CHAPTER VIII. Samenvatting
|
|
- Esmée van Doorn
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CHAPTER VIII Samenvatting Om verband tussen de toevoer van reactief organisch materiaal naar sedimenten in kustgebieden en de structuur van bodemdiergemeenschappen te kunnen vaststellen, werden gegevens over de afbraak en de biologische beschikbaarheid van organisch materiaal in sedimenten en gedetailleerde data over de structuur van bodemdiergemeenschappen verzameld. De koppeling van biogeochemische sedimenteigenschappen aan specifieke structurele kenmerken van bodemdiergemeenschappen kan ons inzicht in de mogelijke effecten van een verhoogde organische belasting door menselijke activiteit (b.v. door storting van slib uit zuiveringsinstallaties of bemesting) in de kustgebieden vergroten. Dit proefschrift behandelt verschillende geochemische en biologische benaderingen om de veranderingen van de kwaliteit van organisch materiaal te beschrijven. De monsterplaatsen lagen langs de transport route van organisch materiaal in de oostelijke Noordzee en werden gekozen op basis van verschillen in de fysische omstandigheden en contrasterende bodemdiergemeenschappen. Op deze manier werd een breed spectrum van sedimentair organisch materiaal met sterk uiteenlopende kwaliteit bemonsterd. Hoofdstuk II beschrijft de bodemdiergemeenschappen in termen van verticale verdeling, biomassa, aantallen en de voedingswijze op vier plaatsen in de Noordzee (Breeveertien, Friesche Front, Duitse Bocht en Skagerrak). Het vermogen van gravende en sediment etende organismen om het sediment te mengen (bioturbatie) werd gerelateerd aan de kwaliteit (afbreekbaarheid) van het organisch materiaal dat op het sediment toekomt. De verticale verdeling van de bodemdieren in het sediment kwam overeen met het verloop van de organische-koolstofconcentratie in het sediment. De trofische structuur van de bodemdiergemeenschap weerspiegelt de verschillen in kwaliteit van het toekomende organische materiaal. Sediment dat een grote hoeveelheid en hoge kwaliteit van organisch materiaal bevat (zoals op monsterlocatie Duitse Bocht ) werd bewoond door organismen die zeer ondiep voorkomen (minder dan 2 cm diep) en voornamelijk vers afgezet of weer opgewerveld materiaal als voedselbron gebruiken. Het sediment van het diepe station Skagerrak bevat een grote hoeveelheid aan vrij oud en al ver afgebroken organisch materiaal. Dit sediment werd bewoond door een gemeenschap bestaande uit diep gravende, kleine dieren die tot 20 cm onder het sediment oppervlak voorkomen en zich voornamelijk als sediment-eters of als predatoren voeden. De grootste 125
2 Chapter VIII verscheidenheid aan trofische groepen, de grootste dieren en het diepste voorkomen werd aangetroffen in sedimenten met een gemiddelde kwaliteit en hoeveelheid van het toekomende organische materiaal, zoals op het station Friese Front. De zeer dynamische, grofzandige bodem van monsterlocatie Breeveertien werd nauwelijks bewoond, mogelijk omdat de stroomsnelheid hier zeer hoog is en omdat de hoeveelheid organisch materiaal in dit sediment zeer gering is. Met behulp van een eenvoudig model van vroege diagenese werd het mogelijke effect van bioturbatie op de verticale verdeling van voedsel in de bodem onderzocht. Bij een bepaalde bioturbatie-coëfficiënt voorspelde het model dat de totale microbiële afbraak op diepte een optimum bereikt als het toekomende organische materiaal van een middelmatige kwaliteit is. Bovendien, als het toekomende organische materiaal een zeer hoge kwaliteit heeft, konden de bodemdieren het organisch materiaal tot op grotere diepte mengen. De voorspellingen van het model kwamen goed overeen met de indeling van de bodemdieren in bioturbatiecategorieën die op basis van hun gedrag gedefinieerd werden (soorten die de afzetting van materiaal aan de oppervlakte veroorzaken surface deposition, soorten die materiaal door de hele sedimentkolom mengen biodiffusion en soorten die materiaal vanuit diepere lagen tot aan de oppervlakte transporteren conveyor-belt transport ). Een intensieve menging door biodiffusie werd op het station met een gemiddelde kwaliteit van het toekomende organische materiaal waargenomen (Friese Front) en een geringe menging op het station met een hoge kwaliteit van het toekomende organische materiaal (Duitse Bocht). De hoofdstukken III en IV beschrijven de resultaten die behaald zijn op basis van biochemische, kinetische benaderingen om de voedselkwaliteit van organisch materiaal in sedimenten te bepalen. In hoofdstuk III wordt de voedselkwaliteit van sedimentair eiwit materiaal afkomstig van het Brouwershavensche-gat, Breeveertien, Friesche Front, Duitse Bocht en het Skagerrak met behulp van een