Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen"

Transcriptie

1 health research and consultancy NIEUWSBRIEF voorjaar 2014 Evaluatie project Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen Een goede luchtkwaliteit in schoolgebouwen is belangrijk voor de gezondheid van leerlingen en leerkrachten. Daarvoor is onder meer voldoende ventilatie nodig: aanvoer van verse lucht en afvoer van vervuilde lucht en vocht. Onderzoek wijst uit dat bij intensieve ventilatie het aantal gezondheidsklachten bij leerlingen daalt 1. Ook de schoolprestaties zijn beter bij leerlingen op basisscholen met goed geventileerde lokalen 2,3. Een onderzoek in 2006/2007 wees uit dat op 80 procent van de basisscholen in Nederland de luchtkwaliteit onvoldoende was 4. Het toenmalige kabinet formuleerde in 2008 dan ook plannen voor verbetering van het binnenmilieu op basisscholen. In opdracht van de ministeries IenM (Infrastructuur en Milieu, toenmalig VROM) en OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) heeft GGD Nederland het project Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen gecoördineerd. Dit project startte najaar 2008 en liep tot eind Verder in deze nieuwsbrief: Moet de samenstelling van melkvoeding voor 0-3 jarigen anders?... 3 Academisering van crisisbeheersing in de publieke gezondheid... 4 Welkom bij Pallas... 5 Medical writing door Pallas

2 Project Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen Het project was gericht op basisscholen met natuurlijke ventilatie, dat wil zeggen toe- en afvoer van ventilatie via ramen en roosters. Doel was op deze basisscholen een gezond binnenmilieu te bevorderen via het: 1. op gang brengen van een bewustwordingsproces, inclusief het bieden van handelingsperspectieven voor leerlingen en leerkrachten van basisscholen; 2. bevorderen van daadwerkelijk betere ventilatie van schoollokalen, niet alleen tijdens het project, maar ook daarna. De regionale GGD en voerden het bewustwordingsproject uit, via de zogenoemde ééndagsmethode. De GGD beoordeelde op één dag systematisch het binnenmilieu van een basisschool en voerde een indicatieve CO 2 -meting uit (CO 2 -concentratie is een indicator voor luchtkwaliteit). Verder bestond de methode uit: 2 -meter; besteden aan verbetering van het binnenmilieu. Op deze wijze zijn in bijna basisscholen bezocht. Naast de inzet van de ééndagsmethode heeft GGD Nederland breder aandacht gevraagd voor het thema binnenmilieu, bij diverse organisaties en bij andere projecten, zoals de Gezonde Schoolmethode. Evaluatieonderzoek Pallas voert in opdracht van GGD Nederland een evaluatieonderzoek uit naar het effect van het bewustwordingsproject. Het onderzoek is deels kwantitatief en deels kwalitatief. Deskresearch wordt uitgevoerd om onder andere initiatieven ter bevordering van een gezond binnenmilieu in kaart te brengen. Ook wordt een internetsurvey uitgevoerd onder basisscholen die door GGD en zijn bezocht. Ter aanvulling zijn er telefonische interviews met scholen om een aantal aspecten uit de vragenlijsten te verdiepen. De onderzoeksresultaten worden beschreven in een rapport, bestemd voor GGD Nederland en de ministeries van IenM en OCW. 1 Simoni M et al. School air quality related to dry cough, rhinitis and nasal patency in children. - 2 Myhvold AN et al. Indoor environments in schools- pupils health and performance in regard to CO2-concentrations. 2004;14: Van Buggenum S. Het binnenmilieu van basisscholen en de leerprestaties van leerlingen. Geleen: GGD Westelijke Mijnstreek, Versteeg H. Knelpunten in binnenmilieu van basisscholen. Resultaten landelijk praktijkonderzoek, deel 1 en 2: LBP, 2008.

