eiwitmatrix kleine zetmeelkorrels grote zetmeelkorrels
|
|
- Jonas Goossens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Over rusten Zoals in het stukje over mouten (zie website) vermeld, zitten in een cel in de mout de zetmeelkorrels omgeven door een eiwitnetwerk (zie afbeelding hieronder). Eiwit is opgebouwd uit aminozuren. Er bestaan 20 verschillende soorten aminozuren en eiwitten zijn ketens van enkele tientallen tot enkele duizenden aminozuren aan elkaar, en altijd niet-vertakt. celwand (cellulose en hemicellulose) buitenste celwand (eiwitten en pentose) eiwitmatrix kleine zetmeelkorrels grote zetmeelkorrels Die ketens zijn vaak opgerold tot bolletjes en kunnen onderling contact maken en zo een netwerk vormen. Tijdens het vermouten wordt dit eiwitnetwerk gedeeltelijk afgebroken. Dit is nodig om 2 redenen: tijdens het vermouten moeten de zetmeelsplitsende enzymen zo snel mogelijk zetmeel af kunnen breken en daarbij niet tegengehouden worden door een eiwitnetwerk, én afgebroken eiwit (feitelijk: aminozuren) is (zijn) nodig voor de gistgroei. In mout zitten, dankzij het vermoutingsproces, veel enzymen: enzymen die de celwand kunnen afbreken (glucanasen), eiwitsplitsende enzymen (proteïnasen, proteasen, peptidasen en meer van die fantastische namen) en 2 soorten zetmeelsplitsende enzymen. Toen mout nog niet zo goed kon worden gemaakt (of misschien was de gerst niet zo goed) moest tijdens het brouwen eerst nog wat celwand van de mout worden afgebroken tijdens de celwandrust op C. Toen de mout beter werd was de eerste
2 rust de eiwitrust. Bedoeling was om het eiwit voldoende af te breken om de 2 bovengenoemde redenen. Te ver afgebroken eiwit heeft overigens een lage schuimstabiliteit tot gevolg. Hoewel de algemeen geaccepteerde temperatuur voor de eiwitrust 53 C zijn er toch brouwers die daar van afwijken. En met recht. Want er zijn veel soorten eiwitsplitsende enzymen en elk heeft zijn eigen optimum. Dus als je een ander soort eiwitsplitsing wilt (bijvoorbeeld omdat je een ander type schuim wilt of omdat je een gist hebt die andere voedingsstoffen nodig heeft) kun je besluiten je eiwitrust op bijvoorbeeld 48 C te houden. Bedenk dat de denaturatietemperatuur van enzymen (de temperatuur waarbij ze onwerkzaam worden) vaak vlak boven hun optimum ligt. Eiwit is bijzonder ingewikkeld en kan op bijzonder veel manieren worden afgebroken met bijzonder veel verschillende soorten enzymen. Het is dus bijzonder complex. Tegenwoordig wordt gerst zódanig vermout, dat brouwers de (dure) eiwitrust kunnen overslaan en meteen op de eerste versuikeringsrust kunnen inmaischen. Heel kort iets over zetmeel. Zetmeel is opgebouwd uit glucosemoleculen; honderdduizenden. Zetmeelsplitsende enzymen of amylasen splitsen die zetmeelmoleculen. En dat moet ook, want gist kan wel glucose omzetten in alcohol en CO2 en ook wel 2 of 3 glucose moutsuiker
3 glucosemoleculen die aan elkaar zitten (respectievelijk maltose en maltotriose) maar beslist niet méér. Zetmeel is een vertakt molecuul. Nou ja, zetmeel is een mengsel van vertakte moleculen en onvertakte moleculen. Zie hierboven. Wanneer de temperatuur tijdens inmaischen op 63 C komt gaat het enzym β-amylase aan de slag. Dat begint eigenlijk al eerder, maar het werkt het beste bij 63 C. Het is een zogenaamd exo-enzym: het kan alleen stukjes vanaf de buitenkant van het zetmeelmolecuul afknippen. En die stukjes zijn niet zo groot: glucose, maltose (2 glucose-eenheden) en maltotriose (3 glucose-eenheden). Als-ie dat bij het onvertakte molecuul doet (rechts op de tekening hierboven) en je wacht lang genoeg kan-ie het hele molecuul aan stukjes knippen. Bij het vertakte molecuul komt-ie niet voorbij de knooppunten ( in de tekening). Er blijven dus heel grote brokstukken zetmeel over die er voor zorgen dat het beslag behoorlijk viskeus blijft. Want β- amylase kan maar vanaf één kant beginnen (het zogenaamde nietreducerende uiteinde), zoals aangegeven in de tekening hierboven.
