Boezemfibrilleren en antistolling: consequenties voor de kwetsbare bejaarde
|
|
- Femke Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Boezemfibrilleren en antistolling: consequenties voor de kwetsbare bejaarde Dr. T.A. Simmers, cardioloog Verenso,
2 De mythe van de vallende bejaarde Dr. T.A. Simmers, cardioloog Verenso,
3 Plaats van AF bij de TD
4 Plaats van AF bij de TD
5 Demografie van AF AF is een ziekte van de oude dag De westerse wereld vergrijst Er wordt over 30 jaar een verdubbeling verwacht van het aantal pt met AF, nu al > 4.5 miljoen in de EU
6 Framingham 30 Voorkomen AF CVA door AF % leeftijd Wolf. Stroke 1991;22:
7 CVA is ernstiger in pt met AF 25% vs 14% 30d mortaliteit 63% vs 34% 1jaars mortaliteit 23% vs 8% recidief Lin. Stroke 1996;27:1760-4
8 CVA is ernstiger in pt met AF % patienten 60 % 50 % 40% 30% 20% 10% 0% Invaliderend Fataal Gladstone. Stroke. 2009; 40:
9 Bij wie moet er antistolling? CHA2DS DS2-VASc, de verbeterde CHADS score Hartfalen (C) Hypertensie (H) Age 75 jr (A2) DM (D) Eerder TIA / CVA (S2) Vascular disease * (V) Age jr (A) Vrouwelijk geslacht (Sc) Eur Heart J 2010;31: * eerder MI, perifeer vaatlijden, complex Ao plaque
10 Risico stratificatie, ook t.a.v. bloedingen 3 is hoog
11 Bij wie moet er antistolling? NHG standaard Niet congruent ESC Plaats ASA bij intermediar risico ter discussie mist risicofactoren: Leeftijd 65-74jr Leeftijd>75jr onderschat Vrouw Vasculaire ziekte
12 Nieuwlaat. Eur Heart J 2005;26:
13 VKA (onder-)behandeling bij AF 100 VKA gebruik in % pt % 58% 61% 57% 35% < leeftijd (jr.) 55% gem. Go. Ann Intern Med 1999;131:927
14 Staken van therapie Zweeds cohort CVA overlevers Gebruik van sec. preventie Rx na 2 jaar AH STAT PAG VKA Glader. Stroke 2010;41:397
15 Smalle therapeutische breedte Events / 1000 patientjaren Target INR (2-3) Ischemisch CVA Intracraniële bloeding 0 Hylek. NEJM 2003; 349:
16 Bloedingsrisico s s VKA / jaar Intracranieel % Gastrointestinaal 1% Major 3.5% Minor 20%
17 Waarom geen VKA? Enquête cardiologen, neurologen en HA Reden Mean Rank (1 8)* (1 hoogst) Bloedingsrisico 2.0 Risico thromboembolie te laag 3.4 Weigering patiënt 3.6 INR controles te onhandig 5.1 Afname QoL 5.2 Aspirine is beter 5.2 Kosten voor patiënt 5.6 Twijfel aan effectiviteit 6.8 McCrory. Arch Intern Med. 1995;155:277
18 Waarom geen VKA? Prospectieve, descriptieve studie n=807 pt. met AF Poli geriatrie Alleen leeftijd onafhankelijke voorspeller van niet voorschrijven OAC (p<0.001) Tulner. Drugs Aging 2010;27:39-50
19 Is antistolling zo gevaarlijk? Meta-analyse, 16 studies, pt 0.3%/jr intracraniële bloeding Meta-analyse, 29 studies, pt 0.2%/jr intracraniële bloeding Populatie: 0.15%/jr Hart. Ann Int Med 1999;131: Hart. Ann Int Med 2007;146:857-67
20 Is het gevaarlijker bij ouderen? AFFIRM, pt met AF en 1 of meer risicofactoren, 3.5jr FU 2% major bleeding /jaar 0.6% intracranieel/jaar Mediane INR daarbij 2.9 Risicofactoren Leeftijd (+ 5% per levensjaar) Hartfalen DM Nier-/leverfunctie stoornissen DiMarco. Am Heart J 2005;149:650-6
21 Is het gevaarlijker bij ouderen? ATRIA cohort, pt met AF, bij Kaiser Permanente 0.58%/jaar intracraniële bloeding bij warfarine gebruikers Singer. Ann Int Med 2009;151:
22 % intracraniële bloedingen per persoon-jaar, ATRIA cohort Leeftijd (jr) Met VKA Zonder VKA < >
23 % ischemisch CVA/jr per CHA2DS DS2-VASc score % (bv: iedere man > 65jr) 3.2% (bv: iedere vrouw > 75jr) 9.8% (bv: vrouw > 75jr, eerder TIA, HT) 15.2% (bv: vrouw > 75jr, TIA, MI, DM, HT, HF)
24 Risico en leeftijd Risico op bloeding neemt toe met de leeftijd bij gebruik van antistolling Maar risico op CVA zonder antistolling nog veel sterker (tot > factor 10) Tegenover een RRR van 65% voor ischemisch CVA met VKA
25 Achterliggende psychologie an error of commission is worse than an error of omission
26 Antistolling en vallen Pt > 65jr opgenomen in staat NY na val 2004, n=47.717, gem 81.7jr, 3.2% VKA Overall mortaliteit NS Wel bij ICB: 21.9%* vs. 15.2% (p=0.04) VKA + VKA - J Trauma 2007;63:519 * =26 pt van = 0.05%
27 Vallen in ziekenhuis 4 jr retrospectieve analyse, acad. ZH 2635 x vallen, 1861 pt, gem 71,5 jr Bloedingscomplicaties 10.7% Significant vaker bij vrouwen (RR 1.6) Risico juist lager bij VKA (6% vs. 11%) (selectie bias Rx?) Maar 1 ICB (89jr, INR ASA) Thrombosis Journal 2005;3:1-6
28 Thuis vs. tehuis Single centre, retrospectief 404 vallers >65 jr 11.6% ICB, NS met/zonder VKA Kans op ICB hoger voor thuis dan tehuis, RR 3.2 J Am Geriatr Soc 2009;57:1470
29 Valrisico vs. bloedingsrisico >65jr valrisico 33%/jr, >80jr 50%/jr Meta-analyse klinische factoren die bloedingsrisico verhogen, literatuur Geen evidence dat leeftijd of valneiging reden zijn om VKA te onthouden bij pt met verhoogd risico op ischemisch CVA Arch Int Med 2003;163:1580
30 Wanneer wordt vallen gevaarlijk? Markov risico model Hoe vaak moet je vallen per jaar wil het risico op een ICB groter worden dan CVA reductie bij een groep met a priori kans van 5% of hoger.. Arch Int Med 1999;159:677
31 300 keer!
