3 Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog. 3.1 Beoordeling functionele mogelijkheden in de eerste twee weken

Transcriptie

1 Bijlagen

2

3 Inhoudstafel 1 Risicofactoren 1.1 Fysieke risico s 1.2 Psychosociale risico s 2 Routing artsen 3 Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog 3.1 Beoordeling functionele mogelijkheden in de eerste twee weken 4 Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening 5 Classificatie van beroepen op basis van de MET-schaal 6 Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB 7 Competentieprofiel trajectbegeleider van personen met een hartprobleem 7.1 Organisatiebetrokkenheid 7.2 Flexibiliteit 7.3 Kunnen netwerken 7.4 Assertiviteit 7.5 Traject kunnen plannen 7.6 Werkorganisatie 7.7 Mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid 7.8 Resultaatgerichtheid 7.9 Inlevingsvermogen 7.10 Stressbestendigheid 7.11 Creativiteit 7.12 Vakkennis 7.13 Klantgerichtheid 8 Aanmeldingsformulier RIZIV 9 Steekkaart werkgevers 3

4 1 Risicofactoren 1.1 Fysieke risico s Aard Specificatie Tips Zwaar lichamelijk werk Inschalen mbv MET-schaal Fysieke fitheid vermindert het risico zowel bij fysiek licht als bij fysiek zwaar werk Ergonomische aanpassingen bekijken Extreme temperaturen Lawaai Trillingen Werken in hitte Werken in extreme koude Lawaai veroorzaakt een stijging van de bloeddruk, risico is groot bij chronisch lawaai Zowel gesegmenteerde trillingen (waarbij een deel van het lichaam trilt) als trillingen die heel het lichaam beïnvloeden zouden een acuut effect hebben op het cardiovasculair systeem Minder uren werken Meer pauzes Aangepaste kledij dragen Veel drinken Dragen van oordopjes Risicofactoren 4

5 Aard Specificatie Tips Chemische gevaren en giftige stoffen Zittend werk Arseen: kan verkalking van lichaamsslagaders veroorzaken Bisfenol A: hoge concentratie kan hartinfarct tot gevolg hebben Kwik Lood: kan hoge bloeddruk veroorzaken Lithium Oplosmiddelen Koolmonoxide Tabaksrook Luchtvervuiling Andere schadelijke stoffen Zittend werk vergroot kans op suikerziekten, hartziekten, vaatziekten en ontkalking van de botten. Lichaamsbeweging op het werk! 1.2 Psychosociale risico s Aard Specificatie Tips Werkstress Indirecte invloed doordat stress ongezonde leefgewoontes in de hand werkt Directe invloed doordat stress ervoor zorgt dat bloeddruk verhoogt, hartritme versnelt Vermindering van workload door goed time-management Verhogen van verantwoordelijkheidsgevoel en controlemogelijkheden Zorgen voor een balans tussen betrokkenheid en beloning Bieden van sociale ondersteuning op het werk Werkdruk Ploegenarbeid Overwerken Verband tussen werkdruk en systolische bloeddruk (= bovendruk) Werken in een vast nachtritme Werken in een variabel uurrooster Werk in een specifiek ploegenpatroon Langer dan 11 uur werken geeft meer kans op hartaanval Verhouding dag-nachtritme gelijk stellen Betere levensstijl aannemen Vanaf 45 jaar ploegenwerk beperken Risicofactoren 5

6 Klant wil terug aan het werk Contact werkgever + bespreken van voorwaarden positief advies Contact arbeidsgeneesheer positief advies Contact adviserend geneesheer van mutualiteit positief advies Start tewerkstelling positief advies met extra voorwaarden qua regime/omgeving negatief advies negatief advies negatief advies Bespreken met cardioloog/ revalidatie arts Situatie van betrokkene wordt herbekeken en er wordt gezocht in het netwerk naar een gepaste oplossing. positief advies negatief advies Contact werkgever Contact arbeidsgeneesheer Start tewerkstelling Geen tewerkstelling 2 Routing artsen Routing artsen 6

7 3 Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog 3.1 Beoordeling functionele mogelijkheden in de eerste twee weken De kans op ernstige complicaties neemt vanaf twee weken na het infarct sterk af. De cardioloog beoordeelt de functionele mogelijkheden van de hartpatiënt. Over het algemeen kan na het afronden van de hartrevalidatie een goede inschatting worden gemaakt van het herstel van functionele mogelijkheden. Voor een inschatting van de belastbaarheid is het belang om de (rest)klachten te inventariseren en een cardiovasculair risicoprofiel op te stellen Cardiale belastbaarheid De cardiale belastbaarheid na een hartinfarct kan indicatief als volgt worden ingedeeld: 1. De belastbaarheid is naast de fysieke mogelijkheden ook afhankelijk van de aanwezigheid van comorbide factoren en (andere) herstelbelemmerende factoren. Cardiale beperkingen Geen cardiale beperkingen Lichte cardiale beperkingen Aanzienlijke cardiale beperkingen Ernstige cardiale beperkingen Cardiale belastbaarheid categorie fysiek zwaar werk mogelijk A fysiek matig belastend werk mogelijk B fysiek licht belastend werk mogelijk C geen fysiek belastend werk mogelijk D Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog 7

8 In tabel 1 wordt de relatie gelegd tussen enerzijds de categorieën van cardiale beperkingen en belastbaarheid en anderzijds de mogelijke fysieke belasting, met voorbeelden van typen werk per belastingscategorie. In tabel 2 wordt vervolgens voor de meest relevante klinische cardiale parameters aangegeven wat hun betekenis is voor de cardiale belastbaarheid, uitgedrukt in de categorieën A tot en met D. Tabel 1. Fysieke belasting, type werk, cardiale beperkingen en belastbaarheid: Indeling Metabole Type werk Cardiale Cardiale Fysiek zwaar werk Fysiek matig belastend Fysiek licht belastend Fysiek niet belastend 4 MET handwerk >20 kg, schroeven indraaien, elektricien, metselen, schilderwerk, vrachtwagen besturen behangen, kruiwagenbesturen, constructie voetpaden, graven, stenen leggen, dieren voederen (landbouw) graven, handploeg, pneumatisch boren, transport voorwerpen, kg, gemengde bouwwerfactiviteit, mijnwerker, schrijnwerker (montage) 3-4 MET radio/tv herstellen, toonbankbediening, licht laswerk, portier, licht magazijnwerk, bediening bouwkraan, kleermaker, schoenmaker 2-3 MET licht bureauwerk (typen), zittend knutselwerk geen cardiale beperkingen lichte cardiale beperkingen aanzienlijke cardiale beperkingen 2 MET ernstige cardiale beperkingen A B C D 1. 1 MET = 3,5 ml1/02/kg-1/min-1 (MET = metabool equivalent). Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog 8

9 Tabel 2. Cardiale belastbaarheid in relatie tot klinische cardiale parameters: Klinische parameters Cardialerbelastbaarheid Angina pectoris/dyspnoe (New York Heart Association (NYHA)-classificatie) Klasse I: geen klachten of klachten bij zware inspanning Klasse II: alleen klachten bij zwaardere lichamelijke inspanning Klasse III: klachten bij lichte inspanning Klasse IV: klachten in rust Hartritmestoornissen Boezemfibrilleren met adequate hartfrequentie Boezemfibrilleren met inadequate hartfrequentie VT/VF met ICDa ¹ VT/VF zonder ICD Echocardiografie EF >45% EF 35-45% EF 25-35% EF <25% Mitralisinsufficiëntie Licht tot matig Ernstig Inspanningstest Maximale of submaximale inspanning haalbaar zonder ischemie Maximale of submaximale inspanning haalbaar met ischemie Matige inspanning haalbaar zonder ischemie Matige inspanning haalbaar met ischemie Lichte inspanning haalbaar zonder ischemie Lichte inspanning haalbaar met ischemie Inspanning niet haalbaar A B C D A/B B/C B/C D A B C D A/B C/D A B B C C D D Beoordeling functionele mogelijkheden door de cardioloog 9

10 4 Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening Inleiding Deze checklist kan gebruikt worden door begeleiders wanneer zij op zoek zijn naar mogelijke oplossingen voor een probleem dat zich stelt op de werkvloer. Aanpassingen zijn mogelijk op verschillende niveaus. Figuur: Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartprobleem Deze aanpassingen worden op de volgende pagina s beschreven. Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening 10

11 Aanpassingen qua arbeidsinhoud: Probleemstelling Onjuiste balans tussen taakniveau en opleidingsniveau Werkdruk Structurele overbelasting Storingen buiten de werknemer om, Problemen rond verantwoordelijkheden, onduidelijk taakeisen, Mogelijke oplossing aanpassing takenpakket meer regelmogelijkheden om-, her- of bijscholing jobcoaching loopbaanbegeleiding (tijdelijk) aanpassing takenpakket verbetering werkinstructies verbetering planning (tijdelijk) andere functie voorzien assistentie van derden inrichten van een rustkamer voor kort, maar intensieve rustpauze pauzesoftware die aangeeft wanneer en hoelang er gepauzeerd wordt uitbesteden van belastende taken aan collega s inzet van andere hulpmiddelen assistentie van collega s bij piekbelasting beperking in duur of tempo werknemer meer autonomie geven om taken uit te voeren en problemen op te lossen mogelijkheid geven om zelf korte pauze te nemen regelmogelijkheden bieden om eigen tijdsplanning op te maken functioneringsgesprekken voorzien eenduidige communicatie competentieprofielen opstellen Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening 11

12 Aanpassingen qua arbeidsomstandigheden: Probleemstelling Ongeschikte werkruimte: lawaai, tocht, gebrekkige ventilatie, hoge of lage temperatuur, Onregelmatig werk/werk in ploegendienst Verre stresserende woon-werkverplaatsing Mogelijke oplossing ergonomische aanpassingen bouwkundige/bouwtechnische aanpassingen inzet van hulpmiddelen assistentie van derden andere functie thuis (tele)werken aanpassing arbeidspatroon met meer regelmaat andere functie met meer regelmaat bij opstart in gedeeltelijke werkhervatting telkens de extreem vroege of extreem late delen vermijden bij deeltijdse werkhervatting met volledige dagen laten werken ipv halve dagen Aanpassingen qua arbeidsvoorwaarden: Probleemstelling Geen invloed hebben op werkrooster, geen richting geven aan loopbaan Geen of weinig loopbaangesprekken, onzekerheid over job Andere Mogelijke oplossing inspraak geven in planning dienstroosters ruim op voorhand opstellen en bekend maken. functioneringsgesprekken organiseren kiezen voor eenduidig beoordelingssysteem werktijden flexibeler maken zodat vb. beter aansluit op openbaar vervoer instemmen met zorgverlof Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening 12

13 Aanpassingen qua arbeidsverhoudingen: Probleemstelling Onvoldoende steun en begrip van collega s Weinig feedback over resultaat van gepresteerd werk Onvoldoende mogelijkheid tot informele contacten Te weinig privacy Mogelijke oplossing conflictbemiddeling door preventiedienst collega s inlichten en informeren over medische/andere klachten feedback geven over wat goed is en wat verbeterd kan worden vooraf doelstellingen en verwachtingen bespreken werkruimte inrichten zodat er oogcontact mogelijk is taken toevoegen die samenwerking vereisen pauzes beter organiseren vertrouwenspersoon installeren Aanpassingen omtrent sociaal-medische zaken: Mogelijke oplossing bespreekbaar stellen van de klachten werknemer ruimte en tijd geven om hieraan te werken behandeling van bepaalde klachten (rugtraining, stresstraining, ) collega s informeren zodat er meer begrip ontstaat Mogelijke aanpassingen en interventies voor personen met een hartaandoening 13

14 5 Classificatie van beroepen op basis van de METschaal Inleiding De stuurgroep ging op zoek naar een instrument om een classificatie te maken voor personen met een hartaandoening. Op basis hiervan kunnen trajectbegeleiders een eerste oordeel vellen of het al dan niet aangewezen is of de persoon kan terugkeren naar zijn vorige job. De classificatie van jobs voor mensen met een hartziekte werd gemaakt op basis van metabole equivalenten (MET). Gedurende activiteit (inspanning of werk) is de energiebehoefte van het lichaam verhoogd. De toename boven het basaalmetabolisme (BMR of basal metabolic rate ) wordt gemeten met behulp van het metabole equivalent (MET). Een MET is een veelvoud van het basaal metabolisme uitgedrukt in gebruik van zuurstof per kg lichaamsgewicht per minuut. 1 MET is ongeveer gelijk aan 3,6 ml zuurstof per kg lichaamsgewicht per minuut. Voor een gemiddelde volwassen man geldt: lichte inspanning = 1,6 tot 3,9 METs en zeer zware inspanning = 8,0 tot 9,9 METs. De verbruikte energie hangt af van hoe zwaar en hoe lang je activiteit duurt. Het energieverbruik kan worden geschat door de totale inspanningsduur te vermenigvuldigen met de intensiteit van de inspanning. Dit wordt uitgedrukt in metabole equivalenten (MET). De hoeveelheid energie die iemand in rust verbruikt, komt overeen met 1 MET. De hoeveelheid energieverbruik bij matig bewegen schommelt tussen de 2 tot 4 MET. Intensief bewegen is een inspanningsniveau boven de 4 MET. Voor mensen met een hartziekte die opnieuw aan het werk willen na de periode van cardiale revalidatie is de boodschap om te kiezen voor een haalbaar en realistisch werkschema zodanig dat ze de activiteit vlot kunnen uitoefenen en dat ze het kunnen blijven volhouden. We maken een onderscheid tussen lichte activiteiten, activiteiten met een gemiddelde intensiteit en zware intensieve activiteiten. We nemen als uitgangspunt dat het voor mensen met een hartziekte sterk af te raden is om zware intensieve activiteiten uit te voeren. Beroepen die zich in deze range situeren, mogen niet worden uitgevoerd door mensen met een hartziekte. Op de volgende pagina vindt u een overzicht van activiteiten en beroepen op basis van metabole equivalenten. Classificatie van beroepen op basis van de MET-schaal 14

15 Tabel 1: Metabole equivalenten MET Dagelijkse activiteiten Professionele activiteiten (werk) 1 Rustig zitten, eten 1,5 Zichzelf wassen, aankleden, schrijven, afwassen, scheren, naar het werk rijden, lezen 2 Een wagen besturen, koken, borstelen, dweilen, afstoffen Lichte activiteiten: <3 Koe melken met machine Laborant Horlogemaker Vergaderen PC-werk Managementfuncties Business en financiële functies ICT-functies Wiskunde Architect Ingenieur Jurist, advocaat Licht bureauwerk (bijv. typen), administratieve functies zittend knutselwerk Menswetenschappen (socioloog ) Community en social services Kunstenaar Tekenaar Mediajobs Entertainment Arts Sales-functies (verkoper ) 2,5 Kerstboom versieren Bakker (lichte inspanning) Kamermeisje (bed opmaken..) Tractor besturen Drukker Politie (verkeer regelen) Schoenmaker Met een vorklift rijden Barman Lesgever, trainer Bibliothecaris Protective service Eten bereiden en opdienen Transport Productie Classificatie van beroepen op basis van de MET-schaal 15

16 3 Bedden opmaken, stofzuigen, strijken, meubilair boenen, tuinieren, boodschappen doen Activiteiten met een gemiddelde intensiteit: 3-6 Radio, tv, auto herstellen, toonbankbediening, licht laswerk, portier, licht magazijnwerk, bediening bouwkraan, kleermaker, schoenmaker, vloer polijsten, boekbinder Koe melken met de hand Healthcare support Installatie, onderhoud en herstelfuncties 3.5 Timmerman Slotenmaker Schoonmaker/schoonmaakster (gebouwen en vloer) Landbouw Visser Boswachter 4 Douchen, ruiten wassen, vloer schrobben, trappen afdalen, grasmaaien (elektr.), wieden, gras bijeenharken, heggen en randen knippen, seksuele activiteiten (eigen partner) Bandwerk <20kg, schroeven indraaien, elektricien, metselen, schilderwerk, vrachtwagen besturen, garage Bakker Kleine dieren voederen, vee voederen Masseur/masseuse Een rolstoel voortduwen 4,5 Schilderen Bouw en afbraakwerk 5 Boodschappen doen met zware tas, seksuele activiteiten (vreemde partner), spitten in de tuin, grasmaaier met duwer Zwaar bureauwerk, behangen, kruiwagens, constructie voetpaden, gemengde arbeid: graven, stenen leggen/ landbouw: dieren voederen Staalfabriek (afbramen) Classificatie van beroepen op basis van de MET-schaal 16

17 Zware intensieve activiteiten: >6 6 Trappen oplopen, putten graven Graven, handploeg, pneumatisch boren, transport voorwerpen kg, gemengde bouwwerfactiviteit, mijnwerker, schrijnwerker (montage) Stratenbouwer (inclusief besturen van zware machines) Paarden verzorgen 7 Sneeuw opruimen (poeder), hout klieven, lichte hellingen zonder gewicht tot 5 kg 8 Natte sneeuw ruimen, bomen hakken (traag), vloer schrobben, hellingen met gewicht van 10 kg Hout zagen, rails leggen, transport van voorwerpen kg, snoeien van struiken metselwerk 8,5 Scheppen, graven Handmatig schrijnwerk verrichten (zagen), Zwaar graafwerk met pikhouweel, spade.. verhuiswerk 40 kg, stal uitmesten, zware vrachten verplaatsen (bvb stenen), zware vrachten verhuizen, balen hooi/ stro/ verplaatsen Werken in een staalfabriek 9 Hellingen met een gewicht van eigen tempo 10 Gewichten >30 kg dragen, gewicht dragen van 8 kg op helling aan 6 km/u Werken in hoge temperaturen, hoogovens, tuinbouwer, met de hand hooi laden op een wagen snoeien van bomen Hoogovens en staalnijverheid (verwijderen van metaalslakken) Gewichten van + 50 kg dragen Brandweerman duiker en meer Boom hakken met bijl Classificatie van beroepen op basis van de MET-schaal 17

18 6 Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB DIT DOCUMENT MOET DOOR DE BEGELEIDER ZORG SAMEN MET DE CLIËNT ZO VOLLEDIG MOGELIJK INGEVULD WORDEN EN DIENT ALS LEIDRAAD VOOR EEN EERSTE GESPREK BIJ AANMELDING BIJ VDAB of GTB. DE INFORMATIE OPGENOMEN IN DIT DOCUMENT DIENT STRIKT VERTROUWELIJK BEHANDELD TE WORDEN DOOR ALLE BETROKKEN PARTIJEN. Persoonsgegevens Cliënt Naam:... Voornaam:... Geboortedatum:... Rijksregisternummer:... Officieel adres:... Verblijfsadres:... Telefoonnummer:... Statuut: RVA - Mutualiteit - Inkomensverv. tegemoetkoming FOD - OCMW leefloon - Geen Gegevens Begeleider Zorg Naam:... Voornaam:... Organisatie:...Functie:... Adres organisatie:... Telefoonnummer: Gegevens medewerker VDAB GTB eerste gesprek Naam:... Voornaam:... Organisatie:...Functie:... Adres organisatie:... Telefoonnummer: Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB 18

19 Competenties Sociale context en ondersteuningsnetwerk Wordt de klant nog door andere diensten begeleid? vb van thuis uit, begeleid wonen, OCMW, Draagt klant nog zorg over andere personen. Vermeld tevens de impact op de arbeidssituatie Studies Analyse: wat lukte goed tijdens schoolloopbaan, wat minder goed, waarom bepaalde studiekeuze, waarom gedubbeld, Werkervaring Analyse: wat lukte goed tijdens arbeidsverleden, wat minder goed, waarom bepaalde keuzes, waarom einde tewerkstelling, Arbeidsvaardigheden Noteer persoonlijke sterkten en werkpunten ikv tewerkstelling. Zelfredzaamheid ADL, huishouden, veiligheidsbesef, administratie en financiën, vrije tijdsbesteding, neemt zelf beslissingen,... Mobiliteit Rijbewijs, verplaatsingsmogelijkheden of beperkingen? Hulpmiddelen nodig?... Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB 19

20 Psychische draagkracht Probleemgedrag, vertrouwen versus wantrouwen, omgaan met anderen, zelfinzicht, stressbestendigheid, tips voor volgende begeleider wat werkt, wat werkt niet? Heeft iemand een zetje nodig om tot actie te komen of werkt het juist andersom? Motorische en fysieke draagkracht Grove en fijne motoriek, welke fysieke belasting kan klant aan? Cognitie Zijn er testen gebeurd? Geheugen, aandacht, concentratie, tijdsbesef, leerbaarheid? Communicatieve vaardigheden Welke aanpak motiveert klant het meest? Lezen en schrijven? Nood aan schriftelijke instructies? Of beter demonstratie? Sociale vaardigheden Werkt liever alleen of in groep, komt zelf tot oplossingen, vraagt hulp, kan omgaan met leidinggevenden,. Arbeidscompetenties Handvaardigheid, administratieve- technische vaardigheden, tempo, nauwkeurigheid, werken onder druk, Arbeidsattitudes Zelfkennis, efficiënt werken, doorzetten, omgaan met regels, plannen en organiseren, veiligheid,.... Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB 20

21 Zijn er nog zaken die belangrijk zijn voor je begeleider naar werk Gebruik medicatie? Tips om begeleiding vlotter te laten lopen?... Arbeidsinteresses en motivatie Motivatie om te gaan werken, weet klant wat hij graag wil doen? Een woordje uitleg bij het competentieprofiel: gezondheidszorg VDAB/GTB Het competentieprofiel vertrekt vanuit kansen en mogelijkheden. Het geeft aan op welke wijze er kan gewerkt worden naar een professionele re-integratie. Natuurlijk is het ook van belang te weten op welke beperkingen men kan stuiten tijdens het traject of bij tewerkstelling. Het opmaken van het profiel biedt een aanleiding om eventuele moeilijke punten bespreekbaar te maken en om te peilen naar de motivatie van de klant om de stap naar werk te zetten. Succesfactoren klant komt voorbereid naar de werkwinkel het verhoogt het succes van professionele re-integratie door het bezorgen van correcte informatie, het biedt de nodige medische informatie om de klant recht te geven op gespecialiseerde hulp en eventueel de juiste tewerkstellingsmaatregelen. Inhoud en functie van de verschillende onderdelen Pagina 1 Uitwisseling administratieve gegevens zodat men weet wie de contactpersoon is rond de klant. Deze bladen zullen ook verzameld worden zodat er een opvolging naar resultaten toe kan gebeuren. Pagina 2 en 3 Deze pagina s bevatten medische informatie (medische code) om voor de klant beroep te kunnen doen op gespecialiseerde hulp en eventueel de juiste tewerkstellingsmaatregelen. Om een geldige code te hebben dient het document op pagina 3 getekend te zijn door een artsspecialist of door een huisarts op basis van en met vermelding van het verslag van een specialist. Overige pagina s Geven competenties en mogelijkheden van de klant weer. De motivatie van de klant en zijn interesses om de stap naar werk te zetten. Tevens kunnen werkpunten, beperkingen en hinderpalen naar begeleiding toe weergegeven worden, om zo de kans op een succesvolle begeleiding te verhogen. Competentieprofiel gezondheidszorg - VDAB/GTB 21

22 7 Competentieprofiel trajectbegeleider van personen met een hartprobleem 7.1 Organisatiebetrokkenheid Algemeen Is betrokken op de organisatie en de regels en afspraken die er gelden Draagt op een constructieve manier bij aan de uitbouw van de organisatie en team, ook wanneer dit niet onmiddellijk van persoonlijk belang is Onderkent en schat de effecten in van te nemen beslissingen, activiteiten op (onderdelen van) de organisatie Heeft niet enkel kennis van de eigen organisatie, maar ook van de andere organisaties waarmee moet samengewerkt worden in het kader van de begeleiding van de persoon met een hartprobleem 7.2 Flexibiliteit Algemeen Gebruikt verschillende begeleidingsstijlen (sturend, motiverend, directief, ) ter ondersteuning van de cliënt (Empowerend werken) Begeeft zich zonder moeite onder andere mensen Past zich aan de verschillende normen en waarden aan Kan zich vlot aanpassen aan wijzigende omstandigheden Kan mening uiten en zicht hebben op de consequenties ervan 7.3 Kunnen netwerken Algemeen Ontwikkelt en bestendigt relaties binnen en buiten het netwerk en wendt deze aan voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking Stelt eigen grenzen ten aanzien van andere netwerkpartners Kan op netwerkniveau aan een zelfde taak werken De eigen dienst en het GTB-netwerk naar buiten uit kunnen vertegenwoordigen en toelichten Kan een netwerk rond de klant opzetten (specialist, arbeidsgeneesheer, werkgever, adviserend geneesheer) Kent de rol van de verschillende artsen rond de klant 7.4 Assertiviteit Algemeen komt vanuit respect op voor de vragen van de klant, zelfs indien er vanuit de omgeving druk wordt uitgeoefend om dit niet te doen komt voor eigen mening (of belang) op met respect voor anderen, zelfs indien er vanuit de omgeving druk wordt uitgeoefend om dit niet te doen aanvaardt bedenkingen op zijn/haar standpunt en reageert er constructief op kan de klant ertoe aanzetten om op een rustig tempo terug krachten op te bouwen de trajectbegeleider waakt mee over de mogelijkheden en de grenzen van de klant de trajectbegeleider ondersteunt de klant om zijn traject maximaal zelf in handen te nemen Competentieprofiel trajectbegeleider van personen met een hartprobleem 22

23 7.5 Traject kunnen plannen Algemeen brengt structuur aan in tijd, ruimte en prioriteit bij het aanpakken van een traject zet algemene doelstellingen om in concrete haalbare acties werkt op concreet niveau komt beloofde afspraken na Informerend, adviserend en coördinerend kunnen optreden binnen de trajectbegeleiding van de klant en zijn/haar omgeving kan de planning van de verschillende betrokkenen opvolgen en de eigen planning hierop afstemmen 7.6 Werkorganisatie Algemeen organiseert het geheel van zijn werkopdrachten op een gestructureerde manier brengt structuur aan in tijd, ruimte en prioriteit stelt voor zichzelf realistische plannen op ontleedt opdracht in fasen kan op een efficiënte wijze zijn werk aanpassen teneinde een gesteld doel te bereiken, rekening houdend met cliëntgebonden en organisatiegebonden taken speelt kort op de bal om tijdig de gesprekken met klant en werkgever aan te gaan. 7.7 Mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid Algemeen spreekt in een taal zodat het publiek tot wie ze gericht is ze begrijpt schrijft teksten in begrijpelijke en correcte taal past de communicatiestijl aan, aan de specifieke relatie met de doelgroep gebruikt de huisstijl en de afspraken hierover (bv standaarddocumenten, powerpoint, ) 7.8 Resultaatgerichtheid Algemeen onderneemt concrete en gerichte acties met het oog op het behalen van de doelstellingen neemt actie om bij te sturen wanneer de doelstellingen in het gedrang komen zoekt spontaan alternatieven wanneer een bepaalde actie niet tot het beoogde resultaat leidt communiceert op regelmatige basis over de stand van zaken aan de betrokkenen 7.9 Inlevingsvermogen Algemeen pikt uitgesproken en onuitgesproken informatie op en reageert hierop adequaat houdt rekening met de omstandigheden waarin de andere verkeert schat belangen en posities van anderen correct in is oprecht in de relatie tot de anderen houdt rekening met de eigenheid van de andere heeft aandacht voor de impact die het eigen gedrag en voorkomen op anderen kan hebben houdt rekening met/ toont begrip voor de specifieke verwerkingstijd die nodig is voor de klant Competentieprofiel trajectbegeleider van personen met een hartprobleem 23

24 7.10 Stressbestendigheid Algemeen kan voor zichzelf problemen, spanningen of tegenslagen verwerken behoudt bij confrontaties een correcte houding is erop gericht, ondanks moeilijkheden, een doel te bereiken zoekt naar een aanvaardbare werkdruk, ook in moeilijke arbeidsomstandigheden signaleert tijdig belemmeringen in het functioneren omwille van werkdruk, spanningen of tegenslagen aan coördinatoren 7.11 Creativiteit Algemeen zoekt naar alternatieve oplossingen voor gestelde vraagstukken stelt conventionele, traditionele benaderingen in vraag betreedt nieuwe paden kijkt over de grenzen van eigen vak, afdeling, werkterrein, netwerk 7.12 Vakkennis Algemeen kent het werkveld en houdt de nieuwe evoluties bij heeft inzicht in de werking van de sector beschikt over gespecialiseerde vakspecifieke vaardigheden werkt zich in in nieuwe materies die relevant zijn voor de eigen taak heeft inzicht in de verschillende statuten, erkent het belang hiervan en weet bij welke instanties de juiste info kan ingewonnen worden is in staat om jobinhoud en werkcontext te analyseren en over te brengen aan de zorgpartner 7.13 Klantgerichtheid Algemeen heeft oog voor de feedback van de klanten neemt acties om de tevredenheid van de klanten te verhogen vertaalt klantenwensen naar de organisatie houdt rekening met de mogelijkheden/wensen van de klanten kan discreet omgaan met vertrouwelijke informatie over cliënten deontologisch correcte houding ten aanzien van cliënten kan voorzichtig omgaan met timing van re-integratie in het arbeidsproces gelooft in de kracht van klant en diens beroepservaring Competentieprofiel trajectbegeleider van personen met een hartprobleem 24

25 8 Aanmeldingsformulier RIZIV Dit formulier is bedoeld voor de VDAB. Op dit formulier vult u een aantal gegevens over uzelf in (uw naam, adres, telefoonnummer, ). Ook de adviserend geneesheer vult gegevens over u in. Wij dragen zorg voor deze gegevens en gaan er correct mee om. De VDAB geeft de gegevens ook door aan haar partners (de organisaties die met de VDAB samenwerken). Dat gebeurt met de bedoeling u te ondersteunen in uw stappen naar werk. Alle medewerkers die met uw gegevens werken, moeten zich houden aan het zorgvuldigheidsprincipe. Dat betekent dat ze nauwkeurig moeten omspringen met uw gegevens: medewerkers mogen ze niet zomaar doorgeven en ze mogen uw gegevens niet voor andere doeleinden gebruiken. Het zijn immers vertrouwelijke en persoonlijke gegevens. Identificatiegegevens (plak hier een ziekenfondsklever of vul de gegevens in) Naam Nr ziekenfonds C00Z RRN Wonende te Telefoon Akkoord Ik ga akkoord dat de noodzakelijke en relevante (ook medische/psychische/psychologische) informatie tussen VDAB/GTB en ZF wordt uitgewisseld met het oog op mijn socio-professionele re-integratie. Handtekening Vraagstelling Contactgegevens (naam, telefoonnummer en -adres) VDAB/GTB Ziekenfonds Adviserend geneesheer Ziekenfonds Maatschappelijk werk Aanmeldingsformulier RIZIV 25

26 Naam:... RRN:... Medische inschatting door adviserend geneesheer: èènaam adviserend geneesheer:... èèspecialisatie: Geneesheer-specialist in de verzekeringsgeneeskunde en de medische expertise. De aanvrager/bovengenoemde klant heeft (kruis aan wat van toepassing is) géén beperking op de arbeidsmarkt omwille van medische/psychische/psychologische reden wel een beperking op de arbeidsmarkt omwille van medische/psychische/psychologische reden Indien een beperking vul dan onderstaande rubrieken verder aan : èèvul (indien mogelijk) de juiste code in aan de hand van de lijst problematieken voor indicatie van een arbeidshandicap en toekenning recht op BTOM (bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen) zie volgende link Code: bv. H 906 Gediagnosticeerd door: (discipline en naam geneesheer-specialist vermelden) èèbeschrijf de problematiek die zich stelt bij het uitvoeren van de job : Er kunnen meerdere codes vermeld worden. Voor vragen kan u contact opnemen met de servicelijn op het gratis nummer 0800/ of bij de Dienst Arbeidshandicap van uw regio. Datum Handtekening en stempel adviserend geneesheer Aanmeldingsformulier RIZIV 26

27 9 Steekkaart werkgevers Maak een inschatting van de risico s De belangrijkste werkgerelateerde risico s voor personen met een hartprobleem situeren zich in de sectoren of beroepen waar: Steeds meer hartaandoeningen op de werkvloer Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd veruit de belangrijkste doodsoorzaak, zo blijkt uit gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook in Vlaanderen zijn de cijfers overduidelijk: meer dan 1 op 3 sterfgevallen in Vlaanderen is te wijten aan hart- en vaatziekten. Daarmee zijn cardiovasculaire aandoeningen de belangrijkste doodsoorzaak in Vlaanderen. Hart- en vaataandoeningen komen ook bij werknemers veelvuldig voor. Hoge bloeddruk, diabetes en het optreden van hartinfarcten en beroertes behoren tot de belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim. En het is de verwachting dat de impact hiervan blijft toenemen. Omdat de kans reëel is dat een van uw medewerkers vroeg of laat aan een hartaandoening lijdt, delen we graag enkele inzichten vanuit het project Een hart voor Werk. Kan uw medewerker met een hartprobleem terug aan de slag? Uiteraard kunnen niet alle medewerkers met een hartprobleem terugkeren naar hun vroegere werkplek. Wanneer de prognose te slecht is en het risico op herval groot, is de stap naar werk niet haalbaar. Echter, door verbeterde behandelingen in de cardiologische wetenschappen kunnen de meeste hartpatiënten na hun revalidatieperiode hun carrière gewoon terug opnemen. Succesvolle hertewerkstelling hangt in dit geval af van de medewerker zelf, maar ook in grote mate van de manier waarop er op het werk wordt omgegaan met deze medewerker. De aard van het werk/beroep wat iemand doet en de specifieke werkomstandigheden hebben een niet te miskennen impact op de algemene gezondheid van werknemers en dus ook op het hart. Als hier vanuit het bedrijf oog voor is, en aanpassingen kunnen overwogen worden, is de kans op succesvolle re-integratie groot. 1. veel stressoren zijn (ploegenarbeid, overwerk, deadlines, spanningen op het werk, lange verplaatsingen, ) 2. zwaar lichamelijk werk vereist wordt 3. veel lawaaihinder is 4. men vaak blootgesteld wordt aan extreme temperaturen (koude/hitte) 5. men vaak blootgesteld wordt aan trillingen 6. men vaak blootgesteld wordt aan chemisch gevaarlijke of giftige/schadelijke stoffen 7. te weinig bewegingsmogelijkheid is (cfr. zittend werk) Bouw langzaam op Om de kans op succesvolle re-integratie van uw medewerker te verhogen is het aangewezen om te starten met een deeltijdse tewerkstelling en langzaam terug op te bouwen naar een voltijdse tewerkstelling. Zo geeft u uw medewerker de mogelijkheid om zich terug aan te passen aan de werkomgeving en het werkritme en geleidelijk aan weer aan krachten te winnen. Meer info hierover vindt u via press pdf Een medewerker krijgt plots iets aan het hart. 1. Verzeker de veiligheid van uw medewerker en collega s 2. Schakel de hulpdiensten in (bel 112) 3. Pas eerste hulp/reanimatie toe Maak het probleem bespreekbaar Sommige hartpatiënten willen onmiddellijk terug aan de slag en moeten gestimuleerd worden om het een periode rustig aan te doen. Anderen zijn meer geneigd om de terugkeer naar werk uit te stellen (omwille van financiële overwegingen en/of gevoelens van angst en onzekerheid), en hebben dan weer een duwtje in de rug nodig. In het ziekenhuis geven cardiologen en gespecialiseerde hulpverleners een advies in verband met werkhervatting vanuit een medisch oogpunt. In de communicatie over de hertewerkstelling van uw medewerker is het van belang om dit advies bespreekbaar te maken en daarnaast ook na te gaan hoe uw medewerker zijn/haar terugkeer naar werk zelf ziet. Steekkaart werkgevers 27

28 Schakel hulp in Bij twijfel kan u terecht bij gespecialiseerde instanties die u kunnen ondersteunen bij het inschatten van de specifieke risico s voor uw werknemer. Trajectbegeleiders van GTB (Gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding van personen met een arbeidshandicap) kunnen u advies en praktische tips geven bij de realisatie van een succesvolle werkhervatting. Meer info over de dienstverlening van GTB is terug te vinden op Een hartvriendelijk personeelsbeleid loont! Toenemend overgewicht, beweegarmoede en een ongezonde leefstijl leiden ertoe dat steeds meer bedrijven zich bezighouden met gezondheidsstimulering van hun werknemers. Daarom is het noodzakelijk dat bedrijven er voortaan aan denken om een succesvol gezondheidsconcept te integreren in hun managementstrategie. Het voorkomen van arbeidsgerelateerde ziekten draait immers niet alleen om hulp bij stresspreventie en stoppen met roken, maar ook om het aansporen tot gezonde voeding en meer lichaamsbeweging. Zo worden het welzijn, de motivatie en de prestaties van de werknemers bevorderd, welke onmisbare elementen zijn voor een verantwoord en succesvol bedrijf. Uit onderzoek blijkt dat aandacht voor gezondheid binnen bedrijven zijn vruchten afwerpt. Adequate programma s op het werk die gezondheidsgedrag beïnvloeden, dragen bij aan de verbetering van het cardiovasculaire risicoprofiel. Aandacht voor voedingsgewoonten in de werksituatie is belangrijk. Het is mogelijk om met behulp van vragenlijsten inzicht te krijgen in de voedingsgewoonten van werknemers. Bedrijfsfitnessprogramma s zijn hierop gericht en promoten tevens meer beweging binnen de werktijd. Een interventieprogramma waarin ook de partner wordt betrokken, blijkt effectief voor het verbeteren van risicofactoren in leefstijl zoals stoppen met roken, meer ontspanning, cholesterolverlagend dieet en focus op gezondheidscontrole. Preventieve maatregelen 1. Vermijd stress: Stress is één van de belangrijkste werkgerelateerde oorzaken van hartproblemen. Tips om stress te vermijden: -- Verminder de workload door een goed time-management in te voeren; -- Verhoog het verantwoordelijkheidsgevoel van uw medewerkers en geef hen vrijheid op vlak van invulling van de werkzaamheden; -- Voorzie een goede balans tussen vrije invulling van werk en deadlines ; -- Breng de balans tussen inspanning en beloning -- Maak medewerkers bewust van het belang van het bewaken van eigen grenzen, door positieve feedback te geven en door verbetering van de verhoudingen tussen de collega s na te streven. -- Bekijk de mogelijkheid van flexibel werken/ thuis werk -- Bekijk de mogelijkheid om een rustruimte te voorzien 2. Voorzie een defibrillator op de werkvloer: u kan hier levens mee redden! 3. Voorzie een basisopleiding levensreddend handelen voor bepaalde medewerkers en hang noodnummers op goed zichtbare plaatsen. Meer informatie over mogelijke maatregelen voor uw medewerker met een hartaandoening vindt u op de website De methodiek professionele re-integratie van personen met een hartaandoening werd ontwikkeld en uitgetest binnen het ESF-project Een Hart voor Werk. Een Hart voor Werk is een realisatie van SPK vzw, vzw Hartziekte, GTB,RESOC Kempen, VDAB en AZ Turnhout Steekkaart werkgevers 28