van Nederland https://www.youtube.com/watch?v=k1cwrsjoquq Werk in Zicht is een samenwerkingsverband tussen 27 gemeenten (23 Groninger en 4 Drentse gemeenten), UWV en

Nadere informatie

Evaluatie stichting Afvalfonds

Evaluatie stichting Afvalfonds Evaluatie stichting Afvalfonds Inleiding Het ministerie van I&M (voorheen VROM) heeft Stichting Afvalfonds meerjarig een subsidie toegekend. Stichting Afvalfonds legt verantwoording af over de subsidie

Nadere informatie

v o o r d r a c h t 21 mei 2019 Documentnummer: , afdeling Mobiliteit Projecten Dossiernummer : K1280

v o o r d r a c h t 21 mei 2019 Documentnummer: , afdeling Mobiliteit Projecten Dossiernummer : K1280 v o o r d r a c h t 21 mei 2019 Documentnummer: 2019-031568, afdeling Mobiliteit Projecten Dossiernummer : K1280 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen voor het beschikbaar

Nadere informatie

Datum : Briefnummer : 2014-20.110/21/A.9, PPM Zaaknummer : 518410 Behandeld door : Pol, E.P. Telefoonnummer : (050) 316 4549 E-mail Bijlagen :

Datum : Briefnummer : 2014-20.110/21/A.9, PPM Zaaknummer : 518410 Behandeld door : Pol, E.P. Telefoonnummer : (050) 316 4549 E-mail Bijlagen : Aan Provinciale Staten Datum : Briefnummer : 2014-20.110/21/A.9, PPM Zaaknummer : 518410 Behandeld door : Pol, E.P. Telefoonnummer : (050) 316 4549 E-mail Bijlagen : : e.pol@provinciegroningen.nl 5 Onderwerp

Nadere informatie

Petitie voor Provinciale Staten Overijssel inzake N340 Zwolle - Ommen

Petitie voor Provinciale Staten Overijssel inzake N340 Zwolle - Ommen Petitie voor Provinciale Staten Overijssel inzake N340 Zwolle - Ommen De onderhavige petitie wordt u aangeboden door een overgrote meerderheid van de bedrijven, organisaties en inwoners die direct betrokken

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 10 mei 2012 Agendapuntnummer : VIII, punt 6 Besluitnummer : 389 Portefeuillehouder : Wethouder Mirjam Pauwels Aan de gemeenteraad Onderwerp: Programma Decentralisaties.

Nadere informatie

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken 2014. gemeente. Behandelend ambtenaar:

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken 2014. gemeente. Behandelend ambtenaar: Advies aan burgemeester en wethouders gemeente Simpelveld Datum advies: 6 mei 2015 Financiële consequenties: Afdeling: Bedrijfsvoering Zaakkenmerk: 47584 Openbare besluitenlijst: ja Behandelend ambtenaar:

Nadere informatie

Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ

Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ Werken aan evenwicht 21 maart 2013 Agenda Terugblik vorige bijeenkomst december 2012 Aanpak en prioritering Uitkomsten en effecten voor het komende jaar

Nadere informatie

Samen werken aan een aantrekkelijke leefomgeving, waarin elke inwoner weet wat kan en mag en waar de gemeente faciliteert.

Samen werken aan een aantrekkelijke leefomgeving, waarin elke inwoner weet wat kan en mag en waar de gemeente faciliteert. Heemstede Bloemendaal Kwartaalbrief Implementatie Omgevingswet November 2017 Registratienummer:2017022100 Op 29 juni 2017 in Heemstede en op 6 juli 2017 in Bloemendaal heeft u een besluit genomen over

Nadere informatie

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

provinsje fryslân provincie fryslân

provinsje fryslân provincie fryslân Heerenveen provinsje fryslân provincie fryslân Provinciale Staten van Fryslân postbus 20120 8900 hm leeuwarden tweebaksmarkt 52 telefoon: (058) 292 59 25 telefax: (058) 292 5125 ;vvsv.fryslan.ni provincie@fryslan.nl

Nadere informatie

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep De Kunst van Samen. Aan de Gemeenteraad

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep De Kunst van Samen. Aan de Gemeenteraad VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep 2016-2020 De Kunst van Samen. Geachte raad, Aan de Gemeenteraad VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. Hierbij biedt ons college u het Kunst-

