HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde"

Transcriptie

1 HANDLEIDING THEMA 4 LES 3 6 Meander Aardrijkskunde 6

2 Thema 4 Streken en klimaten thema 4 Streken en klimaten les 1 les 2 les 3 les 4 72 VOORAF Vraag de kinderen naar buiten te kijken en laat een aantal kinderen vertellen wat voor weer het vandaag is. Kennen ze het woord klimaat? KIJKEN Vraag: Wat zie je op de foto? Waarom zou het meisje een blad boven haar hoofd houden? MENING Vraag: Wat zou de foto te maken kunnen hebben met de titel van dit thema, Streken en klimaten? 2 handleiding, pagina 2 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 7

3 STAP 2 Streken en klimaten Ons weer heeft rare streken. De ene keer schijnt de zon, dan regent het: in Nederland kennen we veel verschillende soorten weer. Maar in andere delen van de wereld is het juist altijd stikheet of ijskoud. Het is een wereld van verschil. Begrippen klimaat klimaatgebied gematigd klimaat gematigd klimaatgebied tropen subtropen polen temperende werking hoogteligging boomgrens 73 BEGRIPPEN Vraag: Zal het thema alleen over het weer in Nederland gaan? Waar kun je dat aan zien? ONTDEKKEN Vraag: Over welk begrip van dit thema wil je het liefst iets leren? Naar welk begrip ben je het meest benieuwd? Zeg: Schrijf deze begrippen op een blaadje en bewaar dat in je schrift. 3 handleiding, pagina 3 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 8

4 Les 3 Onder de loep Lesdoelen De kinderen leren: de topografie van Gelderland en Overijssel. Lesschema (max 50 min.) Stap 1 15 min. Stap 2 10 min. Stap 3 10 min. Stap 4 15 min. Materialen Basis Lesboek: pagina 82 t/m 85 Werkboek: pagina 72 t/m 79 Handleiding: pagina 20 t/m 35 Meer Digitaal schoolbord: les 3 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland Gelderland is de grootste provincie van Nederland. De hoofdstad is Arnhem, maar de grootste stad is Nijmegen. In Gelderland liggen veel bosgebieden, vooral op de Veluwe. In Harderwijk ligt het Dolfinarium. Het is het grootste dolfijnenpark van Europa. Heel lang hadden de huizen in Zutphen geen huisnummers. Ze hadden de naam van de straat of van het beroep van de eigenaar van het huis. Wat dacht je van De Tonnenmakerij (tonnenmaker), of De Rokende Moor (tabakswinkel)? De Veluwe ligt hoger dan de gebieden eromheen. Hierdoor is het er in de winter iets kouder. Er ligt hier dan ook eerder sneeuw dan aan de kust van Nederland. In de zomer is het juist vaak warmer dan aan de kust. 82 In de hoofdstad Arnhem ligt het Openluchtmuseum. Wil je een oude boerderij zien? Of een mooi kasteeltje? Of wil je weten hoe bier wordt gemaakt? Dan moet je in Arnhem zijn. Ga naar STAP 1 in je werkboek. VOORAF Bekijk met de kinderen de kaart van Nederland met alle provincies achter in het boek. Vraag: Wie kan de provincie Gelderland aanwijzen? BESPREKEN Bekijk het hoogtekaartje van de Veluwe. Vraag: Hoe kun je aan het kaartje zien dat de Veluwe hoger ligt dan de gebieden eromheen? (aan de kleuren) KIJKEN Kijk naar de kaart van Gelderland. Van welke plaatsen staat er geen foto in het boek? Wie weet er iets speciaals over een van die plaatsen? 20 handleiding, pagina 20 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 25

5 21 handleiding, pagina 21 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 26

6 Les 3 Onder de loep thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland 1a Wat is de hoofdstad van Gelderland? Arnhem b Welk museum heb je in deze stad? Openluchtmuseum c In welke stad kun je naar dolfijnen kijken? Harderwijk d Schrijf de twee antwoorden van a en c op de goede plek op de kaart. Schrijf ook de provincienaam erbij. e Vul ook de namen van de andere plaatsen in. 2a Waarom is het op de Veluwe in de winter iets kouder dan in veel andere delen van Nederland? Omdat de Veluwe hoger ligt dan de andere gebieden. b En waarom is het er in de zomer iets warmer? Omdat het een stuk van de zee af ligt, zodat het minder afkoelt. c Schrijf op de kaart waar de Veluwe ligt handleiding, pagina 22 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 27

7 VOORAF Herhaal met de kinderen welke hoofdstad bij welke provincie hoort. Vraag: Waar wordt veel tarwe verbouwd? Waar komen bloembollen vandaan? Wat komt er uit Drenthe? SAMEN OEFENEN Laat de kinderen bij deze topografieles zo veel mogelijk in tweetallen werken. Ze kunnen elkaar overhoren en leren de stof sneller en beter. ANDERE LEERSTIJL Maak een tabel op het bord. In kolom 1 komt de provincienaam, in kolom 2 de naam van de hoofdstad en in kolom 3 een bijzonderheid. Laat de kinderen dit ook met de andere provincies doen. 73 MOEILIJKER De kinderen zoeken de noordelijke provincies op in een atlas en/of op andere kaarten. De een noemt de naam van een hoofdstad, de ander wijst aan bij welke provincie die hoort. 23 handleiding, pagina 23 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 28

8 Les 3 Onder de loep STAP 2 Het midden In het midden van Nederland zijn meer grote steden. Het is er drukker dan in het noorden. Er is minder ruimte voor de landbouw. Veel boeren in Zuid-Holland verbouwen groente in kassen. Het hele jaar groeien er paprika s, tomaten of groente. Veel van deze groente gaat naar het buitenland. Het gebied tussen de rivieren in Gelderland is prima voor fruitteelt. Er komen de lekkerste appels en peren vandaan. In Utrecht vind je grasland. In de zomer grazen er koeien. Het gras dat in de zomer wordt gemaaid, krijgen de koeien in de winter. Dan staan ze in de stal. Ga naar STAP 2 in je werkboek KIJKEN Bekijk met de kinderen de kaart. Over welke provincies gaat het hier? Welke hoofdsteden horen erbij? LEZEN De kinderen lezen de tekst. Wijs op de kaart aan waar veel fruit verbouwd wordt. Hoe heet de hoofdstad van die provincie? Laat hen zelf ook zo oefenen. VERTELLEN Zuid-Holland is dichtbevolkt. Leg uit wat dat is. Er zijn veel huizen, kantoren, straten en winkels nodig voor al die mensen. Landbouwgrond is er weinig, maar er is veel glastuinbouw. handleiding, pagina 24 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 29

