Kijken met de hersenen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kijken met de hersenen"

Transcriptie

1 Kijken met de hersenen Zien is een creatieve bezigheid Geertrui Peirens Kinderneurologe Centrum Ganspoel 15 maart 2016 kijken met de hersenen

2 15 maart 2016 kijken met de hersenen

3 Cerebrale visuele inperking definitie afwijkend visueel gedrag niet veroorzaakt door probleem aan het oog veroorzaakt door probleem in de hersenen beeld kan veranderen diagnose: multi-disciplinair 15 maart 2016 kijken met de hersenen

4 CVI bij kinderen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

5 risico-factoren CVI prematuriteit 15 maart 2016 kijken met de hersenen

6 15 maart 2016 kijken met de hersenen

7 2 visuele systemen reflexbewegingen van het oog ontdekken van beweging, richten van je blik automatische zoek- en volgbewegingen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

8 15 maart 2016 kijken met de hersenen

9 Onbewuste systeem 15 maart 2016 kijken met de hersenen

10 2 visuele systemen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

11 Van oog tot hersenen (retinocorticaal) 15 maart 2016 kijken met de hersenen

12 Het bewuste systeem: van het netvlies tot de hersenschors 15 maart 2016 kijken met de hersenen

13 Het bewuste systeem: van het netvlies tot de hersenschors CORTEX : functionele gebieden 15 maart 2016 kijken met de hersenen

14 15 maart 2016 kijken met de hersenen

15 Zodoende leidt een letsel in de bovenste linker hersenkwab achteraan tot. gezichtsveldverlies rechts onder in beide ogen. 15 maart 2016 kijken met de hersenen

16 15 maart 2016 kijken met de hersenen

17 Primaire visuele hersenschors Mooie weergave van het netvlies Geeft omtrek, bestaan van een voorwerp SCHERPTE CONTRAST KLEUR GEZICHTSVELD Info aan andere hersengebieden voor interpretatie 15 maart 2016 kijken met de hersenen

18 6/6 6/18 Verminderde gezichtsscherpte Je ziet minder details 6/120 6/ maart 2016 kijken met de hersenen

19 Verminderde contrastgevoeligheid Je ziet nog details Beeld wordt weggewassen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

20 15 maart 2016 kijken met de hersenen

21 15 maart 2016 kijken met de hersenen

22 15 maart 2016 kijken met de hersenen

23 15 maart 2016 kijken met de hersenen

24 15 maart 2016 kijken met de hersenen

25 15 maart 2016 kijken met de hersenen

26 15 maart 2016 kijken met de hersenen

27 15 maart 2016 kijken met de hersenen

28 15 maart 2016 kijken met de hersenen

29 15 maart 2016 kijken met de hersenen

30 15 maart 2016 kijken met de hersenen

31 15 maart 2016 kijken met de hersenen

32 Zien en doen is een mirakel 15 maart 2016 kijken met de hersenen

33 15 maart 2016 kijken met de hersenen

34 Rijping visueel systeem 15 maart 2016 kijken met de hersenen

35 Rijping visueel systeem Verbetering in gezichtsscherpte en contrastgevoeligheid veranderingen in breek- eigenschappen van de ogen rijping van het netvlies myelinisatie van de visuele baan (verpakking van de zenuwen) stijging van het aantal verbindingen in het ganse visueel systeem 15 maart 2016 kijken met de hersenen

36 Normale myelinisatie van de hersenen Schiffmann, R. et al. Neurology 2009;72: Normal T2-weighted (A D) and T1-weighted (E H) images at term (A, E), and at the ages of 5 months (B, F), 1 year (C, G), and 5 years (D, H). Myelin deposition is represented by a low signal on T2-weighted 15 maart 2016 kijken met de hersenen images and high signal on T1-weighted images.

37 15 maart 2016 kijken met de hersenen

38 Visuele aandacht onbewust thalamus selectieve aandacht filter gezicht-lijnen-licht bewust dorsale stroom verleggen selectieve aandacht kiezen richtenloslaten bewust anterieure cingulaire gyrus aandacht verdelen verschillende zaken samen geboorte 3 m 15 m 15 maart 2016 kijken met de hersenen

39 15 maart 2016 kijken met de hersenen

40 Grote variatie in klinische presentatie 15 maart 2016 kijken met de hersenen

41 Visuele problemen door schade primaire visuele cortex 15 maart 2016 kijken met de hersenen

42 15 maart 2016 kijken met de hersenen

43 Visuele problemen door hogere verwerking in de hersenen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

44 herkennen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

45 herkennen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

46 15 maart 2016 kijken met de hersenen

47 Visuele problemen door hogere verwerking in de hersenen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

48 15 maart 2016 kijken met de hersenen 48

49 figuurachtergrond 15 maart 2016 kijken met de hersenen

50 CVI-problemen in dagelijks leven afscannen wit voorwerp op witte achtergrond tekeningen voorkeur voor eenvoudige tekeningen moeilijk luisteren en kijken samen mensen herkennen in groep andere kleren, ander kapsel 15 maart 2016 kijken met de hersenen

