Erfgoed: vitaal maar versnipperd. Bijeenkomst Kennisagenda Erfgoed en Ruimte
|
|
- Bernard van der Woude
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Erfgoed: vitaal maar versnipperd Bijeenkomst Kennisagenda Erfgoed en Ruimte
2 2 Erfgoed: vitaal maar versnipperd De erfgoedsector staat door crisis, krimp en doe-het-zelfsamenleving voor nieuwe opgaven. Daarvoor is ook nieuwe kennis nodig. Het netwerk Erfgoed & Ruimte heeft de kennisbehoefte geïnventariseerd en in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed daar een programma uit gedestilleerd voor de toekomst. De eerste reactie van het erfgoedveld (kennisinstellingen, overheden, maatschappelijke organisaties, ontwikkelaars) is in grote lijnen positief, bleek op de debatmiddag gewijd aan de kennisagenda. Maar behalve de academici, zijn ook de burgers onmisbaar, juist om de praktijk handen en voeten te geven. En die burgers mogen wel actiever benaderd worden, klonk het uit de zaal. De erfgoedsector is een mannenwereld, constateert Esther Agricola, directeur van het Amsterdamse Bureau Monumentenzorg en dagvoorzitter van de bijeenkomst Karakterschetsen in Amersfoort. Zestien van de zeventien sprekers op de afsluitende debatmiddag van het Netwerk Erfgoed & Ruimte op 14 maart 2014 zijn man en ook in de zaal domineren de pakken. Maar, vervolgt ze, het erfgoed zelf heeft zich wel geëmancipeerd. Zozeer zelfs dat vele ruimtelijke ontwikkelingen zijn doordesemd met erfgoed. Dat is iets om blij over te zijn, maar het draagt tegelijkertijd het gevaar van verwatering in zich. Een homeopatische verdunning, zoals Agricola het noemt. Veel bereikt Als het Belvedereprogramma ons één les heeft geleerd, zegt VU-hoogleraar Hans Renes, dan is het wel dat erfgoed alleen een toekomst heeft door slim in te spelen op grote maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen. Renes is een van de vier hoogleraren die deel uitmaken van het netwerk De andere drie zijn Joks Janssen (Wageningen University), Eric Luiten (TU Delft) en Jan Rouwendal (VU). Met een debatmiddag over de Kennisagenda Erfgoed en Ruimte sluit het netwerk hun driejarige bestaan af. De oogst van het netwerk is indrukwekkend, ondanks de bescheiden aanstelling van 1 dag per week per hoogleraar. Wij hebben een redelijke mate van vlijt getoond, zegt Hans Renes droogjes. Hij somt op: 3 oraties, een positioneringsstuk, een artikel in International Journal of Heritage Studies, publicaties over de economische waarde van erfgoed, debatten met betrokkenen uit de sector en een interdisciplinaire en interuniversitaire module, waaraan inmiddels 104 studenten van de VU, de TU Delft en Wageningen University hebben deelgenomen. Een organisatorische nachtmerrie, zegt Renes, want universiteiten lijken hun studenten het liefst binnen de eigen muren te willen vasthouden. Niettemin volgt er ook dit jaar nog een module (over naoorlogs ontwerp). De contacten met het HBO zijn ook aangehaald en die hebben geresulteerd in onder andere het Lectorenboek, de publicatie over het erfgoedonderzoek aan de hogescholen die deze middag wordt gepresenteerd. Grote vraag is natuurlijk: hoe verder? Er komt geen nieuw hooglerarennetwerk, dat op landelijk niveau de belangstelling voor erfgoed kan aanja- Erfgoed is zo succesvol dat homeopathische verdunning dreigt Esther Agricola Erfgoed heeft alleen toekomst als er slim wordt ingespeeld op grote maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen Hans Renes