Nadere informatie

Financiële vertaling Profiel provincies

Financiële vertaling Profiel provincies Financiële vertaling Profiel provincies De provincies leveren al een forse bijdrage aan het op orde brengen van de overheidsfinanciën. In de periode 2008-2011 wordt jaarlijks 200 miljoen euro bijgedragen

Nadere informatie

WGDO: Good practice controle taakvelden BBV

WGDO: Good practice controle taakvelden BBV WGDO: Good practice controle taakvelden BBV Datum: 10-jan-2018 Betreft: Taakvelden (van/voor WGDO) 1. Inleiding Met ingang van het begrotingsjaar 2017 dient de gemeente of provincie in de financiële begroting

Nadere informatie

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Lokale Energie Lokale Energie - 4 Lokale energie-initiatieven - Een loket voor buurt- en dorpsinitiatieven Projectnaam : Lokale Energie Opdrachtgever

Nadere informatie

B&W-Aanbiedingsformulier

B&W-Aanbiedingsformulier B&W.nr. 09.0305, d.d. 31 maart 2009 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Oprichting N.V. Beheer Openbare Ruimte BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. Behoudens advies van de Ondernemingsraad als

Nadere informatie

p e r s b e r i c h t

p e r s b e r i c h t p e r s b e r i c h t e-mail: website: statengriffie@provinciegroningen.nl www.provinciegroningen.nl PS-besluitenlijst, nr. 140 Groningen, 10 november 2016 Besluiten Provinciale Staten 9 november 2016

Nadere informatie

J^ J. provmcie ~^^^ groningen

J^ J. provmcie ~^^^ groningen J^ J. provmcie ~^^^ groningen 13 maart 2012 Corr.nr. 2012-11.623, LGW Nummer 6/2012 Zaaknr. 385833 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten over deelname aan RaboStreekrekeningen en de

Nadere informatie

Onderwerp: Voorstel tot instemming van de rapportage Bereikbaar Boxmeer ook na 2020 en uitwerking van de gedane aanbevelingen.

Onderwerp: Voorstel tot instemming van de rapportage Bereikbaar Boxmeer ook na 2020 en uitwerking van de gedane aanbevelingen. Gemeente Boxmeer Onderwerp: Voorstel tot instemming van de rapportage Bereikbaar Boxmeer ook na 2020 en uitwerking van de gedane aanbevelingen. Nummer: AAN de Raad van de gemeente Boxmeer Boxmeer, 29 januari

Nadere informatie

Uitkering superdividend aan EZ 20.000.000 EZ opteert voor uitbetaling in twee tranches: - 10.000.000 in 2015-10.000.000 in 2016

Uitkering superdividend aan EZ 20.000.000 EZ opteert voor uitbetaling in twee tranches: - 10.000.000 in 2015-10.000.000 in 2016 Concept tekst Bestuurlijk Principeakkoord EZ Noord Nederland inzake NOM. Versie 12 april 2016 (inclusief aanvullende afspraken m.b.t. Onderneming X) 1. De provincies Fryslân, Groningen en Drenthe enerzijds

Nadere informatie

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 368891 Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 Onderwerp: Beleidsbegroting 2013-2016 Verantwoordelijk portefeuillehouder: Drs. F.P. Fakkers SAMENVATTING Vanuit

Nadere informatie

WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant

WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant Zaaknummer 00437599 Onderwerp WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant Collegevoorstel Inleiding In de regio Hart van Brabant speelt een aantal ontwikkelingen op het gebied

Nadere informatie

Jaarstukken Informatiebijeenkomst 4 april 2018

Jaarstukken Informatiebijeenkomst 4 april 2018 Jaarstukken 2017 Informatiebijeenkomst 4 april 2018 Agenda informatiebijeenkomst Welkom en opening (Bob Roelofs) Jaarstukken 2017 (Ralph Verhoeff) PwC Accountantsverslag (Sytse Jan Dul) Afsluiting (Bob

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen

Raadsvoorstel. Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen Raadsvoorstel Project Herinrichting Herenweg, Oranje Nassaulaan Warmond doel: aan: besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen zaaknummer: 168639 datum voorstel: 7 september 2016 datum collegevergadering:

Nadere informatie

Verdubbeling N33. Zuidbroek Appingedam

Verdubbeling N33. Zuidbroek Appingedam Verdubbeling N33 Zuidbroek Appingedam De provincie Groningen en de regio hebben zich gezamenlijk ingezet voor de verdubbeling van de rijksweg N33 tussen Zuidbroek en Appingedam. Dit moet een stimulans

