Biobrandstoffen voor mobiliteit
|
|
- Sarah van Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Biobrandstoffen voor mobiliteit TNO geeft beleidsadviezen, ontwikkelt technologie en ondersteunt bij implementatie om een verantwoorde inzet van biobrandstoffen mogelijk te maken.
2 Biobrandstoffen leveren in toenemende mate een bijdrage aan de noodzakelijke reductie van de CO2 uitstoot van het verkeer. De Europese ambitie om in 2020 te komen tot een aandeel van 10% biobrandstoffen in de transportsector is uniek in de geschiedenis. Grootschalige toepassing is echter nog relatief nieuw en er zijn nog vele vragen te beantwoorden, onder meer over duurzaamheidaspecten. Daarnaast is ontwikkeling van innovatieve technologieën nodig om optimaal te kunnen profiteren van de mogelijkheden van deze brandstoffen en om mogelijke negatieve bijeffecten te beperken. Bij de voorbereiding, implementatie en evaluatie van beleid gericht op de toepassing van alternatieve brandstoffen, waaronder biobrandstoffen, adviseert en ondersteunt TNO overheden, industrie en andere organisaties. Hiervoor doen we analyses en beoordelingen, onder meer op het gebied van duurzaamheid. Daarnaast ondersteunen we bedrijven met de ontwikkeling van technologieën die de toepassing van biobrandstoffen mogelijk maken en versnellen. We richten ons zowel op de productie van de brandstoffen als op het gebruik in voertuigen. Op basis van brede en diepgaande kennis, meetresultaten en modellen worden effecten geanalyseerd en adviseren we over beleidsmaatregelen en implementatietrajecten. Onze klanten profiteren daarbij van de mogelijkheid om de vele beschikbare technologieën en de uitgebreide deskundigheid binnen diverse onderdelen van de TNO-organisatie te kunnen aanboren. I Production Distribution Use in vehicle
3 Technologie voor productie TNO levert oplossingen voor bedrijven die werken aan productie van biobrandstoffen. Met onze ervaring en voorbehandelings- en hydrolysetechnologie kunnen wij biomassasoorten en hydrolytische enzymen testen en onze klanten ondersteunen bij het ontwikkelen van complete productieprocessen. Ook ontwikkelt TNO thermische conversie technologieën voor de productie van oüe uit organische reststromen zoals biomassa residuen. Afhankelijk van de eigenschappen van de geproduceerde bio-ohe kan deze via een verdere bewerkingsstap geschikt gemaakt worden als brandstof voor zware diesel-motoren. Procesontwikkeling voor 2^ generatie bioethanolproductle Kosteneffectieve en duurzame voorbehandeling van lignocellulosehoudende biomassa is een cruciale voorwaarde voor de tweede generatie bioethanolproductle. TNO heeft een proces ontwikkeld, waarin biomassa wordt voorbehandeld en gehydrolyseerd met 70% zwavelzuur. Dit levert een medium op met fermenteerbare suikers dat gebruikt kan worden voor de fermentatieve productie van bioethanol, maar ook andere bulkchemicaliën. Het zwavelzuur wordt teruggewonnen via membranen en de afvalwaterzuiveringsinstallatie. Unieke eigenschappen van het proces zijn: - Brede range van biomassasoorten te gebruiken; - Geen (dure) enzymen nodig; - Lage productiekosten voor ethanol ( euro/l); - Gematigde temperaturen en druk, dus kunststof bouwmaterialen te gebruiken; - Recycling van zuur, zouten, water en benutting afvalwarmte. Technologie voor toepassing in verbrandingsmotoren TNO heeft een lange historie op het gebied van de toepassing van alternatieve brandstoffen in verbrandingsmotoren, onder meer LPG en aardgas. Recent afgeronde onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten gaan over de invloed van biobrandstoffen op de prestatie van motoren, integratie van componenten in het ontwerp, nabehandeling van uitlaatgassen, en financiële aspecten van het gebruik van biobrandstoffen. Momenteel richten we ons op de flexibele brandstof-motorregeling voor het optimaliseren van uitlaatgas-emissies, prestaties en rendement, afhankelijk van de gebruikte (bio)brandstof Door onze ruime deskundigheid en geavanceerde uitrusting is TNO een uitstekende partner bij de ontwikkeling van technologie en systemen voor de toepassing van biobrandstoffen in motoren. Powertrain Test Centre In het vernieuwde en uitgebreide testcentrum van TNO in Helmond kunnen motoren en complete voertuigen zowel onder typekeur- als praktijkomstandigheden getest worden. Bovendien is er een klimaatkamer voor bussen en vrachtwagens waarin temperatuur gevarieerd en hoogte gesimuleerd kan worden. De faciliteiten leveren inzichten in vermogens en emissies van motoren en nabehandelingssystemen, die gebruikt worden voor modellering en ontwikkeling.
