Inleiding. Wij wensen u veel leesplezier en nodigen u uit om te reageren. Anja Stevens, psychiater Hoofd SCBS

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015

2 Inleiding SCBS is één van de twee TOPGGz erkende centra van Dimence. Het centrum levert hoogspecialistische ggz op het gebied van de bipolaire stoornis en psychiatrie en zwangerschap. Voor het deel bipolaire stoornissen heeft het centrum een TOPGGz keurmerk. Wij bieden behandeling, consultatie, diagnostiek en second opinions voor mensen met een bipolaire stoornis die onvoldoende kunnen worden geholpen in de BGGZ en SGGZ en voor alle vrouwen met een psychiatrische stoornis en een kinderwens of zwangerschap. Daarnaast doen we wetenschappelijk onderzoek en bieden we deskundigheidsbevordering aan. In dit jaarverslag kijken we terug op onze activiteiten in 2015 in en blikken we vooruit op De geweldige inzet van alle medewerkers van het SCBS maakt het mogelijk dat we de gepresenteerde resultaten hebben kunnen realiseren. We willen iedereen die hieraan bijgedragen heeft dan ook van harte bedanken! Wij wensen u veel leesplezier en nodigen u uit om te reageren. Anja Stevens, psychiater Hoofd SCBS a.stevens@dimence.nl Bart Geerling, verpleegkundig specialist GGz Hoofd bedrijfsvoering SCBS b.geerling@dimence.nl pagina 2 van 19

3 Inhoudsopgave Inleiding 2 Inhoudsopgave 3 Medewerkers 4 Zorg in cijfers 5 Refereermiddagen 6 Deskundigheidsbevordering 7 Producten en diensten 8 Onderzoek 9 Innovaties 12 Terugblik 2015 en speerpunten Wetenschappelijke productie 15 Contactgegevens 19 pagina 3 van 19

4 Medewerkers In 2015 hebben de medewerkers van SCBS niet stilgezeten. Met veel energie en toewijding zijn onder andere onderzoeken voortgezet, presentaties gegeven, artikelen geschreven én is er hoogwaardige zorg geleverd aan een grote groep mensen. Hieronder worden de medewerkers geïntroduceerd en hun activiteiten omschreven. Medewerkers In 2015 bestond het team SCSB uit 13 medewerkers: Anja Stevens, psychiater, hoofd SCBS, onderzoeker Bart Geerling, VS GGZ, hoofd bedrijfsvoering Peter Goossens, VS GGZ, senior onderzoeker Nienke van der Voort, spv (tot ) Gea Kamphuis, spv (vanaf ) Just Wernand, psychiater (vanaf ) Willem Nolen, adviseur Rutger Wissink, stafmedewerker (tot ) Nadine Weisscher, senior onderzoeker Silvio van den Heuvel, onderzoeker Georg Riemann, onderzoeker Thea Daggenvoorde, onderzoeker Tanja Dijk, management assistent Stagiaires Kim Schimmel en Sharmila Sivarajah hebben in 2015 stage gelopen bij het SCBS. Zij hebben onder andere binnen het SLEEPREG-BD en het STEPPS-BD onderzoek veel werkzaamheden verricht. Kim Schimmel heeft tevens haar afstudeeronderzoek gecombineerd met een voortgezette stage bij het SCBS. Het SCBS dankt hen hartelijk voor hun inzet en wenst hen veel succes in hun studie/loopbaan! Uitbreiding behandelformatie In 2015 is het behandelteam van het SCBS uitgebreid met de komst van Just Wernand en Gea Kamphuis. Uitbreiding die, gezien de groei van het aantal second opinions en begeleiding binnen de poli Psychiatrie en Zwangerschap, zeer wenselijk was. Just Wernand Gea Kamphuis psychiater spv Willem Nolen, adviseur, heeft in tijden van grote drukte, patiënten gezien voor een second opinion, nadere diagnostiek en medicatieadvies. Mede dankzij Willem Nolen was ook in 2015 de patiëntenzorg goed geborgd. Afscheid In 2015 nam Rutger Wissink afscheid als stafmedewerker van het SCBS. We zijn Rutger dankbaar voor zijn grote inzet voor het SCBS en wensen hem veel goeds op zijn nieuwe werkplek. Ook Nienke van der Voort nam afscheid als spv van het behandelteam. Ook haar wensen we veel goeds in haar nieuwe baan! pagina 4 van 19

