ACTU EL. De wereld van Koen Verweij ACTU EEL. Ajax-coach Frank de Boer wil Elfstedentocht rijden. Afzien voor goud. Plus:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ACTU EL. De wereld van Koen Verweij ACTU EEL. Ajax-coach Frank de Boer wil Elfstedentocht rijden. Afzien voor goud. Plus:"

Transcriptie

1 ACTU EEL De wereld van Koen Verweij Afzien voor goud Ajax-coach Frank de Boer wil Elfstedentocht rijden Plus: Rene van der Gijp over Sven Kramer en Ireen Wüst De start van de TVM schaatsploeg in 2000 Frank van den Wall Bake over sponsorstrategie TVM ACTU EL nr 190 oktober 2013

2 In dit nummer 16 Colofon TVM Actueel is een periodieke uitgave van TVM verzekeringen. Een uitgave voor leden van de TVM groep die ieder kwartaal verschijnt. Hoofdredactie: Jaap Stalenburg Redactie: Jolanda Metselaar en Annetta de Vries Fotografie: Gerlinde Schrijver Vormgeving: VosLibert communicatie, Wouter Nijman Redactieadres: TVM verzekeringen Van Limburg Stirumstraat AW Hoogeveen postbus AC Hoogeveen tel. +31 (0) Facebook Koen en Christijn Ze zijn ambitieus en komen uit Noord-Holland. Koen Verweij keerde dit seizoen terug in de TVM schaatsploeg en Christijn Groeneveld werd na veel succes in het marathonschaatsen zijn ploegmaat. De heren delen lief en leed onder het dak van een Heerenveens appartement en zijn ongekend gretig en ambitieus. Bij ongeval of ziekte onderweg kunt u bellen met: SOS Alarmnummer tel. +31 (0) bij ongeval/ziekte beroepschauffeur buiten Nederland TVM schade-alarmnummer tel. +31 (0) bij ongeval/schade aan vrachtauto en/of lading en bij diefstal en inbraakschade in het binnen- en buitenland TVM alarmcentrale tel. +31 (0) Voor berging en transport van personen- en bestelauto s na ongeval/schade in Nederland en buitenland 8 Van Rintje Ritsma tot Sven Kramer Voorjaar 2000 was een toevallige ontmoeting van schaatsicoon Rintje Ritsma met de toenmalige president-directeur van TVM verzekeringen drs. A.C. Bos de directe oorzaak van de start van de TVM schaatsploeg. Nu veertien jaar later kijken in een exclusieve reportage helden van toen en nu terug op dertien jaar TVM schaatsploeg. 20 Rene van der Gijp Hij is de populairste voetbalanalist in Nederland. Vanaf zijn luie bank ziet hij alles wat beweegt op de televisie. Van Ajax-Feyenoord via het modderworstelen naar het schaatsen. Hij is mild kritisch over het schaatsen, maar weer fan van Ireen Wüst, Sven Kramer en Mart Smeets. Rene van der Gijp heeft altijd een mening. 2 \ TVM ACTUEEL 190

3 Van de voorzitter 6 24 Radio-icoon Edwin Evers en de schaatshelden Edwin Evers is niet meer weg te denken van de radio. Al jaren is hij de succesvolste diskjockey van Nederland. Tijdens de Olympische Winterspelen is hij dagelijks te horen vanuit het Holland Heineken Huis in Sotsji. 3 Van de voorzitter Veertien prachtige jaren in het schaatsen 4 Actueel NIEUWS - De zomertrainingen in beeld. Van Mallorca tot Inzell. - Van CNN tot NBC. Wereldpers volgt TVM schaatsploeg 22 Sotsji als Olympisch decor Fotografe Gerlinde Schrijver bezocht in maart Sotsji. Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. Overname van foto s en/of illustraties is niet toegestaan. 26 Frank de Boer Ajax-coach Frank de Boer is een echte schaatsfan. Op klapschaatsen traint hij stiekem al voor een Elfstedentocht, waarvoor hij op de ledenlijst staat. De geheimen van een Dakar-truck Eimbert Timmermans bouwt de speciale racetrucks van het team XDakar. Hij onthult zijn geheimen. 30 Mediamagnaat Derk Sauer Derk Sauer is de machtigste mediamagnaat in Rusland. Hij verwacht goed georganiseerde Olympische Winterspelen in Sotsji. 32 Sportmarketingspecialist Frank van den Wall Bake Voor TVM verzekeringen doet sportmarketinggoeroe Frank van den Wall Bake onderzoek naar toekomstige sportsponsoring. 34 Geert Kuiper Dit jaar debuteerde hij als schrijver. Zijn boek met schaatscolumns is een groot succes. Beste lezers, TVM verzekeringen neemt volgend jaar maart afscheid van de schaatssport. Na veertien jaar succesvolle sponsoring. In dit blad leest u hoe het allemaal begon en hoe we al die jaren bijzonder succesvol zijn geweest. De eerste wereldtitel van Rintje Ritsma op een buitenbaan in Boedapest. De emotionele taferelen rond de gouden medaille van Gerard van Velde in Salt Lake City. Later de successen van Sven Kramer en Ireen Wüst. Het zijn mooie jaren in het schaatsen geweest! De geschiedenisboeken zullen ooit mijn gelijk bewijzen, maar ik denk dat de TVM schaatsploeg een van de succesvolste verbindingen is geweest tussen een team topsporters en een sponsor. Niet in de laatste plaats te danken aan het pionierswerk van Patrick Wouters van den Oudenweijer, die eerst een schaatsrevolutie veroorzaakte met de Sanexploeg rond Rintje Ritsma en daarna de TVM schaatsploeg organisatorisch perfect neerzette. Net als in de eerste jaren de coaches Geert Kuiper en Jac Orie en vanaf 2003 Gerard Kemkers. Succescoach en perfecte organisator. Als sponsor kun je alleen maar tevreden terugkijken. Je bouwt met z n allen iets op en zeker na 2006 toen we overgingen naar onze bedrijfskleuren groenzwart was de groene trein een ijzersterk merk geworden. Toch nemen we na veertien jaar afscheid. TVM verzekeringen is een trouwe en consistente sponsor geweest, maar de dynamiek van ons bedrijf vraagt dat we ook steeds weer nieuwe wegen opzoeken. We doen dat zakelijk, maar ook in sportsponsoring. We geloven in het ondersteunen van topsporters, omdat het de mogelijkheid geeft om een bedrijf goed te positioneren en het ijzersterk voor het imago is. Frank van den Wall Bake onderzoekt voor ons de sponsormarkt en eerder dan na de Olympische Winterspelen zullen we niet naar buiten treden met nieuwe plannen! Dit seizoen is in alle opzichten bijzonder. Het is ons laatste jaar in het schaatsen en de TVM schaatsploeg werkt er keihard aan om in Sotsji dat afscheid glans te geven. Daar gaan we vol voor als TVM verzekeringen! TVM ACTUEEL 190 \ 3