51 CVI-problemen in dagelijks leven voorwerp op drukke achtergrond werkblaadjes weg kwijt raken in drukke omgeving 15 maart 2016 kijken met de hersenen

52 Maar ook visuele vermoeidheid sociale problemen leerproblemen motorische problemen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

53 Klinische presentatie 15 maart 2016 kijken met de hersenen

54 Een typisch voorbeeld: CVI staat niet alleen Hersenverlamming (cerebrale parese) Epilepsie Hydrocefalie en VP drain Discrepant intelligentieprofiel (VIQ > PIQ) 15 maart 2016 kijken met de hersenen

55 15 maart 2016 kijken met de hersenen

56 Hoe CVI benaderen? Level 1 Neurobiologie Neurofysiologie Beeldvorming hersenen Genetisch Level 2 Cognitie/ Neuropsychologie Neuropsychologische tests Level 3 Gedrag Klinische presentatie Frith, maart 2016 kijken met de hersenen 56

57 Diagnostisch proces: multidisciplinair Level 3 Vlaamse CVI-vragenlijst Level 2 Oftalmologisch onderzoek Klinisch neurologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek IQ Visuele perceptie Motorisch onderzoek Level 1 beeldvorming 15 maart 2016 kijken met de hersenen

58 Vlaamse CVI vragenlijst 47 vragen Meest aangeduid bij duidelijke diagnose CVI houdt hoofd schuin bij bekijken van een voorwerp herkent dagelijkse voorwerpen niet (appel, fiets, bal) herkent dagelijkse voorwerpen niet als ze getekend zijn zonder kleur geen interesse in complexe tekeningen vindt chocopot niet op de tafel betast object eerder dan ernaar te kijken compenseert door veel te praten E. Ortibus, Neuropediatrics, 2011; 42: maart 2016 kijken met de hersenen

59 oogonderzoek 15 maart 2016 kijken met de hersenen

60 oogonderzoek 15 maart 2016 kijken met de hersenen

61 Neuropsychologisch onderzoek 15 maart 2016 kijken met de hersenen

62 Tekens van CVI tijdens IQ-test BSID-II-Nl 15 maart 2016 kijken met de hersenen

63 WPPSI-III-NL 15 maart 2016 kijken met de hersenen

64 WPPSI-III-NL 15 maart 2016 kijken met de hersenen

65 15 maart 2016 kijken met de hersenen

66 L94 15 maart 2016 kijken met de hersenen

67 15 maart 2016 kijken met de hersenen

68 15 maart 2016 kijken met de hersenen

69 15 maart 2016 kijken met de hersenen

70 TVPS- DTVP Figure ground Visual closure Form constancy Visual memory 15 maart 2016 kijken met de hersenen

71 Motion perception tasks Form coherence Motion coherence Biological motion 15 maart 2016 kijken met de hersenen

72 Hersenen in beeld brengen MR hersenen: structureel beschadiging van de witte stof cysten of zones van weefselverlies in de grijze stof grootte van de hersenkamers stoornis in de aanleg van de hersenen Functionele MR hersenen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

73 PVL: beschadiging witte stof rond de ventrikels 15 maart 2016 kijken met de hersenen

74 Enkele vormen van ondersteuning Thuis: vroeg- en thuisbegeleidingsdiensten Ganspoel Spermalie Licht en liefde Op school Hulp in gewoon onderwijs: GON type 6 Buitengewoon onderwijs type 6 Hulp in ander type buitengewoon onderwijs Voorzieningen Hulp via outreach: Kathleen.vandermaelen@ganspoel.be 15 maart 2016 kijken met de hersenen

75 voorbeeld geboren PML 30 weken respiratoir: enkele dagen ncpap echografie schedel: geruststellend neonataal evolutie naar spastische diplegie (anderhalf jaar) periventriculaire leucomalacie opvolging COS bedacht op perceptieproblemen 15 maart 2016 kijken met de hersenen

76 15 maart 2016 kijken met de hersenen

77 zorgvraag op leeftijd van 4 jaar in eerste kleuterklasje visueel figuur achtergrond bv dieren moeilijk volgen bij vertellen in prentboeken moeilijk fixeren heel moe op einde van de dag 15 maart 2016 kijken met de hersenen

78 15 maart 2016 kijken met de hersenen

79 SON-R IQ 122 PS 108 RS 132 standaardscore mozaïeken 12 puzzels 13 patronen 9 categorieën 15 analogieën 16 situaties maart 2016 kijken met de hersenen

