Speech Frank Elderson Pensioenseminar, Theater t Spant, Bussum, 9 september 2016
|
|
- Magdalena van der Horst
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Speech Frank Elderson Pensioenseminar, Theater t Spant, Bussum, 9 september 2016 Bussum, t Spant U bent beter in staat veranderingen door te voeren, dan u misschien zelf voor mogelijk hield, sprak Frank Elderson in zijn openingsspeech voor het jaarlijkse pensioenseminar, na een opsomming van wat er de afgelopen 5 jaar door de sector was bereikt. Houdt dat verandervermogen vast, want daar zal ook in de komende jaren nog een groot beroep op worden gedaan., voegde hij daaraan ter aansporing toe. Weliswaar weet niemand op dit moment hoe ons pensioenstelsel er precies gaat uitzien, maar dát er veel gaat veranderen staat vast, was Eldersons boodschap. Zie onder voor de volledige speech: Dames en heren, Ook ik heet u van harte welkom bij dit jaarlijkse Pensioenseminar van De Nederlandsche Bank. De twaalfde editie. En dit jaar is het thema: Op koers?!. We schrijven dat met een vraagteken en een uitroepteken. Ik weet niet precies hoe je dat uitspreekt, dus vertel ik dat er maar even bij. Daar heb je ze weer, van De Nederlandsche Bank, met hun oproep om je voor te bereiden op de toekomst zult u bij dit thema misschien denken. Dat roepen ze al een paar jaar tijdens hun pensioenseminar. En ja, inderdaad, ook dit jaar sta ik hier met die oproep, net als, deo volente, vermoedelijk ook volgend jaar. En dus verwacht u van mij inzichten en vergezichten. En sta ik hier met Op Koers. Terecht vraagt u van mij dan ook: op koers waarheen? 1
2 Waarheen leidt de weg? En het punt is: dat weet ik niet precies. Dat weet DNB niet precies. En u weet t vermoedelijk ook niet precies. Anders hadden we u en de andere fondsen wel één kant op zien bewegen. Dat zien we niet. En dáár wil ik t graag met u in t komend kwartier over hebben. Natuurlijk, sinds afgelopen mei, toen de SER kwam met de uitwerking van een aantal varianten, weten we al iets beter hoe het pensioenstelsel er in de toekomst uit zal zien. Ook wij van DNB hebben onze duit in het zakje gedaan in deze discussie, door vanuit ons mandaat een aantal bouwstenen aan te reiken voor een toekomstbestendig pensioenstelsel. Namelijk individuele pensioenpotten en een leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid. Zo nodig aangevuld met een beperkte buffer. Je moet oppassen dat je de buffer niet zo groot maakt dat je het huidige systeem gaat kopiëren. Bij een buffer van 10 procent kunnen wij ons zeker iets voorstellen. Daarboven neemt de meerwaarde af en nemen de negatieve gevolgen toe. We hebben hier in juni over gepubliceerd. En hoewel ik hoop dat er snel een nieuw stelsel komt, zal dat niet van de ene op de andere dag geregeld zijn, en moeten we in de tussentijd niet gaan afwachten. Want, al kunnen we misschien niet voorspellen wat de toekomst gaat brengen, we kunnen er wel zeker van zijn dat er veel gaat veranderen. Dat laatste is overigens niets nieuws, want uw sector is al jaren in beweging. En dat zal de komende jaren nog wel even doorgaan, gezien alle discussie van nu. En die veranderingen kunnen zelfs in een stroomversnelling komen. En hoe blijf je dan op koers? Geen eenvoudige opgave. 2
