Wonen, welzijn en zorg in de toekomst. Visies van betrokken partijen op beleid in de gemeente Medemblik, dorpskern Andijk

Transcriptie

1 Wonen, welzijn en zorg in de toekomst Visies van betrokken partijen op beleid in de gemeente Medemblik, dorpskern Andijk

2 2

3 Wonen, welzijn en zorg in de toekomst Visies van betrokken partijen op beleid in de gemeente Medemblik, dorpskern Andijk 3

4 4

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding...7 Gebiedsgerichte eerstelijnszorg het project Maatschappelijke ontwikkelingen Beleidsontwikkelingen Landelijke overheid Zorgkantoor Zorgverzekeraar Gemeente Woningbouwvereniging Conclusie

6 6

7 1 Inleiding Gebiedsgerichte eerstelijnszorg het project Zorgbelang Nederland en NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) hebben het project Gebiedsgerichte eerstelijnszorg vanuit Patiëntenperspectief ontwikkeld en hiervoor in 2011 subsidie aangevraagd en gekregen bij ZonMw in het kader van het programma Op één lijn. Zorgbelang Noord-Holland voert voor dit project in de periode 1 april maart 2014 een pilot uit in de Gemeente Medemblik, dorpskern Andijk. Het doel van het landelijke project is om een regionaal toepasbare en gestandaardiseerde methodiek te ontwikkelen om gebiedsgerichte zorg vanuit patiëntenperspectief te stimuleren. In de pilot in Andijk wordt deze methodiek getest. De pilot heeft daarnaast als doel om toekomstgerichte zorg en welzijn vanuit bewonersperspectief te realiseren voor de doelgroepen chronisch zieken en ouderen. De methodiek die wordt getest in Andijk bestaat uit vijf fasen, onderstaand schematisch weergegeven: De eerste twee fases van het project zijn inmiddels afgerond, de derde fase is gestart. Bij het uitwerken van toekomstscenario s en bij het komen tot een reëel plan van aanpak is het van belang dat helder is wat de belangrijkste partijen in en om Medemblik als beleid hebben voor de komende jaren. Deze notitie geeft daar een overzicht van. Eerst worden de belangrijkste ontwikkelingen zeer kort geschetst, daarna wordt per stakeholder een overzicht gegeven van de belangrijkste beleidsontwikkelingen van de komende tijd. 7

8 2 Maatschappelijke ontwikkelingen De financiering van het huidige zorgstelsel staat onder grote druk. De samenstelling van de bevolking verandert en de verwachting is dat het beroep op de gezondheidszorg in de toekomst alleen maar toe gaat nemen. De huidige manier van bekostigen van de zorg is niet vol te houden. Overheden, zorgverzekeraars en zorgkantoren zijn op zoek naar nieuwe financieringsmogelijkheden. De financiële crisis dwingt daarnaast tot extra bezuinigingen. Er is ook al langer een kanteling gaande in het denken over hoe zorg en welzijn georganiseerd moeten worden, wat de rol van de overheid daarbij zou moeten zijn, welke overheid wat moet organiseren en wat de rol van de burger zelf zou kunnen en moeten zijn in dit geheel. De omslag van een verzorgingsmaatschappij, waarbij een burger recht heeft op voorzieningen, naar een participatiemaatschappij, waarbij de burger gecompenseerd wordt voor beperkingen, is al ingezet bij de invoering van de Wmo in De huidige kanteling binnen de Wmo legt nog eens extra de nadruk op deze compensatie, maar ook op de eigen kracht van de burger en zijn omgeving. De civil society, waarin burgers zelf een deel van de voorzieningen organiseren, komt, mede door alle bezuinigingen, ook steeds sterker opzetten. De overheid trekt zich deels terug als aanbieder van voorzieningen en wordt meer een instantie die de voorwaarden schept om burgerinitiatieven te laten slagen. Landelijke en provinciale overheden hebben de afgelopen jaren steeds meer taken overgeheveld naar de gemeenten. In eerste instantie de Wmo, maar delen van de AWBZ en de jeugdzorg zullen in de toekomst ook bij gemeenten terecht komen. Het idee hierachter is dat het beter en goedkoper is om de zorg zo dicht mogelijk bij de burger te organiseren. Daarnaast krijgen zorgverzekeraars een grotere rol en verantwoordelijkheid. 8