80 15 maart 2016 kijken met de hersenen

81 15 maart 2016 kijken met de hersenen

82 spastische diplegie onderste ledematen spasticiteit GMFCS II-III romp: lage basistonus handen en armen goede functionaliteit, bimanueel trager 15 maart 2016 kijken met de hersenen

83 15 maart 2016 kijken met de hersenen

84 verziend gezichtsscherpte 7/10 normale oculomotoriek moeilijk volgehouden fixeren gezichtsveld: geen uitval 15 maart 2016 kijken met de hersenen

85 15 maart 2016 kijken met de hersenen

86 Visueel perceptueel en cognitief wennen aan nieuw materiaal fouten bij prentherkenning enkel details, niet de essentie verkeerde conclusie obv detail als ander gezichtspunt beperktere bibliotheek (leefwereld) geweer, wasknijper, tang, boormachine uitval L94 15 maart 2016 kijken met de hersenen

87 15 maart 2016 kijken met de hersenen

88 15 maart 2016 kijken met de hersenen

89 15 maart 2016 kijken met de hersenen

90 15 maart 2016 kijken met de hersenen

91 15 maart 2016 kijken met de hersenen

92 15 maart 2016 kijken met de hersenen

93 15 maart 2016 kijken met de hersenen

Zien is een creatieve bezigheid. Geertrui Peirens Kinderneurologe COS Leuven CVI kliniek Centrum Ganspoel. van oog tot hersenen

Zien is een creatieve bezigheid. Geertrui Peirens Kinderneurologe COS Leuven CVI kliniek Centrum Ganspoel. van oog tot hersenen Van oog tot hersenen Zien is een creatieve bezigheid Geertrui Peirens Kinderneurologe COS Leuven CVI kliniek Centrum Ganspoel Van oog tot hersenen Van oog tot hersenen visuele banen corticale verwerking

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties Informatie voor verwijzers Zie jij wat ik zie? Kinderen met CVI Visuele problemen en beperkingen in het dagelijks

Nadere informatie

Brain Matters, nature and nurture Cerebrale Visuele Inperking (CVI)

Brain Matters, nature and nurture Cerebrale Visuele Inperking (CVI) Brain Matters, nature and nurture Cerebrale Visuele Inperking (CVI) COS Leuven voor Jeugdgezondheidszorg O.l.v. prof. dr. Els Ortibus Mieke De Strooper, Kristien Jacobs, Eva Janssens, Jeannine Vanbussel,

Nadere informatie

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA OVER DCD (DEVELOPMENTAL COORDINATION DISORDER) WIE IS DR. ANN OOSTRA? Dr. Ann Oostra is een kinderneurologe. Ze is werkzaam in verschillende diensten (Poli

Nadere informatie

Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud

Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud Het traceren van verwerkingsproblemen bij mensen die dit zelf niet kunnen aangeven Hans van der Steen, afdeling neurowetenschappen Sanny van der

Nadere informatie

Sam envatting en conclusies T E N

Sam envatting en conclusies T E N Sam envatting en conclusies T E N Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies Sinds de zeventigerjaren van de vorige eeuw zijn families beschreven met dominant overervende herseninfarcten,dementie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische

Nadere informatie

CVI Begeleiding van kinderen met CVI in de basisschoolleeftijd

CVI Begeleiding van kinderen met CVI in de basisschoolleeftijd CVI Begeleiding van kinderen met CVI in de basisschoolleeftijd Irmgard Bals, e.a. Bartiméus wil kennis en ervaring over de mogelijkheden van mensen met een visuele beperking vastleggen en verspreiden.

Nadere informatie

Visuele ontwikkeling. Refractive errors. Van het netvlies naar de hersenschors. Visueel systeem: prenatale ontwikkeling

Visuele ontwikkeling. Refractive errors. Van het netvlies naar de hersenschors. Visueel systeem: prenatale ontwikkeling Visuele ontwikkeling Van het netvlies naar de hersenschors STAAFJES: perifeer zicht zien in het duister KEGELTJES: Centrale visus Kleurzicht Rechtstreeks uit het hersenweefsel Prosencefalon - optische

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3

Nadere informatie

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat is neuropsychologie? Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20953 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bruine, Francisca Teresa de Title: Advanced MR brain imaging in preterm infants

Nadere informatie

Chapter 15. Samenvatting

Chapter 15. Samenvatting Chapter 15 Samenvatting Chapter 15 316 Samenvatting Deel I In Nederland worden ieder jaar ongeveer 14.000 kinderen te vroeg (prematuur) geboren, dat wil zeggen bij een zwangerschapsduur van minder dan

Nadere informatie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en

Nadere informatie

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)