4 Actueel nieuws Wotherspoon: We waren een team binnen het TVM-team Sprintkanon Jeremy Wotherspoon (36) was de eerste buitenlandse schaatser die in 2000 een contract tekende bij de TVM schaatsploeg. Hij kijkt met gemengde gevoelens terug op zijn tweejarig verblijf in het team van TVM. Samen met landgenoot Mike Ireland en Amerikaan Casey Fitzrandolph vormde de Canadees de sprintploeg van TVM in de jaren 2000, 2001 en Ireland werd wereldkampioen sprint, Wotherspoon wereldkampioen op de 1000 meter. Het voorspelde goud tijdens de Winterspelen in 2002 werd door hem echter niet veroverd. We hebben als TVM ers best grote successen geboekt met onder meer wereldtitels en World Cup-zeges, maar voor mij persoonlijk was het door het gebrek aan resultaten tijdens de Winterspelen van Salt Lake City een minder goede periode, zegt Wotherspoon nu, terugkijkend op zijn periode in dienst van TVM. Meetrainen De Canadees, die in Inzell werkt aan een comeback, zegt dat de sprintploeg van TVM in die jaren in Calgary in betrekkelijke rust kon werken, zonder al te veel bemoeienis vanuit Nederland. Gerard van Velde kwam af en toe meetrainen en hem heeft dat geen windeieren gelegd. Hij reed in Salt Lake City in elk geval a pretty good race. Volgens The Spoon vormden de sprinters eigenlijk een team binnen het TVM-team. Dat kwam voornamelijk door zijn eigen keuzes, erkent Wotherspoon. Ik was in die dagen een jonge sprinter die graag voor TVM wilde rijden, maar niet ten koste van mijn kansen op Olympisch goud. TVM begreep dat en liet ons in Calgary ons eigen programma afwerken. Dat vond ik heel professioneel. TVM is volgens hem inmiddels een begrip in de schaatswereld, ook buiten Nederland. In Canada denken de kenners bij de naam TVM alleen aan schaatsen, niet aan verzekeringen. Dat zal in Canada waarschijnlijk altijd zo blijven. 4 \ TVM ACTUEEL 190

5 vragen Sven en Ireen in internationale spotlights Lange interviews voor televisiestations in binnen- en buitenland. Fotoshoots met flits en tegenlicht in de Alpenwei bij Ruhpolding voor het persbureau ANP. Een training op de ijsbaan van Inzell met speciaal tv-licht. Sven Kramer en Ireen Wüst staan ook internationaal in de schijnwerpers! De internationale cameraploegen zaten van s morgens vroeg tot s avonds laat letterlijk dicht op de huid van de TVM-schaatsers in hun voorbereiding op de Winterspelen in Sotsji. In het trainingskamp in Beieren werd eind september een speciale dag voor de wereldpers ingericht, met name gericht op de buitenlandse tvstations. Verslaggevers en cameramensen van het Amerikaanse tv-station NBC, de Russische commerciële zender NTV+, de Noorse tv-zender TV2, de videodienst Sunset Vine van het Internationaal Olympisch Comité en tal van fotografen bezochten de exclusieve training van het TVMschaatsteam in de Max Aicher Arena. Internationaal publiek De belangstelling spitste zich vooral toe op de Nederlandse medaillefavorieten Sven Kramer en Ireen Wüst en TVM-coach Gerard Kemkers. Er lagen veel internationale aanvragen van de media en het leek ons het beste om alle interviewverzoeken tijdens één speciale dag af te werken, legde teammanager Patrick Wouters uit. Dan is het voor onze schaatsers misschien een lange dag, maar dan zijn ze er ook in één keer van af. Ireen Wüst vond het allemaal prima. Het is toch wel bijzonder dat zo veel buitenlandse tvploegen naar Inzell komen om ons te interviewen. Het verkopen van haar sport, met name tijdens de Winterspelen met een groot internationaal publiek, is volgens de tweevoudig Olympisch kampioene een bittere noodzaak. Ik maak er graag tijd voor vrij, want we moeten uitkijken dat het schaatsen niet te veel vernederlandst. Kramer en Wüst treden onder meer op in een documentaire die NBC als Olympische zender maakt. Die wordt wereldwijd uitgezonden rondom de schaatswedstrijden in Sotsji. Documentairemaker Tom Davidson zegt gefascineerd te zijn door Kramer, die al sinds 2006 het schaatsen beheerst. Sven is zonder meer de grootste ster in het schaatsen, maar ook iemand over wie veel te vertellen is, zegt de NBC-reporter. Ook de Russische tv is onder de indruk van Kramer en Wüst. In Rusland kennen we Sven wat beter dan in Ireen, maar het zijn beiden de vlaggendragers van de schaatssport in Sotsji, aldus Oksana Sharacheva van NTV+. Van hen willen we tijdens de Winterspelen zo veel mogelijk weten. Het wordt een belangrijk seizoen voor de TVM schaatsploeg. Alle ogen zullen gericht zijn op de Olympische Winterspelen in Sotsji en na dit seizoen stopt TVM verzekeringen als schaatssponsor. Hoofdcoach Gerard Kemkers beantwoordt actuele vragen. VRAAG 1 Wanneer is voor jou het laatste seizoen van de TVM schaatsploeg geslaagd? Het laatste seizoen is niet anders dan alle andere seizoenen van de TVM schaatsploeg. We zijn een ploeg met sporters die gaan voor de winst. We zullen op sportief vlak dus de nodige overwinningen moeten halen om over een geslaagd en succesvol seizoen te kunnen spreken. VRAAG 2 Het is een oud spelletje voor iedere Olympische Spelen, maar met hoeveel medailles hoop je uit Sotsji terug te komen? Ik ga me niet vastpinnen op een getal, maar met Sven en Ireen in de ploeg weet je dat het resultaat in Sotsji goud moet kleuren. De missie is dus goud! Daarbij denk ik dat we in de ploeg mogelijkheden hebben via individuele nummers en ook de team pursuit om ook met andere leden uit de TVM schaatsploeg medailles te scoren. VRAAG 3 Wat betekenen Olympische Spelen voor jou? Eens in de vier jaar s werelds grootste sportevenement. En daardoor iedere keer weer een uniek karak- ter, waardoor het telkens weer een enorme uitdaging wordt om op de Olympische Spelen te scoren. VRAAG 4 Wat zijn naast de Olympische Spelen de andere doelen van de TVM schaatsploeg dit seizoen? Uiteraard het Olympisch kwalificatietoernooi (OKT) van eind december in Heerenveen. Daar zullen we de startbewijzen voor de Olympische Spelen moeten ver- dienen. Alle wedstrijden voorafgaand aan het OKT en de Olympische Spelen staan toch wel in dienst van de voorbereiding op de grote momenten. En naar de afsluitende maand van het Olympische seizoen kijken we pas na Sotsji. VRAAG 5 In hoeverre ben je al bezig met je toekomst na TVM? Niet! Of heel erg weinig! Onze marsroute staat gericht op Sotsji en er is niks dat ons van die route af kan bren- gen. Ook niet de zoektocht naar een nieuwe sponsor of nieuwe ploeg. Tot op de dag van vandaag hebben we intern geen enkele onrust en verspilde energie vanwege deze situatie. TVM ACTUEEL 190 \ 5

