N 04. Het magazine met beursnieuws CENTRAAL DOSSIER ACTUALITEIT. September-Oktober Tien gouden regels om goed te beleggen op de beurs

Transcriptie

1 Het magazine met beursnieuws N 04 CENTRAAL DOSSIER Tien gouden regels om goed te beleggen op de beurs ACTUALITEIT 3D-printers: een echte industriële revolutie

2 02 Inhoud EDITORIAAL «Experts terug aan het werk» door Bertrand Alfandari agenda De belangrijke afspraken van de economie en de markten CENTRAAL DOSSIER «Tien gouden regels om goed te beleggen op de beurs» door Franck Pauly ACTUALITEIT «3D-printers: een echte industriële revolutie» analyses Analyse stratégie «Welke evoluties mogen we verwachten voor het einde van het jaar?» door Nathalie Benatia AnAlyse MAcRO-ÉcOnOMie «Opnieuw groei de eurozone» door Philippe d Arvisenet 18 INDEXANALYSE Cac 40 et S&P WAARSCHUWING

3 03 Editoriaal Experts terug aan het werk Opgesteld op 4 september 2013 Bertrand Alfandari Na twee zomermaanden waarin de markten gestegen zijn en met name de Franse index met ongeveer 300 punten (bijna 8%) is vooruitgegaan, tot punten, lijkt de hervatting van de werkzaamheden komaf te maken met deze zomerse euforie, met een CAC 40 die nu onder de punten duikt. Het economische en geopolitieke nieuws is dan ook niet bijzonder verheugend; grote onzekerheid weegt op de financiële markten die opnieuw hogere volatiliteitsniveaus kennen dan de lage niveaus die begin augustus werden genoteerd. Vaak is het nuttig om voort te gaan op de verschillende analyses zowel de fundamentele als de technische van de experts alvorens uw beleggingsstrategie uit te werken. Daarom biedt BNP Paribas Beursproducten verschillende instrumenten aan waarmee u uw kennis van de markten, de context of de beursproducten kunt aanvullen: onze verschillende publicaties, zoals dit magazine Expert, die als prioriteit hebben om u te begeleiden bij uw beleggingen, onze website die u dagelijks allerlei informatie geeft over de beursproducten en de technische daganalyses, de Turbo Map, een eenvoudig en efficiënt instrument dat u op onze website vindt, om in een mum van tijd de juiste Turbo te vinden voor uw strategie. Ten slotte, omdat het toch altijd aangenamer is om elkaar persoonlijk te ontmoeten, kunt u 8 oktober 2013 alvast noteren in uw agenda, want dan organiseren wij onze eerste conferentie met Nyse Euronext Brussel met als thema: Vooruitzichten op de markten en beleggingsstrategieën. U kunt nu gratis inschrijven via onze website. Veel lees- en surfplezier met deze editie van ons magazine. Bertrand Alfandari Handleiding Om het interactief pdfbestand te lezen

4 Agenda 1 september China: PMI Manufacturing om 3 u. 3 september VS: Bouwuitgaven en ISM Manufacturing om 16 u. 4 september Frankrijk: PMI van de dienstensector om 9.50 u. Duitsland: PMI van de dienstensector om 9.55 u. Europa: Samengestelde PMI en PMI van de dienstensector om 10 u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. Handelsbalans om u. 5 september Europa: Aankondiging van de rentetarieven van de ECB om u. VS: ADP Schommeling van de werkgelegenheid om u. Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. Industriële bestellingen en samengestelde ISM Non- Manufacturing om 16 u. 6 september Frankrijk: Handelsbalans om 8.45 u. Duitsland: Handelsbalans om 8 u. VS: Werkloosheidspercentage u. 8 september China: Handelsbalans. 9 september Frankrijk: Bdf Vertrouwen in de bedrijfswereld om 8.30 u Europa: Sentix vertrouwen van de beleggers om u. China: Index van de consumptieprijzen om 3.30 u. 10 september Frankrijk: Industriële productie om 8.45 u. China: Industriële productie om 7.30 u. 11 september Duitsland: Index van de consumptieprijzen om 8 u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. 12 september Frankrijk: Index van de consumptieprijzen om 8.45 u. VS: Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. WARRANTS: laatste noteringsdag voor de Warrants op de Nikkei 225 met vervaldatum op 13 september september VS: Bedrijfsvoorraden om 16 u. 16 september Europa: Index van de consumptieprijzen om 11 u. VS: Index Empire Manufacturing om u. Bezettingsgraad om u. 17 september VS: Index van de consumptieprijzen om u. 18 september VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. Start bouwwerken en bouwvergunningen om u. 19 september VS: Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. Verkoop van bestaande woningen om 16 u. CERTIFICATEN: laatste noteringsdag voor de Bonussen, Capped Bonussen, Last Minute Capped Bonussen, Turbo s, Capped / Capped + en Floored / Floored + op de CAC 40 met vervaldatum op 20 september WARRANTS: laatste noteringsdag voor de Warrants op de CAC 40 en op aandelen met vervaldatum op 20 september

5 Agenda 23 september Frankrijk: PMI van de dienstensector om 9 u. Europa: Samengestelde PMI en PMI van de dienstensector om 10 u. Duitsland: PMI van de dienstensector om u. 24 september VS: Index Manufacturing van de Richmond-Fed om 16 u. 25 september Frankrijk: Werkzoekenden om 18 u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. Bestellingen van duurzame goederen om u. Verkoop van nieuwe woningen om 16 u. 26 september VS: Basisconsumptie van de gezinnen, doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. 27 september Frankrijk: BBP om u. Europa: Indicator zakenklimaat om 11 u. Duitsland: Index consumptieprijzen om 14 u. VS: Consumptie van de gezinnen en persoonlijk inkomen om u. 30 september VS: Index aankoopdirecteurs Chicago om u. Verwerkende industrie Fed Dallas om 16 u. 1 oktober Duitsland: Werkloosheidspercentage om 9.55 u. Europa: Werkloosheidspercentage om 11 u. VS: Bouwuitgaven en ISM Manufacturing om 16 u. China: PMI Manufacturing om 3 u. 2 oktober Europa: Aankondiging van de rentetarieven van de ECB om u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. ADP Schommeling van de werkgelegenheid om u. 3 oktober Frankrijk: PMI van de dienstensector om 9.50 u. Duitsland: PMI van de dienstensector om 9.55 u. Europa: Samengestelde PMI en PMI van de dienstensector om 10 u. VS: Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. Industriële bestellingen en samengestelde ISM Non- Manufacturing om 16 u. 4 oktober VS: Werkloosheidspercentage om u. 7 oktober VS: Sentix vertrouwen van de beleggers om u. 8 oktober Frankrijk: Bdf Vertrouwen in de bedrijfswereld om 8.30 u Handelsbalans om u. Duitsland: Handelsbalans om 8 u. VS: Handelsbalans om u. 9 oktober VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. 10 oktober Frankrijk: Industriële productie om 8.45 u. VS: Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. 11 oktober Duitsland: Index van de consumptieprijzen om 8 u. VS: Bedrijfsvoorraden om 16 u. 12 oktober China: Handelsbalans. 14 oktober China: Index van de consumptieprijzen om 3.30 u. 15 oktober Frankrijk: Index van de consumptieprijzen om 8.45 u. VS: Index Empire Manufacturing om u. 05

