Nieuws van het front DUIDING

Transcriptie

1 WEKELIJKSE OORLOGSKRANT Abonnementsprijs: GRATIS Uitgever: V.U. Kristof Beuren, Stadssecretaris, Vindictivelaan 1, 8400 Oostende Verschijningsmoment: elke vrijdag vanaf 8 augustus 2014 Aankondigingen worden aangenomen: dienst Cultuur stad Oostende Plaatsen van verschijning: Toerisme Oostende - UiT-loket, CC De Grote Post, Hendrik Serruyslaan 18A Thuisloket, Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Bibliotheek Kris Lambert, Wellingtonstr. 7 - dienst Cultuur, tel.: 059/ cultuur@oostende.be Stadhuis, Vindictivelaan 1 - Vuurtorenwijk: Bakkerij Maenhout, Voorhavenlaan Raversijde: Volg ons dagelijks op Kruidenier de 4 seizoenen, Nieuwpoortsesteenweg 919A - Zandvoorde: Bakkerij Filip, Zandvoordedorpstr Stene: Deneubourg, Gistelsesteenweg Westerkwartier: Bakkerij Hioco, Torhoutsesteenweg (@A_Vervliet) Nieuws van het front Het oostfront Duitsland zet voor het eerst gifgas in 31 januari - De Slag bij Bolimov. Het Duitse Negende Leger onder leiding van August von Mackensen rukt op naar Warschau. De!!"#!$%&'%(("%!)(&*&"+',!"-(.#/(%#--/%*(% Tweede Slag bij de Mazurische Meren (zie - Week ). Bij *(% -0("&"+% #!"% 1(2% +(#(312% 4-,4!/*(/("% Duitse artilleriewapens de Russen,(2%567888%+&9+!'+/!"!2("7%:(2%&'%*(%((/'2(% ;((/%*!2%+&9+!'%<-/*2%&"+(=(2%&"%*(%--/$-+7% :(2% <-/*2% (("%,&'$.;;&"+7% >--/% *(% 4!//(% ;-.*(% ("% (("% -"+."'2&+(% <&"*% */&?@% 1(2% gas terug naar de Duitse linies. Bovendien bevriest het vloeibare gas waardoor 1(2% <(&"&+% 2-2% +(("% '$!312-A(/'%,!!;2% ("% *(% B.''("% (/% "!.<($&?;'% &(2'% #!"%,(/;("7% :&(/*--/%;-,2%1(2%*!2%=(%1."%4-"*+("-2("% niet op de hoogte brengen. Bevelhebber August von Mackensen beslist de aanval te staken. Door tegenaanvallen -0% C% 9(4/.!/&% 1(/-#(/("% *(% B.''("% 2(//(&"% *!2% =(% 1!**("%,-(2("% 0/&?'+(#("%!!"% 1(2% Duitse Negende Leger. Bij het Duitse le+(/% '"(.#($("% (/% D87888%,!"'31!00("7% >(% Russen verliezen er dubbel zoveel. E(/<&?$%!!"%1(2%<('2($&?;%9/-"2%*(%'2/&?*("*(% 0!/2&?("%&"%5F5G%<!"1-0&+%,-(&2(%*(*("%-,% enige terreinwinst te boeken, was de situa2&(%!!"% 1(2% --'29/-"2%,&"*(/% '2!2&'317% :(2%?!!/%4(+-"%(312(/%,(2%(("%/((;'%-A("'&(#("% van de Oostenrijks-Hongaarse en Duitse legers die niet veel opleverden. De Wintercampagnes H(+&"% 5F5G% -0("*(% 1(2% I-'2("/&?;'J:-"+!!/'(% $(+(/% (("% -A("'&(9% &"% *(% K!/0!2("%,(2%!