Nadere informatie

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw mr. M.C. van der Laan

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw mr. M.C. van der Laan Cultuurconvenant 2005 2008 OCW, provincie Overijssel, provincie Gelderland, gemeente Zwolle, gemeente Enschede, gemeente Hengelo, gemeente Apeldoorn, gemeente Arnhem, gemeente Nijmegen De Staatssecretaris

Nadere informatie

Tabel 3-1 bedragen x 1.000

Tabel 3-1 bedragen x 1.000 3 Ruimte en Wonen Wat mag het kosten Tabel 3-1 bedragen x 1.000 2018 2019 2020 2021 2022 actualisatie perspectief energie hoofdinfrastructuur -0,1 actualisatie Wabo 1,0 0,3 0,3 0,3 0,3 kavelwinkel ICT

Nadere informatie

de jeugd is onze toekomst

de jeugd is onze toekomst de jeugd is onze toekomst vereniging van groninger gemeenten Bestuursakkoord Jeugd 2008-2012 In veel Groninger gemeenten zijn er kinderen met problemen. En daarvan krijgen er te veel op dit moment niet

Nadere informatie

BEGROTING 2014-2017 bij ongewijzigd beleid Werkvoorzieningschap De Sluis

BEGROTING 2014-2017 bij ongewijzigd beleid Werkvoorzieningschap De Sluis BEGROTING 2014-2017 bij ongewijzigd beleid Werkvoorzieningschap De Sluis Opgesteld door het Dagelijks Bestuur te Woerden d.d. 3 juli 2013 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur d.d. 3 juli 2013 Carrosserieweg

Nadere informatie

Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg

Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg Startnotitie Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg 1 Aanleiding voor het onderzoek In de jaarrekening en het jaarverslag leggen Gedeputeerde Staten jaarlijks verantwoording

Nadere informatie

jaar stuknr. categorie/agendanr. stuknr. B. en W /837 låçéêïéêéw= Vaarverbinding Erica-Ter Apel; gemeentelijke garantstelling

jaar stuknr. categorie/agendanr. stuknr. B. en W /837 låçéêïéêéw= Vaarverbinding Erica-Ter Apel; gemeentelijke garantstelling séêòçéâ=~~å=çé=ê~~ç=çé=öêçåç=î~å=~êíáâéäéå=nsmi=äáç=n=ëìä= É=Éå=NSVI=äáÇ=Q=î~å=ÇÉ=dÉãÉÉåíÉïÉí=EÜÉí=âÉåÄ~~ê=ã~âÉå= î~å=ïéåëéå=éå=äéçéåâáåöéå=çîéê=çåíïéêéäéëäìáí=åçääéöéfk= jaar stuknr. categorie/agendanr.

Nadere informatie

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN!

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! DOELEN VAN PARTICIPATIEWET ALLEEN TE HALEN ALS RIJK, PROVINCIE, GEMEENTEN, ONDERWIJS EN SOCIALE PARTNERS GEZAMENLIJK AAN DE SLAG GAAN! DE PARTICIPATIEWET IN OOST-GRONINGEN:

Nadere informatie

24 januari 2012 Corr.nr. 2012-02542, VB Nummer 2/2012 Zaaknr. 374832

24 januari 2012 Corr.nr. 2012-02542, VB Nummer 2/2012 Zaaknr. 374832 fmff^ groningen Pifypiordrac h t 24 januari 2012 Corr.nr. 2012-02542, VB Nummer 2/2012 Zaaknr. 374832 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen voor het realiseren van de

Nadere informatie

Voorstel. Uitgangspunten regiovisie. De regiovisie gaat uit van de volgende uitgangspunten:

Voorstel. Uitgangspunten regiovisie. De regiovisie gaat uit van de volgende uitgangspunten: Voorstel Cluster : samenleving Nummer : 5 Portefeuillehouder : Linda van der Deen Datum vergadering : 20 april 2015 Onderwerp : Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling Inleiding Als gevolg van

Nadere informatie

Gedeputeerde Staten. 2012 HK Haarlem. Betreft: beleidsinformatie jeugdzorg. Geachte leden,

Gedeputeerde Staten. 2012 HK Haarlem. Betreft: beleidsinformatie jeugdzorg. Geachte leden, POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM Provinciale Staten van Noord-Holland door tussenkomst van de Statengriffier, mr. J.J.M. Vrijburg Florapark 6, kamer L-104 2012 HK Haarlem Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon

Nadere informatie