5 Zorg in cijfers In 2015 kende SCBS een behandelcapaciteit van Second opinions Psychiatrie & Zwangerschap ,13 fte en waren er 135 mensen in behandeling. Overige vragen Daarnaast zijn in totaal 32 second opinions Totaal uitgevoerd, 82 mensen zijn gezien binnen de poli Psychiatrie en Zwangerschap en er zijn 12 andere (diagnostische) vragen beantwoord. Patiënten in behandeling Uitgeschreven patiënten Financiën Behandelcapaciteit Productie 2,13 fte 109 % 1,38 fte 97,5 % 1,21 fte 100,5% Om de ontwikkelingen zoals onderzoeken en Productie in uren innovaties mogelijk te maken is een gezonde financiële basis nodig. SCBS kent verschillende bronnen van inkomsten: ROM percentage E-health percentage Aantal VIM meldingen In de tabel hierboven wordt een overzicht gegeven Zorgverzekeringsgelden (toegekende tweedelijns productie) Subsidies en fondsen Financiering van onderzoek door derden van alle relevante cijfers, ter vergelijking zijn de cijfers van voorgaande jaren toegevoegd. Door de personele uitbreiding was het SCBS in staat om beduidend meer zorg te leveren. Hieronder is het financiële overzicht voor de afgelopen jaren gegeven. In 2015 zijn in nauw overleg met de directie van Stichting Dimence, het SCOS en het SCBS afspraken gemaakt over de financiering van de innovaties en onderzoeken, een van de taken van de topreferente centra. Per centrum is een vast bedrag per jaar ter Zorgverzekeringswet beschikking gesteld. Aan de andere kant verplicht het centrum zich tot wetenschappelijke productie 2 e geldstr. (subsidies) zoals het publiceren van artikelen, boeken, het geven 3 e geldstr. (overig) van voordrachten en het verspreiden van kennis, zo- Totaal wel in als extern. pagina 5 van 19

6 Refereermiddagen 2015 Het SCBS organiseerde ook in 2015 elk kwartaal een geaccrediteerde refereermiddag. Hieronder een korte samenvatting van de middagen: In februari stond het thema Continuïteit van zorg centraal. Nienke van der Voort gaf een presentatie over Collaborative care en continuïteit van zorg. Verder was Luuk Heinsman, psychiater, te gast. Hij sprak over de behandeling van patiënten met een bipolaire stoornis binnen het zorgprogramma verslaving onder de titel van kliniek naar ambulant. In september werd de refereermiddag georganiseerd in Westerdok, de nieuwe Dimence-locatie in Almelo. Thema was de bipolaire stoornis in de kliniek. Madelon Meijer en Ellen Haas, beiden werkzaam op de High Intensive Care (HIC), vertelden over 1 op 1 begeleiding in de extra beveiligde kamer. Alette Kleinsman, psychiater (HIC), gaf een presentatie over de multidisciplinaire uitdaging van de behandeling van een manie op een gesloten setting. In juni was Diana Koster, vrouwencoach en verloskundige als externe spreker te gast tijdens de Refereermiddag die in het teken stond van Psychiatrie en Zwangerschap. Een goed bezochte middag door zowel GGZ-professionals als verloskundigen. Verder gaf Anja Stevens, psychiater, een lezing over zwangerschap en bipolaire stoornis. Verder was Mischa van Bendegem, verpleegkundig specialist bij Mediant, als gastspreker aanwezig deze middag. Zij sprak over de ervaringen van patiënten met het gebruik van de lifechart methode. In december stond de nieuwe richtlijn bipolaire stoornissen op het programma. Janwillem Renes, psychiater bij Altrecht, was ditmaal te gast als externe spreker. Verder gaven onder andere Just Wernand en Silvio van den Heuvel een presentatie. Peter Goossens gaf een presentatie over het ontwikkelingstraject van de multidisciplinaire richtlijn. In alle presentaties werd de vertaalslag van de nieuwe richtlijn naar de dagelijkse praktijk gemaakt. De refereermiddag van december was opgenomen in het opleidingsprogramma van de aios. pagina 6 van 19