6 Het Olympische Spelen-gevoel van Radio538-dj Edwin Alleen al de sfeer Geen Olympische Spelen zonder Edwin Evers (1971). De populaire dj van Radio538 maakt zich in Sotsji, samen met zijn sidekicks Niels van Baarlen en Rick Romijn, inmiddels op voor zijn achtste editie. Zo n evenement is telkens zo n feest, aldus Evers. Ik zou iedereen willen aanraden om ook een keer te gaan. tekst: Vincent de Vries \ beeld: Radio538 Wat maakt de Olympische Spelen in jouw ogen zo bijzonder? Het onverwachte. Dat zag je wel zes jaar geleden in Peking. Ineens wonnen onze waterpoloërs goud. Daar had toch niemand op gerekend? Ik tenminste niet. Wie kende nu onze waterpoloërs? Niemand toch? Sterker nog, ik denk niet dat velen überhaupt ooit een waterpolowedstrijd hadden gezien. Dat kunnen er nu niet veel meer zeggen. Klopt. Het leek wel of heel Nederland tijdens de finale aan de buis was gekluisterd. En dat is weer typisch Nederlands. Als een sporter of een team ineens floreert of succesvol is, gaan we plotseling met z n allen kijken. Dat zag je ook bij Raymond van Barneveld, toen hij in 1998 voor de eerste maal de Embassy won. En ineens vonden we darts helemaal prachtig. Was de gouden plak van de waterpoloërs jouw ultieme Olympische moment? Nee, dan ga ik toch liever met mijn gedachten terug naar Vancouver, waar vier jaar geleden de Olympische Winterspelen werden gehouden. De gouden medaille van Mark Tuitert op de 1000 meter, dat vond ik wel erg bijzonder. Over onverwachte prestaties 6 \ TVM ACTUEEL 190 gesproken Al vond ik de Olympische Zomerspelen van Sydney, in 2000, ook helemaal prachtig. Dat kwam omdat ik in Australië mijn Olympisch debuut maakte en het hele circus dus voor het eerst dichtbij meemaakte. En dat ook nog eens in een waanzinnige stad als Sydney. Waar we ook nog eens uitermate succesvol waren Ja, wat dat betreft viel ik met de gouden plakken van Leontien van Moorsel, Mark Huizinga, Inge de Bruijn en Eerlijk gezegd vind ik de Winterspelen veel leuker Pieter van den Hoogenband met de neus in de boter. Dat soort momenten vergeet ik niet snel. Net als de laatste avond. Met Niels en Rik hadden we min of meer voor de lol tegen de sporters gezegd dat wij een BBQ zouden organiseren, in ons gehuurde huis met zwembad. Als ze zin hadden, zo zeiden we, waren ze van harte welkom. Nou, dat hebben we geweten. Iedereen kwam, compleet met de gewonnen medailles om hun nek. Wat is jouw ultieme Olympische moment bij jullie in de studio? Velen zullen wellicht het interview met Erica Terpstra zeggen, toen ze destijds bij ons iets teveel had gedronken. Dat was erg leuk en daar hebben we, met de rest van Nederland, achteraf hard om moeten lachen. Maar dat zie ik niet als mijn ultieme hoogte- punt. Dat vond ik toch wel de keer dat we Ard Schenk en Kees Verkerk in de studio hadden, samen met Henk Gemser. Dat was zo gezellig, zeker met een wijntje en wat borrelnoten erbij. Ze bleven maar zitten en bleven maar vertellen. Zoveel zelfs dat we later hoorden dat ze verhalen hadden verteld waar hun vrouwen niet eens vanaf wisten, haha. De sporters voelen zich ook op hun gemak bij jullie. Klopt. In principe komen ze ook alle- maal bij ons. Het zijn dan ook geen voetballers, hè. Ik bedoel: ooit was ik eens bij een persconferentie van het Nederlands voetbalelftal. Daar was het zó druk. Iedereen walste over elkaar heen. Dat heb je bij de Olympische Spelen toch minder. Bovendien staan die sporters niet constant in de belang- stelling. Die vinden het, ongeacht of ze hebben gewonnen of niet, daarom nog leuk om langs te komen. En daar- door kunnen wij weer leuke radio maken.

7 Evers is uniek Zelfs Willem-Alexander is inmiddels vaste prik! Ja, die is al een paar keer geweest. Dat gaat ook steeds makkelijker. De eerste keer moesten we bijvoorbeeld de vragen nog van te voren opsturen. Dat hoefde de laatste keer al niet meer. Al is het niet zo dat ik hem daardoor met jij aanspreekt. Daar waag ik me niet aan. Houd je nog wel tijd over om wedstrijden te bezoeken? Ja, als het uitzendschema het toelaat, probeer ik wel zoveel moge- lijk zelf te zien. In Vancouver is me dat goed gelukt. Toen heb ik de meeste schaatswedstrijden wel gezien. Ik vind het dan vooral om mooi om Sven Kramer aan het werk te zien. Wat een topper. Bij hem zie ik een gedreven sporter die controle wil houden over wat hij doet en kan. En dat doet hij als de beste. Verder bezocht ik in Sydney, Athene en Peking onder meer het voetbal, beachvolleybal, basketbal en zwemmen. In China heb ik Messi nog zien spelen. Beleef je de Winterspelen anders dan de Zomerspelen? Ja, eerlijk gezegd vind ik de Winter- spelen leuker. Daar gaat het wat gemoedelijker. Al komt dat ook omdat ik een enorme schaatsliefhebber ben. En een enorme muziekliefhebber. Dus zeg het maar: wie mag tijdens de opening voor de muziek zorgen? Oei. Het was natuurlijk prachtig dat DJ Tiësto dat in Athene deed en Emile Sandé in Londen. Maar wie dat nu moet doen? Moeilijk te zeggen. Eén ding zou ik die persoon wel aanraden: laat je begeleiden door de Edwin Evers Band. Dat lijkt me wel verstandig. Je bent toch in de buurt Ja, we houden de traditie in stand en gaan ook in Sotsji weer op locatie uitzenden. Wederom naast het Holland Heineken House. Een bewuste keuze. Op die manier zijn we goed bereikbaar voor de sporters. Zou je ook iedereen aanraden om die kant op te gaan? Beslist! Sotsji is weliswaar geen Sydney, Peking, Vancouver of Londen waardoor het als stad misschien wat minder spannend is. Maar het blijven wel de Spelen. Dus wil je nog een keer de Spelen meemaken, op een redelijke afstand, dan zou ik zeker proberen die kant op te gaan, ook al heb je geen kaartje. Alleen al voor de sfeer is een bezoek de moeite waard. Stel, je was geen dj, maar topsporter. In welke sport en in welke discipline zou je dan voor goud zijn gegaan? Ik denk hardlopen. Maar dan op de lange afstand. Ik ben namelijk niet zo n sprinter. TVM ACTUEEL 190 \ 7