4 Voertuigge relatée rde aspecten en emissies TNO heeft een uitstekend inzicht in de mogelijkheden en consequenties van het gebruik van biobrandstoffen in voertuigen. Belangrijke onderwerpen in dit verband zijn emissies, brandstofkwaliteit, duurzaamheid en geschiktheid van motoren. We bieden onderzoek en advies voor pubheke en private partijen met betrekking tot miheuaspecten van het gebruik van biobrandstoffen, zowel vanuit technisch als vanuit beleidsmatig oogpunt. Met ons geavanceerde emissielaboratorium, gecombineerd met het statistische emissiemodel VERSIT+, bezit TNO een unieke positie voor het beoordelen van de effecten van biobrandstoffen op praktijkemissies en brandstofverbruik. Dit stelt ons in staat om in te schatten hoe de transport sector zich zal ontwikkelen. Welke typen auto's er bijvoorbeeld in 2030 en hoeveel, welke brandstoffen worden gebruikt en wat zijn de consequenties daarvan? Studie naar het effect van biobrandstoffen op luchtverontreinigende emissies van wegvoertuigen Nederland staat net als andere westerse landen voor de uitdaging om zowel de uitstoot van broeikasgassen als die van luchtverontreinigende stoffen te verminderen. Voor het verminderen van de CO2 emissies is het gebruik van biobrandstoffen op dit moment veelbesproken. Er is echter nog veel onduidelijkheid over het effect van het gebruik van biobrandstoffen op de (lokale) luchtkwaliteit. Is het een win-win situatie, waarbij het gebruik van biobrandstoffen niet alleen voor een reductie van CO2 zorgt, maar ook tot minder emissie van bijvoorbeeld NO^ en deeltjes lijdt? Of zijn er juist nadehge effecten, bijvoorbeeld doordat moderne voertuigmotoren met nabehandelingsystemen niet geoptimaliseerd zijn voor biobrandstoffen? Dit soort vragen staan centraal in het onderzoek dat verricht wordt in het kader van het onderzoeksprogramma BOLK, dat is geïnitieerd door het ministerie van VROM. BOLK staat voor Beleidsgericht Onderzoeksprogramma Lucht en Klimaat. Binnen dit programma richten TNO en CE zich op de effecten van het gebruik van biobrandstoffen op voertuigemissies tot 2020.
5 Implementatie van biobrandstoffen De implementatie van biobrandstoffen in een voertuigenvloot of in een bepaald geografisch gebied is een proces dat een goede begeleiding vergt. TNO heeft de kennis en de hulpmiddelen om dit proces van begin tot eind goed te laten verlopen. Naast kennis over de technische aspecten is ook kennis over de proceskant belangrijk. Vaak is een groot aantal actoren betrokken bij het proces, die elk hun eigen belangen hebben. Voor een duurzame implementatie is het cruciaal dat deze partijen samenwerken. Daarnaast kan TNO op basis van eerdere ervaringen ook helpen om barrières, zoals door regelgeving waaraan voldaan moet worden, te verhelpen. Opdrachtgevers bij implementatieprojecten zijn met name gemeenten en provincies. Duurzaamheidsanalyses De beoordeling van de duurzaamheid van biobrandstoffen kent een snelle ontwikkeling die nog lang niet ten einde is. Wat zijn de werkelijke effecten van biobrandstoffen op de uitstoot van broeikasgassen en wat zijn de overige duurzaamheidseffecten? TNO beschikt over tools om dit te beoordelen. Daarbij wordt de invuuing van "Triple P" (People, Planet, Profit) in acht genomen. Afhankelijk van de geselecteerde groep biomassa, de keuze van het conversieproces en de uiteindelijke toepassing kunnen accenten gelegd worden op sociale en milieugerelateerde aspecten. BEST in Europe Binnen het Europese BEST project is TNO betrokken bij twee pilots gericht op de implementatie van bioethanol en biodiesel in Rotterdam. TNO is verantwoordelijk voor de monitoring en evaluatie van deze pilots. Daarnaast geven we wetenschappelijke ondersteuning aan de gemeente Rotterdam en voeren we emissiemetingen aan bij de pilots betrokken voertuigen uit. De voornaamste betrokken partijen zijn, naast de gemeente, de wagenparkbeheerders en de biobrandstofleveranciers. TNO brengt in kaart wat de problemen en oplossingen zijn bij de introductie van biobrandstoffen, zodat hiermee bij een volgende implementatie rekening kan worden gehouden.
