Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 25 maart 2008 Nummer voorstel: 2008/34

Transcriptie

1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 25 maart 2008 Nummer voorstel: 2008/34 Voor raadsvergadering d.d.: Agendapunt: Onderwerp: Aan de raad van de gemeente Steenwijkerland wordt voorgesteld te besluiten: Conceptbesluit: - kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen m.b.t. de instelling van het Nationaal Park Weerribben Wieden; - kennis te nemen van het Beheer- en Ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben Wieden i.o. ; - een positief advies over de definitieve instelling van het Nationaal Park Weerribben Wieden aan GS te geven, conform bijgevoegde brief. Samenvatting: Op 19 september 2006 heeft de raad van de gemeente Steenwijkerland ingestemd met het voorstel van Gedeputeerde Staten van Overijssel om over te gaan tot een Nationaal Park Wieden- Weerribben in oprichting. Er is besloten tot een Nationaal Park in oprichting omdat in de eerste helft van 2006 uit draagvlakpeilingen een gematigd positief geluid uit het gebied naar voren kwam. Deze peilingen waren gehouden onder belangengroepen zoals: - recreatie en toerisme - landbouw - rietteeltsector - binnenvissers - verenigingen van plaatselijk belang - particulieren grondeigenaren Naar aanleiding van deze peilingen hebben GS geconcludeerd dat er voldoende aanknopingspunten waren om de realisatie van een groot nationaal park verder na te streven. Er is een periode van twee jaar voorgesteld om verder hieraan vorm te geven. In de afgelopen anderhalf jaar is gewerkt aan de versterking van het draagvlak, het opstellen van het Beheer- en Ontwikkelingsplan (BOP) en aan de besluitvorming rond de definitieve begrenzing van het nationaal park. In dit advies wordt op dit proces teruggekeken en op het uiteindelijke resultaat ingegaan. Tenslotte stelt het college u voor om positief te adviseren over het instellen van het nationaal park Weerribben Wieden en dit advies, conform bijgevoegde brief, aan GS mee te delen. 1

2 Terugblik Instelling Op 17 januari 2007 is het Nationaal Park Weerribben-Wieden in oprichting ingesteld en een overlegorgaan in het leven geroepen. Daarin zijn de eigenaren en beheerders van het gebied vertegenwoordigd, maar ook andere direct betrokkenen. Zo hebben ook de vertegenwoordigers van provincie, gemeenten, riettelers en recreatieondernemers een plaats in het overlegorgaan. Het overlegorgaan kreeg de opdracht een beheer- en ontwikkelingsplan op te stellen. Startbijeenkomst Begin juli 2007 is er als startbijeenkomst een tweetal brainstormdagen gehouden. Hierbij was een groot aantal partijen betrokken zoals: - landbouw - rietteelt - plaatselijke belangen - recreatie en toerisme Tijdens deze bijeenkomst is doorgesproken over een visie op het nationaal park. Er zijn doelstellingen, knelpunten en actiepunten geïnventariseerd en deze zijn opgenomen in het verslag dat is opgesteld door WING-consultants (zie bijlage 1). Dit rapport zou het uitgangspunt moeten vormen voor het op te stellen BOP. Door het overlegorgaan werd unaniem ingestemd met deze uitgangspunten. De startbijeenkomst resulteerde in een zestal onderwerpen, die in het BOP verder zijn uitgewerkt: - kwaliteit van natuur en landschap; - leefbaarheid; - rietbeheer en natuur; - recreatie; - streekeconomie op basis van het nationaal park; - beeldmerk en ambassadeurschap. Beheer- en ontwikkelingsplan Na vaststelling van het WING-rapport door het overlegorgaan kon het BOP worden opgesteld door Bureau Altenburg en Wymenga. Diverse versies van het BOP zijn besproken in de agendacommissie, het overlegorgaan, de diverse werkgroepen en de klankbordgroepen. Input uit deze besprekingen heeft geresulteerd in de eindversie van het BOP dat naar verwachting op 26 maart door het overlegorgaan zal worden vastgesteld. Verderop in dit advies wordt nog verder ingegaan op de inhoud van het BOP (zie ook bijlage 2). Draagvlak Bij het proces van de startbijeenkomst tot en met de eindversie van het BOP zijn veel partijen betrokken geweest. Daarnaast was het ook van belang de bewoners in het gebied te informeren over de stand van zaken en vragen te beantwoorden die nog leefden over het nationaal park. Daarom zijn er diverse informatie-avonden, café-sessie, persberichten en artikelen verschenen waar informatie werd gegeven. Belangrijkste discussiepunten Een aantal punten kwam tijdens diverse besprekingen steeds opnieuw naar voren. Begrenzing Bij deze begrenzing van het nationaal park zijn er twee vragen aan de orde: 1. Worden de dorpen in het nationaal park opgenomen of niet? 2

