Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout"

Transcriptie

1 Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

2

3 Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout Najaar 2011

4 2011 Amphia Ziekenhuis Breda Oosterhout Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatie- of andere werken (artikel 16 Auteurswet 1912), in welke vorm dan ook, dient men zich tot de samenstellers/uitgever te wenden. De inzichten in de geneeskunde en wetenschap zijn voortdurend aan verandering onderhevig als gevolg van onderzoek en ervaring. De auteurs en uitgever zijn uiterst zorgvuldig te werk gegaan, om ervoor te zorgen dat de in dit boek verstrekte informatie, in overeenstemming is met de huidige kennis van zaken. Dit ontslaat de gebruiker van het boek echter niet van de verplichting om aan de hand van bestaande richtlijnen, protocollen en wetenschappelijke informatie te controleren of de daar verstrekte informatie afwijkt van de gegevens in dit boek en daarmee vast te stellen of de inhoud nog in overeenstemming is met de huidige stand van zaken ten aanzien van kennis en handelen. Ondanks alle aan de samenstelling van deze uitgave bestede zorg, zullen noch de samenstellers, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.

5 Woord vooraf Een van de nieuwste beleidsvisies van de STZ, de samenwerkende Topklinische Ziekenhuizen van Nederland, benadrukt de mogelijkheden én noodzaak van wetenschappelijk onderzoek in de Topklinische Ziekenhuizen. De mogelijkheden zijn enorm. Door de omvang van de ziekenhuizen, de goede samenwerking met Universitaire Centra en de breedte van de vakgebieden zijn juist Topklinische ziekenhuizen uitstekende werkplaatsen voor onderzoek. Daarnaast kan geconstateerd worden dat voor veel wetenschappelijk onderzoek grote patiëntenpopulaties nodig zijn. Ook daarin kunnen dit soort ziekenhuizen voorzien, daar waar Academische ziekenhuizen, door hun topreferentiële functie, deze grote populaties vaak ontberen. Het Amphia zet zich daarom al jaren in voor hoogwaardig klinisch onderzoek in de geneeskunde. De infrastructuur voor dit onderzoek neemt jaar na jaar in omvang en kracht toe. Het verrichten van onderzoek is een van de speerpunten van het opleidings- en wetenschapsbeleid van het Amphia. 5 Ook in 2010 heeft er weer een breed scala aan onderzoek plaatsgevonden. Vrijwel alle vakgebieden hebben onderzoek verricht en velen hebben daarover gepubliceerd. Dit derde wetenschapsboek geeft enerzijds een overzicht van dat onderzoek, en anderzijds een blik op de mensen áchter dat onderzoek. Namens het Directiecomité van het Amphia Ziekenhuis dank ik iedereen die direct of indirect bijgedragen heeft aan al het wetenschappelijk onderzoek. Ik wens u veel leesplezier! Dr. J.J. Meij, Directeur Innovatie Lid Directiecomité Dr. J.J. Meij, directeur Woord vooraf

6

7 Inhoud Anesthesiologie Apotheek Cardiologie Cardiothoracale chirurgie Chirurgie Dermatologie Gynaecologie Interne geneeskunde en Maag- darm- levergeneeskunde Kaakchirurgie Kindergeneeskunde Laboratorium voor Microbiologie en Infectiepreventie Longgeneeskunde Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Psychiatrie Radiologie Reumatologie Revalidatie Seksuologie Urologie Publicaties Medisch Specialisten Publicaties Arts-assistenten Inhoud

8

9 Anesthesiologie Kerngegevens zorgkern Anesthesiologie 26 anesthesiologen: J. Bach Kolling, mw. A. Besselink, S.F. de Boer, H.P. van Driel, M.J.P.G. van Eerd, F.E.A. Geisler, G. van Gelder, dr. B.M. Gerritse, dr. V.L.H. Hoffmann, L.H. Jacobs, A. van Keeken, J. Konings, E.B. Lachitjaran, F. de Loos, P.P.M. Maas, dr. B.J.M. van der Meer, R.J. Meulemans, F.X. O Connor, T.A. Rijpstra, P.M.J. Rosseel, dr. R. van Seventer, C.M.P. Theunissen, dr. W.A. Visser, M.A.J. Voets, E. Winters, mw. S.I.M. van Zijll Langhout-Kokke 8 assistenten niet in opleiding subspecialismen: cardio-anesthesiologie, pijnbestrijding, algemene anesthesiologie 9 Samenvattingen gepubliceerde artikelen Visser WA, Kolling JB, Groen GJ, Tetteroo E, van Dijl R, Rosseel PM, van der Meer NJ. Persistent cortical blindness after a thoracic epidural test dose of bupivacaine. Anesthesiology Feb;112(2): Thoracic epidural anesthesia is considered as an essential component of the perioperative care for patients undergoing lung resection. Although neurologic adverse events have been associated with this technique, permanent injury is rare. These events primarily involve the peripheral nervous system; for example, nerve root injury. We present a case of persistent cortical blindness after a test dose of bupivacaine was administered into an uneventfully placed thoracic epidural catheter. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] Gerritse BM, Schalkwijk A, Pelzer BJ, Scheffer GJ, Draaisma JM. Advanced medical life support procedures in vitally compromised children by a helicopter emergency medical service. BMC Emerg Med Mar 8;10:6. Anesthesiologie