Nadere informatie

Summary in Dutch (samenvatting in het Nederlands)

Summary in Dutch (samenvatting in het Nederlands) Summary in Dutch (samenvatting in het Nederlands) Het hoofddoel van dit proefschrift was om de diagnostische en voorspellende waarde van MRI bevindingen van hypoxisch-ischemische hersen schade te bestuderen

Nadere informatie

Visuele stoornissen bij Parkinson en MS. 18 april 2019 Iris van der Lijn

Visuele stoornissen bij Parkinson en MS. 18 april 2019 Iris van der Lijn Visuele stoornissen bij Parkinson en MS 18 april 2019 Iris van der Lijn Ziekte van Parkinson Multiple sclerose (MS) 2 Symptomen Ziekte van Parkinson Motorische symptomen Tremor Rigiditeit Bradykinesie

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose

Nadere informatie

VISUAL IMPRINTS OF VERY PRETERM BIRTH

VISUAL IMPRINTS OF VERY PRETERM BIRTH Appendices Nederlandse Samenvatting (Summary In Dutch) Visual imprints of very preterm birth VISUELE SPOREN VAN ERNSTIGE VROEGGEBOORTE AANWIJZINGEN VOOR CEREBRAAL VISUELE STOORNISSEN BIJ ERNSTIG VROEGGEBOREN

Nadere informatie

Soms ziet hij maar een deel van wat er te zien is; zo worden delen van het werkvlak of het werkblad niet gebruikt.

Soms ziet hij maar een deel van wat er te zien is; zo worden delen van het werkvlak of het werkblad niet gebruikt. Bijlage 1.1 Vragenlijst op basis van de signaallijst CVI bij kleuters Deze vragenlijst is gebaseerd op de signaallijst CVI uit deel 1. Daarin wordt gedrag beschreven dat we bij kleuters met CVI frequent

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel. Informatie voor verwijzers

Onderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel. Informatie voor verwijzers Onderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel Informatie voor verwijzers Mijn ogen zijn goed, maar ik zie de stoeprand niet Meer dan 50% van de mensen met niet-aangeboren

Nadere informatie

CVI cerebrale visuele inperking

CVI cerebrale visuele inperking CVI cerebrale visuele inperking 1. Medische achtergrond. 1.1. Visueel systeem. Het visueel systeem bestaat uit het oog, de optische zenuwbanen en het centrale zenuwstelsel. Een lichtprikkel komt binnen

Nadere informatie

Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt

Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt Greetje Koevoets, ambulant begeleidster Gezellig? Dit is de titel van de presentatie pagina 2 Visuele beperkingen

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de

De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de Rick Helmich Cerebral Reorganization in Parkinson s disease (proefschrift) Nederlandse Samenvatting De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de

Nadere informatie

VISUELE SPOREN VAN ERNSTIGE VROEGGEBOORTE

VISUELE SPOREN VAN ERNSTIGE VROEGGEBOORTE Visual imprints of very preterm birth VISUELE SPOREN VAN ERNSTIGE VROEGGEBOORTE AANWIJZINGEN VOOR CEREBRAAL VISUELE STOORNISSEN BIJ ERNSTIG VROEGGEBOREN KINDEREN ACHTERGROND Visuele beperkingen bij ernstig

Nadere informatie

B vertelt: Ik ben 12 jaar en zit op een gehandicaptenschool. Ze leert daar lezen, zwemmen en zit met 6 andere in een klas.

B vertelt: Ik ben 12 jaar en zit op een gehandicaptenschool. Ze leert daar lezen, zwemmen en zit met 6 andere in een klas. College 12 Klinisch Redeneren 12-11-2013 EERSTE DEEL (op bb: Afwijkende ontwikkeling) Patiënt: B Moeder vertelt: de zwangerschap is goed verlopen. 1 dag voordat ze was uitgerekend, werd ze heel erg ziek.

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Cerebrale visusstoornis

Kinderneurologie.eu.  Cerebrale visusstoornis Cerebrale visusstoornis Wat is een cerebrale visusstoornis? Een cerebrale visusstoornis is een aandoening waarbij kinderen of volwassenen problemen hebben met zien doordat de hersenen de signalen die ze

Nadere informatie

Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan

Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan V I N C E N T V A N G O G H Institute for Psychiatry Contactdag 26 maart 2011, Putten Informatie- en emotieverwerking bij het syndroom van Noonan Ellen Wingbermühle, klinisch neuropsycholoog Renée Roelofs,

Nadere informatie

Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat. Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019

Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat. Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019 Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019 Inhoud Hersenbloedingen: Wie? epidemiologie & risicofactoren

Nadere informatie

Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency, second edition. Kathy Blanchaert COS Gent Potloot Gentbrugge- Lochristi Dinamo Lochristi BOT-2

Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency, second edition. Kathy Blanchaert COS Gent Potloot Gentbrugge- Lochristi Dinamo Lochristi BOT-2 Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency, second edition Kathy Blanchaert COS Gent Potloot Gentbrugge- Lochristi Dinamo Lochristi BOT-2 Inleiding BOTMP gepubliceerd in 1978 Meet grove en fijne motorische

Nadere informatie

Developmental Test of Visual Perception (DTVP-2) 2 th Edition

Developmental Test of Visual Perception (DTVP-2) 2 th Edition Een kijk op het oog (update 2012) DTVP-2 1 Developmental Test of Visual Perception (DTVP-2) 2 th Edition Omschrijving van de test Doel Doelgroep auteurs: D.D. Hammil, N.A. Pearson, & J.K. Voress uitgever:

Nadere informatie

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar Naam: Onderzoeksdatum: School: Geboortedatum: Klas: CL: CL in maanden: CL*: START met plaatjes concepten

Nadere informatie

Inhoud van voordracht: CNL. vier kenmerken: Mattheus-effect: vroege detectie van belang

Inhoud van voordracht: CNL. vier kenmerken: Mattheus-effect: vroege detectie van belang Inhoud van voordracht: CNL Centrum voor Neurologische Leeren ontwikkelingsstoornissen J.G.M. Hendriksen, klinisch neuropsycholoog J.S.H. Vles, kinderneuroloog (1) Leerstoornissen wat zijn dat? (2) Neurologische

Nadere informatie

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Dystonie He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DYSTONIE? Dystonie is een bewegingsstoornis die ontstaat door een verstoorde aanspanning van de spieren. Het woord dystonie is afgeleid van

Nadere informatie

Kinderen met CVI: Zij hebben vaak goede ogen en kunnen toch niet goed kijken

Kinderen met CVI: Zij hebben vaak goede ogen en kunnen toch niet goed kijken Kinderen met CVI: Zij hebben vaak goede ogen en kunnen toch niet goed kijken Hoe kunnen we CVI herkennen Hoe kunnen we hen helpen hiermee om te gaan Greet Vissenaekens Kinderen met CVI Algemene kenmerken

Nadere informatie

18/09/2012. Nieuwe diagnostische technieken : ook relevant in de klinische praktijk? Vooruitgang? Moleculaire biologie en genetica

18/09/2012. Nieuwe diagnostische technieken : ook relevant in de klinische praktijk? Vooruitgang? Moleculaire biologie en genetica Nieuwe diagnostische technieken : ook relevant in de klinische praktijk? Lieven Lagae, Kinderneurologie, UZ Leuven Vooruitgang? Moleculaire biologie en genetica Probleem : - genotype fenotype correlatie

Nadere informatie

CVI Experience. CVI is de belangrijkste oorzaak voor slechtziendheid bij kinderen in de westerse landen.

CVI Experience. CVI is de belangrijkste oorzaak voor slechtziendheid bij kinderen in de westerse landen. Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling geen De betrokken relaties bij dit project zijn: B3 De CVI-experience Florine Pilon Greetje Koevoets Sponsoring of onderzoeksgeld: Honorarium

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis Voorspellers van beloop in een maatschappelijk perspectief. Dr. Kirstin Greaves-Lord 15 september 2016

Autismespectrumstoornis Voorspellers van beloop in een maatschappelijk perspectief. Dr. Kirstin Greaves-Lord 15 september 2016 Autismespectrumstoornis Voorspellers van beloop in een maatschappelijk perspectief Dr. Kirstin Greaves-Lord 15 september 2016 Doelen presentatie 1. Kader: maatschappelijke perspectieven en ontwikkelingen

Nadere informatie

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE? De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen

Nadere informatie

Dag van intelligentie 2018

Dag van intelligentie 2018 Dag van intelligentie Design 2018 Dr. Marc P.H. Hendriks, Klinisch neuropsycholoog Het Brein achter Intelligentie; Van localisatie naar netwerktheorieën Structuur en Functie De hersenen van boven Structuur

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale

Nadere informatie

Optische illusies : wat je ziet is niet altijd de werkelijkheid!