4 Als je op 63 C een rust wilt houden maar je schiet er bij het opwarmen overheen, wordt β-amylase gedeeltelijk beschadigd. Het gevolg is dat de eerste versuikeringsrust minder snel zal verlopen, zelfs al koel je snel terug naar 63 C (daarom is het ook zo belangrijk de afwijking van je thermometer te kennen!!). Maar β- amylase is iets minder gevoelig voor te hoge temperatuur dan β- amylase. β-amylase is een zogenaamd endo-enzym. Het kan midden in het zetmeel molecuul knippen (zie hierboven). Het zou dus mooi kunnen samenwerken met β-amylase: β-amylase knipt in het midden en β-amylase gaat weer aan de nieuwe uiteinden knabbelen. Helaas werkt dat zo niet: β-amylase werkt het beste bij C en dan werkt β-amylase niet meer. β-amylase knipt wel de grote zetmeel-brokstukken aan kleine stukjes en daarmee wordt de viscositeit sterk verlaagd: deze tweede versuikeringsrust wordt daarom ook de vervloeiingsrust genoemd. Het verschijnsel is ook heel opvallend. De denaturatie-temperatuur van β-amylase (dat is de temperatuur waarbij-ie kapot gaat) is ongeveer 80 C (Jan S. had gelijk). Wanneer bij 78 C wordt geklaard blijft er nog wat β- amylase-activiteit behouden (maar wordt wel minder). De reden dat na de vervloeiingsrust wordt doorverwarmd naar 78 C is om de viscositeit van het beslag nog verder te verlagen, zodat de klaring sneller verloopt. De discussie in brouwerijen is nog altijd hoeveel keer je kunt klaren (dus hoeveel keer je een klaringskuip kunt beladen, gebruiken, ledigen en reinigen) in 24 uur. Dat was halverwege de jaren tachtig nog maar 10 keer, halverwege de jaren negentig wel 12,6 keer als gevolg van verfijnde bedrijfsvoering, betere mout en goede automatisering van de klaringskuipen. Maar als snelheid alles is (gang is alles) moet je in ieder geval zorgen voor dunne, dus warme, wort. Brouwerijen berekenen de snelheid van klaren en die moet voor hoofdwort 200 ml/cm 2 /s zijn en voor nawort 250 ml/cm 2 /s.
5 In de grafiek die hierna volgt is de activiteit van de amylasen te zien en het ontstaan van glucose (monosachariden), maltose (disachariden) en grotere brokstukken. Het gebruikte temperatuurtraject is niet helemaal zoals we dat bij (pils) brouwen doen: het eerste uur op 50 C, daarna op 65 C en de aflopende wort werd van 70 naar 100 C verwarmd. Niettemin is het een interessante grafiek (vind ik). Eronder zijn twee grafiekjes bijgevoegd, die de afname van activiteit van het β-amylase en het β-amylase bij verschillende temperaturen in de tijd weergeven. ijk eens naar de maischschema s die je gebruikt. Het verklaart een hoop.
6 β-amylase activiteit α-amylase activiteit dextrinen disachariden monosachariden tijd (min) C 65 C beslagketel C wortketel Fons M.
De Maillard reactie. Dit wordt een ingewikkeld verhaal, maar het is niet anders.
De Maillard reactie Dit wordt een ingewikkeld verhaal, maar het is niet anders. Levensmiddelen kunnen bruin kleuren. We kennen allemaal wel wat voorbeelden: als je een appel dóórsnijdt wordt-ie na een
Nadere informatieKwaliteit van bier wordt voor een groot stuk bepaald door het maischen
Maischen Kwaliteit van bier wordt voor een groot stuk bepaald door het maischen de vergistinggraad van het wort; de viscositeit van het wort en bier; de hoeveelheid door de gist opneembare eiwitten (aminozuren);
Nadere informatieInvloed maisch temperatuur en ph op :
Invloed maisch temperatuur en ph op : Afbraak zetmeel «Body» van bier ( niet-vergistbare dextrines + peptiden ) Vergistinggraad (werkelijk en schijnbaar) Standaard referenties Brouwerij Ludwig Narziss
Nadere informatieMaischen Amervalei Amersfoort Dipl Brmstr Weihenstephan Jan Willem den Hartog
Maischen Amervalei Amersfoort 30-10-2015 Dipl Brmstr Weihenstephan Jan Willem den Hartog Vraag stelling Op 5 decmeber 2013 schreef Jan Wurpel Voorzitter van t Wort Wat; Een goed onderwerp zou zijn de verschillende
Nadere informatieMaischen: Infusie en Decoctie (deel 2)
Maischen: Infusie en Decoctie (deel 2) Decoctie Decoctie maischen is toch wel iets anders. Een typisch 2-traps decoctie proces ziet er uit als weergegeven in grafiek 3. Je begint met bij voorbeeld 10 liter
Nadere informatieBrouwland, 26 mei 2012
Zuurstof, een vloek of een zegen? Jacques Bertens Een vet verhaal Brouwland, 26 mei 2012 Vet Dit verhaal gaat over zuurstof en vet Verzadigde vetzuren worden onder invloed van zuurstof omgezet in onverzadigde
Nadere informatieVerterende bodembacteriën? Aanwezigheid van amylase producerende bacteriën in de bodem
Inleiding In de bodem leven bacteriën die het enzym amylase produceren. Amylase breekt zetmeelmoleculen (lange ketens van aan elkaar gekoppelde glucosemoleculen) af tot losse glucosemoleculen. In dit experiment
Nadere informatieEerbeckse Dorpsbrouwerie
Eerbeckse Dorpsbrouwerie Mijn naam is Koos van der Velde. Ik woon met vrouw en kinderen in Eerbeek. Ik ben 44 jaar oud en overdag werkzaam als bedrijfsleider bij een Electro Technisch installatiebureau.
Nadere informatieBIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van
Nadere informatieGerst. Het omhulsel Het omhulsel bestaat uit drie laagjes, namelijk: Geschiedenis van gerst. De bouw van de gerstkorrel. Bier
Bier Gerst Geschiedenis van gerst Vroeger gebruikte men alle graansoorten voor de bierbereiding. Tegenwoordig wordt hoofdzakelijk gerst gebruikt. De belangrijkste redenen hiervoor zijn dat gerst zich gemakkelijk
Nadere informatieO 2 en zijn invloed op het brouwproces. Dipl Brmstr JW den Hartog Amersfoort
O 2 en zijn invloed op het brouwproces Dipl Brmstr JW den Hartog Amersfoort 30-03-18 Wat is zuurstof, ook wel O 2 genoemd Dizuurstof of moleculaire zuurstof (O 2 ) is de belangrijkste enkelvoudige stof
Nadere informatie1. De invloed van de lichtintensiteit op de zuurstofproduktie bij waterpest (assimilatie)
Proef door een scholier 1798 woorden 9 augustus 2011 5,4 24 keer beoordeeld Vak Biologie Op school kregen wij een practicumdag, waarbij wij een van de onderstaande proefjes konden krijgen. Daarom had ik
Nadere informatie3,3. Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Thema 3: Chemische samenstelling van organismen 1.
Samenvatting door D. 1431 woorden 28 november 2016 3,3 4 keer beoordeeld Vak Biologie Thema 3: Chemische samenstelling van organismen 1. Inleiding Scheikundige samenstelling persoon 70kg Scheikundige samenstelling
Nadere informatieCellen en stevigheid van voedsel.
Cellen en stevigheid van voedsel. Opmerkingen bij de stevigheid van voedingmiddelen met een structuur van plantencellen. f.pluimers@aocfriesland.nl 8 juni 2011 vruchtdeeltje weefsel van plantencellen vruchtdeeltje
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 11 Biomoleculen bladzijde 1 Opgave 1 Geef de reactie van de verbranding van glucose (C 6H 12O 6) tot CO 2 en water. C 6H 12O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2O Opgave 2 Hoe luidt de reactie (bruto formules)
Nadere informatieBIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo
BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto
Nadere informatieReinigen en desinfecteren
Reinigen en desinfecteren Ik weet het: het heeft al eens eerder in het clubblad gestaan. Maar voor de nieuwere leden misschien toch interessant omdat zij niet alle oude artikelen gaan doorlezen. Allereerst
Nadere informatieMitochondriële ziekten
Mitochondriële ziekten Stofwisseling NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële
Nadere informatieSamenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj
Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj Samenvatting door Fabienne 1166 woorden 24 oktober 2017 5 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieAlles over KOOLHYDRATEN. E-book
Alles over KOOLHYDRATEN E-book WAT ZIJN KOOLHYDRATEN? KOOLHYDRATEN ZIJN VOEDINGSSTOFFEN DIE ENERGIE LEVEREN AAN HET LICHAAM, NET ALS EIWITTEN EN VETTEN. KOOLHYDRATEN ZITTEN VOORAL IN GRAANPRODUCTEN ZOALS
Nadere informatieZETMEELFOLIE. 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we met aardappelzetmeel folie maken?
