Studiegids EMFC Studiegids Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen

Transcriptie

1 Studiegids Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen

2 Colofon Uitgave Bestuur Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen Vormgeving dr. J.A. Neuijen A. Sap Drukwerk Facilitair Bedrijf Juni

3 Opleidingsmanagement mevr. A. Sap Officemanager Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen dr. B. Neuijen Opleidingscoördinator Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen prof. dr. D.M. Swagerman Hoogleraar Controlling Faculteit Economie en Bedrijfskunde Opleidingsdirecteur Executive Master of Finance and Control Rijksuniversiteit Groningen Website: adres: 3

4 4 Studiegids EMFC

5 Inhoudsopgave 1. Algemene beschrijving EMFC Omschrijving curriculum EMFC Opleidingsdoelen en programma op hoofdlijnen Hoofdvakken en ondersteunende vakken Toelatingseisen Organisatiestructuur en Corporate Governance Curriculum en vakken Modulestructuur Nestor Roosters 14 3 Omschrijving vakken 3.1 Module Financial Accounting Financieel Management Fiscaal Recht Treasury Management Interactieve vaardigheden & Competentieonwikkeling Module Corporate Finance Management Accounting & Control I Ondernemingsrecht I Ondernemingsrecht II Strategisch Management Module Internal Control: Ontwerpen Bestuurlijke Informatiesystemen Logistiek & Operations Control Management Control Auditing Controllership Multicultureel Management Methodologie: Inleiding op afstuderen Module Internal Control: Toepassingen Bestuurlijke Informatieverzorging Management of Change Management Accounting & Control II Module Afstudeeropdracht Algemene Informatie Inschrijving Instroomtraject EMFC ten behoeve van deficiënties Tentamens Collegegeld en facturering Programmamanagement 51 5

6 Bijlagen: 53 Bijlage 1: Algemene Voorwaarden 55 Bijlage 2: Eindtermen EMFC 57 Bijlage 3: Afstudeerreglement 59 Bijlage 4: Ontruimingsinstructies 63 6

7 1. Algemene beschrijving EMFC De EMFC is een wetenschappelijke opleiding geschikt voor studenten die een doctoraal studie of Master of Science studie hebben afgerond. De opleiding is afgestemd op bedrijfseconomen en bedrijfskundigen met de variant Accountancy en Controlling (RUG) of een hiermee qua vakkenpakket overeenkomende variant van deze of van een andere universiteit. Twee jaar werkervaring in de functie van controller of in een vergelijkbare functie is noodzakelijk. De EMFC is een beroepsgerichte opleiding op toegepast wetenschappelijk niveau. 1.1 Omschrijving curriculum EMFC De functie van controller was lange tijd vooral een administratieve, controlerende functie ten behoeve van de directie. Meer en meer blijkt de controlfunctie zich te verbreden naar een beslissingsondersteunende en stimulerende functie voor het management in de organisatie. De controller van vandaag en morgen kijkt toekomstgericht. Hij of zij adviseert op basis van vaktechnische bekwaamheden en legt relaties met de meest uiteenlopende beleidsaspecten. Bedrijven opereren onder lastige omstandigheden - dat heeft de credietcrisis en de financiële crisis ons opnieuw geleerd - onder andere door de nodige dynamiek. De eisen die vanuit de omgeving worden gesteld veranderen voortdurend en technologie verandert en vraagt om nieuwe toepassingen. Onze controllersopleiding wil financiële mensen toerusten om beter met dit soort complexiteit en onzekerheden om te gaan op een strategisch en tactisch niveau. Kenmerkend voor de Groningse opleiding EMFC is de nauwe samenwerking tussen de vakgebieden bedrijfskunde en economie, die zowel voor het onderzoek als voor het onderwijs vruchtbaar is gebleken. Controllers die in Groningen zijn opgeleid, zijn bij uitstek in staat financieel-economische problemen in een bredere bedrijfskundige context te plaatsen met als gevolg dat hun bijdrage aan bestuur of management een regelmatig genoemde meerwaarde geeft. De opleiding onderscheidt zich door ruime aandacht voor professionele normen en waarden en het omgaan met ethische dilemma s. Het academische karakter van de opleiding, de kleinschaligheid, persoonlijke aandacht en individueel maatwerk zijn andere kenmerkende karakteristieken van de opleiding. Het curriculum heeft een toegepast wetenschappelijk, beroepsgericht, integratief karakter. Beroepsgericht wil zeggen, dat weliswaar op post master niveau wordt opgeleid, maar dat het leren toepassen van wetenschappelijke kennis, methoden en technieken bij de oplossing van praktijkproblemen centraal staat. De beroepsgerichtheid houdt ook in dat er veel aandacht uitgaat naar het verder uitbouwen van vaardigheden. Het integratieve karakter van het curriculum komt tot uitdrukking in een breed aanbod van leerstof waarmee praktijkvraagstukken vanuit verschillende gezichtspunten benaderd worden: financieel-economisch, informatiekundig, juridisch en organisatiekundig. Besturing en beheersing vormen daarin de centrale thema s. Deze interdisciplinaire basis biedt de mogelijkheid dwarsverbanden te leggen, op uiteenlopende probleemgebieden de vinger te leggen, en zaken in samenhang te bezien. Complexe vraagstukken die betrekking hebben op controlling kunnen de studenten na afloop van de opleiding adequaat behandelen. 1.2 Opleidingsdoelen en programma op hoofdlijnen De EMFC leidt controllers op die doeltreffend weten te opereren in zware financieel-economische functies. De controller is aan het eind van de studie in staat de eindverantwoordelijkheid te dragen voor de interne en externe economische berichtgeving van organisaties en voor de economische rationaliteit van de beslissingen die in de organisatie worden genomen. Hiertoe 7