3 Maar wel een waartegen u volgens ons opgewassen moet zijn, als wij afgaan op het recente verleden. In die periode heeft u namelijk al aangetoond dat te kunnen, een vaarroute uitzetten, als u de schouders eronder zet, in een tijdsgewricht waarin veel verandert. Immers, niemand van u had vijf jaar geleden kunnen voorspellen hoe het pensioenlandschap er nu uit zou zien - dat verwachtten wij als toezichthouder ook niet van u. Toen niet en nu niet. Dus laten we die situatie van de afgelopen jaren er eens bij pakken en inzoomen op vier gebieden: Consolidatie Duurzaamheid Pensioenkortingen En, tot slot, geschiktheid van bestuurders. En als we dan deze gebieden onder de loep nemen en bekijken hoe die er toen voor stonden en we vergelijken dat met hoe het er nu voor staat, dan kunt u wellicht voor uw pensioenfonds een aantal lijnen doortrekken, en die ontwikkelingen extrapoleren. Neem Consolidatie, om te beginnen. In 2010 sprak mijn voorganger Joanne Kellermann bij Buitenhof haar verwachting uit dat we toegingen naar 100 pensioenfondsen. Die uitspraak leidde tot de nodige ophef. Zeker ook omdat we niet lang daarna begonnen met onze onderzoeken naar de toekomstbestendigheid van pensioenfondsen. Was de toezichthouder er soms op uit om een grote groep fondsen tot liquidatie te dwingen? Nee. Maar wij zagen een trend en wij zagen kwetsbare fondsen. En die fondsen hebben wij gevraagd hoe zij de toekomst zagen. Wij vonden en vinden het namelijk belangrijk dat alle pensioenfondsen 3
4 nadenken over hun toekomstbestendigheid. Gelukkig zien we dit ook steeds meer gebeuren. Want kijk nu ns? In 2010, toen Joanne haar uitspraken deed, waren er 559 fondsen. En nu, zes jaar later, is dat aantal meer dan gehalveerd, tot minder dan 300, en zijn er zo n zestig fondsen die in liquidatie zijn of daartoe een aanzet hebben gemaakt. Dus de trend die wij in 2010 noemden, zet door. Dan het tweede gebied dat ik net noemde: Duurzaamheid. Wij hebben onlangs ons onderzoek naar duurzaam beleggingsbeleid van pensioenfondsen afgerond, en gaan dat binnenkort uitbrengen. Als we zien waar u anno 2016 staat als sector en dat vergelijken met vijf jaar daarvoor, dan zien we dat dit onderwerp veel meer en steeds hoger op de agenda is komen te staan. En we zien duidelijke koplopers in de sector. Vijf jaar geleden was het eigenlijk nog niet echt een onderwerp. Wel waren er belangrijke uitzonderingen. Sommige pensioenfondsen hadden toen al een breed en vergaand beleid rondom duurzaam beleggen. Een voorbeeld is een fonds dat in 2011 de ambitie formuleerde om duurzaamheid te integreren in alle beleggingscategorieën. Vijf jaar later hebben ze verschillende activiteiten in uitvoering gebracht en is het fonds een duidelijke koploper met een ontwikkelde visie en beleid op duurzaamheid. We zien nu dat er veel meer aandacht voor dit onderwerp is. En dat de aandacht behoorlijk verlegd is. Waar duurzaam beleggen lange tijd veelal werd benaderd vanwege de reputatierisico s die foute beleggingen met zich meebrengen, zien we de laatste jaren een verschuiving, van reputatierisico naar financieel 4
5 risico en naar financiële kans. We zien dat de focus steeds meer komt te liggen op het perspectief van duurzaamheid als goede en kansrijke investering. En dat fondsen daarbij ook meer oog krijgen voor de financiële risico s van niet-duurzaam beleggen. Ik vind dit een zeer positieve ontwikkeling. En niet onbelangrijk het is een ontwikkeling die uit de sector zelf is gekomen. Ik raad u van harte aan ons onderzoeksrapport binnenkort te lezen. En dan is er, onvermijdelijk, het onderwerp Korten. Toen in 2010 een klein aantal fondsen een korting op de pensioenen moest doorvoeren, kwam dat voor velen als een donderslag bij heldere hemel. Nederland werd er voor het eerst mee geconfronteerd dat pensioengaranties toch niet zo hard waren als gedacht. Deelnemers waren zich er misschien van bewust dat indexatie niet altijd gegeven kon worden, maar ze waren er niet van doordrongen dat het pensioen ook naar beneden