enzymatische methode onderzocht, waarbij de verteerbaarheid (afbraakconstante van eiwitten onder invloed van het enzym protease) en de fractie biologisch beschikbare aminozuren bepaald werd. De biologisch beschikbare fractie in de sedimenten varieerde tussen 14 tot 50 % en was over het algemeen lager vergeleken met de fraktie in de bronnen van organisch materiaal, zoals algen (40 tot 43 %), plankton ( ongeveer 80%) en bacteriën (57 tot 72%). De eerste- orde afbraakconstante van het eiwit materiaal varieerde tussen de stations (0.3 tot 3.1 uur -1 ) en werd systematisch kleiner naarmate het organisch materiaal minder reactief werd. De totale concentratie van zowel de totale als ook de enzymatisch afbreekbare (= biologisch beschikbare) voorraad aan aminozuren nam toe in noordelijke richting waar fijnkorrelige sedimenten zich ophopen, terwijl de relatieve bijdrage van biologisch beschikbare aminozuren tot de totale voorraad aan aminozuren afneemt. In sedimenten werden grote verschillen waargenomen tussen de aminozuur samenstelling van de enzymatisch afbreekbare aminozuren en de totale pool, terwijl de verschillen marginaal waren in bronorganismen. Mogelijke verklaringen voor de preferentiële afbraak van bepaalde aminozuren door 126
3 protease in sedimenten zijn (a) dat het enzym een voorkeur heeft voor bepaalde bindingen (b) dat aminozuren beschermd zijn tegen protease omdat ze in structurele delen zijn ingebouwd (geldt voor glycine en methionine) (c) bescherming door aanhechting of binding aan sedimentpartikels (geldt voor basische aminozuren zoals arginine, histidine en methionine) Arginine en histidine spelen mogelijk een belangrijke rol in de voeding van sediment- eters omdat er een tekort aan is in het organische materiaal afkomstig van het sediment, waardoor de groei van de dieren beperkt wordt. De sterke binding aan sedimentpartikels, moeilijke enzymatische afsplitsing en hun voorkomen in structurele bouwstenen maken deze aminozuren minder beschikbaar voor sediment- eters. Het relatieve aandeel aan basische aminozuren neemt dan ook toe als de voedselkwaliteit van het organisch materiaal in sedimenten stijgt. Als tweede benadering om de potentiële voedselkwaliteit van organisch materiaal afkomstig uit sedimenten te meten (Hoofdstuk IV), werd de kooldioxyde produktie op zes stations in de Noordzee (stations Brouwershavensche-gat, Breeveertien, Friese Front, Duitse Bocht en Skagerrak), op twee stations op een getijdeplaat (stations Molenplaat 2 en 3) en op een mosselbank (station Zandkreek) bepaald. De afbraaksnelheid van organisch materiaal en zijn eerste-orde afbraakconstante werden in sediment water slurries gemeten die van verticale sedimentkernen afkomstig waren. De hoogste afbraaksnelheid werd over het algemeen aan de oppervlakte gemeten (oplopend tot 3 µmole CO 2 gram sediment 1 dag -1 ), waarbij de getijdegebieden een steiler profiel hadden dan de Noordzeesedimenten. De vergelijking van de diepte geïntegreerd afbraak (gebaseerd op kooldioxyde produktie in de slurries) met literatuur data (gebaseerd op zuurstof flux in onbeschadigde sedimenten), liet zien dat de resultaten van de slurry incubaties opgeschaald kunnen worden tot grotere oppervlaktes (met als waardes tussen 9 tot 147 mmole CO 2 m -2 dag -1 ) en vergelijkbaar zijn met metingen onder in situ omstandigheden. De gevoeligheid van in het sediment aanwezig organisch materiaal voor microbiële afbraak was duidelijk verschillend onder zuurstofrijke (oftewel aërobe ) en zuurstofloze (oftewel anaërobe ) omstandigheden. De resultaten duiden erop dat aërobe afbraak efficiënter is dan anaërobe afbraak als de totale mineralisatie minder dan ongeveer 0.1 µmole CO 2 g -1 droog sediment dag -1, oftewel minder dan 20 mmole CO 2 m -2 dag 1 bedraagt. Het feit dat er geen duidelijke trend bij een toenemende afbreekbaarheid (in het gebied tussen de 20 tot 800 µmole CO 2 g -1 TOC dag -1 ) gevonden werd, wijst erop dat de verschillen tussen aërobe en anaërobe afbraak niet aan de kwaliteit van het organisch materiaal gekoppeld zijn. Mogelijk is er een kritische grens van de hoeveelheid afbreekbaar materiaal aanwezig in het sediment, waaronder de geringere energiewinst voor de anaërobe bacteriën hun groei meer gaat beperken dan dit bij aerobe bacteriën het geval is. De eersteorde afbraakconstante, berekend als diepte-gemiddelden, varieerden tussen 0.1 tot 2.5 jaar -1. De mineralisatie werd als beschikbare energie voor de bodemdieren geïnterpreteerd en was positief gerelateerd aan de geschatte 127