6 Agenda 16 oktober Europa: Index consumptieprijzen om 11 u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. Index van de consumptieprijzen om u. 17 oktober 2013 VS: Doorlopende aanvragen, start bouwweken, nieuwe aanvragen werkloosheidsuitkeringen en bouwvergunningen om u. Bezettingsgraad om u. CERTIFICATEN: laatste noteringsdag voor de Turbo s op de CAC 40 met vervaldatum op 18 oktober WARRANTS: laatste noteringsdag voor de Warrants op de CAC 40 met vervaldatum op 18 oktober oktober 2013 China: BBP en industriële productie om 4 u. 21 oktober 2013 VS: Verkoop van bestaande woningen om 16u. 22 oktober 2013 VS: Index Manufacturing van de Richmond-Fed om 16 u. 23 oktober 2013 VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 13 u. 24 oktober 2013 Frankrijk: PMI van de dienstensector om 9 u. Werkzoekenden om 18 u. Duitsland: PMI van de dienstensector om u. Europa: Samengestelde PMI en PMI van de dienstensector om 10 u. VS: Doorlopende en nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen om u. Verkoop van nieuwe woningen om 16 u. 25 oktober 2013 VS: Bestellingen van duurzame goederen om u. 28 oktober 2013 VS: Verwerkende industrie Fed Dallas om u. 30 oktober Duitsland: Werkloosheidspercentage om 9.55 u. Index consumptieprijzen om 14 u. Europa: Indicator zakenklimaat om 11 u. VS: MBA aanvragen hypothecaire leningen om 12 u. ADP Schommeling van de werkgelegenheid om u. Basisconsumptie van de gezinnen om u. 31 oktober Europa: Werkloosheidspercentage om 11 u. VS: Consumptie van de gezinnen, doorlopende aanvragen, nieuwe aanvragen werkloosheidsuitkeringen en persoonlijk inkomen om u. Index van de aankoopdirecteurs van Chicago om u. 06

7 07 Centraal dossier Tien gouden regels om goed te beleggen op de beurs Door Franck Pauly, journalist Beleggen in beursproducten neemt heel wat tijd in beslag, zowel om inzicht te krijgen in de verschillende mechanismen als om de posities te volgen. Ook al lijkt dat erg eenvoudig voor actieve beleggers, toch zijn er enkele valstrikken die u moet vermijden als u op lange termijn wilt beleggen. De effecten die genoteerd zijn op NYSE Euronext ongeveer bij BNP Paribas zijn even gemakkelijk te verhandelen als een aandeel en maken het mogelijk om te beleggen in aandelen en indexen, maar ook in deviezen en grondstoffen. Hierna volgen enkele tips die u kunnen helpen om met gezond verstand en in alle sereniteit te beleggen. 1 Een goed inzicht in de verschillende beursproducten: Beleg in wat je begrijpt : dat is het belangrijkste advies van de grote beursgoeroes van Wall Street als Warren Buffet, de voorzitter van Berkshire Hathaway. Er zijn twee grote families van beursproducten, die meestal de vorm aannemen van aankoopopties (calls) en verkoopopties (puts): het gaat om hefboomproducten (Warrants, Turbo s, Capped en Floored Certificaten), en indexatieproducten (Certificaten 100%, 100% Quanto, Trackers). Bij elk product hoort een specifieke strategie, die u moet beheersen. Heel wat leerrijke instrumenten, zoals websites, webzines en conferenties van de emittenten, helpen u daarbij. Als u de logica van het product onder de knie heeft, is het orderboekje van groot belang: daar komen verkoop- en aankooporders samen, afkomstig van de marktorganisator, professionele beleggers en privépersonen. Het geeft in realtime een beeld van het evenwicht tussen vraag en aanbod op de markt van een Warrant of een Certificaat: essentiële informatie die u grondig moet onderzoeken wanneer u een beleggingsbeslissing neemt, want zo kunt u de vork van aankoop- en verkoopprijzen zien. Een voorbeeld: met Turbo s of Warrants kunt u beleggen in een rebound van de autosector. Met de verbetering van de conjunctuur in Europa in het tweede semester, kunt u anticiperen op een rebound van de waarden van de autosector, die geleden heeft onder de malaise die in het eerste semester heerste, zoals Peugeot, of fabrikanten van onderdelen zoals Faurecia en Valeo, ofwel een verdere stijging van effecten die voorheen in trek waren, zoals BMW of Daimler met Turbo calls, Unlimited Turbo calls of Warrants calls. Omgekeerd, als u verwacht dat het goud verder zal blijven dalen, zullen een Unlimited Turbo put of een Warrant put met minder hefboom, geschikt zijn voor dit scenario. 2 Uw eigen beleggingsscenario opbouwen: Om te beslissen of u à la hausse of à la baisse gaat beleggen, of een bestaande portefeuille gaat indekken, omdat u meent dat de context slechter dreigt te worden, moet u solide verwachtingen hebben in verband met de evolutie van de markten in kwestie (aandelen, deviezen, grondstoffen). Afhankelijk van uw verwachting in verband met een onderliggend actief (richting, sterkte van de overtuiging, termijn van het scenario) en naar gelang van uw risicoprofiel, gaat u uw scenario opbouwen door een geschikt product te kiezen.