6 Biobrandstoffen voor mobiliteit Internationale samenwerking Veel van het onderzoeks- en ontwikkelingswerk vindt plaats in samenwerking met andere partijen in Nederland en daarbuiten. Zo werkt TNO bijvoorbeeld aan een technologie die een grote verscheidenheid aan biomassa met geringe investeringen, geschikt maakt om in de huidige infrastructuur (raffinaderijen, fermentoren) in te zetten voor de productie van transportbrandstoffen. Hierin wordt nauw samengewerkt met Europese bedrijven en instellingen, zoals IEP, DSM, Nedalco, TIPS (Rusland) en Europese technologie platforms als Suschem en EuropaBio. Onderzoeksfaciliteiten TNO beschikt over een breed scala aan geavanceerde faciliteiten ten behoeve van onderzoek, ontwikkeling en advisering voor de toepassing van alternatieve brandstoffen: - Microbiologisch laboratorium met fermentoren en andere bioreactoren; - Apparatuur voor de voorbehandeling van biomassa (autoclaven, drogers, mengvaten, stoomexplosie, ammoniakvezelexplosie); - Chemisch analytisch lab; - Powertrain Test Center, een in 2008 vernieuwd en uitgebreid centrum met testfaciliteiten voor motoren en voertuigen. Er kan onder praktijk omstandigheden getest worden met een verscheidenheid aan brandstoffen; - VERSIT+ model voor emissies van voertuigen; - MiXT: Een methodiek om de interactie tussen de partijen binnen het proces te analyseren en zo de problemen en oplossingen vanuit een procesmatige context benaderen. Binnen de markt Mobiliteit combineert TNO voertuigtechnische expertise, brede ervaring met ICT-toepassingen, kennis van bestuurdersgedrag en kennis van het verkeerssysteem in de maatschappelijke context, waaronder leefbaarheid en ruimtebeslag. TNO beschikt over de expertise en ervaring van ruim 400 medewerkers. Zo kunnen we u goed adviseren en slimme producten leveren waarin beleidsmatige, gedragsmatige en technologische aspecten zijn geïntegreerd. TNO Mobiliteit Van Mourik Broekmanweg 6 Postbus AA Delft T F mobiliteit@tno.nl Contactpersonen: E.L.M. (Elke) Rabé T E elke.rabe@tno.nl J.RM. (Hans) Driever T E hans.driever@tno.nl tno.nl/mobiliteit
Hoe kan innovatie helpen?
Themabijeenkomst 16 december: Luchtvervuiling, en hoe houden wij Nederland mobiel? Verkeer Toenemende en invloed luchtvervuiling: van milieu-eisen op de sector hoe kan 2 Inhoud Waar komen verkeersemissies
Nadere informatieDuurzaam transport voor nu en de toekomst
Duurzaam transport voor nu en de toekomst CO2 reductie met heavy duty voertuigen Hans Binnendijk Product manager Scania Benelux 2 6/29/2016 Info class internal Department / Name / Subject Vier drijfveren
Nadere informatieTNO heeft de krachten gebundeld onn bij te dragen aan haalbare oplossingen voor stillere, schonere en energiezuinigere nnobiliteit.
TNO heeft de krachten gebundeld onn bij te dragen aan haalbare oplossingen voor stillere, schonere en energiezuinigere nnobiliteit. ruinnte en activiteiten TNO ondersteunt en adviseert overheden en andere
Nadere informatieBioWanze De nieuwe generatie
BioWanze De nieuwe generatie BioWanze in het kort De grootste producent van bio-ethanol in België met een jaarlijkse capaciteit van maximum 300.000 m³ bio-ethanol. Het nieuwe generatie proces verzekert
Nadere informatieCirculair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019
De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in
Nadere informatieH-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program
H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program 13-12-2018 Steven Lak voorzitter Om 2030 ambitie van broeikasgas emissiereductie te behalen
Nadere informatieDe Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie
De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie Irene Mouthaan, themaleider Bio-based Economy, directie Industrie & Handel, ministerie van LNV en IPE 0 Opbouw Presentatie Bio-based Economy
Nadere informatieBRANDSTOFFEN WEGVERKEER
BRANDSTOFFEN WEGVERKEER Update toekomstverkenning Paul Hofmeijer, 25 juni 2013 Partner MMG Advies Voor strategie, organisatieadvies en duurzame mobiliteit AGENDA 1. Actualiteiten uit media & drivers 2.
Nadere informatieDe Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland.
De Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland. Beesd/Amsterdam, 10 April 2017 In Beesd hebben De Jong Zuurmond en GoodFuels het
Nadere informatieBioethanol in den Niëderlanden
Bioethanol in den Niëderlanden Nationale Ziele und Bioethanol für Mobilität Age van der Mei 13 december 2007 DUINN Age van der Mei. Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit dit stuk mag worden
Nadere informatieIIN0 innovation. for life. Steekproefprogramma personenwagens , Voortgangsrapportage TNO-rapport
IIN0 innovation for life TNO-rapport TNO 2014 R10774 Steekproefprogramma personenwagens 2013-2015, Voortgangsrapportage 2013. Van Mourik Broekmanweg 6 2628 XE Delft Postbus 49 2600 AA Delft T F Datum 20
Nadere informatieMobiliteit. Verdiepende opdracht
2015 Mobiliteit Verdiepende opdracht Inleiding In dit onderdeel kun je meer leren over het onderwerp Mobiliteit. Pagina 1 Inhoud 1. Mobiliteit... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 Pagina 2 1. Mobiliteit
Nadere informatieJan Schouten. Volvo Truck Nederland
Jan Schouten Quality Safety Environmental care A company driven by strong core values CO 2 -neutrale productie Eerste 100 % CO 2 -neutrale truckfabriek in Gent Windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieActiviteiten van leveranciers van biobrandstoffen, ontwikkelingen en toekomstverwachtingen
Activiteiten van leveranciers van biobrandstoffen, ontwikkelingen en toekomstverwachtingen Eric van den Heuvel 18 maart 2015 Presentatie tijdens het Truck van de Toekomst evenement - Hardenberg Inpakken
Nadere informatieInnovatieagenda. Topsector Energie. Wind op Zee. Gas en groen gas. Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving. Energiebesparing in de industrie
op Zee B de Industrie De Nederlandse industrie is relatief energie-intensief en levert een belangrijke bijdrage aan ons Bruto Nationaal Product en de werkgelegenheid. op Zee Reductie van energieverbruik
Nadere informatieKIVI NIRIA jaarcongres 2013 1
2 KIVI NIRIA Jaarcongres 2013 Sustainable Mobility voor duurzame Toenemende invloed innovatie van milieu-eisen op de sector Inhoud Euro-normen CO 2 -normen waarom werken ze? katalysator voor innovatie
Nadere informatieInformatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide
Informatiebijeenkomst schone scheepvaart SHIP, 1 november Henri van der Weide Vluchtige organische stoffen (VOS), geur van lading en geluid bij overslag Kooldioxide (CO2),Stikstofoxiden (NO X), Zwaveloxiden
Nadere informatieGroen-Punt Groep B.V.
Conform 3.D.1 & 3.D.2 November 2014 Groen-Punt Groep B.V. Groen-aannemingsbedrijf Punt B.V. Groen Punt Uitzendorganisatie B.V. Chroomstraat 1d 3067 GN Rotterdam INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DEELNAME INITIATIEVEN...
Nadere informatiemilieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze
milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze natuur & Milieu milieu impact mobiele werktuigen 2 milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze U wilt mobiele werktuigen
Nadere informatieStadsDashboard. Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld. Merle Blok 12 mei 2015
StadsDashboard Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld Merle Blok 12 mei 2015 Missie TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn
Nadere informatiePerspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas
Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl
Nadere informatieSCHADELIJKE EMISSIES VAN DIESELVOERTUIGEN. TNO - Willar Vonk 4 juni 2015 Louwman Museum Bron: rapportnummer TNO 2015 R10733
SCHADELIJKE EMISSIES VAN DIESELVOERTUIGEN TNO - Willar Vonk 4 juni 2015 Louwman Museum Bron: rapportnummer TNO 2015 R10733 TNO MEET SINDS 1986 EMISSIES In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatiePraktijkemissies zware bedrijfswagens
Praktijkemissies zware bedrijfswagens Steekproefcontroleprogramma heavy-duty voor het Ministerie van Infrastructuur & Milieu Nationale stakeholderbijeenkomst, 3 februari 2014, Helmond Robin Vermeulen 2
Nadere informatieKwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart. Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017
Kwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017 Achtergrond Verkennende studie uitgevoerd door STC-NESTRA en EICB in opdracht voor het
Nadere informatieINTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties
INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties Elke as streeft één of meerdere specifieke doelstellingen na, elk onderverdeeld in soorten acties. De aangehaalde
Nadere informatieDe ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor.
De ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor. www.absgroup.com The ABS EffeX range complies fully with Een geheel nieuwe benadering
Nadere informatieSchoner en zuiniger CO 2 ambitie verkeer & vervoer
Schoner en zuiniger CO 2 ambitie verkeer & vervoer Martine Uyterlinde, ECN Beleidsstudies, 14 mei 2007 www.ecn.nl Coalitieakkoord Onze ambitie is dat Nederland de komende kabinetsperiode grote stappen
Nadere informatieVergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving
Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving Boudewijn Hoogvelt Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen Berchem, 10 oktober 2015 Onderwerpen Expertise
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE. betreffende de verzoening van de behoeften aan energie en aan zuivere lucht in onze maatschappij
VLAAMS PARLEMENT RESOLUTIE betreffde de verzoing van de behoeft aan ergie aan zuivere lucht in onze maatschappij Het Vlaams Parlemt, gelet op de Verkningsnota voor het ergiedebat in het Vlaams Parlemt,
Nadere informatieVan biofuels naar biobased
Van biofuels naar biobased PPA-dag, 11 maart 2010, Delft Rolf Blaauw Wageningen Universiteit en Researchcentrum Food & Biobased Research Inhoud Introductie De chemische industrie nu Chemicaliën uit biomassa
Nadere informatieEFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek
EFRO project Factsheets rondvaart Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek 2 Inhoud Inleiding Technische opties voor een schonere vloot Emissie in de praktijk Overzicht Conclusies
Nadere informatieDatum 10 juli 2018 Betreft Beantwoording van vragen over de reductie van broeikasgas in relatie tot biomassa
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieInvloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten
Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen Arno Schroten CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieBEGELEIDINGSFORMULIER VOOR INSCHRIJVERS
BEGELEIDINGSFORMULIER VOOR INSCHRIJVERS ECOSTARS Fleet Recognition Scheme Het ECOSTARS Fleet Recognition Scheme is ontwikkeld om erkenng, begeleidg en advies te geven aan beheerders van goederenvoertuigen,
Nadere informatieVloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015
Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen
Nadere informatieWat vraagt de energietransitie in Nederland?
Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen
Nadere informatieBioLNG voor transport. Cor Leguijt 8 juni 2018
BioLNG voor transport Cor Leguijt 8 juni 2018 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise - 60 medewerkers
Nadere informatieProject Transumo A15 Van Maasvlakte naar Achterland Innovatie input TU Delft
Project Transumo A15 Van Maasvlakte naar Achterland Innovatie input TU Delft Satish K. Beella, René van Someren september 2008 Inhoudsopgave Introductie 3 Schematisch overzicht transportpreventie (goederen)
Nadere informatieDuurzame logistiek en efficiëntie gaan meestal hand in hand
Duurzame logistiek en efficiëntie gaan meestal hand in hand Pieter van der Bas Easy Fairs 7 & 8 april 2010 Logistiek bedrijvenpark wil CO2 neutrale status Rotterdam verscherpt controles in milieuzone CO2-discussie
Nadere informatieImpact analyse: ambitie elektrisch transport
Impact analyse: ambitie elektrisch transport ad-hoc verzoek EL&I 29 maart 211, ECN-L--11-27, C. Hanschke www.ecn.nl Scope en aanpak impact analyse 1.8.6.4.2 Groeiambitie Elektrische auto's [mln] 215 22
Nadere informatieFactsheet CO2-Prestatieladder
Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van A-Garden B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid
Nadere informatieResultaten van ons duurzaamheidsbeleid
Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde
Nadere informatieAlles Over Verbranding. KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring
Alles Over Verbranding KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring 100 JAAR ERVARING Verbranden mag dan eenvoudig lijken, maar thermische conversie van biomassa is een complex proces. Voor een optimale
Nadere informatieSchone logistiek voor de circulaire economie. Een visie als opmaat naar een green deal