8 beschikt de controller over state of the art inhoudelijke kennis, inzicht in en overzicht over de bedrijfs- en informatieprocessen en de relatie met hun omgeving en de vaardigheden om leemtes in het functioneren van de organisatie op een goede manier op te sporen. In het overleg binnen het managementteam objectiveert de controller de discussie door de standpunten te staven met objectieve gegevens/informatie. Om deze doelen te bereiken, heeft de opleiding het onderwijs vormgegeven aan de hand van specifieke eindtermen. A Inhoudelijke eindtermen B Academische eindtermen C Sociaal Communicatieve eindtermen D Studievaardigheden en broepsorientatie Voor de eindtermen, zie bijlage Hoofdvakken en ondersteunende vakken Binnen de opleiding worden de volgende vakken onderscheiden: Hoofdvakken Financieel Management, Treasury Management, Corporate Finance Management Accounting en Control I en II, Financial Accounting incl. verslaggevingsrecht, Strategisch Management, Internal Control: - Ontwerp bestuurlijke informatie systemen - Toepassingen (voorheen BIV/AO), Bestuurlijke Informatievoorziening Controllership Aan hoofdvakken gerelateerde steunvakken Ondernemingsrecht Fiscaal Recht Logistiek en Operations Control Interactieve vaardigheden & Competentieontwikkeling van de Controller Aan managementvraagstukken gerelateerde steunvakken Management Control Auditing Management of Change Multicultureel Management Integratie en specifieke verdieping Afstudeeronderzoek Methodologie Colloquium Afstudeerworkshop 8

