Risicobeheersing in de aardappelteelt Werking termijnmarkten

Transcriptie

1 Risicobeheersing in de aardappelteelt Werking termijnmarkten Filip Meysmans DLV Jaarvergadering PCA 27/1/2015

2 400,00 Risico: volatiliteit! Volatiliteit aardappelmarkt 120% 350,00 300,00 110% 250,00 100% 200,00 90% 150,00 100,00 94,68 123,28 80% 70% 50,00 60% 0,00 jul/00 jul/01 jul/02 jul/03 jul/04 jul/05 jul/06 jul/07 jul/08 jul/09 jul/10 jul/11 jul/12 jul/13 jul/14 50% belgapomnotering gemiddelde belgapomnotering opbrengst % tov gemiddelde opbrengst gemiddelde opbrengst

3 Risico: volatiliteit! Conclusie: Volatiliteit aardappelprijs sterk toegenomen vanaf 2009 Ondanks lagere volatiliteit van de opbrengst Gevolg: Sterke schommelingen in de bedrijfswinst / verlies

4 Risicobeheersing: waarom? Inkomensvolatiliteit van het bedrijf beperken: Kosten elk jaar betaald zien Jaarlijks beroepsinkomen op constant niveau brengen Investeringen jaarlijks kunnen aflossen Op vraag van kredietinstelling Toegang krijgen tot extern kapitaal

5 jul/00 sep/00 nov/00 jan/01 mrt/01 mei/01 jul/01 sep/01 nov/01 jan/02 mrt/02 mei/02 jul/02 sep/02 nov/02 jan/03 mrt/03 mei/03 jul/03 sep/03 nov/03 jan/04 mrt/04 mei/04 jul/04 sep/04 nov/04 jan/05 mrt/05 mei/05 jul/05 sep/05 nov/05 jan/06 mrt/06 mei/06 jul/06 sep/06 nov/06 jan/07 mrt/07 mei/07 jul/07 sep/07 nov/07 jan/08 mrt/08 mei/08 jul/08 sep/08 nov/08 jan/09 mrt/09 mei/09 jul/09 sep/09 nov/09 jan/10 mrt/10 mei/10 jul/10 sep/10 nov/10 jan/11 mrt/11 mei/11 jul/11 sep/11 nov/11 jan/12 mrt/12 mei/12 jul/12 sep/12 nov/12 jan/13 mrt/13 mei/13 jul/13 sep/13 nov/13 jan/14 mrt/14 mei/14 jul/14 sep/14 nov/14 jan/15 mrt/15 mei/15 Risicobeheersing: waarom? Verhouding opbrengst t.o.v. prijs (jaargemiddelden) 1,25 Belgapomnotering tov opbrengstvolume 1,20 1,15 1,10 1,05 1,00 0,95 0,90 0,85 0,80 opbrengst % tov gemiddelde opbrengst prijs% tov gemiddelde belgapomnotering

6 Risicobeheersing: waarom? Elasticiteit van het aanbod aardappelen 350% Relatie tussen belgapomnotering en opbrenstvolume 300% y = 232,5e -5,71x 250% y = -5,1797x + 6, % 150% 100% 50% 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% 140% -50% 1% minder aardappelen geeft 5 tot 6% hogere prijs!

7 Risicobeheersing: hoe? Niet doorgedreven investeren in 1 teelt: specifieke machines kapitaalsaflossing Bedrijfsdiversificatie: Verschillende teelten Verschillende takken Ketenintegratie (vb. hoeveverkoop) Job naast het bedrijf Spaartegoeden Schuldopbouw met leveranciers Flexibele terugbetaling bank

8 Risicobeheersing: hoe? Marktstabilisatie via Gemeenschappelijk landbouwbeleid Quota Opkoopregelingen - Marktinterventie Buiten productie stellen Lange termijnafspraken (contractteelt) Termijnmarkt Aardappelen Energie

9 Termijnmarkt: wat? Termijnmarkt: platform voor handel in contracten van gestandaardiseerde aardappelen tussen onbekenden mét tussenkomst van een scheidsrechter. Voorbeeld: Ik leg op datum x contract vast voor verkoop van aardappelen op datum y tegen de prijs op datum x. Speculatie: afbouw positie op termijnmarkt zonder gelijktijdige handel op fysieke markt. Hedging: afbouw positie op termijnmarkt met gelijktijdige handel op fysieke markt.