$'%*-($%1(2%B.''&'31(%+!/"&=-("%&"%*(% #('2&"+'2!*% L/=(,'M$% 2(% -"2=(N("% ("% (("% Russische aanval op Hongarije te verhinderen. In het noorden planden de Duitsers een -A("'&(9% -,% 2(% #--/;-,("% *!2% *(% B.''("% (("% 1(/"&(.<*(% -0,!/'% =-.*("% -"*(/"(,("%&"%I-'2JL/.&'("%#!".&2%*(%O!=./&'31(% Meren (zie - Week 37). O(2% *&2% -A("'&(9% <&$*("% =(% 1("% 2(/.+*/&"gen tot achter de rivier Vistula. grotere verwijdering tussen von Falken1!M"% ("(/=&?*'% ("% #-"% :&"*("4./+% ("% R.*("*-/A%!"*(/=&?*'Q% ;<!,% &"%?!".!/&% 5F5G% (("% (&"*7% >(% 4('$&''&"+% #&($% -,% (("% -A("'&(9% 2(% 4(+&""("% #!".&2% 1(2% I-'2J Pruisische Mazurische Merengebied op --'2($&?;%L-$("7%:(2%"-+!$%!,4&2&(.=(%0$!"% <!'%4(*-($*%-,%*(%B.''("%2(%*<&"+("%2-2% evacuatie van de Vistula-Salient ten noordwesten van Warschau en uiteindelijk de verbindingslijn Warschau-Vilna (Vilnius)!9% 2(% '"&?*("7% >(% >.&2'(/'% 1!**("% 1(2% 0$!"% -0+(#!2% -,%!!"#!$$("%.&2% 2(% #-(ren op de rivier Narew waarbij het Duitse Achtste en het Tiende Leger zich zouden 2-($(++("% -0% *(% S.,4&""("JT-1!""&'J 4./+'(32-/7% :&(/%,-('2("% =(% 1(2% B.''&'31(% Tiende Leger insluiten en vernietigen voordat het zich kon terugtrekken naar de veili+(%#('2&"+'2(*("%k-#"-%("%s/-*"-7%>!!/"!% zouden de Duitse legers hun aanvalsacties verleggen naar het zuiden. Slag bij de Mazurische Meren Binnen het Duitse opperbevel heerste!$% <(;("% $!"+% (("%,("&"+'#(/'31&$% 2.'sen de westerlingen en de oosterlingen -#(/% *(% #/!!+% -9% >.&2'$!"*% (("% -A("'&(#(% '2/!2(+&(%,-('2% #-(/("%!!"% 1(2% --'29/-"27% P!"% *&2%,("&"+'#(/'31&$Q% *!2% =-<($% 1(2% gevolg als de oorzaak was van een steeds August von Mackensen ( Dahlenberg, 6 december Burghorn, 8 november 1945) was één van de meest markante Duitse bevelhebbers uit W.O. I. Hij stond bekend om het!"#$%$&'()&'))&()**$&'+)),-./'0&$*1$.2'$&'1$3' verrassingselement cruciaal waren. Nadat hij als korpsbevelhebber een belangrijke rol had gespeeld in de Duitse overwinning bij Tannenberg in augustus 1914, voegde hij zich bij het Negende Leger in Polen dat hij in december 1914 aanvoerde bij de inname van Lodz.! 4,!&5'1%"5662$7+.8."$2.)7!, :;9;03<(!&<=)>8$&0$&7'?&3$,&$3@'*))303'9$,))2"*$$92'!"'AB6CD6ACDE7 4,!&5'F$3'G))303$'H;,7'I&)J1)&8$*./8'K.$;+0-*)2@'CL'M'CN' J$-,;),.'DBDE7'4,!&5'1%"566+),",$007>$9$0!O)7-$67'?&3$,&$3@' *))303'9$,))2"*$$92'!"'CA6CA6ACDE7