Optische illusies : wat je ziet is niet altijd de werkelijkheid! Optische illusies : wat je ziet is niet altijd de werkelijkheid! Deze tekst is aanvullende stof bij hoofdstuk 10. Sommige illusies zijn te verklaren aan de hand van de theorie met betrekking tot selectie,

Nadere informatie

Leer- en leesproblemen

Leer- en leesproblemen Visuele training voor Leer- en leesproblemen De enige manier om informatie op te nemen is via onze zintuigen. De informatie op school/werk wordt tegenwoordig voor het overgrote deel visueel aangeboden

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen Assessing gross motor function, functional skills, and caregiver assistance in children with cerebral palsy (CP) and cerebral visual impairment (CVI) Salavati, Abul IMPORTANT NOTE:

Nadere informatie

Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de

Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de Nederlandse samenvatting Klinische aspecten Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de verschillende symptomen waarmee patiënten zich kunnen presenteren worden

Nadere informatie

Wiebel- of trilogen. Nystagmus

Wiebel- of trilogen. Nystagmus Wiebel- of trilogen Nystagmus 2 De Nederlandse term voor nystagmus is wiebel- of trilogen. Met de term nystagmus worden onwillekeurige ritmische bewegingen van de oogbollen aangeduid. Onwillekeurig betekent

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu Het foetaal alcohol syndroom Wat is het foetaal alcohol syndroom? Het foetaal alcohol syndroom is een combinatie van aangeboren afwijkingen bij een baby die veroorzaakt zijn door alcohol gebruik van de

Nadere informatie

Werkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart 2009. 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond

Werkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart 2009. 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond Werkgeheugen bij kinderen met SLI Brigitte Vugs, 19 maart 2009 Indeling presentatie 1. Inleiding 2. Theoretische achtergrond SLI, Geheugen, Werkgeheugen 3. Ontwikkeling werkgeheugen 4. Relatie werkgeheugen

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen

De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen Samenvatting 125 126 SAMENVATTING De ziekte van Parkinson (ZvP) is een progressieve aandoening van de hersenen waarbij zenuwcellen in de middenhersenen, die de neurotransmitter dopamine produceren, afsterven.

Nadere informatie

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 THEORETISCH KADER : ONTWIKKELING / RIJPING VH BREIN Intro: Ontwikkeling / rijping van het brein

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51 Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen

Nadere informatie

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten Universiteit Maastricht c.vanheugten@np.unimaas.nl Inhoud presentatie Plasticiteit van het brein Hersenletsel Schade en herstel

Nadere informatie

Thema: hersenontwikkeling

Thema: hersenontwikkeling Thema: hersenontwikkeling stap 1: Ontwikkeling van de neurale buis Lengte: bv cortex, middenhersenen en hersenstam. Oppervlakte : bv visuele cortex, Diepte: verschillende lagen van een gebied Porblemen

Nadere informatie

Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie

Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Jojanneke is een studente van 24 jaar en kampt al een tijdje met depressieve klachten. Het valt haar huis-

Nadere informatie

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis

Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-

Nadere informatie

LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie DR. JOS HENDRIKSEN ONDERWERPEN

LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie DR. JOS HENDRIKSEN ONDERWERPEN LEERSTOORNISSEN klinische kinderneuropsychologie 15 MAART 2017 DR. JOS HENDRIKSEN ONDERWERPEN 1. BOUW: opbouw en architectuur 2. GROEI: Hoe leert ons brein? 3. NEUROCOGNITIE: denkprocessen 4. WAT KAN ER

Nadere informatie

Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen

Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen Dr. Marie-Claire de Wit Kinderneuroloog Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis Inhoud Cerebrale aanlegstoornissen zijn

Nadere informatie

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar Naam: School: Klas: CL in maanden: Onderzoeksdatum: Geboortedatum: CL: CL*: Gf: Vloeiende intelligentie

Nadere informatie

GENDER, COMORBIDITY & AUTISM Inleiding INHOUD Opzet en Bevindingen per onderzoek Algemene Discussie Aanbevelingen Patricia J.M. van Wijngaarden-Cremers Classifications & Gender Patient cohort 2004 Clusters

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Arterioveneuze malformatie (AVM)

Patiënteninformatie. Arterioveneuze malformatie (AVM) Patiënteninformatie Arterioveneuze malformatie (AVM) Inhoud Inleiding... 3 Informatie over het ziektebeeld... 3 Definitie... 3 Symptomen... 4 Diagnose... 5 Behandeling... 5 Stereotactische radiochirurgie...

Nadere informatie

Het psychologisch onderzoek

Het psychologisch onderzoek GGzE centrum ouderenpsychiatrie Het psychologisch onderzoek Voor inzicht in uw capaciteiten, vaardigheden, mogelijkheden en beperkingen informatie voor cliënten >> 1 Psychologisch onderzoek kan bijdragen

Nadere informatie

Dutch summary. Nederlandse samenvatting

Dutch summary. Nederlandse samenvatting Dutch summary Nederlandse samenvatting 127 Kinderen die te vroeg geboren worden, dat wil zeggen bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken, worden prematuren genoemd. Na de bevalling worden ernstig

Nadere informatie

Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen:

Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen: Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen: Kritische bespreking en klinische implicaties Lien Van Eylen VCKJPP 22 september 2011 Overzicht Neuropsychologische taken o Betrouwbaarheid