kon. Met grote maatschappelijke ophef tot gevolg. Pensioenfondsbestuurders waren niet te benijden op dat moment. Maar de sector heeft hier lering uit getrokken. Pensioenfondsen communiceren inmiddels duidelijker dat kortingen niet uit te sluiten zijn. Nu willen we nog een stap verder, door niet alleen te kijken naar de korte termijn, maar ook naar de middellange termijn. Daarom doen wij samen met de AFM onderzoek naar de financiële opzet en de informatie daarover aan de deelnemers. Wij willen graag dat de deelnemer niet alleen weet hoe het er nu voor staat, maar ook wat hij of zij in de komende jaren kan verwachten. Dat onderzoek loopt nu. De resultaten brengen we later dit jaar naar buiten. Maar we moeten realistisch zijn; de financiële omgeving is uitdagend. Hopelijk verbetert de financiële positie. Maar als dat niet gebeurt, dan zijn maatregelen helaas noodzakelijk. We mogen kortingen niet 5
6 doorschuiven, omdat dan onvermijdelijk volgende generaties opgezadeld worden met tekorten. En dat is volstrekt ongewenst. En dan, tot slot, de Geschiktheid van bestuurders. Vóór de financiële crisis, leek het besturen van een pensioenfonds soms meer iets om erbij te doen. Dat is in de loop van de tijd wel veranderd. Uit de crisis bleek dat het erbij doen te weinig was om de complexiteit van het besturen van een pensioenfonds aan te kunnen. De maatschappij is ook meer eisen gaan stellen. En dus werd deskundigheid een belangrijk thema. Deskundigheid om te besturen, om risico s en complexe beleggingsportefeuilles te beheren. Sinds 2011 toetsen wij daarom bestuurders op hun geschiktheid. En dus zien we dat de sector de afgelopen jaren een belangrijke deskundigheidsslag heeft gemaakt. En we zien dat er steeds deskundiger kandidaten ter toetsing aan DNB worden voorgedragen. Waarom kom ik met deze terugblik, denkt u wellicht? Omdat we daaruit een paar positieve conclusies kunnen trekken, die ik graag met u wil delen. Ten eerste: Dat er beter wordt nagedacht over de toekomstbestendigheid van het pensioenfonds. Dat er meer toekomstgericht wordt belegd. Dat er beter wordt gecommuniceerd. En dat er geschiktere bestuurders komen. Dat er, kortom, een belangrijke professionaliseringsslag heeft plaatsgevonden in de afgelopen jaren. En dat is uw verdienste. En dat is iets waar u trots op mag zijn. Want ik begrijp goed dat het in uw positie al jaren lang niet gemakkelijk is de hoop erin te houden. Een positie, die mij al enkele malen heeft doen denken aan de aan Willem van Oranje toegeschreven uitspraak: Men hoeft niet te hopen 6
7 om iets te ondernemen, noch te slagen om te volharden. Die laatste uitspraak is op uw sector overigens minder van toepassing, want u moet niet alleen volharden, maar ook slagen. ;) Ten tweede leert deze terugblik ons dat uw sector voortdurend in beweging is. En dan heb ik het in mijn terugblik nog niet eens gehad over alle nieuwe wetgeving waar u de laatste jaren mee te maken hebt gekregen en die u hebt doorgevoerd. Geen sine cure, maar zoals ik al zei als u de schouders eronder zet, dan bent u tot veel in staat. En dat laatste is de derde les die wij uit deze terugblik kunnen trekken. Namelijk dat u beter in staat bent veranderingen door te voeren, dan u misschien zelf voor mogelijk hield. Houdt dat verandervermogen vast, want daar zal ook in de komende jaren nog een groot beroep op worden gedaan. Uw sector blijft immers voorlopig in beweging. Alleen waarheen? Dat is de grote vraag. Wellicht helpt het om die vier ontwikkelingen van net even te extrapoleren; door te trekken naar waar dat toe zou kunnen leiden. Kijken we naar consolidatie: waar staat uw fonds over vijf jaar? Zelfstandig? Samen met andere fondsen? En wat betreft duurzaamheid: welk deel van uw portefeuille wilt u over vijf jaar verduurzaamd hebben? Wat vinden uw deelnemers daarvan? En op het punt van korten: wat als u onverhoopt bij de groep fondsen zit die moet korten? Hoe gaat u dat uitleggen? En hoe gaat u de verwachtingen voor de komende jaren managen? Geschikte bestuurders: Wanneer begin ik met het opleiden van kandidaten? Hoe zorg ik voor continuïteit? Dat zijn voorbeelden van vragen die u zult moeten beantwoorden. 7