7 Deskundigheidsbevordering Deskundigheidsbevordering wordt binnen het SCBS op verschillende manieren vorm gegeven. Naast de eerder in dit jaarverslag besproken kenniskringbijeenkomsten / refereermiddagen biedt het SCBS tevens cursussen aan. Basiscursus Psychiatrie en Zwangerschap In 2015 gaven Anja Stevens, psychiater, en Bart Geerling, verpleegkundig specialist GGZ, voor de tweede keer de basiscursus Psychiatrie en Zwangerschap. Deze cursus, bedoeld voor psychiaters, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen, werd georganiseerd in Utrecht. - Fasen in zwangerschapsplan en het opstellen van een zwangerschapsplan. De cursus werd door de aanwezigen beoordeeld met een 8. Een mooi resultaat. Het SCBS dankt de deelnemers voor hun enthousiaste deelname! Ook in 2016 zal de cursus opnieuw worden aangeboden. Tijdens de cursus kwamen de volgende onderwerpen aan bod: - Beloop psychiatrische ziektebeelden tijdens zwangerschap en postpartumperiode. Depressieve stoornissen, angst stoornissen (stress), bipolaire stoornissen, PTSS en traumatisch verleden, persoonlijkheidsstoornissen, psychotische stoornissen, eetstoornissen. -Specifieke postpartumbeelden; Baby blues, PP depressie, PPP, hechtingproblemen bij persoonlijkheidsstoornissen -Psychofarmaca; Teratogeniteit van psychofarmaca, voorkeursmedicatie tijdens zwangerschap en lactatie en voors en tegens van medicatie tijdens zwangerschap en lactatie. - Zelfmanagement tijdens zwangerschap en in de post partum periode. Interventies bij zwangerschap en in Masterclass Bipolaire Stoornissen Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) organiseert jaarlijks de Masterclass Bipolaire Stoornissen voor verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en ervaringsdeskundigen. Vanuit het SCBS worden door Anja Stevens, tevens voorzitter van de werkgroep vanuit het KenBiS, en door Peter Goossens lessen verzorgd tijdens deze Masterclass. POH-GGZ Thea Daggenvoorde, onderzoeker, geeft vanuit Dimence les aan medewerkers POH-GGZ bij RINO. de postpartum periode (aan de hand van de NIC) pagina 7 van 19

8 SCBS producten en diensten In 2015 gaf het SCBS een productcatalogus uit waarin alle door het SCBS Bipolaire Stoornissen en SCBS Psychiatrie en Zwangerschap aangeboden producten en diensten uitgebreid staan omschreven. In dit jaarverslag zal hier daarom kort aandacht voor zijn, u kunt de productcatalogus vinden op onze website of een exemplaar opvragen bij het secretariaat, bereikbaar via of scbs@dimence.nl. Wat biedt SCBS Bipolaire Stoornissen? Behandeling van complexe bipolaire stoornissen Behandeling van adolescenten met een bipolaire stoornis Diagnostiek en Second Opinions Consultatie bipolaire stoornissen Wat biedt SCBS Psychiatrie en Zwangerschap? Poli Psychiatrie en Zwangerschap Kinderwenspoli POP-poli (i.s.m. Deventer Ziekenhuis) Zwanger en Dan deeltijdprogramma Klaar voor een baby? Consultatie psychiatrie & zwangerschap pagina 8 van 19