ZETMEELFOLIE 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we met aardappelzetmeel folie maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment stof- en voorwerpeigenschappen viscositeit H-bruggen hydrofiel,
Nadere informatieBieren van spontane gisting
Bieren van spontane gisting Op vrijdag 11 maart hadden we na de (tamelijk uitgelopen) jaarvergadering een gastspreker: Toon van den Broek. Een overduidelijke Brabander die in het noorden verzeild is geraakt.
Nadere informatie6,6. Paragraaf 1. Schuim. Praktische-opdracht door een scholier 1887 woorden 13 april keer beoordeeld. Inleiding.
Praktische-opdracht door een scholier 1887 woorden 13 april 2004 6,6 25 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding. De meeste mensen houden wel van een lekker biertje. En daarbij worden allemaal eisen gesteld.
Nadere informatieBierbrouwen: Verleden, heden en toekomst
Katholieke Universiteit Leuven Bierbrouwen: Verleden, heden en toekomst Lessen voor de 21ste eeuw Freddy Delvaux Inhoud Bier door de eeuwen heen Het brouwen van bier Sensorische aspecten van bier De toekomst
Nadere informatieSamenvatting Biologie Stofwisseling
Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting door een scholier 1466 woorden 13 juni 2006 5,6 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Thema 1 Stofwisseling Doelstelling
Nadere informatieMünchener dunkles voor Serious Request
Münchener dunkles voor Serious Request Het was prachtig weer op vrijdag 6 september toen ik s morgens om 07.00 u thuis de oprit af reed. Ik had met Gerrit afgesproken dat we vanaf Heerenveen samen verder
Nadere informatieMitochondriële ziekten Stofwisseling
Mitochondriële ziekten Stofwisseling Deze folder maakt deel uit van een serie over mitochondriële aandoeningen. In deze folder leest u meer over de stofwisseling. De stofwisseling is niet eenvoudig daarom
Nadere informatieBOUWSTENEN VAN HET LEVEN
BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn
Nadere informatie1 Grondstoffen Aardappelen Spinazie Appels Samenvatting 15
Inhoud Voorwoord 5 1 Grondstoffen 9 1.1 Aardappelen 10 1.2 Spinazie 12 1.3 Appels 14 1.4 Samenvatting 15 2 Productie van frites 17 2.1 Overzicht van de fritesproductie 18 2.2 Ingangscontrole 19 2.3 Sorteren,
Nadere informatieBeer Myth Busters: decoctie versus infusie
Beer Myth Busters: decoctie versus infusie Van oudsher werd op het vaste land van Europa bier gebrouwen met de decoctie maischmethode. Bij deze methode neemt men een deel van het beslag uit de maischketel,
Nadere informatieKoolhydraten en suikers in brood
Inhoudsopgave en 3 Verschil tussen koolhydraten en suikers 3 en suikers in het lichaam 4 en suikers op het etiket 5 in brood 5 Functie van 6 Beweringen over suikers 7 en brood in een gezond en gevarieerd
Nadere informatieAntwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling
Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling Antwoorden door een scholier 1478 woorden 16 februari 2009 5,6 56 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie voor jouw Havo 5 Hoofdstuk
Nadere informatieouder schuim jong schuim Afbeelding 2. Schematische voorstelling van een ideaal schuim
Schuim Je kent dat wel: heb je mooi bier gemaakt en slaat-ie dood in het glas. Eerst denk je nog: zeker met een vette bek aan het glas gezeten. Maar de keer daarop: zelfde verhaal. Jasses. Een mooie schuimkraag
Nadere informatieMitochondriële ziekten
Mitochondriële ziekten Spijsvertering NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling Samenvatting door M. 1566 woorden 14 januari 2017 4,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieTransfertoets blok 5 BIER VAPRO B
Transfertoets blok 5 BIER VAPRO B Versie: november 2008 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO A opleiding dien je zo mogelijk het totale dan wel een deel van het productieproces van je bedrijf
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Tandenstokerase - biochemie experiment -
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Tandenstokerase - biochemie experiment - Introductie Een enzym is een eiwit dat chemische reacties versnelt of mogelijk maakt. Enzymen zijn onmisbaar voor een goede
Nadere informatieAfsluitende les. leerlingenhandleiding. Tandenstokerase +
Afsluitende les leerlingenhandleiding Tandenstokerase + Leerlingenhandleiding Introductie Enzymen zijn onmisbaar voor een goede werking van het lichaam. Een enzym is een eiwit dat chemische reacties versnelt
Nadere informatiePRACTICUM VERTERING VWO 5
PRACTICUM VERTERING VWO 5 In deze handleiding worden een aantal opdrachten beschreven, die je in 3 lessen van 80 minuten gaat uitvoeren. Een gemist practicum dien je in overleg met Dhr. Heinink in kwt-tijd
Nadere informatieGIST. Van wort naar bier. Chris Talbot
GIST Van wort naar bier Chris Talbot Inhoud Gist Welke gist gebruik je? Hoeveel gist moet je toevoegen? Berekening korrelgist Hoofd- en nagisting Hergisting Gist Bijzondere ingrediënt Ééncellige schimmel,
Nadere informatieBier. Inhoud. Inleiding. Geschiedenis
Bier Inhoud 1. Geschiedenis. 2. Hoe wordt het gebrouwen. 3. Merken en verschillen. 4. Biersoorten 5. Waarom word je van te veel bier dronken? 6. Wist je dat 7. Vragen aan de klas. Inleiding Ik doe mijn
Nadere informatieboek: biologie voor jouw ; klas 5 hoofdstuk 4 voeding hoofdstuk 4 paragraaf 1 geen belangrijke informatie hoofdstuk 4 paragraaf 2 voedingsmiddelen:
boek: biologie voor jouw ; klas 5 hoofdstuk 4 voeding hoofdstuk 4 paragraaf 1 geen belangrijke informatie hoofdstuk 4 paragraaf 2 voedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt voedingsstoffen: stoffen die
Nadere informatieOrganismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof
Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme
Nadere informatieMitochondriële ziekten Spijsvertering
Mitochondriële ziekten Spijsvertering Deze folder maakt deel uit van een serie over mitochondriële aandoeningen. In deze folder leest u meer over de spijsvertering en de spijsverteringsorganen. Inleiding
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema Vertering
Samenvatting Biologie Thema Vertering Samenvatting door een scholier 999 woorden 11 december 2012 7,5 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou basisstof 1; Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Nadere informatieProteomics. Waarom DNA alleen niet genoeg is
Proteomics Waarom DNA alleen niet genoeg is Reinout Raijmakers Netherlands Proteomics Centre Universiteit Utrecht, Biomolecular Mass Spectrometry and Proteomics Group Van DNA naar organisme Eiwitten zijn
Nadere informatieOnder het begrip koolhydraten. Koolhydraten
Koolhydraten gist Onder het begrip koolhydraten verstaan we alle moleculen die opgebouwd zijn uit koolstof, zuurstof en waterstof en die bepaalde chemische eigenschappen gemeenschappelijk hebben. Koolhydraten
Nadere informatieBIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen
www.dlwbiologie.wordpress.com BIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen Havo 4 Thema 2 Basisstof 5 (blz. 68 en 69) De submicroscopische cel. Binas 79 B, C, D. Vwo 4 Thema 2 Basisstof 5
Nadere informatie0,0001-0,003 0,0001-0,0002 0,010-0,10 0, ,001
Over zwavel. Zoals eerder gezegd was het Jan S. die mij aanzette tot dit verhaaltje. Tijdens het proeven van bokbieren maakte iemand de opmerking: typisch een ondergister. Ik snapte niet wat er nou typisch
Nadere informatieInleiding. Wie is het publiek? Kennismaking Hoe zit de cursus in elkaar? START. Wat is bier? Wat is het verschil met wijn? Wat is gisting?
Inleiding Wie is het publiek? Kennismaking Hoe zit de cursus in elkaar? START Wat is bier? Wat is het verschil met wijn? Wat is gisting? Zelf bier brouwen 1) grondstoffen 2) mouten 3) malen 4) brouwen
Nadere informatieBioplastic uit zetmeel
Bioplastic uit zetmeel 1. Onderzoeksvraag Hoe kan je uit zetmeel plastic maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Polysachariden: zijn koolhydraten die zijn opgebouwd uit tien
Nadere informatieAlpha-glucan acting enzymes in Aspergillus niger van der Kaaij, Rachel
Alpha-glucan acting enzymes in Aspergillus niger van der Kaaij, Rachel IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatie-Dissimilatie gebeurd stapje voor stapje. De chemische energie uit de stapjes wordt eerst gebruikt voor de
Samenvatting door een scholier 1966 woorden 4 oktober 2006 6,7 85 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou SAMENVATTING BIOLOGIE THEMA 1 STOFWISSELING Basisstof 1 -Voedingsstoffen, water
Nadere informatieBrouwwater behandeling en ph correctie, deel 2
Brouwwater behandeling en ph correctie, deel 2 Brouwwater samenstelling Alvorens met maischen te beginnen, zul je de benodigde hoeveelheid brouwwater (inmaischwater + spoelwater) hebben uitgerekend en
Nadere informatieBIOLOGIE Energie & Stofwisseling VWO
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling VWO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] ARTHUR A. HOOGENDOORN ATHENEUM - VRIJE ATHENEUM - AAHA Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking
Nadere informatieThuis bier brouwen. Praktische handleiding voor de amateur-bierbrouwer. Louis Meulders
Thuis bier brouwen Praktische handleiding voor de amateur-bierbrouwer Louis Meulders Thuis bier brouwen Thuis bier brouwen Praktische handleiding voor de amateur-bierbrouwer Louis Meulders 2000 (Rev.6-2008),
Nadere informatieExamen Voorbereiding Stofwisseling
Examen Voorbereiding Stofwisseling Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Stofwisseling Begrippenlijst: Begrip Organische stoffen Anorganische stoffen Enzymen Assimilatie Chemische energie Koolstofassimilatie
Nadere informatieIs mijn bier voldoende uitgegist?
Is mijn bier voldoende uitgegist? Vele bieren van hobbybrouwers bereiken een eind-densiteit van rond de SG=1,014 of zelfs richting SG=1,020. Zelden lager dan 1,010. De meeste betere Belgische bieren bereiken
Nadere informatieMoleculaire Gastronomie: Gluten
Moleculaire Gastronomie: Gluten Het maken en analyseren van deeg met gluten Inleiding Moleculaire gastronomie heeft alles te maken met het ontdekken van nieuwe smaakcombinaties, experimenteren met structuren
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 1 stofwisseling
Samenvatting Biologie Thema 1 stofwisseling Samenvatting door M. 3244 woorden 3 januari 2014 5,5 10 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou THEMA 1 STOFWISSELING Bs.1 Wat is stofwisseling
Nadere informatieSamenvatting Biologie Samenvatting Hoofdstuk 11 Vertering
Samenvatting Biologie Samenvatting Hoofdstuk 11 Vertering Samenvatting door een scholier 1754 woorden 20 februari 2019 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Paragraaf 11.1 Voedingsmiddelen: producten
Nadere informatieTHEMA: VOEDING EN VERTERING VWO
THEMA: VOEDING EN VERTERING VWO H E N R Y N. H A S S A N K H A N S C H O L E N G E M E E N S C H A P L E L Y D O R P [ H H S - S G L ] A R T H U R A. H O O G E N D O O R N A T H E N E U M - V R I J E A
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 4, Voeding en vertering
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4, Voeding en vertering Samenvatting door een scholier 1766 woorden 9 maart 2008 4,5 10 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 4: voeding en vertering Voedingsmiddelen:
Nadere informatieIn dit deel van de bronnenbundel wordt eerst het verteringsstelsel van koeien beschreven. Daarna wordt het verteringsstelsel van varkens beschreven.
Spijsvertering In dit deel van de bronnenbundel wordt eerst het verteringsstelsel van koeien beschreven. Daarna wordt het verteringsstelsel van varkens beschreven. a. Spijsvertering rundvee Als je goed
Nadere informatieEindverslag Proftaak Alcohol
Boekverslag door J. 5103 woorden 8 juni 2009 7.1 11 keer beoordeeld Vak Biologie Eindverslag Proftaak Alcohol Samenvatting Het project gaat over het zoeken van de optimale ph-waarde voor gist om te groeien
Nadere informatieBrewMometer TM. Bedienings-, montage- & onderhoudsgids
BrewMometer TM Bedienings-, montage- & onderhoudsgids Artikelnummer 057.153.9NPTF 057.153.9WA 057.153.9WF 057.153.9PLUG Artikel BrewMometer ½ NPT vast model BrewMometer Weldless aanpasbaar BrewMometer
Nadere informatieBiologie Hoofdstuk 2 Stofwisseling
Biologie Hoofdstuk 2 Stofwisseling Wat is stofwisseling? Wat is stofwisseling? Stofwisseling of metabolisme is het geheel van chemische processen in een levend organisme of in levende cellen Een organisme
Nadere informatieExamentrainer. Vragen. Broeikasgassen meten in wijn. 1 Uitgeverij Malmberg. Lees de volgende tekst.
Examentrainer Vragen Broeikasgassen meten in wijn Lees de volgende tekst. Sterk toegenomen verbranding van organische stoffen leidt tot een verhoging van de concentratie CO 2 in de atmosfeer. Er is op
Nadere informatieLactose vrije half -volle melk
Lactose vrije half -volle melk Overzicht lactose intolerantie Overzicht lactose intolerantie - In Nederland is circa 2,5 miljoen mensen lactose intolerant. (Dit is bijna 1 op de 7 mensen) Lactose intolerantie
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting De gist Saccharomyces cerevisiae is bij de meeste mensen bekend onder de naam bakkersgist. De bekendste toepassing van deze gist is het gebruik voor het rijzen van brood, maar
Nadere informatieVoorbeeldexamen HAVO. scheikunde. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Voorbeeldexamen HAVO 2015 scheikunde Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 36 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten
Nadere informatieNederlandse samenvatting voor geïnteresseerden buiten het vakgebied
Nederlandse samenvatting voor geïnteresseerden buiten het vakgebied Met dit proefschrift ga ik promoveren in de biochemie. In dit vakgebied wordt de biologie bestudeerd vanuit chemisch perspectief. Het
Nadere informatie7,7. Samenvatting door een scholier 2220 woorden 23 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Thema 4: Voeding en vertering
Samenvatting door een scholier 2220 woorden 23 januari 2011 7,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4: Voeding en vertering Bassisstof 1: Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Nadere informatieWaar leven is, zijn ook Enzymen
Waar leven is, zijn ook Enzymen De verschillende functies van de Enzymen zijn ontelbaar veelzijdig, net zo als bij Microorganismen, maar Enzymen zijn geen Micro organismen. Het betreft hier dus geen levende
Nadere informatie5. a) Ja, brood bevat vel zetmeel (polysachariden) en snoep veel suiker (disachariden) b) D Want zonnebloem olie bevat meer onverzadigd vet
Paragraaf 3.1 1. a)consumenten b) producenten c) producenten 2. (Per stap van de voedselpyramide gaat 70-90 % van de biomassa verloren, dus voor 1 kilo vlees is 6-10 kilo plantaardig voedsel nodig, wat
Nadere informatiePraktische-opdracht door een scholier 2024 woorden 28 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou
Praktische-opdracht door een scholier 2024 woorden 28 januari 2008 6 53 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inleiding Enzymen komen overal in je lichaam voor, ze hebben vele functies
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Het verteringsstelsel
Praktische opdracht Biologie Het verteringsstel Praktische-opdracht door B. 2707 woorden 5 oktober 2015 6,2 19 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Het verteringsstel Spijsvertering is het verteren van
Nadere informatieH5sk-h10. Willem de Zwijgerteam. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Willem de Zwijgerteam 30 august 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/74018 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieENZYMEN. Hoofdstuk 6
ENZYMEN Hoofdstuk 6 H6 ENZYMEN opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur ph Enzym-substraatconcentratie Remstoffen Naamgeving Toepassing mogelijkheden enzymen Spijsverteringsenzymen
Nadere informatieSamenvatting voor de leek
Samenvatting voor de leek 185 186 Bacteriën zijn overal.. Bacteriën zijn overal om ons heen aanwezig. Geregeld zijn deze kleine beestjes negatief in het nieuws, zodra bepaalde soorten bacteriën weer een
Nadere informatie5. a) Ja, brood bevat veel zetmeel (polysachariden) en snoep veel suiker (disachariden) b) D Want zonnebloem olie bevat meer onverzadigd vet
Paragraaf 3.1 1. a) consumenten b) producenten en consumenten c) alleen producenten 2. (Per stap van de voedselpyramide gaat 70-90 % van de biomassa verloren, dus voor 1 kilo vlees is 6-10 kilo plantaardig
Nadere informatieVerzuring ontstaat als spiercellen te weinig zuurstof krijgen. Bij inspanning wordt de spiercellenenergie (uit glucose) omgezet in bewegingsenergie.