9 1.4 Toelatingseisen Onderstaand is het ideale doorstroomtraject van studenten weergegeven vanaf het VWO naar een positie als controller gekoppeld aan de EMFC. De Master opleiding Accountancy & Controlling van de RuG sluit goed aan op de EMFC. Voor andere instroommogelijkheden wordt verwezen naar het instroomtraject zoals beschreven in hoofdstuk 4.2. EMFC Bachelor Master Min. 2 jaar Werkzaam als VWO Accountancy & Accountancy & werkervaring controller Controlling Controlling als controller EMFC Figuur 1 Ideaal doorstroom traject EMFC De toelatingseisen voor het reguliere programma van de EMFC zijn: - RuG Master of Science Accountancy & Controlling; - RuG doctoraal Bedrijfseconomie: Variant Accountancy of Controlling; - RuG doctoraal Bedrijfskunde: Variant Accountancy; - Diploma van een andere (vergelijkbare) universiteitsopleiding; - Opleiding tot register accountant; Bij andere academische vooropleidingen zal telkens gekeken worden in welke mate zij de benodigde voorkennis hebben geleverd en waar mogelijk deficienties bestaan. Zie ook 4.2, deficientievakken en De student dient werkzaam te zijn in een financieel- administratieve functie en/of als consultant op dit terrein. In voorkomende gevallen kan sprake zijn van deficiënties, bijvoorbeeld bij niet geheel aansluitende vooropleidingen of bij oudere diploma s voor een sterk veranderend vakgebied. De EMFC voldoet aan de inhoudelijke eisen van de Vereniging van Registercontrollers (VRC). Na het behalen van het universitaire EMFC-diploma kan bij de VRC de aanvraag worden ingediend voor het verkrijgen van het dienstmerk RC. Om het voeren van het dienstmerk te behouden, moet onder meer aan de PE-verplichtingen worden voldaan. De opleiding faciliteert eveneens mogelijkheden om aan deze PE-verplichting te voldoen. De beroepseisen van de VRC en de academische eisen voor de EMFC zijn dan ook in één opleiding verenigd. 9

10 1.5 Organisatiestructuur en Corporate Governance Organisatie- en overlegstructuur van de EMFC. De EMFC is een CROHO-geregistreerde wetenschappelijke post-initiële masteropleiding, geaccrediteerd door de NVAO, en is daarmee een universitaire opleiding in de zin van de WHW. De EMFC kent de volgende organen: bestuur, curatorium, opleidingscommissie, examencommissie, toelatingscommissie, Academic Council en docentenoverleg. Het bestuur van de faculteit Economie en Bedrijfskunde is verantwoordelijk voor de opleiding, en voor de toelating van studenten tot de opleiding. De dagelijkse leiding berust bij de opleidingsdirecteur. De toelating is gedelegeerd aan een toelatingscommissie. De directeur onderwijs van de faculteit overlegt minimaal eenmaal per jaar met de opleidingsdirecteur over de intrichting en uitvoering van de Onderwijs en Examenregeling van de opleiding. Bestuur FEB Landelijk overleg Vereniging Register Controllers Opleidings Bestuur EMFC Curatorium Docenten Figuur 2: Inbedding EMFC in universiteit en werkveld Opleidingsbestuur Het bestuur van de EMFC bestaat uit de opleidingsdirecteur. Deze wordt ondersteund door de programmacoördinator en door de office manager. De opleidingsdirecteur is belast met de aansturing van de opleiding, de uitvoering van het jaarplan, het opstellen van het budget, de handhaving van de kwaliteit, het bewaken van de gekozen strategie en de voorbereiding van de vergadering van het Curatorium. De dagelijkse leiding wordt uitgevoerd door - prof. dr. D.M. Swagerman voorzitter, opleidingsdirecteur van de EMFC; - dr. J.A. Neuijen opleidingscoördinator EMFC; - mevr. Angela Sap officemanager EMFC. 10

