Vleesverwerkende industrie in Rusland Conferentie Agro-Business Ontwikkelingen in Oost-Europa 13 juni Peja International B.V.

Transcriptie

1 Vleesverwerkende industrie in Rusland Conferentie Agro-Business Ontwikkelingen in Oost-Europa 13 juni Peja International B.V. Ard Schuitenmaker

2 Peja International B.V. Rusland als markt Vleesverwerkende industrie in Rusland Ontwikkelingen Zaken doen in Rusland in het algemeen Tot slot. 2

3 Peja International B.V.: Ontstaan in 1999 uit oude Peja. Focus (laatste 10 jaar): Rusland. Kantoren in Arnhem en Rusland. Medewerkers RU: Moskou (15), Belgorod (4) en St Petersburg (1). NL administratie & logistiek. RU: sales & marketing, after-sales en logistiek. Moskou 3 mensen permanent bezig met logistiek/documenten. Verkoop kapitaalgoederen voor vlees(verwerkende), olie- en gas, auto, en afvalverwerkende industrie. Peja Moscow is representative office. Organisatie en coördinatie van CIP/DAP leveringen. DDP leveringen via vaste lokale brokers, niet via eigen lokale BV. Vaste vertegenwoordiging van 6 NL principalen door eigen salesteam in Rusland. Op projectbasis worden tevens systemen van aantal vaste partners aangeboden. Tevens market-entry studies, supplier search namens Russische partners, plus inkoop coördinatie namens Russische klanten voor one-off projecten. Peja doet zowel verkoop op eigen naam als transacties op commissiebasis, en faciliteert in beide gevallen tot stand komen van de deal en coördineert de uitvoering daarvan van begin tot eind. 3

4 Rusland als markt: Rusland is grootste land ter wereld (17 miljoen km²), 2x groter dan Canada, het daarop volgende land, en 114 x groter dan Nederland. Qua inwonertal op 6 e plaats met 141 miljoen inwoners. 70% van de bevolking leeft in Europees Rusland (Europees Rusland, Oeral, Siberië, Verre Oosten). Afhankelijk van olie en aardgas. Tgl. heeft Rusland grootste gas- en delfstoffen reserves ter wereld. Toetreding WTO in 2012 ter diversificatie + transparantie economie en aantrekken daarvoor benodigde buitenlandse investeringen. Wel de lusten niet de lasten. BNP $ 1850 miljard, 3x het niveau van NL. $ 500 miljard aan internationale reserves. Corruptie en bureaucratie is hoog. Bedrijven worden sterk hiërarchisch/bureaucratisch gemanaged. Als afzetmarkt is Rusland voor Westerse bedrijven van alle landen in de voormalige SU het meest interessante land als het gaat om afzet van Nederlandse kapitaalgoederen en landbouwproducten (AGF, zuivel, bloemen en planten). 4

5 Vleesverwerkende industrie in Rusland: Rusland produceert op jaarbasis 100 MT graan, potentie om 200 MT te oogsten. Binnenlandse vraag is 75 MT, rest is export. Rusland op 3e plaats na VS en Australië. Rusland s ambitie is als graanexporteur van wereldwijd nr 3 naar nr 2 te klimmen (VS nr 1 met 75 MT export) met 50 MT. Rusland is netto exporteur van graan, en tegelijkertijd netto importeur van vlees. Zogenaamde Food Security Doctrine Doelstelling Russische regering (Putin) is: - Zelfvoorziening qua voedselproductie door verhoging eigen productie en efficiency(voor pluimvee en varkens - 85%); - Voedselzekerheid (fysiek en economische beschikbaarheid voor de burger); - Voedselveiligheid (vrij van ziekten etc.). - De agrarische sector moet bevolking in voedselbehoefte kunnen voorzien en import gezien als 2nd best option. 5