9 Onderzoek SCBS kent een breed palet van samenhangend onderzoek. Op het gebied van de bipolaire stoornis wordt gewerkt binnen drie onderzoekslijnen, te weten - onderzoekslijn zelfmanagement en verpleegkundige zorg tijdens de klinische periode, gecoördineerd door Peter Goossens; - onderzoekslijn bipolaire stoornis en comorbide cluster C persoonlijkheidsproblematiek, gecoördineerd door Nadine Weisscher; - onderzoekslijn psychiatrie/bipolaire stoornis en zwangerschap, gecoördineerd door Anja Stevens. Naast vier promotietrajecten (promovendi Georg Riemann, Silvio van den Heuvel, Anja Stevens en Just Wernand) liepen er 9 onderzoeken in 2015, het merendeel uitgevoerd door verpleegkundig specialisten i.o., verplegingswetenschappers i.o. en klinisch psychologen. SCBS staat open voor onderzoeksideeën en onderzoekers die een toevoeging voor deze onderzoekslijnen zijn. Samenwerking is er o.a. met: met VUmc, UMC Groningen, Erasmus MC, UMC Utrecht, Radboudumc, Universiteit Gent, Saxion Hogescholen, Altrecht bipolair, GGZ ingeest en GGZ Centraal. Peter Goossens visiting professor GGZ verpleegkunde Per 01 oktober 2015 is Peter Goossens, verpleegkundig specialist GGZ en senior onderzoeker bij het SCBS benoemd tot visiting professor GGZ verpleegkunde aan de universiteit van Gent te België. Daarmee is borging van het onderzoeksklimaat binnen het SCBS verder verstevigd. Onderzoek naar zelfmanagement bij bipolaire stoornis Silvio van den Heuvel, docent verpleegkunde Saxion/ junior onderzoeker bij SCBS Bipolaire Stoornissen van Dimence, het Radboud UMC en de KU Leuven. Begin 2012 is gestart met een veldonderzoek naar belemmerende en bevorderende factoren in het aanleren van zelfmanagement strategieën bij patiënten met een bipolaire stoornis. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van een promotie in de verplegingswetenschappen bij het Radboud UMC Nijmegen/KU Leuven in België, onder supervisie van prof. dr. Theo van Achterberg, prof. dr. Peter Goossens en dr. Cees Terlouw. Voor dit onderzoek zijn 15 patiënten kwalitatief geïnterviewd over hun ervaringen met het gebruik van de lifechart, 16 patiënten, tien naasten en negen professionals van Dimence, Mediant en GGZ Rivierduinen zijn kwalitatief geïnterviewd over hun ervaringen in zelfmanagement van een bipolaire stoornis. Inmiddels zijn de kwalitatieve analyses afgerond en zijn de bevindingen van patiëntenervaringen met het gebruik van de lifechart gepubliceerd in 2014 in het Journal of the American Psychiatric Nursing Association (doi: / ). De bevindingen van patiëntenervaringen met zelf- management van een bipolaire stoornis gepubliceerd in 2015 in het Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing (doi: /jpm.12243). Naast deze kwalitatieve studie is er een uitgebreide literatuurstudie gedaan naar factoren die het aanleren van zelfmanagement kunnen beïnvloeden. pagina 9 van 19

10 De dataverzameling van deze review is afgerond en de analyse is grotendeels klaar op een update na. Onderzoek 'De invloed van slaapverstoring tijdens de zwangerschap en rondom de bevalling op het functioneren in de periode na de bevalling bij vrouwen met een bipolaire stoornis.' Anja (W.M.M.) Stevens, psychiater en hoofd SCBS en onderzoeker. De studie is verder uitgebreid door een pilot trial genaamd Zelfmanagement en Dialoog bij patiënten met een bipolaire stoornis waarin de gebruikerservaringen en de ervaringen van 66 patiënten met een bipolaire stoornis en elf behandelaren met een online persoonlijk patiëntendossier in kaart zijn gebracht. Tevens is er gekeken naar de mate van effect op zelfmanagement, symptoomreductie en kwaliteit van leven. Het betreft een samenwerking tussen het SCBS Dimence, GGZ InGeest, de Vrije Universiteit Amsterdam, Altrecht, de VMDB, het UMC Groningen, Patient1 en het Trimbos Instituut. De resultaten van bovenstaande vergevorderde studies zullen in de loop van 2016 in vier artikelen ter publicatie in internationale peer-reviewed bladen worden aangeboden. Tevens worden de bevindingen uit het kwalitatieve onderzoek en de pilotstudie op het voorjaarscongres 2016 van de NVvP te Maastricht. op de 18de jaarlijkse Conferentie van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD)en tijdens de Klinisch Wetenschappelijke Vergadering van het KenBiS in 2016 gepresenteerd. Zwanger zijn en het krijgen van een kind is voor de meeste vrouwen een vreugdevolle gebeurtenis. Voor vrouwen met een bipolaire stoornis is het hebben van een kinderwens vaak het begin van een zoektocht naar informatie over erfelijkheid, invloed van de zwangerschap op de bipolaire stoor nis en wel of geen medicatiegebruik tijdens de zwangerschap. Vooral de postpartumperiode is voor vrouwen met een bipolaire stoornis een risicovolle periode. De kans op een recidief is met medicatie gebruik 25 30% en zonder medicatiegebruik tegen de 70%. Er zijn geen cijfers bekend over subsyndromale symptomen in de postpartum periode. Meer en meer is er aandacht voor slaapverstoring rondom de bevalling op postpartum psychopathologie. Echter, er is nog geen onderzoek gedaan waarin zowel stemming als slaap worden gemeten bij een groep zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis (en/of een postpartum psychose in de voorgeschiedenis). In 2012 startte de inclusie van (in totaal 130) patiënten voor het eerder genoemde promotieonderzoek. Inmiddels is de inclusie voor 2/3 voltooid. In dit onderzoek wordt bekeken of slaapverstoring tijdens de zwangerschap en/of in de periode van de bevalling een voorspeller (risicofactor) is voor depressieve, pagina 10 van 19