2 De gasoorlog Gas werd voor het eerst gebruikt in werden gelanceerd vanuit cilinders in - door al snel overgegaan werd op de - schillende soorten gas gebruikt. Het - chloor aangewend. Al gauw werden de gas gebruikt. Dit laatste gas verwoest de longen, verbrandt de huid, bescha- het een hardnekkig goedje dat tot drie Bronnen: I. WESTWELL, De Eerste Wereldoorlog dag na 319 p. L. DE VOS, De Eerste Wereldoorlog, Leuven, Davidsfonds Gedicht - Als ik ooit sneuvelde Guillaume Apollinaire volstond erboven je haar Verjongden steeds en lokten volk naar je boudoir de aarde geven beleven - Denk dan nog eens terug aan onze tijd van passie verrukking - het geluk ou het wordt nacht ns staat als lot Vertaald uit het Frans door Jan Pieter van der Sterre. Bron: G. BUELENS (samenstelling en verantwoording), pp

3 - - - was een Franstalige schrijver en dichter. Hij was de zoon beroep van bankbediende en nègre (ie- België, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije Guillaume Apollinaire te hij veel vrienden, vooral onder schilders zoals Pablo Picasso, Henri Matisse, - en techniek: snelheid, kracht, beweging bij de artillerie in het Franse leger in de- - schedel gelicht werd. Hij ging naar Parijs - listieke carrière terug op tot hij in begin plaats Père Lachaise in Parijs. Oostenrijk-Hongarije - Politiek 31 januari bondgenoten van de vroegere Tripple Alliantie (zie - Week 32) Oostenrijk-Hongarije en Italië verslechteren, voltooit Oontenrijk-Hongarije het Duitsland - Politiek 1 februari waarschuwing tot zinken worden gebracht (zie - Week ). Thuisfront 1 februari Midden-Oosten: Egypte 3 februari - Turkse troepen pogen het Suezkanaal over te steken. Indische troepen terug bij Beersheba in Palestina. zich op het Suezkanaal. Duitsland was die nen voor het Britse Rijk. De Turken waren Bovendien sloten ze het Suezkanaal voor tussenstation voor de duizenden troepen - paar bronnen geen water te vinden was. ze bang waren dat ze ontdekt zouden worden. Die opdracht viel toe aan het Vierde - De Turken beschikten over Duitse pontons Arabische opstand zou uitbreken die hen in - - steun van de stadsbevolking had de Turkse aanval weinig kans tot slagen. PROBLEMEN MET DE BEVOORRADING - gen op het gebied van logistiek dat het pro- - hoewel ze over een breed gebied verspreid waren. hadden uitgekozen en de planning bleek - van de Geallieerden had wel degelijk reke- toen het door de kale woestijn trok. Te- ven op de westoever. Toen de aanval op het punt stond te beginnen, veroorzaakte een een week van gevechten slaagden de Tur- - - voorraden had voor een korte periode, brak Maxwell, die zich enkel had voorbereid op *de toenmalige gouverneur van Egypte ( ). Hij regeerde als semionafhankelijke leider onder de sultan van het Osmaanse Rijk.

4 Bronnen: I. WESTWELL, De Eerste Wereldoorlog dag na A. WIEST, De geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Een uniek geïllustreerd overzicht van alle gebeurtenissen en ontwikkelingen: van de moord op aartshertog Franz Ferdinand in 1914 tot het Verdrag van Versailles, Aartselaar, West-Europa: luchtoorlog - tuigen uit de lucht. Hij ontvangt hiervoor Duitsland - Politiek 4 februari - Duitsland verklaart de wateren ook ernstige gevolgen voor Nederland. Doordat ook neutrale schepen aangevallen zouden worden als zij het Sperrgebiet in - - te bereiken. - wordt. Het uiteindelijke doel was capitula- over zee. De oorlog in de lucht. Drie hoogtepunten uit de carrière van piloot A. Pégoud. Bron: European Library. zich te redden met behulp van reddingsboten. Een Duitse onderzeeër vist hen op. Dit is een vertrouwd tafereel in de beginperiode van de onbeperkte oorlog op zee. Naarmate de oorlog vorderde, werd de U-bootbemanningen onverbiddelijker en lieten ze de schipbreukelingen vaak aan hun lot over. De prent dateert van 1915 en werd gemaakt door Claus Berger. Leipzig, Wien. -