3 3 gen en kennisontwikkeling stimuleren; het accent verschuift naar de praktijk. Daarom is de nalatenschap van het kwartet hoogleraren in de vorm van de Kennisagenda Karakterschetsen gegoten, als leidraad bij het verankeren van erfgoed in de ruimtelijke opgaven. Joks Janssen schetst de veranderende kijk op erfgoed, die verschuift van waardestelling naar waardecreatie, van verlies naar profijt. De klassieke en oudste positie is die van de bescherming van het object. Mooi voorbeeld van deze sectorbenadering is de restauratie van de St. Jan in Den Bosch. Vanaf 1980 komt de factorbenadering in beeld: onderhandelen en revitaliseren. Erfgoed wordt ingezet als waardevolle factor in de ruimtelijke ontwikkeling, zoals bij de bouw van de Vinex-locatie Leidsche Rijn. Vanaf de eeuwwisseling komt de vectorbenadering in zwang, waarbij het erfgoed een richtinggevende inspiratiebron is voor gebiedsontwikkeling. Erfgoed is meer dan de fysieke monumenten, het is ook het immateriële verhaal, waarmee mensen betekenis geven aan hun omgeving. De landschapsbiografie van de Drentse Aa is hier een goed voorbeeld van. Zoals uit deze voorbeelden blijkt, bestaan de benaderingen naast elkaar en er is dan ook geen sprake van superioriteit; hoewel de vector-benadering aan omvang wint, blijft ook de klassieke instandhoudingsopgave relevant. Behalve de benadering is ook het speelveld van de erfgoedzorg flink veranderd. De schaal is vergroot van monument naar landschap; de reikwijdte is verbreed van het uitzonderlijke naar het alledaagse; de ambitie is verhoogd van het vrijwaren/beschermen naar het vormen/transformeren. 1 Karakter schetsen Nationale Onderzoeksagenda Erfgoed en Ruimte deel 1 Kennisagenda 2014 Wat doet er de komende jaren echt toe? Zes relevante ontwikkelingen zien de hoogleraren, die samen de kennisagenda bepalen voor de komende tien tot vijftien jaar. Provincies hebben nog geld Allereerst zijn er de bestuurlijke arrangementen; de wisselende verhoudingen tussen de drie bestuurslagen. Let vooral op de provincies, zegt Janssen. Zij hebben nieuwe taken en bevoegdheden gekregen op het vlak van ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. Ze zoeken een nieuwe rol en zij hebben trouwens ook nog geld te besteden. Een virtuele laag bedekt het materiële erfgoed In de planologie is, ten tweede, de groei er uit. Voorlopig is het een kwestie van consolideren, van herbestemmen. We zullen keuzes moeten maken over behoud en sloop en misschien moeten we meer interventies toestaan om exploitatie van erfgoed in krimpgebieden te bevorderen. De derde lijn draait om identiteit en diversiteit. De veranderde samenstelling van de bevolking - de komst van immigranten en kenniswerkers die hun eigen verhalen meebrengen - zal zijn weerslag hebben op gebruik en beleving van ons erfgoed. Het collectieve geheugen raakt, ten vierde, verder en verder gedigitaliseerd. Een virtuele laag bedekt het materiële erfgoed. We kunnen steeds gedetailleerder de oorspronkelijke staat van monumenten opslaan in de cloud. Biedt dit ook mogelijkheden om iets vrijer om te gaan met het erfgoed? Joks Janssen
4 4 De trek naar de stad is evident. Amsterdam en Utrecht doen het goed qua leef- en vestigingsklimaat. Nog veel is onduidelijk over de rol die erfgoed hierin speelt; dit vraagt om een vijfde programmalijn. Ten slotte is er de duurzame delta. Klimaatverandering en energietransitie hebben impact op waardevolle gebouwen en cultuurlandschappen. Hier ligt de vraag hoe de erfgoedsector een positieve rol kan spelen bij deze opgave. Janssen: Er zijn tot nu toe weinig contacten en cross-overs tussen de klassieke monumentenzorgers en de aanhangers van de meer recente, factoren vectorbenadering. Het erfgoedonderzoek is vooral pragmatisch en nationaal georiënteerd het liefst ziet men snelle oplossingen voor problemen en men hecht minder aan fundamenteel onderzoek. De zes lijnen zijn een uitnodiging aan alle betrokken partijen om de krachten te bundelen, want sluit Janssen af: het erfgoed is weliswaar vitaal maar de kennis is versnipperd. Lekker uitdunnen Drie pitches uit de praktijk geven al een beeld hoe bestuurders, ontwerpers, erfgoedprofessionals kunnen opereren in de nieuwe realiteit. H+N+S landschapsarchitecten opteerde bij de transformatie van Vliegbasis Soesterberg tot het Nationaal Militair Museum voor radicale uitdunning. Het was een verademing, zegt directeur Hank van Tilborg. We hebben heel veel van het bestaande landschap verwijderd. Niet zo maar uiteraard. Een uitgebreide analyse van de historische ontwikkelingsgang van de vliegbasis ging er aan vooraf. Per historische laag is één representant bewaard gebleven. Bijvoorbeeld, Gebouw 45, het oudste vliegtuiggebouw, vertegenwoordigt de start van het vliegveld (ooit opgezet door twee autohandelaren die wel brood zagen in deze nieuwigheid en vervolgens, als de meeste pioniers, failliet gingen). Een hangar en andere gebouwen herinneren aan de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de Amerikaanse legerbasis. Durf te kiezen, trekt Agricola lering uit het verhaal. Ja, zegt Van Tilborg, en vertrouw de markt. Want al zijn de ontwerpers geen erfgoeddeskundigen, hun keuzes zijn wel gebaseerd op kennis. Reputatie Jeroen Saris, voormalig wethouder van Amsterdam en nu directeur van De Stad bv, doet de strategie van Dordrecht uit de doeken. De kern: monumenten gaan pas leven als er een duidelijk verhaal is. Dat verhaal geeft betekenis, mensen snappen dan wat ze zien. De marketingafdeling van gemeente Dordrecht heeft welbewust zo n verhaal, een merkkader, opgesteld. Eerst nog wat zoekende maar allengs trefzekerder, vonden zij woorden en associaties die de Dordtse mentaliteit en reputatie beschrijven en versterken. Zo n kader geeft vorm aan de ontwikkeling van het erfgoed. Die reputatie kun je niet verzinnen, zegt Saris, die moet in de genen van de stad en de gebouwen zitten. En die haal je eruit door marketing, met een lange adem. Hank van Tilborg Monumenten gaan pas leven als er een duidelijk verhaal is. Herkenning is erkenning De transformatie van Vliegbasis Soesterberg tot het Nationaal Militair Museum Wat wordt bewaard, wordt bepaald door de mensen die er wonen en werken, zegt Robert Broesi, directeur Must Stedebouw. En dus moet je zorgen Jeroen Saris
5 5 Manifest Brandevoort op de monumentenlijst Charlotte van Schoonhoven over het Manifest Brandevoort Geheel in de geest van de vectorbenadering waarbij het immateriële, het verhaal, de waarde van erfgoed mede bepaalt, zorgden vier studenten van de VU en de TU Delft (Module Erfgoed en Ruimte 2013, door het Netwerk georganiseerd) voor een tot nadenken stemmend intermezzo. Met uitermate valide argumenten betoogden zij dat de historiserende Vinex-wijk Brandevoort in Helmond rijksmonument moet worden. Een uitkomst die op zijn minst wat wenkbrauwen doet optrekken. Maar de wijk voldoet aan alle officiële criteria in de monumentenzorg en de grens van vijftig jaar is in de nieuwe Monumentenwet afgeschaft. Brandevoort is een gaaf voorbeeld van de Illusiearchitectuur die sinds de laatste eeuwwisseling opgeld doet. Een sleutelwerk ook in het oeuvre van architect Rob Krier. Het is een a-typisch voorbeeld van de Vinexbouw; in plaats van saai en eenvormig is er veel variatie in typologie en dichtheid. Het illusionair verleden appelleert aan de groeiende vraag naar erfgoed die in de jaren negentig van de vorige eeuw sterk opkwam. Kortom een prachtexemplaar van de erfgoedillusie, dat het verdient in stand te worden gehouden. Dat krijg je ervan, concludeert Agricola. Herkenning is erkenning dat inwoners de waarde van erfgoed herkennen. In Sas van Gent, krimpgemeente in Zeeuws Vlaanderen, was daar nog een wereld te winnen. De bevolking was uitermate sceptisch en op zijn best pragmatisch, vertelt Broesi. Wat niet functioneert, wordt er gesloopt. Zo verdween een prachtig industrieel monument en kwam daar een verschrikkelijk lelijke Albert Heijn XL voor in de plaats. Ironisch genoeg trekt deze kolos wel veel volk uit België. De Vlamingen hebben zelfs de krimp tot stilstand gebracht door zich, ook aangetrokken door de woningprijzen en het toch historische karakter, te vestigen in het Zeeuwse dorp. Ook Broesi s ervaring is dat het verhaal cruciaal is voor draagvlak. Herkenning is erkenning. Zijn bureau zette daarom onder andere in op het maken van een historische atlas van de gemeente. Kaarten en tekeningen helpen om de belangrijke structuren van de stad zichtbaar te maken. Beelden zijn veel communicatiever dan woorden. Teugels laten vieren Het debat met de zaal concentreert zich vervolgens rond dit thema. Wie maakt straks in de praktijk uit wat het waard is bewaard te worden? De burgers, de deskundigen, de overheid? En wat bepaalt de keuzes? Niet alleen kennis, zegt Arno van den Hurk (programmaleider Noord-Brabant), de emotie is vaak bepalender. Mens en emotie mis ik wel in de Kennisagenda zoals die hier voor ligt. Ook Staatsbosbeheer directeur Sylvo Thyssen vraagt zich af hoe de Kennisagenda pragmatisch te vertalen naar het praktijkniveau van het spreekwoordelijke Handboek van de soldaat. En juist op lokaal, regionaal niveau ligt vaak de oplossing, leert de ervaring van Thom Aussems, directeur Trudo: Haal alle intermediairs er tussenuit en ga op zoek naar gebruikers, er is belangstelling genoeg in het betrekken van erfgoed, maar zorg wel voor een helder kader: dit kan wel en dat kan niet. Robert Broesi
6 6 Meer strategisch opereren, dus. Een beetje zoals de milieubeweging al langer doet: aan de voorkant gaan zitten. Om de vectorbenadering te realiseren is er wel een omslag nodig bij gemeenten. De flexibiliteit in vergunningverlening blijft achter, constateert Thyssen van Staatsbosbeheer. Minstens zo belangrijk, zegt Hermen Borst, hoofd ruimtelijk ontwerp van het ministerie van Infrastructuur en Milieu toe, is dat we de ontwerpkracht van de gemeente op peil moeten houden. Zoals Allard Jolles van het Rijksvastgoedbedrijf i.o. aan het begin van het debat al had geconstateerd: de erfgoedsector loopt voorop, maar de ruimtelijke sector is wat veel aan het navelstaren. De doe-het-zelfsamenleving kan nog een verrassende proeftuin blijken voor waardencreatie. situatie en aanpak tot die in andere (Europese) landen? De academici kunnen meewerken in de praktijk met het analyseren en verbinden van de modellen en verhalen aan specifieke situaties in steden en regio s. Door het samen bouwen aan de kenniswolk van erfgoed en ruimte kan de kennisagenda effect hebben op de praktijk. En ook op tafel ligt de intrigerende vraag: Welke (beschermings)instrumenten hebben we nodig als de vectorbenadering is ingedaald? En hoe zit het met het internationale perspectief? Hoe verhoudt zich de Nederlandse De nieuwe doe-het-zelfsamenleving, zoals Jos Bazelmans van de RCE de participatiemaatschappij betitelt in zijn afsluitend woord, kan nog een verrassende proeftuin blijken voor waardencreatie. Jos Bazelmans