8 8 \ TVM ACTUEEL 190 Haal Shimizu ma

9 ar, opperde Ad Bos De opdracht ergens in 1999 was niet eenvoudig. De toenmalige bestuursvoorzitter Ad Bos van TVM verlangde niets minder dan de beste schaatsploeg van Nederland. Veertien jaar later kijken de hoofdrolspelers terug op The making of tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver, Matty van Wijnbergen en archief Het grote wielerhart van Ad Bos verloochende zich niet, ergens in Er moest een schaatsploeg in de steigers worden gezet. En niet zo maar één: Het moest de beste schaatsploeg van Nederland worden. De vader van de huidige bestuursvoorzitter Arjan vroeg doodleuk aan teammanager Patrick Wouters van den Oudenweijer wie op dat moment de beste sprinter van de wereld was. Ik antwoordde dat dat Shimizu was. De Keizer, blikt Wouters terug op die eerste ontmoeting. Hij, Ad en Arjan hadden op verzoek van de jonge teammanager een lijstje met 72 actiepunten doorgeakkerd, maar Ad Bos hield zich graag bij de hoofdlijnen. Bos wist na dat antwoord over de Japanse sprinter genoeg. Haal Shimizu maar, opperde hij. Zoals Jeroen Blijlevens Touretappes won voor de wielerploeg van TVM, zo zag Bos sr. in Shimizu een nieuwe prijzenpakker op het ijs. Wouters: Ik kon alleen maar antwoorden dat het zo niet werkte in de schaatssport. Meneer Bos ik noem hem nog altijd meneer Bos vond dat maar vreemd. Hij moest echt wennen aan de andere dynamiek van het schaatsen. TVM dacht in die dagen nog echt als een wielersponsor. Coach Geert Kuiper vult aan: In het hele bedrijf heerste destijds een wielercultuur. TVM had op dat moment niets met schaatsen. Wanneer Ad Bos naar de Tour de France ging, dan wisten de renners dat er die dag extra hard gekoerst moest worden voor de sponsor. Nou geloof me, op de ijsbaan kun je dat vergeten. Je gaat geen meter harder schaatsen als Ad of Arjan Bos op de tribune zit. Trainingsmaat Gerard van Velde, bij de presentatie van de eerste TVM-ploeg in het najaar van TVM wilde vanaf dag één alleen maar kampioenen 2000 nog niet eens op het podium gevraagd, weet nog goed hoe hij als nieuwkomer eigenlijk niet meetelde. Hij was in de wielerogen van de TVMdirectie een trainingsmaat, geen kopman. TVM wilde vanaf dag één alleen maar kampioenen, kijkt Van Velde op die prille fase terug. Toen Ritsma, Hersman en Bob de Jong op het podium werden gepresenteerd, duwde fysiotherapeut Jillert Anema mij naar voren. Jij hoort daarbij te staan, zei hij. Ik ben lekker blijven zitten. Arjan Bos heeft daarvoor later uitgebreid zijn excuses gemaakt. Achteraf gezien is het dan toch wel leuk dat ik twee jaar later als TVM-er goud won op de Winterspelen. Leren leuk vinden Rintje Ritsma, de gedroomde kampioen en aanvoerder in de eerste jaren van de schaatsploeg, weet nog hoe hij zijn wereldtitel in Boedapest vierde en hoe het contingent TVM-ers teleurgesteld was dat de Lemster niet meteen zijn opwachting maakte bij het sponsorfeest. Dat was TVM in het wielrennen wel beter gewend. Ik reed een ereronde en heb daarna op het ijs snel even een handje gegeven, maar daarna wachtte een heel circus. Eerst komt de pers, de doping wacht, allerlei plichtplegingen, de douche en de verzorging en daarna het slotbanket van de organisatie. Pas uren later kwam ik bij de sponsor opdraven. Heel anders dan de champagne die ze in het wielrennen meteen na een zege dronken. Volgens Ritsma had TVM in Boedapest al heimwee naar de geur van massageolie. Ze misten het wielrennen daar al. Ze moesten het schaatsen leren leuk te vinden. Daarom is het ook zo bijzonder dat TVM het zo lang heeft volgehouden. Aan de andere kant, stelt Ritsma twaalf jaar later nuchter vast, Ze vielen daar in Boedapest wel met hun neus in de boter op een heel mooi TVM ACTUEEL 190 \ 9

10 10 \ TVM ACTUEEL 190 kampioenschap. Commercie Arjan Bos erkent de moeizame omschakeling van het wielrennen naar het schaatsen. Dat had volgens hem vooral te maken met het gebrek aan professionaliteit in het schaatsen in die dagen. De ontvangst van gasten bij het schaatsen (hospitality) stond bijvoorbeeld nog in de kinderschoenen. De KNSB zat nog erg in de sfeer van de kernploeg en had weinig oog voor commercie, stelt hij. Als wij honderd gasten hebben en we betalen als bedrijf het salaris van schaatsers en coaches, dan verwachten we ook dat de coach vooraf onze gasten even iets vertelt over de komende wedstrijd en dat na afloop de kampioen even zijn of haar gezicht laat zien. Dat waren ze in het schaatsen toen nog niet gewend. Dat bleek ook wel tijdens het WK in Boedapest. En er zat hem destijds nog iets dwars. In de Tour werd zijn wielerploeg op tv, radio en in de kranten gewoontegetrouw aangeduid als de TVM-ploeg, niet als de ploeg-priem. Bos: De media moesten echt wennen aan de commercie. Bij Mart Smeets was het de ploeg- Kuiper en later de ploeg-kemkers, niet de TVM-schaatsploeg. Hoofdsponsor Het moet ergens in de gouden jaren van de Beer van Lemmer geweest zijn, dat hij in de Havikshorst in De Wijk aanwezig is op een bijeenkomst van de ondernemerssociëteit A37. Ritsma rijdt dan voor zijn eigen Sanex-team, in de late jaren 90. Ad Bos raakt met de schaatskampioen in gesprek en geeft hem zijn visitekaartje. Het klikt tussen de twee. Als Ritsma ooit een nieuwe sponsor zoekt, mag hij altijd bellen. Ik heb wel veertig keer gebeld, herinnert Patrick Wouters zich. Arjan Bos, die inmiddels meneer Bos was opgevolgd, had volgens zijn secretaresse geen belangstelling. Ik ben vriendelijk maar volhardend blijven terugbellen. En uiteindelijk ben ik via Jos Vaessen met Arjan in gesprek gekomen. Sanex heeft aan het einde van de jaren negentig zijn doelen bereikt, zoals dat in het sponsorjargon heet. De Nederlandse tak wil eventueel nog wel door als subsponsor van de ploeg van Ritsma en Marianne Timmer, maar staat open voor een andere oplossing. Wouters: Toen ik bij Arjan Bos aan tafel zat, kreeg ik te horen dat ik eigenlijk een jaar te vroeg kwam. TVM was net met wielrennen gestopt en wilde even rustig rondkijken. Het bedrijf had net de vervelende dopingaffaire in de Tour de France achter de rug en wilde niet meteen uit het wielrennen stappen, maar de ploeg netjes overdragen aan Farm Frites. Het schaatsen paste echter wel in het perspectief dat de verzekeraar voor ogen had: écht Nederlands, dichtbij ieders hart en geliefd bij zowel mannen als vrouwen, een volkssport. Dus hakten vader en zoon Bos de knoop door. Voor Wouters het goed en wel

11 doorhad, had hij TVM als sponsor aan de haak geslagen. Ik dacht aan een combi van Sanex en TVM, maar uiteindelijk zei Arjan Bos vol overgave: We doen het volledig als hoofdsponsor. Ik kreeg te horen wat het budget was en wat de kaders waren. Maak daarmee maar de beste ploeg van Nederland, luidde de opdracht. De TVM-ploeg De invulling van de ploeg was niet eenvoudig, zeker niet met de ambities die TVM tentoon spreidde. Eind jaren negentig regende het bankbiljetten over de hoofden van de schaatstoppers. SpaarSelect en DSB lonkten met vette contracten naar iedereen die pootje over de bocht kon nemen. Wouters: Eén ding was zeker: De TVM-ploeg zou niet meedoen met die ratrace in Nederland. Kuiper: TVM kwam uit de financiële wereld, was een degelijke verzekeringsmaatschappij. Dan past het niet om met geld te smijten, zoals Jan Willem van Dijk bij SpaarSelect en Dirk Scheringa bij DSB deden. Bos: We hebben meteen gezegd dat we daarin niet zouden meegaan. Een paar buitenlandse toppers waren aantrekkelijker dan een paar doorsnee Nederlandse schaatsers. Ritsma herinnert zich hoe hij in die dagen een goed contract met de verzekeringsploeg sloot. Een normaal basissalaris, maar een flinke bonus bij successen. Dat sprak de familie Bos wel aan. Ze vonden het prima om prestaties te belonen. Geert Kuiper weet nog hoe de leiding van TVM in die dagen gecharmeerd was van Ids Postma. Die zou een sterke combinatie kunnen vormen TVM ACTUEEL 190 \ 11