11 (hypo)manische of psychotische verschijnselen in de postpartum periode. Daarnaast wordt onderzocht wat het beloop van de bipolaire stoornis is tijdens de zwangerschap en de postpartum periode. Zo kijken we onder andere naar het medicatiegebruik tijdens de zwangerschap en het vóórkomen van depressieve en (hypo)manische symptomen. zijn copromotoren). Eno (zorgverzekeraar) heeft een subsidie gegeven. Dit prospectieve cohort willen we als basis gebruiken voor meerdere (deel) onderzoeken. Tevens zijn er plannen om de ontwikkeling van de kinderen te volgen met als doel meer duidelijkheid te krijgen van het effect van medicatie en/of psychiatrische symptomen Meer kennis over de invloed van slaapverstoring tijdens zwangerschap en de perinatale periode kan helpen bij het ontwikkelen van richtlijnen voor preventie/ behandeling van een postpartum psychose en postpartum depressie bij vrouwen met een verhoogd risico hierop. Het is een naturalistische studie. De studie heeft geen invloed op de behandeling die gegeven wordt. Patiënten worden eenmaal geïnterviewd (bij inclusie) en vervolgens wordt op vooraf vastgestelde tijden gevraagd vragenlijsten in te vullen. Ook houden deelneemsters gedurende in totaal acht weken een slaapdagboek bij. Na de bevalling zullen obstetrische gegevens opgevraagd worden bij de gynaecoloog. Het onderzoek duurt vanaf enig moment in de eerste drie maanden van de zwangerschap tot twaalf weken na de bevalling. Promotoren en co-promotoren Het onderzoek is een samenwerking van het Centrum Bipolaire Stoornissen en het VUmc (prof. dr. Ralph Kupka en prof. dr. Adriaan Honig zijn promotoren, dr. Elise Knoppert - van der Klein en dr. Peter Goossens tijdens de zwanger schap op de ontwikkeling van de kinderen. Anja Stevens is nog steeds op zoek naar zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis of een eerder na de bevalling doorgemaakte psychose, die willen deelnemen aan deze studie. Meer informatie over het onderzoek is te vinden op de website van het SCBS. Voor vragen kunt u contact opnemen met Anja Stevens, hoofd onderzoeker, of Tanja Dijk, onderzoeksondersteuner, via telefoonnummer of sleepregbd@dimence.nl. pagina 11 van 19

12 Innovaties Het SCBS is voortdurend op zoek naar verbeteringen en zorgkansen om zo de kwaliteit van zorg te verbeteren. Ook in 2015 zijn een aantal innovaties uitgevoerd en staan er een aantal in de startblokken. Blended PE cursus voor adolescenten In het najaar van 2015 werd voor het eerst de psycho-educatie cursus voor adolescenten en hun ouders georganiseerd. Het programma bestond uit 5 bijeenkomsten op locatie en 7 online modules. De cursus werd gegeven door Anja Stevens, psychiater, en Bart Geerling, verpleegkundig specialist GGZ. In tegenstelling tot de reguliere PE-cursussen werd er actief gebruik gemaakt van online behandelmogelijkheden. Deze manier van aanbieden past goed bij de doelgroep en hun wensen bij de manier waarop zij zorg willen ontvangen. De cursus wordt op dit moment geëvalueerd, zowel patiënten als naastbetrokkenen waarderen de combinatie van E-modules en groepsbijeenkomsten. De volledige resultaten hopen wij in de eerstvolgende nieuwsbrief van het SCBS te presenteren. Mondzorg bij lithiumgebruik Patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen zijn vaak gevoelig voor gaatjes. Speeksel beschermt de tanden en kiezen, maar door de medicijnen is de kwaliteit én de kwantiteit ervan slecht waardoor tanderosie ontstaat. Patiënten die lithium gebruiken maken minder speeksel aan terwijl dat juist zo belangrijk is voor een gezond gebit. Daarbij hebben ze droge mond waardoor slikklachten en kauwproblemen ontstaan. Davy Pratasik, Tandarts bij GGZ instelling Rivierduinen, stelt dat maar weinig tandartsen affiniteit hebben met psychiatrische patiënten. Tandartsen zouden meer kennis moeten hebben van psychiatrische ziekten om te begrijpen waarom een patiënt niet poetst. Het project Mondzorg bij lithiumgebruik, een samenwerking tussen SCBS Bipolaire Stoornissen en tandarts Landman van tandartsenpraktijk de Watersnip in Deventer heeft een looptijd van 2 jaar en heeft meerdere doelen: - Voorlichtingsmateriaal ontwikkelen voor patiënten die lithium gebruik m.b.t. mondzorg - Voorlichting / bijscholing verzorgen aan tandartsen m.b.t. psychiatrische ziekten en mond-/ en tandproblemen - Screening op mondproblemen/ voorlichting implementeren binnen de klinische paden bipolaire stoornissen binnen SCBS Bipolaire Stoornissen van Dimence - Opzet maken voor uitvoer van evaluatie/ effectstudie van deze interventies met als uitkomstmaat prevalentie tandbederf pagina 12 van 19