11 Examencommissie De facultaire examencommissie is belast met het handhaven van de onderwijs- en examenregeling van de opleiding. Het secretariaat van de examencommissie voor de EMFC wordt gevoerd door de heer T.A. (Teye) Marra Voor het aanvragen van vrijstellingen dient u zich te wenden tot de examencommissie. Hiervoor vindt u een formulier op het intranet van de faculteit ( Bij klachten over examens, de beoordeling hiervan, de toelating tot examens of dergelijke, kunt u zich wenden tot de examencommissie, wanneer u er met de betreffende docenten niet uit komt. Ook wanneer u bezwaar wilt maken tegen een beslissing van een docent moet u bij de examencommissie beroep aantekenen. Opleidingscommissie De opleidingscommissie heeft tot taak: a. advies uit te brengen over de onderwijs- en examenregeling. b. het jaarlijks beoordelen van de wijze van uitvoeren van de onderwijs- en examenregeling, en c. het desgevraagd of uit eigen beweging advies uitbrengen aan het bestuur van de opleiding en het faculteitsbestuur over alle aangelegenheden betreffende het onderwijs in de opleiding. De commissie zendt de adviezen, bedoeld onder a en c, ter kennisneming aan de Faculteitsraad. De commissie bestaat uit 2 docenten en 2 studenten van de opleiding. Toelatingscommissie De toelatingscommissie adviseert de opleidingsdirecteur over toelating van deelnemers aan de opleiding en toetst het gevoerde beleid van de opleidingsdirecteur. Toelatingseisen, zoals opgesteld door de VRC en het landelijk overleg van de Registercontrolleropleidingen in Nederland (QAC) kunnen hierbij als richtlijn gelden. De toelatingscommissie komt twee maal per jaar bijeen. Leden van de toelatingscommissie worden benoemd door het Faculteitsbestuur. De toelatingscommissie wordt gevormd door aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde verbonden medewerkers en door een registercontroller als vertegenwoordiger van de VRC (VRC-lid). Curatorium Het Curatorium adviseert het bestuur van de faculteit Economie en Bedrijfskunde en de opleidingsdirecteur over de oriëntatie en opzet van de opleiding. Het Curatorium adviseert tevens over de kwaliteit van de opleiding en de aansluiting van de opleiding bij het beroepsveld. Het streven is om het Curatorium zo breed mogelijk samen te stellen om een goede vertegenwoordiging van het beroepsveld te verkrijgen en daarmee de samenhang met de beroepspraktijk continu te waarborgen, alsmede een aanbod van kandidaten afkomstig uit deze organisaties te stimuleren. Academic Council De AC wordt gevormd door hoogleraren betrokken bij de kerngebieden van de opleiding. De AC adviseert over de aansluiting van de opleiding bij de ontwikkeling van het wetenschapsgebied. Docentenoverleg Alle docenten van de opleiding worden in principe eenmaal per jaar voor een overleg uitgenodigd. Aan de orde komt de afstemming tussen de vakken, de studeerbaarheid, wijze van tentaminering e.d. Comité van Aanbeveling en Ambassadeurs 11

12 Het doel van het Comité is om met de oud-leden van het Curatorium te band te blijven onderhouden en als adviescollege voor de opleidingsdirecteur te dienen. De leden fungeren evenzo als verwijzer naar de opleiding. Jaarlijks is er een gezamenlijke vergadering met het curatorium met diner en spreker. Overige Organen Naast de bovengenoemde organen zijn er enige gremia, waarmee de dagelijkse leiding van de EMFC contacten onderhoudt. Ten aanzien van de ontwikkelingen over het beroep, de opleidingseisen voor de RC-titel/EMFC titel en dergelijke zijn er contacten met de VRC. Voor onderwijsinhoudelijke zaken is er twee maal per jaar afstemming met de overige EMFCopleidingen (landelijk overleg). Sinds 2005 kent de EMFC een Alumni Vereniging. Deze is actief onder de naam Stichting Academische Controllerskring Noord-Nederland. Meer informatie is te vinden op de website 12

13 2. Curriculum en vakken 2.1 Modulestructuur De vakken worden in twee jaar, verspreid over vier modulen aangeboden. De vijfde module omvat het afstudeertraject. De meeste vakken vinden binnen het bestek van een module hun afronding. De toedeling ziet er als volgt uit: (achter de vakken vindt u het aantal contacturen - in uren - en de studiebelasting, uitgedrukt in EC. Eén EC staat voor 26 uur studie. Modulen Vakcode Vakken CU in uren Stud. bel.ec Module 1 EBE002A03 EBE003A02 EBE004A03 EBE006A03 EBE005A02 Totaal Financial Accounting Financieel Management Fiscaal Recht Treasury Management Interactieve Vaardigheden & Competentieontwikkeling van de controller Totaal Module 2 EBE007A04 EBE008A03 EBE009A02 EBE010A02 EBE011A03 Corporate Finance Management Accounting en Control I Ondernemingsrecht I Ondernemingsrecht II Strategisch Management Totaal Module 3 EBE013A06 EBE014A03 EBE015A02 EBE017A02 EBE016A02 EBE023A01 Internal Control: Ontwerpen van bestuurlijke informatiesystemen Logistiek & Operations Control Management Control Auditing Multicultureel Management Controllership Methodologie: inleiding op afstuderen Totaal Module 4 EBE019A05 EBE020A03 EBE021A02 EBE018B03 Internal Control: Toepassingen Management Accounting en Control II Management of Change (MOC) Bestuurlijke Informatieverzorging Totaal Totaal (exclusief afstuderen) Module 5 EBE022B14 Afstudeeropdracht (incl. afstudeercolloquium) (incl. afstudeerworkshop) Generaal totaal