32 Voorkomen, beter dan genezen TUGT STST AST FROP-Com Screen FRAT PROFET STRATIFY RACF Fall Screen POMA..
33 Ofwel Multipele gevalideerde screening tools Voor zowel thuis, SEH als kliniek Beter gebruiken Intervenieren En vallen voorkomen Antistolling achterwege laten bij een hoog risico pt voor CVA is geen surrogaat!
34 Conclusies Antistolling is nog steeds een van de hoekstenen van de behandeling van AF VKA zijn behept met bekende nadelen, maar ook veel misvattingen Mede daarom wordt er onder-behandeld Dit geldt a fortiori voor (hoog) bejaarden, die juist hoogste CVA risico hebben Bloedingsrisico door vallen <<<< CVA Rol van bloedingsrisico in pt selectie, het blijft maatwerk
35 Motor achter nieuwe antistollingsmiddelen AF geeft ernstige thromboembole complicaties Maar antistolling Is 40% van de tijd niet in therapeutisch bereik Wordt in 40% onterecht niet voorgeschreven Wordt door 55% in de loop der tijd gestaakt Geeft 25%/jr bloedingscomplicaties waarvan 5% ernstig
36 Nieuwe Anticoagulantia Initiatie Propagatie Thrombine activiteit Fibrinogeen Antistollingscascade X TF/VIIa Xa II IIa VIIa Va IXa IX Fibrine TFPI NAPc2 Apixaban (Eliquis ) Idraparinux* Rivaroxaban (Xarelto ) YM-150 DU-176b Ximelagatran Dabigatran (Pradaxa )
37 ARISTOTLE (apixaban( apixaban) n= AF, tenminste 1 risico factor Dubbelblind, apixaban 5mg bid vs warfarin Primair eindpunt CVA (ischemisch of non) of systeem embolie Mediane FU 1.8 jaar Non-inferiority trial Granger. NEJM 2011;365:981-92
38 ARISTOTLE, resultaten Apixaban Warfarin p ICH <0.001 GE I CVA Any bleed <0.001 mortaliteit
39 ARISTOTLE, conclusies Apixaban is superieur aan warfarine voor het primaire eindpunt Met significant minder bloedingen (inclusief intracranieel!) En lager all-cause mortaliteit
40 ROCKET-AF (Rivaroxaban( Rivaroxaban) Orale factor Xa remmer, t1/2 5-13u ROCKET-AF fase III studie, preventie ischemisch CVA/systeem embolie bij AF n = , 20mg rivaroxaban 1xdaags dubbelblind, dubbeldummy vs warfarine, noninferiority Persisterend of paroxysmaal non-valvulair AF, met CHADS2 score 2 Am Heart J 2010;159:340-7
41 Samenvatting eindpunten Riva W p CVA/SE ; <0.001 voor non-inferiority I CVA NS ICH Majeure bl NS Fatale bl Patel. NEJM 2011;365:883-91
42 ROCKET-AF, conclusies Voor CVA preventie in AF, is Rivaroxaban non-inferieur aan warfarine Met lager risico op intracraniele of fatale bloeding
43 RELY (Dabigatran( Dabigatran) Dabigatran Etexilaat, pro-drug, snel geconverteerd tot dabigatran Orale thrombine remmer 80% renaal geklaard t1/ uur Fase 2 data (PETRO) identificeerde 110 mg BID en 150 mg BID als geschikte dosis
44 RE-LY: Non-inferiority Trial AF 1 Risico Factor Afwezigheid van contraindicaties 951 centra in 44 landen R Open Warfarin (INR ) N=6000 Dabigatran Etexilaat 110 mg BID N=6000 Blind Dabigatran Etexilaat 150 mg BID N=6000 Connolly. NEJM 2009;361:
45 Tijd tot CVA / embolie Cumulative hazard rates Warfarin (1.69%/jr) Dabigatran etexilaat 110 mg (1.53%/jr) Dabigatran etexilaat 150 mg (1.11%/jr) RR 0.91 (95% CI: ) p<0.001 (NI) p=0.34 (Sup) RRR 34% RR 0.66 (95% CI: ) p<0.001 (NI) p<0.001 (Sup) Jaren
46 Bloedig CVA Cumulative Hazard Rates D 110 mg vs. Warfarine RR = % CI = P <0.001 D 150 mg vs. Warfarine RR = % CI = P <0.001 Warfarine (0.38%/jr) Dabigatran110 (0.12%/jr) Dabigatran150 (0.10%/jr) Follow-up (jr)
47 Effect van leeftijd op bloedingen Majeure bloeding (%/jr) Bloedig CVA (%/jr) <65jr >75jr <65jr >75jr D (p<0.05vsw) D (p<0.05vsw) W Healey. ACC, maart 2010
48 Stroke / systeem embolie RELY D150 ARISTOTLE RELY D110 ROCKET study Rx beter warfarin beter
49 Majeure bloedingen ARISTOTLE RELY D110 RELY D150 ROCKET study Rx beter warfarin beter
50 Intracraniele bloedingen RELY D110 RELY D150 ARISTOTLE ROCKET study Rx beter warfarin beter
51 Conclusies Orale trombineantagonisten en Xa antagonisten bieden nieuwe behandelstrategieën Hun plaats in de richtlijn is nog niet uitgekristaliseerd, maar wel voor het eerst benoemd Vergoedingsdossier in behandeling (CVZ/CFH)
52
PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatieAntistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG
Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Epidemiologie van atriumfibrilleren (AF) Meest voorkomende ritmestoornis in de westerse wereld Gemiddeld
Nadere informatieAtriumfibrilleren anno Drs LJ Gerhards Martinin Ziekenhuis Groningen
Atriumfibrilleren anno 2014 Drs LJ Gerhards Martinin Ziekenhuis Groningen Onderwerpen Epidemiologie Atriumfibrillerren (AF ) Indeling AF Behandeling AF - rate versus ritme therapie - ontstolling anno 2104
Nadere informatiePreventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur. Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF
Preventie van CVA: Zijn NOACs Altijd Superieur? Preventie van CVA: Zijn NOACS altijd superieur Stand van zaken klinische trials met NOACS bij VKF o Superioriteit versus warfarine o Superioriteit versus
Nadere informatieWat is nieuw in Antistollingswereld?
Wat is nieuw in Antistollingswereld? Peter Verhamme Bloedings- en vaatziekten UZ Leuven NOACs/DOACs - Antistolling bij VKF: Waarom we NOACs verkiezen! - Peri-operatief beleid 1 Nieuwe orale anticoagulantia
Nadere informatieVernieuwingen in stroke preventie in atrium fibrilleren. Joep Hufman, Medical Scientific Liason
Vernieuwingen in stroke preventie in atrium fibrilleren Joep Hufman, Medical Scientific Liason Agenda/ Content Atrium fibrilleren & Stollingscascade Heden Toekomst Discussie Atrium fibrilleren en Stollingscascade
Nadere informatieNOAC s. Bossche Samenscholingsdagen 2014 N. Péquériaux Laboratoriumarts/Medisch leider trombosedienst M. Jacobs Cardioloog
NOAC s Bossche Samenscholingsdagen 2014 N. Péquériaux Laboratoriumarts/Medisch leider trombosedienst M. Jacobs Cardioloog Antistollingsmedicatie Toegepast ter preventie en behandeling van arteriële en
Nadere informatieAtriumfibrilleren in de 2e lijn
Atriumfibrilleren in de 2e lijn Robert Tieleman Martini Ziekenhuis Inhoud Waarom werkt de cardioloog mee aan ketenzorg AF? Uitgangspunt van AF behandeling Antistolling, wie doet wat? Ritme controle in
Nadere informatiePerioperatief beleid t.a.v anticoagulantia de nieuwste inzichten. Felix van der Meer Afdeling Trombose en Hemostase Trombosedienst Leiden
Perioperatief beleid t.a.v anticoagulantia de nieuwste inzichten Felix van der Meer Afdeling Trombose en Hemostase Trombosedienst Leiden Anticoagulantia Vitamine K antagonisten (VKA) Trombocytenaggregatieremmers
Nadere informatieBloedingen onder antitrombotische medicatie
Bloedingen onder antitrombotische medicatie Timing van herstarten Marieke Gimbel, arts-onderzoeker cardiologie 06-11-2018 Disclosure belangen spreker Marieke Gimbel - St. Antonius ziekenhuis Geen (potentiële)
Nadere informatieVoorkamerfibrillatie: ontstolling anno Frank Provenier
Voorkamerfibrillatie: ontstolling anno 2014 Frank Provenier 26/4/2012 Voorkamerfibrillatie, definitie eerste episode voorkamerfibrillatie paroxysmale voorkamerfibrillatie persisterende voorkamerfibrillatie
Nadere informatieZorgpad Atriumfibrilleren (AF)
Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Highlights Ziekenhuizen 2017 Hans Ros, ziekenhuisapotheker Inhoud Wat is AF? Hoe ontstaat een CVA (beroerte)? Behandeling AF: 4 peilers Orale antistolling 1 2016 ESC Guidelines
Nadere informatieNieuwe anticoagulantia in de praktijk De evidence in vogelvlucht en interactieve casuïstiek
Nieuwe anticoagulantia in de praktijk De evidence in vogelvlucht en interactieve casuïstiek Dr. P.W. Kamphuisen - internist Universitair Medisch Centrum Groningen Nieuwe orale antistollingsmiddelen in
Nadere informatieDe nieuwe orale anticoagulantia
De nieuwe orale anticoagulantia Dr Tom Vydt o AZ Sint-Maarten (Mechelen & Duffel) o Hanswijkstraat, Mechelen Coumarines o o o Afgeleide van dicoumarol (stof voorkomend in rotte klaver => bloedingen bij
Nadere informatieBoezemfibrilleren bij ouderen
Boezemfibrilleren bij ouderen Thema Jong tot Oud CarVasZ 20 november 2015 Cyril Camaro, cardioloog Programma: boezemfibrilleren 1. is een ziekte van de oudere patiënt! 3. een casus uit de praktijk Probleemstelling,
Nadere informatieNOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016
