Nieuwe consumentenmarkten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwe consumentenmarkten"

Transcriptie

1 Smart Grids VS: de consument aan zet Martijn Nuijten IA Washington D.C. September 2012 Inleiding/samenvatting De implementatie van smart grids in de Verenigde Staten (VS) staat nog in de kinderschoenen, maar boekt snel vooruitgang (zie IA-artikel VS: Uitrol Smart Grids ). De miljardeninvesteringen door overheid, industrie en nutsbedrijven van de afgelopen jaren hebben een flinke impuls gegeven aan R&D, de uitrol van slimme meters en de toepassing van geavanceerde ICT-(controle)systemen in het transmissie- en distributienet. Smart grids hebben tot doel het verouderde Amerikaanse elektriciteitsnet efficiënter en betrouwbaarder te maken. Tegelijk moeten ze nieuwe duurzame bronnen van (lokale) energieopwekking en opslag inpassen, zoals windenergie en elektrische auto s. Uiteindelijk moet dit leiden tot minder energieverbruik en lagere energiekosten voor de consument. Resultaten van smart grid-demonstratieprojecten in de VS laten inmiddels zien dat de verwachte efficiency-voordelen inderdaad haalbaar zijn. Zo heeft het nutsbedrijf Pacific Gas and Electric (PG&E) in Californië inmiddels meer dan tweeduizend GWh weten te besparen en heeft Oklahoma Gas and Electric (OGE) het energieverbruik van zijn klanten met negen procent verminderd door zogeheten demand response-programma s. Daarbij laten eindgebruikers een deel van hun energiemanagement op afstand uitvoeren. Ondanks de positieve eerste resultaten zijn er nog grote uitdagingen voor smart grids. In het bijzonder is het de vraag hoe consumenten actief gaan deelnemen in het nieuwe energiesysteem met al zijn nieuwe mogelijkheden. Consumenten moeten de kostenbesparingen daadwerkelijk gaan ervaren om de verdere uitrol van smart grids tot een succes te maken. Als smart grid-technologieën duurder zijn of blijven dan de besparingen of de besparingen worden niet goed begrepen, zullen de consumenteninvesteringen achterblijven en zullen innovatieve producenten en dienstverleners ook minder geneigd zijn te investeren in nieuwe technologieën. Nieuwe consumentenmarkten In de VS zijn bijna 145 miljoen huishoudens die samen ongeveer 4,2 miljard kwh elektriciteit per jaar verbruiken. Ondanks de economische crisis van de afgelopen jaren is de verwachting dat het aantal consumenten in de VS toeneemt met zestien procent in de komende twintig jaar. In relatie daarmee zal de vraag naar elektriciteit toenemen tot 5,2 miljard kwh. Het huidige net kan deze toename niet automatisch opvangen en vereist verdere modernisering. Ook zal de introductie van (hybride) elektrische auto s een extra vraag creëren. Zo is de verwachting dat er in 2030 twintig miljoen (hybride) elektrische auto s in de VS op de weg rijden. 1

2 De groeiende vraag vereist niet alleen een materiële upgrade van het net. Netbeheerders zullen ook moeten inspelen op de wensen en verwachtingen van de moderne energieconsument. Nieuwe diensten ontstaan op basis van real-time gebruikersinformatie, op afstand bestuurbare innovatieve energiemanagementsystemen en Home Area Networks. Ook komen er steeds geavanceerdere (software)producten die de betrouwbaarheid en kwaliteit van de energievoorziening kunnen verbeteren. Ze doen dat door verregaande automatisering van de transmissie en distributie en technologieën voor de real-time monitoring en beveiliging. Een voorbeeld van dat laatste vormt cyber security software. Bij geautomatiseerde distributie gaat het om volt/var controle, breukdetectie, -isolatie en restoratie. Bij de transmissie van elektriciteit om technologieën ter ondersteuning van Wide-Area Monitoring, Protection and Control (WAMPAC) die plotselinge uitschakeling van elektriciteitsnetwerken kunnen voorkomen met behulp van geavanceerde sensoren (Phasor Measurement Units). In figuur 1 staat schematisch overzicht van de applicaties van smart grid technologieën. De meest volwassen markt voor consumenten is die van de slimme meter, in de VS ook wel Advanced Metering Infrastructure (AMI) genoemd. Nutsbedrijven hebben een ambitieuze planning voor de uitrol van slimme meters waardoor AMI momenteel de meeste investeringen aantrekt. Volgens betrouwbare statistieken waren er in 2010 al 16,5 miljoen slimme meters geïnstalleerd. Dat komt overeen met bijna elf procent van alle energiemeters in de VS. Daarnaast staan er nog eens ongeveer 34,2 miljoen extra slimme meters gepland voor installatie in de komende jaren. De staat Texas is hierin het verst gevorderd met meer dan tachtig procent penetratie. Met de komst van de slimme meter zijn nutsbedrijven in staat om dynamische (real-time) prijsmodellen te maken voor hun klanten. Het aanbod van dergelijke programma s is met een factor vijf toegenomen in de afgelopen jaren en groeit snel. Figuur 1: Overzicht applicaties smart grid technologieën (bron: Tendril) 2