3 Moet de samenstelling van melkvoeding voor 0-3 jarigen anders? Ondersteuning voor de oordeelsvorming door EFSA Het consortium van Pallas en Wageningen Universiteit voerde in opdracht van de European Food Safety Authority (EFSA) een systematische literatuurreview uit naar gezondheidseffecten van melkvoedingen met verschillende samenstelling bedoeld voor kinderen tot 36 maanden. Uit de review kwamen geen duidelijke verschillen in gezondheidseffecten naar voren. Ter ondersteuning van een nog uit te brengen evaluatie van voedingsstoffen die essentieel zijn in melkvoeding voor kinderen tot 36 maanden vroeg EFSA om onderzoeksgegevens bij drie vragen: 1) wat is het verschil in gezondheidseffecten tussen flesvoeding met aangepaste samenstelling ten opzichte van de standaard samenstelling? 2) wat is het verschil in gezondheidseffecten tussen flesvoeding en borstvoeding? en 3) zijn er in Europa voedingstekorten bij kinderen tot 36 maanden? Ons reviewteam zocht systematisch naar relevante wetenschappelijke publicaties en grijze literatuur (rapporten, databases) uit de periode 2000 tot medio Van de geïncludeerde studies werden de gegevens over gezondheidseffecten verzameld en werd ook de kwaliteit beoordeeld. Groepen met speciale behoeften, zoals prematuren en kinderen met allergieën, werden buiten beschouwing gelaten. In vier systematische reviews (met hierin 48 publicaties) en 43 aanvullende gepubliceerde studies werden aangepaste melkvoeding, standaardmelkvoeding en/of moedermelk met elkaar vergeleken. De samenstelling van de aangepaste melkvoedingen verschilde van de standaardmelkvoeding wat betreft de hoeveelheid eiwit, lange keten vetzuren, pre- en probiotica, nucleotiden, cholesterol, β-palmitaat, palmolie, selenium, ijzer of lactose. In de gevonden studies werden effecten hiervan op o.a. groei, gezichtsscherpte, cognitie, botgezondheid, immuunfunctie en nutriëntstatus gemeten. De meeste studies waren interventiestudies met aangepaste melkvoeding; deze waren vaak van korte duur en de kwaliteit van de studies was over het algemeen niet hoog. Ze leverden geen overtuigend bewijs dat de aanpassingen in de melkvoedingen essentieel zijn voor de ontwikkeling van 0-3 jarigen. Er werden 28 wetenschappelijke en 20 grijze publicaties gevonden over tekorten in Europa aan de volgende voedingsstoffen: ijzer, jodium, vitamine D, vitamine K, en energie (ondervoeding). Voedingstekorten komen nog voor, maar schattingen variëren door verschillen in de definities van tekorten. Naast de basale voeding lijken nationale suppletieen verrijkingsstrategiëen en (geografische) verschillen in populaties de verschillen in het vóórkomen van tekorten te verklaren. Het consortium stelde een rapport op dat beschikbaar is via de website van EFSA: ( korte termijn verwacht.

4 Academisering van de Crisisbeheersing: hoe blijven praktijk, onderzoek en beleid elkaar vinden? Het in 2009 door ZonMw ingezette en door Pallas ondersteunde academiseringstraject van de crisisbeheersing in de publieke gezondheid loopt op zijn eind. Binnen dit deelprogramma van het programma Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid (AWPG) zijn in het afgelopen jaar belangrijke stappen gezet in het verbinden van praktijk, onderzoek en beleid binnen de crisisbeheersing. Met academisering wordt beoogd dat uitvoeringsinstellingen en beleidsmakers in de publieke gezondheid meer evidence-based werken, onderzoeksinstellingen meer vraaggestuurd onderzoek doen en dat er een goede wisselwerking tussen praktijk, beleid en onderzoek is. Om dit binnen de crisisbeheersing te bewerkstelligen is door ZonMw in samenwerking met Pallas een traject gestart om het veld hiertoe te stimuleren en het gefaseerd en gecontroleerd onderzoeksrijp pertbijeenkomsten, interviews, een werkgroeptraject, een matchmaking-meeting tussen diverse stakeholders uit het veld en een call voor projectideeën uitgevoerd. Dit heeft uiteindelijk geleid tot zes onderzoeksprojecten door samenwerkende partijen uit onderzoek en praktijk op relevante inhoudelijke thema s. Inmiddels lopen de onderzoeken en het ZonMw-programma AWPG ten einde en is het tijd om de samenwerking binnen de crisisbeheersing te borgen en te continueren. GGD GHOR Nederland, de Academie voor GHOR en Opgeschaalde Zorg (AGOZ, onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)) en het RIVM tekenden hiertoe een belangrijke intentieverklaring voor de komende twee jaar. Gezamenlijk zullen zij zich inspannen om de behaalde resultaten en het proces van academisering van de crisisbeheersing voort te zetten en uit te bouwen. Om dit te omlijsten organiseerden deze partijen met ZonMw een invitational conference die in het teken staat van de Academisering van de Crisisbeheersing. Tijdens de conferentie werden de bevindingen en eindresultaten van de zes onderzoeken gepresenteerd. Directeuren Publieke Gezondheid, beleidsmedewerkers en onderzoekers lieten zien wat deze samenwerking heeft opgeleverd voor praktijk, beleid en voor de wetenschap. Het tweede deel van het programma was interactief van aard, waarbij de aanwezigen de kans kregen om hun bijdrage te leveren aan een optimale aanpak van de academisering van de crisisbeheersing in de toekomst en het opstellen van een onderzoeksagenda. Pallas bood ondersteuning bij de voorbereiding en het inhoudelijke programma van deze conferentie. veld werd de intentieverklaring getekend door Nieuwsbrief voorjaar