NOAC en coronairlijden Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016 Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Geen
Nadere informatieVoorkom bloedingen. de achtergrond van antistollingsmiddelen, interacties en risicofactoren. Eindhoven, 19 juni 2014
Voorkom bloedingen de achtergrond van antistollingsmiddelen, interacties en risicofactoren Eindhoven, 19 juni 2014 dr. M.R. Nijziel, internist-hematoloog Indeling stollingssysteem oude antistollingsmiddelen
Nadere informatieAtriumfibrilleren & NOAC s. Dionne van Kessel
Atriumfibrilleren & NOAC s Dionne van Kessel S Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of
Nadere informatieAtriumfibrilleren, thrombose en nieuwe antistollingsmiddelen
Prevalentie (%) Jaarlijks CVA risico (%) Percentage patienten (%) Fatal strokes (%) 21-11-214 Atriumfibrilleren, thrombose en nieuwe antistollingsmiddelen Ewout-Jan van den Bos Cardioloog Albert Schweitzer
Nadere informatieDirecte orale antistollingsmiddelen. Pieter Willem Kamphuisen Internist vasculair geneeskundige Hoogleraar vasculaire geneeskunde
Directe orale antistollingsmiddelen Pieter Willem Kamphuisen Internist vasculair geneeskundige Hoogleraar vasculaire geneeskunde Kerngetallen Gebruikers orale antistolling Nederland 350.000 patiënten acenocoumarol
Nadere informatieAntistollingstherapie. Boezemfibrilleren. Charles Kirchhof Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp
Antistollingstherapie Boezemfibrilleren Charles Kirchhof Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp ESC Guidelines 2010 ESC Guidelines 2010 Do: 1.Preventie van AF gerelateerde complicaties 2.Optimale veiligheid van
Nadere informatieVoortgezette behandeling van longembolie in 2016 visie van de 1.5 lijn Menno Huisman. Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden
Voortgezette behandeling van longembolie in 2016 visie van de 1.5 lijn Menno Huisman Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden Traditionele behandeling van VTE UFH LMWH Fondap. Vitamin-K antagonists Vitamin-K
Nadere informatieProtocol: NOACs bij boezemfibrilleren en hartfalen
Protocol: NOACs bij boezemfibrilleren en hartfalen Indicaties: Boezemfibrilleren met CHADSVASC2 score 2 bij hartfalen door zowel HFREF (hartfalen door systolische dysfunctie) als bij HFPEF (hartfalen door
Nadere informatieNOAC s: New Oral Anticoagulants
NOAC Safety protocol NOAC s: New Oral Anticoagulants Willem Bax, Internist-nefroloog-vasculair geneeskundige Namens Werkgroep NOAC s Werkgroep safety protocol NOAC s Matthijs Westerman, Internist Hematoloog
Nadere informatieBoezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB
Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren Ontbreken van relatie tussen sinusknoop activiteit en ventriculaire activiteit Elektrische activatie uit meerdere
Nadere informatieAnticoagulatie in veneuze thromboembolie: Dr Mathias Leys Pneumologie AZ Groeninge - Kortrijk
Anticoagulatie in veneuze thromboembolie: nieuwe concepten Dr Mathias Leys Pneumologie AZ Groeninge - Kortrijk Na een diepe veneuze thrombose (DVT) of longembolen (LE) zijn recidieven frequent, vooral
Nadere informatiePerioperatief beleid. van patiënten behandeld met bloedverdunners
Perioperatief beleid van patiënten behandeld met bloedverdunners Perioperatief beleid van patiënten behandeld met plaatjesremmers Aspirine en/of ADP receptor inhibitor (Plavix of clopidogrel, Efient of
Nadere informatieAtriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen!
Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen! ATRIUMFIBRILLEREN EN ANTISTOLLING RECENTE ONTWIKKELINGEN WETENSCHAPPELIJKE BIJEENKOMST 2012 Drs. S Rutten- de Jong, cardioloog Elkerliek ziekenhuis
Nadere informatieAtriumfibrilleren. Programma. Atriumfibrilleren 1-11-2012. UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp
Atriumfibrilleren UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp Programma Definitie, indeling, risico s Pathofysiologie Farmacotherapie atriumfibrilleren Ritmecontrole Frequentiecontrole Diverse middelen afzonderlijk
Nadere informatieAtriumfibrilleren en antistolling- Aan het begin van een nieuw tijdperk?