8 U zult hierin een route moeten uitstippelen. Dat vraagt van u een brede blik. Dat vraagt om verandervermogen. Het vraagt van u dat u denkt in scenario s. Wat doet u bijvoorbeeld als u merkt dat het niet meer makkelijk is om nieuwe geschikte bestuurders voor uw fonds aan te trekken? Gaat u professionele bestuurders inhuren? Gaat u de mogelijkheden van aansluiting bij een APF verkennen? En wat doet u om duurzamer te worden, als u ervoor kiest om u te profileren op dat punt? En hebt u daarvoor de juiste kennis in huis? Eigenlijk vragen wij van u om regelmatig een soort stresstest op uw eigen fonds uit te voeren. Niet een met scenario s die door ons of door EIOPA worden opgelegd, maar een stresstest die u zelf heeft ontwikkeld en die niet alleen naar financiële aspecten kijkt. Want zo weet u of u klaar bent voor de toekomst. Als er dan veranderingen zijn, dan weet u wat u moet doen. En dan kunt u ook een duidelijke koers uitzetten voor uw pensioenfonds. Wij vragen ook van u om die exercitie op de agenda van de bestuursvergadering te zetten en te houden. En voor vanmiddag vragen we van u om af en toe eens volledig uit te zoomen; om los te komen van alle losse issues die spelen en om te bekijken hoe alles samenhangt, opdat u aan het einde van deze dag op weg naar huis of uw bestuurstafel werk gaat maken van een aantal concrete punten. Dat vinden wij belangrijk. En dat bedoelen we met Op koers?! 8
9 Dat vraagteken erachter betekent voor ons dus niet dat wij vinden dat u niet op koers bent. Het betekent dat u zichzelf voortdurend de vraag moet stellen of u dat nog steeds bent. En dat uitroepteken dan? Dat staat er opdat u na het beantwoorden van de vraag of u op koers bent, uw daadkracht toont en aan de slag gaat met de uitdagingen die u op uw pad vindt. En hoeveel gemakkelijker zal het zijn te ondernemen als men wel degelijk hoop koestert, en hoeveel eenvoudiger zal het zijn te volharden als men slaagt! Dank u wel. 9
Heel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij het congres Pensioen Update van Euroforum op 8 december 2016 Dames en heren, Heel veel dank voor de uitnodiging
Nadere informatiePensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann
Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann De Nederlandsche Bank ontvangt u vandaag met veel plezier op deze sportieve middag. Pensioenfondsbestuurders en toezichthouders hebben verschillende taken.
Nadere informatiePensionPro Seminar16 juni 2016. Pensioen in een wereld van verandering
PensionPro Seminar16 juni 2016 Pensioen in een wereld van verandering Het is standaard geworden om te zeggen dat we in bijzondere tijden leven. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008, volgt de ene unieke
Nadere informatieDe stelling die vandaag voorligt is: Het pensioen van de toekomst vergt meer dan een stelselherziening.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij de Pensioenlezing van het Competence Centre for Pension Research op 9 december 2016 Dames en heren, Hartelijk
Nadere informatieOpening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB.
Speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2014 Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB. Voor mij is dit een bijzonder moment:
Nadere informatieKorte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014
Korte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014 1. Opening Hartelijk dank voor de presentatie en deze benchmark. Als we bedenken dat duurzaamheid in het beleggingsbeleid nog niet eens
Nadere informatieSpeech Bert Boertje,
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,
Nadere informatieToespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015
Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015 Rotterdam, De Doelen, 11 december 2014 - Frank Elderson, lid van de directie van De Nederlandsche Bank (DNB), heeft een toespraak gehouden
Nadere informatieSpeech van Frank Elderson bij het jubileumcongres van de Kring van Pensioenspecialisten, Spijkenisse, 2 december 2016
Speech van Frank Elderson bij het jubileumcongres van de Kring van Pensioenspecialisten, Spijkenisse, 2 december 2016 Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag te spreken. Het
Nadere informatieOpeningsspeech door Frank Elderson, bij DNB s Pensioenseminar 2017 In Bussum, 15 september 2017
Openingsspeech door Frank Elderson, bij DNB s Pensioenseminar 2017 In Bussum, 15 september 2017 Goedemiddag, dames en heren. De dertiende editie inmiddels. Staatssecretaris Klijnsma zei vorig jaar op ons
Nadere informatieCOMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL. Toespraak door: Leila Matroos Lasten
COMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL Toespraak door: Leila Matroos Lasten President a.i. van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten Ter gelegenheid van
Nadere informatieSpeech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost
Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost Dames en heren, Ik wil het vandaag met u gaan hebben over rollen. En over rolverdeling.
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieWat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?
Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers
Nadere informatieBelanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017
Belanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017 NBC congrescentrum Nieuwegein Agenda 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Jaarverslag 2016 3. Nieuwe pensioenregelgeving, herstelplan, actuele ontwikkelingen
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatieDoorwerken aan pensioencommunicatie
Doorwerken aan pensioencommunicatie Speech van Harman Korte, AFM-bestuurder op het DNB pensioenseminar Klaar voor de start!, 11 september 2013 Onder voorbehoud van wijzigingen bij het uitspreken van de
Nadere informatieVisie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!
Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1 De wereld verandert 2 Visie op toezicht 2018-2022 Thema s 2018 1. Evenwichtige financiële keuzes
Nadere informatiehad ik (misschien) al iets meer details over het zogenaamde septemberpakket kunnen vertellen,
Inleiding Maarten Camps DNB seminar 12 september 2012 Dames en heren, Ik ben met plezier naar Bussum gekomen, maar dacht wel even: jammer dat dit seminar niet een week later wordt gehouden. Dan had ik
Nadere informatieHet managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij DNB, tijdens het beleggersberaad van Pensioen Pro op 8 oktober 2015, getiteld Beleggen tussen twee vuren. In zijn speech ging Boertje
Nadere informatieDoel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.
Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig
Nadere informatiePensioenen. Onderwerpen pensioentoezicht in 2016
Nieuwsbrief december 2015 Pensioenen Onderwerpen pensioentoezicht in 2016 Een financiële opzet van pensioenfondsen die oog heeft voor alle belangen en waarover helder wordt gecommuniceerd met de deelnemers.
Nadere informatieWAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?
WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.
