Seeds&Services. Ik teel al jarenlang. Rijk Zwaan-rassen: er zit een bepaalde lijn. in waar ik van houd. Geen alles of niks, maar. altijd betrouwbaar.

Transcriptie

1 Tomaat September 2011 Seeds&Services Marcel van den Broek, tomatenteler: Ik teel al jarenlang Rijk Zwaan-rassen: er zit een bepaalde lijn in waar ik van houd. Geen alles of niks, maar altijd betrouwbaar. Wilt u reageren op artikelen uit deze RZ Seeds & Services? Stuur dan een naar m.de.veen@rijkzwaan.nl. Uw reactie wordt zeer op prijs gesteld. Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezeelaan ZG De Lier Nederland Zaadhandel Hollandia nv Westkaai Merksem België Endeavour RZ bewijst zich in de praktijk Cappricia RZ voor lange en rendabele teelt Tastery RZ biedt kwaliteit en zekerheid

2 2 Seeds&Services Tomaat September Inhoud 2 Uitgelicht, Een sterke keten 3 Constant in een flow met krachtige Endeavour RZ 4 Endeavour RZ bewijst zich in de praktijk 6 Met Arvento RZ verwacht ik opnieuw een topproductie 7 Supervoorjaar met altijd betrouwbare Arvento RZ Uitgelicht Constant in een flow met krachtige Endeavour RZ 8 Hoofdrol voor tomaat in samenwerking Rijk Zwaan en Kruidenier Joost van der Voort haalt met Endeavour RZ een hoog oogsttempo. 9 Cappricia RZ voor een lange en rendabele teelt 10 Ervaringen uitwisselen tijdens rondgang Cappricia RZ 12 Roterno RZ past perfect bij onze bedrijfsfilosofie 13 Lyterno RZ ideaal voor de Duitse markt 14 Tastery RZ biedt ons kwaliteit en zekerheid 15 Onze afnemer is heel enthousiast over Confetto RZ 16 In de schijnwerper 17 PPO smaakcijfers Endeavour RZ verdraagt hogere nachttemperatuur 19 Jaarrond een goede smaak met Delioso RZ 20 Een jaar Trial Center Tomato in beeld 22 Rijk Zwaan volledig uitgerust voor GSPP 23 Nieuws, adressen en telefoonnummers Een sterke keten Veredelingsbedrijven, plantenkwekers en telers delen een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Onze onderlinge afhankelijkheid, wordt nog eens extra benadrukt door de introductie van hygiëneprotocol GSPP (Good seed and plant practices). In de productieketen voor tomaat zijn we allemaal even onmisbaar. Zonder veredeling geen zaden, zonder opkweek geen plantje en zonder teelt geen tomaten. Die afhankelijkheid is vooral iets positiefs. Door onze specialismen te combineren, zijn we immers gezamenlijk verantwoordelijk voor een lekker, gezond en schoon product in het schap. Als er érgens in de keten iets fout gaat, kan dat grote gevolgen hebben voor het eindproduct. Dezelfde verantwoordelijkheid en afhankelijkheid gelden ook bij implementatie van GSPP. In een artikel in deze Seeds & Services is te lezen dat Rijk Zwaan, net als collega-veredelingsbedrijven, er alles aan gedaan heeft om een zo hoog mogelijk hygiëneniveau te bereiken. Ook worden er stappen genomen door de plantenkwekers en vervolgens is het aan u, de teler. Pas als de hele keten werk maakt van hygiëne, en daar zo nodig de investeringen voor doet, heeft hygiëneprotocol GSPP echt zin. Uit eigen ervaring weten we bij Rijk Zwaan dat het bereiken van een hoog hygiëneniveau vraagt om kennis, doorzettingsvermogen en discipline. Eigenschappen die in de tomatenwereld ruimschoots aanwezig zijn. Marcel Barten Managing Director Rijk Zwaan Nederland In de semi-gesloten kas van Prominent staan dit seizoen voor het eerst grove trostomaten. Hoewel teeltverantwoordelijke Joost van der Voort vanuit de cocktailtomaten best even moest omschakelen, kreeg hij het gewas al snel in balans. Met dank aan Endeavour RZ, die een goede productie combineert met een prima kwaliteit. Van der Voort koos het ras Endeavour mede vanwege zijn groeikracht. De semi-gesloten kas kan in de zomer heel generatief werken, zodat ik een krachtig gewas nodig heb. Endeavour biedt daarnaast twee hele belangrijke voordelen: hij heeft een groot productiepotentieel en is sterk tegen scheuren. Hoog tempo Omdat de teler startte met een niet al te sterke plant, begon hij met een redelijk rustig tempo. Daarna heb ik de snelheid echter opgevoerd en kwamen we echt in een flow terecht. Met een niet te lage voornacht hebben we constant op kracht gewerkt. Ik wilde de tros echter ook weer niet té sterk hebben. De uitdaging was voldoende snelheid in het gewas te houden en productieverlies te voorkomen. De teler hield het gewas daarom ook goed open. Vrij snel na het bijhouden van de dief zijn we begonnen met het weghalen van een blaadje uit de kop. Verder hebben we de eerste 7 trossen gebeugeld. Met deze teeltstrategie zijn zowel productie als kwaliteit het hele seizoen al dik in orde. De allereerste tros groeide nog wat moeizaam uit, maar vanaf dat moment is de kwaliteit super. Met 155 gram is het gemiddeld vruchtgewicht prima, de tomaten zijn mooi hoogrond en scheuren hebben we niet gezien. Ook het gewaswerk valt de teler heel erg mee. Het dieven en draaien gaat heel soepel, door de gunstige trosopbouw snoeit hij heel makkelijk en met knippen hebben we extreem weinig afval. We komen zelfs op een oogsttempo van 500 kilo per uur. Terugsnoeien Een aandachtspunt van Endeavour is wel het moeizaam doorkomen van de dief, maar met een goed daarop afgestemd teeltregime, groeide de extra stengel bij Van der Voort uiteindelijk prima door. Het heeft dan ook geen nadelig effect gehad op uitgroei en productie. Vanaf week 19 hebben we ongeveer 6 trossen op 4 vruchten gesnoeid. Nu was dat een curatieve actie, maar een volgende keer zou ik dat preventief doen. Terugsnoeien kost immers geen productie. Op 5 blijven snoeien en daar een donkere periode overheen krijgen, doet dat wel. Als één van de twee leerbedrijven van telersvereniging Prominent doet Van der Voort dit seizoen een residuvrije proef. Hoewel Endeavour niet resistent is tegen meeldauw, en het gewas in de semi-gesloten kas toch wel extra gevoelig blijft, kan ik het met een biologisch middel prima onder controle houden. Ook van Botrytis heb ik nauwelijks last. De rest van de teelt ziet Van der Voort dan ook vol vertrouwen tegemoet. Als ik volgend jaar weer voor tros grof ga, kies ik zeker weer voor Endeavour. Met de kennis van nu denk ik dan een nóg beter resultaat te kunnen halen. Endeavour RZ Prominent Groeneweg II BV s-gravenzande 3,4 ha Zaaidatum: 6 nov Plantdatum: 29 dec geënt getopt Plantdichtheid: 1,95 st./m 2 (eind: 3,8 st./m 2 ) Eerste productie: 22 maart 2011 Productie t/m wk 35: 50,0 kg/m² Gem. vruchtgewicht: 155 g