13 Ontwikkeling en verspreiding filminterventie De mens achter de ziekte. Wanneer patiënten met een manie zijn opgenomen wordt de ambulant behandelaar vaak na een paar dagen gebeld door een familielid met de mededeling dat men op de opnameafdeling heeft gezegd dat het al beter gaat met de patiënt terwijl de familie nog nauwelijks verbetering ziet in het toestandsbeeld van de patiënt. De medewerkers op de opnameafdeling en de patient/ familie hebben een ander referentiekader en medewerkers kennen de mens achter de patiënt onvoldoende. Zinvol lijkt dan ook om patienten tijdens een stabiele periode een filmpje te laten maken, waarin ze zich voorstellen, vertellen wat hun interesses zijn etc., zodat zij dit filmpje kunnen laten zien aan de medewerkers op de opnameafdeling met de bedoeling het referentiekader van patient/familie te zien en zo wellicht hun referentiekader ten aanzien van deze patient bij te stellen. In het project wordt bovenstaand idee verder uitgewerkt met als doel een leidraad hoe een dergelijk filmpje te maken en te gebruiken. Tevens zal deze interventie onderzocht en verspreid worden via sociale media, websites, presentaties en publicaties. Subsidie Voor zowel het project Mondzorg bij lithiumgebruik als het project de mens achter de ziekte is door zorgverzekeraar Eno een subsidie toegezegd. In de loop van 2016 zullen deze projecten uitgevoerd worden onder leiding van Peter Goossens en Anja Stevens. pagina 13 van 19

14 Terugblik op 2015 en speerpunten 2016 Voor 2015 heeft het SCBS een aantal speerpunten geformuleerd, die in concrete acties zijn vertaald. Tevens zijn er voor 2016 nieuwe speerpunten gedefinieerd. Hieronder vindt u een korte terugblik en de plannen voor Het verankeren van onderzoek en deskundigheidsbevordering, zowel financieel als inhoudelijk. In 2015 is na de reorganisatie de divisie topreferente zorg ontstaan. Er zijn afspraken gemaakt over de verdeling van de (extra) gelden voor onderzoek en innovatie en het SCBS heeft voor 2016 een begroting gemaakt. Deze begroting bestaat uit twee delen: 1. de productiebegroting en 2. de wetenschappelijke productie, zodat meer inzichtelijk wordt wat met welk budget gedaan wordt. Er zijn geen nieuwe speerpunten toegevoegd aan de reeds bestaande onderzoekslijnen. De onderzoeksintervisies bieden de mogelijkheid om de lopende onderzoeken te bespreken en waar nodig bij te stellen. Ook is er een deskundigheidsbevorderingscommissie die toezicht houdt op de refereermiddagen. Het adequaat opvangen van groei, zorginhoudelijk, op personeelsgebied en financieel. In 2015 zijn Just Wernand en Gea Kamphuis binnen het SCBS komen werken en zijn er afspraken gemaakt om de opleidingsplek voor een psychiater in opleiding per 1 januari 2016 in te vullen. Tevens zijn er afspraken gemaakt over productie uitbreiding. Het optimaliseren van de bedrijfsprocessen. De zorglogistieke paden voor intake, behandeling en second opinions zijn herzien en worden geïmplementeerd. Het voorbereiden op de hervisitatie door de stichting TOPGGz in Hiermee is in 2015 een start gemaakt. Speerpunten SCBS Hervisitatie TOPGGz - Projecten lithium en mondzorg en attitudeverandering verpleegkundigen kliniek en effect op bejegening - Database caseload - Innovatieve behandelingen en patiëntgebonden onderzoek: problem solving treatment en invloed van positieve psychologische interventies in de euthyme fase op kwaliteit van leven en algeheel functioneren - Concretere samenwerking op onderzoeksgebied met het SCOS (Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen) pagina 14 van 19