4 Chapter VIII respiratie van de bodemdiergemeenschap. Op de monsterplaatsen in het getijdegebied was de bijdrage van het macrobenthos lager dan op basis van sedimentrespiratie zou worden verwacht. Hoofdstuk V richt zich op de chemische analyse van sedimentair organisch materiaal op de Noordzeestations (Brouwershavensche-gat A en B, Breeveertien, Friese Front, Duitse Bocht en Skagerrak). Om de afbraaktoestand van de sedimenten te bepalen werden deze onderzocht op aminozuren afkomstig uit eiwitten, niet in eiwit voorkomende aminozuren, aminosuikers en algemene bestanddelen zoals organisch koolstof, stikstof, totaal aminozuren en suikers). De vergelijking van de aminozuren samenstelling tussen monsters met zeer verschillende kwaliteit (algen, kustsedimenten, diepzee sedimenten) liet systematische veranderingen in de samenstelling zien naarmate de afbraak voortschrijdt. Om te onderzoeken of de moleculaire kenmerken een betrouwbare basis voor de kwaliteitsbepaling zijn, werden de resultaten van deze studie samen met literatuur data in een PCA (Principal Component Analysis) onderzocht. De vergelijking met beter onderzochte kwaliteitsindicatoren zoals aminosuikers bevestigde dat de aminozuursamenstelling inderdaad een aanwijzing voor de kwaliteit van het organisch materiaal is. Met name glycine, serine, en threonine werden opgehoopt in sterk afgebroken materiaal en phenylalanine, glutaminezuur, tyrosine, leucine en isoleucine werden meer uitgeput naarmate het materiaal ouder werd. De selectieve bewaring van structurele onderdelen (zoals celwanden van algen, chitine) en de preferentiële afbraak van de celinhoud schijnt een belangrijke verklaring voor de verschillen in het gedrag van deze componenten te zijn. Enkele essentiële aminozuren, die niet zelf door de dieren aangemaakt kunnen worden (arginine, methionine en histidine), kwamen in lagere concentraties voor in Noordzee sedimenten dan in het weefsel van organismen, en zouden daarom beperkend kunnen zijn voor de groei van sedimenteters. Tijdens de afbraak van organisch materiaal verandert de moleculaire samenstelling en voedselkwaliteit en afbraakconstante nemen af. Hoewel deze veranderingen al eerder zijn waargenomen (hoofdstuk V), zijn ze nog niet eerder gekwantificeerd en ook nog niet aan de afbraakkinetiek gerelateerd. In hoofdstuk VI wordt de op eiwitaminozuur gebaseerde afbraak index uitgebreid naar een bredere range van omstandigheden (met meer nadruk op niet reactieve diepzeesedimenten) en gerelateerd aan onafhankelijke indicatoren van de mate van afbraak zoals enzymatische afbreekbaarheid (hoofdstuk III) en de eerste orde afbraakconstante (hoofdstuk IV). De resultaten laten zien dat de index het zelfde beeld geeft als klassieke maten zoals niet-eiwitaminozuren en aminosuikers, maar ook met kinetisch bepaalde parameters zoals de enzymatisch afbreekbare fractie en de eerste-orde afbraakconstante van organische koolstof. De relatieve concentratie van niet uit eiwit afkomstige aminozuren is negatief gerelateerd aan de afbraakindex in het bereik tussen 2 tot 0 wat een geringe kwaliteit aanduidt. De concentratie van amino suikers was positief gerelateerd aan de afbraakindex over een breder kwaliteitsbereik (tussen 128
5 2 en 1). De fractie van biologisch beschikbare aminozuren was positief gerelateerd aan de afbraak index tussen 0 tot 1.5 waardoor relatief reactief materiaal wordt gekenmerkt. De logaritme van de eerste-orde afbraak constante, die de meest directe maat is voor de afbreekbaarheid van organisch materiaal, correleert goed over het hele bereik van de index (tussen -2 en 1.5). Dit nieuwe verband tussen de afbraaktoestand van organisch materiaal, zijn samenstelling en reactiviteit, biedt ons een stevige basis om het gedrag van particulair organisch materiaal in de oceaan en zijn sedimenten beter te kunnen voorspellen. Bovendien stelt het ons in staat om de kwaliteit van het organisch materiaal alleen op basis van zijn samenstelling te bepalen. 129
Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma
Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 2
De diverse bodemgemeenschap van estuariene- en kustsedimenten floreert in een omgeving waar organisch koolstof van verschillende herkomst wordt verdund met sedimentpartikels op het moment dat het organisch
Nadere informatieVuilstort perkolaat in de ondergrond - plek van complexe en dynamische eukaryotische gemeenschappen
Vuilstort perkolaat in de ondergrond - plek van complexe en dynamische eukaryotische gemeenschappen Samenvatting Onderzoek naar de natuurlijke afzwakking van vervuiling in grondwater heeft zich voornamelijk
Nadere informatieOrganismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof
Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme
Nadere informatiemet andere modellen voor gas- en substraatdiffusie zijn zeer waardevol voor het bestuderen van de aërobe microbiële activiteit in bodems.
