Duitsland in cijfers. Analyse van de handelsbetrekkingen tussen Nederland en Hessen. 4e kwartaal 2014

Transcriptie

1 Duitsland in cijfers Analyse van de handelsbetrekkingen tussen Nederland en Hessen 4e kwartaal

2 Duitsland in cijfers - analyse handelsbetrekkingen Nederland - Duitsland Colofon Uitgever Nederlandse Ambassade Berlijn Economische Afdeling Klosterstraße Berlijn Duitsland Internet Inlichtingen T: E: bln-ea@minbuza.nl Nederlandse Ambassade Berlijn, 215 Verveelvoudiging is toegestaan, mits de Nederlandse Ambassade Berlijn als bron wordt vermeld. Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling

3 Duitsland in cijfers - analyse handelsbetrekkingen Nederland - Duitsland Voorwoord Voor u ligt het handelsoverzicht Nederland-Duitsland. Deze rapporten zijn beschikbaar voor elke Duitse deelstaat afzonderlijk en de Bondsrepubliek Duitsland als geheel. De aan u gepresenteerde informatie is bij publicatie de meest actuele informatie. In verband met de zeer uiteenlopende publicatiedata van de verschillende bronnen kan een rapport niet eerder dan twee maanden na beëindiging van de betreffende publicatieperiode opgesteld worden. De beperkte beschikbaarheid van sommige data maakt een gelijk overzicht van alle regio s helaas onmogelijk. Zo ver mogelijk worden de data op deelstaatniveau gepubliceerd. Investeringscijfers worden 2 jaar na afloop van het betreffende jaar gepubliceerd. Deze zijn weliswaar op deelstaatniveau, maar er wordt geen verbinding gelegd tussen bron- /doelland van de investering en de sector waarin geïnvesteerd wordt. Helaas wordt er slechts voor een zeer beperkt aantal tabellen bij deze informatiebronnen gebruikgemaakt van Europese standaarden rond de afgrenzing van warengroepen, waardoor er -om misverstanden te voorkomen- bewust gekozen is voor de originele benaming van de warengroep. De rapporten over het eerste kwartaal 215 zijn naar verwachting vanaf eind mei 215 beschikbaar. Indien u meer rapporten wenst te ontvangen, opmerkingen en/of suggesties heeft, neem dan contact met ons op: bln-ea@minbuza.nl Dit rapport is samengesteld met data uit de volgende betrouwbare publieke informatiebronnen: Statisches Bundesamt, Wiesbaden - (het Duitse Centraal Bureau voor de Statistiek) Internetportaal van de Statistische Landesämter - (de Duitse Centraal Bureaus voor de Statistiek op deelstaatniveau): Bundesbank, Frankfurt - Nederlandse Ambassade Berlijn, Economische Afdeling, April 215 Inlichtingen T: E: bln-ea@minbuza.nl Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling

4 Duitsland in cijfers - analyse handelsbetrekkingen Nederland - Duitsland Inhoudsopgave Pagina Economische indicatoren Hessen Basisindicatoren Hessen, 1 Analyse buitenlandse handel Hessen Hessen - bruto binnenlands product en werkloosheid 2 Landenanalyse Hessen: ontwikkeling import en export 2 Samenstelling internationale handel in Hessen naar doel- en herkomstland, 3 Samenstelling internationale handel in Hessen naar warengroepen, 4 Samenstelling internationale handel Hessen met Nederland naar warengroepen, 5 Internationale handelsvolumes Hessen, 6 Internationale handel van de deelstaten met Nederland in 7 Investeringsanalyse Hessen Geografische oorsprong investeringen 8 Bestemming investeringen Hessen, Inkomende investeringen in Duitsland in Inkomende investeringen in Duitsland uit Nederland Uitgaande investeringen uit Duitsland in Uitgaande investeringen uit Duitsland naar Nederland Foreign Direct Investments - inkomende investeringen in Hessen, Foreign Direct Investments - uitgaande investeringen uit Hessen, Nederlandse activiteiten in Hessen Ondernemingen met Nederlandse deelneming, Nederlandse inwoners in de deelstaten, Ontwikkelingen in de bevolking, Hessen, Regioanalyse Basisindicatoren van de Duitse regio's, 16 Importen in de regio's, 17 Exporten uit de regio's, 18 Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling

5 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Economische indicatoren Hessen Basisindicatoren Hessen, Ontwikkeling economie: BIP - naar marktprijzen Prijsontwikkelingen BBP Duitsland (in miljard ) Ontwikkeling BBP Duitsland 1,1% -5,6% 4,1% 3,6%,4%,1% 1,6% BBP Hessen (in miljard ) 23,34 219,6 226,9 235,7 236,49 242,65 25,49 Hessen in BBP Duitsland 9,% 8,92% 8,81% 8,71% 8,6% 8,64% 8,63% Ontwikkeling BBP Hessen,7% -7,6% 3,2% 2,7% -1,%,7% 1,4% Prestatie Hessen t.o.v. Duitsland -1,% Invoerprijsindex Duitsland ,5% 7,1% 6,4% 2,1% -2,5% Uitvoerprijsindex Duitsland ,2% 3,2% 3,3% 1,6% -,6% Consumentenprijzen Duitsland ,3% 1,1% 2,1% 2,% 1,5% Consumentenprijzen Hessen ,6% 1,1% 2,4% 1,8% 1,6% Groothandelsprijzen Duitsland Detailhandelsprijzen Duitsland Buitenlandse handel (in miljard ) Werkgelegenheid Export uit Hessen 5,94 43, 51,24 55,41 55,6 56,95 58,49 EU 31,52 25,31 3,1 31,85 3,4 31,79 32,92 Non-EU 19,42 17,69 21,23 23,56 24,66 25,16 25,57 #VALUE! #VALUE! #VALUE! Ontwikkeling export uit Hessen -15,6% 19,2% 8,1% -,6% 3,4% 2,7% Export naar Nederland 3,4 2,43 3,22 3,42 3,36 3,48 3,37 export naar Nederland 5,96% 5,64% 6,29% 6,17% 6,1% 6,11% 5,76% Ontwikkeling export naar Nederland -2,1% 32,7% 6,1% -1,7% 3,6% -3,2% -, ,191823, ,631669, , Ontwikkeling relevantie Nederland Import in Hessen 68,3 58,8 67,85 76,8 77,85 78,88 8,7 EU 39,38 32,95 36,7 4,9 4,14 38,44 39,5 Non-EU 28,93 25,13 31,15 35,89 37,7 4,44 41,2 #VALUE! Ontwikkeling import in Hessen -15,% 16,8% 13,2% 1,4% 1,3% 2,3% Import uit Nederland 4,78 4,9 5,42 5,9 5,64 5,84 5,57 import uit Nederland 7,% 7,4% 7,99% 7,69% 7,24% 7,4% 6,91% Ontwikkeling invoer uit Nederland -14,6% 32,5% 9,% -4,5% 3,6% -4,6% Prestatie Nederland t.o.v. markt *) Export (%, BBP) 22,1% 19,6% 22,6% 23,6% 23,3% 23,5% 23,3% Import (%, BBP) 29,7% 26,5% 29,9% 32,7% 32,9% 32,5% 32,2% Inwoners Duitsland (x 1.) Beroepsbevolking Duitsland (x 1.) Werklozen (x 1.) Werkloosheid Duitsland 7,8% 8,2% 7,7% 7,1% 6,8% 6,9% 6,7% Inwoners Hessen (x 1.) Beroepsbevolking Hessen (x 1.) Werklozen Hessen (x 1.) Werkloosheid Hessen 6,5% 6,8% 6,4% 5,9% 5,7% 5,8% 5,7% Salarisniveau per werknemer Duitsland Hessen Bruto uurloon per werknemer Spaarquote Duitsland 25,49 26,54 26,79 27,45 28,47 29,21 29,7 8 Hessen 29,46 3,25 3,34 3,92 31,78 32,64 33,11 Duitsland 11,5% 1,9% 1,9% 1,4% 1,3% 1,% 8 Hessen 12,4% 12,% 11,8% 11,6% 11,6% Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Ontwikkeling BBP prijsbereinigd en verbonden Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 1

6 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Analyse buitenlandse handel Hessen Hessen - bruto binnenlands product en werkloosheid Ontwikkeling economie: BBP - naar marktprijzen Werkgelegenheid BBP Duitsland (in miljard ) Ontwikkeling BBP Duitsland 1,1% -5,6% 4,1% 3,6%,4%,1% 1,6% BBP Hessen (in miljard ) 23,34 219,6 226,9 235,7 236,49 242,65 25,49 Hessen in BBP Duitsland 9,% 8,92% 8,81% 8,71% 8,6% 8,64% 8,63% Ontwikkeling BBP Hessen,7% -7,6% 3,2% 2,7% -1,%,7% 1,4% Prestatie Hessen t.o.v. Duitsland Inwoners Duitsland (x 1.) Beroepsbevolking Duitsland (x 1.) Werklozen (x 1.) Werkloosheid Duitsland 7,8% 8,2% 7,7% 7,1% 6,8% 6,9% 6,7% Inwoners Hessen (x 1.) Beroepsbevolking Hessen (x 1.) Werklozen Hessen (x 1.) Werkloosheid Hessen 6,5% 6,8% 6,4% 5,9% 5,7% 5,8% 5,7% Landenanalyse Hessen: ontwikkeling import en export Hessen Export uit Hessen 5,94 43, 51,24 55,41 55,6 56,95 58,49 EU 31,52 25,31 3,1 31,85 3,4 31,79 32,92 Non-EU 19,42 17,69 21,23 23,56 24,66 25,16 25,57 #VALUE! #VALUE! #VALUE! Ontwikkeling export uit Hessen -15,6% 19,2% 8,1% -,6% 3,4% 2,7% Export naar Nederland 3,4 2,43 3,22 3,42 3,36 3,48 3,37 export naar Nederland 5,96% 5,64% 6,29% 6,17% 6,1% 6,11% 5,76% Ontwikkeling export naar Nederland -, ,1%, ,7%, ,1% -, ,7%, ,6%, ,2% Ontwikkeling relevantie Nederland Import in Hessen 68,3 58,8 67,85 76,8 77,85 78,88 8,7 EU 39,38 32,95 36,7 4,9 4,14 38,44 39,5 Non-EU 28,93 25,13 31,15 35,89 37,7 4,44 41,2 #VALUE! Ontwikkeling import in Hessen -15,% 16,8% 13,2% 1,4% 1,3% 2,3% Import uit Nederland 4,78 4,9 5,42 5,9 5,64 5,84 5,57 import uit Nederland 7,% 7,4% 7,99% 7,69% 7,24% 7,4% 6,91% Ontwikkeling invoer uit Nederland -14,6% 32,5% 9,% -4,5% 3,6% -4,6% Prestatie Nederland t.o.v. markt *) Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Ontwikkeling BBP prijsbereinigd en verbonden Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 2