3 Als de smart grid markt verder groeit, zullen steeds meer innovatieve producten beschikbaar komen voor de consument. Het gaat om producten die de consumenten meer betrekken in hun energiegebruik en kosten kunnen besparen voor nutsbedrijven, zoals vermindering van de piekbelasting in het net. Enkele voorbeelden zijn IT-enabled thermostaten en nieuwe consumentenelektronica zoals intelligente wasmachines en koelkasten en innovatieve controlesystemen voor verwarming, ventilatie, verlichting en airconditioning. Verder komen er inhome displays waarmee de consument een real-time beeld krijgt van zijn verbruik, uit gebruikersprofielen kan kiezen en kan communiceren met aanbieders. Gegeven deze trends en marktkansen hebben de venture capital fondsen ook hun weg gevonden naar het smart griddomein. Zo is inmiddels meer dan een miljard dollar aan venture capital geïnvesteerd in smart grid start-ups (zie figuur 2). Figuur 2: Overzicht VC investeringen in smart grid technologieën (bron: Department of Energy) Geïnformeerde consument belangrijkste succesfactor De consument speelt een essentiële rol in het succes van een smart grid. Consumenten helpen bij het balanceren van vraag en aanbod en dragen bij aan de betrouwbaarheid van de energievoorziening. Dat doen ze door actief de manier waarop ze elektriciteit gebruiken en betalen te variëren. Hiervoor heeft de consument geïnformeerde keuzes nodig die hem of haar stimuleren het gedrag aan te passen. Uit onderzoek van het consultancybedrijf Ovum blijkt dat vroegtijdige consumentenacceptatie en lange termijn consumentengedrag bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of het volle 3

4 potentieel van smart grids gehaald kan worden. Op dit moment besteden nutsbedrijven nog onvoldoende aandacht aan het uitleggen van de voordelen van slimme meters en smart grids. Ongeveer 75 tot 80 procent van de Amerikanen weet vrijwel niets over slimme meters en het smart grid, zegt Market Strategies International. Het onderzoek laat echter zien dat zodra consumenten goed zijn geïnformeerd over de mogelijkheden van smart grids, driekwart van hen aangeeft dat het smart grid een topprioriteit moet zijn in de komende één tot vijf jaar. Er bestaan veel initiatieven van de overheid, zoals het Green Button programma en van nutsbedrijven om de consument te informeren en te betrekken. Het gaat doorgaans om PRprogramma s en advertenties in de lokale media om de consument te informeren over de smart grid-programma s die er lopen en over de financiële prikkels. Een andere manier om de consument actief te betrekken is de verdere implementatie van zogeheten interconnectie beleidsinitiatieven. Dit beleid maakt een raamwerk mogelijk dat de consument in staat stelt om zelf producent van (duurzame) energie te worden, bijvoorbeeld dankzij zonnepanelen, en deze elektriciteit terug te leveren aan het net. Op dit terrein is goede vooruitgang geboekt. Sinds juni 2010 zijn er in 39 staten en in Washington D.C. interconnectiviteit standaarden geïntroduceerd die bijna 84% van alle dienstverlening op het gebied van elektriciteit bestrijken. Een boeiende testcase als het gaat om consumentenacceptatie van smart grid-technologieën en toepassingen heeft te maken met de recente introductie van nieuwe modellen (hybride) elektrische auto s. Voorbeeld zijn de Nissan Leaf met een actieradius van honderdzestig kilometer en de Tesla Roadster en de Chevrolet Volt met een actieradius van zestig kilometer. De vraag is of de markt voor deze auto s inderdaad een vlucht gaat nemen. In dit kader heeft de Amerikaanse overheid via de American Recovery and Reinvestment Act (ARRA) 2,4 miljard dollar geïnvesteerd in R&D voor nieuwe accutechnologie, de productie van componenten en de verdere elektrificatie van het openbaar vervoer. Het is nog erg onduidelijk of en hoe deze markt zich zal ontwikkelen. Zie figuur 3 met een weergave van de verschillende voorspellingen voor de Plug-in Hybrid Electric Vehicle (PHEV). Figuur 3: Overzicht PHEV marktscenario s (bron: Department of Energy) 4