14 2.2 Nestor Bij alle vakken wordt gebruikt gemaakt van een elektronische leeromgeving, Nestor genaamd. Op basis van uw inschrijfgegevens meldt de secretaresse u aan bij de Centrale Studenten Administratie van de universiteit. U krijgt dan een studentennummer en hiermee krijgt u toegang tot Nestor. Aan het begin van ieder semester schrijft u zich in voor de vakken die u in die periode zult volgen. Wanneer uw inschrijving bij de EMFC beëindigd wordt, bijvoorbeeld door het beëindigen van de opleiding, vervalt ook de toegang tot Nestor. 2.3 Roosters De roosters zijn te vinden op de algemene EMFC site op Nestor onder information. 14

15 3 Omschrijving vakken 3.1 Module Financial Accounting (FA) EBE002A Financieel Management (FM) EBE003A Fiscaal Recht (FR) EBE004A Treasury Management (TM) EBE006A Interactieve vaardigheden & Competentieonwikkeling (IV&CO) EBE005A02 15

16 16 Studiegids EMFC

17 3.1.1 Financial Accounting (FA) Vakcode EBE002A03 Hoogleraar prof. dr. R.L. ter Hoeven RA Docenten drs. J.L Bout RA, drs. W. Kevelan RA, en I.J. Kuiper Msc RA Studielast (EC) 3 Contacturen 27 Periode Module 1, voorjaar Vakomschrijving: Financial accounting, ook wel vertaald als externe verslaggeving, heeft te maken met de externe informatieverschaffing van ondernemingen naar de belanghebbenden (stakeholders) van de onderneming zoals aandeelhouders, vermogensverschaffers, werknemers en het publiek in bredere zin. De accountingschandalen aan het begin van deze eeuw hebben een zware wissel getrokken op het vertrouwen van beleggers in de financiële markten. Een transparante en begrijpelijke uitleg van de financiële positie van de onderneming in het bestuursverslag, de jaarrekening en overige tussentijdse berichten is van groot belang voor het herstel van dit vertrouwen. Het belang van financial accounting spitst zich dus vooral toe op het verstrekken van nuttige informatie aan de gebruikers van de jaarrekening zodat deze zich een verantwoord oordeel kunnen vormen over de prestaties en het profiel van de onderneming en er een eerlijke prijsvorming kan plaatsvinden op de effectenmarkten. Onderwijsdoelen: Na afronding van deze cursus kan de student: 1. financial accounting concepten en technieken beschrijven, toelichten en vergelijken (A1,A2,A4); onder andere op de volgende deelgebieden: - stramien (conceptueel raamwerk); - immateriële activa en goodwill; - materiële vaste activa en leasing - voorraden en onderhanden werk; - deelnemingen en consolidatie; - financiële instrumenten; - voorzieningen - personeelsbeloningen, in het bijzonder pensioenen; - waardering en impairment. 2. conceptuele uitgangspunten en specifieke bepalingen van de IFRS omschrijven en definiëren (B2). 3. aan de hand van gedetailleerde gevalsbeschrijvingen de van toepassing zijnde regels te selecteren (B2). 4. aan de hand van deze gedetailleerde gevalsbeschrijvingen een gefundeerde onderbouwing geven van de voorkeursverwerkingswijze of de verdedigbaarheid onder IFRS (B9). 5. het Engelstalige IFRS-jargon begrijpen en toepassen (A2). 6. de relatie duiden tussen verslaggevingsregels (zoals IFRS) en beslissingen die ingrijpen in de reële economie (jaarrekeningbeleid) (B8). 7. debatteren binnen kleine of grotere verbanden (C1). Literatuur: Toetsing: - IFRS 2013 'Blue Book' Consolidated without early application, IFRS Foundation ISBN: Schriftelijk tentamen 17