Schone logistiek voor de circulaire economie Een visie als opmaat naar een green deal 2 SCHONE LOGISTIEK VOOR DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wij, de deelmarkt afvalstoffentransport van Transport en Logistiek Nederland,
Nadere informatie1 van 12. Periode: 1 januari t/m 31 december 2012
1 van 12 Periodieke rapportage: Rapportage 2012 en reductiedoelstellingen 2013 en 2014 Periode: 1 januari t/m 31 december 2012 2 van 12 Inhoudsopgave Naam 7.3 ISO 14064-1 Periodieke rapportage Inleiding
Nadere informatieMilieuvriendelijke voertuigtechnologieën
Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Studiedag elektrische wagens en laadpalen 31 mei 2012 Overview Mobimix.be? Duurzaam vlootbeheer? Technologie Milieuprestaties Financieel Conclusies + vragen Overview
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 24 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieClean fuel. LNG Facts & Figures
1 LNG Facts & Figures Waarom LNG Schoon Zonder nabehandeling voldoen aan emissie standaarden Veilig Lichter dan lucht als het verdampt Moeilijk ontsteekbaar Enorme voorraden Past in Europese doelstelling
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 12 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieFleetclub van 100. Welkom
Fleetclub van 100 Welkom Fleetclub van 100 Welkom Michel Dudok Manager Fleetsales & Leasing Doel van deze workshop Na afloop van de workshop bent u op de hoogte van De achtergronden, techniek en actuele
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 5 april 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieLuchtkwaliteit & Klimaatverandering
ECN-L--06-026 Luchtkwaliteit & Klimaatverandering Thema Fijn Stof G.J. de Groot Gepresenteerd bij ECN tijdens het bezoek van de gemeenteraadsleden van de omliggende gemeenten, Petten, Nederland, 17 november
Nadere informatieSCHONE BINNENVAART EN AUTONOOM VAREN
SCHONE BINNENVAART EN AUTONOOM VAREN Ruud Verbeek Geert Jongeling, Rotterdam 30 november 2017 INHOUD Schone binnenvaart / klimaat Autonoom varen EMISSIES WAT IS SCHOON? Luchtkwaliteit en gezondheid Belangrijkste
Nadere informatieEmissievrije mobiliteit
Emissievrije mobiliteit Geen tijd voor dagdromen Huib van Essen 7 juli 2018 Emissies: What s the problem? Luchtvervuiling Vooral fijnstof en NO x Gezondheid hier en nu Locatie uitstoot cruciaal Aandeel
Nadere informatieDe maatregelen bestaan in hoofdlijnen uit: Betrekken medewerkers bij reduceren energieverbruik en reduceren CO2-uitstoot
Beleidsverklaring Co2 Deze beleidsverklaring met betrekking tot de CO2 uitstoot is onderdeel van het door M, van der Spek Hoveniersbedrijf B.V. gevoerde milieubeleid. M. van der Spek Hoveniersbedrijf B.V.
Nadere informatieEnergietransitie bij Mobiliteit
Energietransitie bij Mobiliteit Aanpak openbaar vervoer in Zuid-Holland Jan Ploeger Presentatie voor Inspiratiedag KPVV 15 oktober 2015 In Zuid-Holland is pas 2,2 % van het energieverbruik duurzaam. Nationale
Nadere informatieFijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma
Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma
Nadere informatieVertaling strategische Visie Biomassa 2030 naar Klimaattafels
Aan Klimaatberaad Directoraat-generaal Energie, Telecom & Mededinging Directie Klimaat Datum 21 november 2018 1 DGETM-K/18287026 Vertaling strategische Visie Biomassa 2030 naar Klimaattafels Managementsamenvatting
Nadere informatieEmissies naar lucht door verkeer en vervoer,
Indicator 4 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met uitzondering van kooldioxide,
Nadere informatieBIJLAGEN. bij het voorstel. voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.12.2013 COM(2013) 919 final ANNEXES 1 to 4 BIJLAGEN bij het voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD inzake de beperking van de emissies van bepaalde
Nadere informatieCO 2 Prestatieladder. Ketenanalyse diesel. Aspect(en): 4.A.1
CO 2 Prestatieladder Ketenanalyse diesel Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Aspect(en): 4.A.1 Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 17 april 2014 Inhoudsopgave 1.0 Inleiding... 3 2.0 Doelstelling...