10 10 BACKGROUND: To determine the advanced life support procedures provided by an Emergency Medical Service (EMS) and a Helicopter Emergency Medical Service (HEMS) for vitally compromised children. Incidence and success rate of several procedures were studied, with a distinction made between procedures restricted to the HEMS-physician and procedures for which the HEMS is more experienced than the EMS. METHODS: Prospective study of a consecutive group of children examined and treated by the HEMS of the eastern region of the Netherlands. Data regarding type of emergency, physiological parameters, NACA scores, treatment, and 24- hour survival were collected and subsequently analysed. RESULTS: Of the 558 children examined and treated by the HEMS on scene, 79% had a NACA score of IV-VII. 65% of the children had one or more advanced life support procedures restricted to the HEMS and 78% of the children had one or more procedures for which the HEMS is more experienced than the EMS. The HEMS intubated 38% of all children, and 23% of the children intubated and ventilated by the EMS needed emergency correction because of potentially lethal complications. The HEMS provided the greater part of intraosseous access, as the EMS paramedics almost exclusively reserved this procedure for children in cardiopulmonary resuscitation. The EMS provided pain management only to children older than four years of age, but a larger group was in need of analgesia upon arrival of the HEMS, and was subsequently treated by the HEMS. CONCLUSIONS: The Helicopter Emergency Medical Service of the eastern region of the Netherlands brings essential medical expertise in the field not provided by the emergency medical service. The Emergency Medical Service does not provide a significant quantity of procedures obviously needed by the paediatric patient. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] PMCID: PMC Van Zaane B, Nierich AP, Brandon Bravo Bruinsma GJ, Rosseel PM, Ramjankhan FZ, de Waal EE, Buhre WF, Moons KG. Diagnostic accuracy of modified transoesophageal echocardiography for pre-incision assessment of aortic atherosclerosis in cardiac surgery patients. Br J Anaesth Aug;105(2): Epub 2010 Jun 10. BACKGROUND: Epiaortic ultrasound scanning (EUS) is regarded as the reference standard for detecting atherosclerosis in the ascending aorta (AA). Combined with appropriate surgical modifications, EUS use can significantly reduce the incidence of postoperative stroke when detecting severe AA atherosclerosis. A recently introduced modification of conventional transoesophageal echocardiography (TOE), known as the A-View method, has proven capable of inspecting the distal AA. The objective of this study was to quantify the diagnostic accuracy of modified TOE in assessing atherosclerosis of the distal AA. METHODS: After approval by the institutional medical ethical committee and after obtaining written informed consent, 465 consecutive patients above 65 yr old, undergoing elective cardiac surgery with a median sternotomy, were included. The study followed a cross-sectional diagnostic design. Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

11 All consecutive patients underwent modified TOE followed by EUS (reference standard) to assess the severity of distal AA atherosclerosis. We constructed contingency tables to compare the presence (and severity) of atherosclerosis, detected by the two techniques. RESULTS: The positive predictive value of modified TOE for the detection of clinically significant atherosclerosis was 67%, and the negative predictive value was 97%. The sensitivity was 95% and the specificity was 79%. One patient suffered a pulmonary haemorrhage, although he recovered without further sequelae. We did not observe any clinical significant haemodynamic or ventilatory effects. CONCLUSIONS: The high negative predictive value and sensitivity show that modified TOE yields adequate diagnostic accuracy for excluding clinically relevant aorta atherosclerosis without significant cardiopulmonary side-effects, provided that the A-View catheter is introduced carefully. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] Chu K, Rosseel P, Trelles M, Gielis P. Surgeons without borders: a brief history of surgery at Médecins Sans Frontières. World J Surg Mar;34(3): Médecins Sans Frontières (MSF) is a humanitarian organization that performs emergency and elective surgical services in both conflict and non-conflict settings in over 70 countries. In 2006 MSF surgeons departed on approximately 125 missions, and over 64,000 surgical interventions were carried out in some 20 countries worldwide. Historically, the majority of MSF surgical projects began in response to conflicts or natural disasters. During an emergency response, MSF has resources to set up major operating facilities within 48 h in remote areas. One of MSF strengths is its supply chain. Large pre-packaged surgical kits, veritable operating theatres to go, can be readied in enormous crates and quickly loaded onto planes. In more stable contexts, MSF has also strengthened the delivery of surgical services within a country s public health system. The MSF surgeon is the generalist in the broadest sense and performs vascular, obstetrical, orthopaedic, and other specialized surgical procedures. The organization aims to provide surgical services only temporarily. When there is a decrease in acute needs a program will be closed, or more importantly, turned over to the Ministry of Health or another non-governmental organization. The long-term solution to alleviating the global burden of surgical disease lies in building up a domestic surgical workforce capable of responding to the major causes of surgery-related morbidity and mortality. However, given that even countries with the resources of the United States suffer from an insufficiency of surgeons, the need for international emergency organizations to provide surgical assistance during acute emergencies will remain for the foreseeable future. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] 11 Rosseel P, Trelles M, Guilavogui S, Ford N, Chu K. Ten years of experience training nonphysician anesthesia providers in Haiti. World J Surg Mar;34(3): Anesthesiologie

12 12 Surgery is increasingly recognized as an effective means of treating a proportion of the global burden of disease, especially in resource-limited countries. Often non-physicians, such as nurses, provide the majority of anesthesia; however, their training and formal supervision is often of low priority or even non-existent. To increase the number of safe anesthesia providers in Haiti, Médecins Sans Frontières has trained nurse anesthetists (NAs) for over 10 years. This article describes the challenges, outcomes, and future directions of this training program. From 1998 to 2008, 24 students graduated. Nineteen (79%) continue to work as NAs in Haiti and 5 (21%) have emigrated. In 2008, NAs were critical in providing anesthesia during a post-hurricane emergency where they performed 330 procedures. Mortality was 0.3% and not associated with lack of anesthesiologist supervision. The completion rate of this training program was high and the majority of graduates continue to work as nurse anesthetists in Haiti. Successful training requires a setting with a sufficient volume and diversity of operations, appropriate anesthesia equipment, a structured and comprehensive training program, and recognition of the training program by the national ministry of health and relevant professional bodies. Preliminary outcomes support findings elsewhere that NAs can be a safe and effective alternative where anesthesiologists are scarce. Training non-physician anesthetists is a feasible and important way to scale up surgical services resource limited settings. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] Heijnen EB, Bentala M, van der Meer NJ. Purpura in a patient receiving vancomycin: a leukoclastic vasculitis? J Cardiothorac Vasc Anesth Apr;25(2): Epub 2010 Apr 27. PMID: [PubMed - in process] Jongerden IP, de Smet AM, Kluytmans JA, te Velde LF, Dennesen PJ, Wesselink RM, Bouw MP, Spanjersberg R, Bogaers-Hofman D, van der Meer NJ, de Vries JW, Kaasjager K, van Iterson M, Kluge GH, van der Werf TS, Harinck HI, Bindels AJ, Pickkers P, Bonten MJ. Physicians and nurses opinions on selective decontamination of the digestive tract and selective oropharyngeal decontamination: a survey. Crit Care. 2010;14(4):R132. Epub 2010 Jul 13. INTRODUCTION: Use of selective decontamination of the digestive tract (SDD) and selective oropharyngeal decontamination (SOD) in intensive care patients has been controversial for years. Through regular questionnaires we determined expectations concerning SDD (effectiveness) and experience with SDD and SOD (workload and patient friendliness), as perceived by nurses and physicians. METHODS: A survey was embedded in a group-randomized, controlled, cross-over multicenter study in the Netherlands in which, during three 6-month periods, SDD, SOD or standard care was used in random order. At the end of each study period, all nurses and physicians from participating intensive care units received study questionnaires. Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

13 RESULTS: In all, 1024 (71%) of 1450 questionnaires were returned by nurses and 253 (82%) of 307 by physicians. Expectations that SDD improved patient outcome increased from 71% and 77% of respondents after the first two study periods to 82% at the end of the study (P = 0.004), with comparable trends among nurses and physicians. Nurses considered SDD to impose a higher workload (median 5.0, on a scale from 1 (low) to 10 (high)) than SOD (median 4.0) and standard care (median 2.0). Both SDD and SOD were considered less patient friendly than standard care (medians 4.0, 4.0 and 6.0, respectively). According to physicians, SDD had a higher workload (median 5.5) than SOD (median 5.0), which in turn was higher than standard care (median 2.5). Furthermore, physicians graded patient friendliness of standard care (median 8.0) higher than that of SDD and SOD (both median 6.0). CONCLUSIONS: Although perceived effectiveness of SDD increased as the trial proceeded, both among physicians and nurses, SOD and SDD were, as compared to standard care, considered to increase workload and to reduce patient friendliness. Therefore, education about the importance of oral care and on the effects of SDD and SOD on patient outcomes will be important when implementing these strategies. TRIAL REGISTRATION: ISRCTN PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] PMCID: PMC Zaludik J, Schuitemaker F, DeWaal R, Veldhuijzen B, van der Meer N. Severe lactate acidosis and cardiogenic shock: a rare manifestation of a phaeochromocytoma. Anaesth Intensive Care May;38(3): PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] 13 Tolsma M, Kröner A, van den Hombergh CL, Rosseel PM, Rijpstra TA, Dijkstra HA, Bentala M, Schultz MJ, van der Meer NJ. The clinical value of routine chest radiographs in the first 24 hours after cardiac surgery. Anesth Analg Jan;112(1): Epub 2010 Nov 3. BACKGROUND: Chest radiographs (CXRs) are obtained frequently in the intensive care unit (ICU). Whether these CXRs should be performed routinely or on clinical indication only is often debated. The aim of our study was to investigate the incidence and clinical significance of abnormalities found on routine postoperative CXRs in cardiac surgery patients and whether a restricted use of CXRs would influence the number of significant findings. METHODS: We prospectively included all consecutive patients who underwent cardiac surgery during a 2-month period. Two or three CXRs were performed in the first 24 hours of ICU stay. After ICU admission and after drain removal, a clinical assessment was performed before a CXR was obtained. All CXR abnormalities were noted and it was also noted whether they led to an intervention. For the admission CXR and the drain removal CXR, a comparison was made between CXRs clinically indicated by the physician and those not clinically indicated. RESULTS: Two hundred fourteen patients were included. The majority of patients underwent coronary arterial bypass grafting Anesthesiologie

14 (60%), heart valve surgery (21%), or a combination of these (14%). In total, 534 CXRs were performed (2.5 per patient). Abnormalities were found on 179 CXRs (33.5%) and 13 CXR results led to an intervention (2.4%). The association between clinically indicated CXRs and the presence of CXR abnormalities was poor. For 32 (10%) of the 321 admission and drain removal CXRs, clinical indications were stated by the physician beforehand. If these CXRs would not have been performed routinely, 68 abnormalities would have been missed, of which 5 led to an intervention. CONCLUSIONS: Partial elimination of routine CXRs in the first 24 hours after cardiac surgery seems possible for the majority of patients, but it is limited by the insensitivity of clinical assessment in predicting clinically important abnormalities detectable by CXRs. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] 14 Complete publicatielijst Gerritse BM, Schalkwijk A, Pelzer BJ, Scheffer GJ, Draaisma JM. Advanced medical life support procedures in vitally compromised children by a helicopter emergency medical service. BMC Emerg Med Mar 8;10:6. De Vries J, Rijpstra TA, van der Meer NJM. Cardiac tamponade as a result of pericardial effusion in pneumococcal infections. Neth J Crit Care 2010:14(2): Van Zaane B, Nierich AP, Brandon Bravo Bruinsma GJ, Rosseel PM, Ramjankhan FZ, de Waal EE, Buhre WF, Moons KG. Diagnostic accuracy of modified transoesophageal echocardiography for pre-incision assessment of aortic atherosclerosis in cardiac surgery patients. Br J Anaesth Aug;105(2): Epub 2010 Jun 10. Visser WA, Kolling JB, Groen GJ, Tetteroo E, van Dijl R, Rosseel PM, van der Meer NJ. Persistent cortical blindness after a thoracic epidural test dose of bupivacaine. Anesthesiology Feb;112(2): Jongerden IP, de Smet AM, Kluytmans JA, te Velde LF, Dennesen PJ, Wesselink RM, Bouw MP, Spanjersberg R, Bogaers-Hofman D, van der Meer NJ, de Vries JW, Kaasjager K, van Iterson M, Kluge GH, van der Werf TS, Harinck HI, Bindels AJ, Pickkers P, Bonten MJ. Physicians and nurses opinions on selective decontamination of the digestive tract and selective oropharyngeal decontamination: a survey. Crit Care. 2010;14(4):R132. Epub 2010 Jul 13. Gerritse BM, Dirven PJ, Draaisma JMT, Scheffer GJ. Prehospitale echografie in Nederland door het Mobiel Medisch Team. Nederlands Tijdschrift voor Anesthesiologie. Ned Tijdschr voor Anesthesiologie. 2010;22(2): Heijnen EB, Bentala M, van der Meer NJ. Purpura in a patient receiving vancomycin: a leukoclastic vasculitis? J Cardiothorac Vasc Anesth Apr;25(2): Epub 2010 Apr 27. Zaludik J, Schuitemaker F, DeWaal R, Veldhuijzen B, van der Meer N. Severe lactate acidosis and cardiogenic shock: a rare manifestation of a phaeochromocytoma. Anaesth Intensive Care May;38(3): Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

15 Chu K, Rosseel P, Trelles M, Gielis P. Surgeons without borders: a brief history of surgery at Médecins Sans Frontières. World J Surg Mar;34(3): Rosseel P, Trelles M, Guilavogui S, Ford N, Chu K. Ten years of experience training nonphysician anesthesia providers in Haiti. World J Surg Mar;34(3): Tolsma M, Kröner A, van den Hombergh CL, Rosseel PM, Rijpstra TA, Dijkstra HA, Bentala M, Schultz MJ, van der Meer NJ. The clinical value of routine chest radiographs in the first 24 hours after cardiac surgery. Anesth Analg Jan;112(1): Epub 2010 Nov 3. Gerritse BM, Pelzer B, Draaisma JMT, Scheffer GJ. The deployment of a Helicopter Emergency Medical Service for vitally compromised children in the Netherlands. Internet Journal of Aeromedical Transportation. 2010;2:1. 15 Anesthesiologie

16

17 Apotheek Kerngegevens Apotheek 6 ziekenhuisapothekers: P.R.M. van Hattum, mw. V.S. Koster, P.A.O. Smithuis, N.E. van t Veer, mw. R.R.E.C.M. Verzijl-Zeegers, mw. M.H.G. Winters 2 assistenten in opleiding 17 Samenvattingen gepubliceerde artikelen Ter Laak MA, Temmink AH, Koeken A, van t Veer NE, van Hattum PR, Cobbaert CM. Recognition of impaired atomoxetine metabolism because of low CYP2D6 activity. Pediatr Neurol. 2010Sep;43(3): Ten out of 100 children treated for attention deficit hyperactivity disorder with standard doses of atomoxetine were selected by a neurologist for cytochrome P450 2D6 and cytochrome P450 2C19 genotyping, based on late response (>9 weeks) and adverse effects (gastrointestinal problems, sleeping disorders, malaise, inactivity, and mood instabilities). After genotyping, eight children were confirmed to have compromised cytochrome P450 2D6 activity because of at least one nonfunctional or less functional allele. Cytochrome P450 C19 is a minor pathway in atomoxetine metabolism and therefore of less importance. Tailored therapeutic advice was given to the neurologist. Four children with compromised cytochrome P450 2D6 activity responded better after decreasing their atomoxetine dose. The other four ceased treatment because of initial adverse effects. These cases indicate that compromised atomoxetine metabolism can be recognized, based on adverse effects and late response to atomoxetine. Physicians should be aware of the typical pattern of adverse effects and late response in atomoxetine treatment, possibly indicating compromised cytochrome P450 2D6 activity. Cytochrome P450 2D6 genotyping before atomoxetine treatment may be beneficial in preventing overdosing or early cessation. Further research is needed to establish the cost versus benefit ratio of prospective Apotheek

18 cytochrome P450 2D6 genotyping in atomoxetine treatment. Copyright 2010 Elsevier Inc. All rights reserved. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] Willemsen I, Cooper B, van Buitenen C, Winters M, Andriesse G, Kluytmans J. Improving quinolone use in hospitals by using a bundle of interventions in an interrupted time series analysis. Antimicrob Agents Chemother Sep;54(9): Epub 2010 Jun The objectives of the present study were to determine the effects of multiple targeted interventions on the level of use of quinolones and the observed rates of resistance to quinolones in Escherichia coli isolates from hospitalized patients. A bundle consisting of four interventions to improve the use of quinolones was implemented. The outcome was measured from the monthly levels of use of intravenous (i.v.) and oral quinolones and the susceptibility patterns for E. coli isolates from hospitalized patients. Statistical analyses were performed using segmented regression analysis and segmented Poisson regression models. Before the bundle was implemented, the annual use of quinolones was 2.7 defined daily doses (DDDs)/100 patient days. After the interventions, in 2007, this was reduced to 1.7 DDDs/100 patient days. The first intervention, a switch from i.v. to oral medication, was associated with a stepwise reduction in i.v. quinolone use of 71 prescribed daily doses (PDDs) per month (95% confidence interval [CI] = 47 to 95 PDDs/month, P < 0.001). Intervention 2, introduction of a new antibiotic guideline and education program, was associated with a stepwise reduction in the overall use of quinolones (reduction, 107 PDDs/month [95% CI = 58 to 156 PDDs/month). Before the interventions the quinolone resistance rate was increasing, on average, by 4.6% (95% CI = 2.6 to 6.1%) per year. This increase leveled off, which was associated with intervention 2 and intervention 4, active monitoring of prescriptions and feedback. Trends in resistance to other antimicrobial agents did not change. This study showed that the hospital-wide use of quinolones can be significantly reduced by an active policy consisting of multiple interventions. There was also a stepwise reduction in the rate of quinolone resistance associated with the bundle of interventions. PMID: [PubMed - indexed for MEDLINE] PMCID: PMC Complete publicatielijst Willemsen I, Cooper B, van Buitenen C, Winters M, Andriesse G, Kluytmans J. Improving quinolone use in hospitals by using a bundle of interventions in an interrupted time series analysis. Antimicrob Agents Chemother Sep;54(9): Epub 2010 Jun 28. Ter Laak MA, Temmink AH, Koeken A, van t Veer NE, van Hattum PR, Cobbaert CM. Recognition of impaired atomoxetine metabolism because of low CYP2D6 activity. Pediatr Neurol Sep;43(3): Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

19 Cardiologie Grenzen verleggen, technieken verbeteren om patiëntvriendelijker te werken De cardiologiemaatschap in het Amphia Ziekenhuis is een van de grootste van Nederland. Vooral de verrichtingen op het gebied van percutane hartkleppen zijn bijzonder, omdat deze in eerste instantie in slechts enkele Nederlandse ziekenhuizen werden uitgevoerd en het Amphia het eerste niet-academische ziekenhuis was dat de ingreep verrichtte. 19 Dr. M. Meuwissen Het vakgebied cardiologie is in vijf hoofdtakken te verdelen: algemene cardiologie (hart- en vaatziekten in brede zin), beeldvorming (echocardiografie, cardiale CT en MRI), interventiecardiologie (stent- en dotterbehandelingen, vervanging hartklep), Cardiologie

20 congenitale cardiologie (aangeboren hartgebreken) en elektrofysiologie (behandeling van hartritmestoornissen). In het Amphia Ziekenhuis vinden behalve harttransplantaties alle behandelingen plaats. Hartritmestoornissen We doen veel, qua volume en qua mogelijkheden, constateert cardioloog dr. Martijn Meuwissen, en vooral ook veel bijzondere verrichtingen. Hij verwijst hiermee onder andere naar de elektrofysiologische behandelingen bij hartritmestoornissen, zoals katheterablatie, pacemakers en ICD s (implanteerbare cardioverter-defibrillators). Bij een katheterablatie brengt een cardioloog via een katheter die via de lies(slag)ader naar het hart wordt opgevoerd kleine littekens aan in het hartspierweefsel. Die littekens blokkeren prikkels die zijn ontstaan op een verkeerde plaats of schakelen deze prikkels uit. Hiermee doven de soms levensbedreigende hartritmestoornissen uit. 20 Subcutane ICD Als deze levensbedreigende hartritmestoornissen oncontroleerbaar zijn wordt er meestal een ICD geïmplanteerd. Een ICD is een inwendige defibrillator. Dit apparaatje zorgt voor een constante controle van het hartritme. Zo nodig vindt een schokje plaats om het ritme weer te normaliseren. Meuw issen: Nieuw bij deze techniek is de ICD die net onder de huid geplaatst wordt (subcutane ICD), wat veel voordelen kan bieden bij bijvoorbeeld jonge mensen, die dit device noodzakelijkerwijs tientallen jaren dragen. De toekomst zal ons waarschijnlijk ICD s en pacemakers brengen die draadloos hun werk verrichten. Nu vindt het uitlezen van de ICD al wel op afstand plaats; de zogenaamde home monitoring. Wij cardiologen doen een extra fellowship elektrofysiologie om dit soort ingrepen te mogen en kunnen verrichten. Minimaal invasieve ingrepen Er is ook innovatie op het gebied van de interventiecardiologie. Naast de percutane aortaklepimplantatie kunnen ook andere kleppen percutaan (minimaal invasief) worden gerepareerd. Een ernstig lekkende (mitralis)klep komt in de praktijk het meest voor. Niet alle patiënten kunnen zware ingrepen doorstaan. Daarom is het fijn als je met een incisie in de lies een tube in de ader kunt inbrengen die een clipje bevat. Je schuift dat clipje op de goede plaats onder de lekkende mitraalklep en via het echoapparaat kun je zien dat de lekkage stopt. Enkele uren later is de patiënt alweer mobiel. Meuwissen toont een filmpje van de leverancier, waarbij het plaatsen van een MitraClip nauwkeurig is te volgen. Op een vergelijkbare manier, via de lies, zijn onderzoeken gedaan naar het plaatsen van betere stents in de kransslagader. Dit zijn kleine zeefjes die in uitgezette vorm een verstopte kransslagader openhouden om met een goede bloedstroom de hartspier van de benodigde zuurstof te voorzien. Deze zogenoemde dottertechniek bestaat sinds 1966 en is in 1976 Derde wetenschapsboek van het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres 2016

Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

Flash: chemotherapie en allergie

Flash: chemotherapie en allergie Flash: chemotherapie en allergie Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Opbouw Herkennen/graderen Bij welke producten/wanneer Behandeling Preventie? 2 Herkennen/graderen 3 4 5 6 Allergy 2013 7 Bij welke

Nadere informatie

Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name

Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name BWGCVN Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name Jan Vercammen Hartfalenverpleegkundige ZOL Genk Voorzitter Belgian Heart Failure Nurses Wat is hartfalen Definitie: The inability of the heart to

Nadere informatie

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek The Effect of Progress Feedback to Therapists on Psychological Treatment Outcome;

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit 1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Tahnee Anne Jeanne Snelder. Open Universiteit

Tahnee Anne Jeanne Snelder. Open Universiteit Effecten van Gedragstherapie op Sociale Angst, Zelfgerichte Aandacht & Aandachtbias Effects of Behaviour Therapy on Social Anxiety, Self-Focused Attention & Attentional Bias Tahnee Anne Jeanne Snelder

Nadere informatie

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD 1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational

Nadere informatie

Het Effect van de Kanker Nazorg Wijzer* op Werkgerelateerde Problematiek en Kwaliteit. van Leven bij Werkende Ex-Kankerpatiënten

Het Effect van de Kanker Nazorg Wijzer* op Werkgerelateerde Problematiek en Kwaliteit. van Leven bij Werkende Ex-Kankerpatiënten Het Effect van de Kanker Nazorg Wijzer* op Werkgerelateerde Problematiek en Kwaliteit van Leven bij Werkende Ex-Kankerpatiënten The Effect of the Kanker Nazorg Wijzer* on Work-related Problems and Quality

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms

Nadere informatie

Preventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur. Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF

Preventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur. Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF Preventie van CVA: Zijn NOACs Altijd Superieur? Preventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF o Superioriteit versus warfarine o Superioriteit versus

Nadere informatie

Gedrag en gezondheid

Gedrag en gezondheid Gedrag en gezondheid Schroeder, S.A. Effect of healthy lifestyle Willett (2002). Science, 296, p696. BACKGROUND: Self-management interventions improve various outcomes for many chronic diseases. The definite

Nadere informatie

To ventilate or not to ventilate, that s the question

To ventilate or not to ventilate, that s the question To ventilate or not to ventilate, that s the question Prof Jan Bakker Afdelingshoofd Intensive Care Volwassenen jan.bakker@erasmusmc.nl VRAAG Opname op Intensive Care? JA Kan ik nog niet zeggen Doet opname

Nadere informatie

Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedra

Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedra 139 Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedragstherapie en individuele of kind cognitieve gedragstherapie

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinants and Barriers of Providing Sexual Health Care to Cancer Patients by Oncology

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Digital municipal services for entrepreneurs

Digital municipal services for entrepreneurs Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1 Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer Stigmatization of Patients with Lung Cancer: The Role of

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems. Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering The Relationship between Daily Hassles and Depressive Symptoms and the Mediating Influence

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Is valpreventie kosteneffectief?

Is valpreventie kosteneffectief? Is valpreventie kosteneffectief? Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be Maart 2014 1 Reactie van de overheden op de crisis Jaarlijkse

Nadere informatie

Effecten Omgevingsinterventie en Fysieke Activiteit 1. Hoofdeffecten en Mediators van een Omgevingsinterventie op Maat ter Bevordering van

Effecten Omgevingsinterventie en Fysieke Activiteit 1. Hoofdeffecten en Mediators van een Omgevingsinterventie op Maat ter Bevordering van Effecten Omgevingsinterventie en Fysieke Activiteit 1 Hoofdeffecten en Mediators van een Omgevingsinterventie op Maat ter Bevordering van Fysieke Activiteit bij Ouderen Main Effects and Mediators of a

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1 De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Contingente Zelfwaardering en Depressieve Klachten. Tammasine Netteb Open

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten

Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten Smoking Cessation Guidance by Cardiac Nurses: Intention, Behavior and Determining Factors Jan van Riet

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen Effectiviteit kortdurende behandeling PrOP model 1 PrOP Tussen Je Oren Effectiviteit van een Kortdurende Psychologische Behandeling bij Kinderen en Jongeren gebaseerd op het PrOP-model Effectiveness of

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

Cognitieve Bias Modificatie van Interpretatiebias bij Faalangstige Studenten

Cognitieve Bias Modificatie van Interpretatiebias bij Faalangstige Studenten CBM-I bij Faalangst in een Studentenpopulatie 1 Cognitieve Bias Modificatie van Interpretatiebias bij Faalangstige Studenten Cognitive Bias Modification of Interpretation Bias for Students with Test Anxiety

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias

Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias Failing interpretation? The Relationship between Test Anxiety and Interpretation Bias Kornelis P.J. Schaaphok Eerste begeleider:

Nadere informatie

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken 1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:

Nadere informatie

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinant Study in to Factors that Facilitate a Active Smoking-cessation

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

BE Nanoregistry Annual Public Report

BE Nanoregistry Annual Public Report 1 BE Nanoregistry Annual Public Report Carine Gorrebeeck FPS Health, Food Chain Safety & Environment 2 WHY? The objectives of the registry (a.o.): - Traceability: allow competent authorities to intervene

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Invloed van Bewegen op Depressieve Klachten in de. Fysiotherapie Praktijk. Influence of Movement on Depression in the. Physiotherapy Practice

Invloed van Bewegen op Depressieve Klachten in de. Fysiotherapie Praktijk. Influence of Movement on Depression in the. Physiotherapy Practice Invloed van Bewegen op Depressieve Klachten in de Fysiotherapie Praktijk Influence of Movement on Depression in the Physiotherapy Practice J.A. Michgelsen Eerste begeleider: dr. A. Mudde Tweede begeleider:

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Het Effect van Actief Plus op de Kwaliteit van Leven bij 50-plussers en de Mediërende. Invloed van Beweeggedrag

Het Effect van Actief Plus op de Kwaliteit van Leven bij 50-plussers en de Mediërende. Invloed van Beweeggedrag Actief Plus en Kwaliteit van Leven 1 Het Effect van Actief Plus op de Kwaliteit van Leven bij 50-plussers en de Mediërende Invloed van Beweeggedrag The Effect of the Actief Plus Intervention on the Quality

Nadere informatie

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Mat Goossens Boudewijn Catry PPT WIV-ISP 11/06/2012. Geen verspreiding zonder voorafgaande

Nadere informatie

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats The Relationship between Physical Health, Resilience and Subjective Wellbeing of Inhabitants

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata

De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

Het Signaleren van Problemen 3 Maanden na Ontslag van de Intensive. Care en de Noodzaak van een Nazorgprogramma

Het Signaleren van Problemen 3 Maanden na Ontslag van de Intensive. Care en de Noodzaak van een Nazorgprogramma Running head: HET SIGNALEREN VAN PROBLEMEN NA EEN IC-OPNAME 1 Het Signaleren van Problemen 3 Maanden na Ontslag van de Intensive Care en de Noodzaak van een Nazorgprogramma The Screening of Problems 3

Nadere informatie

Volumenormen cardiologie 2016

Volumenormen cardiologie 2016 Volumenormen cardiologie 2016 Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Auteur: Moniek Elsendoorn, beleidsmedewerker kwaliteit Vastgesteld: 14 september 2016 Evaluatiedatum:

Nadere informatie

Verbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking

Verbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking 2015 Verbanden tussen Coping-Strategieën en Psychologische en Somatische Klachten binnen de Algemene Bevolking Master Scriptie Klinische Psychologie Rachel Perez y Menendez Verbanden tussen Coping-Strategieën

Nadere informatie

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden van Sporten en de Invloed van Egodepletie, Gewoonte en Geslacht The Role of Selfregulation, Motivation and Self-efficacy

Nadere informatie

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering

Nadere informatie

De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van. Leven

De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van. Leven De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van Leven The Effects of the Kanker Nazorg Wijzer on Psychological Distress and Quality of Life Miranda H. de Haan Eerste

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Longitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions. Raymond Hoogendoorn

Longitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions. Raymond Hoogendoorn Longitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions Raymond Hoogendoorn. Primary thesis coordinator: Dr. W. Waterink Secondary thesis coordinator: Dr. P. Verboon April 2009 School

Nadere informatie

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen.

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen. Farmacovigilantie een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest Rijksuniversiteit Groningen www.lareb.nl Casus Vrouw, 52 jaar Voorgeschiedenis: Carcinoïd van de long Hypothyreoidie Symptomen

Nadere informatie

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Werk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers.

Werk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers. Werk in balans Een onderzoek naar de invloed van werktijden op werkthuisinterferentie en de gevolgen daarvan voor burnout en verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance A study of the

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Master thesis. Naam student: S. Friederichs Studentnummer: Afstudeerrichting: Klinische Psychologie

Master thesis. Naam student: S. Friederichs Studentnummer: Afstudeerrichting: Klinische Psychologie Effects of motivational interviewing and self-determination theory in a web-based computer tailored physical activity intervention: a randomized controlled trial Master thesis Naam student: S. Friederichs

Nadere informatie

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

Heropnamen? Aan de slag!

Heropnamen? Aan de slag! VEVIGHEID IN DE ZORG V Heropnamen? Aan de slag! Jan Klein Anesthesioloog Hoogleraar Patient Safety Engineering 1 A quality indicator should not use the total amount of readmissions, but should solely address

Nadere informatie

Het Effect van Cliëntgerichte Speltherapie op Internaliserende Problematiek bij. Kinderen: Affect als Moderator

Het Effect van Cliëntgerichte Speltherapie op Internaliserende Problematiek bij. Kinderen: Affect als Moderator 1 Het Effect van Cliëntgerichte Speltherapie op Internaliserende Problematiek bij Kinderen: Affect als Moderator The Effect of Client-Centered Play Therapy on Internalizing Problems of Children: Affect

Nadere informatie

Evidence please! 27 juni 2013. Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION

Evidence please! 27 juni 2013. Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Evidence please! 27 juni 2013 Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Evidence please! 1. EBP 2. Hulpmiddelen en voorzieningen 3. Aanpassingen 4. Waarom? EBP: Extremely Boring

Nadere informatie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

Socio-economic situation of long-term flexworkers Socio-economic situation of long-term flexworkers CBS Microdatagebruikersmiddag The Hague, 16 May 2013 Siemen van der Werff www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Discussion topics and conclusions

Nadere informatie

Anemie en transfusies bij cardiochirurgie

Anemie en transfusies bij cardiochirurgie Anemie en transfusies bij cardiochirurgie Sanquinavond, 4 Maart 2015 Leo van de Watering Sanquin Bloedvoorziening Nederland Divisie Research, CCTR Divisie Bloedbank, UTG Anemie en transfusies bij cardiochirurgie

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural

Nadere informatie

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch Stress en Psychose 59 Noord Stress and Psychosis 59 North A.N.M. Busch Prevalentie van Subklinische Psychotische Symptomen en de Associatie Met Stress en Sekse bij Noorse Psychologie Studenten Prevalence

Nadere informatie

MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie

MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1 Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie Mental Resilience buffers Teacher Stressreactivity: An ESM-study Tanya

Nadere informatie

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel André de Vries VP, Business Development, Global Financial Solutions, EMEA De Actuarisdag 2017 - Zeist - September 26, 2017 Reinsurance

Nadere informatie

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691

Nadere informatie