18 3.1.2 Financieel Management (FM) Vakcode EBE003A02 Hoogleraar prof. dr. D.M. Swagerman Docenten prof. dr. J. Koelewijn Studielast (EC) 2 Contacturen 18 Periode Module 1, voorjaar Vakomschrijving: In dit vak staat het begrip ondernemings- i.c. aandeelhouderswaarde centraal. Hierbij wordt voortgeborduurd op bekend veronderstelde zaken vanuit de theorie van de ondernemingsfinanciering. Het doel is om de student in staat te stellen om de (financiële) prestatie van een onderneming en haar onderdelen te beoordelen op waardecreatie. Daarnaast gaat het om het kunnen beoordelen van voorgenomen beslissingen. Vanuit het begrip ondernemingswaarde wordt uitgebreid stilgestaan bij de financiële analyse, de strategische (financiële) planning en waarderings- en beoordelingsvraagstukken. Centraal staan de hiervoor geëigende instrumenten en technieken, waarbij de belangrijkste voor- en nadelen aangegeven worden. Daarnaast wordt aan de hand van cases uitgebreid aandacht besteed aan de praktische toepassing en de valkuilen. Onderwijsdoelen: Na afronding van deze cursus kan de student: 1. belangrijke Financieel Management concepten definiëren en omschrijven (A1). 2. de onderliggende uitgangspunten van theoretische achtergronden inzichtelijk maken en verklaren aan de hand van voorvallen in de praktijk (A1). 3. het conceptuele raamwerk van de moderne, op neoklassieke leest geschoeide, financieringstheorie, dat als basis dient voor de kwantitatieve inhoud van de instrumenten die nodig zijn voor beslissingscalculaties, waardebepaling en prestatiemaatstaven aangeven (A1, A2). Hierbij valt te denken aan de volgende concepten: o vermogenskosten o de prijs van risico o de verwerking van systematische en niet-systematisch risico o de relatie tussen activa en passiva o reële opties o value-at-risk 4. aangeven hoe aandeelhouderswaarde wordt gecreëerd door het managen van de creditzijde van de balans (A1, A2). Hierbij valt te denken aan de volgende concepten: o het optimaliseren van de vermogensstructuur o inkoop eigen aandelen o dividendbeleid 5. nieuwe theoretische concepten definiëren en omschrijven zoals de real options benadering en behavioral finance (A1, B1). 6. een onderbouwde visie geven op het rigide modelmatige denken vanuit een theoretisch kader (B9). Literatuur: - Brealy, R.A. en S.C. Myers, Principles of Corporate Finance, McGraw- Hill, 2005, ISBN (recentere versies ook toegestaan) - Aanvullende artikelen Toetsing: - Schriftelijktentamen, open boek. 18