Nadere informatieWATER- SCHAPPEN & ENERGIE
WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld
Nadere informatieMilieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Post. Versie 8 april 2015
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Post 1. Scope/afbakening De productgroep Post omvat de uitbesteding van postdiensten voor verspreiding van drukwerk (schriftelijk berichtenverkeer)
Nadere informatieAlgemene presentatie. Informatiebijeenkomst Adviseurs Openbaar Vervoer Rotterdam, 13 maart 2011
Informatiebijeenkomst Adviseurs Openbaar Vervoer Rotterdam, 13 maart 2011 Algemene presentatie Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij de Stichting Zero Emissie
Nadere informatieToelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage
Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage René van Ree & Bert Annevelink Informatiebijeenkomst Innovatieagenda Energie, 3 november 2009 Inhoud presentatie introductie begrip bioraffinage Nederlandse
Nadere informatieWaar ligt uw MVO uitdaging?
welkom Waar ligt uw MVO uitdaging? Verbeteren imago transportbranche Bijdrage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Inzage en reductie CO2 uitstoot Reductie brandstof kosten Reductie, banden, schades
Nadere informatieUw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden
Uw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden Een inleiding op de Technical Guidance Koolstofkringloop Waar gaat deze folder over? Duurzame mobiliteit is een hot
Nadere informatieIntroductie. ir. Frank Rieck
Schone mobiliteit vanuit marktperspectief Sprekers: Frank Rieck, Hogeschool Rotterdam John Akkerhuis, Gemeentewerken Rotterdam Otto Friebel, Van Gansewinkel Ad van Merrienboer, VDL Bus&Coaches Time keeper:
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieDuurzame mobiliteit in de stad Klimaatavond Eindhoven Klimaatavond Eindhoven
Duurzame mobiliteit in de stad TNO Sustainable Transport & Logistics 2 Inhoud De uitdaging Veel om uit te kiezen: het palet aan mogelijke oplossingen Niet of-of maar en-en: bijdragen van heel veel oplossingen
Nadere informatieCO 2 Reductie doelstellingen
CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave
Nadere informatieRACEN met... WC-papier
RACEN met... WC-papier 1 Fossiele Brandstoffen Nadelen 1) Voorraden zijn eindig. 2) Afhankelijkheid van oliestaten 3) Bij verbranding komen broeikasgassen vrij: CO2/NOx/CH4 1000 1500 2000 2 Fossiele Brandstoffen
Nadere informatieTransitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog
Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam
Nadere informatie31 januari 2018 agendapunt 4.4. Aan de bestuurscommissie Vervoersautoriteit,
31 januari 2018 agendapunt 4.4. Onderwerp: 30% CO 2 -reductie door verkeer in de MRDH Portefeuille: Datum: Strategie en beleid 31 januari 2018 Contactpersoon: Maya Weirauch Telefoonnummer: 088 5445 606
Nadere informatieDit is Chemours in Dordrecht
Dit is Chemours in Dordrecht Dit is de Chemours fabriek, die sinds 1959 in Dordrecht staat. Het is de belangrijkste productielocatie in Europa voor fluorpolymeren: kunststoffen zoals Teflon en Viton. Een
Nadere informatieHernieuwbare waterstof en HBEmarkt
Hernieuwbare waterstof en HBEmarkt John van Himbergen Opbouw presentatie Wettelijk kader Systematiek Eisen aan inboeken Wanneer is H 2 hernieuwbaar? 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Systematiek
Nadere informatieVan NEDC naar WLTP. Wat is WLTP? Nieuwe testprocedure van invloed op uw wagenpark
Van NEDC naar WLTP Nieuwe testprocedure van invloed op uw wagenpark Wat is WLTP? WLTP staat voor Worldwide Harmonized Light Vehicle Test Procedure (Wereldwijde geharmoniseerde testprocedure voor lichte
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieWie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur
Welkom In 1948 begonnen in Groot-Ammers Smeermiddelen Brandstoffen Wie zijn wij? Esso brandstoffen Eigen tankstations Strategische voorraad tot 23 miljoen liter Levering binnen 24-48 uur Eigen logistiek
Nadere informatieBio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy
Biopark Terneuzen Duurzame havens Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Terneuzen Diepgang 12,50 meter Oppervlakte circa 2100 ha Ports of Vlissingen and Terneuzen Vlissingen Diepgang
Nadere informatieSpecialist in maatwerk oplossingen
Specialist in maatwerk oplossingen ontwerpt, produceert en levert pneumatische producten Dé expert voor pneumatische oplossingen Inhoudsopgave 1 Corrosiebestendige gebufferde cilinder, T-415 / T-416 2
Nadere informatieBosal Diesel-Oxikatfilter
Bosal Diesel-Oxikatfilter EEN UNIEK CONCEPT Een roetfilter op uw dieselwagen draagt bij tot een schonere lucht Zoals alle westerse, geïndustrialiseerde landen heeft ook België een dreigend luchtkwaliteitsprobleem.