15 Wetenschappelijke productie Ook in 2015 was SCBS actief met publiceren en voordrachten geven. Hieronder een opsomming. Alle artikelen zijn bij ons op te vragen. Publicaties en voordrachten 2015 Artikelen Beentjes T.A.A., van Gaal B.G.I., Goossens P.J.J. Schoonhoven L. (2015) Development of an E-Supported Illness Management and Recovery Programme for Consumers with Severe Mental Illness Using Intervention Mapping, and Design of an Early Cluster Randomized Controlled trial. BMC Health Services Research 12/2015; 16(1). DOI: /s z. Heuvel, S.C.G.H. van den, Goossens P.J.J., Terlouw C., van Achterberg Th. & Schoonhoven L. (2015) Identifying and describing patients learning experiences towards self-management in bipolar disorders: A phenomenological study. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22(10): doi: /jpm Stegink, E., Van der Voort, T.Y.G., Van der Hooft, T., Kupka, R., Goossens, P.J.J., Beekman, A. & Van Meijel, B. (2015). The working alliance between patients with bipolar disorder and the nurse: helpful and obstructive elements during a depressive episode from the patients perspective. Archives of Psychiatric Nursing 06/2015 DOI: / j.apnu Van der Voort, T.Y.G., Van Meijel, B., Goossens, P.J.J., Beekman, A.T.F. & Kupka, R.W., (2015), Collaborative care for Patients with bipolar disorder: Effects on functioning and quality of life, Journal of Affective Disorders 03/2015; 179. DOI: /j.jad Van der Voort, T.Y.G., Van Meijel, B., Goossens, P.J.J., Beekman, A.T.F. & Kupka, R.W. (2015). Collaborative Care for Patients with Bipolar Disorder: a randomized controlled trial. British Journal of Psychiatry. 206(5): pagina 15 van 19

16 Publicaties en voordrachten 2015 Artikelen Van der Voort, T.Y.G., Seldenrijk, A., van Meijel, B., Goossens, P.J.J., Beekman, A.T.F., Penninx, B. & Kupka, R.W. (2015). Functional versus syndromal recovery in patients with depression and Bipolar Disorder. Journal of clinical psychiatry 06/2015; 76(6):e809-e814. DOI: /JCP.14m Beentjes, T.A.A., Goossens, P.J.J. & Jongerden I.P. (2015). Nurses Experience of Maintaining their Therapeutic Relationship with Patients with Bipolar Disorder and their Caregivers during Different Stages of a Manic Episode: a Qualitative Study. Perspectives in Psychiatric Care, DOI: /ppc Vreeker A, Boks MP, Abramovic L, Verkooijen S, van Bergen AH, Hillegers MH, Spijker AT, Hoencamp E, Regeer EJ, Riemersma-Van der Lek RF, Stevens AW, Schulte PF, Vonk R, Hoekstra R, van Beveren NJ, Kupka RW, Brouwer RM, Bearden CE, MacCabe JH, Ophoff RA; GROUP Investigators. High educational performance is a distinctive feature of bipolar disorder: a study on cognition in bipolar disorder, schizophrenia patients, relatives and controls. Psychol Med Dec 1:1-12. [Epub ahead of print] Daggenvoorde T.H., Geerling, B, Goossens, P.J.J. (2015) A Qualitative Study of Nursing Care for Hospitalized Patients with Acute Mania. Archives of Psychiatric Nursing, 29 (3): doi /j.apnu Boeken R.W., Kupka, P. J J Goossens, M.A., van Bendegem, P., Damen, T.H., Daggenvoorde, M., Daniels, A., Dols, M.H.J., Hillegers, A., Hoogelander, E., ter Kulve, T., Peetoom, P.F.J., Schulte, A.W.M.M., Stevens, D., van Duin, (2015) Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Derde, herziene versie 2015, Utrecht: De Tijdstroom. Anja Stevens, Elise Knoppert-van der Klein en Pieternel Kölling. Bipolaire stemmingsstoornissen (pag 47-55). In Handboek psychiatrie en zwangerschap. (2015) onder redactie van Mijke Lambregtse-van den Berg, Inge van Kamp en Hanneke Wennink. Uitgeverij de Tijdstroom. Utrecht. Pieternel Kölling, Anja Stevens, Elise Knoppert-van der Klein en Inge van Kamp Stemmingsstabilisatoren (pag ). In Handboek psychiatrie en zwangerschap. (2015) onder redactie van Mijke Lambregtse-van den Berg, Inge van Kamp en Hanneke Wennink. Uitgeverij de Tijdstroom. Utrecht pagina 16 van 19