12 Karrenvracht aan goud voor TVM In dertien schaatsseizoenen, en met het Olympisch jaar nog in het verschiet, heeft de TVM schaatsploeg ongeëvenaarde successen behaald. Liefst 68 titels werden binnengesleept. In dienst van TVM werden liefst vijf Olympische titels door vier schaatsers in de wacht gesleept. In Salt Lake City (2002) beten Gerard van Velde (1000 meter) en Casey Fitzrandolph het spits af met de eerste twee gouden plakken. Op de Winterspelen van Turijn (2006) voegde Ireen Wüst daar haar eerste Olympische titel aan toe, op de 3000 meter. Vier jaar later in Vancouver liet zij zich tot Olympisch kampioene op de 1500 meter kronen.sven Kramer voegde daar in 2010 met zijn gouden plak op de 5000 meter een vijfde Olympische titel voor TVM aan toe. Titels Behalve in Olympisch schaatsgoud grossierden de TVM-schaatsers in een lange reeks zeges en ereplaatsen op WK s, EK s, World Cups en nationale titels. De lijst is zo omvangrijk, dat hieronder slechts de titels worden vermeld. Rintje Ritsma komt de eer toe in 2001 in Boedapest de eerste hoofdprijs voor TVM binnen te halen, de wereldtitel allround. In datzelfde jaar werd Mike Ireland wereldkampioen sprint en wonnen Bob de Jong (5000 meter) en Jeremy Wotherspoon (1000 meter) individuele afstandstitels. In het eerste jaar stond de teller onder leiding van met Rintje, dacht men. Het aantrekken van de Fries mislukte. Heel veel mogelijkheden op de transfermarkt waren er echter niet in het voorjaar van Naast boegbeeld Ritsma was er de 1500 meterspecialist Martin Hersman. En dan was er nog Gerard van Velde, die gestopt was omdat hij de klapschaats maar niet onder de knie kreeg. In het najaar van 1999 was hij voor de lol gaan meetrainen met Ritsma en Hersman in Inzell. Maar om Van Velde nog een contract aan te bieden? Kuiper: Ze vonden hem bij TVM een beetje een uitgerangeerde schaatser. Ze hadden niet veel vertrouwen in hem. Ritsma bevestigt dat er behoorlijk wat weerstand was bij de familie Bos tegen Van Velde: Gerard was klaar, vonden ze. Zijn trainingskampen werden weliswaar betaald, maar een contract vonden ze eigenlijk niet nodig. Martin en ik wilden hem er juist bij 12 \ TVM ACTUEEL 190 hebben. Hij was in de trainingen een meerwaarde. We reden in Inzell een keer een Steigerung achter hem. Hoewel Gerard amper getraind had, konden we hem nauwelijks bijhouden. Uiteindelijk mocht Van Velde zich aansluiten bij TVM, zij het niet van harte. Kuiper: We hadden in de ogen van TVM maar tweeënhalve schaatser. Wouters: Ik heb toen uitgelegd hoe het werkte. Dat de ploeg Van Velde nodig had voor de snelheid. Nou, daar hebben we na zijn gouden medaille in Salt Lake nog menigmaal een grapje over gemaakt. Arjan Bos plaatst die vergissing graag in historisch perspectief. Ik zeg het eerlijk en onomwonden: Ik was tegen de komst van Van Velde. We wisten als TVM niet goed wat we met hem aan moesten. Het is dat Ritsma en Hersman hem er graag als trainingsmaat bij wilden hebben en dat ook Patrick zich hard voor hem maakte, anders was het niet gebeurd. En achteraf gezien heeft Gerard ons ongelijk magnifiek bewezen. Hij bleek niet alleen een erg aardige vent te zijn, maar ook een fantastische schaatser. Twee jaar later hebben we gelukkig onze eerste olympische kampioen voor onze ploeg kunnen behouden. Verder werd het talent Ralf van der Rijst gecontracteerd. En Bob de Jong werd aangetrokken, die op de lange afstanden op titeltoernooien altijd een zekerheid is. En bovenal, een Olympische kanshebber op de Winterspelen van Salt Lake City. De TVM-ploeg was bijna klaar. Buitenlandse sprinters Toch miste er iets, vonden Bos senior en junior. Sprinter Shimizu was weliswaar geen optie, toch moesten er een paar sprinters bij. Dus werden teammanager Wouters en coach Kuiper naar Canada gestuurd om een paar snelle mannen te contracteren. De

13 coach Geert Kuiper dus meteen al op vier wereldtitels. Daarna volgen talrijke successen. Renate Groenewold (2004), Paulien van Deutekom (2008) en Ireen Wüst (2007/2011/2012/2013) werden wereldkampioen allround bij de vrouwen. Wotherspoon mocht zich in 2002 laten huldigen als wereldkampioen sprint. Sven Kramer was zes maal de beste allroundschaatser van de wereld. Europese Allroundtitels waren er voor Jochem Uytdehaage (2005), Sven Kramer (6 maal) en Ireen Wüst (2). Verder waren er tal van wereldtitels op afstanden en ploegenachtervolgingen. Kramer (13) en Wüst (9) pakten de meeste prijzen, gevolgd door Carl Verheijen (4), Renate Groenewold (2), Erben Wennemars (2). Wouter Olde Heuvel (2), Jan Blokhuijsen (2), Paulien van Deutekom, Linda de Vries en Jochem Uytdehaage. Daarmee staat de teller voor TVM op 68 maal goud. Er kan in dat laatste jaar van TVM in de schaatssport echter vast nog wel wat bij. Canadezen Mike Ireland, Jeremy Wotherspoon en de Amerikaan Casey Fitzrandolph hadden wel interesse in een dienstverband bij de verzekeraar. De sponsormarkt op het Amerikaanse continent was allerminst lucratief. Op Tweede Pinksterdag 2000 vlogen we naar Calgary. Ik had kort daarvoor te horen gekregen wat het budget voor het sprinterstrio was, put Wouters uit zijn geheugen. En ik nam mij voor om hen voor minder dan het beschikbare budget vast te leggen. Kuiper en Wouters hadden drie ontmoetingen met de sprinters. En tussendoor gooiden we op het parkeerterrein een Amerikaanse football naar elkaar over, om de tijd te doden, herinnert Kuiper zich. Maar de directe en snelle benadering werkte. De zaak werd beklonken. Nadat ook KC Boutiette zich had aangesloten bij de ploeg, stond de verzekeringsploeg als een huis. Vijf Nederlanders, twee Amerikanen en twee Canadezen zouden het fundament gaan vormen voor wat later de beste schaatsploeg van Nederland en later van de wereld zou gaan worden. Nog voordat de eerste winter voorbij was, haalde de TVM schaatsploeg vier wereldtitels binnen. Mike Ireland werd wereldkampioen sprint in Inzell. Bos: Een jaar later in Hamar stonden zelfs drie TVM ers op het schavot: Wotherspoon, Ireland en Fitzrandolph. Van Velde werd namens ons team vierde. Maar het succes van onze buitenlandse schaatsers werd in de Nederlandse media totaal niet opgepakt. Ritsma werd in dat eerste TVM-jaar meteen wereldkampioen allround, Wotherspoon wereldkampioen op de 1000 meter en De Jong was mondiaal de beste op de vijf kilometer. Er zouden in de daaropvolgende jaren nog minimaal 64 internationale titels volgen. En de naam Shimizu? Die is in de schoot van het team noch bij de familie Bos ooit nog gevallen. TVM ACTUEEL 190 \ 13