6 Vleesverwerkende industrie in Rusland: De Russische vleesmarkt is groot (grootste binnen de voormalige SU) en de vraag naar apparatuur in de gehele keten daarmee ook. Vleessector heeft geprofiteerd van toegenomen welvaart: als mensen rijker worden, gaan ze vlees eten, en als mensen rijk zijn, gaan ze meer vlees eten. Vleessector heeft geproduceerd van overheidsprogramma s die modernisering en uitbreiding van de sector in het algemeen een enorme boost hebben gegeven. Noodzaak, i.v.m. verouderde Sovjet bedrijven, lage efficiency, voedselzekerheid en voedselveiligheid (ziektes). Welzijn van dieren is geen factor van betekenis Vleessector met name gericht op binnenlandse vraag. Export heeft weinig betekenis. Een van de grootste export producten voor pluimvee is bijv. de export van kippenpoten naar China, Hong Kong en Vietnam. Voor Russen een bijproduct. 6

7 Vleesverwerkende industrie in Rusland: Onderscheid in 3 sectoren: pluimvee, varkens en runderen. Grootste sector is pluimvee (95% broilers). Enorme groei eigen productie in periode Varkensvlees op 2e plaats. productie stabiel gebleven. Groei geremd door ziekten (varkenspest)) en relatieve hoge kostprijs versus prijs van import. Wel verschuiving van kleinschalige (backyard) productie naar zgn. grootschalige verticaal geïntegreerde agroholdings. Rundvlees moeilijk, is met name bijproduct van zuivelproductie. Wel trend naar high-end quality beef (Angus etc.) ivm opkomst steak houses. Produktie in handen van 2-3 bedrijven. 7

8 Historical Russian Beef, Pork, and Broiler Meat Consumption, as a Percentage of Total Meat Consumption of these Products. 8

9 Vleesverwerkende industrie in Rusland: Op gebied van pluimvee heeft Rusland haar doelstellingen bereikt. Graad zelfvoorziening is > 85% en in sommige regio s is (zoals Belgorod regio) is deze zelfs als > 100%. Groei zit in toename consumptie per capita, export (Midden-Oosten (Halal productie) en Azië, restricties import (Oekraïne, VS) en ontwikkeling in 25 regio s (van de 83) waar graad < 50% is. Cruciale factor: staatssteun. Zonder deze steun is de vraag hoe bepaalde landbouwsectoren zich zullen ontwikkelen. Ook (geo)politieke factoren spelen een rol. Sinds Oekraïne crisis is de kippenvleesprijs gestegen van RUR 63/kg naar bijna 100/kg. 9

10 10

11 Table 2. Russia: Broiler Production, Supply & Demand, 1,000 MT (ready-to-cook) Poult ry, Market Year Begin: Jan 2012 Market Year Begin: Jan 2013 Market Year Begin: Jan 2014 Meat USDA New USDA New USDA New Post, Broil Production Official 2,830 Post 2,830 Official 2,950 Post 3,050 Official 3,300 Total Imports Total Supply 3,390 3,390 3,530 3,590 3,830 Total Exports Human Consumption 3,321 3,321 3,450 3,530 3,765 Other Use, Losses Total Dom. Consumpt. 3,321 3,321 3,450 3,530 3,765 Total Use 3,390 3,390 3,530 3,590 3,830 Total Distribution 3,390 3,390 3,530 3,590 3,830 11

12 Vleesverwerkende industrie in Rusland: Estimated Funding for the Poultry Program, Million RUR TOTAL 21,121 18,684 15,462 From the Federal Budget 13, , ,143.9 From Regional Budgets 7, , Subsidies for Reimbursing the Cost of 15, , , Interest on Investment Loans Federal Budget 12, , ,498.9 From Regional Budgets 3, , , Subsidies to Support Livestock Breeding Federal Budget From Regional Budgets Subsidies to Support Oblast Poultry programs 5,900 5,900 5,900 Federal Budget 1,500 1,500 1,500 From Regional Budgets 4,400 4,400 4,400 Source: Poultry Program 12