9 3 Beleidsontwikkelingen 3.1 Landelijke overheid De landelijke overheid zet de hierboven beschreven ontwikkelingen de komende kabinetsperiode voort 1. De overheid heeft daarnaast een aantal grote bezuinigingen opgelegd. Decentralisatie van taken De transitie van landelijke taken naar gemeenten en zorgverzekeraars wordt voortgezet. Gemeenten en zorgverzekeraars krijgen daarbij veel verantwoordelijkheden, minder geld en lopen meer risico, maar krijgen daarnaast meer beleidsvrijheid. Er zal minder zorg vanuit de AWBZ bekostigd worden.. Provincies en de landelijke overheid hevelen AWBZ en jeugdzorgtaken over naar de gemeenten en dezorgverzekeraars krijgen de verantwoordelijkheid over de zorginkoop. Preventie Preventie blijft een belangrijk beleidsthema. Roken en alcohol, sport en beweging en preventie van dementie zijn beleidsthema s. Zelfredzaamheid van de burger in de cure De regering vindt dat mensen te snel en te veel een beroep doen op het medische circuit. Burgers moeten de handvatten krijgen om zelf, voor zover mogelijk, verantwoordelijkheid te nemen voor hun gezondheid. Patiënten moeten kostenbewust worden, zodat ze minder snel geneigd zijn gebruik te maken van de zorg. E-health toepassingen worden gestimuleerd. Slimmer organiseren van curatieve zorg Er wordt te weinig gebruik gemaakt van de mogelijkheden tot het beter organiseren van zorg. Technologische en organisatorische ontwikkelingen maken het mogelijk om meer zorg dichtbij huis uit te voeren in plaats van in het dure ziekenhuis en dit moet meer gaan gebeuren. Specialistische ziekenhuiszorg wordt daarentegen geconcentreerd. Innovatie is een manier om de zorg beter en goedkoper te organiseren. Bureaucratie moet teruggedrongen worden. Burgers en gemeenschappen in de care Voordat iemand recht heeft op verzekerde zorg uit de AWBZ, wordt er eerst gekeken naar wat iemand zelf kan. Daarna kijkt men naar het sociale netwerk van de burger. Als dit allemaal niet volstaat, kan de burger een beroep doen op gemeentelijke voorzieningen. Pas als deze ook niet toereikend zijn komt de AWBZ in zicht. Er wordt een groter beroep gedaan op de kracht van burgergemeenschappen om de zorg op te vangen. Dit moet de gemeenschap versterken. Vrijwilligers en mantelzorgers moeten ondersteund worden en aansluiting vinden bij het professionele netwerk. Ook in de jeugdzorg wordt er een beroep gedaan op eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht. Daar wordt daarnaast ingezet op één gezin, één plan, één regisseur. Wijkgericht werken De zorg wordt zoveel mogelijk op wijkniveau georganiseerd. Wijkverpleegkundige en huisarts krijgen een grote rol. Mensen moeten zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Voordat iemand naar een verzorgingshuis kan, moet men een zwaardere indicatie krijgen dan nu het geval is (zorgzwaartepakket 4 wordt het minimum). Dit betekent dat mensen met relatief grotere gezondheidsproblemen thuis blijven wonen. Voor individuele gevallen moeten individuele oplossingen gevonden worden. 1 Bruggen slaan, regeerakkoord Rutte 2, oktober Gezamenlijke agenda VWS van systemen naar mensen ", ministerie VWS, februari