7 Verenigde Staten Frankrijk Verenigd Koninkrijk Nederland Italië Volksrepubliek China Oostenrijk België Polen Spanje Verenigde Staten Volksrepubliek China Frankrijk Nederland Zwitserland België Italië Verenigd Koninkrijk Japan Polen Volume (in miljard ) Volume (in miljard ) Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Samenstelling internationale handel in Hessen naar doel- en herkomstland, Samenstelling export uit Hessen naar doelland 213 export 1 Verenigde Staten 6,18 7,27 12,9% 17,6% 2 Frankrijk 4,51 4,76 8,4% 5,4% 3 Verenigd Koninkrijk 4,16 4,62 8,2% 11,1% 4 Nederland 3,48 3,37 6,% -3,2% 5 Italië 3,12 3,12 5,5%,% 6 Volksrepubliek China 2,63 2,77 4,9% 5,5% 7 Oostenrijk 2,56 2,68 4,7% 4,5% 8 België 2,4 2,24 4,% -6,6% 9 Polen 1,98 2,19 3,9% 1,6% 1 Spanje 2,1 2,18 3,9% 8,3% Ontwikkeling Gewicht in t.o.v. 213 exportportfolio *) Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking exportontwikkeling landen vs. ontwikkeling export Hessen als geheel Samenstelling import in Hessen naar herkomstland 213 import 1 Verenigde Staten 7,83 8,25 1,9% 5,3% 2 Volksrepubliek China 6,53 7,4 9,8% 13,3% 3 Frankrijk 5,62 5,95 7,9% 5,8% 4 Nederland 5,84 5,57 7,4% -4,6% 5 Zwitserland 5,5 4,59 6,1% -9,2% 6 België 4,21 4,3 5,7% 2,1% 7 Italië 3,8 3,97 5,3% 4,4% 8 Verenigd Koninkrijk 3,45 3,33 4,4% -3,5% 9 Japan 2,74 2,87 3,8% 4,5% 1 Polen 2,13 2,26 3,% 6,1% Ontwikkeling Prestaties t.o.v. t.o.v. 213 markt Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking importontwikkeling landen vs. ontwikkeling export Hessen als geheel Samenstelling export uit Hessen naar doelland Samenstelling import in Hessen naar herkomstland Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 3

8 Chemische Erzeugnisse Pharmazeutische und Maschinen Kraftwagen und Datenverarbeitungsgeräte, Sonstige Waren Elektrische Ausrüstungen Gummi- und Kunststoffwaren Metalle Metallerzeugnisse Datenverarbeitungsgeräte, Sonstige Waren Metalle Kraftwagen und Chemische Erzeugnisse Maschinen Pharmazeutische und Sonstige Fahrzeuge Erdöl und Erdgas Elektrische Ausrüstungen Volume (in miljard ) Volume (in miljard ) Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Samenstelling internationale handel in Hessen naar warengroepen, Samenstelling export uit Hessen naar warengroepen 213 export Ontwikkeling t.o.v Chemische Erzeugnisse 9,61 9,87 16,9% 2,7% 2 Pharmazeutische und ähnliche Erzeugnisse 7,69 9,33 15,9% 21,3% 3 Maschinen 6,76 6,45 11,% -4,5% 4 Kraftwagen und Kraftwagenteile 5,69 5,88 1,1% 3,3% 5 Datenverarbeitungsgeräte, elektr. u. opt. Erzeugn. 4,85 5,3 8,6% 3,8% 6 Sonstige Waren 3,64 3,89 6,6% 6,8% 7 Elektrische Ausrüstungen 4,4 3,77 6,4% -6,8% 8 Gummi- und Kunststoffwaren 3,1 3,1 5,3% 3,% 9 Metalle 3,69 2,76 4,7% -25,3% 1 Metallerzeugnisse 2,36 2,32 4,% -1,8% Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. Samenstelling import in Hessen naar warengroepen 213 import Ontwikkeling t.o.v Datenverarbeitungsgeräte, elektr. u. opt. Erzeugn. 13,55 13,75 17,% 1,5% 2 Sonstige Waren 8,8 8,46 1,5% 4,6% 3 Metalle 7,91 6,97 8,6% -11,9% 4 Kraftwagen und Kraftwagenteile 5,86 6,57 8,1% 12,2% 5 Chemische Erzeugnisse 6,22 6,13 7,6% -1,4% 6 Maschinen 4,89 5,32 6,6% 8,9% 7 Pharmazeutische und ähnliche Erzeugnisse 4,82 4,68 5,8% -3,% 8 Sonstige Fahrzeuge 4,19 4,64 5,7% 1,7% 9 Erdöl und Erdgas 4,84 4,55 5,6% -6,1% 1 Elektrische Ausrüstungen 4,22 4,37 5,4% 3,4% Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. Samenstelling export uit Hessen naar warengroepen Samenstelling import in Hessen naar warengroepen Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 4

9 Datenverarbeitungsgeräte, Chemische Erzeugnisse Maschinen Sonstige Waren Kraftwagen und Pharmazeutische und Metalle Gummi- und Kunststoffwaren Elektrische Ausrüstungen Nahrungsmittel und Kokereierzeugnisse und Sonstige Waren Chemische Erzeugnisse Metalle Datenverarbeitungsgeräte, Nahrungsmittel und Pharmazeutische und Maschinen Metallerzeugnisse Kraftwagen und Volume (in miljoen ) Volume (in miljoen ) Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Samenstelling internationale handel Hessen met Nederland naar warengroepen, Samenstelling export uit Hessen naar Nederland, warengroepen WG in export naar Nederland Nederland in totale export WG Ontwikkeling t.o.v. 213 Prestaties t.o.v. markt Datenverarbeitungsgeräte, elektr. u. opt. Erzeugn ,4% 18,4% 8,6% 3,79% 2 Chemische Erzeugnisse ,1% 3,4% -1,9% 2,74% 3 Maschinen ,% 4,7% -14,9% -4,46% 4 Sonstige Waren ,9% 6,% 18,9% 6,8% 5 Kraftwagen und Kraftwagenteile ,2% 3,6% -8,3% 3,3% 6 Pharmazeutische und ähnliche Erzeugnisse ,1% 2,2% 18,7% 21,32% 7 Metalle ,1% 7,4% -57,6% -25,35% 8 Gummi- und Kunststoffwaren ,6% 6,1% 6,2% 2,97% 9 Elektrische Ausrüstungen ,6% 5,% -2,9% -6,79% 1 Nahrungsmittel und Futtermittel ,4% 6,6% -,8% 8,53% Alle waarden zijn in miljoenen euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking exportontwikkeling van Nederland in warengroep vs. ontwikkeling export in warengroep als geheel Samenstelling import in Hessen uit Nederland, warengroepen WG in import naar Nederland Nederland in totale import WG Ontwikkeling t.o.v. 213 Prestaties t.o.v. markt Kokereierzeugnisse und Mineralölerzeugnisse ,2% 69,5% 36,2% 23,16% 2 Sonstige Waren ,3% 1,1% 28,5% 4,62% 3 Chemische Erzeugnisse ,% 1,% 9,9% -1,38% 4 Metalle ,7% 8,5% -4,2% -11,85% 5 Datenverarbeitungsgeräte, elektr. u. opt. Erzeugn ,6% 2,7% -35,4% 1,53% 6 Nahrungsmittel und Futtermittel ,4% 16,8% -,6% 6,72% 7 Pharmazeutische und ähnliche Erzeugnisse ,2% 6,2% -23,8% -2,98% 8 Maschinen ,% 3,1% 7,% 8,89% 9 Metallerzeugnisse ,8% 8,8% 12,2% 5,97% 1 Kraftwagen und Kraftwagenteile ,4% 2,% 1,9% 12,15% Alle waarden zijn in miljoenen euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking importontwikkeling van Nederland in warengroep vs. ontwikkeling import in warengroep als geheel Samenstelling export uit Hessen naar Nederland, warengroepen Samenstelling import in Hessen uit Nederland, warengroepen Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 5

10 Im- en exportvolumes cum., miljard Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Internationale handelsvolumes Hessen, Nederland in Ontwikkeling 213 Import Export Totaal 213 Import Export Totaal internationale handel t.o.v. Import Prestaties t.o.v. markt 1 Verenigde Staten 7,83 6,18 14,1 8,25 7,27 15,52 11,8% 1,7% 2 Frankrijk 5,62 4,51 1,13 5,95 4,76 1,7 8,1% 5,6% 3 Volksrepubliek China 6,53 2,63 9,16 7,4 2,77 1,17 7,7% 11,1% 4 Nederland 5,84 3,48 9,32 5,57 3,37 8,94 6,8% -4,1% 5 Verenigd Koninkrijk 3,45 4,16 7,6 3,33 4,62 7,95 6,% 4,5% 6 Italië 3,8 3,12 6,92 3,97 3,12 7,8 5,4% 2,4% 7 België 4,21 2,4 6,6 4,3 2,24 6,53 5,% -1,1% 8 Zwitserland 5,5 2,8 7,12 4,59 1,94 6,53 5,% -8,3% 9 Oostenrijk 1,96 2,56 4,52 1,84 2,68 4,51 3,4% -,2% 1 Polen 2,13 1,98 4,11 2,26 2,19 4,45 3,4% 8,3% 11 Spanje 1,67 2,1 3,69 1,8 2,18 3,98 3,% 7,9% 12 Japan 2,74 1,9 3,83 2,87 1,4 3,91 3,% 2,% 13 Tsjechië 1,82 1,61 3,44 2,18 1,61 3,78 2,9% 1,2% 14 Hongarije 1,86 1,11 2,97 1,89 1,23 3,12 2,4% 5,1% 15 Zuid-Korea 1,8 1,8 2,88 1,67 1,2 2,69 2,% -6,4% 16 Slowakije 1,56,56 2,12 1,8,67 2,47 1,9% 16,7% 17 Zweden,91 1,3 1,94,98 1,1 2,9 1,6% 7,5% 18 Vietnam 2,19,7 2,26 1,89,1 1,99 1,5% -11,8% 19 Südafrika 1,2,55 1,74 1,3,64 1,93 1,5% 11,% 2 Turkije,88 1,14 2,2,87,96 1,83 1,4% -9,3% Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking ontwikkeling handelsrelatie van de individuele natie vs. ontwikkeling handelsrelaties overige naties 213 Verenigde Staten Internationale handelsvolumes Hessen, Frankrijk Volksrepubliek China 9 1 Nederland Verenigd Koninkrijk 8 8 Italië België 7 7 Zwitserland 7 7 Oostenrijk Polen 4 4 Spanje Japan 4 4 Tsjechië Hongarije 3 3 Zuid-Korea Slowakije 2 2 Zweden 2 2 Vietnam Südafrika 2 2 Turkije 2 2 #N/A #N/A 213 Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 6

11 Im- en exportvolumes cum., miljard Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Internationale handel van de deelstaten met Nederland in in handel met Nederland () Ontwikkeling Prestaties t.o.v. Markt *) 213 Import Export Totaal 213 Import Export Totaal 1 Noordrijn-Westfalen 39,45 19,13 58,59 37,51 19,36 56,87 35,3% -2,9% ### 2 Baden-Württemberg 1,47 11,84 22,31 12,4 11,91 23,96 14,9% 7,4% ### 3 Nedersaksen 9,22 6,94 16,15 8,49 7,25 15,74 9,8% -2,6% ### 4 Beieren 7,34 5,62 12,96 7,93 5,82 13,75 8,5% 6,1% ### 5 Hessen 5,84 3,48 9,32 5,57 3,37 8,94 5,5% -4,1% ### 6 Hamburg 5,55 2,8 7,64 5,52 2,16 7,68 4,8%,5% ### 7 Rijnland-Palts 3,6 2,7 5,75 3,9 2,68 5,77 3,6%,2% ### 8 Sleeswijk-Holstein 1,18 1,52 2,7 1,12 1,4 2,52 1,6% -6,8% ### 9 Saksen,96,91 1,87 1,7 1,3 2,1 1,3% 12,3% ### 1 Saksen-Anhalt 1,2 1,1 2,3 1,3,93 1,96 1,2% -3,5% ### 11 Berlijn,79,52 1,31,83,69 1,52,9% 16,3% ### 12 Brandenburg,81,72 1,53,79,71 1,5,9% -1,7% ### 13 Thüringen,6,53 1,13,63,57 1,21,7% 7,3% ### 14 Bremen,61,35,96,62,58 1,2,7% 24,6% ### 15 Saarland,44,69 1,14,43,59 1,2,6% -1,7% ### 16 Mecklenburg-Voorpommeren,4,38,78,42,41,83,5% 5,7% ### 17 Ausland,93 12,55 13,48 1,2 13,67 14,69 18 Restposition,1,,1,1,,1 Duitsland 88,69 7,97 159,66 88,12 73,13 161,25 Alle waarden zijn in miljard euro, tenzij anders vermeld. De data is geactualiseerd tot en met december. *): Vergelijking ontwikkeling handelsrelatie van het bondsland vs. ontwikkeling handelsrelaties overige bondslanden 6 Internationale handel van de deelstaten met Nederland in Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 7

12 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Investeringsanalyse Hessen Geografische oorsprong investeringen Geografische spreiding investeringen in Hessen, 212 Investeringspositie Regio 1 Europa ,2 83,2% 2 Azië 7,8 8,8% 3 Amerika 6,4 7,2% 4 Afrika,1,1% Waarden in miljard euro Geografische spreiding investeringen in Hessen, 212 Europa Azië Amerika Afrika 9% 7% % 84% Inkomende investeringen in Hessen naar bronland 16 Investeringspositie Ontwikkeling Land Valuta Procentueel in FDI 1 Nederland 22,1 22,22 -,21-1,% 25,% 2 Verenigd Koninkrijk 1,57 11,9 -,53-4,7% 12,% 3 Frankrijk 9,7 9,3 -,23-2,5% 1,3% 4 Luxemburg 8,15 8,76 -,61-7,% 9,3% 5 Zwitserland 7,2 6,86,16 2,4% 8,% 6 Ierland 5,12 4,83,3 6,2% 5,8% 7 Verenigde Staten 4,98 2,66 2,32 87,4% 5,7% 8 Zuid-Korea 3,98 3,64,34 9,4% 4,5% 9 Italië 3,5 2,74,31 11,4% 3,5% 1 Oostenrijk 2,38 2,31,7 3,1% 2,7% Waarden in miljard euro Bestemming investeringen Hessen, 212 Geografische spreiding investeringen uit Hessen Investeringspositie Regio 1 Europa ,2 54,4% 2 Amerika 6,2 35,5% 3 Azië 15,2 9,% 4 Afrika,7,4% Waarden in miljard euro Geografische spreiding investeringen uit Hessen Europa Azië Amerika Afrika % 9% 36% 55% Uitgaande investeringen uit Hessen naar doelland Investeringspositie Ontwikkeling Land Valuta Procentueel in FDI 1 Verenigde Staten 55,99 58,8-2,9-3,6% 63,6% 2 Verenigd Koninkrijk 23,28 25,78-2,5-9,7% 26,4% 3 Luxemburg 13,97 13,1,96 7,4% 15,9% 4 Zwitserland 5,68 5,56,12 2,2% 6,5% 5 Polen 5,15 4,54,61 13,5% 5,9% 6 Italië 4,65 4,67 -,2 -,4% 5,3% 7 Frankrijk 4,63 5,15 -,52-1,1% 5,3% 8 Spanje 4,15 4,11,4 1,% 4,7% 9 Singapore 3,92 3,78,14 3,6% 4,5% 1 Russische Federatie 3,57 3,1,56 18,6% 4,1% Waarden in miljard euro Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 8

13 Investeringspositie (mld ) Investeringspositie (mld ) Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Inkomende investeringen in Duitsland in 212 Investeringspositie Deelstaat Noordrijn-Westfalen 158,78 26,6% 2 Beieren 12,59 2,2% 3 Hessen 88,3 14,7% 4 Baden-Württemberg 57,58 9,6% 5 Hamburg 5,61 8,5% 6 Berlijn 31,2 5,2% 7 Nedersaksen 3,55 5,1% 8 Rijnland-Palts 12,59 2,1% 9 Brandenburg 8,88 1,5% 1 Sleeswijk-Holstein 8,33 1,4% 11 Saksen 7,44 1,2% 12 Mecklenburg-Voorpommeren 7,9 1,2% 13 Saksen-Anhalt 4,79,8% 14 Bremen 4,71,8% 15 Saarland 3,8,6% 16 Thüringen 2,35,4% Waarden in miljard euro Inkomende investeringen in Duitsland in Inkomende investeringen in Duitsland uit Nederland 212 Investeringspositie 212 % van totaal % van deelstaat 1 Noordrijn-Westfalen 38,81 27,7% 24,4% 2 Hessen 22,1 15,7% 25,% 3 Hamburg 21,69 15,5% 42,8% 4 Beieren 19,97 14,2% 16,6% 5 Baden-Württemberg 13,84 9,9% 24,% 6 Nedersaksen 5,28 3,8% 17,3% 7 Berlijn 4,96 3,5% 15,9% 8 Saksen 4,29 3,1% 57,6% 9 Rijnland-Palts 3,53 2,5% 28,1% 1 Saksen-Anhalt 2,5 1,5% 42,7% 11 Bremen 1,49 1,1% 31,6% 12 Sleeswijk-Holstein,82,6% 9,8% 13 Brandenburg,62,4% 7,% 14 Saarland,43,3% 11,2% 15 Mecklenburg-Voorpommeren,39,3% 5,4% 16 Thüringen,3,% 1,4% Waarden in miljard euro Inkomende investeringen in Duitsland uit Nederland 212 Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 9

14 Investeringspositie (mld ) Investeringspositie (mld ) Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Uitgaande investeringen uit Duitsland in 212 Investeringspositie Deelstaat Noordrijn-Westfalen 3,64 25,1% 2 Beieren 247,24 2,7% 3 Baden-Württemberg 232,17 19,4% 4 Hessen 169,28 14,1% 5 Nedersaksen 19,52 9,2% 6 Rijnland-Palts 52,25 4,4% 7 Hamburg 5,5 4,2% 8 Berlijn 14,54 1,2% 9 Saksen-Anhalt 6,89,6% 1 Sleeswijk-Holstein 4,26,4% 11 Saarland 2,91,2% 12 Brandenburg 2,85,2% 13 Bremen 1,24,1% 14 Saksen 1,19,1% 15 Thüringen,96,1% 16 Mecklenburg-Voorpommeren,83,1% Waarden in miljard euro Uitgaande investeringen uit Duitsland in Uitgaande investeringen uit Duitsland naar Nederland 212 Investeringspositie 212 % van totaal % van deelstaat 1 Noordrijn-Westfalen 27,4 37,1% 9,1% 2 Beieren 13,58 18,4% 5,5% 3 Baden-Württemberg 13,18 17,8% 5,7% 4 Nedersaksen 8,22 11,1% 7,5% 5 Hamburg 6,95 9,4% 13,9% 6 Hessen 2,3 2,7% 1,2% 7 Berlijn 1,15 1,6% 7,9% 8 Rijnland-Palts 1,1 1,5% 2,1% 9 Sleeswijk-Holstein,1,1% 2,4% 1 Bremen,1,1% 8,% 11 Saarland,8,1% 2,9% 12 Brandenburg 13 Mecklenburg-Voorpommeren 14 Saksen-Anhalt 15 Saksen 16 Thüringen Waarden in miljard euro Uitgaande investeringen uit Duitsland naar Nederland Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 1

15 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Foreign Direct Investments - inkomende investeringen in Hessen, Alle Länder Alle Länder 74,82 85,25 85,25 88,3 Europa Europa 62,47 73,35 73,35 73,23 EU-Länder EU-Länder,,,, Belgien Belgien,84 1,19 1,19 1,25 Dänemark Dänemark,29,42,42,44 Finnland Finnland,25,27,27,28 Frankreich Frankreich 8,76 9,3 9,3 9,7 Irland Irland 1,2 4,83 4,83 5,12 Italien Italien 2,11 2,74 2,74 3,5 Luxemburg Luxemburg 7,12 8,76 8,76 8,15 Niederlande Niederlande21,2 22,22 22,22 22,1 Österreich Österreich 2,1 2,31 2,31 2,38 Polen Polen,1,1,1,1 Portugal Portugal,,,, Schweden Schweden 2,7 2,29 2,29 2,23 Slowakei Slowakei,,,, Spanien Spanien 2, -,48 -,48 -,4 Tschechische Republik Tschechische Republik,4,4,4,11 Ungarn Ungarn,,3,3,2 Vereinigtes Königreich Vereinigtes Königreich 7,54 11,9 11,9 1,57 Norwegen Norwegen,25,27,27,14 Russische Föderation Russische Föderation,16,22,22,27 Schweiz Schweiz 5,82 6,86 6,86 7,2 Türkei Türkei,29,33,33,62 Afrika Afrika,,,,1 Südafrika Südafrika,,,, Amerika Amerika 5,74 4,16 4,16 6,36 Brasilien Brasilien,,12,12,12 Kaimaninseln Kaimaninseln,18,28,28,23 Kanada Kanada,46,22,22,3 Mexiko Mexiko,3,3,3, Vereinigte Staaten Vereinigte Staaten 4,23 2,66 2,66 4,98 Asien Asien 6,8 7,16 7,16 7,76 China, Volksrepublik China, Volksrepublik,19,52,52,72 Japan Japan 1,67 2,5 2,5 2,1 Korea, Republik Korea, Republik3,78 3,64 3,64 3,98 Singapur Singapur,22,59,59,6 Australien Australien,48,,, Alle w aarden in mld. Waarden zijn geactualiseerd t/m 212. Indien w aarden ontbreken, dan is er geen informatie beschikbaar of i.v.m. gevoeligheid niet door Bundesbank gepubliceerd Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 11

16 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Foreign Direct Investments - uitgaande investeringen uit Hessen, Alle Länder Alle Länder 158,33 169,45 169,45 169,28 Europa Europa 92,69 9,98 9,98 92,16 EU-Länder EU-Länder,,,, Belgien Belgien 2,5 2,66 2,66 3,36 Dänemark Dänemark,13,53,53,52 Finnland Finnland,29,3,3,3 Frankreich Frankreich 7,45 5,15 5,15 4,63 Irland Irland 1,38 2,7 2,7 2,74 Italien Italien 4,53 4,67 4,67 4,65 Luxemburg Luxemburg 18,15 13,1 13,1 13,97 Niederlande Niederlande 2,38 1,89 1,89 2,3 Österreich Österreich 2,21 1,96 1,96 2,1 Polen Polen 3,52 4,54 4,54 5,15 Portugal Portugal,94,82,82,85 Schweden Schweden 1,1,92,92,91 Slowakei Slowakei,24,32,32,34 Spanien Spanien 3,23 4,11 4,11 4,15 Tschechische Republik Tschechische Republik 1,4 1,3 1,3 1,36 Ungarn Ungarn,78,8,8 1,11 Vereinigtes Königreich Vereinigtes Königreich 2,76 25,78 25,78 23,28 Norwegen Norwegen,3,29,29,23 Russische Föderation Russische Föderation 2,22 3,1 3,1 3,57 Schweiz Schweiz 8,8 5,56 5,56 5,68 Türkei Türkei,64,71,71,82 Afrika Afrika,63,74,74,73 Südafrika Südafrika,48,5,5,52 Amerika Amerika 52,67 62,55 62,55 6,15 Brasilien Brasilien,96 1,31 1,31 1,3 Kaimaninseln Kaimaninseln -,53 -,94 -,94-1,68 Kanada Kanada 1,16 1,22 1,22 1,17 Mexiko Mexiko,67,83,83,97 Vereinigte Staaten Vereinigte Staaten 49,3 58,8 58,8 55,99 Asien Asien 11,55 14,38 14,38 15,21 China, Volksrepublik China, Volksrepublik 2,14 2,76 2,76 3,28 Japan Japan 1,51 1,7 1,7 1,65 Korea, Republik Korea, Republik1,7 1,13 1,13 1,38 Singapur Singapur 2,96 3,78 3,78 3,92 Australien Australien,67,72,72,92 Alle w aarden in miljard euro. Waarden zijn geactualiseerd t/m 212. Waarden voor het laatste jaar zijn tijdelijk. Indien waarden ontbreken, dan is er geen informatie beschikbaar of i.v.m. privacy niet door Bundesbank gepubliceerd Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 12

17 Noordrijn-Westfalen Hessen Beieren Baden-Württemberg Hamburg Nedersaksen Berlijn Rijnland-Palts Sleeswijk-Holstein Bremen Saksen Brandenburg Mecklenburg-Voorpommeren Saksen-Anhalt Thüringen Saarland Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Nederlandse activiteiten in Hessen Ondernemingen met Nederlandse deelneming, 212 Aantal ondernemingen Aantal medewerkers Duitsland Noordrijn-Westfalen Hessen Beieren Baden-Württemberg Hamburg Nedersaksen Berlijn Rijnland-Palts Sleeswijk-Holstein Bremen Saksen Brandenburg Mecklenburg-Voorpommeren Saksen-Anhalt Thüringen Saarland Ondernemingen met Nederlandse deelneming, 212 Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 13

18 Noordrijn-Westfalen Nedersaksen Beieren Baden-Württemberg Hessen Rijnland-Palts Berlijn Hamburg Sleeswijk-Holstein Bremen Brandenburg Saksen Mecklenburg- Voorpommeren Saksen-Anhalt Saarland Thüringen Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Nederlandse inwoners in de deelstaten, 213 Aantal inwoners Aantal Deelstaat 213 Nederlanders Noordrijn-Westfalen ,39% 2 Nedersaksen ,38% 3 Beieren ,7% 4 Baden-Württemberg ,7% 5 Hessen ,12% 6 Rijnland-Palts ,15% 7 Berlijn ,11% 8 Hamburg ,13% 9 Sleeswijk-Holstein ,7% 1 Bremen ,16% 11 Brandenburg ,4% 12 Saksen ,2% 13 Mecklenburg-Voorpommeren ,5% 14 Saksen-Anhalt ,3% 15 Saarland ,6% 16 Thüringen ,2% Bron: Statistisches Bundesamt, Wiesbaden. Niet alle in Duitsland woonachtige Nederlanders zijn verplicht zich te melden bij de lokale overheid Nederlandse inwoners in de deelstaten, 213 Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 14

19 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Ontwikkelingen in de bevolking, Hessen, Bevolking Hessen Nederlanders in Hessen ,11%,11%,11%,11%,11%,11%,11%,12%,12% Beroepsbevolking Hessen Werklozen Hessen Werkloosheid Hessen 9,7% 9,2% 7,5% 6,5% 6,8% 6,4% 5,9% 5,7% 5,8% Bevolking Duitsland Nederlanders in Hessen Beroepsbevolking Hessen Werkloosheid Hessen ,% ,% ,% 6,% 4,% 3.. 2,% ,% Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 15

20 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Regioanalyse Basisindicatoren van de Duitse regio's, BBP in Ontwikkeling Beroepsbevolking mld. euro **) Inwoners*) **) Werkloosheid Salarisniveau per uurloon per Bruto werknemer werknemer Zuid ,7% 1,93% ,2% ,25% ,6 3 1 Beieren ,% 1,8% ,5% ,8% , Baden-Württemberg ,1% 2,4% ,2% ,% , Hessen 25 8,6% 1,4% ,5%,% ,7% ,11 West ,1% 1,27% ,8% ,68% , Noordrijn-Westfalen ,5% 1,3% ,7% ,2% , 12 2 Rijnland-Palts 128 4,4% 1,1% ,9% ,4% , Saarland 34 1,2% 1,3% ,2%,% ,2% ,27 Noord ,2% 1,4% ,2% ,2% ,3 1 1 Nedersaksen 254 8,7% 1,3% ,7% ,5% , Hamburg 13 3,6% 1,6% ,2% ,6% , Sleeswijk-Holstein 84 2,9% 1,7% ,5% ,8% ,6 6 4 Bremen 3 1,%,7% 663.,8%,% ,9% ,6 Oost ,% 1,58% ,8% ,76% , Berlijn 117 4,% 2,2% ,3% ,1% , Saksen 19 3,7% 1,9% ,% ,8% , Brandenburg 62 2,1%,9% ,% ,4% , Saksen-Anhalt 56 1,9%,4% ,8% ,7% , Thüringen 54 1,9% 1,6% ,7% ,8% , Mecklenburg-Voorpommeren 38 1,3% 1,6% #DIV/! 2,% ,2% ,6 Totaal ,6% ,7% ,7 Bron: Dt. Statistisches Bundesamt, gebaseerd op meest actuele data, *) cijfers van 31 december 213 **) aandeel deelstaten/regio's aan Duitsland BBP in mld. euro Economische groei Inwoners (x1.) Werkloosheid BBP in mld. euro Economische groei 2% 16% 15% 42% 2% 1% 27% 1% % Inwoners (x1.) Werkloosheid % 8% 6% 4% 2% % Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 16

21 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Importen in de regio's, Importen Verdeling deelstaten Ontwikkeling Importen Nederland Verdeling deelstaten Nederland in regio's Nederland in deelstaten 213 Zuid ,4% 4,16% 25,55 29,% 6,9% 6,7% 1 Beieren 15 16,3% 2,31% 7,93 9,% 5,3% 5,% 2 Baden-Württemberg ,3% 7,% 12,4 13,7% 8,% 7,4% 3 Hessen 81 8,7% 2,3% 5,57 6,3% 6,9% 7,4% West ,2% 1,22% 41,3 46,6% 17,4% 18,3% 1 Noordrijn-Westfalen 27 22,4%,46% 37,51 42,6% 18,2% 19,2% 2 Rijnland-Palts 32 3,5% 2,34% 3,9 3,5% 9,7% 9,8% 3 Saarland 13 1,4% 1,72%,43,5% 3,4% 3,9% Noord ,8% -,79% 15,75 17,9% 9,2% 9,5% 1 Nedersaksen 78 8,5% -5,1% 8,49 9,6% 1,8% 11,2% 2 Hamburg 71 7,7% 2,72% 5,52 6,3% 7,8% 8,1% 3 Sleeswijk-Holstein 2 2,2% 3,5% 1,12 1,3% 5,7% 6,2% 4 Bremen 14 1,5% -1,1%,62,7% 4,6% 4,4% Oost 78 8,5% 2,34% 4,77 5,4% 6,4% 6,3% 1 Berlijn 1 1,1% -,32%,83,9% 8,5% 8,1% 2 Saksen 21 2,2% 8,12% 1,7 1,2% 5,2% 5,% 3 Brandenburg 18 2,% -2,16%,79,9% 4,3% 4,3% 4 Saksen-Anhalt 16 1,7% -4,49% 1,3 1,2% 6,4% 6,1% 5 Thüringen 9,9% 4,29%,63,7% 7,3% 7,2% 6 Mecklenburg-Voorpommeren 5,6% 18,8%,42,5% 8,1% 9,1% Duitsland 922-1,% 88,12 9,55% 9,81% Bron: Dt. Statistisches Bundesamt, gebaseerd op data. Waarden in miljard euro. Waarden uit 'Restposition' en 'Ausland' blijven buiten beschouwing. Importen Groei importmarkt 5% 2% 8% 41% 4% 3% 2% 27% 1% % -1% Verdeling importen uit Nederland 18% 47% 5% 29% 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Nederland in regio's Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 17

22 Duitsland in cijfers - analyse handel Nederland - Hessen Exporten uit de regio's, Exporten Verdeling deelstaten Ontwikkeling Exporten naar Nederland Verdeling deelstaten Nederland in regio's Nederland in deelstaten 213 Zuid 48,75 36,1% 3,8% 21,1 28,9% 5,6% 5,8% 1 Beieren 168,89 14,9% 1,5% 5,82 8,% 3,4% 3,4% 2 Baden-Württemberg 181,37 16,% 4,66% 11,91 16,3% 6,6% 6,8% 3 Hessen 58,49 5,2% 2,71% 3,37 4,6% 5,8% 6,1% West 242,41 21,4% 1,61% 22,63 3,9% 9,9% 1,% 1 Noordrijn-Westfalen 18,52 15,9%,96% 19,36 26,5% 1,7% 1,7% 2 Rijnland-Palts 48,1 4,2% 3,42% 2,68 3,7% 5,6% 5,8% 3 Saarland 13,79 1,2% 3,78%,59,8% 4,2% 5,2% Noord 165,88 14,6% 3,76% 11,38 15,6% 7,8% 7,6% 1 Nedersaksen 77,75 6,9%,45% 7,25 9,9% 9,3% 9,% 2 Hamburg 51,18 4,5% 4,6% 2,16 3,% 4,2% 4,2% 3 Sleeswijk-Holstein 19,62 1,7% 3,44% 1,4 1,9% 7,1% 8,% 4 Bremen 17,33 1,5% 18,12%,58,8% 3,3% 2,4% Oost 97,76 8,6% 7,17% 4,35 5,9% 4,8% 4,8% 1 Berlijn 13,31 1,2% 2,96%,69,9% 5,2% 4,% 2 Saksen 35,99 3,2% 14,51% 1,3 1,4% 2,9% 2,9% 3 Brandenburg 13,19 1,2% 2,%,71 1,% 5,4% 5,6% 4 Saksen-Anhalt 15, 1,3% 1,36%,93 1,3% 6,2% 6,8% 5 Thüringen 13,5 1,2% 7,7%,57,8% 4,4% 4,3% 6 Mecklenburg-Voorpommeren 7,22,6% -1,7%,41,6% 5,6% 5,2% Duitsland 1.133,67-1,% 73,13 6,45% 6,49% Bron: Dt. Statistisches Bundesamt, gebaseerd op data. Waarden in miljard euro. Waarden uit 'Restposition' en 'Ausland' blijven buiten beschouwing. Oost 7% Oost 7,17% Oost 6% Oost 4,8% Exportmarkt Duitsland Ontwikkeling 8% 15% 7% 36% 7% 6% 5% 4% 21% 3% 2% 1% % Exporten naar Nederland Nederland in regio's 1% 16% 6% 29% 8% 6% 4% 31% 2% % Nederlandse Ambassade Berlijn - Economische Afdeling 18

23