3 2. Wordt alleen bestaande natuur binnen de grenzen van het nationaal park opgenomen of ook landbouwgronden die wellicht in de toekomst als natuur worden ingericht? Ad.1 Hierbij gaat het concreet om de volgende dorpen/buurtschappen: Ossenzijl,Kalenberg, Muggenbeet, Nederland, Dwarsgracht, Jonen, Ronduite en Belt Schutsloot. Met name in de klankbordgroep, waarin de plaatselijke belangen in en rondom het nationaal park vertegenwoordigd zijn, is over dit vraagstuk gesproken in relatie tot de instelling van het nationaal park. Op donderdag 6 maart is de klankbordgroep bijeengekomen en heeft uiteindelijk het volgende advies aan het overlegorgaan geformuleerd (zie bijlage 3): 1. De leden van de klankbordgroep zijn unaniem van mening dat instelling van het Nationaal Park Weerribben-Wieden wenselijk is en stellen het overlegorgaan voor dit advies over te nemen. 2. De klankbordgroep stelt het overlegorgaan voor om overeenkomstig dit advies op dit moment de dorpen Ossenzijl, Kalenberg/Hoogeweg, Wetering, Muggenbeet, Nederland, Ronduite, Dwarsgracht en Jonen binnen de begrenzing van het nationaal park op te nemen en Belt Schutsloot vooralsnog niet binnen de begrenzing op te nemen. Ad. 2 Hierbij gaat het met name om de begrenzing van het gebied de Wieden, omdat de grenzen van nationaal park de Weerribben reeds vastliggen. Het college heeft de voorkeur uitgesproken om alleen die gronden in de begrenzing van het nationaal park op te nemen die reeds de bestemming natuur hebben gekregen. Indien in de toekomst meer natuur in het nationaal park kan worden opgenomen is het immers mogelijk de begrenzing te herzien. Relatie met Natura 2000 Omdat de status van een nationaal park niet zomaar aan een gebied wordt gegeven, maar sterk samenhangt met de aanwezige unieke natuur- en landschapswaarden zijn er de afgelopen anderhalf jaar veel vragen geweest over de relatie tussen het Nationaal Park en Natura Het betreft grotendeels dezelfde natuurgebieden immers. Echter, de status van nationaal park is geen juridische. Er wordt niet aan getoetst bij het ontwikkelen van plannen, voor bijvoorbeeld woningbouw in een kern of recreatieve mogelijkheden. De toetsingskaders zijn volstrekt andere, wettelijk vastgelegde kaders, zoals de bestemmingsplannen, Natura 2000 en andere wettelijke kaders. Beheer- en ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben Wieden i.o. (BOP) Doel van het BOP Het BOP is bedoeld om houvast te bieden bij de verdere koers van het nationaal park en richting te geven aan plannen en actiepunten in het gebied. De kern van het opstellen van het BOP ligt in het vertalen van de strategische visie, geformuleerd tijdens de startbijeenkomst begin juli 2007, naar een concreet uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen voor de komende vier tot vijf jaar. Inhoud van het BOP Allereerst wordt de huidige situatie in de Wieden en de Weerribben (beknopt) beschreven. Hierbij wordt ingegaan op de begrenzing, de natuurwaarden, landschap en bewoning, economie en recreatie, communicatie en educatie, onderzoek en monitoring. Vervolgens wordt kort het bestaande beleid (internationaal, nationaal, regionaal en locaal) weergegeven dat van toepassing is op het gebied. 3