10 Steekwoorden landelijke overheid Gemeenten verantwoordelijk voor het sociale domein Zorgverzekeraars verantwoordelijk voor inkoop curatieve zorg AWBZ uitgekleed Specialistische zorg concentreren, overige zorg dichter bij huis Eerst kijken naar eigen kracht burger en die van zijn/haar omgeving Eigen verantwoordelijkheid burgers stimuleren en versterken. Preventie Zo lang mogelijk thuis wonen met wijkgerichte zorg Minder snel toegang tot het verzorgingshuis 10

11 3.2 Zorgkantoor Het verantwoordelijke zorgkantoor in de gemeente Medemblik is VGZ. Het zorgkantoor zorgt voor de inkoop van AWBZ zorg in de regio. In het AWBZ inkoopbeleid zet VGZ in op de ontwikkeling van zogenaamde wijknetwerken. Daarbij tekenen ze aan dat deze wijknetwerken over het algemeen nog niet bestaan. Sterker nog, ze staan haaks op de huidige manier van bekostiging van zorg en vereisen dus een flinke omslag. Andijk is door VGZ aangewezen als één van de pilotgebieden voor deze wijknetwerken. In de huidige situatie worden hulpvragen van burgers veelal via de AWBZ of de Wmo vertaald naar individuele oplossingen door professionals, die zijn gecontracteerd door respectievelijk het zorgkantoor of de gemeente. Welzijnsorganisaties die vrijwilligers koppelen aan individuele burgers compenseren eventuele hiaten hierin. In de ideale situatie die VGZ schetst doorloopt een hulpvraag van een burger een heel ander traject: Zoals bovenstaand schema aangeeft is een burger onderdeel van een zogenaamd wijknetwerk. Het wijknetwerk bestaat uit het sociale netwerk van de burger en het zorgnetwerk rondom de burger. Op het moment dat een burger ergens aanklopt met een hulpvraag worden eerst de eerste twee stappen van de verantwoordelijkheidsladder van VGZ doorlopen: 1. Kan de burger het probleem zelf oplossen (eigen kracht)? 2. Kan de omgeving van de burger het probleem oplossen (sociaal netwerk)? Als dit niet het geval is, ligt de verantwoordelijkheid voor een oplossing bij het wijkteam. Het wijkteam bestaat uit de huisarts, wijkverpleegkundige, dagbegeleiding en welzijnsorganisaties. In eerste instantie moeten zij kijken naar stap 3 op de verantwoordelijkheidsladder van VGZ: 3. Kan het probleem via een algemene voorziening opgelost worden? Pas als dit niet lukt, mag men overgaan naar stap 4: 4. Een individuele voorziening voor de burger. In dit model van VGZ is het wijkteam de budgetbeheerder (Wmo, AWBZ en ZVW) en verantwoordelijk voor het behalen van af te spreken resultaten. Gemeente, zorgkantoor, zorgverzekering en landelijke 2 Wijknetwerken, AWBZ inkoopbeleid 2013, Zorgkantoren van de coöperatie VGZ U.A., juni

