Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK) BVK DataPortaal

Transcriptie

1 Gebruikers Handleiding Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK) BVK DataPortaal 17 juni 2013 BVK, 2013 Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Tel: ++32(0)

2 Versie Versie 1.0 Auteur AGIV-VITO BVK-team Datum aanmaak 17/06/ / 30 BVK, 2013

3 Document historiek Release Datum Beschrijving van de verandering Editors Reviewers V1.0 17/06/2013 First release version NVC, JB JVV, SVDL, TP, BB BVK, / 30

4 Inhoud 1 Inleiding Referenties Termen, definities, afkortingen Context BVK Doel van dit document 7 2 Overzicht van de beschikbare remote sensing data en bijhorende BVK dienstverlening Multispectrale digitale beelden 9 3 Opzoeken en downloaden van de gewenste ruwe remote sensing data : stappen vooraf (randvoorwaarden) AGIV registratie (authenticatie) AGIV toelating (authorisatie) Gebruiksvoorwaarden 12 4 Gebruik van het BVK Dataportaal op het online archief 13 4 / 30 BVK, 2013

5 1 Inleiding 1.1 Referenties AGIV BVK AGIV Security : online help BVK_LiDAR_service_ICD_v1 0.pdf BVK viewer (prototype) BVK Dataportaal BVK Data download applicatie Termen, definities, afkortingen BVK LiDAR DHMV_I DHMV_II OGC WMS WFS Beeldverwerkingsketen Light Detection and Ranging (laser altimetrie) : remote sensing techniek voor het bepalen van de hoogte op basis van laser pulsen (laser scanner) LiDAR campagne over het Vlaamse gewest ( ) in het kader van de aanmaak van het Digitaal Hoogte Model Vlaanderen I. LiDAR campagne over het Vlaamse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest ( ) in het kader van een update van het Digitaal Hoogte Model Vlaanderen II. Open Geospatial Consortium Web Map Service Web Feature Service BVK, / 30

6 1.3 Context BVK Het AGIV ontwikkelt en onderhoudt, samen met en voor partners, een operationele, sensorgenerieke en modulaire data beheers- en verwerkingsketen; de Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen (BVK). De BVK levert sinds januari 2012 onder meer volgende dienstverlening aan AGIV, GDI-Vlaanderen en derden in dienstverband : - online snelle storage en beheerde offline archivering van grote volumes aan remote sensing 1 bron data; - automatische workflows op de bron data voor onder meer de aanmaak en de bijhouding van geografische gegevens (bv. Grootschalig Referentie Bestand (GRB), Digitaal Hoogte Model (DHM), Digitaal Oppervlakte of Surface Model (DSM), ); - hosting services en download services voor de remote sensing bron data en/of voor specifieke partner applicaties; - een beheerde toegang tot alle remote sensing bron data op basis van de heersende gebruiksvoorwaarden; - uitgebreide technische documentatie bij de aangeboden ruwe remote sensing bron data en diensten, die eindgebruikers in staat stelt applicaties met een toegevoegde waarde te (laten) ontwikkelen. Partners VITO: lange termijn samenwerkingsverband AGIV-VITO voor de verdere ontwikkeling en exploitatie van de beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen ( ). WaterWegen en Zeekanaal NV & nv De Scheepvaart: lange termijn samenwerkingsverband met nv De Scheepvaart en Waterwegen en Zeekanaal NV. Zij startten in de periode april - september 2013 met het project Mobile Mapping op de Vlaamse waterwegen. Met deze beelden inventariseren de waterwegbeheerders de objecten (oevers, bolders, ) naast de waterwegen. Dit gebeurt in het kader van een actualisatie van de elektronische vaarkaarten (Inland ECDIS). De remote sensing bron data voor dit project (panoramische beelden en terrestrische LiDAR) worden online ter beschikking gesteld, beheerd gearchiveerd en ontsloten via de BVK. De BVK dienstverlening staat open voor vragen van potentiële partners tot samenwerking rond één of meer van de onderstaande BVK diensten. Geïnteresseerde overheidsdiensten, wetenschappelijke instellingen en bedrijven kunnen steeds contact opnemen met het BVK team via (Contactpunt@agiv.be subject : BVK-team). Dienstverlening 1. BVK archief : Multispectrale ruwe beelden (air/space- borne); Mobilemapping data (wegen & waterwegen); Airborne LiDAR data (DHMVI & DHMVII); Terrestrische LiDAR data (waterwegen) 2. BVK-Dataportaal : portaal naar het BVK online archief voor download van ruwe multispectrale air/space-borne beelden. 3. BVK Data Hosting Services : veilige en beheerde ontsluiting van het BVK archief en afgeleide producten 4. BVK Applicatie Hosting Services : ter beschikking stellen van browser applicaties voor het werken met de ruwe remote sensing data. 1 Remote sensing is het geheel van methoden en technieken die tot doel hebben aardse fenomenen vanop afstand (remote) zonder enig fysisch contact te bestuderen (sensing). 6 / 30 BVK, 2013