Nadere informatie

Op het scherp van de snede

Op het scherp van de snede Op het scherp van de snede Naam: Arnaud Vincent Functie: Neurochirurg, ErasmusMC, Rotterdam Neurochirugie Inleiding/geschiedenis functies hersenen methoden/techniek operaties In de hersenen: GLIOMEN Rondom

Nadere informatie

Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag

Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag Inge de Koning, Klinisch Neuropsycholoog Erasmus MC Primair progressieve afasie: varianten - Progressieve niet-vloeiende afasie (PNFA)

Nadere informatie

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte Het centrum

Nadere informatie

a p p e n d i x Nederlandstalige samenvatting

a p p e n d i x Nederlandstalige samenvatting a p p e n d i x B Nederlandstalige samenvatting 110 De hippocampus en de aangrenzende parahippocampale hersenschors zijn hersengebieden die intensief worden onderzocht, met name voor hun rol bij het geheugen.

Nadere informatie

Dutch summary 1. Dutch summary. Dutch summary

Dutch summary 1. Dutch summary.   Dutch summary http://hdl.handle.net/1765/105797 Dutch summary Dutch summary 1 Dutch summary 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Dutch summary 3 Introductie Kinderen die in de neonatale periode zeer ernstig ziek zijn

Nadere informatie

de verzwakkingscorrectie uit te voeren op basis van de berekende verzwakkingscorrectie.

de verzwakkingscorrectie uit te voeren op basis van de berekende verzwakkingscorrectie. De ultieme uitdaging in het veld van neurowetenschappelijk onderzoek is om te begrijpen wat de biologische basis is van emoties, cognitie en, uiteindelijk, van bewustzijn. Het verkennen van de menselijke

Nadere informatie

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Wanneer u autisme heeft, ondervindt u problemen in het contact met anderen. Het kan zijn dat u geen contact maakt of juist veel aandacht vraagt. U kunt zich moeilijk

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

Hemianopsie. Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie

Hemianopsie. Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie Hemianopsie Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie Wat is een hemianopsie Bij hemianopsie is niet het gezichtsveld in één oog verminderd, maar in BEIDE ogen. Dit kunt

Nadere informatie

On the Move! Cognitietour door Nederland

On the Move! Cognitietour door Nederland On the Move! Cognitietour door Nederland 1 Mei, 2016 2 Prof. Bernard Uitdehaag Prof. Jeroen Geurts Prof. Vincent de Groot Dr. Hanneke Hulst Dr. Brigit de Jong Dr. Menno Schoonheim 3 WAT GAAN WE DOEN? Wat

Nadere informatie

Een kind met een insult De stuipen op het lijf! Jolanda Schieving, kinderneuroloog Ties Eikendal, SEH arts

Een kind met een insult De stuipen op het lijf! Jolanda Schieving, kinderneuroloog Ties Eikendal, SEH arts Een kind met een insult De stuipen op het lijf! Jolanda Schieving, kinderneuroloog Ties Eikendal, SEH arts (potentiële) belangenverstrengeling Geen Disclosure belangenverstrengeling van de sprekers van

Nadere informatie

Met een visuele beperking naar het gewone onderwijs

Met een visuele beperking naar het gewone onderwijs Met een visuele beperking naar het gewone onderwijs Studiedag CLZ 29 april 2016 Ineke Luyten GON coördinator team kleuters Ingrid Vandenbempt GON coördinator team lager Centrum Ganspoel Huldenberg Centrum

Nadere informatie

Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen

Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen Slaapproblemen bij neurologische aandoeningen Definitie slaap Terugkerende toestand Van verminderd bewustzijn En tot rust komen van het lichaam Waaruit men vlot gewekt kan worden Representation of consciousness

Nadere informatie

Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders

Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders Ellen Croonen, AIOS kindergeneeskunde Radboudumc Inhoudsopgave Achtergrond Doel Methode Resultaten

Nadere informatie

Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview

Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview Ola Lanko is altijd bezig met de werking van het medium fotografie. De kritische blik van de beschouwer is wat ze met haar werk wil overbrengen.

Nadere informatie

Rugoperatie voor kinderen ter vermindering van spasticiteit aan de benen

Rugoperatie voor kinderen ter vermindering van spasticiteit aan de benen Selectieve dorsale rhizotomie (SDR) Rugoperatie voor kinderen ter vermindering van spasticiteit aan de benen SDR wordt sinds 1978 in meer dan dertig centra in Noord- Amerika uitgevoerd en in Nederland

Nadere informatie

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting

Nadere informatie

Kwaliteiten en beperkingen van (jong)volwassenen met ASS. Een reflectie Linda Cuppen

Kwaliteiten en beperkingen van (jong)volwassenen met ASS. Een reflectie Linda Cuppen Kwaliteiten en beperkingen van (jong)volwassenen met ASS Een reflectie Linda Cuppen Reflectie - Asperger/autistische stoornis en DSM-V - DSM-V: diagnostische niveaus - Diagnostische niveaus: neuropsychologische

Nadere informatie

COGNITIEVE PROBLEMEN BIJ PATIËNTEN MET BORSTKANKER

COGNITIEVE PROBLEMEN BIJ PATIËNTEN MET BORSTKANKER COGNITIEVE PROBLEMEN BIJ PATIËNTEN MET BORSTKANKER SANNE SCHAGEN NEUROPSYCHOLOOG ANTONI VAN LEEUWENHOEK JAAP REIJNEVELD NEUROLOOG VUmc DE NAAKTE WAARHEID ONZE HERSENEN BEVATTEN 50 miljard neuronen (zenuwcellen):

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Ontwikkeling, gedrag en sociaal functioneren bij personen met Velo-Cardio- Faciaal Syndroom (del22q11)

Ontwikkeling, gedrag en sociaal functioneren bij personen met Velo-Cardio- Faciaal Syndroom (del22q11) Ontwikkeling, gedrag en sociaal functioneren bij personen met Velo-Cardio- Faciaal Syndroom (del22q11) VCFS team CME-UZ Gasthuisberg ann.swillen@uzleuven.be Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. De invloed van illusies op visueelmotorische

Nederlandse samenvatting. De invloed van illusies op visueelmotorische De invloed van illusies op visueelmotorische informatieverwerking 115 Terwijl je deze tekst leest, maken je ogen snelle sprongen van woord naar woord. Deze snelle oogbewegingen, saccades genoemd, gebruik

Nadere informatie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt

Nadere informatie

Functional development at school age of newborn infants at risk Roze, Elise

Functional development at school age of newborn infants at risk Roze, Elise Functional development at school age of newborn infants at risk Roze, Elise IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Toetsingsformulier Bijzondere Gezichtshulpmiddelen

Toetsingsformulier Bijzondere Gezichtshulpmiddelen Toetsingsformulier Bijzondere Gezichtshulpmiddelen Algemeen Gegevens cliënt Naam: Geboortedatum: Verzekeringsnummer: BSN: Telefoonnummer: Gegevens onderzoek Datum onderzoek: Onderzoeker: Leverancier: Telefoonnummer:

Nadere informatie

ADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker :

ADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker : Signaallijst 1 : Lichamelijk functioneren Gezondheid Astma Epilepsie Eczeem Allergie Diabetes Zintuiglijke ontwikkeling Gezicht Gehoor Slaap Slaappatroon Hoeveelheid slaap Voeding Voedingspatroon Variatie

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20126 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dumas, Eve Marie Title: Huntington s disease : functional and structural biomarkers

Nadere informatie

Epilepsie en levensfases. Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog

Epilepsie en levensfases. Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog Epilepsie en levensfases Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog Epilepsie in verschillende levensfases Baby-peuter-kleuter-schoolkindvolwassenen 18-18 + 50-50 + Syndroom van

Nadere informatie

AANMELDING mobiele/ambulante begeleiding buitengewoon onderwijs

AANMELDING mobiele/ambulante begeleiding buitengewoon onderwijs AANMELDING mobiele/ambulante begeleiding buitengewoon onderwijs (De groene onderdelen worden ingevuld door het team mobiele/ambulante begeleiding) AANMELDING: O nieuwe aanmelding O heraanmelding BESLISSING:

Nadere informatie

ZieZo Observatiemethode Handleiding

ZieZo Observatiemethode Handleiding ZieZo Observatiemethode Handleiding Ellen Eelman Marjolein Kuiper Marieke Steendam Inhoud 1. Inleiding 3 1.1. Doel 3 1.2. Gebruikers 3 1.3. Samenstelling 3 2. Verantwoording 4 3. Visuele basisvaardigheden

Nadere informatie

Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer

Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Achtergrond De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer (Alzheimer s disease - AD) is een neurodegeneratieve ziekte

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine

Nadere informatie

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking.

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool

Nadere informatie

Beter zien is beter leven

Beter zien is beter leven Beter zien is beter leven Wij helpen u en uw kind graag om beter te zien. Oogonderzoek en visuele training bij: Lees- en leerproblemen NLD Dyslexie Hoofdpijn Vermoeide ogen Concentratieproblemen Klachten

Nadere informatie

Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek

Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek Zorgpad Persoonlijkheidsproblematiek Iedereen heeft zo zijn eigenaardigheden. Echter, soms heeft iemand extreme persoonlijke eigenschappen en vertoont hij hinderlijk gedrag. Dit kan zo ernstig zijn dat

Nadere informatie