12 overheid scheppen de randvoorwaarden door convenanten af te sluiten. Voorzieningen voor burgers moeten slechts één keer aangeboden worden per wijk. Deze manier van organisatie en bekostiging van de zorg heeft een aantal belangrijke implicaties: Burgers hebben pas recht op een individuele voorziening op het moment dat een probleem niet door de burger zelf, zijn omgeving of vanuit een collectieve voorziening opgelost kan worden. De zorg voor de kwetsbare burger krijgt vorm vanuit zijn of haar directe, fysieke, omgeving (de wijk). Bestaande zorgaanbieders en welzijnsorganisaties moeten hun structuur daarop afstemmen. Het wijkteam is budgetverantwoordelijk én verantwoordelijk voor de te behalen resultaten. Dit betekent dat het wijkteam soms tegen het belang van de eigen professionele organisatie in moet handelen. Het wijkteam werkt vanuit een generalistische aanpak. Problemen worden zoveel mogelijk met collectieve voorzieningen opgelost, alleen als het niet anders kan worden individuele voorzieningen aangeboden. Op dit moment worden resultaten tussen zorgkantoren en aanbieders afgerekend op basis van inspanningen van zorgverleners. In het nieuwe model wordt het wijkteam afgerekend op basis van de hoeveelheid zorgvoorzieningen die gebruikt worden in de wijk. Steekwoorden zorgkantoor VGZ Zorg voor burger organiseren vanuit de wijk Eerst kijken naar eigen kracht burger en die van zijn/haar omgeving Generalistische voorzieningen voor individuele voorzieningen Wijknetwerken verantwoordelijk voor organisatie, budget en resultaten zorg Resultaten op basis van hoeveelheid zorgvoorzieningen 3.3 Zorgverzekeraar VGZ is naast het zorgkantoor van de regio, ook de grootste zorgverzekeraar. Voor de inkoop van gewone zorg (niet AWBZ) heeft VBZ ook beleid gemaakt, op allerlei verschillende gebieden 3. Het is in dit geval lastiger om de ontwikkelingen te benoemen, omdat die niet voor alle zorgaanbieders hetzelfde zijn. Bij apotheken zijn andere ontwikkelingen gaande dan bij verloskundigen of tandartsen. Toch zijn er wel een aantal algemene tendensen te herkennen in het inkoopbeleid, die mogelijk invloed hebben op het zorgaanbod in Andijk en Medemblik. In het inkoopbeleid van alle beroepsgroepen legt VGZ de nadruk op kwaliteit van de dienstverlening en op doelmatigheid. In het inkoopbeleid voor integrale zorg (ketenzorg) en huisartsenzorg zie je dat 3 Inkoopbeleid farmaceutische zorg 2013, Inkoopbeleid integrale zorg (zorgprogramma s) 2012, Zorginkoopbeleid verloskunde 2012, Beleid Alternatieve zorg, VGZ beleid kwetsbare ouderen 2013, Beleid CZ en VGZ Praktijkondersteuning Huisartsen GGZ 2013, Module POH s 2013, Extern inkoopbeleid 2013, Geïntegreerde Eerstelijns Samenwerkingsverbanden, VGZ ZBC contractering, Coöperatie VGZ. 12

13 VGZ de nadruk ook legt op een verschuiving van zorg in de tweede lijn naar de eerste lijn. Dit moet een kostenbesparing opleveren. De huisarts doet namelijk een deel van het werk dat de dure specialist eerst deed, en de praktijkondersteuner kan weer een deel van het werk van de huisarts uitvoeren. Geïntegreerde eerstelijnszorg dicht bij huis wordt gestimuleerd. Dit sluit aan bij het wijkgericht werken van het zorgkantoor. Bij zorgketens is zelfmanagement een belangrijk thema. Het gaat dan om zorgpaden die horen bij bepaalde aandoeningen, zoals diabetes. De patiënt krijgt hier een actieve rol toebedeeld en deze rol wordt ook gestimuleerd door de zorgaanbieder. Er worden individuele zorgplannen gemaakt en het inzetten van zelfmanagementtools wordt gestimuleerd. Zorgaanbieders moeten een dusdanig digitaal informatiesysteem hebben dat ze onderling informatie kunnen uitwisselen, maar ook zodat de patiënt makkelijk zijn dossier in kan zien en daar zelf ook informatie aan toe kan voegen. Co- en multimorbiditeit zijn aandachtspunten. Voor kwetsbare ouderen heeft VGZ een integraal beleid, dat zich richt op de wijknetwerken die ook bij het stuk over het zorgkantoor beschreven staan. De bekostiging vindt voor het deel van de zorgverzekeraar plaats uit multimorbide DBC s (diagnosebehandelcombinaties). Doelen daarbij zijn het vergroten van de zelfredzaamheid van de oudere, langer thuis blijven wonen, functies behouden en optimaliseren, uitstellen van ziekte en voorkomen van erger, ontlasten van de mantelzorg en het efficiënter inzetten van mensen en middelen. Eigen regie en eigen kracht komen hierin weer terug. VGZ maakt in het geval van nieuwe apotheken de afweging of zij wel of niet een contract met hen afsluiten deels op basis van bereikbaarheid 4. Als VGZ vindt dat er al genoeg apotheken in de buurt zijn, wordt geen nieuw contract afgesloten. Het tegenovergestelde geldt voor verloskunde, daar legt VGZ juist de nadruk op zoveel mogelijk keuzemogelijkheden. Steekwoorden zorgverzekeraar VGZ Kwaliteit en doelmatigheid Zoveel mogelijk in de eerste lijn POH neemt werk over van huisarts Eigen regie en zelfmanagement patiënt belangrijk in zorgketens Kwetsbare ouderen opvangen binnen wijknetwerken Nieuwe apotheken worden alleen gecontracteerd als VGZ meerwaarde ziet 4 Dit kan een reden zijn om een contract af te sluiten met een nieuwe apotheek. Andere redenen kunnen zijn dat de geïntegreerde eerstelijnszorg verbetert of dat de nieuwe apotheek bereid is tot goedkopere contractafspraken. 13

14 3.4 Gemeente De gemeente Medemblik in zijn huidige vorm bestaat sinds In dat jaar werden Andijk en Wervershoof toegevoegd aan de gemeente, die verder bestaat uit Noorder-Koggenland, Wognum en de stadskern Medemblik. De gemeente Medemblik heeft die gelegenheid aangegrepen voor een herijking van het Welzijnsbeleid 5. De visie van de gemeente op Welzijn luidt als volgt: De bewoners van de gemeente Medemblik doen actief mee aan de samenleving, zijn zelfredzaam, weten zich beschermd en zorgen voor elkaar. De gemeente heeft een aantal ontwikkelingen benoemd die van invloed zijn op de herijking van het welzijnsbeleid: Medemblik vergrijst. De verwachting is dat er na 2021 meer 65-plussers zijn dan jongeren tot 20 jaar. De gemeente wil inzetten op de eigen kracht van haar burgers en minder zelf uit gaan voeren. Zelfstandigheid en zelfredzaamheid van burgers zijn sleutelwoorden, maar de regie moet wel bij de gemeente blijven liggen. De transities vanuit de AWBZ en de jeugdzorg Bezuinigingen Vanuit deze ontwikkelingen, op basis van eerdere beleidsdocumenten van de gemeente en na gesprekken met bewoners komt de gemeente tot de volgende kaders voor de komende jaren: 1. Collectieve voorzieningen inzetten om individuele voorzieningen te beperken De gemeente gaat inzetten op collectieve voorzieningen om op kosten te besparen. Voorzieningen die de zorgvraag uitstellen (preventieve voorzieningen) krijgen daarbij prioriteit. 2. Vanuit het centrale welzijnsplein de wijk in De gemeente richt voor alle voorzieningen op het gebied van zorg en welzijn een welzijnsplein in. Dit is geen fysieke locatie, maar een netwerk van alle professionele organisaties op dit gebied. Het welzijnsplein gaat wijkgericht werken. Het is de bedoeling dat burgers één aanspreekpunt krijgen in de wijk. Vrijwilligers moeten een grote rol gaan spelen bij de organisatie van zorg en welzijn in de wijk, deels vanuit de Wet Werken naar Vermogen. Het cultuurbeleid en voorzieningen die daaronder vallen (bibliotheken) moet vanuit eenzelfde gedachte vorm krijgen. 3. Ruimte voor nieuwe initiatieven Medemblik bezuinigt op het bestaande beleid. Nieuw beleid wordt bekostigd vanuit oude gelden, door samen te werken met verzekeraars en zorgpartners en vanuit de overgehevelde overheidsgelden. Nieuwe initiatieven moeten slimme verbindingen maken en zorgen voor ontschotting. De gemeente stuurt op maatschappelijke effecten. 4. Profijtbeginsel Waar mogelijk wordt de rekening voor voorzieningen bij de gebruiker gelegd. Dit betekent dat eigen bijdragen omhoog gaan als het kan, maar binnen grenzen. Er kan een ondergrens worden gesteld voor minder draagkrachtigen. 5. Voorzieningen in de kern staan zoveel mogelijk op eigen benen Er wordt zoveel mogelijk een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van voorzieningen zoals 5 Startnotitie Herijking Welzijnsbeleid Medemblik, Gemeente Medemblik, april 2011, Herijking Welzijnsbeleid Medemblik, nulmeting Andijk, gemeente Medemblik, april 2011, Wmo Visie , Gineke Paulissen, Gemeente Medemblik, 2011, Herijking Welzijn Medemblik, kaderstellende notitie, gemeente Medemblik, concept, april

15 sportvoorzieningen en kinderopvang. De gemeente ondersteunt daar waar nodig. 6. Digitalisering van producten en dienstverlening Het aanbod van producten en diensten wordt gedigitaliseerd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan online muzieklessen en bibliotheken. 7. Meer verantwoordelijkheid bij jongeren voor eigen levensloop Jongeren moeten minder aan de hand meegenomen worden, maar meer zelf de regie krijgen over hun toekomst. Het CJG wordt verder uitgebouwd. Eén gezin, één plan is daarbij een basisgedachte. Jongerenwerkers worden onderdeel van het welzijnsplein en er wordt gekeken naar mogelijke bezuinigingen op leerlingenvervoer. 8. Maatschappelijke organisaties worden ondersteund bij de verandering Bovenstaande veranderingen vereisen een cultuuromslag bij de gesubsidieerde organisaties. De gemeente zorgt voor ondersteuningstrajecten op maat. Ook bij de gemeente zie je dus weer de nadruk op eigen kracht van burgers en op collectieve voorzieningen. Er wordt een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van zowel individuele burgers als groepen burgers. Burgers zullen op gemeentelijk niveau te maken krijgen met één gezamenlijk welzijnsplein, en in de buurt meer met vrijwilligers. Digitale producten zijn één middel om de voorzieningen op niveau te houden met minder geld, het laten betalen van burgers voor hun voorzieningen is een ander middel. Steekwoorden gemeente Medemblik Zorg voor burger organiseren vanuit 1 welzijnsplein, maar in de wijk Eerst kijken naar eigen kracht burger en die van zijn/haar omgeving. Collectieve voorzieningen waar mogelijk Burgers krijgen meer verantwoordelijkheid voor het in stand houden van hun voorzieningen Meer digitale producten De gebruiker betaalt, waar mogelijk 15

16 3.5 Woningbouwvereniging In Andijk is woningbouwvereniging de Grootslag actief. In hun toekomstvisie geven zij hun speerpunten voor de komende jaren weer. De Grootslag bouwt en verhuurt huizen voor voornamelijk individuele huishoudens, maar heeft ook maatschappelijk vastgoed, zoals zorginstellingen en scholen in beheer. De primaire doelgroep bestaat uit individuele huishoudens die niet zelf in hun woningbehoefte kunnen voorzien. Dit gaat dan om huishoudens met een inkomen lager dan , - per jaar of om huishoudens met bijvoorbeeld een zorgvraag waarvoor geen alternatief mogelijk is op de vrije markt. De primaire doelstelling is het verzorgen van voldoende woningaanbod voor deze doelgroepen. De woningbouwvereniging ziet de inbreng van burgers steeds belangrijker worden bij het ontwikkelen van woningaanbod. Daarbij wordt ook hier een beroep gedaan op de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger. De Grootslag ziet een direct verband tussen de kwaliteit van een leefomgeving en de mate waarin burgers hiervoor verantwoordelijk kunnen zijn. Daarnaast willen zij inspelen op demografische ontwikkelingen door het ontwikkelen van woningaanbod dat gericht is op specifieke doelgroepen (ouderen). Maatschappelijk vastgoed wordt ontwikkeld in samenwerking met andere partijen, zoals gemeenten en zorginstellingen. Voorwaarde daarbij is dat het niet ten koste gaat van de primaire doelstelling, voldoet aan EU normen en dat het maatschappelijk rendement meetbaar en zichtbaar is. Doordat wonen en zorg steeds meer gescheiden worden moet de woningbouwvereniging aanpassingen doen in het woningbestand. Steekwoorden woningstichting De Grootslag Primaire doelstelling is voldoende woningen voor lagere inkomens en mensen met een zorgvraag Maatschappelijk vastgoed alleen als het niet ten koste gaat van primaire doelstelling Meetbaar maatschappelijk nut van maatschappelijk vastgoed Inspraak burgers bij totstandkoming projecten Grotere rol burgers bij onderhouden kwaliteit leefomgeving Beleid gericht op demografische veranderingen in de toekomst 6 Richting, ruimte en ruggensteun, toekomstvisie woningstichting De Grootslag, woningstichting De Grootslag,

17 4 Conclusie Alle partijen zetten in de komende periode in op een veranderende rol van de burger. De burger moet zoveel mogelijk zelf zijn verantwoordelijkheid nemen, op alle niveaus. Het is aan de burger om minder snel gebruik te maken van zorgvoorzieningen en om eerst te kijken naar wat hij of zij nog wel kan. Het beroep op de sociale omgeving van de burger neemt toe. De drempel tot voorzieningen wordt hoger en de gemeente gaat hogere bijdragen vragen voor de voorzieningen. Voorzieningen worden zoveel mogelijk op collectief niveau georganiseerd om kosten te besparen. Daarnaast wordt er steeds meer verwacht van de burger op het gebied van wijkinitiatieven, vrijwilligerswerk en het in stand houden van sociale voorzieningen. Dit is een grote verandering ten opzichte van onze huidige geïndividualiseerde maatschappij. Een ander punt dat alle partijen gemeen hebben is het wijkgericht werken. Niet-specialistische zorg moet zo dicht mogelijk bij huis plaats vinden en zo min mogelijk in het dure ziekenhuis. Als de praktijkondersteuner de zorg kan uitvoeren hoeft de huisarts dat niet te doen. Burgers moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen en voorzieningen moeten zich richten op preventie van zorgvragen. De huisarts en wijkverpleegkundige krijgen hierin een belangrijke rol. Nieuw hierbij is dat zij in het voorstel van de zorgverzekeraar worden afgerekend op resultaten in de vorm van de hoeveelheid zorg die verleend is in de wijk. Ondanks alle bezuinigingen en beperkingen die de komende jaren opgelegd worden, geven alle partijen ook openingen voor de financiering van nieuwe (burger)initiatieven. Deze initiatieven worden getoetst op hun maatschappelijk nut en effect. Steekwoorden gedeelde toekomstvisie De rol van de burger verandert. Meer eigen verantwoordelijkheid, eigen kracht en zelfmanagement Groter beroep op de sociale omgeving van burgers Grotere rol burgers bij in stand houden sociale voorzieningen (burgernetwerken) Wijkgericht werken met grote rol wijkverpleegkundige en huisarts Drempel tot voorzieningen van gemeente of AWBZ wordt hoger Voorzieningen worden collectief georganiseerd Mogelijkheden tot financiering van burgerinitiatieven 17

18 Zorgbelang Noord-Holland: bondgenoot van zorgvragers Zorgbelang Noord-Holland is bondgenoot van iedereen die in onze provincie gebruik maakt van zorg. Wij maken ons sterk voor een betere kwaliteit van de zorg en zetten ons in voor meer zelfregie en inspraak van patiënten en cliënten. Hiervoor gebruiken wij de ervaringen van zorgvragers en werken wij samen met patiëntenvertegenwoordigers. Iedereen met een vraag, klacht of melding over de zorg kan gratis bij ons terecht. Wij zijn onafhankelijk van zorginstellingen en zorgverzekeraars en behartigen uitsluitend de belangen van de zorgvragers. Kijk voor meer informatie op onze website: Zorgbelang Noord-Holland Schipholpoort MB Haarlem (023) Volg ons op Colofon Uitgave: Zorgbelang Noord-Holland Auteur: Thera Engels Datum uitgifte: maart