13 Vleesverwerkende industrie in Rusland: 13

14 Vleesverwerkende industrie in Rusland: o Agroholdings: Verticaal geïntegreerde grootschalige productie bedrijven domineren de markt: van veevoerproductie tot kant-en-klare vleesproducten voor in het schap. Aantal heeft inmiddels eigen retail en horeca (fast-food). In pluimveesector wordt 65% van totale productie door 32 bedrijven geproduceerd. Peja heeft aan 80% van deze bedrijven geleverd. Trajecten zijn lang (2 jaar geen uitzondering) maar de beloning smaakt zoet. Een cruciale KSF de man (DGA) aan de top van de pyramide van deze holdings zeer goed te kennen. Zijn instemming is bepalend voor de meeste transacties, dan kan het ook gaan om in onze ogen lullige bedragen. o Grenzen aan de groei: Eerste prioriteit was vleesproductie op peil krijgen. Minder oog voor bijproducten en reststromen. Bijv. regio Belgorod: evenveel mestproductie als totaal Nederland (1,2 MT op jaarbasis). In nieuwe projecten worden hier wel eisen aan gesteld. En ook in bestaande operaties steeds striktere naleving geëist. 14

15 15

16 Ontwikkelingen: WTO: Rusland in augustus 2012 toegetreden. Effect merkbaar: importquota s verlaagd voor varkensvlees en livestock. Lagere vleesprijzen met name voelbaar in de varkenssector. Hoe gaat Rusland hier mee om? Rusland blijft terecht of onterecht instrumenten hanteren om import te beperken. GMO restricties, varkenspest, politieke situatie. De alom beruchte organisatie Rospotrebnadzor: De overheidsinstantie verantwoordelijk voor bescherming consumentenrechten en menselijk welzijn. Voelbaar in varkensvlees exporterende landen als Denemarken en Polen. Ook in andere sectoren zoals bloemen en aardappelen. 16

17 Ontwikkelingen: Pluimveesector: verzadiging dreigt, maar qua efficiencyverbetering, HRM, trainingsprogramma s en technologie voor verwerking reststromen is er nog veel te doen, en is er ook toenemende belangstelling; haperende economie kan consequenties hebben voor het subsidieprogramma voor de landbouw in het algemeen en de vleesindustrie in het bijzonder, met afnemende investeringen als gevolg; voor de crisis werd duidelijk dat deel van de subsidies niet is uitbetaald, en dat bedrijven daardoor in problemen raakten, ook dalende vleesprijzen; vooralsnog wordt de sector geholpen door stijgende prijzen mede als indirect gevolg van de Oekraïne crisis. 17

18 SWOT ANALYSIS OF THE RUSSIAN AGRIFOOD SECTOR Strengths - Grootschaligheid en verticale integratie geven zekere robuustheid - Overheidssubsidie programma s die de sector ondersteunen - Groeiende productiviteit in de agrarische sector - Lage energiekosten - Agrifoodsector is strategische sector en Russische overheidschroomt niet maatregelen te nemen indien nodig (bijv. graanprijzen) Opportunities - Hogere levenstandaard leidt tot toename vraag van kwaliteitsproducten - Efficiency verbetering& modernisering productiebedrijven - Trainingsprogramma s voor personeel - Adopteren best practicesuit de internationale agrarische praktijk - Op groot aantal terreinen nog een inhaalslag nodig (bijv. kassenbouw, verwerkenreststromen zoals mestprobleem en waterzuivering) - Exportnaar M-O en V-O Weaknesses - Gebrek aan gemotiveerd en goed opgeleid personeel - HRM beleid zwak en kennis & ervaring verdwijnt - Naar Westerse maatstaven (conversie, lengte cyclus, etc.) efficiencyslag nodig - Winstgevendheid bepaalde sectoren laag - Verwerken van reststromen (mestprobleem, waterzuivering) Threats - Afzwakkende economie die subsidieondersteuning reduceert of annuleert - Economie die afhankelijk is van gas & olie - Bureaucratie en corruptie - Gebrek aan economische hervormingen - Stijgende arbeidskosten - WTO kanprijzenverderonderdrukzettenen nieuwe investeringen remmen - Verzadiging bepaalde sectoren 18