Nadere informatieMilieuvriendelijke speciale brandstoffen voor de bos- en tuinbouw
2-takt en 4-takt brandstof Milieuvriendelijke speciale brandstoffen voor de bos- en tuinbouw De keuze van de juiste brandstof De kant-en-klare speciale brandstoffen van Oest voor 2- en 4-takt motoren hebben
Nadere informatieSETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST
E u r o p e s e Commissie INFORMATIESYSTEEM VOOR STRATEGISCHE ENERGIETECHNOLOGIEËN SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST http://setis.ec.europa.eu Europese Commissie Informatiesysteem voor strategische
Nadere informatieInhoud. Duurzaam duurt het langst. Biobrandstoffen. Richard Smokers. Lange termijn duurzame mobiliteit
Biobrandstoffen Duurzaam duurt het langst Richard Smokers Symposium KIVI NIRIA Voertuigtechniek en RAI vereniging Zijn biobrandstofauto s ingehaald door de elektrische? AutoRAI, vrijdag 3 Life Cycle Analysis
Nadere informatieOnderscheidende kenmerken van brandstoftypen als alternatief voor diesel
TNO-rapport TNO 2017 R10847 Onderscheidende kenmerken van brandstoftypen als alternatief voor diesel Earth, Life & Social Sciences Anna van Buerenplein 1 2595 DA Den Haag Postbus 96800 2509 JE Den Haag
Nadere informatieKLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact & Figures. Tania Van Mierlo Afd. Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid
KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact & Figures Tania Van Mierlo Afd. Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid EU doelstellingen t.o.v. 1990 t.o.v. 2005 Focus vandaag Broeikasgasuitstoot
Nadere informatieEen nieuwe kijk op houtenergie
Een nieuwe kijk op houtenergie HOUT EEN MODERNE ENERGIEBRON AUTHENTIEK EN TOEKOMSTGERICHT In Europa is hout de primaire bron van duurzame energie. Duizenden gezinnen hebben een houtkachel ter beschikking.
Nadere informatieMANAGEMENTSAMENVATTING
MANAGEMENTSAMENVATTING Zware dieselvoertuigen hebben relatief hoge NOx- en PM-emissies. De verstrenging van de Europese emissiereglementering moet leiden tot een vermindering van deze emissies voor nieuwe
Nadere informatieKansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen
1 Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen, 11 februari 2014 2 Inhoud 1. Brandstofopties 2. Kansen en onzekerheden 3. Milieuaspecten 4. Conclusies & aanbevelingen 3 Alternatieve
Nadere informatieSecond opinion software-update Volkswagen
Second opinion software-update Volkswagen Beoordeling goedgekeurde oplossing voor terugroepactie November 2016 1 Inhoudsopgave 2 1. Aanleiding 3 2. De opdracht 3 3. De aanpak 3 4. Het manipulatie-instrument
Nadere informatieHELPT DE LOKALE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN
HELPT DE LOKALE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN GAS IS EEN SCHONERE ENERGIE OPTIE IN VERGELIJKING TOT CONVENTIONELE VLOEIBARE BRANDSTOFFEN...MAAR MOEILIJKER TOE TE PASSEN IN DIESELMOTOREN BESTAAT ER EEN OPLOSSING
Nadere informatieTransitie naar elektrisch vervoer
Transitie naar elektrisch vervoer Chantal de Graaf 10 oktober 2018 Ecomobiel Over EVConsult Unieke expertise op het gebied van duurzaam vervoer Missie: het versnellen van de transitie naar 100% zero emissie
Nadere informatieBig Data: wat is het en waarom is het belangrijk?
Big Data: wat is het en waarom is het belangrijk? 01000111101001110111001100110110011001 Hoeveelheid 10x Toename van de hoeveelheid data elke vijf jaar Big Data Snelheid 4.3 Aantal verbonden apparaten
Nadere informatie