5 Welkom bij Pallas Rana Jajou Junior onderzoeker - - Katrin Kochems Junior onderzoeker - - Mariken Tijhuis heidswetenschappen in fication genes and the preven- wetenschappelijk onderzoe- verscheidene onderwerpen op gebied van voeding en gezondheid. Medical writing door Pallas Wist u dat u Pallas kunt inschakelen voor medical writingopdrachten? Pallas heeft ruime ervaring met het schrijven van teksten gebaseerd op wetenschappelijk bewijs voor diverse doeleinden, zoals beleidsdocumenten, conferentieverslagen, farmaceutische studierapporten en wetenschappelijke publicaties, en op verschillende gebieden zoals epidemiologie, trials, eerstelijnszorg en preventie. Voor het schrijven hanteert Pallas een systematische aanpak die aansluit bij diverse richtlijnen en statements, en uiteraard bij de wensen van de opdrachtgever en de specifieke eisen voor het beoogde publicatiemedium. Pallasmedewerkers hebben training gevolgd in scientific writing in het Engels. Meerwaarde van Pallas is ook de epidemiologie-achtergrond van alle medewerkers. Dit verzekert u van inhoudelijk en analytisch meedenken. Flexibiliteit, klantgerichtheid en kwaliteit staan hierbij hoog in het vaandel. Meer informatie kunt u vinden op de Pallas website (

6 Wat biedt Pallas? Pallas biedt hoogwaardige onderzoeksondersteuning op het terrein van volksgezondheid en gezondheidszorg. Pallas heeft kennis van zaken en werkt efficiënt. De opdrachtgever blijft zichtbaar presentatie van resultaten vindt in overleg plaats. Wanneer Pallas inschakelen? nodig heeft. Bij een onvoorziene hoge werk- van een openstaande vacature of zwanger- Onderzoeksvormen (o.a.) onderzoeksbeleid. Diensten van Pallas aanvragen en accreditatietrajecten consortia en conferenties Opdrachtgevers van Pallas Bezoek voor meer informatie over diensten, projecten en medewerkers onze website. Ook kunt u zich er aanmelden voor een digitale editie van de nieuwsbrief: health research and consultancy Postbus AE Rotterdam T: E: info@pallashrc.com

health research and consultancy van borstvoeding

health research and consultancy van borstvoeding health research and consultancy NIEUWSBRIEF voorjaar 2015 van borstvoeding Pallas voerde in opdracht van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het ministerie van Volksgezondheid,

Nadere informatie

KWALITATIEF ONDERZOEK GESTANDAARDISEERD SYSTEMATISCH TRANSPARANT. NIEUWSBRIEF najaar health research and consultancy

KWALITATIEF ONDERZOEK GESTANDAARDISEERD SYSTEMATISCH TRANSPARANT. NIEUWSBRIEF najaar health research and consultancy health research and consultancy NIEUWSBRIEF najaar 2013 GESTANDAARDISEERD SYSTEMATISCH TRANSPARANT Inhoud Delphi-onderzoek kostenontwikkeling implantaatgedragen gebitsprothesen... 2 Begrippenkader Gepaste

Nadere informatie

health research and consultancy

health research and consultancy health research and consultancy NIEUWSBRIEF najaar 2014 15 jaar Pallas In deze nieuwsbrief: Pallas, 15 jaar een doener...2 WHO-richtlijn management latente TB...4 Presentatie begrippenkader Gepaste zorg...5

Nadere informatie

Pilot populatiegerichte. zorg. NIEUWSBRIEF voorjaar Inhoud. health research and consultancy

Pilot populatiegerichte. zorg. NIEUWSBRIEF voorjaar Inhoud. health research and consultancy health research and consultancy NIEUWSBRIEF voorjaar 2013 Pilot populatiegerichte zorg De afgelopen jaren is de zorgvraag en -complexiteit in Nederland toegenomen. Naar verwachting zal deze trend, mede

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit van tuberculosebestrijding. Nederland. Het consulteren van experts. NIEUWSBRIEF najaar 2012. Inhoud

Kosteneffectiviteit van tuberculosebestrijding. Nederland. Het consulteren van experts. NIEUWSBRIEF najaar 2012. Inhoud health research and consultancy NIEUWSBRIEF najaar 2012 Kosteneffectiviteit van tuberculosebestrijding in Nederland Het consulteren van experts Mycobacterium tuberculosis. Foto: CDC via Wikimedia Commons

Nadere informatie

Evaluatie Bewustwordingsproject Binnenmilieu Basisscholen

Evaluatie Bewustwordingsproject Binnenmilieu Basisscholen 2 Evaluatie Bewustwordingsproject Binnenmilieu Basisscholen Rapport Rotterdam, 12 augustus 2014 Mw. J. Eeuwijk MSc Mw. K. Kochems MSc Mw. Drs. D.A. Smilde-van den Doel Pallas health research and consultancy

Nadere informatie

Gezondheidsonderzoek bij jeugd. Peilstation-onderzoek naar genotmiddelen onder scholieren...5 THEMA. NIEUWSBRIEF voorjaar 2009