5 vlucht als passagier. de Franse stad Buc als tweede persoon ter wereld een vliegtuig per parachute. Het - dersteboven te vliegen. De Rus Peter Nes- gevestigd. In de periode die volgde, ont- grootste vliegacrobaten ter wereld. den zouden een uitstekende voedingsbo- begintijd het luchtwapen vrijwel overal een vaak Huzareneenheden. - door leerde hij veel over vliegtuigen en - verwezenlijken. Hij volgde vlieglessen bij vliegenier en in- - de koning te rijk en ontwikkelde zich tot chine graag verkende. 1 februari richten de krant op. - In de begindagen van W.O. I werden een Duitse Aviatik neer. De Fransen zoch- - vuren zonder die te beschadigen. Roland behaalde zijn eerste overwinning. Aanvankelijk stond het dagblad voor de ontvoogding van Vlaanderen binnen het werd er in enkele bijdragen gepleit voor een Adolphe Pégoud was vóór de oorlog al een erkend Frans stuntvlieger. Zijn naam wordt vaak in één adem genoemd met Roland Garros, Jan Olieslagers en Georges Carpentier. In 1913 kwam hij op het vliegveld van Sint-Denijs-Westrem zijn kunsten demonsteren. Tijdens de oorlog wist hij door zijn opmerkelijke vliegtechniek heel wat vijandelijke toestellen neer te halen. Op de tekening, van de hand van Charles Odis, zien we hoe Pégoud een Taube onder vuur neemt terwijl op de grond Duitse troepen met bommen bestookt worden. Op de kleine foto is A. Pégoud te zien met zijn militaire medaille. Hij werd neergeschoten in In Sint-Denijs-Westrem is een straat naar hem genoemd. Oprichting van De Vlaamsche Stem niet ingewilligd. Daaropvolgend ontstond er binnen de redactie een tweespalt tussen en Hoste die zich terugtrokken uit de redac- -

6 Dagelijks relaas van de Oostendse gebeurtenissen 31 januari werd uit de richting van Middelkerke hevig februari - - en den Nieupoortschensteenweg. - stond het korps in voor het uitbouwen van nies en in vestingbouw gespecialiseerde werklieden boden het korps een helpende duinzand, dat noodzakelijk was voor de wapend beton, waren spade en schop vaak de enige beschikbare werktuigen. De kust was onderverdeeld in verschillende artille- lijk van het soort sector werd er geschut - havens. 2 februari - worden, opeens van den kant van den Vuurtorenwijk twee hevige slagen er op eens van alle kanten verwoed gescho- 3 februari - bij verscheidene bakkers is er weken zonder geweest te zijn! Heden na- brugge van waar zij later terugkeerden. De inwoners der visscherskaai kregen be- Drie aangespoelde zeemijnen op het strand van zeemijnen verankerd worden, durven ze door storm en deining toch los te slaan en spoelen ze bij hun vondsten. Nadat ze onschadelijk werden gemaakt, werden ze vaak gebruikt om één 4 februari nig boterboerinnen, enkele groenselboe- sche soldaat bracht daar alras orde in. 5 februari geweldig geschoten van op den Vuurtorenwijk op een vliegtuig dat, naar verzekerd derzeeër, in de voorhaven liggend. Deze den hoek van den Nieupoortschesteenweg en de Vereenigingstraat. Bron: A.SMISSAERT, Oostende tijdens de Eerste Wereldoorlog, Oostende, Oostendse Heemkring De Plate, maart 1997, jaargang 26, nr. 3, pp Batterij Hinderburg - Oosteroever - ruppe Ostende Ost. De vier stukken hadden - van de vier stukken zijn duidelijk te herkennen. Van het vierde stuk zien we uiterst rechts enkel de schuin opgerichte loop. De - zware stukken aan onze kust werden verou- - Op de achtergrond zien we de vuurtoren. Die zal op 7 september 1915 door de Duitsers worden neergehaald. De reikwijdte van de kanonnen van de bat- aanvallen vanuit het hinterland niet beantwoord konden worden. De verouderde Op foto zien we één van de stukken kort na het afvuren. Om het kanon in optimale conditie te houden, moet men het achtergebleven kruit met een lange poetsstok uit de kanonsloop verwijderen. den van Fort Napoleon op de oefenpiste van de Oostendse paardenkoers op de oosteroever. Hindenburg werden per spoor aangevoerd.