8 08 Centraal dossier En door vooraf de evolutie van het product te simuleren in geval van stijging, daling of stagnering van het onderliggende actief. Om uw scenario op te bouwen, moet u zich informeren via alle beschikbare kanalen, door de geschreven pers te lezen, gespecialiseerde websites te bezoeken en op het internet te surfen, door de conferentie van de uitgevers van beursproducten bij te wonen, naar de radio te luisteren, televisie te kijken maar ook door van gedachten te wisselen met vrienden. Alle middelen zijn goed om uw mening te vormen: dat impliceert dat u zelf vrijwillig en actief op zoek gaat naar informatie. Uiteindelijk is beleggen op de beurs iets voor nieuwsgierige geesten! Een goede raad: gebruik de tips van de profs, zoals technische analyses (in detail terug te vinden op de website van BNP Paribas: Listed Products België). Vergeet ook niet de fundamentele analyses, zoals op pagina van dit magazine. Hoe meer informatiebronnen u gebruikt, des te beter! 3 Uw posities opvolgen: Sommige producten, zoals Turbo s, hebben deactiverende barrières, die zoals hun naam al laat vermoeden, het product deactiveren, zodat het niet meer verhandeld kan worden zodra die barrière bereikt is. Zelfs voor een eenvoudiger product, zoals een Tracker die het niveau van een beursindex reproduceert, moet de prijsevolutie steeds in de gaten worden gehouden. En moet u voortdurend op de hoogte blijven door de actualiteit te volgen, want die heeft invloed op de koersen van de onderliggende activa. De Amerikaanse Fed heeft afgelopen zomer de markten gerustgesteld door uit te leggen dat de normalisering van zijn beleid van kwantitatieve versoepeling of quantitative easing niet abrupt zal gebeuren, maar naar gelang van de verbetering van de conjunctuur in het tweede semester. We zullen dus moeten opvolgen op welke manier de Fed de geleidelijke stopzetting van zijn obligatieaankopen gaat aansturen. Ongeacht het type producten, is extra waakzaamheid geboden op dagen met veel publicaties van de grote Europese of Amerikaanse economische indicatoren in verband met de werkgelegenheid, de economische activiteit of het gevoel van de beleggers of de industriëlen. Want zij zijn van aard om de richting van de markten te beïnvloeden. De agenda gepubliceerd op pagina 4 en 6 van Expert zal u daarbij helpen. Het is ook noodzakelijk om de actualiteit over de onderliggende waarden die u in portefeuille heeft, te volgen, in het bijzonder de publicaties van resultaten, die eveneens beschikbaar zijn op de website. Aangezien de hefboomproducten onophoudelijk blijven evolueren, is het verkieslijk om ze aan te kopen via orders met een koerslimiet. Het is ook verstandig om stop on quote -orders te plaatsen ( stop loss ) want sommige producten kunnen snel ongeschikt worden. 4 Uw risico s spreiden binnen uw vermogen: Uw spaargeld heeft verschillende functies: voor een stuk dient het voor beleggingen op lange termijn met het oog op uw pensioen, voor beleggingen op middellange termijn met het oog op de aankoop van een vastgoed, en voor beleggingen op korte termijn om de behoefte aan liquide middelen het hoofd te bieden. In de laatste twee gevallen komen de beursproducten in het spel: zij vormen een dynamische component van uw totale portefeuille. Naar gelang van uw spaarcapaciteit en uw leeftijd, zult u meer nadruk leggen op de ene of de andere component. Maar een onveranderlijke regel om uw vermogen goed te beheren, bestaat erin om deze beleggingen te diversifiëren teneinde uw risico s te beperken. Uw beursproducten kunnen bewaard worden op een effectenrekening waarmee u uw spaargeld kunt plaatsen of afhalen naar eigen goeddunken, om uw vermogen te dynamiseren. 5 Uw risico s spreiden tussen verschillende beursproducten: Aangezien het belangrijk is om uw vermogen

9 09 Centraal dossier en uw portefeuille te diversifiëren, is het ook belangrijk om de dynamische component van uw portefeuille te diversifiëren, want het is vaak die component die het algemene rendement van de portefeuille bepaalt: het is dus raadzaam om uw beursproducten, de onderliggende activa, de vervaldagen en de hefboomniveaus te diversifiëren. Alle beursproducten hebben niet hetzelfde risicoprofiel. Om uw risico s te spreiden, kunt u uw beleggingen combineren met bijvoorbeeld producten met een groot hefboomeffect om te kapitaliseren op een sterke overtuiging. De beursproducten kunnen u ook helpen om een bestaande portefeuille in te dekken. Opgelet: het risico is groter op de producten met hefboomeffect en zal in verhouding zijn tot de grootte van het hefboomeffect. Een klassieke Turbo heeft bijvoorbeeld een gewoon hefboomeffect van 10 x tot 50 x, zoals een Unlimited Turbo Best. Maar een Unlimited Turbo heeft maar een hefboomeffect van 3 x tot 30 x. 6 Nooit te veel vertrouwen hebben: Beleggen in beursproducten impliceert min of meer grote risico s op verliezen. Een belegger die meent dat hij absoluut zeker gelijk heeft en die niet bereid is om dat idee opnieuw ter discussie te stellen loopt een groot risico zich te vergissen het is beter niet te denken dat je het beter weet dan de markt. Met het internet circuleert informatie in grote hoeveelheden en pijlsnel. Het is dus moeilijk om de markt systematisch te volgen. Uit studies is gebleken dat de beleggers die blijk geven van een te groot vertrouwen, de neiging hebben om meer transacties te verrichten dan anderen: wat de transactiekosten en fiscale lasten verhoogt, evenals de risico s die worden gelopen. In fine zullen die elementen doorwegen op het rendement van uw beleggingen. Opgelet: het gebruiksgemak en de grote liquiditeit van de beursproducten kan leiden tot een vermenigvuldiging van het aantal transacties. Het is beter om de verwachte scenario s rustig te valideren, en bijvoorbeeld te verkopen wanneer de vastgelegde drempel bereikt is. 7 U hoeden voor een selectief geheugen: Een ander risico dat inherent is aan de menselijke psychologie, schuilt in wat psychologen het selectieve geheugen noemen. Slechts weinigen onder ons denken met plezier terug aan pijnlijke of onaangename momenten. En om ons gevoel van eigenwaarde te ontzien, herinneren we ons gemakkelijker onze succesvolle beleggingen, dan de beleggingen die minder goed zijn afgelopen. Nochtans, om objectief en zo efficiënt mogelijk te zijn, is het beter om lessen te trekken uit onze successen en ook uit onze tegenslagen. Een goede raad: bewaar een historiek van uw beleggingen en uw posities, dat kan zeer handig zijn. Zo kunt u regelmatig uw portefeuille doornemen om de balans op te maken. Want u herinnert zich de stijging van een Warrant call eind augustus, toen de CAC 40 op zijn hoogste punt stond... maar het is niet zeker of u de bewegingen vóór dat punt nog kunt visualiseren, toen de markt minder goed georiënteerd was. Ons geheugen onthoudt immers liever het hoogste punt dan het laagste punt van een support. 8 Opletten voor het kudde-effect: Het mode- of kudde-effect lijkt geruststellend want u hebt het gevoel dat u doet zoals iedereen. Maar het is gevaarlijk, want over het algemeen zorgt dat ervoor dat de koersen omhoog worden geduwd en dat u zeer veel geld betaalt voor een actief, ongeacht het type markt. Het is niet omdat een beursproduct druk verhandeld wordt, dat het interessant is: het komt er dus niet op aan om de massa te volgen om uzelf gerust te stellen. Want het verhandelde volume wijst niet op een specifiek belang (het kan gaan om verkopen), noch op het feit dat het product interessant of geschikt is. Omgekeerd is er geen enkele reden om zich niet te interesseren voor een geschikt product waarvoor nochtans geen enkel volume te zien is.