Samenvatting Door een toename van het milieubewust zijn, is bodemverontreiniging een groot probleem voor besturen wereldwijd. Minerale olie is één van de meest voorkomende bronnen van bodemverontreiniging.
Nadere informatieSAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als
109 SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als brandvertragers, vanwege hun thermostabiliteit, chemische
Nadere informatieDe Kracht van Eiwit. Hans Wassink. EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 Februari 2009, Noordwijkerhout
De Kracht van Eiwit Hans Wassink EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 Februari 2009, Noordwijkerhout Programma Eigen Kracht 10.00 uur De Kracht van Eiwit Hans Wassink 11.15 uur Afslanken met IJzer
Nadere informatieCycling of iron and manganese in freshwater, estuarine and deep sea sediments Ferro, Imola
Cycling of iron and manganese in freshwater, estuarine and deep sea sediments Ferro, Imola IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
Nadere informatieParticles Matter: Transformation of Suspended Particles in Constructed Wetlands B.T.M. Mulling
Particles Matter: Transformation of Suspended Particles in Constructed Wetlands B.T.M. Mulling Zwevende stof vormt een complex mengsel van allerlei verschillende deeltjes, en speelt een belangrijke rol
Nadere informatiePure Whey Eiwit - Kennismakingsset
Zo ondersteunt Pure Whey Eiwit uw gezondheid Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen voor het lichaam. Ze zijn nodig voor groei, herstel en instandhouding van lichaamscellen en weefsels. Niet voor niets
Nadere informatieViral Lysis of Marine Microbes in Relation to Vertical Stratification K.D.A. Mojica
Viral Lysis of Marine Microbes in Relation to Vertical Stratification K.D.A. Mojica Mariene micro-organismen vertegenwoordigen het grootste reservoir van organische koolstof in de oceaan en hebben een
Nadere informatieAminozuren Kleine stukjes eiwit kunnen de celwand van een bacterie sterker maken. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren.
Activiteit 5 Peptidebindingen en Penicilline Aminozuren Kleine stukjes eiwit kunnen de celwand van een bacterie sterker maken. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. In de natuur komen ongeveer 100 verschillende
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting
Chapter 9 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Geschat wordt dat ongeveer 20-30% van de bevolking drager is van Staphylococcus aureus (S. aureus), een Gram-positief
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieMicroscale Spatial Distributions of Microbes in Marine Intertidal Sediments and Photosynthetic Microbial Mats C. de Carvalho Domingos Carreira
Microscale Spatial Distributions of Microbes in Marine Intertidal Sediments and Photosynthetic Microbial Mats C. de Carvalho Domingos Carreira Samenvatting 142 Samenvatting Marine sedimenten hebben de
Nadere informatieHoofdstukken 2 Hoofdstukken 5 Hoofdstuk 2
Archaea vormen één van de drie domeinen van het leven op Aarde en vormen tezamen met de bacteriën de prokaryoten. De toepassing van moleculaire technieken zoals de analyse van ribosomaal DNA en lipiden
Nadere informatieH :58 Pagina 113. Chapter. Nederlandse Samenvatting
H8 03-12-2002 16:58 Pagina 113 8 Chapter Nederlandse Samenvatting H8 03-12-2002 16:58 Pagina 114 Chapter 8 Nederlandse Samenvatting Een roestige fiets, een ranzig stukje boter, zomaar twee voorbeelden
Nadere informatieAlette Langenhoff. Anaërobe afbraak van benzeen; Het ultieme bewijs
Alette Langenhoff Anaërobe afbraak van benzeen; Het ultieme bewijs 1 Bewijsvoering afbraak US EPA: Three lines of evidence 1. Het meten van de verdwijning van de uitgangsstof (de verontreiniging); 2. Het
Nadere informatieOptimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische
Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker Wondzorg Symposium 14 oktober 2014 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of
Nadere informatieGrondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken
Grondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken Resultaten WAHYD Hoe zit het in elkaar: afkijken bij Noord-Brabant In het onderzoeksproject WAHYD (Waterkwaliteit op basis van Afkomst en HYDrologische systeemanalyse)
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting 7.1 Introductie Dit proefschrift behandeld de globale patronen van de koolstof en water balans van het land oppervlak bepaald met eddy co-variantie data. Observaties
Nadere informatie- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur
Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, 9.00-12.00 uur - Begin met het invullen van je naam en registratienummer. - Alle antwoorden moeten op het vragenformulier
Nadere informatiehoofdstuk één hoofdstuk twee
Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar hemolytische foetale bloedarmoede en foetale hydrops. Hemolytische foetale bloedarmoede ontstaat door afbraak van rode bloedcellen. Foetale hydrops betreft het
Nadere informatieSamenvatting Zure gassen zijn veelvuldig aanwezig in verschillende concentraties in industriële gassen. Deze moeten vaak verwijderd worden vanwege corrosie preventie, operationele, economische en/of milieu
Nadere informatieSportcafé. (Sport)voeding in functie van prestatie en herstel
Sportcafé (Sport)voeding in functie van prestatie en herstel Opzet Voeding Vocht Koolhydraten Eiwitten Eten en drinken rondom inspanning Vragen Belang sportvoeding Gezondheid / energie Optimale prestatie
Nadere informatieWAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN?
WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN? Eiwitten (proteïnen) zijn een vast onderdeel van onze natuurlijke voeding. Bij het verteringsproces worden ze afgebroken tot hun bouwstenen (aminozuren)
Nadere informatieToestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015)
Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Belangrijkste toestand en trend resultaten thema s waterkwaliteit, leefomgeving, fauna en flora Opzet Evaluatie natuurlijkheid hoofdlijnen Thema waterkwaliteit Thema
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Alle levende organismen zijn afhankelijk van energie; zonder energie is er geen leven mogelijk. Uit de thermodynamica is bekend dat energie niet gemaakt kan worden, maar ook niet
Nadere informatieEcosysteem voedselrelaties
Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.
Nadere informatieDe Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans
De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE41, 2017-2018 Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans Weende-analyse: DS-gehalte Droge stof (DS): Het materiaal dat overblijft als, door verwarming
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 138 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Een belangrijke functie van de nier is het uitscheiden van afvalstoffen via de urine. Grote hoeveelheden water en kleine stoffen
Nadere informatieSamenvatting De kleurverandering van bladeren is een van de opvallendste kenmerken van de herfst voordat ze afsterven en afvallen. Tijdens de herfst worden de bouwstoffen die aanwezig zijn in het blad
Nadere informatieFunctioneren van het voedselweb in het Eems estuarium onder gemiddelde en extreme omstandigheden
Functioneren van het voedselweb in het Eems estuarium onder gemiddelde en extreme omstandigheden Victor N. de Jonge, november 2013 Het Eems estuarium vormt ecologisch gezien één groot geheel, maar dat
Nadere informatieOntwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid
Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en
Nadere informatieInvestigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan
Investigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan Samenvatting Dit proefschrift gaat over de stikstofcyclus in het Nederlandse kustgebied, waarbij zowel de waterkolom als het sediment
Nadere informatieVoedingsvezel % (m/m) 1.1. Koolhydraten (berekend) 2 % (m/m) 5.4
Analysecertificaat Analytical Service Manager Klantcode Uw projectnaam Uw projectnummer Uw ordernummer Quotationcode Aantal monsters Ronald Van Der Schaaf HE0012223 Whey Protein Bodymass LTI&2015004614
Nadere informatieCitation for published version (APA): Wijsman, J. W. M. (2001). Early diagenetic processes in northwestern Black Sea sediments Groningen: s.n.
