BUDGETCONTROLE BEDRIJFSWETENSCHAPPEN. Hoofdstuk 5: Indeling: 1. Verschillenanalyse

Transcriptie

1 BEDRIJFSWETENSCHAPPEN Hoofdstuk 5: BUDGETCONTROLE Indeling: 1. Verschillenanalyse 2. Opsporen van de oorzaken en formuleren van de voorstellen tot verbetering

2 Budgetcontrole - 1 van 5 BUDGETCONTROLE De geleverde prestaties zullen ook worden vergeleken met de gemaakte prognoses. Afwijkingen worden niet alleen vastgesteld. Men zal ook de oorzaken ervan opsporen en oplossingen zoeken voor de vastgestelde gebreken en zwakke plekken in de prestaties van de onderneming. 1. Verschillenanalyse Analyse van verschillen tussen budget en werkelijkheid Budgetteren omvat het plannen van de toekomstige activiteiten van de onderneming, het schatten van de kosten en opbrengsten van deze activiteiten, en het opleggen van taken aan de verschillende verantwoordelijken (zie vorig jaar). Zonder controle heeft budgettering echter geen zin. Verklaar. Het doel van de budgettering is: activiteiten op voorhand begroten om onaangename of fatale verrassingen in de mate van het mogelijke te vermijden. Achteraf moeten we controleren of de activiteiten verlopen zijn zoals gepland. We zullen het budget vergelijken met de werkelijkheid. Nu kunnen we een verschillenanalyse maken. We zullen de verschillen die aan het licht komen ontleden en de oorzaken en verantwoordelijken voor die verschillen zoeken. Voorbeeld verschillenanalyse en budgetcontrole Voor de maand mei werd volgend statisch budget opgesteld: a) productiehoeveelheid 100 eenheden b) kostentotaal = EUR of 90 EUR/E - vaste kosten: EUR of 21 EUR/E - loonkosten: 200 uren aan 22 EUR per uur = EUR of 44 EUR/E - grondstoffenverbruik: 500 kg aan 5 EUR per kg = EUR of 25 EUR/E In werkelijkheid constateerden we: a) een productiehoeveelheid van 90 eenheden b) kostentotaal = - vaste kosten EUR - lonen 170 uren aan 22,1 EUR = EUR - grondstoffen 405 kg aan 5,5 EUR = 2 227,5 EUR Pas het statisch budget aan aan de werkelijk geproduceerde hoeveelheid; m.a.w. maak een aangepast of flexibel budget: - vaste kosten volgens budget bij 90 E:... - loonkosten voor 9O E:... - grondstoffenverbruik bij een productie van 9O E:... - totale kosten bij productie van 90 E volgens budget:... Met welk budget moet de realiteit vergeleken worden?... Noot: Duid een gunstig verschil aan met +, een ongunstig met -.

3 Budgetcontrole - 2 van 5 VERSCHIL Budget volgens de werkelijk geproduceerde hoeveelheid =... Werkelijke kosten: totaal =... = = = Gebudgetteerde prijs/uur = Werkelijke prijs/uur = = Gebudgetteerde prijs/kg = Werkelijke prijs/kg = = Gebudgetteerde q (uren) bij 90 E = Werkelijke hoeveelheid (aantal uren) = = Gebudgetteerde hoeveelheid bij 90 E = Werkelijke hoeveelheid = p Prijsverschil Aangepast Budget Besluit: Hoeveelheidsverschil q CONTROLE: =... =... Prijsverschillen =... Efficiëntieverschillen = Totaal =...

4 Budgetcontrole - 3 van 5 2. Opsporen van de oorzaken en formuleren van de voor stellen tot verbetering Afwijkingen worden niet alleen vastgesteld. Het belangrijkste is dat men ook de oorzaken ervan zal opsporen en oplossingen zoeken voor de vastgestelde gebreken en zwakke plekken in de prestaties van de onderneming. Steeds zal men nagaan wie verantwoordelijk is voor de gevonden verschillen. Opbrengstenverschillen Hoe komt het dat de geplande en geproduceerde (of verkochte) hoeveelheid verschillen? Mogelijke oorzaken? Kostenverschillen Hoe komt het dat de gebudgetteerde en de werkelijke kosten verschillen? We onderzoeken telkens zowel de oorzaak van de prijs- als van de hoeveelheidsverschillen: a/ Prijsverschillen i.v.m. direct materiaal, indirect materiaal, indirecte veranderlijke kosten, indirecte vaste kosten Mogelijke oorzaken: - verandering in aankoopprijzen - verandering in wisselkoersen - verandering in uurloon door loononderhandelingen b/ Hoeveelheidsverschillen i.v.m. direct materiaal, indirect materiaal, indirecte veranderlijke kosten, indirecte vaste kosten Mogelijke oorzaken: - verandering in kwaliteit van de gebruikte materialen - verandering in productiemethodes, technologie, productiviteit - verspilling

5 Budgetcontrole - 4 van 5 Oefeningen verschillenanalyse Maak een verschillenanalyse en zoek mogelijke oorzaken van de geconstateerde verschillen. 1/ Een onderneming vervaardigt stoelen. Haar budget voor juni: - productiehoeveelheid 500 E - lonen: 400 u tegen EUR per uur - grondstoffen: 1000 kg tegen 100 EUR/kg - Va. K EUR Werkelijkheid: - productiehoeveelheid 450 E - lonen: 370 u tegen 21 EUR/u - grondstoffen: 920 kg tegen 95 EUR/kg - Va. K EUR 2/ Budget: - Productie: 1000 E - lonen: 100 u tegen 18 EUR/u - materialen: 500 kg tegen 60 EUR/kg - Va. K.: EUR Werkelijkheid: - productie 1100 E - lonen 105 u tegen 18.5 EUR/u - materialen: 600 kg tegen 61 EUR/kg - Va. K EUR

6 Budgetcontrole - 5 van 5 3/ Budget: - productie: 700 E - lonen: 140 u X 20 EUR - materialen: 3500 kg X 12 EUR - Va. K.: EUR Werkelijkheid: - productie: 630 E - lonen: 130 u X 21 EUR - materialen: 3100 kg X 13 EUR - Va. K.: EUR 4/ Budget maand mei: - productie 40 E - lonen 300 u; EUR - materialen: 2000 kg.; EUR Gebudgetteerde Va. K. per jaar: EUR Werkelijkheid maand mei: - productie: 36 E - lonen: 280 u; EUR - materialen: 2000 kg; EUR - Va. K.: EUR