College Sociale Wetenschappen Sociologie. ALUMNI van de opleiding Sociologie OVER HUN CARRIÈRE

Transcriptie

1 College Sociale Wetenschappen ALUMNI van de opleiding OVER HUN CARRIÈRE 1

2 Colofon VOORWOORD Bart van Heerikhuizen De Carrièrekrant is een uitgave van de UvA College Sociale Wetenschappen Opleiding Concept: Reyna Veldhuis tel Redactie: Aira Bagmeijer, Margreet van der Ham & Reyna Veldhuis Layout: Joos Mooi Coverfoto: Jan Stammes Covermodel: Margreet van der Ham Drukwerk: Ipskamp Drukkers BV Fotografie: Opleiding Marcello Aspria, Minke de Boer, Chrisje Brants, Sarah Brants, Annemarieke van den Broek, Christian Bröer, Wim Bos, Tanja Bubic, Mary Bulterman (Studio Zooom), Florian Conradi, Judith Elshout, Linda Gaffel, Garrelt de Graaf, Paul Hilkens, Jan-Pieter Hooghuis, Lex Hulsbosch, Johannes, Joyce Kerstens, Jitske Kuiper, Monique Kooijmans, Mike Liauw, Herbert Mateman, Bert Nienhuis, Leonie van Noort, Jantien Oving, Bart de Ruijter, Elisa Ruis, Toussaint Sebgo, Legien Warsosemito-Schenk Contact bachelor en premaster: Contact master: Opleidingsdirecteur bachelor: Mw. drs. C. (Carolien) Bouw Opleidingsdirecteur master: Dhr. dr. J.J. (Johan) De Deken Opleidingscoördinator: Mw. drs. M.H. (Margreet) van der Ham Studieadviseur en voorlichter bachelor en premaster: Mw. drs. A.E.K. (Aira) Bagmeijer master: Mw. drs. M.S. (Marieke) van Leeuwen Onderwijssecretariaat Mw. M.P. (Marlis) Schmitz, Dhr. drs. J. (Jurian) Glas, Mw. I. (Iris) Vuurmans Afdeling en Antropologie Voorzitter: Secretariaat: Dhr. prof. dr. J.C. (Jan) Rath Mw. M.C. (Muriël) Kiesel en Mw. drs. E.M. (Erna) de Boer Website: Website bachelor: Website (pre)master: Voorlichtingswebsite bachelor: Voorlichtingswebsite (pre)master: 2 Deze carrièrekrant laat het zien: een masterdiploma in de sociologie biedt uitzicht op een scala aan beroepsmogelijkheden. Dat heeft te maken met één van de kenmerken van de discipline sociologie: breedte. Dat is prettig voor wie het vak sociologie studeren (en doceren): je kunt kiezen uit een spectrum van methodologische opties, theoretische alternatieven en thematische specialisaties. Voor wie eenmaal de bul op zak heeft, is dat soms ook een prettige verrassing. Van beleidsmedewerker tot redacteur van een televisiereeks, van docent tot freelance schrijver, er gaat een wereld aan mogelijkheden voor je open. En mocht je op latere leeftijd het roer nog eens helemaal willen omgooien, dan is het in dit opzicht beter om een sociologiediploma te hebben dan een tandartsdiploma. Het voordeel heeft wel een nadeel: voor sommigen is de waaier aan mogelijkheden een beetje te wijd, de overvloed aan alternatieven kan intimiderend werken. Deze carrièrekrant is onder meer bedoeld om hier iets aan te doen. In de eerste plaats kan de lezer vaststellen dat degenen die afstuderen met sociologie als hoofdvak vaak heel goed terechtkomen. Soms is het in het begin even puzzelen en rondwinkelen, maar na een poosje zijn de meeste sociologen toch aangekomen in het soort functie waarvoor ze zich geschikt achten en waarin ze vaak meer van hun opleiding kunnen gebruiken dan ze aanvankelijk hadden verwacht. Misschien geeft deze krant een iets te zonnig beeld. Wie goed is terechtgekomen wil graag in de krant komen met een vrolijk stukje, vergezeld van een stralende en misschien iets te flatteuze foto. Voor de oudere docent is deze krant een soort papieren schoolreünie, waarop je je voormalige leerlingen terugziet, maar degenen, wier loopbaan moeizamer is verlopen, zijn opvallend afwezig. Het is jammer dat er praktisch geen onderzoek wordt gedaan naar hoe het de studenten is vergaan na hun afstuderen. We moeten dus afgaan op verhalen zoals ze te vinden zijn in deze krant. En daaruit kun je opmaken dat het veel van onze studenten in hun arbeidsleven voor de wind is gegaan. Zo n jaar of twintig geleden was dat heel anders. Ook toen werd er geen degelijk onderzoek verricht naar de werkkringen van afgestudeerden in de sociologie, maar wat je hoorde van je oud-studenten was verontrustend. Het waren de jaren waarin sociologiedocenten