University of Groningen Early diagenetic processes in northwestern Black Sea sediments Wijsman, Johannes Wijnandus Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatie2.2 De Weende-analyse bij veevoeding
2.2 De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE31-VE41, 2018-2019 Auteur: E. Held; bewerkt door H. Hermans : Hoofdstuk 2 De Weende-analyse (presentatie) 1 Bij het oprispen boeren komt methaan (CH4)
Nadere informatieKoolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)
Koninklijk Royal Netherlands Nederlands Institute Instituut for voor Sea Research Zeeonderzoek Koolstofcyclus in de zee Stefan Schouten NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research
Nadere informatieNederlandse samenvatting - voor niet-vakgenoten -
Nederlandse samenvatting - voor niet-vakgenoten - Nederlandse samenvatting voor niet-vakgenoten In dit proefschrift staat het metaal koper centraal. Koper komt vooral via de voeding in het lichaam van
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieBepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater
Bepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater april 2005 One Cue Systems Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming
Nadere informatieBOUWSTENEN VAN HET LEVEN
BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn
Nadere informatieSedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord
Sedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord In het gebied tussen de strekdammen bij Strand Horst Noord en de bebouwing van Harderwijk ligt een klein natuurgebied
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
121 Samenvatting Antioxidanten spelen een belangrijke rol in tal van biochemische processen, variërend van het ontstaan van ziekten tot het verouderen van voedingsmiddelen. Om deze rol accuraat te kunnen
Nadere informatieEcologische Monitoring Kustverdedigingsproject Oostende. (t 0 -situatie, fase 3) AANVULLENDE STUDIE:
Ecologische Monitoring Kustverdedigingsproject Oostende (t 0 -situatie, fase 3) AANVULLENDE STUDIE: KWANTIFICERING EN KWALIFICERING VAN ORGANISCH MATERIAAL IN MARIENE SEDIMENTEN: HUN ONDERLINGE RELATIES
Nadere informatieRICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE
1996L0008 NL 20.06.2007 001.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B RICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE van 26 februari
Nadere informatieKlinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie
Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Kinderen en jongvolwassenen met een fysieke beperking, zoals cerebrale parese (CP), ervaren vaak loopproblemen in het dagelijks leven. Veelgehoorde
Nadere informatieArchaebacteriën. Eubacteriën. Eukaryoot
H5n 10-09-2001 16:41 Pagina 100 Samenvatting De gist Saccharomyces cerevisiae is bij de meeste mensen bekend als bakkersgist en wordt behalve voor het bereiden van brood onder andere ook gebruikt voor
Nadere informatieOPGERICHT IN 1988 ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU
OPGERICHT IN 1988 SWISS PKU ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU SWISS PKU 1 WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGS- STOORNISSEN? Eiwitten
Nadere informatie3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41
3 1 Functionele morfologie van de cel 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 2.1 Bouw en functie van het eenheidsmembraan 10 2.2 Overzicht van de celorganellen
Nadere informatieAlgemene beschrijving van een cel en aminozuur transport
Nederlandse amenvatting voor de leek nederlandse samenvatting De titel van mijn proefschrift Kinetiek, dynamiek en lokalisatie van basische-aminozuur transportsystemen in accharomyces cerevisiae geeft
Nadere informatieKwetsbaarheid veenbasis: labmetingen en modelmatige evaluatie. Rob Hendriks
Kwetsbaarheid veenbasis: labmetingen en modelmatige evaluatie Rob Hendriks 27-3-2018 Inhoud presentatie 1. Hoe de veenbasis werkt 2. Metingen weerstand veenbasis 3. Wegzijging bij gemeten weerstanden 4.
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Wat voor eiwit ben jij? (Basis)
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Wat voor eiwit ben jij? (Basis) Deel 1 In het DNA ligt het erfelijk materiaal van een organisme in code opgeslagen. Deze code is opgebouwd uit vier nucleotiden: adenosine
Nadere informatiePKU 2-shake. Indicatie: Phenylketonurie Hyperphenylalaninemie. Bereiding: Eén sachet PKU 2-shake wordt in 100 ml water opgelost.
PKU 2-shake Omschrijving: PKU 2-shake bevat een fenylalaninevrij aminozuurmengsel, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en spoorelementen en is aangepast aan de voedingsbehoefte van kinderen van
Nadere informatieBAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers
Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Arcadis B-ware Deltares Radboud Universiteit Nijmegen Waterschappen Witteveen en Bos Diverse deelprojecten: Radboud universiteit Nijmegen veldexperimenten
Nadere informatieBVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen
BVB Substrates Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen Marc Spierings 9 en 10 juni 2016 1 2 Het belang van groen 3 Het gewenste eindbeeld? Enkele parameters Goed ontwerp Goed bestek Kennis van
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
139 Staphylococcus aureus is één van de belangrijkste bacteriën verantwoordelijk voor implantaat gerelateerde infecties. Biomateriaal gerelateerde infecties beginnen met reversibele hechting van bacteriën
Nadere informatieBodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1
Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4
Nadere informatiegegevens van de mannen die aan het begin van het onderzoek nog geen HVZ en geen diabetes hadden.
Samenvatting In hoofdstuk 1 hebben we het belang en het doel van het onderzoek in dit proefschrift beschreven. Wereldwijd vormen hart- en vaatziekten (HVZ) de belangrijkste oorzaak van sterfte. Volgens
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Aminoven 5% oplossing voor infusie Aminoven 10% oplossing voor infusie Aminoven 15% oplossing voor infusie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Aminoven 5% oplossing voor infusie Aminoven 10% oplossing voor infusie Aminoven 15% oplossing voor infusie Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel
Nadere informatieSamenvatting. Figuur 1: Anabolisme en katabolisme van glucosylceramide. +UDP-Glc. Glucose + HN 13 O O HO HO. Ceramide. OH Glucosylceramide.