Gezondheidsonderzoek bij jeugd. Peilstation-onderzoek naar genotmiddelen onder scholieren...5 THEMA. NIEUWSBRIEF voorjaar 2009 health research and consultancy NIEUWSBRIEF voorjaar 2009 THEMA Gezondheidsonderzoek bij jeugd Pallas is werkzaam op diverse gebieden, variërend van kwalitatief en kwantitatief (epidemiologisch) onderzoek,

Nadere informatie

Evaluatie effecten palliatief team

Evaluatie effecten palliatief team health research and consultancy NIEUWSBRIEF voorjaar 2011 Evaluatie effecten palliatief team Palliatieve zorg is de zorg die gericht is op verbetering van de kwaliteit van leven van patiënten en hun naasten

Nadere informatie

Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg

Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg In dit nummer: Kennisbijeenkomsten voor GHOR-bureauhoofden Kennis infrastructuur crisisbeheersing publieke gezondheid Situationeel leidinggeven voor de OvD-G Scholing

Nadere informatie

Brief m.b.t. actuele situatie Frisse Lucht in scholen

Brief m.b.t. actuele situatie Frisse Lucht in scholen Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Brief m.b.t. actuele situatie Frisse Lucht in scholen Programma Onderwijs Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting Tijdens de kamerronde van 7 juni 2017 inzake

Nadere informatie

Dorine Collard (Mulier instituut) Peter-Jan Mol (KCsport) namens het SMART MOVES! consortium 1

Dorine Collard (Mulier instituut) Peter-Jan Mol (KCsport) namens het SMART MOVES! consortium 1 Dorine Collard (Mulier instituut) Peter-Jan Mol (KCsport) namens het SMART MOVES! consortium 1 2 Er is in toenemende mate aandacht voor de mogelijke positieve effecten van bewegen op cognitieve processen

Nadere informatie

Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg

Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg Nieuws over GHOR en opgeschaalde zorg In dit nummer: Accreditatie opleiding Officier van Dienst Geneeskundig Nieuwe GHORdiaanse basisopleiding Actualisatie kennispublicatie GHOR Save the date: Relatiemiddag

Nadere informatie

HITEA Onderzoek naar de binnenluchtkwaliteit. en de gezondheid van leerlingen en docenten

HITEA Onderzoek naar de binnenluchtkwaliteit. en de gezondheid van leerlingen en docenten HITEA Onderzoek naar de binnenluchtkwaliteit in basis scholen en de gezondheid van leerlingen en docenten Achtergrond HITEA: Onderzoek naar de binnenluchtkwaliteit in basisscholen en de gezondheid van

Nadere informatie

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 13 juli 2006 PO/B&B/06.

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 13 juli 2006 PO/B&B/06. logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 13 juli 2006 PO/B&B/06.29506 Uw kenmerk 06-OCW-B-029 Onderwerp Rappel toezegging kabinet

Nadere informatie

Samenvatting. Adviesaanvraag

Samenvatting. Adviesaanvraag Samenvatting Adviesaanvraag De afgelopen decennia is de omvang en het maatschappelijk belang van toezicht op de gezondheidszorg gegroeid. De introductie van marktwerking, de privatisering en de toenemende

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 8 december 2014 Betreft: nieuwe opzet Leefstijlmonitoring

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 8 december 2014 Betreft: nieuwe opzet Leefstijlmonitoring > Retouradres: Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Kansen en barrières in beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk Den Haag, 5 juli 2017 Schuttelaar & Partners In opdracht van ZonMw Inleiding Nudging staat volop

Nadere informatie

Bsc & Msc stages Rijks Instituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Dr. Peter A Steerenberg

Bsc & Msc stages Rijks Instituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Dr. Peter A Steerenberg Bsc & Msc stages Rijks Instituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Dr. Peter A Steerenberg Bedrijfsprofiel RIVM Taak:Hoe houden we de bevolking en zijn leefomgeving gezond? Werkwijze: onderzoek

Nadere informatie

KWF Kankerbestrijding voor werkgemeenschap Psychosociale Oncologie. Merel Hoozemans, 14 april 2015

KWF Kankerbestrijding voor werkgemeenschap Psychosociale Oncologie. Merel Hoozemans, 14 april 2015 KWF Kankerbestrijding voor werkgemeenschap Psychosociale Oncologie Merel Hoozemans, 14 april 2015 Wie zijn we KWF Kankerbestrijding Opgericht in 1949 Initiatief van Koningin Wilhelmina Prinses Beatrix

Nadere informatie

Bewustwordingsproject

Bewustwordingsproject Bewustwordingsproject Binnenmilieu Basisscholen 2008-2013 Merel Linthorst GGD Nederland 15 September Inhoud 1. Achtergrond 2. Bewustwordingsprogramma Binnenmilieu Basisscholen 3. In vogelvlucht de Eendagsmethode

Nadere informatie

Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris

Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris 0 Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris Bron: GGD IJsselland Bron: Gemeente Olst-Wijhe Bron: GGD IJsselland Leandra Schaapman GGD IJsselland Juni 0 Inleiding De methode Gezond en

Nadere informatie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Het centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie (Z&O) doet onderzoek naar microbiële risico s veroorzaakt door besmet voedsel, door pathogenen (ziekteverwekkers)

Nadere informatie

Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen. Nr. 2018/19. Samenvatting

Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen. Nr. 2018/19. Samenvatting Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen Nr. 2018/19 Samenvatting Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen pagina 2 van 5 De Gezondheidsraad heeft voor 25 vitamines

Nadere informatie

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied,

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van

Nadere informatie

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen

Nadere informatie

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine onderhouden+verbouwen eigen huis magazine Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht Ventilatie Onderhoud 32 eigen huis magazine jan 2013 31 24 uur per dag frisse lucht Ventileren

Nadere informatie

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling.

