Pensioenhervormingen Nederland
|
|
- Petrus van Wijk
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pensioenhervormingen Nederland
2 Agenda Pensioenhervorming Nederland Overzicht huidige stelsel Consolidatie en introductie APF Nationale pensioendialoog Beoogde hervormingen beschikbare premie 2
3 Pensioenstelsel in Nederland Pensioenstelsel in Nederland 1ste pijler 2 de pijler 3 de pijler Staats pensioen (AOW) Werkgevers pensioen (DB / DC) Individual additional pension Eerste pijler: staatspensioen omslagstelsel Tweede pijler: werkgeverspensioen kapitaaldekkingsstelsel Beschikbare uitkeringen (defined benefit) of beschikbare premie (defined contribution) Derde pijler: individueel aanvullend pensioen 3
4 Pensioenfondsen in Nederland Tweede pijler 1,200 1, Number of pension funds Bestuur / DNB / achterban vragen steeds meer toekomstanalyses Toch zelf doorgaan? Fusie met ander pensioenfonds? Naar een verzekeraar? Een Algemeen Pensioen Fonds (APF)!? 4
5 Wat is de kern van een APF? Raad van toezicht Een kring wordt gevormd door een verzameling werkgevers/pensioenfondsen die onderling risico s delen Elke kring is eigenlijk een zelfstandig pensioenfonds Waarvoor het FTK geldt Met een eigen dekkingsgraad Met een eigen herstelplan Binnen kring kunnen meerdere soorten pensioenregelingen worden uitgevoerd 5
6 Nationale pensioendialoog Nationale Pensioendialoog heeft gekeken naar toekomstige inrichting Nederlands pensioenstelsel door te spreken met vele betrokkenen Nederland heeft een stevig pensioenstelsel wat dient als een goede basis voor de oudedagsvoorziening, maar toenemende onzekerheid en afnemend vertrouwen Maatschappelijke ontwikkelingen vereisen ook aanpassingen Veranderende arbeidsmarkt Doorsneepremie wringt met veranderde arbeidsmarkt Eis om transparantie Macro economische ontwikkelingen Individualisering en diversiteit vragen om maatwerk Resultaat zijn drie varianten Optimalisering bestaande uitkeringsovereenkomst Persoonlijk pensioenvermogen met risicodeling Keuzes binnen algemeen verplichte pensioenopbouw 6
7 DB versus DC (I) Defined Benefit Defined Contribution pensioen pensioen defined pension variabele premie defined contribution variabel pensioen Puur eindloon DB Middelloon DB Hybride (e.g. CDC) DC met garanties 'Puur' DC Strict distinction between DB and DC according to Dutch Law 7
8 DB versus DC (II) In veel ontwikkelde landen is momenteel een trend waar te nemen waarbij DB pensioenfondsen sluiten en deze worden omgezet naar hybride en DC regelingen als gevolg van diverse maatschappelijke ontwikkelingen Verminderd risico werkgever Eis om transparantie en openheid Individualisatie/ empowerment Arbeidsmigratie Risico in lijn brengen met levensloop deelnemer Duidelijke eigendomsrechten Duidelijke communicatie en verantwoordelijkheid bij beleggingsbeslissingen Roep om maatwerk en keuzemogelijkheden 8
9 Defined Contribution - Uitdagingen? Financieel Hoog risico voor individu; geen voordeel uit het delen van risico Niet-Financieel Communicatie en zorgplicht Beleggingsproducten Kosten Verzekering voor niet-financiële risico s (e.g. langlevenrisico) Lange termijn: ontwikkelingen richting DC worden vanuit een breder perspectief bekeken tijdens het onderzoek naar de vernieuwing van het pensioenstelsel Korte termijn: onderzoek de mogelijkheden om pure individuele DC voorzieningen te verbeteren door collectieve risicodeling toe te staan In nauwe samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken, Ministerie van Financiën, Toezichthouder (DNB) en een comité van Nederlandse pensioenfondsen heeft Ortec Finance vier mogelijke alternatieven onderzocht 9
10 Geïnvesteerd vermogen Beleggen volgens levensloop Voordelen 100% 80% Allocatie naar vastrentende waarden(%) 60% 40% 20% Allocatie naar aandelen (%) Gegarandeerde nominale pensioenuitkeringen (e.g. annuïteit via verzekeraar) 0% Leeftijd Voordelen ten opzichte van vast rendement (bijvoorbeeld 3%) 1. Hoger verwacht rendement wat leidt tot hogere uitkering 2. Risicoprofiel dynamisch en leeftijdsafhankelijk 3. Toenemende allocatie naar vastrentend verminderd conversierisico 10