3 4 Seeds&Services Tomaat September Endeavour RZ bewijst zich in de praktijk Op woensdag 17 augustus vond in het Trial Center Tomato van Rijk Zwaan een open middag plaats die geheel in het teken stond van Endeavour RZ. De aanwezige telers toonden veel interesse in het ras, dat dit jaar al door verschillende bedrijven geteeld word. Een aantal van hen deelt op deze pagina s hun ervaringen. A en B Kwekerijen, Berkel en Rodenrijs Uniformer en steviger Leon Stolk: Met Endeavour maken we dit jaar een grote kwaliteitsslag; het product is met name uniformer en steviger. Door de grovere vruchten en hogere trosaanmaak liggen we ook voor in productie. Belangrijk vinden we daarnaast dat er nog helemaal geen tomaten in de klasse I-2 zijn gegaan. Al het hele seizoen zijn de vruchten keihard en scheuren doen ze nooit. Een ander voordeel is dat Endeavour netjes langs het touw groeit, waardoor de plant makkelijk indraait. Kwekerij A. de Bruijn & Zn, Maasland Vijf stappen vooruit Sander Solleveld: Als ik het grote voordeel van Endeavour in een paar woorden moet omschrijven is dat niet zo moeilijk: geen scheuren. Vergeleken met ons vorige ras zetten we in kwalitatief opzicht vijf stappen vooruit, terwijl de productie gewoon goed is. Het zijn lekker harde tomaten en het vruchtgewicht is met 155 tot 160 gram prima. Grover hoeft niet, want er passen nu altijd 7 trossen in een doos, dat is perfect. Wat ook heel positief is; de planten gaan niet slap na het indraaien. Kwekerij Greenway, De Lier Vruchtgewicht boven verwachting Richard Volkering: Vorig jaar hadden we in het najaar veel kwaliteitsproblemen en deed Endeavour het in een proefpad goed. Omdat we zeker waren van zijn goede productie en zijn ongevoeligheid voor scheuren, durfden we het hele bedrijf dit jaar vol te zetten. In de praktijk blijkt het ras vele voordelen te hebben. Hij is duidelijk arbeidsvriendelijker en de grootste meevaller is zijn grofheid. Ik had hem fijner verwacht, maar met op dit moment 165 gram en uitschieters naar 180 is hij zelfs grover dan mijn vorige ras. Jan van Marrewijk, Vierpolders Kwaliteitsverschil komt er uit Ton van der Sande: Wij hebben Endeavour dit jaar in 1/3 van de kas geplant, omdat we wilden kijken of we met een nieuw ras een nog betere kwaliteit zouden krijgen. Inderdaad doet hij het kwalitatief het hele jaar al goed. Het ras is relatief sterk tegen Botrytis en van virus-print hebben we geen last. Kanttekening is bij ons wel dat er meer arbeid inzit; zowel op de kar als met oogsten zie je een lagere norm. Endeavour heeft het hele jaar een hogere plantbelasting, er hangt altijd een tros meer aan. Kwekerij Van Adrichem, De Lier Pepino-print toont hij niet Stefan van Adrichem: Binnen onze vereniging doen we veel houdbaarheidsproeven en daar komt Endeavour prima uit. Na 10 dagen zijn zowel de vruchten als de groene delen nog stevig en fris. Verder is het een belangrijk voordeel hoe hij met virus omgaat. Hij is goed door de moeilijkste periode heen gegroeid en toont geen print op de vruchten. We zien alleen wel eens een opengescheurd vruchtje. Qua arbeid presteert het ras prima: de plant groeit netjes langs de draad, wat ideaal is voor het dieven en draaien.

4 6 Seeds&Services Tomaat September Met Arvento RZ verwacht ik opnieuw een topproductie Supervoorjaar met altijd betrouwbare Arvento RZ Jack van Schie (rechts) met teeltadviseur Kees de Jong. Drie jaar geleden schakelden de broers De Bakker over op Arvento RZ. Vergeleken met hun vorige ras betekende dat vooral een vooruitgang in kwaliteit. Ook de productie is echter al drie jaar uitstekend. Met een generatieve teeltwijze verwachten de telers zelfs uit te komen op een topproductie zoals die in Omdat hij relatief oude glasopstanden heeft en geen WKK, start Jos de Bakker de teelt meestal met een relatief grote plant. Daarnaast kiest de teler al jaren voor een wijde stengelafstand: hij plant op 50 centimeter en houdt in week 11 bij 1 op de 6 stengels een extra stengel aan. Die strategie past prima bij Arvento, weet De Bakker inmiddels. De afgelopen jaren ben ik er achter gekomen dat je het ras behoorlijk generatief kunt sturen. Ik doseer dan ook ruim CO 2 en houd een relatief hoge EC aan. Bij de start druppel ik 4,5 mee en tot 1 maart probeer ik de EC in de mat op 4 te houden, zeker gezien mijn vaste folie. Het is trouwens belangrijk de ph rond de 6 te houden, zodat de spoorelementen goed worden opgenomen. Blad-/stengelverhouding Ook qua temperatuur vraagt Arvento om een generatieve aanpak, vervolgt de teler. Vanaf de start heb ik meteen een voornacht van 16 graden ingesteld en s middags mag de temperatuur best oplopen. Pas na de langste dag ga ik in Jos de Bakker is Arvento RZ steeds generatiever gaan sturen. de middag weer wat koeler zitten. Een blaadje uit de kop weghalen is bij De Bakker niet nodig. Dat is het voordeel van een wijde stengelafstand. Wel zorg ik ervoor dat het gewas onderin goed schoon blijft, met 14 bladeren blijft de blad-/stengelverhouding goed in balans. Verder verwijder ik tot half mei de lege trossen omdat Arvento best wel gevoelig kan zijn voor Botrytis. Goede oogstprestatie De Bakker wil zijn productie halen met grofheid en oogst dan ook het liefst B-tomaten. De eerste tros snoei ik op 6 vruchten en tros twee en drie punt ik. Mijn streven is aan het begin van de teelt op 90 gram te zitten en vanaf week 20 naar de 110 gram te gaan. Hoewel hij dit seizoen even onder de 90 dook, door het donkere weer, werd dat later in de teelt ruimschoots gecompenseerd. In de eerste weken van juni zat ik op 114 gram. Dat is ook goed voor de oogstprestatie en daarmee het arbeidsplaatje. De groeikracht van Arvento zorgt namelijk wel voor wat extra arbeid. Normaal wil het ras nog wel eens last hebben van slappe koppen, maar dat toont hij dit seizoen opvallend weinig! Volgend seizoen zal De Bakker waarschijnlijk weer voor Arvento kiezen, met opnieuw een ruime