5 Work in progress Inmiddels zijn er successen geboekt met smart grids waarin eindgebruikers een actieve rol spelen. De meest overtuigende zijn de resultaten van projecten waarin de totale consumptie is afgenomen. Zo heeft PG&E tussen zeventien en twintig procent reductie gerealiseerd door zijn Smart Rate en andere energie-efficiency programma s voor consumenten. Oklahoma Gas & Electric Company (OG&E) realiseerde negen procent energiebesparing als gevolg van zijn demand response programma. Deze resultaten zijn het gevolg van nieuwe technologie in combinatie met veranderend consumentengedrag. De aanpak van OG&E is gebaseerd op een zeer gerichte informatiecampagne over smart grid-technologieën. Maar ook de smart city pilot zoals het Charlotte Envision project van Duke Energy Company en het bovengenoemde Smart Rate-programma dragen bij aan het ontwikkelen van actieve support in de lokale gemeenschap. De belangenorganisatie Smart Grid Customer Collaborative (SGCC) heeft recent het rapport Excellence in Consumer Engagement uitgebracht, dat concludeert dat de succesvolste strategie om de consument te betrekken er één is waarin de voordelen van smart grids zo eenvoudig mogelijk naar voren komen. De analyse toont aan dat consumenten het best reageren op een aanpak waarbij de voordelen gefaseerd binnen drie tot zes maanden duidelijk worden. Het blijft intussen noodzakelijk om met langdurige studies meer inzicht te krijgen in de kwaliteit en kwantiteit van data en in de prijsniveaus waarop de consument reageert. Ter illustratie, staat in figuur 4 het resultaat van een survey (Pike Research) in 2011 onder consumenten over hun indruk (positief, neutraal, 5

6 negatief) van het smart grid. Maar liefst twee derde gaf aan nog een neutraal of negatief beeld te hebben. Figuur 4: Algemene indruk consument over smart grid (bron: Pike Research) Conclusie De toekomst voor smart grids ziet er gematigd positief uit. De technologie is beschikbaar en in veel gevallen gereed om te implementeren. Positief is ook dat in de VS de belangen van de consumenten redelijk goed zijn georganiseerd en vertegenwoordigd in het SGCC-consortium. Aan de marktkant is echter nog veel werk te doen. Dit toont aan dat er nog meer aandacht nodig is voor 'consumer outreach'. Complicerende factor hierbij is dat in veel staten de consumentgerichte activiteiten beperkt blijven doordat onduidelijk blijft wie precies eigenaar is van de positieve boodschap en wie financieel zou moeten deelnemen. Dit vereist een goede dialoog tussen de overheid, industrie en consument. Een andere uitdaging in deze context is de gebruiksvriendelijkheid van de nieuwe producten en diensten. Dit is weer gerelateerd aan interoperabiliteit van de vele uiteenlopende technologieën. Plug-and-play is hierbij het mantra. Als dit goed uitpakt, wordt de drempel voor actieve deelname door de consument weer een stuk lager. Bronnen VS: Grote Voortuitgang Uitrol Smart Grids, IA-netwerk (2012): 6

7 Smart Grid System Report, Department Of Energy (2012): Excellence in Consumer Engagement, SGCC (2011): Realizing Value of an Optimized Electric Grid, Gridwise Alliance (2012): Optimizing Customer Engagement in Smart Meter Deployment, Ovum Research (2011): Smart Grid Technology Little Understood, Market Strategies International (2010): Green Button programma, Dep. Of Energy (2012): 7

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

ICU Charging Equipment levert slimme laadpunten aan grootste laadproject ter wereld voor elektrische auto s in Engeland

ICU Charging Equipment levert slimme laadpunten aan grootste laadproject ter wereld voor elektrische auto s in Engeland ICU Charging Equipment levert slimme laadpunten aan grootste laadproject ter wereld voor elektrische auto s in Engeland Het in Almere gevestigde ICU Charging Equipment een van Europa s grootste ontwikkelaars