7 o o AGIV mobilemapping viewer (browser applicatie) Geauthoriseerde gebruikers kunnen de beschikbare mobilemapping beelden bevragen via de AGIV browser applicatie. Om toegang tot de data te krijgen, vereist de privacy commissie dat een gebruiker zich registreert bij AGIV en dat de verantwoordelijke van een machtiging de gebruiker toegang verschaft onder zijn machtiging. BVK prototype viewer (browser applicatie); Het BVK project stelt een prototype browser applicatie ter beschikking om alle beschikbare data aangeboden via het BVK project te visualiseren en metadata/data op te vragen. Deze viewer is bedoeld om eindgebruikers een snel overzicht en inzicht te geven in de beschikbare data, voor interface testen en demo doeleinden. 5. BVK Dedicated Worfklows : Binnen de BVK worden dedicated automatische beeldverwerkings workflows ontwikkeld, geïmplementeerd en continu onderhouden en/of verbeterd. Deze worklfows werken rechtstreeks op de ruwe remote sensing data en hebben betrekking op zowel efficiënt storage beheer, als op het opleveren van een specifiek afgeleid product of informatie. o o o BVK pre-processing workflows Deze workflow stelt de gebruikers op AGIV in staat om de ruwe data en metadata te gaan downloaden en vol-automatisch om te zetten tot een hoger level tussenproduct (vb: orthorectificatie) in een door de gebruiker gedefinieerd formaat, compressie en versnijdingspatroon. BVK GRB change detection workflow Deze workflow staat in voor een vol-automatische change detection op basis van ruwe middenschalige multispectrale beelden. Het gegenereerde veranderingsbestand wordt vervolgens gebruikt om gevalideerde afwijkingen op te leveren voor de GRB bijhouding. BVK DTM/DSM/slope/hillshade workflow Op basis van de nieuw ingewonnen LiDAR (LAZ) data in het kader van het DHM- Vlaanderen II update project, werd binnen de BVK een dedicated workflow ontwikkeld en geïmplementeerd. Deze workflow levert de eindproducten : DTM, DSM, hillshade en slope per NGI kaartblad. 1.4 Doel van dit document Dit document beschrijft enerzijds de beschikbare ruwe remote sensing data en/of afgeleide producten en anderzijds de BVK dienstverlening die het mogelijk maakt voor een gebruiker om effectief met de beschikbare remote sensing data aan de slag te gaan (viewen, bevragen, downloaden). Kennis van de gebruiksvoorwaarden en de AGIV security is vereist om toelating te kunnen krijgen tot de remote sensing data die de gebruiker wenst te gebruiken. Voor een overzicht van de geldende gebruiksvoorwaarden en de AGIV security wordt verwezen naar de AGIV webpagina, het bestek waarbinnen een gebruiker werkt en de Online Help ( en Dit document spitst zich in het bijzonder toe op de BVK dienstverlening, onderdeel BVK Dataportaal, om een efficiënt en juist gebruik van de aangeboden BVK diensten en de via deze diensten aangeboden ruwe remote sensing data, of daarvan afgeleide producten mogelijk te maken. BVK, / 30

8 Voor een diepgaandere technische bespreking van de data hosting services wordt verwezen naar de BVK technische documentatie beschikbaar op de BVK webpagina ( 8 / 30 BVK, 2013

9 2 Overzicht van de beschikbare remote sensing data en bijhorende BVK dienstverlening Afhankelijk van het type bron data/afgeleide producten, wordt de openstelling vanuit de BVK op een andere manier ondervangen (hosting of via download). In Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de bron data en overeenkomstige dienstverlening. De rubrieken vatten kort de belangrijkste eigenschappen van de beschikbare bron data en afgeleide producten samen. Voor een volledige beschrijving wordt verwezen naar de technische specificaties in de applicaties of de metadata die inherent in/bij de LAS files/ruwe beelden aanwezig is. Tabel 1: overzicht van de beschikbare ruwe remote sensing data, en de overeenkomstige dienst om de data aan de gebruikers aan te leveren ruwe data beschikbaar in BVK BVK dienst 1 LiDAR puntenwolken (.LAZ) Hosting services 2 Mobilemapping data (.JPG/JP2) 3 Digitale multispectrale beelden (.HDF5) Hosting services BVK dataportaal In dit document ligt verder de nadruk op de digitale multispectrale beelden en het BVK dataportaal. 2.1 Multispectrale digitale beelden De beelden met hun vluchtnaam en overeenkomstige resources, die ter beschikking gesteld worden aan de dienstverleners binnen de GRB bijhoudingsprocessen, worden hieronder in Tabel 2 samengevat. BVK, / 30

10 Tabel 2: Naamgeving van de vluchten op AGIV en hun overeenkomstige resource naam binnen AGIV security (zoals zichtbaar wordt in de uitnodiging tot toelating verzonden door het AGIV contactpunt) Component VLuchtnaam overeenkomstige toelating in de PDP (zoals gebruiker in zijn mails ziet) AGIV Provinciaal ATM12005_ANTWERPEN-WEST Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) ATM12006_ANTWERPEN-OOST ATM12007_VLAAMS-BRABANT-WEST ATM12008_VLAAMS-BRABANT-OOST ATM12009_LIMBURG-NOORD ATM12010_LIMBURG-ZUID ATM12011_WEST-VLAANDEREN-NOORD ATM12012_WEST-VLAANDEREN-ZUID ATM12013_OOST-VLAANDEREN-NOORD ATM12014_OOST-VLAANDEREN-ZUID Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) Remote Sensing Provinciale vluchten_2012 (Remote Sensing PrVl2012) 10 / 30 BVK, 2013

11 3 Opzoeken en downloaden van de gewenste ruwe remote sensing data : stappen vooraf (randvoorwaarden) Alle gebruikers die van de AGIV dienstverlening wensen gebruik te maken, worden gevraagd zich te registreren bij AGIV. Dit stelt AGIV in staat om op basis van uw profiel automatisch rollen en toegangen tot diensten voor u te regelen. 3.1 AGIV registratie (authenticatie) Na registratie bij AGIV heeft u een persoonlijk gebruikersprofiel waar u steeds kan bekijken tot welke diensten toepassingen u toegang heeft ( (Figuur 1). Onder de knop Overzicht toelatingen krijgt u vervolgens een overzicht van de bron data waartoe u toelating verkregen hebt. BVK, / 30

12 Figuur 1: AGIV security profiel pagina: de toepassing RemoteSensing zal eveneens in het gebruikersprofiel beschikbaar gesteld worden van zodra toelatingen verleend kunnen worden op de remote sensing bron data op vraag van de gebruiker. Een uitgebreid overzicht van en hulp bij de AGIV security is te vinden op AGIV toelating (authorisatie) Voor bepaalde datasets heeft u als gebruiker specifieke rechten nodig vooraleer u van deze datasets gebruik kan maken. Deze rechten worden u al dan niet toegekend door AGIV, op basis van de geldende gebruiksvoorwaarden op de datasets en uw profiel als gebruiker. Bij uitnodiging tot gebruik van een toepassing/dataset zal u een ontvangen van AGIV. Via de link in die kan u, indien u geregistreerd bent bij AGIV, de uitnodiging tot toelating accepteren. 3.3 Gebruiksvoorwaarden De gebruiksvoorwaarden (of de link er naartoe) voor een resource waartoe u toelating aanvraagt/wordt uitgenodigd, worden u steeds aangeboden. Indien u werkt binnen een bestek worden u de gebruiksvoorwaarden via het bestek overgemaakt. U wordt geacht deze gebruiksvoorwaarden aandachtig te lezen en hiermee in te stemmen alvorens de overeenkomstige bron data te gebruiken. 12 / 30 BVK, 2013

13 4 Gebruik van het BVK Dataportaal op het online archief De ruwe multispectrale digitale beelden, worden aangeboden via het portaal naar het BVK online archief. Voor het project Bijhouding Binnengebieden worden volgende beelden ter beschikking gesteld: 16bit panchromatische (zwart/wit) 16bit kleurbeelden (RGBI) 8bit pansharpende kleurbeelden (RGBI) Er is geen verdere processing gebeurd op deze beelden. Dus deze beelden zijn bijvoorbeeld nog niet georthorectificeerd. Alle nodige metadata voor de beelden is wel voorhanden om processing op de beelden uit te voeren. Bij download van de ruwe beelden, wordt deze metadata voor de beelden eveneens mee gedownload: - camera calibratie file (.pdf) - exterior oriëntatie (.csv) - kwaliteitsrapporten indien voorradig (.pdf) Meer informatie over beeldformaten en compressie, FTP data beschikbaarheid en download snelheden is te vinden onder de informatie button van het portaal zelf. Tabel 3 geeft een overzicht van de stappen die doorlopen worden bij het gebruik van het BVK dataportaal. BVK, / 30

14 Tabel 3: BVK dataportaal voor opzoeken van de beschikbare ruwe multispectrale beelden in het online BVK archief; overzicht van de vereiste stappen doorheen de AGIV security en het bestellen van de gewenste beelden. ID Stap Actie 1 internet browser : Firefox, Internet Explorer Intypen URL: 2 Authenticatie binnen AGIVsecurity Kies de optie gebruikersnaam en wachtwoord, vul uw gegevens in en druk op aanmelden. 3 Uw login gegevens werden herkend door de AGIV security, u bent geauthenticeerd Bij geldige login zal u de BVK Data portaal pagina zien verschijnen. 14 / 30 BVK, 2013

15 4 Informatie lezen De informatie geeft inzicht in wat er mag verwacht worden van de beelden, alsook tips voor het downloaden 5 Beeldenlijst samenstellen Via de knop Beelden wordt het bij uw profiel passende overzicht van beschikbare vluchten samengesteld. Hieronder een voorbeeld van een gebruiker die toelating werd gegeven voor meerdere vluchten van AGIV. BVK, / 30

16 Via de drop down list rechtsboven, kan een keuze gemaakt worden tussen de verschillende soorten vluchten: alle vluchten ; AGIV Provinciaal (vluchten uitgevoerd per provincie of halve provincie); AGIV regionaal (vluchten uitgevoerd voor gans Vlaanderen); AGIV Provinciaal Analoog (vluchten uitgevoerd per provincie, met analoge camera) ; AGIV Gemeentelijk (vluchten uitgevoerd per gemeente met aanduiding van de datum). De groep Gemeentelijk omvat de grootschalige (7 à 8 cm resolutie) vluchten, de andere zijn allen middenschalig. Voor het project GRB bijhouding binnengebieden wordt toelating verleend op de digitale middenschalige vluchten. 16 / 30 BVK, 2013

17 Via het invulveld Vlucht naam kan eveneens rechtstreeks op de vluchtnaam gezocht worden, vb: AGIV ATM12012 levert alle middenschalige provinciale vluchten voor West-Vlaanderen op. Via de knop BBox Keuzelijst kan u op basis van een drop down list per gemeente of per NGI 1/8 kaartblad het zoekgebied afbakenen. Bij klikken op ok worden automatisch de coördinaten van het zoekgebied ingevuld. BVK, / 30

18 18 / 30 BVK, 2013 Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen

19 6 Beelden kiezen en in de winkelkar stoppen Eens de voor u beschikbare vluchten over het interessegebied gekend zijn, kan u starten met het selecteren van de gewenste beelden. Daarvoor klikt u op de vlucht naar keuze. U krijgt vervolgens een overzicht van alle beelden die behoren tot deze vlucht, inclusief een quicklook en de bijhorende worldfile. Al bij de selectie van de vlucht ziet u steeds het aantal beelden dat tot die vlucht behoort. Voor de vlucht van West-Vlaanderen die gekozen werd zijn dat er maar liefst BVK, / 30

20 20 / 30 BVK, 2013 Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen

21 U kan indien gewenst door de quicklooks wandelen. U vindt ook een eerste korte samenvatting van metadata bij de beelden. BVK, / 30

22 22 / 30 BVK, 2013 Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen

23 Het totaal aantal beelden dat u in één keer kan bestellen is gelimiteerd tot 500. U dient dus bij grotere bestellingen uw bestelling op te delen in groepen van maximum 500 beelden. Dit doet u door de beelden één voor één in de winkelkar te stoppen, of via de knop Alles toevoegen alle BVK, / 30

24 beelden die tot die vlucht behoren. Indien u toch kiest voor de optie Alles toevoegen in dit geval van 1683 beelden, krijgt u volgende foutboodschap: 24 / 30 BVK, 2013

25 500 Via de knop naar winkelkar krijgt u een overzicht van de beelden die u kan bestellen. Via de knop Bestellen komt u op het volgende scherm, waar u het gewenste beeldformaat (al dan niet met compressie) en de gewenste spectrale banden kan kiezen. Hier dient u ook uw adres in te geven, waarop u de voortgangsmails zal ontvangen. BVK, / 30

26 26 / 30 BVK, 2013 Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen

27 Van zodra u op de knop Bevestig hebt geklikt, is uw bestelling geplaatst. Er volgt onmiddellijk een op het door u opgegeven adres, die uw bestelling bevestigt. Via de link in de doorgestuurde kan u de voortgang van uw bestelling volgen (ingediend verwerking verzonden). U krijgt ook voor elke fase die afgehandeld is een doorgestuurd. BVK, / 30

28 28 / 30 BVK, 2013 Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen

29 7 Afhalen van uw bestelling Van zodra uw bestelling volledig verwerkt is, de ruwe beelden en hun metadata klaarstaan, wordt u daarvan via op de hoogte gebracht. Vanaf het moment dat u een wordt toegezonden met de boodschap dat uw bestelde beelden klaar staan op de FTP server, blijven deze voor 120 uren op de FTP opslag hardware. De bestelling-specifieke FTP login en paswoord combinatie en de beelddata zelf worden automatisch gewist van het systeem na het verstrijken van 120 uren. Om optimaal gebruik te maken van de bandbreedte van uw internet connectie, is het aan te raden een FTP-client te gebruiken die meerdere connecties tegelijkertijd kan openen naar uw data. Een zeer degelijk en freeware FTP pakket die een dergelijke functionaliteit bevat, is Filezilla ( Meer informatie over FTP download snelheid is te vinden onder de Informatie button van het BVK dataportaal. BVK, / 30

30 30 / 30 BVK, 2013