9 25 handleiding, pagina 25 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 30

10 Les 3 Onder de loep thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 2 Overijssel 3a Zet de steden op volgorde van west naar oost: Enschede Zwolle Almelo Hengelo Kampen Kampen Zwolle - Almelo - Hengelo - Enschede b Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. 4a In welke stad is een beroemde boekenmarkt? Deventer b In welk deel van Nederland kun je vaak snel schaatsen?... Twente c Schrijf de namen ook op de goede plek op de kaart handleiding, pagina 26 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 31

11 VOORAF Herhaal nog even de begrippen noord, zuid, oost en west. Dit hebben ze nodig bij vraag 3a. MET Z N TWEEËN Laat de kinderen de opdrachten van deze stap samen maken: ze geven om de beurt een antwoord. Ze vullen individueel de namen in op de kaart en kijken daarna elkaars werk na. UITGEBREIDER Vraag: Je wilt van Zwolle naar Enschede. Langs welke plaatsen kom je? Ga naar STAP 3 in je lesboek handleiding, pagina 27 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 32

12 Les 3 Onder de loep thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren Door Gelderland en Overijssel stromen twee grote rivieren: de Waal en de IJssel. De IJssel stroomt door Zutphen heen. Vroeger vervoerden de Zutphenaren vooral haring, boter en bier over de IJssel. De IJssel is een belangrijke rivier voor de Nederlandse scheepvaart. Als het veel heeft geregend en het hard waait, kan de Waal buiten zijn oevers treden. De rivier stroomt dan over. 84 Ga naar STAP 3 in je werkboek. KIJKEN BESPREKEN KIJKEN LEZEN Kijk samen naar de foto van de Waal. Vraag: Hoe zie je hier dat de rivier buiten haar oevers is getreden? Door welke grote plaats stroomt de Waal? De kinderen kijken naar de rivieren op de kaart. Vraag: Welke rivier stroomt door Gelderland en Overijssel? Langs welke grote plaatsen komt deze rivier? Laat de kinderen de IJssel volgen. Vraag: Snappen jullie nu waarom de provincie erboven Overijssel heet? Lees samen de stukjes tekst over de IJssel. Hoe kun je weten dat deze rivier vroeger en nu belangrijk was voor de handel? 28 handleiding, pagina 28 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 33

13 29 handleiding, pagina 29 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 34

14 Les 3 Onder de loep thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren 5a Teken de Waal en de IJssel in op de kaart. b Door welke steden stroomt de IJssel? Zutphen en Deventer c... Door welke stad stroomt de Waal? Nijmegen... d Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. e Schrijf ook de namen van de andere plaatsen op de kaart. 76 Ga naar STAP 4 in je lesboek. 30 handleiding, pagina 30 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 35

15 VOORAF Stel voor dat de kinderen proberen de vragen te maken zonder eerst in het lesboek te kijken. Zo kunnen ze ontdekken of ze de topografie van deze stap al een beetje kennen. BESPREKEN Laat de kinderen twee aan twee elkaars antwoorden bij deze vraag controleren. MOEILIJKER Vraag: Wie weet wat de loop van de rivier is? Zie je een verschil in de loop van de IJssel en de Waal? (IJssel is veel kronkeliger.) handleiding, pagina 31 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 36

16 Les 3 Onder de loep Dit weet ik nu STAP 4 De kaart Op deze kaart staan de plaatsen, gebieden en rivieren die je deze les moet leren. Oefen ze nog eens goed. De donkerblauwe namen zijn extra. Die hoef je alleen te leren als je tijd over hebt. Ga naar STAP 4 in je werkboek KIJKEN Bekijk samen met de kinderen de kaart. Noem een plaats, gebied of rivier. De leerling die deze het snelst heeft gevonden, mag daarna een plaats noemen, en zo verder. BESPREKEN Laat de kinderen voor zichzelf de plaatsen opschrijven die ze nog niet goed kennen. Ze kijken of er extra informatie over in het lesboek staat en schrijven dat erbij. TERUGKIJKEN Vraag: Hoe vonden de kinderen deze topografieles? Zaten er veel nieuwe dingen in? Hebben de kinderen tips voor elkaar hoe ze de topo kunnen onthouden? handleiding, pagina 32 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 37

17 33 handleiding, pagina 33 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 38

18 Les 3 Onder de loep thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 4 De kaart 6 Schrijf de vetgedrukte letters van de plaatsen, gebieden en wateren op de goede plek op de kaart. De namen met een plus doe je nog niet. plaatsen Almelo Apeldoorn Arnhem Deventer Doetinchem Enschede Hengelo Kampen Nijmegen Wageningen Zutphen Zwolle + Ede + Harderwijk + Tiel + Winterswijk gebieden Gelderland Overijssel Twente Veluwe + Achterhoek + Betuwe wateren IJssel Waal 7 Leer ze uit je hoofd. Extra 1 In de Betuwe zijn veel fruitbomen. In Tiel had je lang de beroemde jamfabriek De Betuwe. Die maakte stripboeken over Flipje, een fruitjongetje. Zoek eens uit hoe Flipje eruit zag en teken hem op de kaart bij de Betuwe en Tiel. Schrijf ook de namen erbij. 2 Schrijf ook Ede, Harderwijk, Tiel, Winterswijk en de Achterhoek op de goede plek op de kaart handleiding, pagina 34 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 39