Samenvatting door een scholier 3020 woorden 16 november 2016 7 11 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 1 Stofwisseling 1 Verzuurde spieren Verzuring ontstaat als spiercellen te
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 4: voeding Samenvatting door Remco 1344 woorden 31 maart 2015 6,3 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 4.1 Voedsel Voedsel is leven Voeding is noodzakelijk
Nadere informatieBIJLAGE I. BOB (X) BGA ( ) Nationaal nummer van het aanvraagdossier: c) Samenstelling: Producenten/verwerkers (X) Anderen ( )
VERORDENING REGISTRATIEAANVRAAG: BIJLAGE I (EEG) nr. 2081/92 VAN DE RAAD Artikel 5 ( ) Artikel 17 (x) NL/06/97/50730400.W00 (DE) BOB (X) BGA ( ) Nationaal nummer van het aanvraagdossier: 1. Bevoegde dienst
Nadere informatieCellen aan de basis.
Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema
Nadere informatieDe onzichtbare scheikundige opbouw van voedsel
De onzichtbare scheikundige opbouw van voedsel We kunnen de opbouw van ons voedsel ook door de ogen van een scheikundige bekijken. Zoals we al weten, bestaat elke plantaardige en dierlijke cel uit verschillende
Nadere informatieBrouwTechniek van der Duyn van Maasdamstraat HS Oss Nederland T: +31 (0)
5344 HS Oss Nederland T: +31 (0)412 85 56 41 info@brouwtechniek.nl www.brouwtechniek.nl Rapport Geursituatie Gooische Bierbrouwerij te Hilversum Auteur: Constant Keinemans Datum: November 2016 Kenmerk:
Nadere informatieGrootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland. Biologie. Trainingsmateriaal. De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.
Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland Biologie Trainingsmateriaal De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.nl Traininingsmateriaal Biologie Lyceo-trainingsdag 2015 Jij staat op het
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 4
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 1216 woorden 3 mei 2005 6,9 34 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4 Voeding en vertering Basisstof 1 Voedingsmiddelen
Nadere informatieNaar: D.O. Hall & K.K. Rao, Photosynthesis, Studies in Biology, Cambridge, 1994, blz. 106.
Examentrainer Vragen Fotosynthese Vanuit tussenproducten van de fotosynthese worden niet alleen koolhydraten gevormd, maar ook vetten, vetzuren, aminozuren en andere organische zuren. Dag- en seizoensgebonden
Nadere informatieCorrectievoorschrift voorbeeldexamen HAVO
Correctievoorschrift voorbeeldexamen HAVO 2015 scheikunde Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores
Nadere informatieBiologie Hoofdstuk 1 Celleer Vanderschaeve_EurAc_2011
Biologie Hoofdstuk 1 Celleer Overzicht hoofdstuk Cel als basiseenheid van de levende wezens Bouwstenen van levende wezens Enzymen De cel als basiseenheid van de levende wezens Antonie Van Leeuwenhoek (1632-1723)
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Nadere informatieVoeding en vertering. Hoofdstuk 2
Voeding en vertering Hoofdstuk 2 2.5 Eerlijk zullen we alles delen Leerdoelen Je kunt de oorzaken en gevolgen van ondervoeding en van overvoeding noemen 2.5 Eerlijk zullen we alles delen Voedsel voor iedereen?
Nadere informatieSAMENVATTING 141 Aminozuren zijn bouwstenen voor de synthese van eiwitten die nodig zijn voor de groei van een organisme. De synthese van aminozuren kost energie dat wordt gewonnen uit de voedingstoffen
Nadere informatieVitamine B12 Brood Glucose Biefstuk Fruitsap Proteïnen. Zetmeel Calcium Broccoli
Verbetersleutel toetsvragen voedingsleer 1. Voedingsmiddel of voedingsstof? Voedingsmiddel Vitamine B12 Brood Glucose Biefstuk Fruitsap Proteïnen Kiwi Zetmeel Calcium Broccoli Voedingsstof 2. Koolhydraten
Nadere informatieGisten en ethanolproductie met C-6-suikers
Gisten en ethanolproductie met C-6-suikers 2 PB-CB Stephanie Jordaens Sara Van Hoven Sam Van Bouwel Nathalie De Smet Salima El Boujeddaini Doel: bepalen welke oorsprong van gist de verschillende suikers
Nadere informatie1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.
THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken
Nadere informatieExamen VWO. scheikunde (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VW 2012 tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur scheikunde (pilot) Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 68 punten te behalen.
Nadere informatievwo voeding en vertering
vwo voeding en vertering Resorptie van glucose In het celmembraan komen allerlei transporteiwitten voor. Er zijn enkelvoudige transporteiwitten die gefaciliteerde diffusie van een bepaalde stof door het
Nadere informatie