7 7 Colofon Amersfoort, maart 2014 Tekst Marijke Bovens Opmaak Jeroen Schippers, WÆB creative agency (waeb.nl) Organisatie Eva Stegmeijer en Olga Faber, Netwerk Erfgoed en Ruimte ( Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Carla Jansen (Marbles) Bron foto s Dag zelf: beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, fotograaf Ruben Schipper Transformatie vliegbasis Soesterberg: H+N+S Landschapsarchitecten, Hank van Tilborg
8
Erfgoed in de nieuwe realiteit
Jg. 48 / Nr. 5 / 2015 Erfgoed in de nieuwe realiteit P. 380 Erfgoed in de nieuwe realiteit Joks Janssen en Eva Stegmeijer Sectorbenadering; restauratie Sint-Jan, 's-hertogenbosch (foto: Beeldbank Rijksdienst
Nadere informatieLeergang ErfgoedFilosofie 2015
Leergang ErfgoedFilosofie 2015 Bij de ruimtelijke inrichting op lokaal en regionaal niveau wordt steeds meer verwacht van de erfgoedprofessional. Hij Leergang ErfgoedFilosofie (of zij) moet kennis van
Nadere informatieNAGELE. programmaboekje
NAGELE programmaboekje Januari 2013 GROEN Uit het ontwerp van Nagele en de beplantingsplannen valt af te leiden dat de groenstructuur van Nagele is opgebouwd uit verschillende typen beplantingen die elk
Nadere informatie09.30 uur Welkom en intro op programma, sprekers en deelnemers door dagvoorzitter Ina Roeterdink, Nationaal Restauratiefonds
Module 1 (7 september 2016) Kennismaken met Limburgs erfgoed Wat is erfgoed, wat is de waarde en hoe waarderen we erfgoed? 09.30 uur Welkom en intro op programma, sprekers en deelnemers door dagvoorzitter
Nadere informatie'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Nadere informatieZes erfgoedambassadeurs over de Omgevingsvisie
Zes erfgoedambassadeurs over de Omgevingsvisie Wat verwacht je van de omgevingsvisie? Biedt een omgevingsvisie kansen? Jan van Susante Voorzitter Heemschut Limburg alles van waarde is weerloos (Lucebert)
Nadere informatieBeschermde stads- en dorpsgezichten en wederopbouwgebieden,
Beschermde stads- en dorpsgezichten en wederopbouwgebieden, 1965-2013 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieERFGOED, ERFBETER, ERFBEST. Cultuurhistorische waarden: inventariseren, vastleggen en ontwerpen Februari 2012
ERFGOED, ERFBETER, ERFBEST Cultuurhistorische waarden: inventariseren, vastleggen en ontwerpen Februari 2012 Cultureel Erfgoed Wat is er aan de hand De bescherming van het cultureel erfgoed koppelen aan
Nadere informatieIntegraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Integraal waarderen Een (blijvende) discussie Maartje de Boer Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 1 Presentatie Het probleem Voor wie is dit een probleem? RCE Kennisprogramma Wat is Erfgoed (een oplossing?)
Nadere informatieRhenen binnenstad. Een wederopbouwgebied van nationaal belang 04 / 30
Rhenen binnenstad Een wederopbouwgebied van nationaal belang 04 / 30 In de verdeling van de [ ] architecten werd in theorie het uiterste gedaan om te zorgen dat het straatbeeld, in overeenstemming met
Nadere informatieErfgoed als krachtvoer. Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s
Erfgoed als krachtvoer Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s U wilt nieuw leven blazen in uw dorp, stad of regio? Als alles tegen zit, is er altijd nog het erfgoed. Het DNA van het
Nadere informatieGoud in handen. Oude plekken en scheppen ruimte voor nieuwe ideeën
Goud in handen Oude plekken en scheppen ruimte voor nieuwe ideeën eën Hoeveel aandacht besteedt u eigenlijk aan cultuurhistorie, monumenten, musea of archeologie? Of aan religieus en industrieel erfgoed?