19 Zaken doen in Rusland in het algemeen: Taalbarrière en Rusland kent specifieke gebruiken: Vodka, omgaan met verboden, contractonderhandelingen. Lage niveau van faciliteiten (hotels, restaurants, wegen) buiten grote steden. Extreme klimatologische omstandigheden. Contracten en stempels: zakelijke deals en belangrijke correspondentie zonder is niet mogelijk. Zakenleven is sterk hiërarchisch ingesteld. Grote baas is vaak niet juist geïnformeerd. Informeel netwerk voor regelen van alles en nog wat individuen, bedrijven, politiek. Russische (inter)nationale beleid: zoveel mogelijk onafhankelijk van de buitenwereld. Russen weten heel goed wat er te koop is en gaan vaak voor het beste: kijk bijv. naar de voorliefde voor automerken als BMW, Mercedes en Audi. Russen hebben geen angst grootschalig zaken aan te pakken en nieuwe technologieën toe te passen. Rusland is groot, er is veel geld: je bent niet de eerste maar ook niet de laatste! 19

20 + You love Russia: - You hate Russia: Avontuur Authentiek Gastvrij Genereus volk Enorm marktpotentieel Gevaarlijk Vies Corrupt Onbeschoft volk Ongeorganiseerd, inefficiënt 20

21 Do s Laat merken/zien dat je uit Nederland komt. Wees ambitieus en spreek dit uit. Proximity management: de boer op, fabrieken bezoeken, met de mensen praten, laten zien dat je er bent. Russen houden van een feestje: doe mee (dansen, zingen, drinken, sauna)! Opbouwen relatie en vertrouwen is crucial. Bezoek eens het Kremlin s winters in de avond: een sprookje, magisch en mysterieus. Of bezoek een balletvoorstelling van het Bolshoi: weergaloze grandeur. Don ts Vergelijk Rusland niet met Nederland qua politiek systeem. Vergeet niet dat de Rus zeer trots is op zijn rodina (vaderland) en vermijd zelf al te veel commentaar te leveren. Beoordeel mensen niet op hun uiterlijk of stiptheid. Moskou Rusland Grote baas niet wijzen op tekortkomingen of ongelijk in bijzijn ondergeschikten. Nee zeggen tegen een aangeboden drankje (Vodka) - alsof je de dood wilt/kunt vermijden. 21

22 Tot slot: Wie is de baas in Rusland? Graffiti in Moskou anno 2014: Hoe gaat het verder? Echte politieke verandering lijkt vooralsnog ver weg, en dus is er voorlopig sprake van politieke stabiliteit intern. Een belangrijke voorwaarde voor zaken doen in Rusland. Oekraïne crisis? Hopen op een goede afloop. Vooralsnog goed voor Putin s populariteit en een verbloemende factor voor een afzwakkende economie. 22

23 Tot slot: Hoe zien Russen leiderschap?. Leiderschap op basis van autoriteit. W-Europa (Westen): consensus is belangrijker dan autoriteit voor effectief leiderschap. Rusland: tegenovergesteld. Autoriteit is essentieel ingrediënt om de dingen te laten werken. Geen delegatie beslissingsbevoegdheid: alle besluiten door baas genomen. De baas wordt geacht alles te weten en gedraagt zich ook zo. Als buitenlander moet je strenger/harder optreden dan je normaal gewend bent. Aardig & vriendelijk wordt vaak als zwakte gezien. Voorbeelden van alledaags autoritair gedrag dat in Rusland wordt geaccepteerd maar bij ons niet: Personeel in het openbaar een standje geven. Luidkeels roepen om de serveerster. Invoegen in het verkeer: zonder richting aan te geven en gewoon er in sturen. Met stalen gezicht vooraan in de rij aansluiten. 23

24 24

25 25

26 26