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Rapport Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Auteurs: F.J.M. van Leerdam 1 K. Kooijman 2 F. Öry 1 M. Landweer 3 1: TNO Preventie en Gezondheid Postbus

Nadere informatie

Ontwikkeling van richtlijnen en protocollen

Ontwikkeling van richtlijnen en protocollen health research and consultancy NIEUWSBRIEF najaar 2009 THEMA Ontwikkeling van richtlijnen en protocollen Pallas heeft ruime ervaring met de ontwikkeling van evidence-based richtlijnen en protocollen voor

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid S. Mulder en L. Zandstra. sv RIS Regnr. BOW/ Den Haag, 29 april 2008

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid S. Mulder en L. Zandstra. sv RIS Regnr. BOW/ Den Haag, 29 april 2008 Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid S. Mulder en L. Zandstra sv 2008.070 RIS 153508 Regnr. BOW/2008.283 Den Haag, 29 april 2008 Inzake: binnenmilieu in schoolgebouwen

Nadere informatie

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Beter ten halve gekeerd.. Het monitoren van SWPBS Programma 1. Welkom en voorstellen 2. Monitoren: wat, waarom, hoe? 3. Oude bekenden 4. New kid in town 5. Onderzoek naar resultaten in Nederland 6. Vragen

Nadere informatie

Vignet Gezonde School. Congres Gezondrondom 15 mei 2013

Vignet Gezonde School. Congres Gezondrondom 15 mei 2013 Vignet Gezonde School Congres Gezondrondom 15 mei 2013 Inhoud Wat is een Gezonde School? Wat is het vignet Gezonde School? Wat is de meerwaarde van het vignet? Certificaten Het vignet aanvragen Implementatie

Nadere informatie

Binnenmilieu op de basisschool verdient meer aandacht

Binnenmilieu op de basisschool verdient meer aandacht Binnenmilieu op de basisschool verdient meer aandacht Het binnenmilieu in basisscholen is niet altijd wat het zijn moet. De luchtkwaliteit laat soms te wensen over, wat gezondheidsklachten kan veroorzaken.

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 9

Samenvatting. Samenvatting 9 Samenvatting Sinds de introductie in 2001 van lectoraten in het Nederlandse hoger beroepsonderwijs wordt aan hogescholen steeds meer gezondheidsonderzoek uitgevoerd. De verwachting is dat dit niet alleen

Nadere informatie

Werken binnen bestaand bebouwd gebied,

Werken binnen bestaand bebouwd gebied, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uitbreiding van bedrijfsvestigingen

Nadere informatie

Partners Dr. Dieuwke Hovinga (Hogeschool Leiden, Lector Natuur en Ontwikkeling Kind)

Partners Dr. Dieuwke Hovinga (Hogeschool Leiden, Lector Natuur en Ontwikkeling Kind) Projecttitel: Groene schoolpleinen fase 2 Inventariseren van concrete aanbevelingen voor de manier waarop groene schoolpleinen duurzaam en gezond ingericht kunnen worden. Aanvrager Dr. Jolanda Maas (CAH

Nadere informatie

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Samenvatting Elf Japanse top-onderzoeksuniversiteiten spraken tijdens zijn bezoek aan

Nadere informatie

Evaluatie Wet veiligheidsregio's (2135): projectbeschrijving

Evaluatie Wet veiligheidsregio's (2135): projectbeschrijving 1 Betrekkingen (EWB) 070 370 7051 Evaluatie Wet veiligheidsregio's (2135): projectbeschrijving Projectnaam Evaluatie Wet veiligheidsregio's (2135) 1. Evaluatie Wet veiligheidsregio's (Wvr) Bij de behandeling

Nadere informatie

RIKILT Institute of Food Safety

RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 217 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk op

Nadere informatie

Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek

Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek Geachte mevrouw/heer, Het muziekonderwijs in Nederland heeft sinds 2015 een impuls gekregen door het ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

1. Welk lesaanbod/lespakket voert de school uit voor het thema binnenmilieu? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Welk lesaanbod/lespakket voert de school uit voor het thema binnenmilieu? (meerdere antwoorden mogelijk) Vignet Milieu, po Vragenlijst Milieu Educatie 1. Welk lesaanbod/lespakket voert de school uit voor het thema binnenmilieu? (meerdere antwoorden mogelijk) o Energieke Scholen o Anders, namelijk... o Geen