10 Centraal dossier 9 Verliezen kunnen nemen: Het dient tot niets om aan struisvogelpolitiek te doen door te zeggen zolang we niet verkocht hebben, hebben we niets verloren. Als de markt bijvoorbeeld in elkaar stuikt door een onverwachte beslissing van de Amerikaanse centrale bank, dan is de kans groot dat uw Warrant call op een specifiek aandeel, of uw Turbo call op de CAC 40 eveneens achteruitgaat. Denk niet dat u altijd gelijk hebt: om uw portefeuille goed te beheren, volstaat het om uw fouten te aanvaarden en uw verliezen te nemen, waarbij u meer winnende dan verliezende posities nastreeft. Als uw support de maximumdrempel voor dalingen heeft bereikt, die u had vastgelegd, dan is het beter om te verkopen, liever dan halsstarrig te blijven hopen op een rebound achteraf. Professionele beleggers, zoals fondsenbeheerders, passen deze regel toe. Die maximumniveaus voor verliezen moeten worden gevolgd om stop -orders te plaatsen. En aarzel niet om de technische signalen te gebruiken (supports of weerstanden) om die signalen te bepalen: dagelijkse analyses in verband met bepaalde onderliggende activa zijn beschikbaar op de website van BNP Paribas Listed Products België. 10 Winsten kunnen nemen: Het is een genoegen voor de belegger om zijn positie te zien stijgen. Maar zoals het beursadagium onderstreept: de bomen groeien niet tot in de hemel. Op een bepaald ogenblik moet u dus uw winsten nemen. Een moeilijke beslissing. Het is niet belangrijk om te weten of u al dan niet gelijk hebt, verklaart Georges Soros, een goeroe van Wall Street, maar wel om te weten hoeveel u wint als u gelijk hebt en hoeveel u verliest als u geen gelijk hebt. U kunt dus beter niet te veel vragen, en drempels vastleggen voor uw producten in portefeuille, vanaf dewelke u uw winsten neemt, in plaats van uzelf kwellend af te vragen of het reeds bereikte hoge niveau wel het hoogste is! Een snelle meerwaarde kan snel gerealiseerd worden met hefboomproducten. Het heeft weinig belang hoeveel tijd er nodig is om deze meerwaarde te verkrijgen, zelfs na enkele uren is het opportuun om een product te verkopen, indien het rendement dat werd beoogd bij de start, bereikt is. INTERVIEW VERONIQUE GUISQUET-CORDOLIANI De belegger moet een sterke overtuiging en een strategie voor ogen hebben Interview afgenomen door Franck Pauly, op 22 augustus 2013 Wat zijn de vereiste kwaliteiten en competenties om goed te beleggen in beursproducten? Over het ideale profiel van de belegger in beursproducten, met Véronique Guisquet- Cordoliani, de nieuwe Secretaris-Generaal van de Fédération des Investisseurs Individuels et des Clubs d investissement of F2iC (Federatie van de Individuele Beleggers en de Beleggingsclubs).» Franck Pauly: Wat zijn de kwaliteiten van een goede beursbelegger?» Véronique Guisquet-Cordoliani: In de praktijk moet een beursbelegger zich vaak vragen stellen en beslissingen nemen. Op welke termijn moet ik beleggen? Welk type van risico ben ik bereid te nemen? Welk aandeel van mijn kapitaal mag blootgesteld zijn aan risico? Hoe ouder men wordt, des te minder risico s men neemt. 10

11 11 Centraal dossier Jongeren kiezen eerder voor beursproducten met hefboomeffect. Zij gaan voor kortstondigheid: hun visie is dat de beurs hun kapitaal op enkele maanden tijd moet verdubbelen. Maar in werkelijkheid moet u kunnen wachten: tijd en geduld zijn noodzakelijk. Het risico bestaat dat deze generatie meteen naar beursproducten grijpt, zonder eerst met aandelen, obligaties, icbe s te werken om zich vertrouwd te maken met de beurscontext. Want ze verbranden hun vleugels met producten met een zeer groot hefboomeffect zoals de CFD op de Forex, ze dreigen ontmoedigd te geraken en te geloven dat de hele beurs zo werkt.» FP: Bestaat er een specifiek profiel voor beleggers in beursproducten? Moet hij een bepaalde aanleg hebben?» VGD: Voor de beursproducten staat één element centraal: dat is de opvolging van de markt. De beursproducten hadden oorspronkelijk drie doelstellingen. Ten eerste moesten ze een portefeuille beschermen, zonder complexe bijkomende strategieën te gaan zoeken. Het dekkingsgedeelte is vaak gericht op de Warrants. Daarna is de diversificatie gekomen, waarmee naar onderliggende activa kon worden gegaan, die moeilijk rechtstreeks toegankelijk zijn, zoals goud, grondstoffen of de groeimarkten. Wat een diversificatie tegen een lagere kostprijs mogelijk maakt, zonder langs producten te gaan die beheerd worden door een beheervennootschap: dat is ook een gebruikswijze die erg in trek is. Tot slot is er het gebruik dat vandaag belangrijk is geworden, de dynamisering van een portefeuille. De beursproducten maken het mogelijk om een portefeuille een boost te geven. Maar dat betekent ook dat de belegger een hoger risico aanvaardt. Dat kan verontrustend worden, als hij 90% van zijn portefeuille investeert in producten met een groot hefboomeffect. De beursproducten zijn gericht op een strategie, wat betekent dat de belegger een sterke overtuiging en een strategie voor ogen moet hebben. Als hij instapt op een specifiek actief (aandeel, grondstof, ), dan moet hij weten op welk niveau hij wil uitstappen. Hij werkt een beetje zoals een trader. Overigens moet hij een wiskundige geest hebben, want hij moet een logica kunnen begrijpen. Soms botst hij op de complexiteit van een product. Maar de uitgevers van beursproducten geven heel wat uitleg op hun websites, tijdens vergaderingen in zowat heel Frankrijk en België of via webinars, en ze geven voorbeelden met concrete berekeningen. Op onze website leggen we met praktische voorbeelden in pedagogische fiches uit hoe de Warrants, de Turbo s of de Certificaten werken en hoe een strategie om de portefeuille te dynamiseren of te dekken wordt opgezet. Een ander fundamenteel element: snel reageren. Ofwel plant de belegger van bij de aanvang een uitstapniveau, ofwel moet hij alles regelmatig opvolgen en een beslissing nemen. Want het is van essentieel belang om op het juiste ogenblik uw winsten te nemen, en dat is niet gemakkelijk. Het is nog moeilijker als u in de slechte richting zit: u moet uw positie kunnen afsnijden. Het vergt dus wat koelbloedigheid om de juiste beslissing te nemen. Het voordeel is dat u vandaag zowat overal de evolutie van de koersen kunt volgen via een smartphone: u kunt alarmsignalen programmeren en die rechtstreeks via ontvangen. Beleggers in beursproducten zijn vaak adepten van de nieuwe technologieën: dat hangt samen.» FP: Wat zijn de risico s? Wat moet een belegger precies in de gaten houden?» VGD: Heel wat beursproducten hebben een einddatum en sommige daarvan gaan slecht reageren naarmate de tijd verstrijkt. Een belegger moet dus de evolutie van de koersen van het product en van het onderliggende actief volgen. Het beursproduct maakt het mogelijk om gemakkelijk te beleggen met een beetje minder fondsen, dankzij het hefboomeffect. Maar bij de hefboomproducten moeten de belegger zich bewust zijn van de genomen risico s, ook al staan de beleggers in beursproducten gewoonlijk minder afkerig tegenover risico s. Ze moeten ook voor ogen houden welk percentage van hun portefeuille ze willen besteden aan beursproducten, want de voorzichtigheid gebiedt dat men zijn tegoeden diversifieert.