14 Mannen van staal m Door dik en dun steunen ze elkaar Koen Verweij (23) en Christijn Groeneveld (29) wonen samen in een appartement met uitzicht op golfbaan Heidemeer in Heerenveen. Bij het tweetal draait alles om het schaatsen. Maar ze zorgen ook voor een goede sfeer in de TVM schaatsploeg. Ze lachen vaak en smakelijk. We zoeken een schoonmaakster, zegt Koen Verweij ergens in het gesprek. tekst: Harm van der Pal \ beeld: Gerlinde Schrijver 14 \ TVM ACTUEEL 190

15 et harten van goud! Heel vaak is het appartement aan de Golflaan 18 niet bewoond. Levensmiddelen zijn op het moment van het interview niet voorradig. Groeneveld: We moeten nog inkopen doen. Hebben net met TVM een trainingskamp van twee weken achter de rug in Wolfheze. De afwas staat sindsdien nog op het aanrecht. Verweij: Dat ga ik straks opruimen. Ik hou niet van rommel in huis. Groeneveld lacht. Een betere partner kan ik me niet wensen. Als hij een vrouw was, zou ik voor hem vallen. Alles wat je hier ziet, is van Koen. Alleen het bed is van mij. Ik ben blij dat ik dichtbij Thialf woon. Dit is de perfecte situatie voor me. Ja, ik draag maandelijks wel huur af. We zijn vrienden, maar rekenen af als vijanden. Heerenveen Verweij, die sinds kort een vaste vriendin heeft, woont al sinds zijn zeventiende in Heerenveen. Als student aan het CIOS koos hij destijds doelbewust zijn eigen route. Hij vertrok uit het Noord-Hollandse dorpje Als Koen een vrouw was, dan zou ik op hem vallen Koedijk en ging op zichzelf wonen. Af en toe deelde hij de flat met andere schaatstalenten. Iedereen wil dicht bij trainingsbaan Thialf zijn. Alleen dan kun je in mijn ogen de top bereiken. Kijk maar naar Sven Kramer en Falko Zandstra, die bijna op het ijs van Thialf geboren zijn. Het geeft zoveel voordelen ten opzichte van reistijd, begeleiding en trainingsgelegenheid. De afkomst Groeneveld: Ik ben een Zeeuw en kom niet uit een sportieve familie. Ik wilde graag marathonschaatser worden. Dat is nog steeds mijn passie. Als de Olympische Spelen en de Elfstedentocht samen zouden vallen, dan blijf ik in Friesland. Verweij: Mijn ouders waren sportminded. Ze hadden een jongetje met heel veel energie in het bloed. Ik moest wel sporten, anders stuiterde ik het huis door. Ik was in mijn jeugd Nederlands skikampioen op de borstelbaan. Ik deed aan skeeleren, wielrennen en schaatsen. Als ik me voor de OS plaats, kies ik in februari voor Sotsji. Ik wil het hoogst haalbare op de meter bereiken. Liefhebbers Groeneveld: Anders houd je het niet vol. Ik ga voor de eer en wil zo lang mogelijk met schaatsen doorgaan. Maar ik besef ook dat er meer dingen in het leven zijn. Ooit zal ik eens moeten gaan werken. Ik heb als opleiding mbo detailhandel en die richting wil ik later ook wel in. Ik heb geleerd in het schaatsen dat je nooit moet opgeven. Anders word je nooit een grote jongen. TVM ACTUEEL 190 \ 15

16 Ik heb een eenjarig contract bij TVM. In april 2014 zie ik wel wat er op mijn pad komt. Zonder sponsor kan ik ook goed presteren. Verweij: Ik heb nooit voor de centen geschaatst. Het heeft me zelfs met bepaalde beslissingen veel geld gekost. Dus ik ben wel degelijk een liefhebber. Ik zou 30 jaar geleden er precies zo in hebben gestaan als nu. Heel veel schaatsers doen er een studie naast. Dat is in zekere zin een bepaalde zekerheid opzoeken en dat kost aandacht en energie. Daar kies ik niet voor. Ik richt me voor de volle honderd procent op het schaatsen. Sparringpartner van Sven Kramer? Groeneveld: Absoluut niet. Ik leer juist veel van Sven. Ik word beter door hem. Hij geeft me zoveel nuttige aanwijzingen op het technische vlak, maar ook mentaal. Ik train meer met Sven dan met Koen. Komt doordat we lange afstandspecialisten zijn. Buiten alle trainingen om zijn we een hecht team. Koen en ik zijn wel een mooie aanvulling. Wij houden van geintjes. Humor is heel belangrijk. Dat komt de prestaties ten goede. Ik merk dat Sven dat ook ziet. Hij is relaxter geworden. Verweij: Het is simpel. TVM stopt een Humor is heel belangrijk. Wij houden van geintjes behoorlijk bedrag in het schaatsteam en ruim een derde deel gaat naar Sven. Logisch dat hij een kopstuk is. Hij wil zijn doelen behalen voor onze sponsor en daar heeft Sven trainingspartners voor nodig. Die kunnen zich op hun beurt individueel ontwikkelen. Uiteindelijk helpen ze Sven daar ook mee. Toch is er wel wat veranderd ten opzichte van vier jaar geleden toen ik ook voor TVM reed. Iedereen draaide destijds hetzelfde schema. Nu schrijft coach Kemkers schema s op maat. Waarom bij TVM? Groeneveld: De kans is nu groter dat ik me plaats voor de Olympische Spelen dan dat ik bij BAM was gebleven. Vier jaar geleden probeerde ik samen met mijn BAM-teamgenoten voor Kazachstan naar de Winterspelen in Vancouver te gaan. Het idee was om aan de ploegenachtervolging mee te doen. Maar dat mislukte. In Nederland waren we destijds niet goed genoeg op de individuele afstanden. Dat is gelukkig voor Sotsji niet meer nodig. Ik probeer met Sven en Koen voor Nederland op het onderdeel ploegenachtervolging uit te komen. Daarom heb ik voor TVM gekozen. Verweij: Het plan was dat ik met mijn oud-coach Jan van Veen naar Olympische Spelen zou toewerken. Die gedachte hadden we samen, maar ik Koen Verweij: Nu schrijft coach Kemkers schema s op maat 16 \ TVM ACTUEEL 190