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden

Nadere informatie

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving ABB Electrification Products, Business Development Agenda Smart Energy Management ABB De

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 De laatste tijd worden we overspoeld door marketing verhalen over de slimme meter en het slimme energienet. Men stelt dat met de komst van de slimme meter

Nadere informatie

totaaloplossing 40% Bespaar op uw verbruik en kosten Plugwise is dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik.

totaaloplossing 40% Bespaar op uw verbruik en kosten Plugwise is dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik. Plugwise is het enige draadloze totaaloplossing Plugwise heeft een duidelijke filosofie: energiemanagementsysteem dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik. de groenste

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van

Nadere informatie

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke

Nadere informatie

SMART GRID ALBERT MOLDERINK

SMART GRID ALBERT MOLDERINK SMART GRID ALBERT MOLDERINK WIE BEN IK Albert Molderink (http://www.utwente.nl/ctit/energy/people/molderink_a.php) www.utwente.nl www.ipsumenergy.com Computer Architectures for Embedded Systems Discrete

Nadere informatie

DE ENERGIE TRANSITIE

DE ENERGIE TRANSITIE DE ENERGIE TRANSITIE 1 DE ENERGIETRANSITIE In de huidige Europese energie sector zijn drie parallelle trends waar te nemen. Ten eerste decentralisatie, waarbij steeds groter wordende hoeveelheden decentrale

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012

ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 2 INHOUD Management samenvatting... 3 Respondenten... 3 Conclusies... 4 1. Inleiding... 6 2. Uitkomsten per vraag... 6 2.1 Energie en energiebesparing binnen de organisatie...

Nadere informatie

Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur

Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur Wereldwijde veranderingen vereisen nieuwe manieren van denken en doen op het gebied van wereldwijde megatrends Demografische veranderingen Globale

Nadere informatie

Nederland wordt slimmer met energie

Nederland wordt slimmer met energie Nederland wordt slimmer met energie SPEECH Bert de Vries, plv. Directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, NEBC 8 juni (uitgesproken door Jaco Stremler (plv. directeur Energie en Duurzaamheid)

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

De slimme meter Klaar voor de toekomst

De slimme meter Klaar voor de toekomst De slimme meter Klaar voor de toekomst met de slimme meter bent u klaar voor de toekomst Endinet maakt haar energienetten klaar voor de toekomst. Net als de auto-, de telefoonen bankindustrie worden ook

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Industrie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 1% besparing op gas en elektra per jaar. Totaal is dat 8 % besparing in 2020. Opbrengst: 100 kiloton.

Nadere informatie

Energietransitie en schaalvoordelen

Energietransitie en schaalvoordelen Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen

Nadere informatie

Stand van zaken en uitdagingen grootschalige aanbieding slimme meter

Stand van zaken en uitdagingen grootschalige aanbieding slimme meter Your logo USmartConsumer Stand van zaken en uitdagingen grootschalige aanbieding slimme meter Henk van Elburg Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.nl Henk.vanelburg@rvo.nl Dutch Day, 25 juni 2015 IEE

Nadere informatie

MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord

MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord Jeroen van der Tang Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT 30 januari 2014 Introductie Nederland ICT Nederland ICT is de branchevereniging van ICT-bedrijven

Nadere informatie

Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen

Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Dr. ir. Émile J. L. Chappin Challenge the future 1 Mondiale uitdagingen Spanning tussen toename

Nadere informatie

Smart Grid. Verdiepende opdracht

Smart Grid. Verdiepende opdracht 2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Powered by the Sun ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Korte video snellaadlocatie onderwerpen Partners Hoofdlijnen project Korte video over het snellaadstation

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie.

De rol van biomassa in de energietransitie. De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie

Nadere informatie

Smart Charging Trend Monitor. Jaargang 1, uitgave 2 Februari 2017

Smart Charging Trend Monitor. Jaargang 1, uitgave 2 Februari 2017 Smart Charging Trend Monitor Jaargang 1, uitgave 2 Februari 2017 Inhoud Voorwoord... 3 Nieuw in deze uitgave... 3 Definitie Smart Charging... 3 1. Smart Charging Ready (SCR) laadpalen... 4 2. Groei Smart