7 Luchtvlieger werpt bom in Oostende Elf mannen zijn nodig om het kanon schietklaar te maken. Na het vuren dient de loop gepoetst te worden om het achtergebleven kruit te verwijderen. burg verbleven onder andere in de gebouwen van het nabijgelegen Militair Hospi- enkele houten personeelsverblijven opgericht. Houten barakken deden dienst als personeelsverblijven. Om ze te beschermen tegen vijandelijke granaten lag er steevast op het dak een dik pak zand en aarde, bedekt met graszoden. Tussen twee gevleugelde adelaars werd op de schilderd. Op de gevel daaronder een afbeelding van de Duitse vlag verstrengeld met de vlag van Hindenburg. Rechts zien we de buitenmuur van het Fort Napoleon. Het personeel van de batterij wordt getrakteerd op een concert van het blaasorkest. De muzikanten zijn gekleed in de typische blauwe zeekledij met marinekraag. Het personeel draagt een hemd, broek en muts in grauwe stof en laarzen. Het Fort Napoleon, sinds 1887 verwaarloosd achtergelaten, werd door de Duitse marinesoldaten na een grootscheepse ontzanding tot een Fort werd voorzien van elektriciteit en stromend water en het meubilair van enkele verlaten villa s werd gebruikt om de vesting in te richten. Vóór het fort werd een met wandelpaden doorkruist grasveld aangelegd. Het Volk, 5 februari 1915 Een miljoen mark voor een duif - gericht waarin hij eist dat alle eigenaars van reisduiven verplicht volgende gegevens - college alle gevraagde inlichtingen. Bron: Vindplaats: Archief stad Oostende. Weerkundige waarnemingen Bron: l occupation Allemande. Uitgave H, Oostende, De Vriese, s.d., pp. 14.

8 Digitale belevingswandeling W.O. I in Oostende De wandeling leidt je langs het oorlogs- de Stad. De route belicht de historische achtergrond van Oostende tijdens de de Duitse kustverdediging, de rol van de haven, de vernieling en wederopbouw. In het voorjaar zal de wandeling wor- gitale wandelroute is te verkrijgen aan - Tentoonstelling W.O. I in Oostende, - aal uit de rijke W.O. I-collecties van de Sint-Andreasintituut. Gratis toegang. riaal beschikt en dit graag wil tentoon- Lezingenreeks - concept en coördina- - De Ridder & Brecht Goudesone. Deze Verdediging van de jazz-band. Mano- - vechten in de loopgraven. Van daaruit oorlog razendsnel het oude continent. de theaters, op straat en in de politiek. nieuwe en razendsnelle eeuw. ACTIVITEITENKALENDER pe de jazz naar de loopgraven bracht en begeleiding zorgt Brecht Goudesone versterkingen, kanonstellingen, bun- ling: s werelds grootste duikbootbasis - een doorn in het oog van de alleenheer- Tegen het einde van de oorlog slaagde geallieerde schepen te kelderen. Door het bedreigen van zijn handelsroutes en bijna tot de overgave dwong. Mijnen, len, vliegtuigen, luchtschepen, konvooi- veste duikboten verloren gingen. Aan een beeld geschetst van de verliezen en worden historische bronnen beves- - Valley of Saints (voorheen Justice ) Post. In het hallucinante decor van een heilige vallei in het noorden van Liba- over zijn landgoed en schreeuwt naar agent, vliegenier, houtwerker en gepen- zich in het vlakbij gelegen buurland had - lijking is van alles wat zij kapot wilde hen ontspint, vervaagt de grens tus- hun zucht naar diepgaande inhoudelijke vallei van waanzin en vrede de zaken Bijnens & Aurelie Di Marino. Spel: Aurelie Di Marino & Ruud Gielens. Met de stenwerkplaats. De auteurs ontvingen voor het schrijven van dit theaterstuk Wie graag activiteiten i.v.m. W.O. I wil aankondigen via de Wekelijkse Oorlogskrant kan een mail sturen naar: cultuur@oostende.be Initiële research en concept: Virginie Michils, dienst Cultuur Oostende Samenstelling: Gregory Boite, historicus; Virginie Michils en Erwin Mahieu Extern adviseur: Erwin Mahieu Coördinatie: Amelie Ingelbrecht, dienst Cultuur Oostende Eindredactie: Virginie Michils, dienst Cultuur Oostende en Martine Meire, directeur Druk en lay-out: drukkerij Lowyck Dank aan: Martine Vandermaes & Nadia Stubbe, Bibliotheek Kris Lambert; Claudia Vermaut, archivaris stad Oostende