17 Christijn Groeneveld: In mijn eentje zou ik het nooit redden veranderde toen Van Veen geen sponsor kon vinden. Ik wilde een professionele aanpak. Bij team Van Veen was daar op dat moment geen uitzicht op. TVM kon mijn wensen wel vervullen. De keuze was derhalve niet moeilijk. Ik ben blij dat ik weer terug ben op het oude nest. Hoe belangrijk is een trainer? Groeneveld: Je moet geloof hebben in een trainer. Ik had dat zeker bij Jillert Anema. Hij heeft me in een tijdsbestek van zes jaar gebracht waar ik nu ben. Ik had het talent niet om te winnen. Door Anema ben ik daarin gaan geloven. Bij Kemkers heb ik hetzelfde gevoel. Hij laat schaatsers ook beter presteren en dus is een coach als Kemkers belangrijk voor me. In mijn eentje zou ik het nooit redden. Verweij: Hij moet goede schema s kunnen schrijven en de sfeer in de groep optimaal zien te behouden. Verder moet je niet afhankelijk zijn van een trainer. Ik heb ervaring met veel coaches uit verschillende sporten. Inmiddels ben ik er achter gekomen wat goed voor me is. Gerard Kemkers weet dat ook en stemt veel dingen met me af. Ik zie vooruitgang en dat is wat ik zoek. Dus Kemkers is wel een beetje belangrijk voor me. Blessures Groeneveld: Bijna niet. In 2010 kneusde ik tijdens een val mijn linker nier en moest worden geopereerd. Bij de geboorte had ik al een afwijking aan die nier. De dokteren hebben het orgaan gereviseerd. Alles werkt weer perfect. Verder brak ik in juli mijn sleutelbeen. Maar ik ging gewoon verder met de trainingen. Verweij: Ik heb een hernia. De medische staf van TVM was op de hoogte voordat ik het contract tekende. Ik ben goedgekeurd. Ik ontlast de rug wel veel. Vooral tijdens krachttrainingen. Pijn heb ik nooit. Ik heb een hoge pijngrens. Desondanks ben ik wel eens bang voor uitval in mijn benen. Waarom? Dat overkwam me voor het WK Allround in Hamar. Daarna heb ik dergelijke symptomen niet meer gehad. Dat komt door de uitgebalanceerde trainingen bij TVM. TVM ACTUEEL 190 \ 17

18 18 \ TVM ACTUEEL 190

19 Cappuccino met Rene van der Gijp: Ik ben nog nooit in Thialf geweest Een groot schaatsliefhebber is de leukste voetbalanalist van Nederland niet. Ik ken alleen Ireen Wüst en Sven Kramer. Maar het is met Rene van der Gijp met een verse cappuccino erbij wel plezierig analyseren over de toestand van het Nederlandse schaatsen. Net zo scherp als bij RTL7 in Voetbal International over voetbal, komt de oud-voet- baller in gesprek met TVM Actueel uit de hoek over schaatsen. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver Jij vindt dat schaatsen in Nederland vooral groot is door de enorme televisieaandacht. Ja, ik vind de manier waarop de NOS ermee omgaat ervoor zorgt dat de sport een goed en positief imago houdt. Dat doen wij in Voetbal International heel anders. Wij maken Manolev belachelijk. De Nederlandse competitie. Louis van Gaal. Dat is bij de NOS not done. En dat schaatsen, Mart Smeets heeft er een wereldsport in Nederland van gemaakt. Heel knap, maar wel wat overdreven. Het is gewoon een beetje folklore. Supporters die zich verkleden en naar dat Thialf gaan en die weten dat er een Nederlander wint. Heb je zelf geschaatst? Nee, maar dat heb ik met meerdere dingen. Ik kan zomaar naar een golftoernooi zappen om ernaar te kijken. Ik heb het zelf gedaan, maar dat is niet mijn ding. Schaatsen is ook niet mijn ding. Skiën is ook niet mijn ding. Nooit op schaatsen gestaan ook. Jawel, als kind. Maar ik zeg: grote evenementen volg ik wel. Ik kan er uren naar kijken. Je hebt bij Heerenveen gevoetbald. Ben je in die tijd wel eens Thialf binnengewandeld of wel eens de behoefte gehad om erheen te gaan? Nee, totaal niet. Ik zie het beter op TV, maar dat heb ik met voetbal ook. Je hebt herhalingen, je kunt 3 of 4 keer een overtreding zien, je ziet het beter. Ik hoor daar niet tussen die mensen. Die zijn allemaal zo blij dat ze dat het mee mogen maken en dan zit ik daar en dan denk ik: ik had liever voor de TV gelegen, ik had nou toevallig kaarten, dus dan moet je er naartoe. Ik voel me ongemakkelijk tussen die men- sen, omdat ik weet: mij interesseert het niet. Hoe kijk jij naar Sven Kramer en Ireen Wüst bijvoorbeeld. Hoe zie je die als sporters, sporthelden, iconen. Die zie ik als Neder- landse helden! De meeste schaatsers hebben een gezonde uitstraling. Trai- nen goed. Lijken zich goed te verzorgen. Zie jij verschil met voetballers in hoe ze zich presenteren? Voetbal is iets, daar kleeft bij de meesten in de top iets ordinairs aan. Bij Balotelli, bij Ibrahimovic, daar kleeft iets aan dat niet zo prettig is om naar te kijken en dat hebben schaatsers niet. Maar dat komt natuurlijk ook weer omdat voetbal wel een mondiale sport is, dus de TVM ACTUEEL 190 \ 19

20 Ibrahimovic-en van deze wereld voelen zich ver ver- heven boven iedereen. Daar heeft Ireen Wüst absoluut geen last van. Als jij zoals Balotelli met dartpijltjes naar kinderen gooit of je steekt vuurwerk af in de keu- ken of je rijdt je auto voor de lol in elkaar, daar kleeft iets aan. Maar dat hebben schaatsers niet. Een wielrenner als Michael Boogerd heeft dat ook niet, maar voetballers hebben dat wel. Als je over schaatsiconen praat, wie zijn dat voor jou? Ik denk ook wel dat je niet moet vergeten, dat schaatsen altijd heel hoge kijkcijfers heeft. Weet je, dat ik daarom wel eens op mijn fiets geklommen ben om langs huizen te gaan rijden? Echt serieus, dat meen ik uit de grond van mijn hart. Dat ik dacht: hoe kan dat nou? En weet je dat ik bijna bij meer dan 60% van de mensen de TV op schaatsen aan zag staan zonder dat ze er naar keken? Een soort Sky Radio op TV. Ja. Dat is het wielrennen ook. Je zet het op een gegeven moment gewoon op en je kunt de tuin gaan doen, je kan de hond uitlaten, je kan even in de jacuzzi gaan zitten, je kan even boodschappen gaan doen en je komt weer terug en je denkt: ze zijn nog steeds aan het schaatsen of aan het wielrennen. Heb jij een favoriete schaatsploeg of maakt het jou niet uit? Nee, dat interesseert me niks. Als je mij nu vraagt: noem eens 10 schaatsers, daar kom ik niet aan. Jij noemt er nu twee, Kramer en Wüst, ik zou geen anderen weten. Terwijl je toch regelmatig kijkt. Ja. Ik zou het echt niet weten en ik zou ze op straat ook echt voorbij lopen. Heeft dat met de sport te maken of doen ze in de marketing iets verkeerd? Nee, want degenen die het dan nog wel redelijk gedaan hebben, zijn Wennemars en die marathonschaatser, hoe heet hij ook alweer, die ook zingt? Erik Hulzebosch! Welke schaatser heeft in Nederland de meeste uitstraling? Ik denk dat Kramer heel dicht bij het volk staat. Dat snap ik ook wel. Het lijken me hele aardige, relaxte, vriendelijke jongens. Kramer is heel aaibaar. Dat vond ik Ritsma niet, dat vind ik Ard Schenk ook niet. Dat had Hilbert van der Duim weer wel. Is schaatsen ook voor jongeren een aantrekkelijke televisiesport? Ik denk dat de jonge kijkers ook in schaatsen wel geïnteresseerd zijn, net als in het wielrennen, omdat het ontberingen zijn. Bovenmenselijk wordt er gepresteerd. Het is soms bijna misselijkmakend als je ernaar zit te kijken wat die mensen op zo n dag moeten verstouwen aan bergen en onweer, sneeuw en ijzel. Ik vind alleen dat al bizar om naar te kijken. Dat is bijna niet normaal. Sport heeft ook heroïek nodig. Ik zal deze winter volop voor de buis zitten. Ik hoop natuurlijk wel dat Sven en Ireen vol met goud in het vliegtuig terug naar Schiphol zitten. Dank Rene! Graag gedaan ouwe reus! 20 \ TVM ACTUEEL 190