11 Geïnvesteerd vermogen Beleggen volgens levensloop Tekortkomingen 100% 80% Allocatie naar vastrentende waarden(%) 60% 40% 20% Allocatie naar aandelen (%) Gegarandeerde nominale pensioenuitkeringen (e.g. annuïteit via verzekeraar) 0% Leeftijd Tekortkomingen (financieel) 1. Korte beleggingshorizon: alleen tot pensioenleeftijd 2. Geen inflatiecorrecties na pensionering 3. Conversierisico bij pensionering 11
12 Voorgestelde verbeteringen (I) 100% 80% 60% 40% 100% 100% Vastrentend Vastrentend Vastrentend 80% 80% Nominaal 60% 60% Aandelen pensioen Aandelen Equity 40% 40% Collectief fonds 20% 20% 20% 0% % % Huidig puur DC 1. Doortrekken levensloop na pensionering - individueel 1. Verleng de belegginshorizon tot na pensionering Gemiddelde toename van 5% in totale pensioenuitkering Introduceert hoog nominaal risico tijdens pensionering: jaarlijks 30% kans op afname van nominale pensioenuitkering van 2.5% 2. Beleg individueel vermogen in collectief fonds op pensionering Verwachte toename in pensioenuitkering gelijk aan voorstel 1 2. Beleg individueel vermogen in collectief fonds op pensionering; spreiding van rendement (5 jaar) Nominaal risico reduceert tot jaarlijks 10% kans op afname van nominale pensioenuitkering van 1% 12
13 Voorgestelde verbeteringen (II) 100% 80% Vastrentend 100% 80% 60% 40% Aandelen Collectief fonds 60% 40% Collectief fonds 20% 20% 0% % Geleidelijke conversie van individueel vermogen in een collectief fonds voor pensionering; spreiding rendement over tijd 4. Investeer jaarlijkse premie in een collectief fonds; Spreiding rendement over tijd 3. Geleidelijke conversie van vermogen reduceert het conversierisico, e.g. (staart)risico op sterke afname vermogen kort voor pensionering 4. Collectief beleggen en risico delen over gehele horizon (geen levensloop) Ongeveer gelijk aan CDC maar dan zonder buffers, kapitaaleisen en werkgeversgarantie geen solidariteit; individuele eigendomsrechten Het hogere risicoprofiel gedurende pensionering zorgt voor een toename in de kans op een afname van de nominale pensioenuitkering 13
14 Uitgangspunten Kabinet Waar knelt huidige systeem? Op de pensioendatum in één keer omzetten Geen beleggingsrisico/ -rendement meer in de uitkeringsfase Randvoorwaarden Inkomenszekerheid blijft belangrijk Geen grote schommelingen Geen onverantwoorde risico s Beoogde invoering van wet op 1 juli
15 Wetsvoorstel variabel DC Mogelijkheid tot doorbeleggen na pensioendatum Mogelijkheid tot het spreiding van schokken in de tijd Keuze voor toedelingsmechanisme Collectief Individueel Mogelijkheid tot hanteren van projectierente (bij individueel toedelingsmechanisme) 15
16 Conclusion Short term Korte termijn: Smart DC Verleng de beleggingshorizon tot na pensionering door een vorm van collectieve risicodeling te introduceren wat kan leiden tot een hogere DC pensioen, gecorrigeerd voor risico Ministerie onderzoekt momenteel de implementatie van variant 3 Geleidelijke conversie van individueel vermogen in een collectief fonds vanaf 10 jaar voor pensionering De benodigde wetswijzigingen voor DC fondsen worden naar verwachting in juli 2016 geïmplementeerd Lange termijn: Pensioenhervormingen in de richting van DC met risicodeling? Leerpunten uit Smart DC: Combinatie van individuele levensloop belegginsmix en geleidelijke conversie naar collectief fonds laat duidelijke voordelen zien Profiteer van levensloopafhankelijke risicohouding Integreer het beste van DB/DC vanuit het perspectief van sociale ontwikkelingen Individuele eigendomsrechten: arbeidsmigratie, transparantie, maatwerk maar tot welk niveau Absorberen van risico: spreidingsmechanisme versus buffers? Mogelijkheid om risico te nemen: tegen welke kostprijs en/of bereidheid in termen van solidariteit? 16
17 Contact Maurits van Joolingen Lead Consultant Pensions & Insurance +31 (0) The Netherlands, Rotterdam Boompjes 40, 3011 XB Rotterdam P.O. Box 4074, 3006 AB Rotterdam Tel: +31 (0) Fax: +31 (0) Web: The Netherlands, Amsterdam Naritaweg 51, 1043 BP Amsterdam Tel: +31 (0) Fax: +31 (0) Web: United Kingdom, London Suite 9.10, City Tower 40 Basinghall Street, London EC2V 5DE Tel: +44 (0) Fax: +44 (0) Web: Switzerland, Pfäffikon Poststrasse 4, 8808 Pfäffikon SZ Tel: +41 (0) Fax: +41 (0) Web: 17
18 Disclaimer The information contained in this communication is confidential and may be legally privileged. It is intended solely for the use of the individual recipient. If you are not the intended recipient you are hereby notified that any disclosure, copying, distribution or taking any action in reliance on the contents of this information is strictly prohibited and may be unlawful. Ortec Finance is neither liable for the proper and complete transmission of the information contained in this communication nor for any delay in its receipt. The information in this communication is not intended as a recommendation or as an offer unless it is explicitly mentioned as such. No rights can be derived from this message. This communication is from Ortec Finance, a company registered in Rotterdam, The Netherlands under company number with registered office at Boompjes 40, 3011 XB Rotterdam, The Netherlands. All our services and activities are governed by our general terms and conditions which may be consulted on and shall be forwarded free of charge upon request. 18
Tips en tricks WALS/FMP. Corporatiedag maart
Tips en tricks WALS/FMP Corporatiedag 2017 9 maart Inhoud 1. Introductie 2. WALS/FMP binnen de organisatie 3. Actualiteiten 4. Invoer en controlemogelijkheden 5. Afsluiting 2 Introductie 3 WALS/FMP binnen
Nadere informatieOrtec Finance. Tips & Trucs Gebruikersdag 19 juni 2012
Ortec Finance Tips & Trucs Gebruikersdag 19 juni 2012 Tips en trucs Algemene tips - Werkmethode - Status - Afschermen gebruik - Sneltoetsen Inhoudelijke tips - Gebruik - Rapporten - Vastgoed - Balans 2
Nadere informatieWALS gebruikersdag 2013
WALS gebruikersdag 2013 Marktwaarde Frank Vermeij Inhoud Vragen Nieuwtjes Theorie Waarderen Rendement Simuleren WALS-TMS Ortec Finance helpt 2 Vragen Wie waardeert al het vastgoed al op marktwaarde? Wie
Nadere informatieBeleggingsbeslissingen. Wat kan particuliere markt leren van de institutionele markt? Ton van Welie, CEO Ortec Finance
Beleggingsbeslissingen Wat kan particuliere markt leren van de institutionele markt? Ton van Welie, CEO Ortec Finance Inhoud Analyse vanuit decision support perspectief Schets institutionele markt Vergelijking
Nadere informatieWALS gebruikersdag 2013
WALS gebruikersdag 2013 Nieuwe functionaliteiten Johan van Andel Nieuwe functionaliteiten WALS Anders dan anders Zomerrelease WALS Marktwaarde Regeerakkoord en regelgeving Overige punten Oplevering Roadmap
Nadere informatieDe kwestie van opties en garanties
De kwestie van opties en garanties Een consistente waardering voor alle toepassingen Verzekeringsproducten worden vaak gekenmerkt door garanties of opties die contractueel door de verzekeraar zijn toegezegd
Nadere informatieCorporatiesturing. Beeldbepalend. Johan Conijn. SOM, 26 september 2012
Corporatiesturing Johan Conijn SOM, 26 september 2012 Beeldbepalend 2 Existentieel probleem Mismanagement, fraude. Maar aan incidenten liggen onderliggende factoren ten grondslag: 1) Vermogen in de dode
Nadere informatieWALS ontwikkelingen
WALS 6.10 + ontwikkelingen WALS 6.10 en ontwikkelingen Nieuwe functionaliteiten WALS 6.10 Toekomstige ontwikkelingen WALS ( road map ) Agenda dienstverlening i komende periode 2 Nieuwe functionaliteiten
Nadere informatiePrestaties, vastgoed en vermogen. Johan Conijn
Prestaties, vastgoed en vermogen Johan Conijn NCCW, 25 september 2012 Ongemakkelijke confrontatie 2 Existentieel probleem Mismanagement, fraude. Maar aan incidenten liggen onderliggende factoren ten grondslag:
Nadere informatieWALS Gebruikersdag 2012 Ontwikkelingen in de sector
WALS Gebruikersdag 2012 Ontwikkelingen in de sector In het nieuws 2 Agenda Toezicht Financiering Voorjaarsnota Woningmarkt DAEB / niet-daeb Update richtlijn Sturen op kengetallen 3 Toezicht CFV beoordeling
Nadere informatieWALS gebruikersdag 2013
WALS gebruikersdag 2013 Actualiteiten Wolter Achterveld Corporaties in het nieuws 2 Inhoud CFV / WSW Woonakkoord Accountantscontrole Economische uitgangspunten DAEB / niet-daeb DrieKamerModel / Portefeuillesturing
Nadere informatieNieuwe functionaliteiten WALS ontwikkelingen
Nieuwe functionaliteiten WALS 6.11 + ontwikkelingen WALS 6.11 en ontwikkelingen Nieuwe functionaliteiten WALS 6.11 Toekomstige ontwikkelingen WALS ( road map ) Agenda dienstverlening komende periode 2
Nadere informatieDrieKamerModel. Johan Conijn
DrieKamerModel Johan Conijn Rondetafelbijeenkomst, 31 okt 2012 Besturingsprobleem corporaties Legitimiteitprobeem: - effectiviteit: worden de goede activiteiten gedaan? - efficiëntie: niet meer dan noodzakelijke
Nadere informatieEconomische en Financiële risico s in de ORSA Dr. André van Vliet
Modellering van Economische en Financiële risico s in de ORSA Dr. André van Vliet Onderwerpen ORSA en ALM Verder kijken dan je neus lang is Kwantitatieve analyses m.b.v. ALM Management actions Economische
Nadere informatieToegevoegde waarde variabele pensioenuitkering. Juni 2018
Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering Juni 2018 1 Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering Onlangs is de Wet variabele pensioenuitkering aangenomen, waardoor deelnemers aan een premieovereenkomst
Nadere informatieOktober 2015 Ortec Finance. Algemeen pensioenfonds
Algemeen Pensioenfonds Oktober 2015 Ortec Finance 1 / 7 Wat is een Algemeen Pensioenfonds? Een Algemeen Pensioenfonds (APF) onderscheidt zich van de bestaande pensioenuitvoerders door de mogelijkheid om
Nadere informatieRealistische scenario s voor juiste beleggingsbeslissingen. FFP congres 2017
Realistische scenario s voor juiste beleggingsbeslissingen FFP congres 2017 hoe neem je beleggingsrisico goed mee in financiële planning? 2 3 4 Our approach Continuous Feedback Loop 1 Monitoring 2 Performance
Nadere informatieEvalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden
Evalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden Introductie Veel pensioenfondsen zullen in de eerste maanden van 2016 een significante daling in de dekkingsgraad hebben ondervonden, die te wijten
Nadere informatieBREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016
BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn 20 juni 2016 Welke onderwerpen komen aan bod? Introductie: Waar passen DC en CDC-regeling in een
Nadere informatieALM & alternatieve beleggingen. Seminar IBS. 13 juni 2019 Martin Bakker
ALM & alternatieve beleggingen Seminar IBS 13 juni 2019 Martin Bakker Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 2
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatieWat is het probleem? 2
Wat is het probleem? 2 Wat is het probleem? 3 Wat is het probleem? 4 Pension Fund 'PFZW' Pension Fund 'ABP' Backward Moving Average Backward Moving Average (Compound Interest) (Compound Interest) Year
Nadere informatieWat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014
Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014 2 Pensioen: turen naar de vrijheid 50 jaar lang werken we toe naar ons pensioen Dan willen we onafhankelijk zijn En
Nadere informatiePensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling)
Pensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling) Programma Pensioen, hoe zat het ook alweer? Bestaande keuzemogelijkheden Nieuwe keuzes: jaarlijkse inkoop in de middelloonregeling vast of
Nadere informatieOp koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur
Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten
Nadere informatieDe pensioenmarkt in 2020 26 januari 2012
De pensioenmarkt in 2020 26 januari 2012 RM stephan@makingstrategywork.nl +31 (0)6 23 598 223 @slinnenb Atos Consulting Making Strategy Work Logica Business Consulting Partner Financial Services Scenario
Nadere informatieWELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.
WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het
Nadere informatieDoorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit? Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016
Doorbeleggen na pensioendatum: wat is het en hoe leggen we het onze deelnemers uit? Twan van Erp, Tatjana Taubert 17 mei 2016 Pagina 1 Pagina 1 Agenda 1. Verbeterde premieregelingen 2. Risico s en spreidingsmechanisme
Nadere informatieCentraal Beheer APF. voorgesorteerd op het nieuwe pensioenstelsel
Centraal Beheer APF voorgesorteerd op het nieuwe pensioenstelsel Centraal Beheer APF is positief over het feit dat sociale partners en het kabinet onlangs tot een pensioenakkoord gekomen zijn. Bij de vakbonden
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatiePraktijkcase netto-pensioen. Kennismaken met het pensioenstelsel van de toekomst
Praktijkcase netto-pensioen Kennismaken met het pensioenstelsel van de toekomst Pensioenstelsel van de toekomst Pensioenstelsel van de toekomst 1. Inperking fiscale ruimte 2. Individualisme 3. Keuzevrijheid
Nadere informatieWetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer )
UPDATE: Pensioenbericht 10 februari 2016 Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer 34.344) Dit is de meest recente actualisering van ons
Nadere informatiePosition Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015
Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015 Het Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering (kortweg wetsvoorstel ) maakt voor deelnemers aan een premieovereenkomst
Nadere informatieNederlandse Pensioenakkoord
Hans Kennis september 2019 Nederlandse Pensioenakkoord W AT K U N N E N W E H I E R VA N L E R E N? Voorstellen en agenda Montae Caribbean Huidige stelsel Problemen huidige stelsel Nederlandse Pensioenakkoord
Nadere informatieOudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam
Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor
Nadere informatieThemadag 3 februari Workshop premieovereenkomst
Themadag 3 februari 2015 Workshop premieovereenkomst 2 Aan de orde komen: 1. 2014: de verkenning 2. December: brief met voorstel Staatssecretaris 3. Inzet op 2 sporen vanuit de Pensioenfederatie 4. Verdere
Nadere informatieHet bezwaar is afgewezen omdat het een gemeente verordening betreft waar geen bezwaar tegen gemaakt kan worden.
From: Stephanie Boom (Gemeente Oosterhout) Sent: vrijdag 7 maart 2014 9:05:20 To: #Servicepunt PIM Cc: Subject: svp inboekenfw: Brief gemeente Oosterhout Van: Hans Knol [mailto:h.knol@gnk-group.com] Verzonden:
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 5 juli 2016 1 Agenda Opening 2015 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert Risico s
Nadere informatieBeleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016
Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Beleggingskeuzes bepalen het pensioen 3. Welke invloed heb je als
Nadere informatieThema: Individualisering, herziening van het pensioenstelsel & combinatie DB/DC
Thema: Individualisering, herziening van het pensioenstelsel & combinatie DB/DC Over de sprekers Mirja Constandse Uitvoerend bestuurslid De Nationale APF Directeur bestuursbureau Actuaris Voormalig Directeur
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatieInsights. Jaarkalender. Special: Corporate Global Risk Management. Pagina 3. Pagina 9. Ortec Finance Insights voor Pensioenfondsen - Maart 2016
Insights Pagina 3 Pagina 9 Special: Corporate Global Risk Management Welkom Pensioenfondsen hebben de afgelopen jaren belangrijke beslissingen genomen, onder meer over governance, de financiële opzet en
Nadere informatieSER-pensioenstelsel vergeleken met de praktijk bij Nedlloyd pensioenfonds
SER-pensioenstelsel vergeleken met de praktijk bij Nedlloyd pensioenfonds Rotterdam, dinsdag 10 oktober 2017 Frans Dooren directeur Agenda - Introductie Nedlloyd pensioenfonds (NPF) - NPF-regeling binnen
Nadere informatieDe opmars van (C)DC een onomkeerbare trend?
De opmars van (C) een onomkeerbare trend? Kennissessie Pensioenfederatie Jaarcongres 2017 René van de Kieft (MN) en Roel Beetsma (MN leerstoel UvA) Mei 2017 Agenda 1. Inleiding 2. DB vs. Kennissessie DB
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten
Nadere informatieHet 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht
Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht De perspectiefnota vanuit een praktisch perspectief Raimond Schikhof Waarom naar een nieuw perspectief? De arbeidsmarkt verandert Lage rente, financiële crisis
Nadere informatie1. Uitwerking wetgeving voor de afschaffing van de doorsneesystematiek
Kabinetsbrief vernieuwing pensioenstelsel: gevolgen voor werkgevers en ondernemingsraden? Op 1 februari jl. presenteerde Minister Koolmees een Kabinetsbrief over de vernieuwing van het pensioenstelsel.
Nadere informatieNieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur
Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?
Nadere informatiePascal Wegman en Inge Bakker 14 november Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E
Pascal Wegman en Inge Bakker 14 november 2018 Pensioen in beweging I N C O N T R O L Z I J N O V E R J O U W E I G E N S I T U AT I E Introductie Wie zijn Pascal Wegman en Inge Bakker OR Adviseurs bij
Nadere informatiePensioen voor de toekomst
Pensioen voor de toekomst KlikPensioen als ideale synthese van premie- en uitkeringsovereenkomsten Inhoud - Inleiding 1. Heldere uitgangspunten voor een goed pensioen 2. Pensioenoplossing voor vandaag
Nadere informatieWijzigingen in pensioenlandschap
Wijzigingen in pensioenlandschap Veranderingen op macro en impact op micro niveau Een presentatie voor Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Door Edwin de Jong 14 december 2015 2015 Towers Watson. All
Nadere informatieCDC & DC BINNEN HET APF
CDC & DC BINNEN HET APF Barbara van Bogaert - Montae Arnout Korteweg - De Nationale APF 13 september 2017 Inhoud Introductie Collectief DC bij een APF Individueel DC bij een APF Conclusie en afronding
Nadere informatieEen toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer. Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB
Een toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB Agenda 1. Risicohouding 2. Indexatie Crash 3. EHBI 4. ISDC, met zonder indexatie Risicohouding, Zekerheid Je mag blind twee
Nadere informatieProfessioneler vermogensbeheer. Juli 2018
Professioneler vermogensbeheer Juli 2018 1 Ortec Finance verzorgt het Asset Liability Management en Risicomanagement voor het Bedrijfspensioenfonds Zoetwaren sinds 2012. Zoetwaren had als doelstelling
Nadere informatiePensioenvoorziening in internationaal perspectief
Het pensioenvermogen van Nederlandse huishoudens bedroeg eind 2008 eur 740 miljard. Dit vormt meer dan de helft van hun financiële vermogen. Voor andere landen van het eurogebied is het pensioenvermogen
Nadere informatieBeleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 12 mei 2016
Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 12 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Belang van beleggingsbeleid en lifecycle 3. Nieuwe mogelijkheden:
Nadere informatieBLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND
BLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND I. Inleiding Al geruime tijd discussiëren we in Nederland over de toekomst van ons pensioenstelsel.
Nadere informatieALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE
ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE DEEL 1 Prof. Erik Lutjens Onderwerpen: 1. Hoofdlijnen huidige pensioenstelsel 2. Knelpunten > toekomstdiscussie.
Nadere informatieGLASS als economische scenario integrator
GLASS als economische scenario integrator Maart 2019 1 a.s.r. is de Nederlandse verzekeringsmaatschappij voor alle verzekeringen. Met de merken a.s.r., De Amersfoortse, Ditzo, Europeesche Verzekeringen
Nadere informatieRESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1
RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen
Nadere informatieDC in een Notendop. Versie 17 januari 2015
DC in een Notendop Versie 17 januari 2015 DC voor beginners Denified Contributions/ Beschikbare premie: Niet de aanspraken, maar de premie is de toezegging, premie staat vast, uitkering onzeker. Beschikbare
Nadere informatieHuidige systematiek oudedagsvoorzieningen
Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.
Nadere informatieOverzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 15 december 2015 GEWIJZI Vooraf 08 Herziening IORP-richtlijn G 01 Toekomst pensioenstelsel 09 Payroll - motie Hamer G 02 03 04 05 Algemeen pensioenfonds
Nadere informatieDe toekomst van ons pensioen
De toekomst van ons pensioen Verdieping inbreng in De Nationale Pensioendialoog Peter Borgdorff PFZW 18 maart 2015 L e a d e r s h i p E n t r e p r e n e u r s h i p Ste wa r d s h i p info@nyenrode.nl
Nadere informatieIVP OPF seminar Jeroen Koopmans, 10 oktober 2017 Actuariële redenen voor een grondige stelselherziening
IVP OPF seminar 2017 Jeroen Koopmans, 10 oktober 2017 Actuariële redenen voor een grondige stelselherziening Wat was er ook alweer mis met het huidige stelsel? SER-advies Toekomst Pensioenstelsel (02-2015)
Nadere informatiePensioenLab. Team Keuzevrijheid
PensioenLab Team Keuzevrijheid Het vraagstuk Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid voor deelnemers mogelijk te maken? 2 Het proces 3 Het begrip Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor deelnemers om
Nadere informatieGaranties in een nieuw perspectief. PensioenEvent 2015
Garanties in een nieuw perspectief PensioenEvent 2015 Programma 1. Herverdeling risico s. 2. Uitkeringsfase: premie- en kapitaalovereenkomst. 3. Extra mogelijkheid: de pensioenknip. 4. Doorbeleggen na
Nadere informatieIn deze mail: artikel 10, lid 2 onder d, e en g en artikel 11, lid WOB
Page 1 of 5 In deze mail: artikel 10, lid 2 onder d, e en g en artikel 11, lid WOB Van: Verzonden: woensdag 22 april 2015 17:50 Aan: Onderwerp: Gesprek ter info Politie Landelijke Eenheid afdeling Communicatie
Nadere informatieEen nominaal toetsingskader voor pensioenen met reële ambities: anomalie of poldervondst?
Een nominaal toetsingskader voor pensioenen met reële ambities: ALM Conferentie anomalie of poldervondst? Prof. dr Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Netspar Amsterdam, 2 april 2008 Nederlands
Nadere informatieToekomst van het Pensioenstelsel
Toekomst van het Pensioenstelsel 26 maart 2015 Alex Ter Horst en Ruud Derksen Advocaten Pensioenrecht Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de beste van de wereld 1. Denemarken (82,4) 2. Australie (79,9)
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Educatiesessie pensioenen, Utrecht, 7 februari 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieDeelnemerspresentatie november 2018
Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieRisicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten
Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds RBS Nederland
Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling
Nadere informatiePensioenthema s Februari
Pensioenthema s 2017 Pensioenthema s 2017 Inhoud P3 P4 P6 P8 P9 Introductie Vaste agenda Ontwikkelingen pensioenmarkt Globale ontwikkelingen & scenarioanalyse Trends 2 Introductie Pensioenfondsen staan
Nadere informatieToelichting Wet verbeterde premieregeling
Toelichting Wet verbeterde premieregeling Inleiding De Wet verbeterde premieregeling is op 14 juni 2016 aangenomen door de Eerste Kamer. Deze wet maakt het mogelijk om een pensioenkapitaal na pensioeningang
Nadere informatieINDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT. 31 mei 2017
INDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT 31 mei 2017 Individualisering maatschappij 2 Individualisering maatschappij 3 Individualisering maatschappij 4 Individualisering maatschappij 5 Hoe staat het met de solidariteit?
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 34 255 Voorstel van wet van het lid Lodders tot wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Wet op de loonbelasting
Nadere informatieESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer
ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer Ambities en verwachtingen; Een pallet aan mogelijkheden Adrie Heinsbroek Principal Responsible Investment December 2018 www.nnip.com1 Ambities en verwachtingen
Nadere informatieUitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord
Uitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord Willem Eikelboom De 4 e dinsdag in september 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Wel of geen Pensioenakkoord invulling aanvullend pensioen vindt decentraal
Nadere informatieMERCER'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014
'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014 1 Toekomstvisie Het Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de mondiale top. Volgens de 2014 editie van de Melbourne Mercer Global Pension
Nadere informatiePENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...
PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4.
Nadere informatieABP Reactie consultatiedocument Wet variabele pensioenuitkering
ABP Reactie consultatiedocument Wet variabele pensioenuitkering Samenvatting Het conceptvoorstel Wet variabele pensioenuitkering kan een belangrijke verbetering van de huidige premieovereenkomst betekenen.
Nadere informatie2513AA22. Effecten life cycle beleggen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22 Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 44
Nadere informatieFor Internal Use Only. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel.
Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel. De actuele dekkingsgraad Rente 2,25 Dekkkingsgraad Beleidsdekkingsgraad Rente Dgr 120,0
Nadere informatieNieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken?
Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? UNETO-VNI 3 oktober 2017 Emile Soetendal 2 Reisschema voor vandaag 1. Voor welk probleem zoeken we een oplossing? 2. Randvoorwaarden Pensioenfederatie
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieETF s: koersen liquiditeitsrisico. Martin van der Schans, Patrick Tuijp, Paul van t Zelfde
T ETF s: koersen liquiditeitsrisico Martin van der Schans, Patrick Tuijp, Paul van t Zelfde E F ETF s combineren de goede eigenschappen van open-end fondsen en closed-end fondsen. ETF s bieden de belegger
Nadere informatieStelseldiscussie Stand van zaken
Stelseldiscussie Stand van zaken Aan welke knoppen kunnen we draaien 1 Vereniging van pensioenjuristen Herman M. Kappelle; directeur Aegon Adfis, bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht VU Amsterdam
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatieNetspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1
Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Brug mogelijk tussen twee werelden? Collectieve risicodeling, je moet het niet willen! Bijna geen meerwaarde meer Complex Niet te waarderen Je doet aan herverdeling
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieAanbevelingen voor DC
Aanbevelingen voor DC 1 Waarom zijn aanbevelingen voor DC relevant? Cost of 1 annuity 21 Trend naar DC is sterk» > 1 miljoen DC deelnemers in Nederland Achterliggende oorzaken zetten door» DB convergeert
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid
Nadere informatieStudiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.
Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord
Nadere informatieOnderzoek naar mogelijkheden van collectieve risicodeling binnen beschikbare premieregelingen
Onderzoek naar mogelijkheden van collectieve risicodeling binnen beschikbare premieregelingen KATOCO 25 november 2014 Onderzoek naar mogelijkheden van collectieve risicodeling binnen beschikbare premieregelingen
Nadere informatieVoorstel variabele pensioen uitkering
Samen de toekomst Voorstel variabele dichterbij brengen pensioen uitkering Agenda Yoram Schwarz Nationale Nederlanden- Pensioen Directeur-Strategie& Marketing Netspar 16 September 2015 1 2 3 Veranderingen
Nadere informatieMet AM naar optimaal complexbeleid. Juni 2018
Met AM naar optimaal complexbeleid Juni 2018 1 Maasdelta Groep is een middelgrote woningcorporatie met kantoren in Maassluis, Hellevoetsluis en Spijkenisse. Maasdelta heeft 175 medewerkers in dienst en
Nadere informatie