landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB

Transcriptie

1 Examen VMBO-BB 2013 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen hoort een digitaal bestand. Dit examen bestaat uit 16 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 96 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden. PB-0941-b-13-1-o

2 Onderdeel A I&R-regeling en gezondheid kalf tijdsduur ongeveer 70 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je nodig: meetlint stallijst van het bedrijf plastic zak bestand CRV.xls 12p 1 Maak de minitoets bij opdracht 1. 2p 2 Lees de onderstaande tekst goed door voordat je naar het bedrijf gaat en let op de maatregelen die je moet nemen. Hygiëne maatregelen op een veehouderijbedrijf De laatste jaren zijn er in Nederland een aantal zeer besmettelijke dierziekten geweest. Ziekten zoals mond-en-klauwzeer en varkenspest. Daarom zijn er maatregelen genomen om de kans op een uitbraak van een besmettelijke dierziekte te voorkomen. Op de meeste veehouderijbedrijven mag je als bezoeker nog wel komen. Je moet je dan alleen houden aan een aantal hygiëne maatregelen. Zo ook op het bedrijf waar je voor dit praktijkexamen heen gaat. Zo moet je als bezoeker gebruikmaken van schone bedrijfskleding en laarzen. Deze staan in een aparte ruimte. Deze ruimte ga je in voordat je met de dieren of het voer in contact komt. Je moet je handen wassen voordat je bij de dieren komt. Ook als je van de ene diergroep naar de andere diergroep gaat moet je je handen wassen en je laarzen schoonspuiten. Dit om het verslepen van ziekten te voorkomen. Het hele bedrijf zal zo ordelijk en schoon mogelijk moeten zijn. Ook het erf. En ongedierte moet worden bestreden. Veel veehouders hebben een ontsmettingsbak of -mat waar je met je laarzen doorheen moet lopen als je naar de kalverafdeling gaat. Als er een besmettelijke dierziekte is, moet je als bezoeker ook door een bak met ontsmettingsmiddel lopen. Op het eind van dit examen moet je invullen welke hygiëne maatregelen zijn genomen op het bedrijf waar je tijdens dit examen heen gaat. Let daarom goed op of bepaalde dingen aanwezig en/of schoon zijn. Bijvoorbeeld bedrijfskleding en laarzen, handenwasgelegenheid, ontsmettingsbakken en dergelijke. PB-0941-b-13-1-o 2 / 19 lees verder

3 Noem vier hygiëne maatregelen uit de tekst waaraan je je zou moeten houden als je als bezoeker op een veehouderijbedrijf rondloopt. Op een veehouderijbedrijf moet ieder pasgeboren kalf aangemeld worden bij de I&R databank. Door dit systeem kunnen alle verplaatsingen van dieren gevolgd worden. Bij een uitbraak van een besmettelijke dierziekte kun je snel achterhalen waar een dier gebleven is. De examinator geeft aan welke groep dieren je tijdens dit onderdeel controleert. 4p 3 Controleer bij alle dieren in de groep of in elk oor van het dier een I&Roormerk aanwezig is. Vul de gegevens in op de lijst hieronder in de eerste drie kolommen. Controleer daarna je gevonden nummers met de nummers op de stallijst. Vink elk gevonden nummer af in kolom vier. kolom 1 kolom 2 kolom 3 kolom 4 halsbandnummer dier (indien aanwezig) 4-cijferig oornummer aantal oormerken dat er ontbreekt controle met stallijst PB-0941-b-13-1-o 3 / 19 lees verder

4 9p 4 Ga naar de kalverstal en zoek een kalf met oormerken. Maak van dit kalf een schets. naam schets kalf oornummer geboortedatum geslacht haarkleur PB-0941-b-13-1-o 4 / 19 lees verder

5 Tabel: gewicht kalf schatten met behulp van de borstomvang borstomvang (cm) levend gewicht (kg) borstomvang levend gewicht (kg) HF MRIJ FH (cm) HF MRIJ FH (2 mnd) (14 mnd) (5 mnd) (22 mnd) (8 mnd) Meet de borstomvang van het kalf en schat het gewicht. borstomvang:.. centimeter gewicht:... kilogram PB-0941-b-13-1-o 5 / 19 lees verder

6 Om te weten of de kalveren in de stal parasieten hebben neem je een mestmonster. Een dierenarts kan dit mestmonster dan onderzoeken en eventueel een anti-parasietenmiddel voorschrijven. Dit mestmonster is verse mest: waar zo weinig mogelijk strooisel aan zit waar zo weinig mogelijk lucht in zit die in een afgesloten plastic zak zit 5p 5 Ga nu de stal van de kalveren in en neem op de juiste manier een mestmonster. Laat het mestmonster controleren door de examinator. Vul onderstaand etiket in. Van de examinator krijg je de naam en adresgegevens van het bedrijf. Neem het oornummer van het kalf waar je een schets van hebt gemaakt. naam bedrijf:... UBN:... adres/woonplaats:... oornummer kalf:... onderzoeken van:... datum monstername:... PB-0941-b-13-1-o 6 / 19 lees verder

7 Op de bijsluiter van een anti-parasietenmiddel staat de volgende tekst: Eprinex Pour-On REG NL 9033 EPRINEX Pour-On zorgt voor een effectieve behandeling en bestrijding van de volgende parasieten: maagdarmwormen, runderhorzellarven, mijten, longwormen, luizen, bijtende luizen, rondwormen, hoornvliegen Doeldiersoort(en): Vlees- en melkvee, inclusief deze in lactatie. Niet gebruiken bij andere diersoorten. Werkzame bestanddelen: Eprinomectine: 5 mg/ml Dosering / Toediening: 0,5 mg eprinomectine per kg lichaamsgewicht, zijnde 1 ml EPRINEX Pour-On per 10 kg lichaamsgewicht, uitwendig en in één toediening. Het product dient over het midden van de rug te worden toegediend in een dunne streep van de schoft tot de staart. Niet oraal of parenteraal toedienen. Dien het product niet toe op huid met aangekoekte modder of mest. Knijp-doseer-gietsysteem (flacons van 250 ml en 1 liter): Breng de doseerdop op de flacon aan, stel de dosis in door de bovenzijde van de dop tegenover het juiste lichaamsgewicht te brengen met behulp van de pijl op de gekartelde ring. Houd de hoogste stand aan als het lichaamsgewicht zich tussen twee waarden in bevindt. Houd de flacon rechtop en knijp erin om een geringe overmaat van de benodigde dosis, zoals aangegeven door de ijkstrepen, te krijgen. Na opheffing van de druk wordt de dosis automatisch op het juiste niveau ingesteld. Voor de 1 liter flacon: Wanneer een dosis voor 100 kg (10 ml) of 150 kg (15 ml) nodig is, moet na de bovenstaande handelingen de pijl eerst op 'Stop' geplaatst worden vóór het toedienen. Keer de flacon boven het dier om en giet de oplossing uit de dop. Met de stopstand kan de flacon worden afgesloten als deze niet wordt gebruikt. Wachttijdadvies: Vlees: 15 dagen Melk: 0 dagen PB-0941-b-13-1-o 7 / 19 lees verder

8 2p 6 Stel de flacon in op het gewicht van het kalf. Laat de flacon controleren door de examinator. Dien het kalf het anti-parasietenmiddel toe. 3p 7 Je gaat nu je eigen werk beoordelen. In het schema staan hiervoor beoordelingspunten. Beoordeel jezelf. Gebruik hiervoor één van de volgende cijfers: 3 uitstekend 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 slecht Geef een motivatie bij elke beoordeling. beoordelingspunt cijfer motivatie borstomvang kalf nauwkeurig bepaald diervriendelijke omgang met kalf anti-parasietenmiddel op de juiste manier toegediend PB-0941-b-13-1-o 8 / 19 lees verder

9 6p 8 Ga naar de CRV-website. Meld het kalf dat je hebt geschetst aan en bestel twee ontbrekende oormerken uit opdracht 3. Als er geen oormerken ontbreken, krijg je twee fictieve oormerknummers van de examinator. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand CRV.xls. Uitvoering van de opdracht Ga naar de VeeManager. Vul bij Gebruikersnaam je naam in en bij Wachtwoord je kandidaatnummer en log in. Meld bij Geboortemelding je kalf aan. Bestel twee ontbrekende oormerken. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van de geboortemelding en de bestelling. Gebruik hiervoor de knop Print en lever deze in bij de examinator. Sluit het bestand af. PB-0941-b-13-1-o 9 / 19 lees verder

10 Onderdeel B exterieur en conditiescore koe tijdsduur ongeveer 50 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je een melkkoe nodig. Koeien met een goed exterieur kunnen langer en goedkoper produceren. Daarom kijken we naar de stand van de benen en het uier. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig de conditie van het dier te bekijken. Eerst ga je kijken naar het exterieur daarna naar de conditie. De examinator geeft aan welke koe je tijdens dit onderdeel beoordeelt. 9p 9 Kijk naar de koe aan de hand van de pictogrammen. Zet bij elk onderdeel bij 'jouw score' een kruisje onder het nummer dat het best past bij jouw koe. onderdeel stand achterbenen jouw score rechte benen kromme benen stand klauwen jouw score lange diagonaal korte diagonaal PB-0941-b-13-1-o 10 / 19 lees verder

11 onderdeel uierdiepte jouw score diep uier ondiep uier vooruier aanhechting jouw score losse aanhechting vaste aanhechting voorspeen plaatsing jouw score wijde speenplaatsing nauwe speenplaatsing PB-0941-b-13-1-o 11 / 19 lees verder

12 Hier is een conditiescorekaart afgebeeld. PB-0941-b-13-1-o 12 / 19 lees verder

13 Bepaal aan de hand van de pictogrammen en foto's welke conditiescore jouw koe heeft. Zoek in de stalgegevens op wanneer jouw koe heeft afgekalfd.... maanden De gewenste conditiescore van een koe ligt in onderstaande grafiek tussen beide lijnen. 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1, ,0 conditiescore- koeien 4,5 lactatiestadium (in dagen) Bepaal nu de gewenste conditiescore van jouw koe met behulp van de grafiek en de afkalfdatum. gewenste conditiescore is... De conditiescore van mijn koe is minder evenveel meer dan de gewenste conditiescore. PB-0941-b-13-1-o 13 / 19 lees verder

14 Onderdeel C huisvesting melkkoeien tijdsduur ongeveer 70 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je een meetlint nodig. 10p 10 Meet en beoordeel de huisvesting van de melkkoeien. De examinator geeft aan welke stal of welk gedeelte van de stal je opmeet en beoordeelt. Tel het aantal melkkoeien dat in de stal of het stalgedeelte aanwezig is. aantal melkkoeien:... Bekijk en meet alle onderdelen die in de tabel op de volgende pagina staan. Als er in de kolom 'tel- en meetresultaten' drie vakjes staan, moet je dit onderdeel drie keer op een andere plek meten. Niet alle maten zijn altijd precies gelijk. Beoordeel daarna per onderdeel of de stal voldoet aan de eisen en vul deze ook in de tabel in. PB-0941-b-13-1-o 14 / 19 lees verder

15 stalonderdeel telling/meting tel- en meetresultaten eisen voerhek aantal vreetplaatsen 1 vreetplaats per dier aantal ligboxen 1 ligbox per dier ligbox lengte ligbed in cm 235 cm breedte ligbed in cm 115 cm schoftboom hoogte ten opzichte van ligbed in cm cm loopruimte achter het voerhek loopruimte tussen de boxrijen breedte van de loopruimte achter het voerhek in cm breedte van de loopruimte tussen de boxrijen in cm cm 250 cm Voldoet de stal? Waarom wel of niet? PB-0941-b-13-1-c 15 / 19 lees verder

16 Regelmatig worden de ligplaatsen gereinigd. Tijdens het reinigen wordt een aantal voorwerpen ontsmet. Bij het reinigen van de ligplaats ga je als volgt te werk: schraap en veeg de ligbox schoon, verdeel het nieuwe strooisel op de juiste manier in de ligbox De examinator geeft aan waar je de ligplaatsen reinigt en welk voorwerp je ontsmet. 2p 11 Lees de instructie van het ontsmettingsmiddel goed door. Noem twee veiligheidsmaatregelen die je moet treffen als je gebruik gaat maken van dit middel. Bereken hoeveel ontsmettingsmiddel je moet gebruiken om 2 liter oplossing te maken. Schrijf de berekening op. 6p 12 Verzamel de materialen en reinig de ligplaats. Reinig eerst het voorwerp en laat deze inweken in Halamid. Doe dit volgens de gebruiksaanwijzing van het ontsmettingsmiddel. Reinig daarna de ligplaats. Verdeel het nieuwe strooisel op de juiste manier. Ruim alles op de juiste manier op. PB-0941-b-13-1-o 16 / 19 lees verder

17 Onderdeel D voeding jongvee tijdsduur ongeveer 50 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je nodig: ruwvoer weegschaal rekenmachine 2p 13 Zoek de DS-opname en VEM-behoefte van een kalf op. Neem het gewicht van het kalf uit opdracht 4. levend gewicht:... kg Tabel: voedingsbehoefte jongvee per dag levend gewicht in kg kg DSopname VEMbehoefte levend gewicht in kg kg DS opname VEM behoefte 76 2, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Zoek nu in de tabel de kg DS-opname en de VEM-behoefte dat het dichtst bij je kalf ligt. Schrijf deze hier op. DS-opname:... kg VEM-behoefte:... PB-0941-b-13-1-o 17 / 19 lees verder

18 Tabel: voeranalyses product g DS per kg product VEM per kg DS hooi kuilgras snijmaïs krachtvoer p 14 Bepaal hoeveel ruwvoer het kalf nodig heeft. Schrijf op welk ruwvoer het kalf te eten krijgt.... DS-opname in kg x VEM per kg DS = VEM-opname per dag Bereken de VEM-opname aan ruwvoer per dag. Vergelijk de VEM-opname aan ruwvoer per dag met de VEM-behoefte per dag. Leg uit of er nog extra krachtvoer bijgevoerd moet worden. DS-opname in kg / g DS per kg product X 1000 = kg product Bereken hoeveel kg ruwvoer er per dag gevoerd moet worden. Rond af op één decimaal nauwkeurig. Weeg het ruwvoer voor het kalf af. PB-0941-b-13-1-o 18 / 19 lees verder

19 2p 15 Blik nu terug op de hygiëne maatregelen die jij hebt nageleefd tijdens het bedrijfsbezoek. Vul het schema in. Aan welke hygiëne maatregel zou je je moeten houden? Heb je je hieraan gehouden? Waarom wel/niet? Motiveer je antwoord. schone bedrijfskleding aan schone bedrijfslaarzen aan handen wassen voordat je naar de dieren gaat handen wassen als je van de ene diergroep naar de andere diergroep gaat laarzen schoonspuiten als je van de ene diergroep naar de andere diergroep gaat door een ontsmettingsbak voordat je naar de kalverafdeling gaat 16p 16 Maak de minitoets bij opdracht 16. einde PB-0941-b-13-1-o 19 / 19 lees verder