Iminosuikers zijn suiker (koolhydraat) derivaten waarin de ring-zuurstof is vervangen door een stikstof. Deze groep van gehydroxyleerde alkaloïden heeft interessante biologische eigenschappen. Ze blijken
Nadere informatieHet lezen van de etiketten
Terug naar vorige hoofdstuk Terug naar inhoudsopgave Verder naar volgende hoofdstuk Het lezen de etiketten De inhoud dit hoofdstuk: Vergelijkende voedsel analyses Wat er in de wet staat - en wat niet Mineralen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 157 N ederlandse samenvatting Nederlandse Samenvatting 158 Nederlandse samenvatting Het aantal gevallen van huidkanker, waaronder melanoom, neemt nog steeds toe in de westerse
Nadere informatieWaterkwaliteitsbepaling m.b.v. Macrofauna
Inhoud Waterkwaliteitsbepaling m.b.v. Macrofauna Inleiding Proef 1. Algemene bepalingen. Proef 2. Bepaling waterkwaliteit met behulp van kleine waterdieren (makrofauna). Verzameltabel voor alle resultaten.
Nadere informatieRICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE. van 26 februari 1996
Nr. L 55/22 NL I Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen 6. 3. 96 RICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE van 26 februari 1996 inzake voedingsmiddelen die zijn bestemd om in energiebeperkte diëten te
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
129 Samenvatting in het Nederlands Het onderzoeksgebied De Middellandse Zee is een bijna-gesloten bekken dat wordt omgeven door de Afrikaanse en Euraziatische continenten. De enige verbinding met de oceaan
Nadere informatie25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015
Bijeenkomst 19 februari 2015 Jouke Velstra (Acacia Water) 4 Sturen met Water De basisgedachte is dat per perceel de grondwaterstand actief wordt geregeld. Onderwater drainage (OWD) geeft een directe relatie
Nadere informatieNieuwsbrief van bijen@wur juli 2008 Stuifmeel en honingbijen. Sjef van der Steen, bijen@wur
Nieuwsbrief van bijen@wur juli 2008 Stuifmeel en honingbijen Sjef van der Steen, bijen@wur In BeeWorld van maart en juni 2005 stond een interessante artikelreeks van de Zwitserse onderzoekers Keller, Fluri
Nadere informatieHenrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie
Mosselkweek & Natuur KOMPRO Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Aad Smaal, Pauline Kamermans, Karin Troost, Margriet v Asch, Marnix v Stralen, Jacob Capelle, Sander Glorius,..,.. Overzicht
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. VAMIN 14 gn, oplossing voor infusie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER VAMIN 14 gn, oplossing voor infusie Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar
Nadere informatiehoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2
Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Gisten zijn ééncellige organismen. Er zijn veel verschillende soorten gisten, waarvan Saccharomyces cerevisiae, oftewel bakkersgist, de bekendste is. Gisten worden al sinds de
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
Inleiding Zowel door natuurlijke processen (vulkanische activiteit, bosbranden en biologische processen) als menselijke activiteiten (industrie, landbouw en verkeer) zijn verscheidene organische stoffen
Nadere informatieBIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van
Nadere informatieOpdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp
Opdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp Inleiding voor de docent: Onverwachte gaten in het curriculum en in BINAS In deze opdracht gaat de aandacht naar de samenhang tussen de processen die een
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieVoeding. Voeding = eten
Voeding Voeding = eten Alle dieren en mensen moeten eten om in leven te blijven!! Goed voer is belangrijk voor een goede conditie Voeding Vitaminen Vit. A Vit. B 1-12 Vit. C Waar wordt het voer /eten voor
Nadere informatiePraktijkproef Super FK in Paprika 2010 bij de start van de teelt.
Praktijkproef Super FK in Paprika 20 bij de start van de teelt. Inleiding: Het doseren van Super FK zorgt primair voor een actiever/vegetatiever gewas, een betere en vollere gewasstand, met een betere
Nadere informatieGrowth and Functioning of the Microbial Plankton Community: Effects of Temperature, Nutrients and Light V.S. Brauer
Growth and Functioning of the Microbial Plankton Community: Effects of Temperature, Nutrients and Light V.S. Brauer Samenvatting 140 Plankton vormt de basis van de voedselketens in meren, zeeën en oceanen.