UFO Zeist, 02 februari 2012 Atriumfibrilleren en antistolling- Aan het begin van een nieuw tijdperk? Dr. Peter Loh Universitair Medisch Centrum Utrecht Divisie Hart & Longen Prevalence % Voorkomen van
Nadere informatieFTO: het gebruik van (N)OAC s in de eerste lijn
FTO: het gebruik van (N)OAC s in de eerste lijn Publicatiedatum: maart 2019 1 Casus: mevrouw AF Hart 79 jaar Mevrouw komt op uw spreekuur voor controle van haar bloeddruk Anamnese: Sinds enkele maanden
Nadere informatieGeneesmiddelen die de stolling beïnvloeden bij atrium fibrilleren
27-10-2016 Geneesmiddelen die de stolling beïnvloeden bij atrium fibrilleren Wobbe Hospes, ziekenhuisapotheker Agenda Waarom en wanneer antistolling? Stollingscascade en aangrijpingspunten geneesmiddelen
Nadere informatiePraktische aspecten van de nieuwe bloedverdunners. Cardio december 2012
Praktische aspecten van de nieuwe bloedverdunners Cardio 2013 1 december 2012 Inhoud Nieuwe orale anticoagulantia () bij VKF Dabigatran 2012 Rivaroxaban 2012 Nieuwe plaatjes anti-aggregantia bij ACS Prasugrel
Nadere informatieNOAC bij niet-valvulair AF. Visie cardiologie
NOAC bij niet-valvulair AF Visie cardiologie Boezemfibrilleren Nadelen Meestal versneld ritme Geen optimale bloedstroom Verlies van boezemcontractie Pompfunctiestoorniss en 2 Trombus in hartoor Screening
Nadere informatieDR SELLESLAGH ST JOZEF KLINIEK BORNEM 29/09/2016
DR SELLESLAGH ST JOZEF KLINIEK BORNEM 29/09/2016 Bloedverdunners en voorkamerfibrillatie Probleem van voorkamerfibrillatie 1% wereldbevolking Prevalentie : x3 tegen 2050 5x meer risico op ischaemisch
Nadere informatieCombinatietherapie van TARs en NOACs
NECF nascholing 27-9-2016 Combinatietherapie van TARs en NOACs Margreet Warlé-van Herwaarden, openbaar apotheker, Groesbeek Harvey Fijn, cardioloog i.o., CWZ Inhoud Inleiding (dilemma en gevolgen combineren,
Nadere informatieAntistolling in de Amsterdamse regio
Farmacotherapeutisch Overleg Antistolling in de Amsterdamse regio Wie doet wat in een tijd vol verandering? Ontwikkeld door Michiel Coppens, Trombose en Antistolling Expertisecentrum AMC, i.s.m. Ilona
Nadere informatieNascholing Antistolling
Nascholing Antistolling Algemene module nivo 3 Een initiatief van de Stuurgroepketen Antistollingsbehandeling Dr. R. Fijnheer, versie 4, juli 2012 de stollingsbalans trombose te veel stolling antistolling
Nadere informatiecasuistiek: bloedingscomplicaties bij het gebruik van de nieuwe generaties antistollingsmiddelen
casuistiek: bloedingscomplicaties bij het gebruik van de nieuwe generaties antistollingsmiddelen Dr. Marieke JHA Kruip Internist- hematoloog Erasmus MC inhoud casus indica>es nieuwe orale middelen risico
Nadere informatieESC richtlijn boezemfibrilleren 2016
ESC richtlijn boezemfibrilleren 2016 Thema Beeldvorming CarVasZ 2017 24 november 2017 Cyril Camaro, cardioloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2015107627 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieFarmacotherapeutisch rapport rivaroxaban (Xarelto ) bij de indicatie Preventie van CVA en systemische embolie bij patiënten met nonvalvulair atriumfibrilleren 5 10 15 20 Geneesmiddel. Rivaroxaban (Xarelto
Nadere informatiekwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student
kwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student inhoud atrium fibrilleren: kwetsbaar en oud nhg standpunt anticoagulantia 2016 lacunes:
Nadere informatieRichtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten
Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types
Nadere informatieNieuwe Orale Anticoagulantia (NOACs)
Nieuwe Orale Anticoagulantia (NOACs) Regionaal Formularium Zwolle Daphne Bertholee, ziekenhuisapotheker i.o. Douwe van der Meer, coördinator Regionaal Formularium Zwolle FTO 15 oktober 2013 Isala Inleiding
Nadere informatiePradaxa Dr. W.H. Roemer
CVA PREVENTIE BIJ ATRIUMFIBRILLEREN Pradaxa Dr. W.H. Roemer 1 DABIGATRAN ETEXILAAT Het orale pro-drug wordt omgezet in dabigatran, een reversibele directe trombineremmer (DTI). Therapeutische plasmaspiegel
Nadere informatieAanbevelingen perioperatief beleid van patiënten behandeld met plaatjesremmers en anticoagulantia
Aanbevelingen perioperatief beleid van patiënten behandeld met plaatjesremmers en anticoagulantia dr. Tom Vydt, cardioloog AZ Sint-Maarten GR0034AV versie 04-2014 ALGEMEEN YK Perioperatief beleid van patiënten
Nadere informatieScholingsset. Connect Atriumfibrilleren
Scholingsset Connect Atriumfibrilleren Versie 171129 Paul Smits, Huug van Duijn, Erik van Duin kaderhuisartsen hart- en vaatziekten disclosure dia van de sprekers (potentiële) belangenverstrengeling voor
Nadere informatieNieuwe anticoagulantia Ze komen er echt aan. Saskia Middeldorp Vasculaire Geneeskunde AMC, Amsterdam