elkaar mismoedig toevoegden: We leiden onze studenten op voor de werkloosheid. Dat is, zo omstreeks het jaar 2000, volstrekt veranderd. Kwam ik vroeger nog weleens een oud-student tegen achter de tap van een Amsterdamse kroeg, tegenwoordig loop ik vaker voormalige studenten tegen het lijf die een duur pak dragen en die me meewarig vragen of het echt waar is dat ik nog altijd aan de eerstejaars de theorie van Max Weber moet uitleggen. Of ik echt niets beters heb kunnen vinden News travels fast, zeggen de Amerikanen, maar in dit geval is dat niet zo. Veel mensen die de recentere ontwikkelingen niet hebben bijgehouden, zijn blijven hangen bij het verhaal dat de sociologiestudie misschien leuk is voor de algemene ontwikkeling, maar geen bijdrage levert aan het vinden van een interessante en goed verdienende baan. Wie zich dat praatje twintig jaar geleden in Genoemde wetenschappers In diverse bijdragen worden namen genoemd en/of citaten aangehaald van wetenschappers. In de meeste gevallen betreft het bekende sociologen. Deze namen staat hieronder in alfabetische volgorde met enige informatie. Argyris, Chris (1923) is een Amerikaans bedrijfskundige en emeritus hoogleraar van de Harvard Business School en algemeen bekend door zijn werk over lerende organisaties, later opgenomen in de bestseller The Fifth Discipline van Peter M. Senge. Bauman, Zygmunt (1925) is een Pools-Britse socioloog en filosoof van Joodse komaf. In de jaren tachtig verwierf hij bekendheid met zijn boeken over moderniteit. Bauman was professor in de sociologie aan de Universiteit van Warschau, de Universiteit van Tel Aviv en de Universiteit van Leeds. Beer, de Paul (1957) is bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen op de Henri Polak leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Berger, Peter Ludwig (1929) is een in Australië geboren, Amerikaans socioloog en theoloog. Algemeen bekend is het in co-auteurschap met Thomas Luckmann, geschreven boek The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. Bourdieu, Pierre ( ) was een Franse socioloog. Dankzij zijn magnum opus La distinction uit 1979 geldt hij als een van de grote sociologen van de twintigste eeuw. Elias, Norbert ( ) was een Joods-Duits-Britse socioloog. Zijn magnum opus Über den Prozeß der Zivilisation,beschrijft een studie over de sociale herkomst van gedrag in de westerse beschaving. Gans, Herbert (1927) is een invloedrijk Amerikaanse socioloog. Hij gaf les aan de Universiteit van Colombia en beschreef onder meer de manifeste en latente functies van armoede. Foucault, Paul-Michel ( ) was een Franse filosoof. Goffman, Erving ( ) was een Canadese socioloog en schrijver. Hij was de 73e president van de American Sociological Association. Zijn grootste bijdrage aan de sociologie was zijn studie van symbolisch interactionisme in de vorm van het dramaturgie-perspectief. Bart van Heerikhuizen het hoofd heeft gezet, laat het zich niet meer zo snel afpakken. Ik hoop dat mensen die zulke achterhaalde voorstellingen koesteren deze carrièrekrant ook eens zullen lezen, want het beeld dat uit deze pagina s naar voren komt is misschien wel een beetje te gunstig, maar toch ook een redelijke weergave van hoe het er op dit moment voor staat met de beroepskansen van de afgestudeerde sociologen. Hoe het over vijf of tien jaar verder zal gaan, dat is een andere kwestie. De wereldwijde economische crisis die ook Nederland trof in de loop van 2008, smeult nog altijd na en kan op elk moment weer opvlammen. Wat daarvan de consequenties zullen zijn, valt op dit moment moeilijk te voorzien. En toch. De voorspelling, die al in 2008 werd gedaan, volgens welke de sociale wetenschappen een scherpe daling zouden laten zien in hun instroom (ouders raden hun kinderen veiliger studies aan, zo werd door velen gedacht) en die aangaf dat het moeilijker zou worden voor afgestudeerden om werk te vinden, is tot op heden niet uitgekomen. De studenteninstroom in de sociale wetenschappen is alleen maar toegenomen en de arbeidsmarkt lijkt de afstudeerders nog altijd goed te absorberen. Misschien is dat ook wel verklaarbaar. De enorme problemen waar moderne samenlevingen zich thans voor gesteld zien, kunnen niet worden opgelost zonder de inzet van de beoefenaars van de sociale wetenschappen. De behoefte aan mensen die in hun academische studie hebben geleerd om sociale processen te analyseren en te verklaren, is in de westerse wereld alleen maar gegroeid en de nietwesterse wereld is ons ook in dit opzicht aan het inhalen. Over de werkgelegenheid van afgestudeerde sociologen hoeven we ons geen zorgen te maken, zo lang er een stijgende vraag blijft naar mensen die op een wetenschappelijke manier studie maken van de structuur en de ontwikkeling van die wonderbaarlijke netwerken die mensen met elkaar vormen. Goudsblom, Johan (1932) is een Nederlands socioloog, die vooral bekend werd als de pleitbezorger van het werk van Norbert Elias én door zijn werken over lange termijnontwikkelingen. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich ( ) was een Duits filosoof en wordt algemeen beschouwd als een van de centrale representanten van het Duits idealisme. Lofland, Lyn is een Amerikaanse professor in Community and Urban Sociology. Luckmann, Thomas (1927) is een Duitse socioloog van Sloveense origine. Zijn onderzoek is in hoofdzaak gericht op de sociologie van communicatie. Marx, Karl Heinrich ( ) was een Duitse denker die belangrijke invloed heeft gehad op de (politieke) filosofie, de economie, de sociologie en de historiografie; hij was een van de grondleggers van de arbeidersbeweging en een centrale figuur in de geschiedenis van het socialisme en het Communisme. Merton, Robert King ( ) was een Amerikaanse socioloog, die waarschijnlijk het best bekend is van de uitdrukking self fulfilling prophecy. Ook is Merton de bedenker van de CUDOSnorm, deze vier normen geven aan hoe wetenschap beoefend zal moeten worden. Putnam, Robert David (1941) is een Amerikaanse politicoloog en hoogleraar public policy aan de Harvard-universiteit. Schnabel, Paul (1948) is een Nederlandse socioloog en sinds 1998 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Schuyt, Cornelis (Kees) Johannes Maria (1943) is een Nederlandse socioloog, jurist en columnist. Swaan, Abram de (1942) is een Nederlandse socioloog. Hij is emeritus hoogleraar van de Universiteit van Amsterdam, bekend van columns en essays in onder meer NRC Handelsblad. Sinds 2000 heeft De Swaan de functie universiteitshoogleraar. Weber, Maximilian (Max) Carl Emil ( ) was een Duitse econoom, geschiedkundige, rechtsgeleerde en socioloog. Hij geldt als een van de grondleggers van de sociologie. Foto: Jantien Oving

3 Diederik Starreveld Organisatie & Beleid Afgestudeerd: 2002 Huidig beroep: Zelfstandig organisatieadviseur De wereld van een organisatieadviseur Diederik Starreveld Diederik Starreveld Eigenlijk wist ik al sinds mijn twaalfde dat ik organisatieadviseur wilde worden. Mijn vader vertelde regelmatig prachtige verhalen over zijn werk dus dat wilde ik ook. Met het kiezen van de vakken op de middelbare school hield ik hier al rekening mee: Economie en Wiskunde. Er zijn echter veel opleidingen die geschikt zijn om organisatieadviseur te worden en er zijn verschillende disciplines binnen het adviesvak. Tegenwoordig is er zelfs een specifieke opleiding voor, maar destijds koos ik na de HAVO voor Bedrijfseconomie op de HEAO. Ik kwam er echter al snel achter dat in de oude zakenwereld een HBO-papiertje niet meetelt. Een zogenoemde kopstudie, waarbij je de propedeuse mag overslaan op de UvA was een mooie aanvulling. Mijn keuze viel op met als specialisatie Organisatie & Beleid. Naast het harde aspect van de economie vond ik het zachte aspect van de sociologie een mooie aanvulling op mijn opleiding. De colleges werden in de avonduren gegeven en waren te combineren met een fulltime baan in het adviesvak. In de praktijk was het echter stevig aanpoten, vrienden en vrije tijd kwamen dan ook lange tijd op het tweede plan. Uiteindelijk bleek vooral het afstuderen (het schrijven van de scriptie) de lastigste hobbel. Met alle tentamens op zak duurde het nog een aantal jaren voordat ik besloot dat het toch echt eens moest gebeuren. Ik nam studieverlof en met ijzeren discipline werd ook de laatste stap gezet en de missie volbracht.. Na eerst een aantal jaren bij adviesbureaus te hebben gewerkt en ook op de stoel van manager te hebben gezeten, heb ik de stap naar zelfstandigheid genomen. ZZP-er heet dat tegenwoordig. Ik rolde er eigenlijk in doordat een oude klant mij vroeg de implementatie van een eerder advies voor mijn rekening te nemen. Naast het adviseren komt het acquireren als nieuwe discipline voor een zelfstandig professional erbij. Het leren acquireren doe je in de praktijk. Annemarijn Walberg Stadssociologie Afgestudeerd: 2005 Huidig beroep: Promovendus criminologie Rijksuniversiteit Groningen Een gouden greep Het is nooit mijn plan geweest om na mijn studie promotieonderzoek te gaan doen. Omdat ik breed geïnteresseerd ben, kon ik me niet voorstellen dat ik me vier jaar lang zou kunnen bezighouden Foto: Mary Bulterman (Studio Zooom) Door met een aantal adviseurs te werken onder dezelfde naam hebben we de voordelen van zelfstandigheid met de voordelen van een onderneming gecombineerd. De waarde van opleiding en ervaring In de wereld van de organisatieadviseurs lijkt het net alsof je pas meetelt als je drs. voor je naam hebt staan en liever nog zonder de s. Zo wordt bij je lidmaatschap van de Orde van Organisatiedeskundigen en Organisatieadviseurs (OOA) gevraagd naar je academische diploma s en cijferlijst, om je toelating tot de orde te onder-bouwen. Feitelijk is de beroepsgroep echter nauwelijks beschermd, iedereen kan een bordje op zijn voordeur schroeven en een OOA-lidmaatschap is niet noodzakelijk. Sterker nog: geen enkele opdrachtgever heeft mij ooit gevraagd of ik een Certified Management Consultant (CMC) ben. Het gaat om de waarde die je meebrengt en je inzet om je opdrachtgever met zijn/haar problemen te helpen. Dat komt tot uitdrukking in de opleiding die je hebt genoten, maar vooral in de werkervaring die je hebt opgedaan. Het is dan ook onzinnig te denken dat je als schoolverlater aan de slag kunt als zelfstandig (senior)adviseur. Daar groei je naar toe. Omdat ik mijn beroepskeuze al gemaakt had kon ik mijn studies en vakken daarop aanpassen. Ik heb dan ook nooit gekozen voor vakken die relatief eenvoudig studiepunten opleveren, maar altijd gekeken naar die keuzevakken die ik als bagage interessant vond. Vooral bij het leeronderzoek en bij het schrijven van mijn scriptie wist ik een optimale aansluiting met mijn (toekomstige) werk te realiseren. Aandacht voor de praktijk Er kan niet genoeg aandacht zijn voor de praktijk. Stages en (praktijk)onderzoeken in het bedrijfsleven zijn van onschatbare waarde om ervaringen op te doen en een verbinding te leggen tussen de wetenschappelijke (vaak abstracte) leeromgeving en de praktische concrete werkomgeving. Door docenten met ruime praktijkervaring in te zetten kan deze brug worden geslagen. Mij heeft het enorm geholpen dat ik al vroeg wist wat ik daadwerkelijk met mijn studie wilde gaan doen. Ik kon daardoor betere afwegingen maken tussen keuzevakken en mogelijke onderwerpen van onderzoek en scriptie. Mijn tip is dus: probeer erachter te komen wat je echt wilt. Met een doel voor ogen zijn keuzes makkelijker te maken en door extra bagage mee te brengen is de kans op het behalen van de eindstreep realistischer. Mijn bedrijf: Op LinkedIn: OOA: Annemarijn Walberg met één onderwerp. Bovendien dacht ik er niet geschikt voor te zijn, omdat ik het beeld had dat alleen zeer hoogbegaafden het tot promovendus schopten. Maar toen ik de vacature voor mijn huidige baan voorbij zag komen, had ik heel sterk het gevoel dat ik er wel op moest reageren. Het sloot perfect aan bij mijn specialisatie Stadssociologie en de tijdelijke onderzoeksbaan die ik na mijn studie aan de UvA had. En wat ben ik achteraf blij dat ik mijn aanvankelijke bezwaren en onzekerheden overboord heb gezet. Het bleek een gouden greep. De afgelopen vier jaar heb ik met heel veel plezier gewerkt aan mijn proefschrift over veiligheid in achterstandsbuurten. Ik heb onderzoek gedaan naar het proces dat verklaart waarom overlast en criminaliteit zijn geconcentreerd in bepaalde achterstandsbuurten en niet in andere. Bovendien heb ik samen met een collega antwoord proberen te geven op de vraag op welke manier lokale instellingen het proces zouden kunnen beïnvloeden dat deze buurten veiliger worden. Voor mijn onderzoek heb ik in een aantal buurten interviews met bewoners gehouden, praatjes op straat gemaakt, rondgekeken en geobserveerd hoe bewoners er met elkaar omgaan. Ook heb ik bij het jongerencentrum rondgehangen om het verhaal van de jongeren te horen. In één van die buurten heb ik zelfs ruim een maand gewoond; dat bleek behalve een geweldige manier om data te verzamelen ook een zeer bijzondere ervaring. Momenteel ben ik bezig met het opschrijven van mijn bevindingen en ik hoop komende lente mijn proefschrift af te ronden. Wat ik daarna ga doen, weet ik nog niet precies. Het doen van onderzoek heeft me in ieder geval gegrepen en daarin zou ik dan ook graag verder gaan. Aandacht voor schrijven Ik ben ervan overtuigd dat ik deze baan niet had gekregen als ik niet deze studie had gedaan. De specialisatie Stadssociologie in combinatie met een aantal bijvakken Criminologie (aan de VU) hebben me precies die bagage gegeven die voor deze functie gevraagd werd. Daarnaast komt de opleiding in (met name kwalitatieve) Annemarijn Walberg in Berlijn onderzoeksmethoden me bijzonder goed van pas bij het opzetten en uitvoeren van mijn onderzoek. Wat ik, achteraf gezien, het meest heb gemist in de studie is het leren schrijven van degelijk opgebouwde en helder geformuleerde teksten. Ik herinner me een schrijfpracticum, maar die duurde niet langer dan een paar weken. Omdat iedere afgestudeerde socioloog in zijn toekomstige baan teksten zal moeten schrijven - of dat nu onderzoeksrapporten, beleidsadviezen of (journalistieke) artikelen zijn - zouden docenten wat mij betreft bij het nakijken van opdrachten niet alleen naar inhoud, maar ook naar de vorm mogen kijken. Van een afgestudeerd socioloog mag worden verwacht dat hij/zij in staat is heldere wetenschappelijke teksten te produceren. Maar op basis van wat ik vierdejaars studenten soms zie opschrijven, vrees ik dat die verwachting vaak niet kan worden waargemaakt. Pluis studiegidsen na Een tip voor studenten? Volg je interesses. Nu ik dit opschrijf, voelt het alsof oma vertelt. Maar het is, denk ik, echt de leukste en meest leerzame manier om je studie in te vullen. Iedereen heeft specifieke interesses waarin men zich meer wil verdiepen. Zoek die onderwerpen op in je studie, en desnoods buiten je studie. Want zolang je bezig bent met datgene wat je leuk vindt, met datgene wat je boeit, leer je het meest. Ik zou daarom ook zeker in studiegidsen van andere opleidingen of andere universiteiten neuzen om te kijken of daar iets interessants voor je bij zit. Tot slot denk ik dat het volgen van je interesses bijdraagt aan je kansen op de arbeidsmarkt. Als je in een sollicitatieprocedure kunt aangeven wat de rode draad door jouw studie was en kunt uitleggen waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt, maakt je dat voor een toekomstig werkgever alleen maar aantrekkelijker. Sharog Heshmat Manesh Cultuursociologie Afgestudeerd: 1996 Huidig beroep: Docent en onderzoeker verbonden aan het lectoraat van Burgerschap en Culturele Dynamiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Diversiteit: een grote uitdaging Sharog Heshmat Manesh In de jaren negentig studeerde ik sociologie en filosofie aan de UvA. De studie heeft mij veel inzichten gegeven in de Europese cultuur en de denkers daarvan. Tijdens mijn studie was de civilisatietheorie van Norbert Elias toonaangevend. Er waren geen sporen van nietwesterse te vinden en het ontbrak aan een goed gefundeerde, empirische onderzoekstraditie in het onderwijsprogramma. Culturele diversiteit werd in die tijd gezien als een zaak van antropologen. Onder leiding van kunstsocioloog Bram Kempers rondde ik mijn studie in 1996 af. Sharog Heshmat Manesh Foto: Annemarieke van den Broek Foto: Herbert Mateman 3

4 Op aanraden van socioloog Bart van Heerikhuizen werkte ik mijn scriptie uit tot een boek met als titel Zoon van de zon, de geschiedenis van de Iraanse cinema Hierin analyseer ik het spanningsveld van de opkomende moderne beeldcultuur binnen de heersende traditionele kunst en beeldcultuur in Iran. Het onderzoek biedt de lezer een boeiend overzicht van films waarin Iraanse regisseurs vanuit een transnationale invalshoek gebruikmaken van metaforische en mythische beelden waardoor een nieuwe beeldtaal ontstaat. Projecten en meer publicaties In 1998 zette ik tijdens mijn eerste baan als consulent van kunst en cultuur bij het Amsterdam Centrum Buitenlanders (ACB) een groot educatieproject in Amsterdam op. In dit project, waarin met elicitatiemethoden vanuit de visuele sociologie werd gewerkt, staat de identiteitsbelevenis van jongeren centraal. Over dit project verscheen het boek: Herken jezelf in de foto. In 2008 publiceerde ik het boek Mijn wereld in Amsterdam. Jongeren van 15 en 16 jaar werden onder leiding van professionele fotografen gevraagd om hun leefwereld vast te leggen in foto s. In deze turbulente leeftijd zetten jongeren stappen naar zelfstandigheid. Het boek schetst een beeld van wat zij om zich heen zien en hoe zij zichzelf zien. In hetzelfde jaar verscheen, in samenwerking met Nies Medema, ook het boek Iran. Hierin lezen we hoe de Iraanse republiek de laatste dertig jaar worstelt met de civiele samenleving en met de rol van religie en cultuur in relatie tot het politiek bestuur. In 2010 vertaalde ik een serie gedichten van Ahmed Shamlu. Deze Iraanse dichter was in zijn werk op zoek naar een moderne Perzische poëzietaal. Hij keek verder dan de nationale grenzen van religie, cultuur en politiek betoog van de laatste honderd jaar. Deze vertaling is gepubliceerd onder de titel Opstandige dauw. Diversiteit in plaats van collectieve identiteit Naast mijn geliefde vak geef ik les in diverse andere vakken bij de afdeling Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) aan de Hogeschool van Amsterdam. In mijn huidige baan kom ik constant verschillende vormen van diversiteit tegen: etniciteit, gender, leeftijd. Hoe jongeren vormgeven aan hun identiteit is voor mij niet alléén interessant. Ik vind het ook belangrijk om te zien hoe de nieuwe intellectuele generatie onze samenleving in de nabije toekomst inhoud en vorm wil geven. Voor jongeren is diversiteit een gegeven. Ze maken deel uit van de urban culture. Het kennen van diversiteit en culturele verschillen heeft mijn cultureel kapitaal vergroot. Diversiteit en de verschillende culturele achtergronden van mijn studenten geven mij munitie om met hen in debat te gaan. Door de opkomst van de recente migratie is de Nederlandse cultuur en zijn oude homogeniteit drastisch veranderd. Daarom vind ik dat voor een multietnische samenleving als Nederland, diversiteit, in brede zin, een grote uitdaging zou moeten zijn. In 2009 ontving ik de eerste Challenging Diversity Award ¹ van juryvoorzitter John Leerdam. De jury vond het bijzonder dat ik mijn werk als docent en onderzoeker op een innovatieve manier verbind. Aldus het juryrapport: In discussie met studenten en docenten schuwt hij de confrontatie niet als het gaat om diversiteit of identiteitsthema s; hierdoor wordt de discussie misschien wel heftiger maar tegelijkertijd ook veel wezenlijker. Terugkijkend op de laatste vijftien jaar ben ik als politiek migrant continu bezig met de vraag hoe migranten zich cultureel positioneren in Nederland. Gelukkig slaag ik er steeds in om investeerders voor mijn projecten te vinden. Het publiceren en deelnemen aan het publieke debat in een vreemde taal is niet altijd makkelijk, maar levert het volgende op: zelfarticulatie. Bovendien gaan sommige deuren makkelijker open. ¹Challenging Diversity Award Vanuit het idee succes trekt succes aan heeft Zestor (arbeidsmarkt- en opleidingsfonds HBO) het initiatief genomen om in aanvulling op de ECHO Award de Challenging Diversity Award uit te reiken. Hiermee willen Zestor en ECHO het succes vieren van professionals die via beleid of (onderwijs)praktijk een verschil maken, en die rekening houden met de belevingswerelden van studenten en medewerkers. Barbra van Gestel Stadssociologie in combinatie met Criminologie (Rechten) Afgestudeerd: 1997 Huidige beroep: Onderzoeker bij het Wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum (WODC) van het Ministerie van Justitie Beland in de criminaliteit Barbra van Gestel had ik geregeld een baantje als assistent bij een onderzoek: als interviewer, dataverzamelaar, dossieronderzoeker of als manusje van alles. Ik vond het spannend om te zien hoe een dergelijk onderzoek liep, wat er uitkwam en vond het ook leuk om mensen (de onderzoekssubjecten ) van alles te kunnen vragen, me te verdiepen en te bevinden in andere sociale omgevingen en de daarbij behorende regels en gewoonten te leren kennen. En dat vind ik nog steeds leuk, ook in het werk dat ik nu doe. Tijdens mijn studie heb ik bijvakken gevolgd bij Stadssociologie en in de laatste fase van mijn studie ook bij Criminologie en Strafrecht. Na het behalen van mijn doctoraaldiploma ben ik gaan werken bij een commercieel onderzoeks-bureau in Amsterdam (Regioplan), waar ik ook tijdens mijn studie al had gewerkt. We deden vooral beleidsonderzoek op het terrein van wonen, leefbaarheid, oude stadswijken en ruimtelijke ordening, in opdracht van de overheid en woningcorporaties. Ik schreef onderzoeks-voorstellen, verzamelde gegevens, deed diepte-interviews en schreef rapporten. Een veelzijdige baan was dat, zowel qua thematiek als qua aard van de werkzaamheden. Hoewel het werk me inhoudelijk boeide en ik me nooit verveelde, had ik na verloop van tijd de behoefte me sterker te verdiepen in één onderwerp. Na drie jaar commercieel onderzoek besloot ik daarom terug te gaan naar het zuiver wetenschappelijke onderzoek. Terug in de wetenschap Bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR, een NWOinstituut) werd een promovendus gevraagd voor een onderzoek naar de relatie tussen media, beleid en criminaliteit. Dat onderwerp vond ik boeiend, maar ik kende niemand bij het NSCR en met criminologie had ik na mijn studie ook nauwelijks meer iets gedaan. Dat bleek echter geen onoverkomelijk bezwaar: ik had een doctoraalscriptie geschreven over een criminologisch onderwerp en kon voor advies mijn voormalige scriptiebegeleider Herman Franke bellen, die de wereld van de criminologie destijds goed kende en mij ook iets kon vertellen over de mensen die in de sollicitatiecommissie zaten (de boeken die ze hadden geschreven, de stokpaardjes die ze bereden, hun specialiteit). Ik werd aangenomen en een kleine vijf jaar later, toen mijn proefschrift bijna klaar was, solliciteerde ik bij het Wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie (WODC) naar een baan als wetenschappelijk onderzoeker. Ik wilde graag verder met onderzoek en had een voorkeur voor actuele maatschappelijke thema s. Floris Alberse Arbeid, Organisatie & Beleid Afgestudeerd: 2010 Huidig beroep: Zelfstandig journalist en debatleider De magische combinatie Bij het WODC doen we vooral aan vraaggericht onderzoek (de minister vraagt bijvoorbeeld een onderzoek aan nadat hij dat in een debat heeft toegezegd aan de Tweede Kamer), maar we werken onafhankelijk als het gaat om onderzoeksaanpak, resultaten en conclusies. Wel hebben we regelmatig te maken met het spanningsveld tussen politiek en onderzoek, wat het werk dynamisch maakt maar soms ook lastig. Ik heb de afgelopen periode onderzoek gedaan naar uiteenlopende thema s op het gebied van criminaliteit en opsporing, bijvoorbeeld naar vastgoedfraude, naar de aanpak van mensenhandel op de Amsterdamse Wallen en naar wetgeving omtrent terroristische misdrijven. Naast rapporten, schrijf je als onderzoeker bij het WODC ook artikelen voor wetenschappelijke bladen en vaktijdschriften en houd je presentaties over onderzoeksbevindingen. Sociologisch leren denken Mijn studie is van groot belang geweest voor mijn manier van denken en voor het werk dat ik nu doe. Zonder academische studie kun je sowieso niet rekenen op een onderzoeksplek bij een onderzoeksinstituut. Bij het WODC heb je bovendien alleen kans op een vaste aanstelling als onderzoeker als je ook gepromoveerd bent. Maar los van die formele diploma-eisen, heb ik tijdens mijn studie vooral sociologisch leren denken. Een aantal denkers en sociologische noties blijven me bij en zijn nog steeds relevant en inspirerend, ik denk aan auteurs als Bourdieu (over habitus en kapitaal), Goffman (over totale instituties en stigma), Foucault (over surveillance en disciplinerende technologieën), Merton (over self fulfilling prophecy) en Bauman (over bureaucratie en the Holocaust). Verder is een collegereeks over de sociologie van sociale problemen me sterk bijgebleven, over de sociale constructie van problemen en welke actoren om welke reden belang hebben bij het bestaan of juist verstoppen van een probleem. De inhoud van die collegereeks is in het veld van justitie en politie nog zeer toepasbaar. Praktische onderzoekservaring heb ik opgedaan tijdens de vele bijbaantjes en daarnaast vooral bij het leeronderzoek en de stage bij Stadssociologie, waar empirisch etnografisch onderzoek centraal stond. De straat op, het veld in, met mensen praten en goed kijken, die vaardigheden heb ik toen meegekregen. Studenten kan ik van harte aanraden om bijbaantjes te vinden die iets met je studie te maken hebben. Verder raad ik studenten aan hun hart te volgen en te kiezen voor vakken die hen interesseren. Als het vak je bevalt, moet je vervolgens waanzinnig goed je best doen en proberen een goede en gedreven student te worden. Floris Alberse Toen ik begon met de studie wist ik nog niet precies wat ik ermee zou willen doen. Ik wist wel dat mijn interesse lag bij sociale ongelijkheid en problemen die zich afspeelden aan de rafelrand van de maatschappij. Daar Barbra van Gestel op de Nederlandse Antillen wilde ik meer over weten en daar ook over berichten, maar ik had geen concreet beroep voor ogen. Ik heb mijn carrière nauwelijks gepland maar me vooral laten leiden door interesses. Vanaf het derde jaar van mijn studie Foto: Leonie van Noort Het zou toch zonde zijn om aan de Hogeschool voor de Journalistiek te gaan studeren. Je hebt straks je VWO-diploma, dan ga je geen HBOopleiding doen, vond mijn mentor op het VWO. Mijn mentor was niet de enige die dat vond. Bij de open dagen van de scholen voor journalistiek zeiden studenten en docenten hetzelfde. Je gaat je hier vervelen. Maar ik wilde journalist worden. Hoe dan? Mijn mentor had het antwoord wel: Doe een sociaalwetenschappelijke opleiding. Dan leer je hoe de samenleving in elkaar steekt en leer je ook nog eens schrijven. Goed, goed. Oké. Dan doe ik, dacht ik. Zeker toen ik de prachtige Oudemanhuispoort had gezien. Maar een echte wetenschapper ben ik nooit geworden. Tijdens de vierjarige studie vond ik een hoog theoretische discussie af en toe wel leuk, maar niet dagelijks. En lange teksten lezen? Ik had nooit echt van lezen gehouden! Laat staan dat ik met plezier kwantitatieve analyses zat uit te voeren. Nee, de studie was vooral een interessant middel om mijn doel te bereiken. Misschien volg jij deze studie ook om uiteindelijk ergens anders uit te komen. Daarom wil ik graag drie ervaringen met je delen, die mij aan werk hebben geholpen en waaruit blijkt dat je tijdens je studie veel leuks kunt doen. Driemaal de praktijk Ervaring 1: Hoe het in de praktijk gaat. Radio 2 belde. De bekende Duitse acteur Horst Tappert was overleden en dat was blijkbaar ook in Nederland nieuws. Dus belde de redactie van de Nederlandse Radio 2 haar Duitslandcorrespondent Laurens Boven op voor een reactie. Ik was zijn stagiair en zat naast hem in de auto. We reden 150 kilometer per uur op de Duitse snelweg, een paar uur van Berlijn. Wat willen ze weten?, vroeg ik. Hoe er in Duitsland gereageerd wordt op de dood van Tappert. Over twaalf minuten bellen ze op, dan reageer ik live in de uitzending op vragen van de presentator. Ik dacht na. Hoe konden we in twaalf minuten 4