Nadere informatieSAMENVATTING 141 Aminozuren zijn bouwstenen voor de synthese van eiwitten die nodig zijn voor de groei van een organisme. De synthese van aminozuren kost energie dat wordt gewonnen uit de voedingstoffen
Nadere informatieInteraktie tussen koper in oppervlaktewater, de structuur van microbiële levensgemeenschappen en histamine concentraties in eetbare kreeftachtigen
15 Samenvatting Interaktie tussen koper in oppervlaktewater, de structuur van microbiële levensgemeenschappen en histamine concentraties in eetbare kreeftachtigen Vervuiling van oppervlaktewater, vooral
Nadere informatieMulti-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak
Multi-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak Samenvatting O. BORIRAK Het hoofddoel van het onderzoek beschreven in dit
Nadere informatieChapter. De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie. Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie. Nederlandse samenvatting
Chapter 9 Nederlandse samenvatting De Longcirculatie in Pulmonale Hypertensie Nieuwe inzichten in Rechter Ventrikel- & Longfysiologie Samenvatting Pulmonale arteriële hypertensie is een ziekte van de longvaten,
Nadere informatieKan de rekening van stikstofemissie nu nog ten laste komen van natuurkwaliteit?
Kan de rekening van stikstofemissie nu nog ten laste komen van natuurkwaliteit? BSF Arnold van den Burg Stichting BioSFeer Artikel 6, lid 3 Habitatrichtlijn moet zo worden uitgelegd dat het niet in de
Nadere informatieIntermezzo, De expressie van een eiwit.
Samenvatting Bacteriën leven in een omgeving die voortdurend en snel verandert. Om adequaat te kunnen reageren op deze veranderingen beschikken bacteriën over tal van sensor systemen die de omgeving in
Nadere informatieOrganische stof what else? Marjoleine Hanegraaf
Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Vraagstelling Aanleiding: Vuistregel voor de afbraak: 2% per jaar (range 1.6 2.4%) 1 Ervaringsfeit veel telers: variatie in de afbraak, mogelijk >2% Onderzoeksvraag:
Nadere informatieDe ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven
Samenvatting Op weg naar de moleculaire detectie van leven op Mars De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven drastisch veranderd en de verwachtingen voor het
Nadere informatieWeerstand tegen strorning in de Gorai rivier
Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier Samenvatting In deze studie wordt de weerstand tegen strorning in de Gorai rivier onderzocht. Als basis voor deze studie zijn veldmetingen gebruikt die gedaan
Nadere informatieInleiding 25/03/2016. Viscollageen/gelatine: Eigenschappen en toepassingen
Viscollageen/gelatine: Eigenschappen en toepassingen Inleiding Collageen is het belangrijkste fibrillair eiwit in beenderen, kraakbeen, huiden; Omvat alle 20 aminozuren; Gelatine = warm-water-oplosbaar
Nadere informatieDe Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Nadere informatieEindexamen biologie havo 2005-I
4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden twee punten toegekend. Bolletjesslikkers 1 A 2 C 3 Het antwoord bevat de notie dat maagsap zuur bevat dat via de open maagportier
Nadere informatieOrganische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein
Organische vracht continue on-line bewaken Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein Waardeketen Organische stoffen TOC/CZV correlatie Inhoud Afvalwater karakteristiek zuivel-industrie Redenen om
Nadere informatieOppervlaktewater in Nederland
Indicator 20 januari 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederland heeft een grote verscheidenheid
Nadere informatieMemo. Datum 21 december 2016 Aantal pagina's 5 Van Bas van der Zaan. Doorkiesnummer +31(0)
Memo Aantal pagina's 5 Van Bas van der Zaan Doorkiesnummer +31(0)88335 7179 E-mail bas.vanderzaan@deltares.nl Onderwerp Samenvatting onderzoek thermische verwarming van de bodem voor stimulatie biologische
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 185 Substance P and the Neurokinin 1 Receptor: from behavior to bioanalysis Affectieve stoornissen zoals angst en depressie zijn aandoeningen die een grote
Nadere informatieEiwitten. Voeding en Welzijn
Eiwitten Voeding en Welzijn Vandaag Mindmap Maak een mindmap Wat weet je allemaal over eiwitten? Filmpje Filmpje Wat is je opgevallen in het filmpje? Wat wist je nog niet? Opdracht Pak ons voedsel erbij.
Nadere informatieEffecten verzuring en vermesting in bossen: achteruitgang sperwer tot (in) de bodem uitgezocht. Of: Honger door slechte voedselkwaliteit
Effecten verzuring en vermesting in bossen: achteruitgang sperwer tot (in) de bodem uitgezocht Of: Honger door slechte voedselkwaliteit Arnold van den Burg Stichting BioSFeer BSF Honger = gebrek aan voedingstoffen
Nadere informatieThree-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier
Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier Samenvatting 10 190 Hoofdstuk 10 Driedimensionale visualisatie van contactnetwerken in granulair materiaal Het onderzoek
Nadere informatie