10 Termijnmarkt: wat? 12,00 Novembercontract ,00 9,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 2,60 Speculant: transacties met bedoeling geld te verdienen Termijnmarkt 30/06: + 9,00 eur Termijnmarkt 30/11: - 2,60 eur = Net.: + 6,40 eur Landbouwer: wil op 30/6 prijs vastleggen aan 9,00 eur voor levering nov. Termijnmarkt 30/06: + 9,00 eur Termijnmarkt 30/11: - 2,60 eur Fysieke handel 30/11: + 2,60 eur = Net.: + 9,00 eur (excl. Basis)

11 Termijnmarkt: wat? Novembercontract ,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 11,20 24,90 Speculant: transacties met bedoeling geld te verdienen Termijnmarkt 30/06: + 11,20 eur Termijnmarkt 30/11: - 24,90 eur = Net.: -13,70 eur Landbouwer: wil op 30/6 prijs vastleggen aan 11,20 eur voor levering nov. Termijnmarkt 30/06: + 11,20 eur Termijnmarkt 30/11: - 24,90 eur Fysieke handel 30/11: + 24,90 eur = Net.: +11,20 eur (excl. Basis)

12 Termijnmarkt: wat? Basis: verschil tussen bedrijfseigen-belgapom notering en dagnotering termijnmarkt en dit op het moment van afbouw van het contract.

13 Termijnmarkt: wat? 40,00 Basis 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 6/07/ /11/2010 1/04/ /08/ /12/ /05/2016 Belgium / Belgien EUREX European Processing Potato-Index Basis: Gemiddeld: + 0,64 eur 95% interval: - 1,75 tot + 0,80 eur

14 Termijnmarkt: 1 e conclusie Conclusie en vereisten: Termijnmarkt moet voldoende liquide zijn (soms nog net iets te weinig om 100% goede werking te garanderen). Correct inschatten van de basis en correcte calculatie van de transactiekosten. Hedgingstrategie zorgt voor voorafgekende prijs en voor mindere volatiliteit. Fysieke levering wordt losgekoppeld van de gerealiseerde prijs. Marktwerking en relatie producent handelaar verwerker wordt niet verstoord. Goed gebruik vereist: Fysieke levering afstemmen op de termijnmarktlevering Maximaal % van de productie op de termijnmarkt vastleggen Vooraf strategie bepalen en deze aanhouden ondanks emotie

15 Termijnmarkt: 1 e studie Termijncontract vs. belgapomnotering 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 nov/09 nov/10 nov/11 nov/12 nov/13 nov/14 nov/15 belagomprijs in afhandelmaand termijnnotering bij opstart voor levering op afhandeling gemiddelde notering bij afhandeling termijncontract termijnnotering bij afhandeling gemiddelde belgapomnotering in afhandelmaand gemiddelde notering bij opstart termijncontract

16 Termijnmarkt: conclusie Notering termijnmarkt bij afhandeling volgt perfect notering fysieke markt. Werking fysieke markt wordt niet verstoord. Speculanten verstoren de prijsvorming op fysieke markt niet. Speculanten zorgen voor meer liquiditeit en kansen voor de hedger. Perfect basisrisico Sterke correlatie: basisrisico is dus zeer goed in te schatten. Behalve bij zeer sterke pieken en dalen. Ene jaar zijn we goed andere jaar slecht, gemiddeld scoren we even goed dan fysiek. MAAR we kennen onze prijs waarmee we tevreden zijn vooraf. MAAR dalen en pieken worden afgevlakt veel stabieler inkomen.

17 Termijnmarkt: kansen Informatie uit termijnmarkt slim gebruiken bij onderhandeling contracten. Termijnmarkt opgaan om constant inkomen te hebben en grote fluctuaties te vermijden. Termijnmarkt slim bespelen om (grote fluctuaties te vermijden én) gemiddelde inkomen te verhogen. juli - oogstramingen

18 Termijnmarkt: kansen Beslissing JULI voor levering NOVEMBER % % [WAARDE] 106% 105% 200 [WAARDE] 101% 100% % 96% 95% % 50 90% % Termijncontract geklikt juli, levering november opbrengst % tov gemiddelde gemiddelde novembernotering belgapom gemiddelde van hoogste prijs termijncontract - belgapom Belgapomnotering november gemiddelde notering termijncontracten (in juli - levering november) Hoogste notering termijncontract - belgapom

19 Termijnmarkten: toekomst Verdere studie gegevens (ook stockage voorraad). Studiemomenten: hoe de termijnmarkt opgaan. Advisering rond marktgebeuren en nemen beslissingen. Telersvereniging Samen beslissingen nemen. Kredietonderhandelingen om nodige cash-liquide te voorzien. Lagere transactiekosten onderhandelen met broker. Samen sterk.

20 Vragen Bedankt voor uw volgehouden aandacht! Vragen : Nu: Filip Meysmans - DLV Of later : fm@dlv.be : :