19 3.1.3 Fiscaal Recht (FR) Vakcode EBE004A03 Hoogleraar prof. dr. I.J.J. Burgers Docenten prof. dr. I.J.J. Burgers, mr. N.J. Schutte, prof. dr. J.N. Bouwman, dr. R.P.C. Adema, mr. P. Zijlstra Studielast (EC) 3 Contacturen 27 Periode Module 1, voorjaar Vakomschrijving: Bedrijven moeten voldoen aan hun fiscale verplichtingen. Vennootschapsbelasting moet worden afgedragen over de winst, dividendbelasting over uitbetaalde dividenden, loonbelasting over uitgekeerd loon en omzetbelasting over geleverde producten en verrichte diensten. Voor het kunnen voldoen aan deze verplichtingen dient de onderneming de belastingdienst te voorzien van informatie. Tot voor kort werd weinig aandacht besteed aan de risico s die gepaard gaan met fiscale verplichtingen. Daar is sinds kort verandering in gekomen. De OESO heeft staten opgeroepen te komen tot een enhanced relation tussen belastingplichtige en belastingdienst. In het kader daarvan streeft de Nederlandse belastingdienst naar horizontaal toezicht. Tax risk management en bijbehorend Tax control framework zijn daardoor fenomenen in opkomst welke er voor zorgen dat de fiscale risico s binnen de onderneming beheersbaar blijven. In deze cursus wordt ingegaan op het verschijnsel tax risk management, op het tax control framework en op de voornaamste fiscale risico s. Daartoe wordt de kennis van de student verbreed op het gebied van: - de bepalingen inzake fiscale winstbepaling neergelegd in de Wet op de Inkomstenbelasting; - de vennootschapsbelasting, met name bedrijfsfusie, juridische fusie, splitsing, deelnemingsvrijstelling, fiscale eenheid en concernfinanciering: - de omzetbelasting en overdrachtsbelasting; - de loonbelasting; - het formeel belastingrecht, met name procedures, boetes, invordering en aansprakelijkheid. Daarnaast zal worden ingegaan op de beginselen van het internationale belastingrecht, o.a. voorkoming dubbele belasting, vaste inrichting versus dochter, transfer pricing, en relevante ontwikkelingen op het gebied van Europees belastingrecht zoals harmonisatie en nondiscriminatie. De cursus bestaat uit twee delen elk afgesloten met een tentamen. Het eindcijfer vormt het gemiddelde van beide cijfers. In blok 1 komen aan de orde de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, het internationale en Europese Belastingrecht. In blok 2 wordt ingegaan op loonbelasting, omzetbelasting en het formeel belastingrecht. Onderwijsdoelen: Na afronding van deze cursus kan de student: 1. de voor vennootschappen relevante onderdelen uit het belastingrecht definiëren en omschrijven (A4, B4). 2. de volgende taken vervullen (A4, B2, B3, B4): - fiscale risico s signaleren - een belangrijke rol spelen bij het opstellen van een tax control framework; - een advies uitbrengen over de inschakeling van fiscalisten 3. een nationaal opererende onderneming vanuit fiscaal perspectief zo gunstig mogelijk structureren door de volgende onderwerpen te kunnen duiden, uitleggen en waar nodig toepassen (A4, B2, B3, B4): - de gebruikte terminologie; 19

20 - de fiscale risico s; - de informatiestromen die binnen de onderneming benodigd zijn voor het beperken van de fiscale risico s; - de voor de belastingdienst benodigde documentatie; - termijnen en procedures. 4. een internationaal opererende onderneming vanuit fiscaal perspectief zo gunstig mogelijk structureren door de volgende onderwerpen te kunnen duiden, uitleggen en waar nodig toepassen (A4, B2, B3, B4, B10).: - de gebruikte terminologie; - de fiscale risico s; - de informatiestromen die binnen de onderneming benodigd zijn voor het beperken van de fiscale risico s; - de voor de belastingdienst benodigde documentatie; - termijnen en procedures. Literatuur: De Kam c.s. Belastingrecht in Hoofdlijnen, Kluwer, Deventer, 5e druk, 2012, ISBN: NIET DE STUDENTENEDITIE, MAAR DE UITGEBREIDE EDITIE - Bakker en S. Kloosterhof (ed.), Tax Risk Management From Risk to Opportunity, IBFD, Amsterdam, elektronische publicatie, meest recente update: deze publicatie wordt tegen betaling op schijf aan u verstrekt tijdens het eerste college. - Pocket Belastingwetten Kluwer of SDU Editie 2014 Toetsing: - Enkele nog nader op te geven artikelen - Schriftelijk tentamen (deel 1 en deel 2). Beide delen moeten met een voldoende worden afgerond. 20