19 VOORAF De kinderen tekenen de plaatsen, gebieden en wateren eerst met potlood op de kaart in en controleren dit goed. Daarna schrijven ze met pen hun antwoord op. BESPREKEN Bespreek steekproefsgewijs een paar plaatsen met de kinderen. SAMEN OEFENEN Laat de kinderen die nog tijd hebben met z n tweeën alle topografie oefenen handleiding, pagina 35 Meander groep 6 Proeflessensyllabus handleiding 40

20 6 Meander Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 54

21 thema 4 Streken en klimaten les 1 les 2 les 3 les 4 72 lesboek, pagina 72 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 55

22 STAP 2 Streken en klimaten Ons weer heeft rare streken. De ene keer schijnt de zon, dan regent het: in Nederland kennen we veel verschillende soorten weer. Maar in andere delen van de wereld is het juist altijd stikheet of ijskoud. Het is een wereld van verschil. Begrippen klimaat klimaatgebied gematigd klimaat gematigd klimaatgebied tropen subtropen polen temperende werking hoogteligging boomgrens 73 lesboek, pagina 73 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 56

23 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland Gelderland is de grootste provincie van Nederland. De hoofdstad is Arnhem, maar de grootste stad is Nijmegen. In Gelderland liggen veel bosgebieden, vooral op de Veluwe. In Harderwijk ligt het Dolfinarium. Het is het grootste dolfijnenpark van Europa. Heel lang hadden de huizen in Zutphen geen huisnummers. Ze hadden de naam van de straat of van het beroep van de eigenaar van het huis. Wat dacht je van De Tonnenmakerij (tonnenmaker), of De Rokende Moor (tabakswinkel)? De Veluwe ligt hoger dan de gebieden eromheen. Hierdoor is het er in de winter iets kouder. Er ligt hier dan ook eerder sneeuw dan aan de kust van Nederland. In de zomer is het juist vaak warmer dan aan de kust. 82 In de hoofdstad Arnhem ligt het Openluchtmuseum. Wil je een oude boerderij zien? Of een mooi kasteeltje? Of wil je weten hoe bier wordt gemaakt? Dan moet je in Arnhem zijn. Ga naar STAP 1 in je werkboek. lesboek, pagina 82 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 65

24 STAP 2 Overijssel De provincie Overijssel heet zo vanwege de rivier de IJssel, die langs de grens met de provincie Gelderland stroomt. De hoofdstad van Overijssel is Zwolle. In Overijssel vind je veel riviertjes en beken. Als het vriest in Nederland, kun je in Twente vaak snel schaatsen. Het ligt ver van zee. De openluchtijsbanen zijn meestal grasvelden waar een laagje water op is gezet. Het hoeft maar een paar dagen te vriezen, dan kun je al schaatsen! Overijssel wordt ook wel de tuin van Nederland genoemd. Veel mensen gaan er heen voor vakantie. Er is veel te doen: fietsen, kanoën, wandelen. In Deventer is elk jaar een grote tweedehands boekenmarkt. De hele stad staat vol met kraampjes met boeken. Je kunt er ook veel kinderboeken vinden. Ga naar STAP 2 in je werkboek. 83 lesboek, pagina 83 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 66

25 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren Door Gelderland en Overijssel stromen twee grote rivieren: de Waal en de IJssel. De IJssel stroomt door Zutphen heen. Vroeger vervoerden de Zutphenaren vooral haring, boter en bier over de IJssel. De IJssel is een belangrijke rivier voor de Nederlandse scheepvaart. Als het veel heeft geregend en het hard waait, kan de Waal buiten zijn oevers treden. De rivier stroomt dan over. 84 Ga naar STAP 3 in je werkboek. lesboek, pagina 84 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 67

26 Dit weet ik nu STAP 4 De kaart Op deze kaart staan de plaatsen, gebieden en rivieren die je deze les moet leren. Oefen ze nog eens goed. De donkerblauwe namen zijn extra. Die hoef je alleen te leren als je tijd over hebt. Ga naar STAP 4 in je werkboek. 85 lesboek, pagina 85 Meander groep 6 Proeflessensyllabus lesboek 68

27 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 LES 3 6

28 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland 1a Wat is de hoofdstad van Gelderland? b Welk museum heb je in deze stad? c In welke stad kun je naar dolfijnen kijken? d Schrijf de twee antwoorden van a en c op de goede plek op de kaart. Schrijf ook de provincienaam erbij. e Vul ook de namen van de andere plaatsen in. 2a Waarom is het op de Veluwe in de winter iets kouder dan in veel andere delen van Nederland? b En waarom is het er in de zomer iets warmer? c Schrijf op de kaart waar de Veluwe ligt. 72 werkboek, pagina 72 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 86

29 Ga naar STAP 2 in je lesboek. 73 werkboek, pagina 73 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 87

30 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 2 Overijssel 3a Zet de steden op volgorde van west naar oost: Enschede Zwolle Almelo Hengelo Kampen b Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. 4a In welke stad is een beroemde boekenmarkt? b In welk deel van Nederland kun je vaak snel schaatsen?... c Schrijf de namen ook op de goede plek op de kaart. 74 werkboek, pagina 74 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 88

31 Ga naar STAP 3 in je lesboek. 75 werkboek, pagina 75 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 89

32 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren 5a Teken de Waal en de IJssel in op de kaart. b Door welke steden stroomt de IJssel?... c Door welke stad stroomt de Waal?... d Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. e Schrijf ook de namen van de andere plaatsen op de kaart. 76 Ga naar STAP 4 in je lesboek. werkboek, pagina 76 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 90

33 77 werkboek, pagina 77 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 91