Nadere informatie

DE IT-OMGEVING VAN DE TOEKOMST STAP AF VAN DURE, BEHEERINTENSIEVE ADHOC-OPLOSSINGEN EN GA VOOR KOSTENBESPARENDE EENVOUD MET HYPER-CONVERGED

DE IT-OMGEVING VAN DE TOEKOMST STAP AF VAN DURE, BEHEERINTENSIEVE ADHOC-OPLOSSINGEN EN GA VOOR KOSTENBESPARENDE EENVOUD MET HYPER-CONVERGED IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DE IT-OMGEVING VAN DE TOEKOMST STAP AF VAN DURE, BEHEERINTENSIEVE ADHOC-OPLOSSINGEN EN GA VOOR KOSTENBESPARENDE EENVOUD MET HYPER-CONVERGED POWERED BY Recent onderzoek toont

Nadere informatie

DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO

DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO 1 Crossover Energie - Datagedreven Diensten 2 Crossover Energie - Datagedreven Diensten NIEUWE MANIEREN OM WAARDE TE CREËREN Advanced R&D: nieuwe

Nadere informatie

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE REALTY, 17/05/2018 Freddy Hoorens Partner Quares; CEO Jade Synergies VOORSTELLING QUARES GROUP STRUCTUUR Anneleen Desmyter Freddy Hoorens Herman Du Bois AGENCY België

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Martin Scheepers Program Manager Intelligent Electricity Grids Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland, Utrecht, 19 oktober 2009 www.ecn.nl Inhoud Waarom slimme

Nadere informatie

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015 Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld Frank Berets Country Manager NL April 2015 Solar Power verandert Stand alone Geintegreerd 2 2 Solar Power verandert Stand alone Geïsoleerde systemen

Nadere informatie

Solar Solutions. Peter Verlinden & Mathijs Leffers - 15 april 2015

Solar Solutions. Peter Verlinden & Mathijs Leffers - 15 april 2015 Solar Solutions Peter Verlinden & Mathijs Leffers - 15 april 2015 1 Wie is Rexel Bewuste woningen Commerciële ondersteuning 2 Wie is Rexel 3 Wereldwijd actief P. 4 Meer dan 100 jaar ervaring in Nederland

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

IN VIER STAPPEN NAAR EEN ENERGIEZUINIG BEDRIJFSPAND

IN VIER STAPPEN NAAR EEN ENERGIEZUINIG BEDRIJFSPAND IN VIER STAPPEN NAAR EEN ENERGIEZUINIG BEDRIJFSPAND Faris Nizamic, CEO Sustainable Buildings BV Whitepaper Sustainable Buildings 1 Ons huidige energieverbruik en de wijze van consumeren staan onder druk.

Nadere informatie

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015 Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit

Nadere informatie

Uitwerking van de vragenlijst december 2016 HOEVEEL BESPAAR JIJ MET IUNGO?

Uitwerking van de vragenlijst december 2016 HOEVEEL BESPAAR JIJ MET IUNGO? Uitwerking van de vragenlijst december 2016 HOEVEEL BESPAAR JIJ MET IUNGO? Loes de Waart iungo.nl BV Nikolaus Ottostraat 5a 8013 NG ZWOLLE 038-3801050 30 december 2016 Uitwerking vragenlijst: Hoeveel bespaar

Nadere informatie

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit EnergyVille Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit Hoe energiezuinig is een slimme woning? Wat is de rol van de consument? Ighor.vandevyver@vito.be Studiedag De Slimme Woning workshop

Nadere informatie

Smart Charging Trend Monitor. Jaargang 1, uitgave 3 maart 2017

Smart Charging Trend Monitor. Jaargang 1, uitgave 3 maart 2017 Smart Charging Trend Monitor Jaargang 1, uitgave 3 maart 2017 Inhoud... 2 Voorwoord... 3 In deze uitgave... 3 Definitie Smart Charging... 3 1. Smart Charging Ready (SCR) laadpalen... 4 2. Groei Smart Charging

Nadere informatie

Domotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids!

Domotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids! Domotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids! Smart Homes Nationaal Kenniscentrum Domotica & Slim Wonen Duizelseweg 4a 5521 AC Eersel www.smart-homes.nl info@smart-homes.nl Peter Brils tel.

Nadere informatie

EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017

EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017 EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017 INHOUD Het proces tot deze bijeenkomsten Opkomst Gelijkspanning Trends & ontwikkelingen Wat kan DC ons brengen Basis voor DC-Roadmap Doelstelling

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Energietransitie bij Mobiliteit

Energietransitie bij Mobiliteit Energietransitie bij Mobiliteit Aanpak openbaar vervoer in Zuid-Holland Jan Ploeger Presentatie voor Inspiratiedag KPVV 15 oktober 2015 In Zuid-Holland is pas 2,2 % van het energieverbruik duurzaam. Nationale

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

Op weg naar het net van de toekomst. Evaluatie Dali pilot. Vught. 21 april 2016

Op weg naar het net van de toekomst. Evaluatie Dali pilot. Vught. 21 april 2016 Op weg naar het net van de toekomst Evaluatie Dali pilot Vught 21 april 2016 Welkom Agenda - Dali pilot Enexis en evaluatie - Leveranciers; Alfen en Hager - Pauze - Leveranciers; Datawatt en Phoenix -

Nadere informatie

Figuur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit

Figuur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit Energiebedrijven op zoek naar toegevoegde waarde De transitie naar een hernieuwbaar en deels decentraal energielandschap zal zich doorzetten. De vervanging van de centrale elektriciteitsproductie door

Nadere informatie

Duurzame energie in Japan

Duurzame energie in Japan Duurzame energie in Japan Rob Stroeks (Project Officer, TWA Tokio) - 8-3-2004 Samenvatting Japan heeft van oudsher weinig natuurlijke energiebronnen. De daarmee samenhangende afhankelijkheid van buitenlandse

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017 Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische

Nadere informatie

SLIM ONTWERP: ENERGIE INFRASTRUCTUUR 19 MAART 2018

SLIM ONTWERP: ENERGIE INFRASTRUCTUUR 19 MAART 2018 SLIM ONTWERP: ENERGIE INFRASTRUCTUUR 19 MAART 2018 MET 3 MILJOEN AANSLUITINGEN VERZORGINGSGEBIED per 1-1-2018 INVESTERINGEN IN DE NETTEN In miljoenen euro s 423 2016: 384 UITVALDUUR 13,8 15,2 Hoogspanning

Nadere informatie

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M CO2-reductieplan Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2016-6M 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys I-Balance een eerste overzicht Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl Overzicht Waarom is energievoorziening uberhaupt iets waar we aandacht aan moeten geven? Stabiliteit Continuiteit Betrouwbaarheid

Nadere informatie

PUBLIEKSRAPPORT ONDERZOEK POWERPLAYER

PUBLIEKSRAPPORT ONDERZOEK POWERPLAYER Rotterdammers besparen ruim 6% op hun totale energierekening door slimme meter en actief bekijken van hun verbruik via een display Slimme Meter In 2020 moeten netbeheerders zoals Stedin bij minimaal 80%

Nadere informatie

Smart Grids & Elektrisch vervoer. Innovatie workshop. Delft, 7 januari 2011. Joris Knigge Innovatie Asset Management

Smart Grids & Elektrisch vervoer. Innovatie workshop. Delft, 7 januari 2011. Joris Knigge Innovatie Asset Management Smart Grids & Elektrisch vervoer Innovatie workshop Delft, 7 januari 2011 Joris Knigge Innovatie Asset Management Inhoud Inleiding Energietransitie en Elektrisch vervoer (mobile) Smart Grids Praktische

Nadere informatie

CO2-reductieplan 2015

CO2-reductieplan 2015 CO2-reductieplan 2015 Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2015 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie

Nadere informatie

Energieakkoord: Wij zijn aan zet!

Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord in het kort - Akkoord over energiebesparing binnen de SER tussen overheid, natuur- en milieuorganisaties, vakbonden, energieproducenten, netbeheerders,

Nadere informatie

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG Lokale productie en opslag: een realiteit! Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

ALLIANDER. Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces

ALLIANDER. Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces ALLIANDER Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces Alliander NV beheert energie netwerken die gas en elektriciteit distribueren naar grote delen van Nederland voor huizen, transport,

Nadere informatie

Cleantech Markt Nederland 2008

Cleantech Markt Nederland 2008 Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft

Nadere informatie

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V. Smart Power Networks Energie Management Bas de Koningh - HARTING B.V. Motivatie Politieke doelen Reductie CO2-Uitstoot nucleare energie fase out Meer renewable energie duurzame energieefficiëntie in de

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

Verlaag uw energiekosten. met de Smart Energy Software van I-Real

Verlaag uw energiekosten. met de Smart Energy Software van I-Real Verlaag uw energiekosten met de Smart Energy Software van I-Real Bent u verantwoordelijk voor energiemanagement? Heeft uw organisatie veel energie aansluitingen of levert/produceert u juist energie? Vaak