21 3.1.4 Treasury Management (TM) Vakcode EBE006A03 Hoogleraar prof. dr. D.M. Swagerman (ad interim) Docenten drs. I.J. de Haan RA Studielast (EC) 3 Contacturen 24 Periode Module 1, voorjaar Vakomschrijving: Het vak treasury management is gericht op de verschillende activiteiten die men in een treasury organisatie aantreft en de beheersing (control) daarvan. Het gaat om cash-management, forex en financiering in het algemeen en risicomanagement in het bijzonder. Op het raakvlak van treasury en control gaat het om de inrichting van een aparte treasury control functie (mid- en back-office). Risico's met betrekking tot treasury zijn onder te verdelen in markt-, krediet-, liquiditeits-, organisatie- en juridische risico's. Aandacht zal besteed worden aan financiële markten. Gekeken zal worden naar de invloed van marktvariabelen als interest, wisselkoersen, aandelenkoersen en commodity-prijzen op bovengenoemde risico's. Vervolgens staat de beheersing (control) van deze risico's centraal. De inzet van financiële instrumenten wordt besproken. Het gaat daarbij niet zozeer om de bekende basisinstrumenten als obligaties en aandelen, maar meer om afgeleide instrumenten (derivaten) als termijncontracten, swaps en opties. Ten aanzien van de beheersing van het organisatierisico komen de specifieke controlaspecten (AO/IC) van een treasury functie aan de orde. De onderwerpen betreffen beleid (treasury statuut), taken en procedures (interne controle), inrichting administratie (systemen) en management informatie. Onderwijsdoelen: Na afronding van deze cursus kan de student: 1. de financiële instrumenten die een treasurer ter beschikking staan duiden en toepassen (A1, B1, B5). 2. de aan deze instrumenten verbonden risico s inschatten (A1, B1, B5). 3. het verschil tussen denken in termen van marktwaarde en in termen van boekwaarde aangeven (A1, B1, B5, B6). 4. de economische levensvatbaarheid van de organisatie pro-actief bewaken (A1, B1, B5, B8, B9). 5. fungeren als het interne bedrijfseconomische geweten van de organisatie (A1, B5, B9, B11). 6. de leerdoelen 2, 4 en 5 vertalen naar zowel interne als externe berichtgeving (B1, B2, B3, B6, B8, B9). Literatuur: Toetsing: - Wordt nog nader bekend gemaakt, zie Nestor - Schriftelijk tentamen 21

22 3.1.5 Interactieve vaardigheden & Competentieonwikkeling (IV&CO) Vakcode EBE005A02 Docenten drs. G.J.M.H. Coffeng Studielast (EC) 2 Contacturen 20 Periode Module 1, voorjaar Vakomschrijving: Van een controller wordt gevraagd het financieel-economische geweten van de organisatie te zijn en vooral analytisch en cijfermatig te werk te gaan. Tegenwoordig verlangt men daarbij echter dat hij/zij initiatiefrijk en maatschappelijk betrokken is, een sterk gevoel voor bestuurlijke verhoudingen heeft, de leiding neemt, ondersteunt, empatisch en resultaatgericht is en op een adequate wijze adviezen kan geven. Om aan deze eisen te kunnen voldoen is het van belang dat controllers deze competenties en vaardigheden beheersen en ontwikkelen. In een driedaagse training zullen de persoonlijke vaardigheden op het gebied van communiceren, overtuigen, ondersteunen en beïnvloeden aan bod komen. Aandachtspunten hierbij zijn: Hoe verwerf ik acceptatie en legitimiteit bij directie, managementteams, staffunctionarissen, experts en medewerkers en hoe behoud ik een onafhankelijke opstelling? Hoe ga ik om met weerstand? Onderwijsdoelen: Cursisten verdiepen hun inzicht in eigen vaardigheden en competenties om de interactie- en communicatieve aspecten van het controller vak adequaat uit te voeren. Na afronding van deze cursus kan de student: 1. de eigen vaardigheden en competenties in de communicatieve- en interactie-aspecten van het controllersvak inzichtelijk maken, evalueren en hierop reflecteren (D1). 2. deze vaardigheden en competenties toepassen en inzetten om aan de volgende eisen te voldoen (C2, D1): - initiatiefrijk en pro-actieve houding - een sterk gevoel voor bestuurlijke verhoudingen hebben - interveniëren op verschillende communicatieniveaus - de leiding nemen - ondersteuning bieden - empathisch en resultaatgericht zijn - op adequate wijze advies geven. 3. experimenteren met nieuw gedrag door middel van geboden theorieën, modellen en handvatten (D1). Literatuur: - Syllabus: Interactieve Vaardigheden en Competentie Ontwikkeling Toetsing: - Verplichte aanwezigheid college-dagen - Schrijven persoonlijk reflectieverslag op basis waarvan een mondeling eindgesprek plaatsvindt 22