Nieuwe anticoagulantia Ze komen er echt aan Saskia Middeldorp Vasculaire Geneeskunde AMC, Amsterdam Classes of new anticoagulants I Initiation Recombinant TFPI (tifacogin) NAPc2 II Xa formation Direct:
Nadere informatieAntistolling in de Amsterdamse regio
Antistolling in de Amsterdamse regio Wie doet wat in een tijd vol verandering? Dr. Michiel Coppens Internist-Vasculaire Geneeskunde Congres Integrale Medicatiezorg 31.10.2017 1 Nieuwe Non-VKA Directe Orale
Nadere informatieAntistolling in de Amsterdamse regio
Antistolling in de Amsterdamse regio Wie doet wat in een tijd vol verandering? Dr. Michiel Coppens Internist-Vasculaire Geneeskunde Congres Integrale Medicatiezorg 31.10.2017 Nieuwe Non-VKA Directe Orale
Nadere informatieHerstart antistolling na bloeding. Karina Meijer internist-hematoloog UMCG
Herstart antistolling na bloeding Karina Meijer internist-hematoloog UMCG 020318 Disclosures Onderzoeksgeld van Bayer en Pfizer (voor hemofiliegerelateerde projecten), van Sanquin voor PCC studie Speaker
Nadere informatieNOACs in de dagelijkse praktijk. Menno Huisman Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden m.v.huisman@lumc.nl
NOACs in de dagelijkse praktijk Menno Huisman Afdeling Trombose en Hemostase LUMC Leiden m.v.huisman@lumc.nl Belangen Voordrachten tijdens wetenschappelijke verenigingen ondersteund door farma; honoraria
Nadere informatieMini symposium. VHL 18 juni 2013 An Stroobants
Mini symposium VHL 18 juni 2013 An Stroobants Programma Introductie: An Stroobants Evaluatie van screeningstests Rol van PT en in screening op NOAC gebruik: Harry de Wit Evaluatie van specifieke tests
Nadere informatieAntistolling. in de dagelijkse praktijk van de poliklinische apotheek. Inhoud In de media. Voorschrijfgedrag
Antistolling in de dagelijkse praktijk van de poliklinische apotheek Fiona Liem, poliklinisch apotheker i.o.s. Albert Schweitzer ziekenhuis f.f.e.liem@asz.nl Inhoud In de media Voorschrijfgedrag Problemen
Nadere informatieAntitrombotisch beleid. Karina Meijer ochtendrapport Interne Geneeskunde
Antitrombotisch beleid Karina Meijer ochtendrapport Interne Geneeskunde 300616 Achtergrond Initiatief door NIV, geschreven door multidisciplinaire werkgroep internisten, huisartsen, orthopeden, longartsen,
Nadere informatieContent. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?
Disclosures: Zeg eens A. Over Atrium fibrilleren en Antistolling in ESRD Geen Marjolijn van Buren Internist-Nefroloog Content Epidemiologie: en Nierfalen & Nierfalen: Epidemiologie whites ARIC study Atheroslerosis
Nadere informatiePerioperative management of NOACs
Perioperative management of NOACs Peter Verhamme Bloedings- en Vaatziekten Erik Vandermeulen Anesthesie Perioperatieve Antitrombotic Therapy 2000 Vitamine K antagonists (Marcoumar, Marevan, Sintrom) Aspirine
Nadere informatieKetenzorg antistolling Het regioprotocol
Ketenzorg antistolling Het regioprotocol Qudrat Alikhil, huisarts en kaderarts hart- en vaatziekten Remy Bemelmans, Internist-vasculair geneeskundige ZGV Disclosures Remy Bemelmans: vergoeding van Bristol-Meyers
Nadere informatieBoekje over de nieuwe orale anticoagulantia. Wat u moet weten voor het veilig gebruik ervan
Boekje over de nieuwe orale anticoagulantia Wat u moet weten voor het veilig gebruik ervan GEGEVENS PATIËNT Naam Adres Tel HUISARTS Naam Adres Tel SPECIALIST Naam Ziekenhuis Tel ANTISTOLLINGSMEDICATIE
Nadere informatieFRAIL-AF studie Switchen van anticoagulatietherapie bij kwetsbare ouderen met atriumfibrilleren
FRAIL-AF studie Switchen van anticoagulatietherapie bij kwetsbare ouderen met atriumfibrilleren Linda Joosten, arts-onderzoeker WDH Arnhem, 28 maart 2017 Inhoud Casus en inleiding FRAIL-AF studie Vraagstelling
Nadere informatieKGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines.
KGBN Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines. A/ ISCHEMIC STROKE / TIA & geen CHD : Heart Protection Study : Subgroep stroke antec. gerandomiseerd naar simvastatine
Nadere informatieAtriumfibrilleren en het ischemisch CVA. Hands on!!! Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis Groningen
Atriumfibrilleren en het ischemisch CVA Hands on!!! Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis Groningen CVA en Atriumfibrilleren: de feiten CVA is de belangrijkste complicatie van AF AF is geassocieerd met
Nadere informatieStaken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een
Nadere informatieNOACs: PERI-OPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN: EEN UPDATE. prof. dr. Erik Vandermeulen Anesthesiologie UZ Leuven
NOACs: PERI-OPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN: EEN UPDATE prof. dr. Erik Vandermeulen Anesthesiologie UZ Leuven NOACs: Aanpak bij bloedingscomplicaties en dringende heelkunde prof. dr. Peter Verhamme Bloedings-
Nadere informatieAntistolling: Oh FAQ!
Antistolling: Oh FAQ! FTTO 5 februari 2014 Sponsoren www.astrazeneca.nl www.bayer.nl www.boehringer-ingelheim.nl www.pfizer.nl 1 Programma 17.30 uur Ontvangst met broodjes en gelegenheid om stands te bezoeken
Nadere informatieNOAC s: Antistolling bij atriumfibrilleren
NOAC s: Antistolling bij atriumfibrilleren Uitgangspunten Handige websites NHG standaard Atriumfibrilleren M79 European Society of Cardiology Atrial Fibrillation (ESC) Leidraad begeleide introductie NOAC
Nadere informatieProblematiek 17/01/2011. Dr. Patrick Schoeters PREVENTIEF ANTISTOLLINGSBELEID BIJ ENDOSCOPISCHE PROCEDURES
Preventief antistollingsbeleid bij endoscopische procedures : een bloedstollend verhaal PREVENTIEF BIJ ENDOSCOPISCHE PROCEDURES Dr. Patrick Schoeters Problematiek Thrombusvorming cruciaal in cardiovasculaire
Nadere informatieTrombosezorg in het DOACtijdperk. nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn
Trombosezorg in het DOACtijdperk nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieVoorkamerfibrillatie: heeft edoxaban een meerwaarde boven warfarine?
Voorkamerfibrillatie: heeft edoxaban een meerwaarde boven warfarine? Giugliano RP, Ruff CT, Braunwald E, et al; ENGAGE AF-TIMI 48 Investigators. Edoxaban versus warfarin in patients with atrial fibrillation.
Nadere informatieNOAC bij voorkamerfibrillatie. Dr. Bart Wollaert Cardiologie ZNA
NOAC bij voorkamerfibrillatie Dr. Bart Wollaert Cardiologie ZNA Epidemiologie VKF 1 op 4 vanaf 40 jaar Go et al. JAMA 2001; 285: 2370-2375 VKF behandeling VKF Anticoagulatie Freq. vs Ritme OAC NOAC Medicatie
Nadere informatieStolling en antistolling. Esther Kragten, arts trombose en trombofilie
Stolling en antistolling Esther Kragten, arts trombose en trombofilie Inhoud Antistolling peri-operatief onderbreken continueren Risico op trombose Arterieel Veneus Risico op bloeding: Peri-operatief Nabloeding
Nadere informatieHF & AF: Antistolling
HF & AF: Antistolling Ron Pisters Cardioloog - Rijnstate ziekenhuis, Arnhem Nationale Hartfalendag 2017, Zeist Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatie(Anti)stolling in 2017
(Anti)stolling in 2017 Karina Meijer Afd Hematologie, UMCG Jaarsymposium Hematologie 5 april 2018 Disclosures K. Meijer (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieNOAC S E N D E H U I S A R T S.
NOAC S EN DE HUISARTS. NOAC/ DOAC/ NOAC? CADO/DOCA/NOCA/CANO/ONAC/ACDO? NOAC = New oral anticoagulant DOAC = Direct oral anticoagulant t Nieuwe is er wel vanaf, werken direct NOAC = Non vitamin K
Nadere informatieWaarom komen hersenbloedingen minder voor bij NOACs dan bij VKA?
Waarom komen hersenbloedingen minder voor bij NOACs dan bij VKA? Ewoud van Dijk, neuroloog 9 e Na5onaal Trombose Congres 2015 Disclosure Financiële ondersteuning: Subsidie van ZON- MW (GGG) voor onderzoek
Nadere informatieCardiovasculaire medicatie en kwetsbaarheid
Cardiovasculaire medicatie en kwetsbaarheid Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieMEDISCH PROTOCOL Peri-operatief beleid van patiënten behandeld met bloedverdunners
JESSA ZIEKENHUIS MEDISCH PROTOCOL 09.01.01.19.01 Peri-operatief beleid van patiënten behandeld met bloedverdunners Datum opmaak: 01/12/2010 Datum laatste herziening: 15/10/2014 Pagina s protocol: 16 Pagina
Nadere informatieIndicatie antistolling. NOAC/DOAC Is de praktijk net zo verwarrend als de naam.? Indicaties VKA in NL Wat gebruikten we. Het stollingsmechanisme
Indicatie antistolling NOAC/DOAC Is de praktijk net zo verwarrend als de naam.? Behandeling DVT/ longembolie Atriumfibrilleren Mechanische hartklep Arterieel vaatlijden Hartfalen met kamerdilatatie ( alleen
Nadere informatieAntitrombotica. Nederlands Vasculair Forum Melvin Lafeber. AIOS Interne (Vasculaire/Klinische Farmacologie)
Antitrombotica Nederlands Vasculair Forum 2017 Melvin Lafeber AIOS Interne (Vasculaire/Klinische Farmacologie) DISCLOSURES AIOS Interne Geneeskunde Consulent BENU apotheken Nederland Redactiecommissie
Nadere informatieDOACs, vanuit klinisch perspectief. Karina Meijer Afdeling Hematologie, UMCG 10 e DHC 2016
DOACs, vanuit klinisch perspectief Karina Meijer Afdeling Hematologie, UMCG 10 e DHC 2016 Financiële disclosures Lokale PI voor Einstein (rivaroxaban), Resonate (dabigatran), Hokusai (edoxaban) en Reverse
Nadere informatieDisclosure. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomsten mogelijke relevante relaties met bedrijven
Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomsten mogelijke relevante relaties met bedrijven Sponsering of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoedingen. Aandeelhouder.
Nadere informatieNascholing Antistolling
Nascholing Antistolling Algemene module nivo 1 en 2 Een initiatief van de Stuurgroepketen Antistollingsbehandeling Dr. R. Fijnheer, versie 1, november 2011 doel antistollings therapie behandelen van arteriële
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 14 februari 2013 Farma februari 2013
Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 0350 500 EJ s Gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 14 februari 013 Farma-315693 5 februari 013 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieKlinische relevantie en validatieprocedure. Behandeling van non-valvulair atriumfibrilleren met orale anticoagulantia
Klinische relevantie en validatieprocedure Behandeling van non-valvulair atriumfibrilleren met orale anticoagulantia Klinische relevantie en validatieprocedure Behandeling van non-valvulair atriumfibrilleren
Nadere informatieScholingsset. Connect Atriumfibrilleren
Scholingsset Connect Atriumfibrilleren Versie 180613 Paul Smits, Huug van Duijn, Erik van Duin kaderhuisartsen hart- en vaatziekten disclosure dia van de sprekers (potentiële) belangenverstrengeling voor
Nadere informatieProgramma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014
Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg Programma Welkom en inleiding NHG standaard AF de standaard en ontwikkelingen Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014 resultaten van pilot studie Diagnostiek en behandeling
Nadere informatieSamenvatting. Aanleiding voor de adviesvraag
Samenvatting Aanleiding voor de adviesvraag Op dit moment zijn bijna 400.000 mensen in Nederland aangewezen op behandeling met antistollingsmiddelen van het type vitamine K-antagonist (VKA). Hoewel zeer
Nadere informatiestolling en trombose Dr Marieke J.H.A. Kruip internist-hematoloog 15 maart 2019
stolling en trombose Dr Marieke J.H.A. Kruip internist-hematoloog m.kruip@erasmusmc.nl 15 maart 2019 Wat ga ik bespreken? Hoe werkt de stolling ook alweer?? Wat is trombose en waardoor ontstaat het? Hoe
Nadere informatieNOAC s versus klassieke OAC s. Is het pleit beslecht?! Dr. Geert Valgaeren Cardiologie. NOAC s versus klassieke OAC s 1
18-02-2017 NOAC s versus klassieke OAC s Is het pleit beslecht?! Dr. Geert Valgaeren Cardiologie 1 2 Warfarine bij atriale fibrillatie 3 Atriale fibrillatie (paroxysmaal = permanent = flutter): risico
Nadere informatieStolling en antistolling. Prof.dr. Karina Meijer Afdeling Hematologie UMCG Transmuraal Trombose Expertisecentrum Groningen
Stolling en antistolling Prof.dr. Karina Meijer Afdeling Hematologie UMCG Transmuraal Trombose Expertisecentrum Groningen Wat gaan we doen? Wat willen jullie? Achtergrond Antistollingsmedicatie Achtergrond
Nadere informatieBelangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel)
Belangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel) EFIENT (prasugrel) behoort tot de farmacotherapeutische groep van de bloedplaatjesaggregatieremmers (heparine niet meegerekend), een groep waaronder
Nadere informatieThe year in review Traumatologie en hematologie. Astrid Hoedemaekers
The year in review Traumatologie en hematologie Astrid Hoedemaekers Trauma Eurotherm studie Gerandomiseerde studie Inclusie: TBI met ICP meter, ICP > 20 mmhg na fase 1 Protocol aanpassing Inclusie 72h
Nadere informatieCHAPTER 9. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting Samenvatting 143 Samenvatting Ondanks dat de kwaliteit van de antistollingsbehandeling met vitamine K antagonisten door de jaren heen is verbeterd, bestaat er nog steeds het risico
Nadere informatieANTICOAGULANTIA BIJ PATIENTEN MET VKF: GEVOLGEN VAN DE NIEUWE RICHTLIJNEN EN IMPACT VAN DE NIEUWE MOLECULES VOOR DE HUISARTSENPRAKTIJK.
ANTICOAGULANTIA BIJ PATIENTEN MET VKF: GEVOLGEN VAN DE NIEUWE RICHTLIJNEN EN IMPACT VAN DE NIEUWE MOLECULES VOOR DE HUISARTSENPRAKTIJK. Phyline Van De Bruaene, MD*, Peter Verhamme, MD, PhD, Melissa De
Nadere informatieFactor Xa remmers en directe trombine remmers. (nieuwe orale anticoagulantia, NOAC) bij kwetsbare
Factor Xa remmers en directe trombine remmers (nieuwe orale anticoagulantia, NOAC) bij kwetsbare ouderen? Standpunt van de Werkgroep Klinische Gerontofarmacologie (WKGF) van de Nederlandse Vereniging van
Nadere informatieLaboratoriummonitoring van directe orale anti-coagulantia. Dr Jan Emmerechts 11/03/17
Laboratoriummonitoring van directe orale anti-coagulantia Dr Jan Emmerechts 11/03/17 Inleiding Stolling en anticoagulantia TF FVII FIX FX FV FII (trombine) fibrinogeen fibrine Inleiding Stolling en anticoagulantia
Nadere informatieAtriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog?
Atriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog? Epidemiologie 1 op de 4 volwassenen in westerse wereld ontwikkelt AF In 2030 naar schatting 120.000 tot 215.000 nieuw AF per jaar Prevalentie hoger bij oudere,
Nadere informatieDOACs in 15 dia s Transmuraal Trombose Expertise Centrum Groningen
DOACs in 15 dia s - 2018 - Transmuraal Trombose Expertise Centrum Groningen Wat zijn DOACs? DOACs zijn bloedverdunners: Directe Orale Anti Coagulantia Die worden gebruikt bij atriumfibrilleren (AF) en
Nadere informatieHet juiste gebruik van antistollingsmedicatie
Huisartsenkring Overijse 21 juni 2018 Het juiste gebruik van antistollingsmedicatie Dr. H. Celen Cardiologie RZ HHart Leuven Evenwicht stolling - bloeding Primum non nocere Ik zal voorschriften schrijven
Nadere informatie