Nadere informatie

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied,

Wonen binnen bestaand bebouwd gebied, Indicator 7 September 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Frans Duijm arts medisch milieukundige Kenniscentrum Milieu & Gezondheid GGD s Groningen, Friesland, Drenthe 21 maart 2007 ventilatie in scholen

Nadere informatie

Collegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN

Collegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN Collegevoorstel Sector : MO Reg.nr. : 4352414 Opsteller : mw. N. Koenen Telefoon : (033) 469 42 81 User-id : KOE2 Onderwerp Convenant Gezonde Scholen in Amersfoort Voorstel: Het Convenant Gezonde Scholen

Nadere informatie

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de

Nadere informatie

Beter leren in een gezonde school

Beter leren in een gezonde school Beter leren in een gezonde school drs. L. Haans en ir. A.C. Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies Het binnenmilieu in basisscholen is van groot belang omdat jonge kinderen een groot deel van hun tijd

Nadere informatie

Opgroeien in onderzoek. Symposium Jeugd en Gezondheid 13 oktober 2016

Opgroeien in onderzoek. Symposium Jeugd en Gezondheid 13 oktober 2016 Opgroeien in onderzoek Symposium Jeugd en Gezondheid 13 oktober 2016 Innovatief, kwalitatief hoogwaardig en maatschappelijk relevant onderzoek dat bijdraagt aan het gezond opgroeien van de jeugd, daar

Nadere informatie

Stappen naar het verbeteren van de zorg voor de ouder wordende cliënt

Stappen naar het verbeteren van de zorg voor de ouder wordende cliënt NieuwsBRIEF GOUD Gezond OUD Januari 2013 Nieuwsbrief voor het onderzoek Gezond OUD met een verstandelijke beperking. Uitgebracht door Abrona, Amarant, Ipse de Bruggen en Erasmus MC Opmaak en foto s Michael

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 januari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 januari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van

Nadere informatie

Wat zijn feiten en cijfers rond geneesmiddelenonderzoek?

Wat zijn feiten en cijfers rond geneesmiddelenonderzoek? Deze kaart geeft een overzicht van beschikbare feiten en geneesmiddelenonderzoek. De kaart is tot stand gekomen op basis van literatuuronderzoek, interviews en denksessies met deskundigen. Met dank aan

Nadere informatie

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN juni 2016 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In 2012 heeft de toenmalige minister van Onderwijs het predicaat Excellente School in het leven geroepen om goed presterende

Nadere informatie

Niewsbrief nr. 3 / November 2014 Januari 2015

Niewsbrief nr. 3 / November 2014 Januari 2015 Niewsbrief nr. 3 / November 2014 Januari 2015 1. Inleiding De laatste maanden is er hard gewerkt aan enkele SEFIRA werkpakketten. Onder de leiding van de universiteit van Urbino werd een theoretisch en

Nadere informatie

Vast en flexibel werk in de wetenschap: wensen & verwachtingen van werknemers. Marian van der Klein, Onderzoekersdag Instituut Gak, 7 december 2015

Vast en flexibel werk in de wetenschap: wensen & verwachtingen van werknemers. Marian van der Klein, Onderzoekersdag Instituut Gak, 7 december 2015 Vast en flexibel werk in de wetenschap: wensen & verwachtingen van werknemers Marian van der Klein, Onderzoekersdag Instituut Gak, 7 december 2015 Programma Presentatie voorlopige resultaten onderzoek

Nadere informatie

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Kennisinfrastructuur GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Ontstaan van een kennisinfrastructuur in de GGZ In 1954 verzuchtte hoogleraar

Nadere informatie

Academische toerusting voor werken binnen de Openbare Gezondheid

Academische toerusting voor werken binnen de Openbare Gezondheid Academische toerusting voor werken binnen de Openbare Gezondheid ZonMw Programma Academische Werkplaatsen Dr. Marijke Janssens Utrecht, 15 juni 2006 Doel: het structureel versterken en verankeren van vraaggestuurde

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleiding.

Hoofdstuk 1. Inleiding. 159 Hoofdstuk 1. Inleiding. Huisartsen beschouwen palliatieve zorg, hoewel het maar een klein deel van hun werk is, als een belangrijke taak. Veel ongeneeslijk zieke patiënten zijn het grootse deel van

Nadere informatie

Een voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma

Een voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma 7 Samenvatting 8 Dit proefschrift beschrijft de voorbereiding op de landelijke implementatie van het Dutch Obesity Intervention in Teenagers (DOiT) programma. Daarnaast wordt de evaluatie beschreven die

Nadere informatie

Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen

Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen De samenvatting van de interventie Genieten aan tafel die in zorginstellingen is uitgevoerd,

Nadere informatie

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp . Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Verslaglegging bijeenkomst voor informatie en opinie 3 februari 2010 van 19.30 uur tot 20.30 uur

Verslaglegging bijeenkomst voor informatie en opinie 3 februari 2010 van 19.30 uur tot 20.30 uur Verslaglegging bijeenkomst voor informatie en opinie 3 februari 2010 van 19.30 uur tot 20.30 uur Aanwezigen: Dhr. R. van Lavieren, voorzitter Mw. M.J.H. Barra-Leenheer, PvdA Dhr. O. Yilmaz, PvdA Dhr. dr.ir.