stengelafstand. Zeker tot 1 augustus kom je daar het verst mee. Daarna is de uitdaging om de trossen voldoende lang te houden. Door vanaf nu iets koeler te gaan telen moet dat weer lukken. Als je met Arvento eenmaal boven de 100 gram zit, kom je daar niet snel meer onder. Arvento RZ Gebr. B.L. de Bakker Wateringen 3,7 ha Zaaidatum: 4 nov Plantdatum: 27 dec Plantafstand: geënt getopt 2,5 st./m² (eind: 2,9 st./m²) Eerste productie: 14 maart 2011 Productie t/m wk 35: 47,2 kg/m² Jack van Schie koos Arvento RZ drie jaar geleden om een kwaliteitsslag te slaan. Inmiddels teelt hij hem voor het derde seizoen en heeft het ras niet veel geheimen meer voor hem. Met een generatieve sturing, en met dank aan het mooie voorjaar, is hij dit seizoen op weg naar een zeer goed productieresultaat. Arvento is met name heel betrouwbaar, vindt Van Schie. Het ras is erg sterk tegen meeldauw, geeft altijd mooie, stevige vruchten en is redelijk arbeidsvriendelijk. Verder is het een hele sterke groeier, die je het hele jaar door generatief moet sturen. Zeker dit seizoen zorgde deze aanpak voor een heel goed voorjaar. Doordat we zoveel licht hadden konden we echt op het randje telen. Door veel CO 2 te doseren en voldoende voeding mee te geven, had ik in mei en juni hele hoge producties. Dat zorgt nu voor een voorspong van 2 kilo op vorig jaar. Activeren Hoewel het klimaat vanaf maart dus een paar maanden lang super was, waren de omstandigheden in de eerste drie maanden van de teelt juist lastig. Met dat donkere weer was het constant zoeken naar wat de plant aankon, herinnert Van Schie zich. Voldoende activeren maar niet over de kling jagen, dat was het streven. Ik heb alleen midden op de dag een piek gegeven, maar verder de etmalen zo veel mogelijk gedrukt. Uiteindelijk pakte deze strategie dus goed uit. De productie kwam flink op gang en de kwaliteit bleef constant heel goed. Ik heb wel wat virus, maar dat toont hij slechts beperkt op de vruchten. Verder is ook het vruchtgewicht prima. In mei liep dat op tot maximaal 117 gram en nu zit ik op 103 tot 105 gram. Dat is netjes. Hoewel de teler inmiddels een aardige blauwdruk heeft voor de teelt van Arvento, waren er dit seizoen wel nog wat verschillen met vorig jaar. Ik heb nu duidelijk minder last van Botrytis. Deels ligt dat aan het klimaat, maar ik heb er ook voor gekozen om wat langer door te gaan met lege trossen te verwijderen. Dat werpt duidelijk zijn vruchten af, uiteindelijk ook voor de productie. Een ander verschil is dat hij pas vanaf augustus een blaadje uit de kop weg hoefde te halen. Vorig jaar deed ik in mei ook nog 1 of 2 rondjes, maar dat was nu niet nodig. Verder heb ik dit jaar de eerste 8 trossen gebeugeld en bij de eerste tros de puntvrucht eraf Arvento RZ Jack van Schie Bleiswijk 5,5 ha Zaaidatum: 23 okt Plantdatum: 9 dec Plantdichtheid: geënt getopt op 2 e /3 e blad 2,5 st./m 2 (zomer: 3,3 st./m 2 ) Eerste productie: 5 maart 2011 Productie t/m wk 35: 51,8 kg/m² Gem. vruchtgewicht: 103 g gehaald om bonken te voorkomen. Dat ging prima. Vierde jaar Het enige minpunt van Arvento blijft voor Van Schie dat het ras een gevoeligheid heeft voor koploosheid. Ik overweeg dan ook om volgend jaar te gaan enten op de zaadlobben, zodat ik ook met een wat uniformer gewas start. In ieder geval is de kans groot dat de teler volgend jaar zijn vierde jaar Arvento ingaat. Er is nu eenmaal geen ras dat met dezelfde kwaliteit een hogere productie geeft.

5 8 Seeds&Services Tomaat September Hoofdrol voor tomaat in samenwerking Rijk Zwaan en Kruidenier In 2010 lanceerde Rijk Zwaan Sensational Flavours, een productlijn met rassen die zich onderscheiden door een bijzondere en constante smaak. Kruidenier kan zich helemaal vinden in dit concept en startte een samenwerking met Rijk Zwaan. Een hoofdrol is weggelegd voor tomatenrassen Elanto RZ en Roterno RZ. Kruidenier is een groothandelsbedrijf dat zich met name op de foodservicemarkt richt. Wekelijks worden zo n afnemers voorzien van een totaalpakket aan versproducten, waarbij wordt gestreefd naar transparantie, betrouwbaarheid en duurzaamheid. Om deze ambitie te kunnen waarmaken, maakt Kruidenier duidelijke keuzes. Met name op gebied van groenten en fruit, waarvan de sourcing in handen is van InterVers, een 100 procent dochter van Kruidenier. Corné Ooms is hiervoor verantwoordelijk: We zijn heel selectief in het aantal keurmerken dat we voeren, maar durven wel ergens volledig voor te gaan. Dat geldt bijvoorbeeld voor onze bananen. Die dragen bij ons altijd het fair trade en het biologisch keurmerk, iets anders hebben we niet. Op 19 april verzamelden de betrokken partners zich bij Kruidenier voor de officiële kick-off. Nieuwe benadering Om ook op gebied van smaak aan de hoge (eigen) eisen te voldoen, heeft Kruidenier bewust gekozen voor Sensational Flavours, de productlijn van Rijk Zwaan met rassen die zich onderscheiden door een bijzondere smaakbeleving. Ooms legt uit hoe het contact met Rijk Zwaan tot stand is gekomen. Bij de traditionele manier van inkopen kies je voor een bepaald handelsbedrijf, zonder dat je weet welke telers er achter zitten, laat staan welk ras. Grip krijgen op de smaak is dan erg moeilijk. We zijn daarom teruggegaan naar de basis: het veredelingsbedrijf. Daar worden immers de rassen ontwikkeld die de basis vormen voor een goede smaak. Samen met Rijk Zwaan hebben we vervolgens een groep telers geselecteerd die de producten voor ons telen. Doordat we het gezicht achter de teler kennen, zorgen we voor veel transparantie en korte lijnen. Bovendien hebben we in de selectie van telers soms ook duurzaamheidsaspecten mee kunnen nemen. Het aardwarmteproject van de tomatentelers Gebr. Duijvestijn, telers van Elanto, past bijvoorbeeld helemaal bij ons gedachtegoed. Uitgebreid onderzoek Vanuit Rijk Zwaan werd het project begeleid door ketenmanager Maarten van der Leeden. Hij weet dat smaak een ingewikkeld fenomeen is: Vaak staren afnemers van tomaten zich te veel blind op brixwaarden, terwijl bijvoorbeeld ook aromatische stoffen en mondgevoel een belangrijke rol spelen. Bij Rijk Zwaan doen we daarom uitgebreid onderzoek naar smaak. We combineren sensorisch onderzoek door middel van getrainde smaakpanels met consumentenonderzoek en laboratoriumonderzoek. Met die drie pijlers kunnen we de smaak van een ras echt onderbouwen! Naast de rassenkeuze speelt ook de teeltwijze een belangrijke rol. Het telen van een ras voor het beste smaakresultaat gaat vaak niet samen met de hoogst mogelijke productie, legt Van der Leeden uit. Ook daarom is het een voordeel dat Kruidenier kiest voor een vaste groep telers. Die weten hoe ze de maximale smaak uit een ras moeten halen en zullen daar ook gemotiveerd voor zijn. Ze hebben er immers bewust voor gekozen een ras uit de Sensational Flavours-lijn te telen. Cappricia RZ voor een lange en rendabele teelt Cappricia RZ is nu al enkele jaren hoofdras in het segment trostomaat midden. Het ras maakt een lange teelt mogelijk en zorgt voor veel zekerheid: met Cappricia heerst er rust op het bedrijf. Productie en kwaliteit Cappricia staat garant voor een uitstekende kwaliteit en een goede productie. Telers die ervaring hebben met het ras noemen vooral de volgende sterke punten: Cappricia is mooi rood te oogsten. Dit komt de smaak ten goede. De trossen zijn altijd vlak en laten zich daardoor gemakkelijk in de eindverpakking leggen. Ook in de zomerperiode zijn de trossen bijna altijd goed op 6 vruchten te snoeien. Vergeleken met andere niet-meeldauwresistente rassen gedraagt Cappricia zich opvallend sterk tegen meeldauw. Door zijn sterke uithoudingsvermogen is Cappricia uitermate geschikt om lang door te telen. Tot na de kerst kan geoogst worden. Cappricia is vrijwel ongevoelig voor scheuren, waardoor oogsten van groene punten vrijwel niet aan de orde is. Bovendien hoeft de oogstfrequentie in scheurgevoelige perioden niet te worden opgevoerd, wat tijdens grote weersovergangen voor veel rust zorgt. Ook is de oogstprestatie hierdoor hoog. De jaarproductie van Cappricia is heel goed en de najaarsproductie is zelfs uitmuntend. Cappricia vraagt niet om extra energie en is goed te telen met een scherm. Ook een dubbel scherm en een foliescherm behoren tot de mogelijkheden. Maximaal rendement Hoe langer er ervaring is met een ras, des te beter de resultaten vaak worden. Bij Cappricia zijn de volgende teelthandvatten in de loop der tijd steeds duidelijker naar voren gekomen: Nieuwe Cappricia-telers onderschatten in het eerste jaar de groeikracht van het ras. Hoe langer een teler Cappricia kent, des te generatiever hij hem vaak stuurt. Cappricia komt het beste tot zijn recht met een flink generatieve sturing. Bijvoorbeeld met een voornachtverlaging van 14 C, in combinatie met een flinke middagverhoging. Afhankelijk van de periode van het jaar, mag de temperatuur oplopen tot 24 of maximaal 28 C. Een kleine ochtenddip is prima bij Cappricia, maar een lange of diepe ochtenddip is niet nodig en kan bij Cappricia zelfs vegetatief werken. Op momenten met veel instraling of bij schralere omstandigheden kan een ruime hoeveelheid water worden gegeven. Het vruchtgewicht van Cappricia neemt dan toe. Cappricia moet niet te zwaar worden weggezet. Een generatievere, niet te zware gewasstand geeft kortere, beter afbuigende trosstelen en aanzienlijk minder kniktrossen. Een ruime CO 2 -dosering maakt Cappricia gemakkelijk generatiever, zonder dat hij kracht inlevert. Zowel in het voorjaar als in het najaar is het belangrijk om het gewas voldoende open te houden. Dit zorgt voor gemak en een hoger vruchtgewicht. Door zijn krachtige gewas heeft Cappricia geen moeite met een hoge plantbelasting. De vruchten van Cappricia zwellen tijdens het doorkleuren verder door. Voldoende rood oogsten geeft daardoor extra productievoordeel.

6 10 Seeds&Services Tomaat September Ervaringen uitwisselen tijdens rondgang Cappricia RZ Hans Aerts, Velden (2 e jaar Cappricia RZ) Hoger vruchtgewicht Na een aantal jaren Mecano RZ te hebben geteeld, ben ik vorig seizoen overgeschakeld naar Cappricia. Met behoud van dezelfde goede kwaliteit, was het de bedoeling met dit ras een iets hoger vruchtgewicht te bereiken. Waar dit er vorig jaar nog niet helemaal uitkwam, lukt dat me dit jaar wel. Ik heb dan ook geleerd wat generatiever te telen, door ruimer water te geven en een wat groter dag-nachtverschil aan te houden. Nu zit ik tot nu toe gemiddeld op een vruchtgewicht van 115 gram. Zeker voor een snelle teler als ik is dat prima! Op donderdag 16 juni vond in Noord-Limburg een rondgang plaats met Cappricia RZ-telers. Hoewel dit ras inmiddels al jaren meegaat, is er nog altijd genoeg te leren. Op deze pagina geeft teeltadviseur John Verbruggen zijn visie, daarnaast laten we de aanwezige telers aan het woord. Over de plantbelasting Na de gebruikelijke afname van de plantbelasting, loopt deze rond dit moment weer op. Dat is niet wat we nastreven. Een gevolg van de weersomslag, in combinatie met een afgenomen oogstfrequentie. Om de nieuwe trossen bovenin zo sterk mogelijk te houden, is het zaak de plantbelasting niet te ver te laten oplopen. Bovendien moet de hergroei die zal ontstaan na het afnemen van de plantbelasting goed worden gemanaged en in een generatieve richting, dus op de vruchten worden gestuurd. Dit gaat veel gemakkelijker met sterke trossen. Teeltadviseur John Verbruggen (2e van links) bespreekt de teelt van Cappricia RZ. Over het snoeibeleid In de lichte periode zijn een aantal zware trossen aangemaakt, tot wel 800 gram. Maar inmiddels worden de vruchten weer wat fijner. Bij sommige trossen komt de laatste bloem na de weersomslag wat minder spontaan en wordt al op 5 gesnoeid. Om alles al op 5 te snoeien is het eigenlijk nog te vroeg. De trossen zijn nu even niet allemaal super, maar gezien het weer en de hoge plantbelasting valt het zeker niet tegen. Nu de nachten iets minder warm zijn, zie je in de tros die nu gaat zetten meteen verbetering in aantal bloemen en sterkte. Over de watergift Na de warme en zonnige periode in april en mei, is het tijdens deze regenachtige periode in juni even oppassen met de watergift. In de voorgaande periode kon je Cappricia bijna niet teveel water geven. Met het wisselvallige weer van nu is het weer opletten en de situatie per dag bekijken. Te droog staan is sowieso niet goed, waarbij de vruchtkleur een goede indicatie is. Zodra je de vruchten donkerder groen ziet worden zit je te krap. Dit kan dan ten koste gaan van het gemiddeld vruchtgewicht. Over de gewasstand Op deze gewassen komt nu weer hergroei, zodat het belangrijk is niet overdreven in het blad te raken. Binnenkort kan bij de meeste gewassen het beste weer een blaadje uit de kop worden weggenomen, om te voorkomen vanaf augustus ongewenste vegetativiteit te krijgen. Staat Cappricia te zwaar, dan worden de trosstelen langer. In een extreem warme week kan altijd onderin nog een blaadje extra blijven zitten. Als je van onderin het gewas naar boven kijkt, moet je de bladeren niet langer zien worden: dat is een goede indicatie. Eric Geurts, Oirlo 4 e jaar Cappricia RZ Dennis op t Veld, Belfeld (3 e jaar) Meer kilo s, minder arbeid Cappricia vind ik vooral een heel veilig ras. Hij kan een stootje hebben en je hoeft geen rare capriolen uit te halen. Ook de kwaliteit is altijd goed en wanneer je last hebt van virus toont hij dat maar beperkt op de vruchten. Hoewel je met Cappricia ook vroeg kunt starten, hebben we niet het idee dat je van een hele vroege zaaidatum veel extra profijt hebt. Je bent dan niet veel eerder op de markt. Wat wel heel goed uitpakt is om een iets generatievere teeltlijn aan te houden, dat geeft meer kilo s en minder arbeid! Eric Geurts, Oirlo 4 e jaar Cappricia RZ Eric Geurts, Oirlo (4 e jaar) Veel regelmaat Toen ik een jaar of 5 geleden voor het eerst besloot te gaan enten, was Cappricia daarvoor het meest geschikt. Het ras combineert een goede productie met een prima kwaliteit en smaak. Het enige nadeel is dat je niet zo vroeg aan de markt bent. Een belangrijk voordeel van het ras vind ik wel dat je een vrij rustige teeltlijn kunt aanhouden; als je eenmaal regelmaat gevonden hebt, gaat het verder bijna vanzelf. Natuurlijk leer je elk jaar nog bij, maar in grote lijnen weet ik inmiddels prima hoe het ras reageert. Bart van Wylick, Venlo (3 e jaar) Keuze voor kwaliteit Met de goede smaak, de prima trosopbouw en de mooie rode kleur kies ik Cappricia vooral om de goede kwaliteit. Bovendien hebben we de teelt van het ras steeds meer geoptimaliseerd, door steeds wat generatiever te telen. Vooral aan het begin van het seizoen is het belangrijk het gewas goed generatief weg te zetten. Dan voorkom je kniktrossen en daar heb je de rest van het jaar de voordelen van, zowel voor het vruchtgewicht als voor de kwaliteit. Een nadeel van het ras vind ik de hergroei van de scheuten.

7 12 Seeds&Services Tomaat September Roterno RZ past perfect bij onze bedrijfsfilosofie Lyterno RZ ideaal voor de Duitse markt Marcel van den Broek Arjo van der Wel Arjo van der Wel teelt al voor het zesde jaar Roterno RZ. Het ras past dan ook nog altijd perfect bij zijn bedrijf én zijn persoonlijke ambities. In combinatie met een paar vaste afnemers, een kwaliteitslabel en een eigen kleinpakmachine, kan hij met Roterno doen wat hij zo graag doet: zich onderscheiden in de markt. Arjo van der Wel over onderstam Stallone RZ: De laatste twee jaar telen we Roterno op Stallone RZ. Doordat die onderstam net wat generatiever is, kunnen we perfect ons vruchtgewicht halen. Telersvereniging Tomaten Gaertner Rheinland en haar afnemer veiling Landgard gaan voor kwaliteit. Dat betekent onder meer dat tomaten niet te grof mogen zijn, want daar zit de Duitse consument niet op te wachten. Lyterno RZ voldoet perfect aan die eis. Dit jaar wordt het ras onder meer geteeld door Marcel van den Broek. Marcel van den Broek over onderstam Stallone RZ: Een onderstam met net wat meer generatieve groeikracht. Ook onder Cappricia RZ zou hij het volgens mij heel goed doen. Een groot deel van het product van Van der Wel wordt verpakt in pondverpakkingen en gaat naar afnemers die zich richten op het hoogste segment. Onze uitdaging is zo goed mogelijk aan de wensen van die afnemers te voldoen. Dat betekent bijvoorbeeld een constant vruchtgewicht van rond de 90 gram. Aangezien de eisen van de afnemer steeds strenger worden, stelt de teler zijn hele teelt in het teken van Roterno RZ Arjo van der Wel Wateringen 3 ha Zaaidatum: 14 nov Plantdatum: 30 dec Plantdichtheid: geënt getopt 2,5 st./m 2 (vanaf week 9: 3,8 st./m 2 ) Eerste productie: week Productie t/m wk 35: 36,5 kg/m² Gem. vruchtgewicht: 89 g smaak en kwaliteit. We streven dus altijd naar een krachtige en generatieve gewasstand. Hoge etmalen Om het gewas bij de start meteen goed weg te zetten, kiest de teler vanaf dag één voor een generatieve sturing. De voornacht stel ik in op 13 à 14 graden en in de middag mag de temperatuur oplopen naar 26 graden. Verder probeer ik de plant te beheersen via de watergift. Omdat Van der Wel de eerste tros eraf haalt, is het bereiken van een voldoende hoog etmaal extra belangrijk. De uitdaging is elke keer weer om de plant in een goed ritme te krijgen. Voor volgend jaar denk ik er over om een vast folie aan te leggen, om voor het kleine plantje een beter groeiklimaat te krijgen. Of we starten met een wat grotere plant. Omdat de eerste tros eraf gaat, kan Van der Wel daarna elke tros op 6 vruchten snoeien. Dat houden we vervolgens ook de hele teelt vol. In week 29 toppen we de plant terug, zodat die tot kerst voldoende energie heeft. We voorkomen daarmee het ontstaan van kniktrossen of gele stengels en blijven op gewicht. Voor Van der Wel blijft het opvallend hoe constant de productie van Roterno is. Hij maakt gewoon altijd een tros in de week en heeft altijd een hoge plantbelasting. Wel is het zaak om op tijd, ongeveer vanaf week 18, de etmalen weer te verlagen. Hoewel hij altijd krachtig toont, vraagt onze hoge plantdichtheid erom op tijd weer op kracht te gaan werken. Alle kanten op Met Roterno als ras en zijn inmiddels bekende teeltwijze, oogst de teler het hele seizoen mooie, stevige en vlakke trossen, met vruchten die een goede brixwaarde hebben. Hoewel de afzetsituatie op het moment van het interview ver beneden peil is vanwege de EHEC-crisis blijft Van der Wel dan ook kiezen voor Roterno. In dit segment is het nog steeds de beste tomaat. De eerste ervaringen met Lyterno deed Van den Broek al op in 2008, het eerste jaar dat hij in productie was op zijn nieuwe bedrijf. Ik had toen een rijtje Lyterno tussen Cappricia RZ staan, maar dat ras vraagt toch om een wat andere teeltlijn. In 2010 deed ik nog eens een proef en heb ik hem ook bij andere telers gevolgd, toen viel hij me pas echt op. Met name de mooie vlakke trossen, de donkerrode vruchten en het hoge lycopeengehalte. En in Lyterno RZ Marcel van den Broek Teler te Straelen-Broekhuysen (D) 4 ha Zaaidatum: 26 okt Plantdatum: 13 dec Plantafstand: 1 op 1 geënt 1,75 st./m² (eind: 3,5 st./m²) Eerste productie: 14 maart 2011 Productie t/m wk 35: 37,2 kg/m² smaaktesten komt hij er gewoon altijd als beste uit! Verder optimaliseren Hoewel Lyterno dus om een iets andere teeltlijn vraagt dan Cappricia, mag het ras minstens zo fors worden aangepakt, weet de teler. Omdat hij vrij gemakkelijk gewas maakt, heb ik met 36 centimeter zelfs nog voor een iets ruimere plantafstand gekozen. Een nadeel is alleen dat we hier op kolen stoken en daarom wat zuiniger doen met CO 2. Door meer assimilaten in de vruchten te stoppen, bijvoorbeeld via CO 2, denkt de teler de productie dan ook nog verder te kunnen optimaliseren. Ook zou ik bij een volgende teelt misschien nog een extra blaadje uit de kop halen, nu hebben we dat van 1 februari tot 1 april gedaan. Makkelijk werken Omdat Lyterno een iets langere trossteel heeft dan Cappricia, ging Van den Broek dit seizoen wat langer door met beugelen; ongeveer tot week 20. De eerste tros werd op 5 vruchten gesnoeid, de rest allemaal op 6. De vruchten kleuren makkelijk door en ze scheuren niet. Bovendien zorgt zijn vroegheid en snelle groei ervoor dat je over een heel seizoen toch wel minstens 2 trossen meer kan oogsten dan bij Cappricia. Hoewel die lengtegroei wel voor wat extra arbeid zorgt, is Lyterno per saldo toch een arbeidsvriendelijk ras. Het snoeien en indraaien gaat heel makkelijk en je kunt het blad makkelijk plukken. Wel is Lyterno wat gevoeliger voor een bladrandje, zodat het belangrijk is s ochtends op tijd op temperatuur te zijn. En in maart zorg ik er bij een dicht scherm voor dat de ramen altijd op een klein kiertje staan. Wat Van den Broek betreft is Lyterno een echt Rijk Zwaan-ras. Die teel ik al jaren: er zit een bepaalde lijn in waar ik van houd. Geen alles of niks, maar altijd betrouwbaar. Je ziet ook dat de rassen in de loop van de tijd steeds generatiever zijn geworden. Lyterno gaat daar in mee en past prima op mijn bedrijf!

8 14 Seeds&Services Tomaat September Tastery RZ biedt ons kwaliteit en zekerheid Onze afnemer is heel enthousiast over Confetto RZ Ralph Steegh Theo Groenewegen teelde 12 jaar geleden al voor het eerst tros-cherrytomaten en was daarmee een pionier in een echt nichesegment. Inmiddels is zoon Rob in het bedrijf gekomen en is tros-cherry nog steeds het segment. Voor het tweede jaar telen ze nu Tastery RZ. Dit ras heeft een aantal belangrijke pluspunten. Vitom, zoals het bedrijf officieel heet, teelt op 2 locaties tros-cherrytomaten. In de niet-belichte kas staat sinds vorig jaar Tastery. Met name in die kas had ons andere ras veel last van gele stengels. Dat is zonde, want juist in het najaar kun je vaak goede prijzen krijgen. Bovendien is zoveel uitval niet best voor je gemoedstoestand, aldus Tastery RZ Vitom De Lier 3,9 ha Zaaidatum: 3 nov Plantdatum: 6 dec Plantafstand: 1 op 1 geënt 1,7 st./m² (eind: 4,2 st./m²) Eerste productie: 14 maart 2011 Productie t/m wk 35: 21,2 kg/m² Gem. vruchtgewicht: 20 g Rob Groenewegen vindt de trossen van Tastery RZ mooi vlak en uniform. Rob Groenewegen. Met Tastery heeft de teler nu meer zekerheid. Vorig jaar kwam ik uit op 32 kilo en ik denk dat dit jaar weer te halen. Zeker omdat ik nu voor een wat andere teeltlijn heb gekozen. Tastery kan overdag hoge temperaturen verdragen en doet het goed bij koude nachten. Pas als je daar op stuurt, kun je de maximale productie uit het ras halen. Snel in balans De teler hield de planten dit jaar tot 1 januari naast het gat. Na een vlak begin schakelde hij om naar een relatief koude voornacht, waarmee het gewas snel in balans kwam te staan. Al vanaf de eerste productie, op 14 maart, regelde het gewas zichzelf prima. Snoeien doen we bij Tastery niet, hij geeft altijd 13 à 14 vruchten. Dat enkele groene puntje halen we er met oogsten wel af, dat scheelt heel wat werk. Tastery breekt wel wat moeilijker blad, maar de oogstprestatie is juist weer heel goed. Het trosgewicht is met 275 gram namelijk behoorlijk hoog. De meeste tomaten van Vitom gaan naar afnemers in Engeland en in mindere mate naar Scandinavië en Duitsland. Naast een goede smaak, willen zij het liefst een vruchtgewicht van tussen de 18 en 22 gram en vooral geen gescheurde tomaten. Tastery voldoet hier prima aan, weet Groenewegen. Het enige nadeel is dat de eerste twee trossen wat moeizamer doorkleuren. Verder zijn de trossen mooi vlak en uniform. Het verschil tussen de eerste en laatste aangemaakte vrucht is hooguit 5 gram, wat een groot voordeel is bij het inpakken. Een ander pluspunt is dat hij vrij goed bestand is tegen meeldauw. Daardoor blijven de kroontjes ook in het handelskanaal mooi groen. Eerder in productie Hoewel Vitom op zoek blijft naar iets nieuws, om zich weer echt mee te kunnen onderscheiden in de markt, lijkt Tastery volgend seizoen weer terug te keren op het bedrijf. Wel zal Groenewegen dan voor het eerst kiezen voor enten toppen. In de belichte kas doen we dat dit seizoen ook en pakt het prima uit; met Tastery in de onbelichte kas moet het daarom zeker kunnen. We verwachten dan nog wat eerder in productie te komen en daarmee een nog beter seizoen te kunnen draaien. Bulkproducten zijn niet besteed aan tomatenteler Ralph Steegh, liever kiest hij types waarmee hij zich kan onderscheiden in de markt. Naast cocktailras Brioso RZ teelt hij dit seizoen daarom op 1 hectare het Santa-type Confetto RZ als trostomaat. De teelt loopt prima en de afzet komt steeds meer op gang. Steegh maakte de keuze voor Confetto samen met zijn afnemer, handelsbedrijf Weyers. Vergeleken met andere specialties heeft hij een zeer goede brixwaarde en smaak, een mooie kleur en een goede productie. Bovendien is de enigszins geribde vorm uniek wat leuk is voor de consument en blijven de vruchten voldoende vast aan de tros zitten. Met name dat laatste geeft Confetto een unieke positie in de markt! Voldoende groei Hoewel de gewassen van de kleinere types vaak gekenmerkt worden door een matige groei, ging Confetto meteen hard van start, vertelt de teler. De stengeldikte was constant prima en de trossen bleven voldoende sterk! Ook nu, half juni, staan de planten er nog prima bij. Het is verbazingwekkend hoe goed het gewas overeind blijft. Ondanks het schrale weer, en zonder te krijten of schermen, hebben we constant voldoende gewas. Wel denk ik erover volgend jaar de plantdichtheid te verhogen naar 4,5 per m 2, zodat we bij een hittegolf iets meer marge heb- ben. In de sturing hoeft Steegh tot zijn genoegen geen rare capriolen uit te halen. Omdat je s nachts niet zo diep hoeft, kunnen we de hele teelt al voldoende snelheid houden. Dat is belangrijk, want snelheid is essentieel voor een goede productie. Het vruchtgewicht van Confetto zat in eerste instantie rond de 15 à 16 gram en liep rond de langste dag op tot zo n 18 gram. De eerste maanden werden alle trossen op 14 vruchten gesnoeid, vanaf 10 juni werd dat teruggebracht naar 12 vruchten. Voor die aantallen geeft hij ruim voldoende bloemen. Wel vereist het snoeien extra aandacht om gescheurde vruchten te voorkomen. Meer dan 14 vruchtjes is meestal te veel. Hoewel ook de scheutgroei voor wat extra werk zorgt, heeft Confetto daarnaast een aantal arbeidsvriendelijke pluspunten. Het ras is niet gevoelig voor kopbreuk en je kunt makkelijk blad breken; hij is zeker niet gevoelig voor Botrytis. Bovendien zien we ook tijdens de teelt dat de vruchten niet van de tros vallen. Ralph Steegh over onderstam Emperador RZ: Een sterke onderstam, die heel goed past bij schrale groeiomstandigheden. Mooie rode kleur Hoewel Steegh de planning voor volgend jaar nog niet precies in zijn hoofd heeft, is de kans groot dat Confetto terugkeert. In teelttechnisch opzicht bevalt hij gewoon prima, de vlakke trossen zijn makkelijk in te pakken en ook de afnemer is heel enthousiast. Hoewel de prijsvorming in de eerste maanden nog matig was, zien we continu een geleidelijke stijging van de vraag! Confetto RZ Ralph Steegh Teler te Wellerlooi 1 ha Zaaidatum: 18 nov Plantdatum: 13 jan geënt getopt Plantdichtheid: 2,5 st./m 2 (eind: 4,2 st./m 2 ) Eerste productie: 28 maart 2011 Productie t/m wk 35: 16,9 kg/m² Gem. vruchtgewicht: 18 g

9 16 Seeds&Services Tomaat September In de schijnwerper PPO smaakcijfers 2011 Rijk Zwaan blijft haar tomatenassortiment verbreden en verdiepen. Op deze pagina s lichten we een aantal rassen uit. April Juni Augustus Ras Type SM RE ZU SA SM RE ZU SA SM RE ZU SA Arvento RZ Los Los Tros fijn Elanto RZ Los RZ Los RZ Nieuwkomer in het fijne losse segment, waar de laatste tijd steeds meer interesse in is. Met een gemiddeld vruchtgewicht van ongeveer 95 gram is RZ geschikt voor afzet naar Engeland. Opvallend zijn verder de goede productie en het open gewastype. De gewaslengte is vergelijkbaar met die van Arvento RZ RZ Met een gemiddeld vruchtgewicht van 105 tot 110 gram is RZ ongeveer 10 gram zwaarder dan Arvento RZ. Het ras kenmerkt zich door het grote aantal bloemen per tros en de mooi uitgegroeide vruchten van goede kwaliteit. Het gewas is iets langer dan dat van Arvento en heeft veel kracht. Een generatieve sturing geeft het beste resultaat RZ Het vruchtgewicht van ongeveer 100 gram maakt RZ geschikt voor de Engelse markt, terwijl hij voor een fijn type wel op een hoge productie uitkomt. De tomaten zijn mooi dieprood en de vlakke tros zorgt voor veel gemak bij het inpakken. De smaakcijfers zijn vergelijkbaar met die van Roterno RZ RZ Los RZ Los Tomala RZ Vlees RZ Vlees Endeavour RZ Tros grof RZ Tros grof RZ Tros grof RZ Tros grof RZ Tros grof Kg m Kg m Kg m Roterno RZ Tros fijn Gemid. vr. gewicht (g) 90 Gemid. vr. gewicht (g) 106 Gemid. vr. gewicht (g) 101 Lyterno RZ Tros fijn Trosaanmaak 30.6 Trosaanmaak 29.7 Trosaanmaak 31.1 Cappricia RZ Tros midden Refractie R ( Brix) 4.8 Refractie R ( Brix) 4.7 Refractie R ( Brix) 5.3 Brioso RZ Cocktail RZ Cocktail Imperoso RZ ( RZ) Cocktail Pruim midi tros Mini pruim Santa tros Tastery RZ Cherry tros Pareso RZ Pruim RZ Opvallend aan deze nieuwkomer zijn de mooie, ovale vruchtvorm, de goede kwaliteit en de prima smaakcijfers RZ heeft een gemiddeld vruchtgewicht van 35 tot 40 gram en scoort met zijn productie het hoogste in het segment RZ is een sterke groeier en heeft een enigszins vegetatief gewas. Solarino RZ Valt al langer op door zijn gemiddeld vruchtgewicht van 10 gram en zijn uitmuntende smaak. In het buitenland heeft Solarino RZ zich inmiddels ook al bewezen in succesvolle teelten. Het gewas is erg generatief en maakt makkelijk extra splijttrossen. Met 5 stengels per m 2 in de zomer komt Solarino het beste tot zijn recht. Confetto RZ Santa-type met vruchten van circa 18 gram, een hoog brixgehalte en zeer goede smaak. Met de vlakke trossen van 12 tot 14 vruchten is Confetto ook te oogsten als trostomaat en uitermate geschikt voor een kleinverpakking. Het gewas is overzichtelijk en open en heeft meer uithoudingsvermogen dan je bij dit type zou verwachten. Solarino ( RZ) Pruim RZ Pruim Tovale RZ Pruim RZ Pruim RZ Pruim Confetto RZ (los) Santa RZ (los) Mini San Marzano Kg m Kg m Kg m De smaakcijfers zijn berekend met behulp van het PPO smaakmodel in april, juni en augustus Gemid. vr. gewicht (g) 39 Gemid. vr. gewicht (g) 9 Gemid. vr. gewicht (g) 17 Trosaanmaak 34.1 Trosaanmaak 36.6 Trosaanmaak 33.6 SM = Smaak ZU = Zuur Refractie R ( Brix) 6.3 Refractie R ( Brix) 9.1 Refractie R ( Brix) 9.3 RE = Refractie R ( Brix) SA = Sap *) genoemde cijfers zijn t/m week 35

10 Over de grens Over de grens 18 USA Canada Seeds&Services Tomaat September Endeavour RZ verdraagt hogere nachttemperatuur Mario van Logten teelt trostomaten op twee locaties in het noordoosten van de Verenigde Staten. Nadat hij hier op grote schaal Levanzo RZ had geteeld, waren twee dingen hem duidelijk. De kwaliteit en productie zijn uitstekend, maar de teelt van het ras vraagt wel veel aandacht. Dit jaar besloot hij daarom Endeavour RZ een kans te geven. Om er achter te komen of Endeavour inderdaad eenvoudiger in balans te krijgen zou zijn, plantte hij dit ras op de helft van beide locaties; Fillmore Greenhouses in New York en VL Greenhouses in Pennsylvania. Aan het begin van het seizoen was er sprake van relatief weinig licht en leek Levanzo in het voordeel te zijn. Endeavour bleef de teler echter verrassen. De vruchten leken fijner maar groeiden telkens weer uit tot hetzelfde gewicht als van Levanzo. En soms werden ze zelfs zwaarder! Dit is één van de belangrijkste lessen die we geleerd hebben. De trosontwikkeling en vruchtmaat lijken bovenin het gewas soms zwak, maar richting de oogst komt dat helemaal goed. Met deze kennis denkt de teler dan ook dat trosbehandeling bij Mario van Logten haalt met Endeavour RZ een prima productie. Endeavour het beste tot wat later in het voorjaar kan plaatsvinden, en daarna weer vroeg in de herfst. Zelfde sturing De teler stuurt beide rassen dit seizoen ongeveer hetzelfde; Endeavour vraagt niet om een heel andere aanpak. Wel zou hij Levanzo bij nader inzien nog iets meer een boost willen geven. Vooral vroeg in het seizoen, wanneer de etmaaltemperaturen nog makkelijk te drukken zijn, kan Levanzo een wat hogere middagtemperatuur verdragen. Goed pieken op momenten dat er voldoende licht is; sowieso is dit altijd al de strategie van Van Logten geweest. Achteraf had hij hier echter nog wel iets extremer in willen zijn. Levanzo en Endeavour Endeavour RZ Fillmore Greenhouses New York (USA) VL Greenhouses Pennsylvania (USA) 4,8 ha Plantdatum: 26 nov Stengeldichtheid: 3,2 st./m² Gem. vruchtgewicht: 153 g Productie t/m wk 32: 41,7 kg/m 2 zijn beide sterk groeiende rassen. In een hete zomer zie je echter dat het gewas van Endeavour meer open en generatief blijft, terwijl dat van Levanzo juist wat vegetatiever is. Verrassend genoeg verbruikt Endeavour wel net zo veel en soms zelfs meer water dan Levanzo. Goede zetting Het grootste verschil tussen Levanzo en Endeavour lijkt te zitten in hoe de rassen omgaan met warme nachten. Endeavour blijkt in de zomer namelijk een hogere nachttemperatuur te accepteren dan Levanzo, vertelt Van Logten. Bij Fillmore Greenhouses, onze locatie in New York, hebben we te maken met wat lagere nachttemperaturen. Daar lijkt Levanzo dan ook een goede keuze te zijn. Bij VL Greenhouses in Pennsylvania koelt het s nachts minder af en heeft het gewas soms weken achter elkaar weinig gelegenheid om te herstellen. Daar zoeken we dan ook naar een ras en teeltwijze waarmee we ook in een hete periode nog een goede zetting hebben. Endeavour zou hier een goede optie kunnen zijn. Op dit moment ligt Van Logten met dit ras al meer dan een kilo voor op vorig jaar. Een indrukwekkende voorsprong, al blijft de teler voorzichtig. Nu is het wachten op de resultaten in de zomer, die zijn uiteindelijk bepalend! Jaarrond een goede smaak met Delioso RZ Audrey Boulianne is teeltmanager bij Les Serres du St-Laurent, het Canadese bedrijf achter tomatenlabel Savoura, dat staat voor kwaliteit en smaak. 90 procent van de mensen in Quebec is bekend met Savoura. Ze geven duidelijk de voorkeur aan onze tomaten en cocktailtype Delioso RZ past hier al 5 jaar lang heel goed bij! Elk jaar brengt een team van Savouraproductspecialisten een bezoek aan Nederland, waar ze zoeken naar de nieuwste tomatenrassen. Ook de tomatendemo van Rijk Zwaan wordt standaard bezocht. Uiteraard wordt er dan heel veel geproefd, vertelt Boulianne. Dat is ook precies hoe we Delioso hebben ontdekt. Het sterke en generatieve gewas, de goede vruchtkwaliteit en vooral de uitstekende smaak maakten op ons allemaal veel indruk. Ook nu zijn we nog heel blij met het ras. Binnen het cocktailsegment is er nog steeds geen ras met een betere kwaliteit en de productiecijfers blijven indrukwekkend. Dit jaar zitten we op 44 kilo per m 2! Gemakkelijk en stabiel Delioso wordt door het bedrijf geteeld onder belichting. Het ras wordt voornamelijk aan de tros geoogst, met 8 tot 10 vruchten van gemiddeld 38 gram. De gesnoeide tomaten worden los verkocht. Delioso is een erg prettig ras om te telen, vertelt Boulianne. Het ras kenmerkt zich door een gemakkelijk en Audrey Boulianne ontdekte Delioso RZ in de demo van Rijk Zwaan. stabiel gewas. We telen hier jaarrond en starten met een dichtheid van 2,4 planten per m 2. Van juli tot december zitten we op 3,3 stengels per m 2 en van januari tot juni op 4,8 stengels per m 2. Delioso heeft generatieve eigenschappen en afhankelijk van het seizoen houden we een voornacht aan van 12 tot 15 graden. Voor het eerst telen we dit seizoen op steenwol in plaats van op kokos. Uniforme zetting Hoewel Delioso tot de fijnere tomatentypes behoort is de watergift bij dit ras nooit een probleem, vervolgt Boulianne. We mikken op een drainpercentage van 10 à 12 procent, geven 90 tot 100 cc per beurt en houden in de mat een EC aan van 4,8 tot 5,5. Door de uniforme zetting is er sprake van een hele constante plantbelasting. Er blijven heel regelmatig tomaten van het gewas komen. Alleen tijdens hele zonnige periodes zijn de uiteinden van de tros wel eens wat geclusterd, maar over het algemeen geeft Delioso hele mooie trossen. Gescheurde vruchten komen zelden voor; het is gewoon een heel mooi product. Bovendien behoudt Delioso zijn goede presentatie en smaak het hele jaar vast! Constante vraag De Savoura-kassen beslaan in totaal 19 hectare, waar jaarlijks ton tomaten worden geoogst. Naast de locaties in Canada, werd het ras dit jaar voor het eerst ook geplant in El Sauz, Mexico. Boulianne: De kostprijs van onze tomaten ligt relatief hoog, met name door de voedingskosten en de belichting. Gelukkig begrijpt de consument dat kwaliteit zijn prijs heeft. Zij blijven vragen naar ons product, waardoor we in Quebec nog altijd marktleider zijn. Delioso RZ Les Serres du St-Laurent Savoura, Quebec (CA) 3,7 ha Zaaidatum: 20 mei 2010 Plantdatum: 5 juli 2010 Plantdichtheid: 2,4 st./m 2 Gem. vruchtgewicht: 36 g Jaarproductie: 44,0 kg/m 2