17 Publicaties en voordrachten 2015 Boeken Peter J.J. Goossens: Effectief Verplegen 0. 2th edited by G J J W Bours, A M Eliens & P J J Goossens, 09/2015; Kavanah Dingeloo., ISBN: B. Geerling, Bipolaire stoornis en zwangerschap, (2015) In N. Boonstra, L.M. Kronenberg (red.), De verpleegkundig specialist ggz als spil in een vernieuwende, cliëntgericht, kosteneffectieve ggz, pp 66 71, Lecturis, Eindhoven. Abstracts Bobo W.V., Stevens A.W.M.M. & Geerling B., (2015), Pharmacotherapy for pregnant and nursing women with bipolar disorder, Bipolar Disorders, 16, (Suppl. 1), 45. Stevens A.W.M.M., Bobo W.V., Geerling B., (2015) Weighing the risks, Bipolar Disorders, 16, (Suppl. 1), 46. Voordrachten Daggenvoorde T.H., De verpleegkundige zorg aan patiënten met een acute manie op een opnameafdeling: een beschrijvend onderzoek. KenBiS s Hertogenbosch, 11 december Stevens A.W.M.M., de Kruijff I., Paarlberg M., Wigmore M., Kalt S. Casuspresentatie aan de hand van het screeningsinstrument Mind2Care. Grootstedelijke perinatale gezondheid 3: kwetsbare zwangere en moeder, welke zorg, wiens zorg. Rotterdam, 3 december Stevens A.W.M.M., Heinsman L. Verslaving en bipolaire stoornis. Symposium Addiction and beyond, Zwolle, 17 november 2015 Goossens, P.J.J. Who takes the lead? Keynote lezing 7de jaarcongres V&VN VS. Papendal, 8 oktober Daggenvoorde T.H., Goossens, P.J.J. Lived experiences of patients with acute psychosis and/or manic symptom, and of there caregivers, with the first interventions by a crisis team. 29th annual conference of the American Psychiatric Nurses Association. Lake Buena Vista Florida USA oktober 2015 Bobo W.V., Stevens A.W.M.M. & Geerling B., Pharmacotherapy for pregnant and nursing women with bipolar disorder, Brainstorming Session How to Manage Bipolar Disorder in Pregnancy and Postpartum Period, 17th Annual Conference of the International Society for Bipolar Disorders June 3 6, 2015, Toronto, Canada. Stevens A.W.M.M., Bobo W.V. & Geerling B., Weighing the risks, Brainstorming Session How to Manage Bipolar Disorder in Pregnancy and Postpartum Period, 17th Annual Conference of the International Society for Bipolar Disorders June 3 6, 2015, Toronto, Canada. pagina 17 van 19

18 Publicaties en voordrachten 2015 Voordrachten Goossens P.J.J. Workshop: Zelfmanagement bij bipolaire stoornissen. Steiger congres 2015 te Arnhem mei Stevens A.W.M.M. Knoppert-van der Klein, E.A.M. & Kölling, P. Bipolaire stoornis en zwangerschap: maatwerk. Voorjaarscongres NVVP. Maastricht, Stevens A.W.M.M. Zwanger en bipolair: maatwerk. Nascholingsbijeenkomst Consortium Psychiatrie Noord- Nederland. Groningen, 16 november Stevens A.W.M.M. Kinderwens en bipolaire stoornis. Avondsymposium Altrecht: De bipolaire stoornis in de loop van het leven. Zeist, 17 november 2015 Wernand, J.J., Oosterman, M. & Schuengel, C. Prenatal depressive symptoms predict infant temperament Society for Research in Child Development: Philadelphia, USA ( maart 2015). Wernand, J.J. Angst en depressie gedurende de zwangerschap en postpartum Posterpresentatie, Voorjaarscongres NvVP (april 2015). pagina 18 van 19

19 Contactgegevens Locaties Pikeursbaan GT Deventer Haven Noordzijde ES Almelo Postadres Postbus AJ Almelo Telefoon Fax scbs@dimence.nl Website Twitter pagina 19 van 19