12 12 Actualiteit 3D-printers: een echte industriële revolutie Met kleine toestellen kunt u nu voorwerpen in drie dimensies printen, in uw werkplaats of bij u thuis, per stuk en à volonté. Deze nieuwe technologie maakt het inderdaad mogelijk om een voorwerp te fabriceren zonder stukken te assembleren, maar gewoon door op de knop van de printer te drukken en die zal het voorwerp laag per laag creëren. Zelf een eenvoudig voorwerp maken, zoals een bord, een bol, een kom of, iets complexer, een onderdeel van de carburator van uw wagen of moto, in uw salon of op kantoor, met behulp van de printer van uw computer dat is geen sciencefiction meer: vandaag is dat mogelijk dankzij de driedimensionale printtechnologie (3D). Een 3D-printer werkt een beetje zoals een inktjetprinter: uitgerust met een laser die lagen plastic of resine bijvoorbeeld opwarmt en aan elkaar bindt, en door de opeenstapeling van opeenvolgende lagen het gewenste voorwerp doet ontstaan. Deze ongelooflijk handige technologie is bijzonder geschikt om snel prototypes te maken. Meer algemeen maakt ze ook substantiële besparingen mogelijk dankzij de productiesnelheid, - vaak in enkele minuten, in plaats van uren zoals bij de traditionele productie -, stuk per stuk en op maat, terwijl geen stock nodig is: deze technologie heeft dus een zeer mooie toekomst voor zich. Het is de volgende revolutie van de productie, volgens de Amerikaanse president Barrack Obama. De Amerikaanse regering heeft overigens een onderzoekscentrum voor 3D-printtechnologie opgericht in Ohio, een soort van onderzoekslaboratorium en innovatiecentrum voor de ondernemingen van deze sector. Toepassingen in de luchtvaart, de autosector, de gezondheidssector... De 3D-printer bestaat al bijna 30 jaar, maar is nu pas bezig aan een democratiseringsproces. Met name in de Verenigde Staten, waar de technologie wordt gebruikt door vooraanstaande giganten uit de autosector, de luchtvaart of de ruimtevaart zoals Ford, General Electric, Boeing of NASA. General Electric gebruikt deze technologie al bij de constructie van vliegtuigmotoren. De vliegtuigen van Boeing zijn uitgerust met zowat 300 stukken die in 3D geprint zijn. Ford, die de technologie reeds gebruikt voor de ontwikkeling van nieuwe motoren, wil haar klanten nu ook

13 Actualiteit de mogelijkheid bieden om wisselstukken bij hen te printen, door een barcode te scannen op hun computer. Een andere grote sector waar 3D-printers worden ingezet, is de gezondheidssector. Tot nog toe duurde het enkele dagen tot twee weken om een kroon te maken voor een tandarts. Dankzij de 3D-printtechnologie volstaat nu een uurtje zodra de tandarts de te vervangen tand heeft gescand met een kleine camera en de informatie heeft doorgestuurd naar zijn 3D-printer. Op het vlak van menselijke prothesen wordt deze technologie reeds gebruikt om bijvoorbeeld een kunsthand te maken. Maar ze kan ook worden aangewend voor menselijke weefsels, het hoornvlies van het oog of de botplaat bij de plaatsing van tandimplantaten De productie van kunstorganen is voorlopig nog sciencefiction, maar lijkt binnen enkele jaren zeker mogelijk volgens de specialisten. Een markt van meer dan 10 miljard dollar in 2021 Volgens Wohlers Associates, een Amerikaans adviesbureau, zou de markt van de 3D-printtechnologie evolueren van meer dan 2,2 miljard dollar in 2012 tot 6 miljard in 2017 en 10,8 miljard in Want de technologie kent niet alleen uitbreiding in de industrie, maar ook bij privépersonen. De prijs voor een thuisprinter is op enkele jaren tijd gezakt tot ongeveer euro vandaag, met een bestand voor 3D-vormgeving, of toegang tot een platform online. De technologie kent een zeer grote expansie: vorig jaar stegen de inkomsten met bijna 30% en die groei zou onverminderd aanhouden, met een grotere verspreiding in de industrie en bij de privépersonen. Rest alleen nog de vraag van de prijs en de toegankelijkheid van de verbruiksgoederen zoals de materialen... BNP Paribas Beursproducten pakt uit met Warrants op nieuwe onderliggende activa uit de sector van de 3D-printtechnologie, waarmee u kunt beleggen in deze revolutionaire nieuwe technologie. Hierna vindt u de lijst van de beschikbare nieuwe Warrants: Mnemo Type Warrant Onderliggend actief Koers onderliggend actief Uitoefenprijs Vervaldag Pariteit Aankoop Verkoop Delta (%) Elasticiteit (%) T622B Warrant Call AUTODESK 37,16 USD 38 USD 20 dec 13 5/ EUR 0.50 EUR 58,45 6,49 T623B Warrant Call AUTODESK 37,16 USD 40 USD 20 dec 13 5/ EUR 0.37 EUR 49,05 7,36 T624B Warrant Call AUTODESK 37,16 USD 45 USD 21 maar 14 5/ EUR 0.31 EUR 35,3 6,32 T625B Warrant Call STRATASYS 104,17 USD 100 USD 20 dec 13 10/ EUR 1.28 EUR 69,1 4,2 T626B Warrant Call STRATASYS 104,17 USD 125 USD 20 dec 13 10/ EUR 0.59 EUR 43,6 5,75 T627B Warrant Call STRATASYS 104,17 USD 150 USD 21 maar 14 10/ EUR 0.52 EUR 32,7 4,89 Indicatieve gegevens op 28 augustus

14 Analyse stratégie Welke evoluties mogen we verwachten voor het einde van het jaar? Opgesteld op dinsdag 27 augustus 2013 Nathalie Benatia Strateeg BNP Paribas Investment Partners De zomer was mild... tot op zekere hoogte. In juli kenden de aandelen een solide stijging, gevoed door de bemoedigende economische gegevens en het geruststellende discours van de belangrijkste centrale banken wat betreft het behoud van de zeer soepele monetaire politiek. De stijging startte aan het begin van de maand als reactie op de verklaringen van Mario Draghi na de vergadering van de ECB op 4 juli en een gunstig rapport over de Amerikaanse werkgelegenheid een dag later. Het nooit eerder geziene engagement van de ECB om de rente voor een langere periode op haar huidige niveau of lager te houden, blijft het cruciale element aan het begin van de zomer. De andere factor, die overigens verklaart waarom de Europese aandelen zo goed presteerden, is de conjunctuurverbetering aan deze kant van de Atlantische Oceaan. De Amerikaanse aandelen hadden echter te lijden onder de vrees van de beleggers dat de Fed haar inkopen van effecten zou afbouwen. Die geplande stopzetting van het QE-programma (quantitative easing) ging gepaard met druk op het rendement van overheidsobligaties (+126 basispunten voor de Amerikaanse rente op 10 jaar tussen 2 februari en 21 augustus op 2,89%). Ben Bernanke stelde alles in het werk om de beleggers ervan te overtuigen dat het einde van de QE niet samengaat met een verstrakking van de monetaire politiek*. Ondanks die verklaringen zorgde de druk op de langetermijnrente voor een afname van de risicoappetijt, een toename van de volatiliteit en een daling van de Amerikaanse beurzen, en, paradoxaal genoeg, ook van de dollar. Aan het einde van de zomermaanden laten de aandelen wereldwijd echter een stijging van 4,3% optekenen (indices MSCI AC World in dollar op 26 augustus), met sterk uiteenlopende prestaties naargelang van de regio: de opkomende markten daalden, de S&P500-index presteerde licht beter (+3,1%) en de EuroStoxx-index presteerde veel beter (+7%). Besluiteloze beleggers De jaarlijkse bijeenkomst in Jackson Hole die de Fed van Kansas City** organiseert, kon door de afwezigheid van Ben Bernanke op niet al te veel belangstelling van de beleggers rekenen. De verklaring van de directeur-generaal van het IMF bleef weliswaar niet helemaal onopgemerkt, maar kreeg misschien toch niet voldoende aandacht. Christine Lagarde stelde dat ze geen beweging suggereerde richting een uitstap [uit de niet-conventionele monetaire politiek die] nog nodig is overal waar ze wordt gebruikt. We zouden de uitspraken van de belangrijkste centrale bankiers de voorbije maanden niet beter kunnen samenvatten: de iets betere vooruitzichten voor de wereldwijde groei zullen niet tot een vroegtijdige stopzetting van de steunmaatregelen leiden, te meer omdat een slecht geregelde uitstap dat broze herstel in gevaar zou kunnen brengen. De Fed staat op de eerste rij en zal werk moeten maken van duidelijkere communicatie: ofwel stelt ze haar beslissing om de inkoop van effecten af te bouwen uit, ofwel kondigt ze die in september aan - waar ze al lang op heeft geanticipeerd - maar kan ze de markten ervan overtuigen dat het niet om een verstrakking van de monetaire *verstrakking van de monetaire politiek: einde van de soepele politiek van de Fed **Fed van Kansas City: de Federal Reserve bestaat uit 12 regionale banken, waar deze één van is 14

15 15 Analyse stratégie politiek gaat. Zoniet zullen de druk op de langetermijnrente en de kapitaalbewegingen die de munten van de opkomende landen treffen, verscherpen en de groei bedreigen. De kans bestaat dat de beleggers in de herfst nog zenuwachtiger worden en risicoactiva niet voluit kunnen profiteren van een iets mildere economische conjunctuur. Terugkeer van de volatiliteit? Als we bij de hierboven geschetste situatie nog de geopolitieke dreigingen voegen die uitgaan van de situatie in Syrië, dan moeten we de voorkeur geven aan een voorzichtige benadering. Goede prestaties kunnen worden geboekt via bewegingen binnen elke activaklasse, meer dan in posities in ofwel aandelen ofwel obligaties. De zeer sterke onderwaardering van de opkomende markten brengt ons ertoe ze te overwegen nu de conjuncturele leegte die deze economieën doormaakten achter ons lijkt te liggen en China nieuwe steunmaatregelen aankondigde. Bij de aandelen uit ontwikkelde economieën geven wij de voorkeur aan Europese aandelen, die zouden moeten kunnen profiteren van een gunstige waardering, de soepele monetaire politiek van de ECB en de verbeterende economische dynamiek en bedrijfswinsten. Voor het krediet in Europa echter lijken de waarderingen ondanks de gunstig blijvende fundamentals van de bedrijven onder druk te staan, terwijl dit actief voluit profiteerde van de liquiditeit die de centrale banken de voorbije maanden levereden en van de op dit thema geconcentreerde nervositeit bij de beleggers. Wij blijven ervan overtuigd dat de risico s die op de inflatie in de ontwikkelde economieën wegen, eerder zullen toenemen dan afnemen, in het bijzonder binnen de eurozone. Dat geeft de ECB een bijkomend argument om haar zeer soepele monetaire politiek te behouden en rechtvaardigt geen sterke stijgingen van de langetermijnrente.

16 Analyse Macro-Economie Opnieuw groei in de eurozone Opgesteld op 27 augustus 2013 Philippe d Arvisenet Head of Economic Research BNP Paribas In de loop van de zomer vormde de conjunctuur van de ontwikkelde landen een contrast met die van de opkomende economieën. Het Amerikaanse herstel ging aan een gematigd tempo door: 1,7% op jaarbasis in het tweede kwartaal, tegenover 1,1% in het eerste. De activiteitsindicatoren kondigen echter een versnelling aan. Zo herstelde de ISM industrie-index van 50,9 in juni tot 55,4 in juli. In juli werden banen gecreëerd en dat is in lijn met het gemiddelde van de drie vorige maanden. De werkloosheidsgraad daalde van 6,6% naar 6,4%. In die context wordt het debat verder gevoed door het vooruitzicht van een afbouw van de inkoop van effecten door de Fed en de gevolgen daarvan voor de langetermijnrente. Het rendement van de Treasuries op 10 jaar* steeg sinds begin mei met één punt, wat de hypothecaire rente opwaarts stuwde. En dat zorgde dan weer voor een daling met twee derde van de aanvragen voor hypothecaire herfinancieringen. Uit de minutes van het FOMC kwam een gemengde boodschap naar voor: enerzijds zijn de risico s voor de vooruitzichten voor de arbeidsmarkt en de activiteit afgenomen, anderzijds zijn de financiële voorwaarden aanzienlijk verstrakt en kunnen ze de vraag en de groei afremmen. Het goede nieuws kwam vooral vanuit de eurozone, waar de al anderhalf jaar durende krimp van de activiteit in het tweede kwartaal omsloeg in een groei van 0,3%. Het bbp van Duitsland en Frankrijk steeg met respectievelijk *Treasuries op 10 jaar: referentieobligaties van de Amerikaanse staat 0,7% en 0,5%. In Italië zette de terugval door, maar in Spanje milderde de recessie (-0,1%). De aangenaamste verrassing kwam uit Portugal (+1,1%). De buitenlandse onevenwichten van de perifere landen verdwijnen duidelijk. In het eerste kwartaal 2012 bedroeg het handelstekort van Spanje 18,7 miljard euro. In de eerste maanden van 2013 was dat nog 5,8 miljard euro, een evolutie die vooral te danken is aan de sterke groei van de uitvoer (+8%). De conjuncturele indicatoren wijzen op een verder herstel in de komende maanden. Zo kwam de samengestelde index van de aankoopdirecteuren (PMI) uit op 51,7, een stijging met 1,2 punten op één maand en met 5,3 punten ten opzichte van maart Ook al is de sterke Duitse groeiversnelling van het vorige kwartaal deels toe te schrijven aan een correctie in verband met het negatieve effect van het slechte weer begin dit jaar en dus niet extrapoleerbaar, toch lijkt het herstel in Duitsland stevig verankerd te zijn. Het vertrouwen van de ondernemingen stijgt sterk. Het Franse herstel hield verband met de vertragende voorraadcorrectie en met de buitenlandse handel. De binnenlandse vraag lijdt onder hogere voorheffingen en de afwachtende houding bij velen. De conjuncturele indicatoren stelden met een samengestelde PMI van 47,9 opnieuw teleur. De inflatie, die in juli 1,7% bedroeg, zal moeten vertragen door het wegvallende effect van de hogere onrechtstreekse afhoudingen 16

17 Analyse Macro-Economie die verschillende landen doorvoeren en als gevolg van het te laag blijvende gebruik van productiefactoren. De ECB hield haar rentetarieven ongewijzigd, net als haar vooruitzichten voor de voortzetting van haar versoepelde politiek (haar recente forward guidance **). De fundamentals wijzen er geenszins op dat de Europese langetermijnrente de Amerikaanse rendementen zou gaan volgen. De conjunctuurkloof met de Verenigde Staten pleit voor een loskoppeling. Het is afwachten of de markten dat ook zo zien. Dat is niet de enige risicofactor, er moet ook rekening worden gehouden met de groeivertraging in de opkomende landen, de onzekerheden rond het voortbestaan van de coalitie in Italië, de volgende stappen in de ondersteuningsprogramma s voor Griekenland en Portugal, de doorvoering van de bankenunie en de resultaten van de volgende stresstests bij de banken. Meerdere grote opkomende landen (India, Brazilië, Turkije, Zuid-Afrika ) die werden getroffen door een groeivertraging, inflatiedruk en een verslechtering van hun buitenlandse rekeningen, werden hard geraakt door een stijging van de Amerikaanse langetermijnrente, ** forward guidance : indications sur l évolution à venir des taux die kapitaalvlucht stimuleerde en hun munt deed dalen (zie grafiek). In China werd de vertraging van het begin van het jaar doorbroken en bereikte de groei op jaarbasis in het tweede kwartaal 7,5%. Maar vooral in sectoren waar staatsbedrijven de overhand hebben, blijft de activiteit kwetsbaar en sterk afhankelijk van investeringen, ook in vastgoed. De deflatoire druk uitte zich in dalende productieprijzen in de industrie sinds 18 maanden. De vertraging van het nominale bbp is heel wat uitgesprokener dan die van het reële bbp. Dat weegt op de vorming van de cashflows en zorgt samen met de voortdurende afhankelijkheid van de economie van krediet voor een toename van de schuldgraad. 17

18 Analyses Index CAC40 Opgesteld op 26 augustus 2013 Type: dagelijkse lijn Groene lijnen: doelstellingen Blauwe lijn: stop-loss Rode lijn: alternatieve doelstellingen Blauwe curve: beweeglijk gemiddelde over 50 dagen Rode curve: beweeglijk gemiddelde over 20 dagen Fundamentele analyse Onrust door de Fed en door Syrië Zoals te verwachten viel, doet het einde van de zomervakantie na de milde zomerse euforie de spanning weer oplopen op de markten, die enerzijds vrezen voor een stopzetting deze herfst van de ultra-inschikkelijke monetaire politiek van de Amerikaanse centrale bank, de Fed en anderzijds voor nog meer geweld in Syrië na de recente verbale escalatie in het Midden-Oosten. In die context verwijderde de CAC40 zich van de drempel van punten die hij begin augustus bereikte. De index daalde opnieuw richting punten. Aangezien die zone eerder symbolisch dan technisch is, betekent dit dat de markt er opnieuw behoefte aan kan hebben om lagere steunen op te zoeken indien de internationale situatie verergert of de monetaire spanning aan beide zijden van de Atlantische Oceaan oploopt, in het vooruitzicht van de volgende vergadering van de raad voor de monetaire politiek van de Federal Reserve, die voor 17 en 18 september gepland staat. Technische analyse Vertraging van de opwaartse dynamiek Twee maanden geleden steeg de Parijse index tot de steunzone van punten (onze invalidatiedrempel lag op punten) en steeg daarna zonder enige onderbreking tot het neerwaartse gat in het koersverloop van dinsdag 20 augustus. Betekent dat het einde van de opwaartse ontwikkeling? Wij denken van niet. De terugval heeft vooral te maken met een vertraging van de stijging. Concreet wordt die vertraging zichtbaar in de breuk in het mobiele 20-daagse gemiddelde. De Parijse index blijft dus streven naar zijn top van 2011 op punten omdat er in de eerste plaats geen enkele omkeringsfiguur (dubbele top, hoofd en schouders...) werd waargenomen. Bovendien ondersteunt de dagelijkse RSI-snelheidsindicator opnieuw de neutraliteitszone op 50%. Kortom, de beweging blijft positief en de CAC40 richt zich nog steeds naar punten, maar aan een iets lager ritme dan in juli. Dat scenario blijft geldig zolang de steun op punten intact blijft. Omgekeerd zou het doorbreken van de punten tot een daling richting en bij uitbreiding punten leiden. STRATEGIE HEFBOOM: De Capped+ «N031B» kan uw verwachte stijgingen dienen op de CAC 40. De Floored + «N033B» vormt dan weer een adequate bescherming om uw portefeuille in te dekken tegen een eventuele daling van de Parijse index. WARRANT Selectie Beursproducten (koers van de CAC40 op 27 augustus 2013: 3.968,73 punten) Type Mnémo Uitoefenprijs Koers Elasticiteit Eindvervaldag Call P975B ,51 18,73% 15 november 2013 Put K413B ,05 8,72% 20 december 2013 Type Mnémo Ondergrens Bovengrens Koers Eindvervaldag Cappé (+) Cappé + N031B ,30 20 december 2013 Flooré (+) Flooré + N033B ,40 20 december 2013 Selectie door BNP Paribas De aanbevelingen voor aandelen werden opgesteld door Boursier.com. De grafische en technische analyses zijn afkomstig van Chart s. BNP Paribas kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de standpunten, in gelijk welke vorm, van de financieel analisten van Boursier.com en Chart s. Hun standpunten zijn enkel voor hen bindend. 18

19 Analyses Index S&P 500 Rédigé le 26 août 2013 Type: dagelijkse lijn Groene lijn: doelstellingen Blauwe lijn: stop Rode lijnen: alternatieve doelstellingen Rode curve: beweeglijk gemiddelde over 50 dagen Blauwe curve: beweeglijk gemiddelde over 100 dagen Fundamentele analyse In afwachting van een terugtrekking van de Fed In tegenstelling tot de CAC40 verliet de S&P500-index wat vroeger de toppen die begin augustus werden bereikt, op punten, tegen een achtergrond van een stijgende langetermijnrente, terwijl de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, iedereen voorbereidt op een afbouw van de monetaire soepelheid, die ze waarschijnlijk vanaf de herfst zal doorvoeren. Ook de kordatere toon die de Amerikaanse diplomatie in het dossier-syrië aanslaat, was in een na de records van de zomer voorzichtiger klimaat een reden om winst te nemen op Wall Street. Ook hier kunnen de marktsteunen lager uitvallen, afhankelijk van de verklaringen van de monetaire verantwoordelijken van de Fed aan het einde van de zomervakantie en de evolutie van de internationale situatie. De drempel van punten zou een eerste etappe kunnen vormen. Technische analyse Ondersteund door een stijgende trendlijn Vanuit grafisch oogpunt handhaaft de meest representatieve index voor de Amerikaanse beursmarkt, de S&P500, zich in een opwaartse configuratie op middellange termijn. De index wordt sinds november 2012 immers ondersteund door een stijgende trendlijn. Bij de technische indicatoren blijft het mobiele gemiddelde op 100 dagen, dat zich momenteel rond punten bevindt, zijn rol van steun verullen. Daaruit concluderen we dat de beweging opwaarts blijft richting 1.735, of zelfs punten. Slechts een sluiting onder punten zou wijzen op een trendommekeer in de richting van en punten. STRATEGIE HEFBOOM: Vergroot de evoluties van de Amerikaanse index zowel bij stijging als bij daling met de Warrant Call «P186B» en de Warrant Put «P182B». Selectie van Beursproducten (Koers van de S&P 500 op 27 augustus 2013: 1.637,75 punten) Type Mnemo Uitoefenprijs Koers Elasticiteit Eindvervaldag WARRANT Call P186B ,23 17,55% 20 december 2013 Put P182B ,41 12,23% 20 december 2013 Selectie door BNP Paribas De aanbevelingen voor aandelen werden opgesteld door Boursier.com. De grafische en technische analyses zijn afkomstig van Chart s. BNP Paribas kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de standpunten, in gelijk welke vorm, van de financieel analisten van Boursier.com en Chart s. Hun standpunten zijn enkel voor hen bindend. 19

20 Waarschuwing WAARSCHUWING De producten die hier worden vermeld (Certificaten, Warrants) zijn afgeleide instrumenten in de zin van de Europese verordening 809/2004 en impliceren een risico op volledig verlies van het geïnvesteerde kapitaal. De Uitgever verbindt zich er niet toe om het belegde kapitaal (exclusief kosten) terug te betalen. In geval van wanbetaling (faillissement bijvoorbeeld) van de Uitgever en de Garant en ook in geval van negatieve evolutie van het onderliggende actief, loopt u het risico dat u de belegde bedragen niet terugkrijgt. Deze instrumenten richten zich tot ervaren beleggers die voldoende kennis hebben om, rekening houdend met hun financiële situatie, de voordelen en risico s van een belegging in deze complexe instrumenten te evalueren, en die een risico op kapitaalverlies aanvaarden. Het gaat meer bepaald om de Turbo Certificaten van BNP Paribas, waarvan de promotie wordt behartigd door Fortis Bank nv in België, in Nederland en in Luxemburg. Het merk TURBO is een geregistreerd en beschermd merk op het grondgebied van de Benelux (onder het nummer ) dat Fortis Bank nv exploiteert onder contract. BNP Paribas raadt elke potentiële belegger aan om, alvorens een beleggingsbeslissing te nemen, kennis te nemen van alle informatiedragers met betrekking tot elk financieel instrument (namelijk het Basisprospectus genaamd Warrant & Certificate Programme van 1 juni 2012 en goedgekeurd door de AFM (Autoriteit Financiële Markten, Nederlandse regulator), zijn Supplementen en de Definitieve Voorwaarden (Final Terms)) en om de rubriek risicofactoren van het Basisprospectus aandachtig te lezen. De informatiedragers kunnen worden geraadpleegd op de website (Rubriek Documentatie). De macro-economische gegevens die in het eerste deel van het document aan bod komen, zijn afkomstig van Boursier.com. De Technische Analyse in het laatste deel van het document werd door Chart s geleverd. De adviezen, die opgesteld zijn door de redactie van Boursier.com, zijn gebaseerd op de beste bronnen, al kan de exhaustiviteit noch de betrouwbaarheid ervan gegarandeerd worden. BNP Paribas kan niet aansprakelijk worden gesteld voor deze adviezen. Ze hebben geen enkele contractuele waarde en vormen in geen geval een verkoopaanbod of een verzoek om financiële instrumenten te kopen. De firma Boursier.com en/of haar zaakvoerders kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten, lacunes of ongelegen beleggingen. De Technische Analyse op pagina 4 van dit document werd uitgevoerd door Chart s. BNP Paribas kan niet aansprakelijk worden gesteld voor stellingnamen, in welke vorm ook, van de financiële analisten van Chart s. Hun stellingnamen verbinden enkel hen. De Groep BNP Paribas wijst elke aansprakelijkheid af (i) met betrekking tot de relevantie, de juistheid of opportuniteit van de informatie in dit document, die geen enkele contractuele waarde heeft en (ii) voor elk verlies, rechtstreeks of onrechtstreeks, dat zou kunnen voortvloeien uit het gebruik van die informatie. De informatie in dit document mag in geen geval worden gereproduceerd, gekopieerd of verdeeld zonder voorafgaandelijke en schriftelijke toestemming van BNP Paribas. 20