34 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 4 De kaart 6 Schrijf de vetgedrukte letters van de plaatsen, gebieden en wateren op de goede plek op de kaart. De namen met een plus doe je nog niet. plaatsen Almelo Apeldoorn Arnhem Deventer Doetinchem Enschede Hengelo Kampen Nijmegen Wageningen Zutphen Zwolle + Ede + Harderwijk + Tiel + Winterswijk gebieden Gelderland Overijssel Twente Veluwe + Achterhoek + Betuwe wateren IJssel Waal 7 Leer ze uit je hoofd. Extra 1 In de Betuwe zijn veel fruitbomen. In Tiel had je lang de beroemde jamfabriek De Betuwe. Die maakte stripboeken over Flipje, een fruitjongetje. Zoek eens uit hoe Flipje eruit zag en teken hem op de kaart bij de Betuwe en Tiel. Schrijf ook de namen erbij. 2 Schrijf ook Ede, Harderwijk, Tiel, Winterswijk en de Achterhoek op de goede plek op de kaart. 78 werkboek, pagina 78 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 92

35 79 werkboek, pagina 79 Meander groep 6 Proeflessensyllabus werkboek 93

36 Meander Aardrijkskunde ANTWOORDENBOEK THEMA 4 LES 3 6

37 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 1 Gelderland 1a Wat is de hoofdstad van Gelderland? Arnhem b Welk museum heb je in deze stad? Openluchtmuseum c In welke stad kun je naar dolfijnen kijken? Harderwijk d Schrijf de twee antwoorden van a en c op de goede plek op de kaart. Schrijf ook de provincienaam erbij. e Vul ook de namen van de andere plaatsen in. 2a Waarom is het op de Veluwe in de winter iets kouder dan in veel andere delen van Nederland? Omdat de Veluwe hoger ligt dan de andere gebieden. b En waarom is het er in de zomer iets warmer? Omdat het een stuk van de zee af ligt, zodat het minder afkoelt. c Schrijf op de kaart waar de Veluwe ligt. 72 antwoordenboek, pagina 72 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 107

38 Ga naar STAP 2 in je lesboek. 73 antwoordenboek, pagina 73 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 108

39 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 2 Overijssel 3a Zet de steden op volgorde van west naar oost: Enschede Zwolle Almelo Hengelo Kampen Kampen Zwolle - Almelo - Hengelo - Enschede b Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. 4a In welke stad is een beroemde boekenmarkt? Deventer b In welk deel van Nederland kun je vaak snel Twente schaatsen?... c Schrijf de namen ook op de goede plek op de kaart. 74 antwoordenboek, pagina 74 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 109

40 Ga naar STAP 3 in je lesboek. 75 antwoordenboek, pagina 75 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 110

41 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 3 De rivieren 5a Teken de Waal en de IJssel in op de kaart. b Door welke steden stroomt de IJssel? Zutphen en Deventer c... Door welke stad stroomt de Waal? Nijmegen... d Schrijf de namen op de goede plek op de kaart. e Schrijf ook de namen van de andere plaatsen op de kaart. 76 Ga naar STAP 4 in je lesboek. antwoordenboek, pagina 76 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 111

42 77 antwoordenboek, pagina 77 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 112

43 thema 4 les 1 les 2 les 3 Onder de loep les 4 STAP 4 De kaart 6 Schrijf de vetgedrukte letters van de plaatsen, gebieden en wateren op de goede plek op de kaart. De namen met een plus doe je nog niet. plaatsen Almelo Apeldoorn Arnhem Deventer Doetinchem Enschede Hengelo Kampen Nijmegen Wageningen Zutphen Zwolle + Ede + Harderwijk + Tiel + Winterswijk gebieden Gelderland Overijssel Twente Veluwe + Achterhoek + Betuwe wateren IJssel Waal 7 Leer ze uit je hoofd. Extra 1 In de Betuwe zijn veel fruitbomen. In Tiel had je lang de beroemde jamfabriek De Betuwe. Die maakte stripboeken over Flipje, een fruitjongetje. Zoek eens uit hoe Flipje eruit zag en teken hem op de kaart bij de Betuwe en Tiel. Schrijf ook de namen erbij. 2 Schrijf ook Ede, Harderwijk, Tiel, Winterswijk en de Achterhoek op de goede plek op de kaart. 78 antwoordenboek, pagina 78 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 113

44 79 antwoordenboek, pagina 79 Meander groep 6 Proeflessensyllabus antwoordenboek 114

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl

Nadere informatie

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is.

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is. Meander Samenvatting groep 6 Thema 4 Streken en klimaten Samenvatting Klimaatgebieden De aarde kun je verdelen in gebieden met verschillende klimaten. Nederland heeft een zeeklimaat. Dat is een gematigd

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 5 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 5 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Jacques van der Pijl THEMA 4 thema 4 les 1 Wat eten

Nadere informatie

THEMA 4. Meander. Aardrijkskunde LESWIJZER

THEMA 4. Meander. Aardrijkskunde LESWIJZER THEMA 4 6 Meander Aardrijkskunde LESWIJZER Meander Leswijzer Thema 4 Streken en klimaten Inhoud Themaopening 2 Les 1 4 Les 2 12 Les 3 20 Les 4 36 Omschrijving thema 44 Achtergrondinformatie bij het thema

Nadere informatie

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5 Meander Samenvatting groep 5 Thema 4 Platteland Samenvatting Landbouw Bijna alles wat je eet, komt van de landbouw. De akkerbouwer verbouwt bijvoorbeeld aardappelen, tarwe of mais. Hij strooit eerst mest

Nadere informatie

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten. Meander groep 5 Thema 1 Onderweg Aardrijkskunde Waarom is een nieuwe wijk hier gebouwd en niet daar? Wat voor gebouwen staan er? Waarom staan ze juist op die plek? Huizen, boerderijen, fabrieken en kantoren

Nadere informatie

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden.

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden. Thema 1 Water De watersnoodramp In 1953 braken tijdens een zware storm de dijken door in Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland. Het land overstroomde. Bij deze watersnoodramp kwamen veel mensen

Nadere informatie

Vraag 1a. Wat is de hoofdstad van Gelderland? ... Vraag 1b. Wat is de grootste stad in Gelderland? Vraag 1c. Wat is de Veluwe?

Vraag 1a. Wat is de hoofdstad van Gelderland? ... Vraag 1b. Wat is de grootste stad in Gelderland? Vraag 1c. Wat is de Veluwe? Naam: _ GELDERLAND BOS EN WATER Gelderland is een provincie in Midden-Nederland en is de grootste provincie van Nederland. Arnhem is de hoofdstad van de provincie. Nijmegen is de grootste stad. Gelderland

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 LES 5

Meander. Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 LES 5 Meander Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 LES 5 6 Meander het verhaal 4 90 Meander vertrekt naar een eiland en drinkt melk uit een kokosnoot Vandaag is zo n dag dat alles misloopt. Meander was vergeten dat

Nadere informatie

aardrijkskunde PROVINCIES VAN NEDERLAND

aardrijkskunde PROVINCIES VAN NEDERLAND VOORBEREIDINGSTIJD 20 minuten LESTIJD 35 minuten aardrijkskunde PROVINCIES VAN NEDERLAND GROEP 5,6 LESDOEL De leerlingen leren door herhaling op snelheid, de provincies van Nederland te automatiseren.

Nadere informatie

thema 1 Nederland en het water topografie

thema 1 Nederland en het water topografie thema 1 Nederland en het water topografie Argus Clou Aardrijkskunde groep 6 oefenkaart met antwoorden Malmberg s-hertogenbosch thema 1 Nederland en het water topografie Gebergten Vaalserberg Plaatsen Almere

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

NAAM MAATSCHAPPIJ Syntus GEVESTIGD TE Doetichem, later Deventer ALGEMENE GEGEVENS

NAAM MAATSCHAPPIJ Syntus GEVESTIGD TE Doetichem, later Deventer ALGEMENE GEGEVENS 19990530 Achterhoek met kaart 1 2 3 4 5 19990530 Wijzigingsblad 1 2 3 4 5 19990814 Folder de Graafschap 1 20000000 Stremming Zutpen-Winterswijk 1 2 3 20000101 Zonering spoorlijnen 1 20000702 met kaart

Nadere informatie

Toeristen in Nederland

Toeristen in Nederland Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 0-5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de kaart aan. Een legenda...... geeft aan

Nadere informatie

D C B F. Welke provincie ligt in het midden van het land? Utrecht of Drenthe? Utrecht

D C B F. Welke provincie ligt in het midden van het land? Utrecht of Drenthe? Utrecht X E F G I L J K Thuistopo. oem de letter (behalve de X) en zeg welke provincie het is. = Friesland, = oord-olland, = Utrecht, = Zuid-olland, E = Groningen, F = renthe, G = Flevoland, = Gelderland, I =

Nadere informatie

Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland

Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland Monitor inkomend dagbezoek vanuit Duitsland Eindrapportage 2010/2011 Samenvatting Gelderland Uitgevoerd in opdracht van de provincie Gelderland Research Department NBTC Juli, 2011 Dit hoofdstuk gaat in

Nadere informatie

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8

Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8 0 Hoofstuk 1. Globe of kaart 2. Over tekens en kleuren 3. Schaal: Van groot naar klein 4. Over richtingen 5. Kaarten in soorten 6. De wegenkaart 7. Maak je eigen weerkaart 1 Globe of kaart 1. Hieronder

Nadere informatie

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden.

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden. Meander groep 6 Thema 1 Water De watersnoodramp In 1953 braken tijdens een zware storm de dijken door in Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland. Het land overstroomde. Bij deze watersnoodramp

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Opdrachten bij Weer en klimaat. (Tekstboek en de ELO) 3.1.1. Temperatuurverschillen op aarde.

Opdrachten bij Weer en klimaat. (Tekstboek en de ELO) 3.1.1. Temperatuurverschillen op aarde. Opdrachten bij Weer en klimaat. (Tekstboek en de ELO) 3.1.1. Temperatuurverschillen op aarde. 1-Maak een begrippenlijst van de rood gedrukte begrippen. 2-Wat zijn de drie elementen van weer en klimaat?

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron

Nadere informatie

Thema: Problemen voor V&D. Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen

Thema: Problemen voor V&D. Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau AA Thema: Problemen voor V&D Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. Benodigd

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 4: Platteland

Werkblad Meander Thema 4: Platteland Werkblad Meander Thema 4: Platteland 4.1 Volop voedsel Schrijf op wat er in Nederland groeit, kies uit: sinaasappel / olijf / tomaat / komkommer / mais Schrijf de naam Wat groeit er in Nederland, Zet een

Nadere informatie

Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A

Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. D S K C N L gemeente Olst-Wijhe Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: papier, lijm. 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

optellen 1 Doel: plaats bepalen op de getallenlijn 2 Doel: optellen met de rekentekens + en 3 Doel: optellen van concreet naar abstract Herhalen

optellen 1 Doel: plaats bepalen op de getallenlijn 2 Doel: optellen met de rekentekens + en 3 Doel: optellen van concreet naar abstract Herhalen 1 Basisstof t/m 10 Lesdoelen De kinderen: kunnen hoeveelheden t/m ; kunnen een optelsom met voorwerpen t/m in de abstracte vorm noteren; kunnen werken met de rekentekens en. Materialen Klassikaal: Per

Nadere informatie

382,40 per inwoner 2/5 WMO 14.127.768,00 382,40 per inwoner 2/5 werk 14.127.768,00

382,40 per inwoner 2/5 WMO 14.127.768,00 382,40 per inwoner 2/5 werk 14.127.768,00 Gelderland Gemeente Aalten Inwoners 27.025 extra gelden 3D voor gemeenten 956,00 per inwoner 25.835.900,00 per jaar 191,20 per inwoner 1/5 jeugd 5.167.180,00 382,40 per inwoner 2/5 WMO 10.334.360,00 382,40

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO

TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO Ligging en bereikbaarheid Business Centrum De Koppeling is gesitueerd op bedrijvenpark De Koppeling en ligt in de gemeente Zevenaar.

Nadere informatie

Ik en de maatschappij. Reizen

Ik en de maatschappij. Reizen Ik en de maatschappij Reizen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ferry van de Put Inhoudelijke redactie: Ina Berlet Eindredactie: Daphne Ariaens

Nadere informatie

Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A

Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A Handleiding Strategieles Sleutelschema niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip XL zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te introduceren

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In

Nadere informatie

Nederland voor Nieuwkomers

Nederland voor Nieuwkomers Nederland voor nieuwkomers Nederland voor Nieuwkomers Kennis van het land en zijn bewoners Jenny van der Toorn-Schutte Boom, Amsterdam 3 Nederland voor nieuwkomers Tweede oplage: 2009 2007 Jenny van der

Nadere informatie

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST!

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! ietsroute Hoogland West OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! 5 4 6 3 2 1 Let op het verkeer en zet je fiets goed aan de kant! Mooi Hoogland-West! 1 Bolle akker locatie 1

Nadere informatie

TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO

TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO TE KOOP/TE HUUR BEDRIJFSUNITS DE KOPPELING ONDERNEEM HET IN ANGERLO Ligging en bereikbaarheid Business Centrum De Koppeling is gesitueerd op bedrijvenpark De Koppeling en ligt in de gemeente Zevenaar.

Nadere informatie

Er is post! LES 1. gemeente Hengelo

Er is post! LES 1. gemeente Hengelo LS 1 Opdracht 1 Je juf of meester leest je een verhaal voor. Het gaat over reizen met de postkoets. Aan het einde van het verhaal stelt je juf of meester een aantal vragen over het verhaal. Foto uit 1870,

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

RESULTATEN OV-KLANTEN- BAROMETER 2015

RESULTATEN OV-KLANTEN- BAROMETER 2015 RESULTATEN OV-KLANTEN- BAROMETER 2015 presentatie rapportcijfers 17.03.2016 EXPOSURE IN 2015 ONTWIKKELING OV-KLB - Vier tranches OV-KLB-onderzoeken aanbesteed (3, 3, 5 en 5 jaar) - Doelverschuiving - OV-KLB

Nadere informatie

Titel, plaatjes en kopjes

Titel, plaatjes en kopjes Strategie-activiteit Voorspellen 1 Titel, plaatjes en kopjes Voorspellen: Dit is Titel, plaatjes en kopjes, een van de drie strategie-activiteiten bij de strategie voorspellen. De andere twee zijn: Voorkennis

Nadere informatie

Toiletreclame Regionale Tarieven Indoormedia

Toiletreclame Regionale Tarieven Indoormedia Volume netwerk Horeca Doelgroep 13-49 Alkmaar 1 2 weken 34 17 10 950,- 135,- 495,- 115,- Almere 1 2 weken 17 8 5 475,- 115,- 250,- 110,- Amersfoort 1 2 weken 50 25 15 1.425,- 150,- 745,- 125,- Amsterdam

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 7 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 7 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Meie Kiel, Jacques van der Pijl, Maril Rijks THEMA 4 thema 4 les 1 Volop

Nadere informatie

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot. Herhaling Ω groep 5 Ω Aardrijkskunde (blad 1) Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3 1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

Nadere informatie

thema 1 Botten en broers les 1 Een mammoet in zee

thema 1 Botten en broers les 1 Een mammoet in zee LESDOELEN De kinderen kunnen: uitleggen dat hun ouders en grootouders vroeger kind waren en nu volwassen zijn. uitleggen dat zij in de toekomst zelf ook volwassen zullen zijn. uitleggen dat er heel vroeger

Nadere informatie

Landengids voor: Landengids

Landengids voor: Landengids We gaan een reisgids maken voor een land dat je zelf mag uitkiezen. Dat is een boekje waarin allemaal dingen staan die met dat land te maken hebben en die je zou willen weten als je op vakantie zou gaan

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord.

Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord. groep 4 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord. Materiaal Oefenblad

Nadere informatie

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling? SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:

Nadere informatie

natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten marmer polijsten

natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten natuursteen polijsten marmer polijsten almelo almere amersfoort amsterdam apeldoorn arnhem amsterdam belgisch hardsteen belgische hardsteen blauwe hardsteen boxmeer breda vloer schuren vloer schuren vloer schuren schuren schuren schuren vloeren

Nadere informatie

RV 07 R.K. Basisschool de Vlinder groep 8 Stockholm 3 / 8 3124 SG Schiedam Tel.: 010-4717036 / 010-2470164

RV 07 R.K. Basisschool de Vlinder groep 8 Stockholm 3 / 8 3124 SG Schiedam Tel.: 010-4717036 / 010-2470164 R.K. Basisschool De Vlinder RV 07 R.K. Basisschool de Vlinder groep 8 Stockholm 3 / 8 3124 SG Schiedam Tel.: 010-4717036 / 010-2470164 GOEDE STUDIEGEWOONTEN Bij goed studeren (leren) of huiswerk maken

Nadere informatie

Opmerking bij driejaarsgemiddelden Continu Vakantie Onderzoek (CVO)

Opmerking bij driejaarsgemiddelden Continu Vakantie Onderzoek (CVO) Opmerking bij driejaarsgemiddelden Continu Vakantie Onderzoek (CVO) Bij de interpretatie van de uitkomsten van het CVO moet men er rekening mee houden dat een steekproef geen exacte uitkomsten oplevert,

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen herkennen voorzetsels in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten

Lesdoelen De kinderen herkennen voorzetsels in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten groep 6 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen herkennen voorzetsels in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal Lesduur 25 minuten Aanwijzingen bij de les Algemene

Nadere informatie

Handleiding Strategieles Voorspellen niveau A

Handleiding Strategieles Voorspellen niveau A Handleiding Strategieles Voorspellen niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te

Nadere informatie

VAN DRAPENIERLAAN TOT HANDJESGRAS. Thema: verhalen

VAN DRAPENIERLAAN TOT HANDJESGRAS. Thema: verhalen DOCENT Binnen het thema verhalen houden zich bezig met de straatnamen in. Waar komen deze straatnamen vandaan? En wat betekenen ze? En waar komt de naam zelf vandaan? Bij een bezoek aan het Historisch

Nadere informatie

Naamloos. Floor Point natuursteen vloeren polijsten

Naamloos. Floor Point natuursteen vloeren polijsten almelo almere amersfoort amsterdam apeldoorn arnhem amsterdam belgisch hardsteen belgische hardsteen blauwe hardsteen boxmeer breda betonvloer schuren betonvloer schuren betonvloer schuren beton schuren

Nadere informatie

Het vervoeren van goederen van de ene plek naar de andere. Bijvoorbeeld in vrachtwagen, vliegtuig of boot.

Het vervoeren van goederen van de ene plek naar de andere. Bijvoorbeeld in vrachtwagen, vliegtuig of boot. Meander Samenvatting groep 5 Thema 5 Over de grens Samenvatting Transport Producten die je in de supermarkt koopt, komen soms uit verre landen. Bananen uit Brazilië bijvoorbeeld zijn weken met de boot

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017 Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties woningen woningen. Provincie Drenthe Assen 67.700 31.400 Woningvoorraad 32.900 33.700 33.700 Tussenwoning 448 16,7 166.000

Nadere informatie

Drenthe Drenthe is de provincie waar de minste mensen op een vierkante kilometer wonen. In heel Drenthe wonen ongeveer mensen.

Drenthe Drenthe is de provincie waar de minste mensen op een vierkante kilometer wonen. In heel Drenthe wonen ongeveer mensen. Meander Samenvatting groep 6 Thema 3 De aarde beweegt Samenvatting Dag en nacht De aarde draait om haar as. De zon kan dus maar een helft van de aarde verlichten. Daardoor is het licht en donker, dag en

Nadere informatie

De omgekeerde quiz Wie weet het meest van de Nederlandse provincies?

De omgekeerde quiz Wie weet het meest van de Nederlandse provincies? ARGUS CLOU AARDRIJKSKUNDE LESSUGGESTIE GROEP 6/7/8 De omgekeerde quiz Wie weet het meest van de Nederlandse provincies? Lesduur: 20 minuten Lesvorm: spel Werkwijze: groep Wat heb je nodig? kaart van Nederland

Nadere informatie

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1 Blok Week 2 Les 1 0 70 30 0 35 5 20 10 1 36 2 11 12 1 0 739 00 96 325 10 71 02 9 327 330 69 56 1 210 332 700 566 20 212 59 29 3 599 76 551 300 5 1 770 99 0 00 109 3 991 10 02 111 350 70 270 96 596 150

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten

Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal. Lesduur 25 minuten groep 5 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen herkennen het werkwoord in een zin. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal Lesduur 25 minuten Aanwijzingen bij de les

Nadere informatie

Bruine bananen. Doelstellingen

Bruine bananen. Doelstellingen Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld

Nadere informatie

Procenten 75% 33% 10% 50% 40% 25% 50% 100%

Procenten 75% 33% 10% 50% 40% 25% 50% 100% Procenten 50% 75% 25% 100% 10% 40% 50% 33% Uitleg procenten & Hoofdstuk 1A: hele procenten Uitleg : Procent betekent: 1/100 deel Bij procentrekenen werken we met HOEVEELHEDEN Bij een hoeveelheid van iets

Nadere informatie

Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1

Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1 Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Irene van Hensbergen 31 January 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/48842 Dit lesmateriaal

Nadere informatie

Drenthe Drenthe is de provincie waar de minste mensen op een vierkante kilometer wonen. In heel Drenthe wonen ongeveer mensen.

Drenthe Drenthe is de provincie waar de minste mensen op een vierkante kilometer wonen. In heel Drenthe wonen ongeveer mensen. Meander Samenvatting groep 6 Thema 3 De aarde beweegt Samenvatting Dag en nacht De aarde draait om haar as. De zon kan dus maar een helft van de aarde verlichten. Daardoor is het licht en donker, dag en

Nadere informatie

aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde

aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde Het klimaat GROEP 3-4 27 45 minuten 1, 42 en 43 De leerling: aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde landklimaat en zeeklimaat blauwe kleurpotloden Zorg voor de activiteit De

Nadere informatie

Tijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.)

Tijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.) De Romeinse Limes Een Romeinse grens door Nederland Korte lesomschrijving Nederland is meerdere keren onderdeel geweest van grote rijken. De eerste keer was 2000 jaar geleden toen de Romeinen de baas waren

Nadere informatie

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word Nog beter leren omgaan met Word Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Informatiekunde Omgaan met Word College De Heemlanden 2005. Informatiekunde Leerjaar

Nadere informatie

Handleiding leerkracht

Handleiding leerkracht Meer van Galilea Inleiding Thema: het Meer van Galilea en de watervoorziening. Er komt aan de orde waar het Meer van Galilea ligt, bijzonderheden van het meer, het Meer Galilea van de Bijbel en het meer

Nadere informatie

Lesbrief Assenstelsels. Versie 1

Lesbrief Assenstelsels. Versie 1 Versie 1 Datum: 11 juni 2011 Cursus: Docent: Taal in alle vakken Radha Gangaram Panday Door: Mario Hummeling, 1597628 Shafi Ilahibaks, 1540943 Cyril Bouwman, 1581806 Herman Hofmeijer, 1058201 Nico van

Nadere informatie

Na Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen.

Na Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen. Memo Van Datum Onderwerp Friso Metz Trends gedeeld autogebruik Doorkiesnummer Bijlage(n) 6-254 392 Opnieuw toename van deelauto s Het aantal deelauto s in Nederland is tussen september 28 en maart 29 met

Nadere informatie

Thema: Wat gebeurt er in 2014? Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen

Thema: Wat gebeurt er in 2014? Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau AA Thema: Wat gebeurt er in 2014? Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. Benodigd

Nadere informatie

osg Hendrik Mol s Westfriese Omringdijkproject 2005 Route Schagen - Kolhorn uitgevoerd door:

osg Hendrik Mol s Westfriese Omringdijkproject 2005 Route Schagen - Kolhorn uitgevoerd door: osg Hendrik Mol s Westfriese Omringdijkproject 2005 Route Schagen - Kolhorn uitgevoerd door: 1... 2... 3... 4... 5... 1 Schagen - Kolhorn Fiets vanaf het schoolplein rechtsaf richting fietstunnel. Ga na

Nadere informatie

LES: Vallende sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad "Groter of kleiner" (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Vallende sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Groter of kleiner (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Vallende sommen DOEL oefenen van het snel berekenen of schatten van de uitkomst van keersommen; bewust worden dat keersommen met grotere getallen een groter getal als uitkomst hebben; bewust worden

Nadere informatie

Bijlage 5q: De organisatie en beheersobjecten van de directie Oost-Nederland van Rijkswaterstaat van 1 januari 1994 tot 1 april 2013

Bijlage 5q: De organisatie en beheersobjecten van de directie Oost-Nederland van Rijkswaterstaat van 1 januari 1994 tot 1 april 2013 Bijlage 5q: De organisatie en beheersobjecten van de directie Oost-Nederland van Rijkswaterstaat van 1 januari 1994 tot 1 april 2013 Behoort bij de publicatie: 1-2-2016 Henk van de Laak ISBN: 978-94-6247-047-7

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

LES: Waslijn. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Stapjes maken (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Waslijn. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Stapjes maken (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Waslijn DOEL oefenen van tellen in stappen; bewust worden van het patroon in de getallen van de tafel van 5 (alle getallen eindigen op 5 of 0), de tafel van 10 (alle getallen eindigen op 0), en de

Nadere informatie

GHG huidig gemiddeld 2.1 Sneek Noorderzijlvest Assen Stadskanaal Heerenveen Fryslan Hunze en Aa's Lemmer Steenwijk Reest en Wieden Emmen Emmeloord Meppel Hoogeveen Velt en Vecht Zuiderzeeland Hardenberg

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018

Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel. basisonderwijs. Versie 26 april 2018 Handleiding voorbereidende les bij Provinciespel basisonderwijs Versie 26 april 2018 1 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de provincie over?... 3 Filmpje Hoe werkt de provincie?...

Nadere informatie

LES 1: NAAR SCHOOL 8 1 Naar Amsterdam 8 2 Het elfje 12 3 Telefoon op school 16 4 Pesten 21 Extra 26

LES 1: NAAR SCHOOL 8 1 Naar Amsterdam 8 2 Het elfje 12 3 Telefoon op school 16 4 Pesten 21 Extra 26 Inhoudsopgave 8 1 Naar Amsterdam 8 2 Het elfje 12 3 Telefoon op school 16 4 Pesten 21 Extra 26 LES 2: VRIJE TIJD 28 1 Jij hebt het druk! 28 2 Ik doe mee 33 3 Dit kijk ik graag 38 4 Een rap 43 Extra 48

Nadere informatie

Leerlingboekje Sonnenborgh

Leerlingboekje Sonnenborgh Leerlingboekje Sonnenborgh Hoe komen we aan de gegevens op deze weerkaart en wat vertellen die ons over het weer? Tijdens je bezoek aan Sonnenborgh ga je het ontdekken! Legenda De letters L en H geven

Nadere informatie

5.1 De kaart van Nederland

5.1 De kaart van Nederland LB 40-4 5. De kaart van Nederland Wat betekent dit bord, denk je? Je rijdt de provincie Utrecht in. Welke zin hoort bij welk woord? Trek lijnen. Een schaalstok...... geeft de vier windrichtingen op de

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken.

Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken. groep 8 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen kunnen aanhalingstekens gebruiken. Materiaal Oefenblad instaples 1 taal Antwoordblad instaples 1 taal Verlengde instructie: Per kind een blad met

Nadere informatie

Handleiding schrijfles: Een uitdaging

Handleiding schrijfles: Een uitdaging Handleiding schrijfles: Een uitdaging Taalhandeling: Fictie Fictie 0 1 Verhaal Schrijftaak: Verhaal over jezelf als held die een uitdaging aangaat. Lesdoel: Leerlingen maken kennis met de standaardopzet

Nadere informatie

Een uitgestorven dier beschrijven

Een uitgestorven dier beschrijven Een uitgestorven dier beschrijven Taalhandeling: Beschrijven Beschrijven ervaarles Schrijftaak: Beschrijven van een uitgestorven dier instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kennen de stategie voor

Nadere informatie

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016 Woningen 2017 Provincie / Steden Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties Aantal inwoners 2016 Aantal woningen 2016 Woningvoorraad/ huishoudens/inwoners 2020 2025 Koopwoningen Aantal verkochte

Nadere informatie

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden.

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden. Projectintroductie Les 1 Doel: De leerlingen ontdekken wat zij al weten over de Schelde. Ook ontdekken ze dat er soms andere belangen liggen vanuit deze thema s. Lesduur: 50 minuten Vak(ken): aardrijkskunde

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Wat kun je doen aan de plastic soep?

Handleiding Les 1: Wat kun je doen aan de plastic soep? Handleiding Les 1: Wat kun je doen aan de plastic soep? Deze schrijfles is dit jaar de vierde waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Ze gebruiken weer de VOGELS-strategie om een verklarende

Nadere informatie

AANBIEDINGSBRIEF PAMFLET

AANBIEDINGSBRIEF PAMFLET AANBIEDINGSBRIEF PAMFLET Genemuiden, 26 april 2013 Geachte dame/heer, Zoals u bekend is, heeft de onderwijsraad aan de staatssecretaris een advies uitgebracht waar men vraagt om een actief beleid inzake

Nadere informatie

Oost-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod

Oost-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT Oost-Nederland Marktstructuur Voorraad kantoorruimte in Oost-Nederland (*1. m²) 43.8 4.136 2.481 Overig Nederland In de oostelijke provincies is ruim 13% van

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Klimaatzones - HV 2 - kopie 1

Klimaatzones - HV 2 - kopie 1 Klimaatzones - HV 2 - kopie 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres marije Ebbens 11 november 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/68545 Dit lesmateriaal

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken

Waarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken Les 1: Een stripverhaal schrijven Waarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl over Donald Duck. 2. Er wordt veel verteld

Nadere informatie

Thema: Verdwenen vliegtuig Maleisië. Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen

Thema: Verdwenen vliegtuig Maleisië. Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau AA Thema: Verdwenen vliegtuig Maleisië Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen.

Nadere informatie