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR OUDERS. Gezondheid en leerprestaties op school

INFORMATIE VOOR OUDERS. Gezondheid en leerprestaties op school INFORMATIE VOOR OUDERS Gezondheid en leerprestaties op school 2016, Maastricht Geachte ouders/verzorgers, We willen u uitnodigen om mee te doen aan een onderzoek. Dit onderzoek zal plaatsvinden op de basisschool

Nadere informatie

Evidence-based beleid maken?! Marja van Bon-Martens & Joyce de Goede Symposium Bouwen aan de Brug, 1 november 2007

Evidence-based beleid maken?! Marja van Bon-Martens & Joyce de Goede Symposium Bouwen aan de Brug, 1 november 2007 1 Evidence-based beleid maken?! Marja van Bon-Martens & Joyce de Goede Symposium Bouwen aan de Brug, 1 november 2007 1 2 Evidence-based gezondheidsbeleid Bewust, expliciet en oordeelkundig gebruiken van

Nadere informatie

Elke dag frisse lucht

Elke dag frisse lucht Congres 9 juni: congres binnenklimaat in het voortgezet onderwijs Elke dag frisse lucht Wat heb je nodig om goed te kunnen presteren op school? Natuurlijk: goede docenten en lesmateriaal. Maar ook frisse

Nadere informatie

Kader notitie Academische werkplaats

Kader notitie Academische werkplaats Kader notitie Academische werkplaats Het UWV en het KCVG hebben gekozen voor de Academische Werkplaats als samenwerkingsvorm tussen universiteit en UWV-regio om de doelstelling van academisering te bereiken.

Nadere informatie

Datum 23 juni 2015 Betreft Commissiebrief Tweede Kamer inzake verzoek om indicatie wanneer stand-van-zakenbrief over het plan van aanpak Lyme komt

Datum 23 juni 2015 Betreft Commissiebrief Tweede Kamer inzake verzoek om indicatie wanneer stand-van-zakenbrief over het plan van aanpak Lyme komt > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant. Aangenaam kennis te maken

Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant. Aangenaam kennis te maken Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant Aangenaam kennis te maken Via dit overzicht laten wij u graag nader kennis maken met de medewerkers en activiteiten van de Academische Werkplaats Publieke

Nadere informatie

Rapportageformulier. Rapportage jaar School Locatie adres. (In te vullen door de preventiemedewerker) vorige volgende. Binnenmilieuscan Basisscholen

Rapportageformulier. Rapportage jaar School Locatie adres. (In te vullen door de preventiemedewerker) vorige volgende. Binnenmilieuscan Basisscholen (In te vullen door de preventiemedewerker) Rapportage jaar School Locatie adres controle kwartaal 1 controle kwartaal 2 controle kwartaal 3 controle kwartaal 4 Naam rapporteur Naam rapporteur Naam rapporteur

Nadere informatie

Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam

Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Het kostte haar ruim twintig jaar om de gezondheidszorg te overtuigen van de waarden van het

Nadere informatie

VACATURE. Innoviris is op zoek naar. een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603

VACATURE. Innoviris is op zoek naar. een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603 VACATURE Innoviris is op zoek naar een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603 Wetenschappelijke Directie Cel Innovatief Ecosysteem Innoviris Instelling van openbaar nut Charleroisteenweg

Nadere informatie

Interview Irene van Oostrum (GGD GHOR Nederland): De bereidheid om mee te denken is groot

Interview Irene van Oostrum (GGD GHOR Nederland): De bereidheid om mee te denken is groot Juni/juli 2014 In deze nieuwsbrief Uitvraag 2013 Rapport onderzoek stagiaire Daphne Vermeulen Interview Irene van Oostrum (GGD GHOR Nederland): De bereidheid om mee te denken is groot Tijdsbalk Agenda

Nadere informatie

Geef verse lucht de ruimte, woon en werk gezonder

Geef verse lucht de ruimte, woon en werk gezonder Geef verse lucht de ruimte, woon en werk gezonder Geef verse lucht de ruimte, woon en werk gezonder Gebouwen zijn steeds beter geïsoleerd. Goed voor de energierekening en het comfort in huis en op kantoor,

Nadere informatie

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Welkom Namens NHG en UM, CAPHRI, vakgroep HAG Speciaal welkom aan: - Familie en vrienden - Sprekers - Medewerkers

Nadere informatie

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam Dubbeltalent gezocht VUmc Zigma 2019-2020 Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam De opleiding Ben je een talentvolle student met interesse in en ervaring met wetenschap pelijk onderzoek? Misschien

Nadere informatie

Hoe ziet de toekomst van ICT-beleid eruit in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen?