4 Daarna zijn de visie en doelen geformuleerd en uitgewerkt: 1. Hoogwaardige natuur 2. Hoogwaardig cultuurlandschap 3. Sterke locale economie 4. Effectieve communicatie en educatie 5. Adequate monitoring en onderzoek Om daadwerkelijk met de doelen aan de slag te kunnen is het belangrijk te weten welke knelpunten zich voordoen met betrekking tot deze doelen. Deze zijn dan ook per doel beschreven in het BOP. Vanuit de uitgewerkte doelen en de knelpunten wordt beschreven welke actiepunten er nodig zijn en opgepakt kunnen worden om de vijf doelen te kunnen behalen. Tenslotte is in het BOP opgenomen via welke aanpak en organisatie aan de doelen gewerkt zal gaan worden. Uiteraard is de financiering hierbij van groot belang. Deels kan er aan doelen gewerkt worden met de beschikbare nationaal park middelen (zie hieronder de paragraaf financiën), maar voor een deel zal ook voor doelen externe financiering moeten worden gezocht. Het nationaal park kan hierin een aanjaagfunctie in vervullen. Kanttekeningen In het BOP wordt nadrukkelijk aandacht gevraagd voor het beheer van het gebied. Dit hangt nauw samen met, onder andere, het beheer van de rietlanden. Niet alleen in het kader van het Nationaal Park, maar ook bij andere actuele ontwikkelingen (landinrichting, natura 2000, kaderrichtlijn water etc) speelt het rietlandbeheer een belangrijke rol. De vergoedingen voor het beheer van de rietlanden, alsmede de opbrengsten uit de rietteelt blijken momenteel niet voldoende om structureel het rietland in stand te houden. Momenteel wordt daarom door de provincie, samen met de andere gebiedspartijen (waaronder de gemeente) een notitie voorbereid voor de minister van LNV waarin deze problematiek wordt voorgelegd. Eveneens zal een delegatie uit het gebied hierover het gesprek met de minister aangaan. Uiteraard zijn hierbij de riettelers betrokken. Ook wordt met hen overlegd over de eigen rol en activiteiten die door henzelf kunnen worden opgepakt ter verbetering van de bedrijfsvoering, de sector en het rietlandbeheer in het algemeen. Hierbij kan worden gedacht aan samenwerking en innovatieven ontwikkelingen op het gebied van machines, verwerking restafval e.d. Over de ontwikkeling van deze vraagstukken zal het college de raad blijven informeren. Financiële aspecten Het nationaal park krijgt middelen conform de ILG-systematiek. Dit betekent dat het Rijk met de Provincie Overijssel afspraken heeft gemaakt en een budget beschikbaar heeft gesteld voor de komende 7 jaar. In principe betekent dit dat er per jaar een bedrag van beschikbaar is voor uitvoering van het BOP. Hier kan in de praktijk flexibel mee om worden gegaan, aangezien er een totaalbedrag beschikbaar is voor de periode van 7 jaar. Per jaar wordt een bestedingenplan opgesteld waarin wordt vastgelegd welke activiteiten en projecten worden uitgevoerd. Het bestedingenplan wordt vastgesteld door het overlegorgaan en vervolgens ter instemming voorgelegd aan GS. Naast de structurele middelen is er een eenmalig budget beschikbaar gesteld van vanwege de uitbreiding van het Nationaal Park. Vervolgproces Op 26 maart 2008 neemt het overlegorgaan een standpunt in over het instellen van het nationaal park Weerribben Wieden en over het BOP. Dit advies wordt aan GS meegedeeld, die ook het advies van de betrokken overheden wil ontvangen (gemeenten Steenwijkerland en Zwartewaterland). De provincie Overijssel zal naar verwachting in mei/juni een standpunt 4

5 innemen en voor de zomer een advies over de definitieve instelling aan de minister uitbrengen. In het najaar wordt de standpuntbepaling van de minster van LNV verwacht en indien zij instemt zal begin 2009 de officiële instelling kunnen plaatsvinden. Advies Het nationaal park is bij uitstek een mogelijkheid om het gebied op de kaart te zetten, een promotiemiddel, een merknaam die internationaal mensen aanspreekt. Daarnaast is de kracht van het nationaal park dat het een manier van samenwerken is, waarbij verschillende belangen (bewoners, ondernemers, natuurbeheerders) worden behartigd en zo goed mogelijk op al die fronten kansen worden benut. Het college is dan ook positief over de instelling van een groot Nationaal Park Weerribben-Wieden en stelt de raad voor een positief advies uit te brengen aan GS. Bijlagen bij het voorstel 1. WING-rapport 2. Beheer en Ontwikkelingsplan Weerribben Wieden i.o. 3. Advies klankbordgroep Plaatselijke Belangen m.b.t. begrenzing 4. Standpunt overlegorgaan, 26 maart (wordt nagestuurd) 5. Conceptbrief aan GS Ondertekening De secretaris De burgemeester drs. A.J. Peterson drs. H.H. Apotheker Betrokken partijen afdeling adviseur behandeld in commissie REO Harriet Hofsink, tel.: , ja, nl. 8 april nee 5

6 Raadsbesluit Steenwijk, 22 april 2008 Nummer: 2008/34 De raad van de gemeente Steenwijkerland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 maart 2008, nummer 2008/34; b e s l u i t : - kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen m.b.t. de instelling van het Nationaal Park Weerribben Wieden; - kennis te nemen van het Beheer- en Ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben Wieden i.o. ; - een positief advies over de definitieve instelling van het Nationaal Park Weerribben Wieden aan GS te geven, conform bijgevoegde brief. De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, R.G.H.P. Moonen drs. H.H. Apotheker 1