Winterhelden. met filmpjes en werkblad

Winterhelden. met filmpjes en werkblad Winterhelden met filmpjes en werkblad inhoud 1. Winterhelden 3 2. Sjoukje Dijkstra 4 3. Kees Verkerk 5 4. Carry Geijssen 6 5. Ans Schut 6 6. Ard Schenk 7 7. Stien Baas-Kaiser 8 8. Annie Borckink 8 9. Piet

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Winterhelden Gouden medaillewinnaars van de Winterspelen

Winterhelden Gouden medaillewinnaars van de Winterspelen Winterhelden Gouden medaillewinnaars van de Winterspelen inhoud blz. 1. Winterhelden 3 2. Sjoukje Dijkstra 4 3. Kees Verkerk 5 4. Carry Geijssen 6 5. Ans Schut 6 6. Ard Schenk 7 7. Stien Baas-Kaiser 8

Nadere informatie

DNA van de Sportfan 2014

DNA van de Sportfan 2014 DNA van de Sportfan 2014 Van sportbeleving tot sportsponsoring in Nederland. preview port eleving De manier waarop fans sport beleven verandert continu. Er ontstaan nieuwe middelen om wedstrijden te bekijken

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar.

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar. Het seizoen zit er bijna op, het eerste speelt nog in de nacompetitie voor promotie, de jeugdtoernooien gaan beginnen en we hebben nog twee evenementen te goed om dit voetbalseizoen af te sluiten. Als

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

stadion spreek uit: [staa die jon] fantastisch [spreek uit: fan tas ties]

stadion spreek uit: [staa die jon] fantastisch [spreek uit: fan tas ties] Vooraf Luister en lees mee. medaille medailles [mee da ju mee da jus] stadion [staa die jon] premier [prumjee] 5000 vijf dui zend Blokhuijsen [ blok hui zen] Ireen Wüst [ ie reen wuust] 3000 drie dui zend

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat

Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat ik dit in mijn volleybalcarrière nog mee zou maken had

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Masters hangen aan Eelco's lippen...

Masters hangen aan Eelco's lippen... Masters hangen aan Eelco's lippen... De spanning voor het WK-Masters in Lyon loopt bij de deelnemers aan Project 2015 al danig op. Daarom hebben we Eelco gevraagd of hij een keer met ons wilde praten over

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ik denk eigenlijk dat deze blessure niet slecht is geweest voor mijn carrière

Ik denk eigenlijk dat deze blessure niet slecht is geweest voor mijn carrière In de rubriek vertelt een (oud) prof-voetballer/voetbalster over zijn/haar voorste kruisband blessure. Vanaf het moment dat deze blessure werd opgelopen, de operatie, de revalidatie, de rentree en daarna.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Tour de France Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over de Tour de France. Al twee jaar vind ik dat een erg leuke sport om naar te kijken op tv. Ik zal tijdens mijn spreekbeurt over een aantal onderwerpen

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Bijlage 1a thema 4 - sportattributen

Bijlage 1a thema 4 - sportattributen Bijlage 1a thema 4 - sportattributen 3e leerjaar thema 4 Mijn sport is top! Bijlage 1b thema 4 - sportattributen 3e leerjaar thema 4 Mijn sport is top! Bijlage 1c thema 4 - sportattributen 3e leerjaar

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Sport en Innovatie. De complexiteit van innoveren

Sport en Innovatie. De complexiteit van innoveren De complexiteit van innoveren Wie op zoek is naar innovaties in de sport, zou eens navraag moeten doen bij Jan Maarten Heideman. In korte tijd ligt de tafel van de marathonschaatser vol modellen die hij

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Historische innovaties

Historische innovaties Kort voor de start van de Tour de France in 1947 beloofde de Fransman Jean Robic aan zijn kersverse bruid dat hij de gele trui mee naar huis zou nemen als bruidsschat. Hij hield woord en won inderdaad

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Maar gelukkig is er nog de Zing-Piet. Die zorgt ervoor dat alle Pieten alle Sinterklaasliedjes goed kunnen zingen. Dus ook:

Maar gelukkig is er nog de Zing-Piet. Die zorgt ervoor dat alle Pieten alle Sinterklaasliedjes goed kunnen zingen. Dus ook: Weten jullie hoe Sinterklaas van Spanje naar Nederland komt? Ja? Met de fiets? Nee! Met de stoomboot, natuurlijk! Het is een heel gedoe voordat Sinterklaas en zijn Pieten kunnen vertrekken. Je wil niet

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Ik ben Jeremiah Werleman en ik ben zeventien jaar oud. Ik zit in het vierde jaar van de mavo op het Mon Plaisir College, midden in mijn examens.

Ik ben Jeremiah Werleman en ik ben zeventien jaar oud. Ik zit in het vierde jaar van de mavo op het Mon Plaisir College, midden in mijn examens. Talenten op Aruba. Ze zijn overal te vinden. Zij storten zich in het leven, of het nu sport, kunst, uitgaan, lezen, muziek of juist de donkere kant van de samenleving is. Het is aan hen. Voor diegene die

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober 2016 22e zondag na Trinitatis Toralezing: Genesis 12:1-8 Evangelielezing: Lucas 19:1-10 OVERWEGING Als je terug komt in het dorp waar

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt

Nadere informatie

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Mentale Sportbegeleiding. 4 inzichten over trainerschap

Mentale Sportbegeleiding. 4 inzichten over trainerschap 4 inzichten over trainerschap Filmpje Kennismakingsopdracht Waarom ben je trainer/coach geworden? Waar ben je nieuwsgierig naar? Kees Wallis Voetballer, voetballiefhebber! Interesse in motivatie en presteren

Nadere informatie

zijn afgelopen vrijdag van start gegaan en de eerste zijn al binnen!

zijn afgelopen vrijdag van start gegaan en de eerste zijn al binnen! zijn afgelopen vrijdag van start gegaan en de eerste zijn al binnen! Ter ere van de Olympische Winterspelen ga je deze les met dit onderwerp aan de slag! Bij deze les ga je naar aanleiding van een van

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Londen 2012! Meer dan 2000 jaar geleden. Gerwin De Decker. Grieken hun goden vereerden. De enige. bewoners waren priesters, die de

Londen 2012! Meer dan 2000 jaar geleden. Gerwin De Decker. Grieken hun goden vereerden. De enige. bewoners waren priesters, die de Gerwin De Decker Sportievelingen zullen zich tijdens de zomervakantie niet vervelen. Want de Olympische Spelen komen er weer aan! Van 27 juli tot en met 12 augustus 2012 zullen alle topatleten van de hele

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Marathonschaatsen is zoals schaatsen bedoeld is: op slootjes en meren vol met scheuren

Marathonschaatsen is zoals schaatsen bedoeld is: op slootjes en meren vol met scheuren februari 2018 Een sport die Hollandser is dan marathonschaatsen is niet te bedenken. Als er natuurijs is, wordt heel Nederland schaatsgek. Zelfs al met de eerste wedstrijden op ondergespoten baantjes zoals

Nadere informatie

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid? Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer.

Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Beertje Anders en Beertje Bruin gingen bij oma spelen. Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Oma hoorde: Ik wil de bal, Ik wil de blokken, Ik ga kleuren, Ik wil de kleurpotloden

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie