Inhoud Biomoleculen Inleiding Koolhydraten (suikers) Lipiden (vetten) Aminozuren, peptiden en proteïnen (eiwitten)

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud Biomoleculen Inleiding Koolhydraten (suikers) Lipiden (vetten) Aminozuren, peptiden en proteïnen (eiwitten)"

Monique de Ruiter
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 XI 1 Biomoleculen Inleiding Koolhydraten (suikers) Monosachariden en disachariden Polysachariden Glycosaminoglycanen Complexe suikers van de celmembraan Lipiden (vetten) Vetzuren maken esterbindingen Glycolipiden Overige lipiden Aminozuren, peptiden en proteïnen (eiwitten) Polaire en apolaire zijketens Peptidebinding Primaire eiwitstuctuur en structuurhomologie Basen, nucleotiden en nucleïnezuren Dubbele helixstructuur Enzymen zijn de katalysatoren van het metabolisme Classificatie van enzymen Literatuur Wat is metabolisme? Inleiding Wat is metabolisme? Metabolisme is een groot actieterrein Metabole paden Metabole flux Anabole en katabole wegen Katabolisme Anabolisme Ribonucleotiden als metabole dragers ATP NADH, NADPHen FADH Co-enzym A Andere dragers Het metabolisme wordt intensief geregeld Regeling van de hoeveelheid parallel werkende enzymmoleculen Regeling van de enzymactiviteit Regeling van de toegankelijkheid van het enzym voor het substraat Beperken van diffusieafstanden en ongewenste reacties Verdeling van metabole paden over celcompartimenten Stofwisselingsziekten Metabool onderzoek Metabolisme op het internet Literatuur

2 XII 3 Glycolyse Inleiding Een oude heirbaan afgelijnd met wetenschappelijke mijlpalen Overzicht van de glycolyse Glucoseopname in de cel Het chemisch mechanisme van de glycolyse De verdere metabole bestemming van pyruvaat Regeling van de glycolyse Regeling van bestaande enzymen Regeling door aanmaak van nieuwe enzymen Metabolisme van fructose en galactose Gevolgen van toegenomen sucrosegebruik Lactose is de voedingssuiker van zoogdierenmelk Literatuur Mitochondriale koolstofverbranding Mitochondriën Oxidatieve decarboxylering Het pyruvaatdehydrogenasecomplex Regeling van het pyruvaatdehydrogenasecomplex Citroenzuurcyclus Algemeen Regeling van de flux van de citroenzuurcyclus Biosynthetische functies van de citroenzuurcyclus: anaplerose Bèta-oxidatie van vetzuren Vetzuuropname, vetzuuractivering en vetzuurimport in de mitochondriale matrix De eigenlijke bèta-oxidatie Ketonlichamen Peroxisomale vetzuuroxidatie Aminozuuroxidatie Literatuur Oxidatieve fosforylering Inleiding Overzicht van de oxidatieve fosforylering Energetica van redoxreacties Overzicht van de elektronentransportketen Eiwitcomplexen van de elektronentransportketen Mitochondriale ATP-synthase Maximaal rendement van de oxidatieve fosforylering Respiratoire ontkoppeling Zuurstof is een potentieel gevaarlijk molecuul Shuttles voor cytoplasmatisch NADH Mitochondriale ziekten Literatuur Glycogeenmetabolisme, gluconeogenese en pentosefosfaatweg Inleiding

3 XIII 6.2 Glycogeenmetabolisme Glycogenolyse Glucose-1-fosfaat in lever en spieren Glycogeensynthese Regeling van het glycogeenmetabolisme Gluconeogenese Drie bijzondere reacties Eiwit- en vetreserve leveren belangrijke substraten Reciproke regeling van gluconeogenese en glycolyse Glycogenosen Pentosefosfaatweg Inleiding De oxidatieve fase Interconversie tussen pentosefosfaten Transketolase en transaldolase sluiten de pentosefosfaten aan op de glycolyse Vier verschillende modaliteiten van werking van de pentosefosfaatweg Literatuur Vetzuur- en cholesterolsynthese Inleiding Vetzuursynthese Inleiding Vetzuursynthese is niet het omgekeerde van bèta-oxidatie Drie fasen van de vetzuursynthese Vetzuursynthase maakt palmitaat Vetzuurelongatie en -desaturatie Reciproke regeling van vetzuursynthese en bèta-oxidatie van vetzuren Van vetzuren naar triglyceriden en terug De novo cholesterolsynthese Inleiding Drie fasen in de de novo synthese van cholesterol Synthese van IPPP, de geactiveerde bouwsteen Polymerisatie van IPPP tot squaleen (C30) Ringvorming en zijketenmodificaties Synthese van andere isoprenoïden Afstemming van de flux van de novo cholesterolsynthese op opnamemogelijkheid van exogeen cholesterol Verdeling van voedings- en de novo cholesterol over het lichaam door lipoproteïnen Relatie tussen de novo synthese en aanvoer van voedingscholesterol Cholesterolopstapeling in de vaatwand veroorzaakt atherosclerose Statinen remmen de enzymatische flux van HMG-CoA-reductase Literatuur Vetzuur- en cholesterolafgeleiden Van vetzuren afgeleide membraanlipiden Glycerolipiden Sfingolipiden Lipid messengers

4 XIV 8.3 Eicosanoïden Prostaglandinen Leukotriënen Het cytochroom-p 450 -systeem Een veel gebruikte chemische reactie Een grote genenfamilie Van cholesterol afgeleide biomoleculen Galzouten Steroïdhormonen Vitamine D en hiervan afgeleide stoffen Literatuur Aminozuurmetabolisme Inleiding Essentiële en niet-essentiële aminozuren Inleiding De novo synthese van niet-essentiële aminozuren Aminozuurkatabolisme Afbraak van het koolstofskelet van aminozuren Stikstof van aminozuurdegradatie wordt geëlimineerd als ureum Van aminozuren afgeleide stoffen Inleiding Creatine, carnitine en carnosine Heemsynthese Afbraak van heem Polyaminen Stikstofmonoxide ( NO) Catecholaminen Melanine Serotonine en melatonine Glutamine, glutamaat en GABA Thyroxine Histamine Literatuur Nucleotidenmetabolisme Homeostase van ribo- en desoxyribonucleotiden Purinesynthese De novo purinesynthese Salvageweg van purinesynthese Antimetabolieten van de purinesynthese Pyrimidinesynthese Synthese van DNA-bouwstenen Reductie van ribose Synthese van dtmp Antimetabolieten van pyrimidininesynthese Katabolisme van nucleotiden

5 XV Oorzaak en gevolg van jicht Literatuur Voeding Inleiding Voedingsgewoonten Ondervoeding (malnutritie) Essentiële en niet-essentiële voedingsstoffen Aanbevolen hoeveelheden Algemeen Dagelijkse waterbehoefte Dagelijkse energiebehoefte Macronutriënten Koolhydraten Vetten (lipiden) Eiwitten Micronutriënten Mineralen Calcium Fosfor Zink IJzer Jodium Fluor Koper Selenium Natrium en chloor Kalium Magnesium Toxische metalen Vitaminen Vetoplosbare vitaminen Wateroplosbare vitaminen Literatuur Lichaamsmetabolisme Inleiding Energiebehoefte van organen en weefsels De glucosehomeostase Inleiding Postprandiale fase Tussen de maaltijden Homeostase van de triglyceridenvoorraad Interacties tussen glucose- en triglyceridenhomeostase Metabole adaptaties aan mechanische arbeid Diabetes is een toestand van gestoorde glucosehomeostase Criteria voor de diagnose van diabetes

6 XVI Type-1-diabetes Type-2-diabetes Diabetescomplicaties Monogene vormen van diabetes Obesitas als afgeweken triglyceridenhomeostase Prevalentie van obesitas en overgewicht De vetcel als mogelijk doelwit in het behandelen van obesitas Obesitas: erfelijke bepaalde factoren interageren met omgevingsfactoren Literatuur Register

Vergelijkbare documenten

Vetzuur- en cholesterolsynthese

Vetzuur- en cholesterolsynthese Vetzuursynthese De vetzuursynthese is niet het omgekeerde van de beta-oxidatie; Beta-oxidatie Vetzuursynthese Plaats Mitochondriale matrix Cytoplasma en glad ER Enzymen