Nadere informatieOpening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie
Opening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie - Dames en heren, welkom bij het ochtendgedeelte van het DNB pensioenseminar. Dit is voor mij de eerste keer dat ik mag spreken
Nadere informatieDatum 15 april 2016 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen effecten van renteverlagingen als gevolg van ECB-beleid voor pensioenen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieSpeech Klaas Knot, PBM Pensioensymposium, 19 mei 2016
Speech Klaas Knot, PBM Pensioensymposium, 19 mei 2016 Allereerst wil ik de organisatie graag hartelijk bedanken voor de uitnodiging om hier te spreken. Het thema van vandaag - de toekomst van ons pensioenstelsel
Nadere informatieSpeech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015
Speech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015 1. Hartelijk dank voor de uitnodiging om vandaag op dit jubileumcongres te spreken. En ook ik wil u, het
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 5 juli 2016 1 Agenda Opening 2015 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert Risico s
Nadere informatieTen eerste: afschaffing van de al genoemde doorsneesystematiek en ten
Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag op uw symposium te komen spreken. Als koepel van verenigingen van gepensioneerden wil de KNVG de belangen van gepensioneerden behartigen
Nadere informatieUitgelicht: consolidatie in pensioenland
Uitgelicht: consolidatie in pensioenland Edward Snieder 21 november 2017 Copyright 2011 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het document mag worden gekopieerd,
Nadere informatie7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*
Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Avery Dennison. Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 8 september 2014
Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 8 september 2014 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering
Nadere informatieGovernance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen
Sameer van Alfen PP Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Pensioenfondsen moeten nu al aan de slag met de governance-eisen van IORP2 voor drie belangrijke sleutelfuncties binnen de
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatieRiskTransparant, deel 6. Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen.
RiskTransparant, deel 6 Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen. In deze zesde serie uit een reeks van zeven, delen wij graag onze kennis met
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze extra nieuwsbrief Toelichting van het Bestuur op de gevolgen voor het Pensioenfonds van de Uitslag van het Referendum in Engeland de Brexit en de verder dalende rente Toelichting op verdere ontwikkelingen
Nadere informatieHet toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht
Het toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht Linda Hobbelt RA Afdelingshoofd Middelgrote en Kleine Pensioenfondsen Woerden, 26 augustus 2014 Alleen voor intern gebruik Governance: toezicht
Nadere informatieNVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019
NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel
Nadere informatieProgramma. 1. Terugblik 2017 & eerste helft van Toekomst van het pensioenfonds. 3. Financiële positie. 4. Hoe belegt het pensioenfonds (ESG)?
Programma 1. Terugblik 2017 & eerste helft van 2018 2. Toekomst van het pensioenfonds 3. Financiële positie 4. Hoe belegt het pensioenfonds (ESG)? Wifi: Guest Wachtwoord: unsecure Terugblik 2017 & eerste
Nadere informatieOntwikkelingen in 2012
1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de
Nadere informatieConsolidatie en transitie door de bril van DNB. 10 maart 2016
Consolidatie en transitie door de bril van DNB 10 maart 2016 Agenda Nr. Onderwerp 1. Introductie en doelstelling 2. Trends en ontwikkelingen op gebied van consolidatie 3. Hoe beoordeelt DNB verzoeken tot
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieGelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?
Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken
Nadere informatievan het pensioenstelsel moet verbeteren en de procyclische werking ervan moet verkleinen.
12 september 2013 Verklaring van de Stichting van de Arbeid, de Pensioenfederatie, FNV-Jong, CNV Jongeren, CSO (Unie KBO, PCOB, NVOG en Noom), ANBO, KNVG en FNV Senioren over de verdere uitwerking van
Nadere informatiePROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds
PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert
Nadere informatieflits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.
pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur
Nadere informatieBestuursmodellen Apf. DeNederlandscheBanI-
DeNederlandscheBanI- Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. mevrouw drs.). Klijnsma Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG De Nederlandsche Bank N.V. Mw. mr. A.J. Kellermann Directeur Postbus 98
Nadere informatieMERCER'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014
'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014 1 Toekomstvisie Het Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de mondiale top. Volgens de 2014 editie van de Melbourne Mercer Global Pension
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieNationaal. Pensioen Onderzoek. Resultaten deelnemersonderzoek NPO februari 2013
Nationaal Pensioen Onderzoek II Resultaten deelnemersonderzoek NPO februari 2013 Het Nationaal Pensioen Onderzoek is een onafhankelijk initiatief van Financial Marketing-bureau Bridgevest, Pensioen Bestuur
Nadere informatieMaximale bestuursinzet voor HP-Pensioenen
Maximale bestuursinzet voor HP-Pensioenen Gesprek met Splint en van Zelst Splint en van Zelst waren tot voor kort bestuurslid van ons pensioenfonds. Zij vertellen in deze nieuwsbrief over de zorg en aandacht
Nadere informatieEIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018
EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in
Nadere informatiePensioenen Oktober 2015
Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied
Nadere informatieSPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, 15.30 16.00 UUR.
SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, 15.30 16.00 UUR. Dames en heren, Om te beginnen: veel dank aan PBM voor de uitnodiging om dit symposium
Nadere informatieWELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016
WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?
Nadere informatieDNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds
DNB Crisisplan Stichting Honeywell 21 September 2011 Agenda Introductie Opzet crisisplan Nut en noodzaak crisisplan Concept crisisplan - discussiepunten - Wanneer is er spraken van een crisissituatie?
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6.
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (hierna te noemen Het Pensioenfonds) verzorgt de pensioenen van
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6.
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (hierna te noemen Het Pensioenfonds) verzorgt de pensioenen van
Nadere informatieWELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.
WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het
Nadere informatieUW PENSIOEN BIJ SPUN. Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018
UW PENSIOEN BIJ SPUN Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018 Gezien op tv op 7 mei? Zwarte Zwanen schetst eenzijdig, negatief beeld
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieSpeech Pensioenfederatie Meeting tomorrow s challenges
Speech Pensioenfederatie Meeting tomorrow s challenges 17 mei 2016 Merel van Vroonhoven Koninklijke Hoogheid, geacht bestuur en geachte leden van de Pensioenfederatie, beste aanwezigen. Hartelijk dank
Nadere informatiePensioenbijeenkomst. 11 maart 2019
Pensioenbijeenkomst 11 maart 2019 Programma 1. Het bestuur 2. Pensioen in Nederland 3. De pensioenregeling 4. Over het fonds 2 1 Het bestuur Els Janssen Onafhankelijk voorzitter Vanaf juli 2018 Werkgever
Nadere informatieDNB-intern. 27 januari Gedeeltelijk herverzekerde fondsen 2011/ Vinken, W.C.M. Geacht bestuur,
Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemningen Postbus 98 1000 AB Amsterdam DNB-intern Gedeeltelijk herverzekerde fondsen 27 januari 2011 Uw kenmerk Behandeld door Vinken, W.C.M. Doorkiesnummer Bijlage(n)
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing
Nadere informatieVerkort jaarverslag
Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieUitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter,
De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie Handelsregister 3300 3396 Geachte
Nadere informatieVeel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen
Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand
Nadere informatieApf en van ASR en NN IP/AZL geven inzicht in opzet
Apf en van ASR en NN IP/AZL geven inzicht in opzet Beleggingen van apf en zijn nog niet definitief en de kosten onduidelijk. Het belanghebbendenorgaan heeft wel belangrijke vetorechten, maar mogelijk heeft
Nadere informatieSpeech Frank Elderson t.g.v. het DNB Pensioenseminar 10 september 2015 Pensioen in balans, t Spant in Bussum
Speech Frank Elderson t.g.v. het DNB Pensioenseminar 10 september 2015 Pensioen in balans, t Spant in Bussum 10 september 2015 Als pensioenfondsbestuurders de regie nemen, duurzame keuzes durven te maken
Nadere informatieIn deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds.
Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u
Nadere informatieKwartaalverslag Tweede kwartaal 2019
Kwartaalverslag Q2-2019 Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 1 In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2019 bedroeg 117,3%. Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2019 bedroeg 3,5%. Het pensioenvermogen
Nadere informatieToelichting op de voorgenomen besluiten liquidatie en collectieve waardeoverdrachten PMA
Toelichting op de voorgenomen besluiten liquidatie en collectieve waardeoverdrachten PMA Woord vooraf De afgelopen jaren zijn de deelnemers meer en meer geconfronteerd met de turbulentie rondom pensioenen
Nadere informatieVia deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.
Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD
Nadere informatieWhitepaper Voorbereiding Toetsingsgesprek
Whitepaper Voorbereiding Toetsingsgesprek DNB Tips & valkuilen voor kandidaat-pensioenfondsbestuurders Inleiding Voordat kandidaat-bestuurders 1 van financiële instellingen mogen worden benoemd in hun
Nadere informatieAPF toekomstbestendige oplossing voor pensioenfondsen 13:30 14:45
APF toekomstbestendige oplossing voor pensioenfondsen 13:30 14:45 1 Agenda Introductie APF Wat is een Algemeen Pensioenfonds? Het nut van een APF Wat zijn de belangrijkste bouwstenen van De Nationale APF?
Nadere informatieOp koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur
Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten
Nadere informatieExtra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?
Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal
Nadere informatiePOPULAIR JAARVERSLAG 2013
POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds
Nadere informatie1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016
Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal
Nadere informatieOn-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht
On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen Martin van der Pot Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht Agenda Wat gaan we doen 1. On-site onderzoeken what to expect 2. Risicomanagement
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 30 413 Regels betreffende pensioenen (Pensioenwet) Nr. 155 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de
Nadere informatieDe toekomst van de toezichthouder
De toekomst van de toezichthouder Prof dr Arnold Schilder RA De Nederlandsche Bank Seminar Nauta Dutilh Noordwijk, 14 oktober 2004 1 Inleiding Volgens IMF is toezicht op de financiële sector in Nederland
Nadere informatieDebatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren
Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieHEALTH WEALTH CAREER 20 MANIEREN OM VERTROUWEN IN PENSIOENFONDSEN TE VERGROTEN
HEALTH WEALTH CAREER 20 MANIEREN OM VERTROUWEN IN PENSIOENFONDSEN TE VERGROTEN INTRODUCTIE Deelnemers geven de pensioenfondsen gemiddeld een 5.9 in 2016, dit is nagenoeg hetzelfde als in 2015. 33% geeft
Nadere informatieWOORD VOORAF. Beste deelnemers,
WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland
BELANGRIJKE KNOPEN DOORGEHAKT Afgelopen tijd zijn belangrijke knopen doorgehakt voor de toekomst van SPUN. Unisys heeft met haar werknemers nieuwe afspraken gemaakt over pensioen. Daardoor verandert ook
Nadere informatieRisicobereidheid in beeld
Risicobereidheid in beeld Onderzoek naar de risicobereidheid bij actieve deelnemers en gepensioneerden in opdracht van Pensioenfonds Campina 11 september 2015 Peter Zegwaart 1 Doelstellingen onderzoek
Nadere informatieWerknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders
Werknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders kwantitatief risicobereidheidsonderzoek Peter Zegwaart Juli 2019 Waarom dit onderzoek? Het bestuur van BPF Schilders vindt het belangrijk
Nadere informatie1. Waarom heeft SPUN in 2015 een werkgroep toekomstverkenning ingesteld?
Veel gestelde vragen en antwoorden over de toekomst van SPUN 1. Waarom heeft SPUN in 2015 een werkgroep toekomstverkenning ingesteld? In de afgelopen 10 jaar is het aantal pensioenfondsen in Nederland
Nadere informatieToespraak tgv presentatie boek Geld Stuurt de Wereld. Jij bepaalt de koers. Van Anne-Marie Rakhorst.
Toespraak tgv presentatie boek Geld Stuurt de Wereld. Jij bepaalt de koers. Van Anne-Marie Rakhorst. Datum 26 november 2015 Tijd 15:45 uur Locatie NEMO Spreker Frank Elderson De Nederlandsche Bank wil
Nadere informatiePensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S
Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8
Nadere informatieblad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:
Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon
Nadere informatie