Hoe ziet de toekomst van ICT-beleid eruit in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen? Informatie en Communicatie Technologie (ICT) in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen Visies op de toekomst van Beleid, Praktijk en Onderzoek & Ontwikkeling In september 2002 heeft een internationale

Nadere informatie

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR

Nadere informatie

Inhoudsopgave INLEIDING 3 ONDERZOEK 4 COMMUNICATIE 5 ORGANISATIE 7 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 8 BIJLAGE 1: TOELICHTING KENNISINSTITUUT BIER 9

Inhoudsopgave INLEIDING 3 ONDERZOEK 4 COMMUNICATIE 5 ORGANISATIE 7 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 8 BIJLAGE 1: TOELICHTING KENNISINSTITUUT BIER 9 Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave INLEIDING 3 ONDERZOEK 4 COMMUNICATIE 5 ORGANISATIE 7 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 8 BIJLAGE 1: TOELICHTING KENNISINSTITUUT BIER 9 2 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2012

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting Roelof Schellingerhout Clarie Ramakers Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting

Nadere informatie

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Projectgroep: Gemeente Tilburg: Mw. M. Lennarts, beleidsmedewerker, dhr. W.

Nadere informatie

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit

Nadere informatie

Onderzoek naar blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van mensen die in de buurt van landbouwgrond wonen

Onderzoek naar blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van mensen die in de buurt van landbouwgrond wonen Onderzoek naar blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van mensen die in de buurt van landbouwgrond wonen Versiedatum: 01 12 2015 Blootstelling aan bestrijdingsmiddelen van omwonenden Omwonenden hebben

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Beweegrichtlijnen 2017

Beweegrichtlijnen 2017 Beweegrichtlijnen 2017 Vereniging voor Bewegingswetenschappen De Gezondheidsraad 2 Gezondheidsraad 21 november 2016 De Gezondheidsraad Onafhankelijk advies over gezondheid aan regering en parlement Advies

Nadere informatie

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen. DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek ammoniakbeleid in 2015

Wetenschappelijk onderzoek ammoniakbeleid in 2015 http://www.v-focus.nl/ammoniak2015/ Wetenschappelijk onderzoek ammoniakbeleid in 2015 De onderste steen moet boven In 2015 zal de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid wetenschappelijk worden

Nadere informatie

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Evidence-based richtlijn van de German Nutrition Society Van vezels tot suikers: koolhydraten omvatten een brede range van voedingsstoffen. Wat is er precies

Nadere informatie

Samenvatting. De achtergrond van dit advies. Regelgeving en onderzoek zijn volop in ontwikkeling.

Samenvatting. De achtergrond van dit advies. Regelgeving en onderzoek zijn volop in ontwikkeling. Samenvatting De achtergrond van dit advies Regelgeving en onderzoek zijn volop in ontwikkeling. Europese wet- en regelgeving en onderzoek op het gebied van vitamines, mineralen en spoorelementen, de zogenaamde

Nadere informatie

Conferentie VVE Arnhem Het Spel en de Knikkers

Conferentie VVE Arnhem Het Spel en de Knikkers Conferentie VVE Arnhem Het Spel en de Knikkers Over opbrengstgericht werken met jonge kinderen Wanneer: Tijdstip: Waar: Voor wie? Woensdag 4 juni 2014 13.30 17.00 uur MFC De Malburcht, Graslaan 97, Arnhem

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 9. * De adviezen van de Gezondheidsraad zijn beschikbaar op

Samenvatting. Samenvatting 9. * De adviezen van de Gezondheidsraad zijn beschikbaar op Samenvatting In 1992 publiceerde de toenmalige Voedingsraad de Nederlandse voedingsnormen. Deze aanbevelingen voor de inneming van voedingsstoffen waren gericht op de preventie van deficiëntieverschijnselen

Nadere informatie

http://keyconet.eun.org

http://keyconet.eun.org Europees Beleidsnetwerk met betrekking tot Sleutelcompetenties in het onderwijs http://keyconet.eun.org it her Health & Consumers Santé & Consommateurs Over het KeyCoNet project KeyCoNet (2012-14) is een

Nadere informatie

Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland

Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland In het Regionaal Consortium Zwangerschap & Geboorte Zuidwest Nederland werken bijna alle ketenpartners in de geboortezorg in de regio Zuidwest

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR OUDERS. Gezondheid en leerprestaties op school

INFORMATIE VOOR OUDERS. Gezondheid en leerprestaties op school INFORMATIE VOOR OUDERS Gezondheid en leerprestaties op school Schooljaar 2019/2020, Maastricht Geachte ouders/verzorgers, We willen u uitnodigen om mee te doen aan een onderzoek. Dit onderzoek zal plaatsvinden

Nadere informatie