Nadere informatie

Klankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn

Klankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Advisory Klankbordgroep -onderzoek:visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Agenda Pagina 1 Introductie 1 2 Aanpak en proces 5 3 Ontwikkelingen in de energiesector 12 4 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology Smart Grids Ernst ten Heuvelhof Smart Grids Twee-richtingsverkeer stroom in laagspanningsnet Real time prijzen stroom zichtbaar voor afnemers Taskforce Smart Grids Ingesteld door Minister van EZ Secretariaat

Nadere informatie

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen

Nadere informatie

De auto van de toekomst is voor vandaag

De auto van de toekomst is voor vandaag De auto van de toekomst is voor vandaag Woensdag 7 mei 2014 Belgian Platform on Alternative Transport Fuels #8 Agenda 1. Inleiding 2. Belgische cijfers over de markt en het park 3. Andere Europese landen

Nadere informatie

WERKGEBIED. Elektriciteitsgebied Stedin. Gasgebied Stedin

WERKGEBIED. Elektriciteitsgebied Stedin. Gasgebied Stedin Bart Smakman Stedin WERKGEBIED Elektriciteitsgebied Stedin Gasgebied Stedin 2 STEDIN IN CIJFERS 2018 Elektriciteit Gas 2.063.255 Aansluitingen elektriciteit 19.984 GWh Getransporteerde hoeveelheid elektriciteit

Nadere informatie

De Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk

De Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

Demand Side Response in de praktijk

Demand Side Response in de praktijk Demand Side Response in de praktijk Verbeter uw bedrijfsresultaten Productreeks September 2017 De kracht van Demand Side Response Prestaties verbeteren Met Demand Side Response optimaliseert u het operationele

Nadere informatie

VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR

VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR Op weg naar de energievoorziening van de toekomst hebben wij in 2013 weer forse stappen gezet. We investeerden ruim 500 miljoen euro in onze

Nadere informatie

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 DE OPDRACHT. Meer dan 100 partijen verlagen CO 2 -uitstoot van Nederland met 49% ten opzichte van 1990 via het klimaatakkoord. Maatschappelijke organisaties,

Nadere informatie

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd Regelingen en voorzieningen CODE 5.1.4.22 Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd bronnen vraag en antwoord ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I), 23.2.2011, www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening

Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening De waarde van directe feedback op energiegedrag Inhoud presentatie 1. Positieve testresultaten als basis voor vervolg 2.

Nadere informatie

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media hebben in onze samenleving een belangrijke rol verworven. Het gebruik van sociale media is groot en dynamisch. Voor de vierde

Nadere informatie

The Internet of Energy Things: intelligent meten

The Internet of Energy Things: intelligent meten The Internet of Energy Things: intelligent meten Emaze We helpen organisaties hun energieverbruik en energieproductie te optimaliseren: Energiemanagement Energiemonitoring Studiebureau technieken eportal

Nadere informatie

TOTAL COST OF OWNERSHIP

TOTAL COST OF OWNERSHIP Nieuwe perspectieven op TOTAL COST OF OWNERSHIP INTELLIGENT BUILDING SPECIALS Investeren in comfort en energiebesparing loont Ondernemingen en overheidsorganisaties zijn zich er steeds meer van bewust

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Het is deze verduurzaming van de elektriciteitsproductie die afspraken aan de andere tafels van het Klimaatakkoord mogelijk maakt.

Het is deze verduurzaming van de elektriciteitsproductie die afspraken aan de andere tafels van het Klimaatakkoord mogelijk maakt. Notitie vereniging van energienetbeheerders in Nederland Aan Tafel Elektriciteit - Klimaatakkoord Van Marc van der Linden Datum 27 maart 2018 Onderwerp Inbreng Netbeheer Nederland voor de Tafel Elektriciteit

Nadere informatie

Kansen en uitdagingen voor elektrisch wegvervoer

Kansen en uitdagingen voor elektrisch wegvervoer Kansen en uitdagingen voor elektrisch wegvervoer 30 september 2009 WTC Rotterdam Ir. Klaas Strijbis, Lid groepsdirectie Movares klaas.strijbis@movares.nl tel. 030 265 3003 www.movares.nl/elektrischrijden

Nadere informatie

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag

Nadere informatie