Nadere informatieKennisnetwerk Krimp. Noord-Nederland (KKNN)
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Kennisnetwerk Krimp In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Noord-Nederland Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod
Nadere informatieBeschermde stads- en dorpsgezichten en wederopbouwgebieden,
Beschermde stads- en dorpsgezichten en wederopbouwgebieden, 1965-2017 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieBijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling
Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling A. Subsidies voor incidentele activiteiten en projecten A.1 Doelstelling: Herkenbare en onderscheidende culturele identiteit door behoud en ontwikkeling
Nadere informatieErfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018
Erfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018 Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op Amvb niveau een combinatie
Nadere informatieProgrammatische Samenwerking Monument en Kennis
Programmatische Samenwerking Monument en Kennis Januari 2015 2 Programmatische Samenwerking Monument en Kennis Inhoud 1. Inleiding pag. 3 2. Missie pag. 4 3. Ambitie pag. 4 4. Wat doet het Samenwerkingsverband?
Nadere informatieErfgoed en de Omgevingswet 18 april Martin van Bleek
Erfgoed en de Omgevingswet 18 april 2018 Martin van Bleek Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op
Nadere informatieCULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN
CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN Onderzoek naar cultuurhistorische structuren, landschappen en panden Aansluitend op Belvedere- (Behoud door ontwikkeling) en het MoMo-beleid (Modernisering
Nadere informatieErfgoed Academie. Leergang Erfgoed filosofie 2013
Erfgoed Academie. Leergang Erfgoed filosofie 2013 Bij de ruimtelijke inrichting op lokaal en regionaal niveau wordt steeds meer verwacht van de erfgoedprofessional. Hij (of zij) moet kennis van zaken inbrengen,
Nadere informatieErfgoed en de Omgevingswet
Erfgoed en de Omgevingswet TILBURG, 7 JUNI 2018 DRS. ANNÉLIEN VAN KUILENBURG Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed biedt kader voor behoud van cultureel erfgoed breed begrip van cultureel erfgoed
Nadere informatieLeegstand en erfgoed. Erfgoedcafé 26 mei 2016 Holwerd. Hans Magdelijns Senior adviseur erfgoed / Herbestemming als gebiedsopgave
Leegstand en erfgoed Erfgoedcafé 26 mei 2016 Holwerd Hans Magdelijns Senior adviseur erfgoed / Herbestemming als gebiedsopgave Modernisering van de Monumentenzorg Beleidsbrief Momo (Modernisering Monumentenzorg)
Nadere informatieWerkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad van (internationale) kennis en collecties
Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad van (internationale) kennis en collecties Erfgoed is in de nieuwe erfgoednota een breed begrip; de cultuurhistorie
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieVerslag rondetafel verduurzaming en vernieuwing van woonwijken en erfgoed. 16 februari 2017
Verslag rondetafel verduurzaming en vernieuwing van woonwijken en erfgoed 16 februari 2017 2 Verduurzaming en vernieuwing van woonwijken en erfgoed Bij het rondetafelgesprek over de vernieuwing van woonwijken
Nadere informatieHoe ziet het Gelderse landschap eruit na 2020?
Hoe ziet het Gelderse landschap eruit na 2020? Uitnodiging netwerkbijeenkomst natuur en landschap Maandag 3 april 2017 17.00-20.00 uur, Doorwerth Netwerkbijeenkomst natuur en landschap De provincie nodigt
Nadere informatieDe klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?
De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing
Nadere informatieBetrekken jonge en nieuwe Nederlanders vergt mentaliteitsverandering
32 Betrekken jonge en nieuwe Nederlanders vergt mentaliteitsverandering De terugkeer van het landschap Van ecologennatuur naar het midden van de samenleving. Zo omschrijft Hans Renes de koers die Natuurmonumenten
Nadere informatieMANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND
MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,
Nadere informatieHet Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen
Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van
Nadere informatieGoud in handen. Gebruik het verleden, schep ruimte voor de toekomst
Goud in handen Gebruik het verleden, schep ruimte voor de toekomst Hoeveel aandacht besteedt u eigenlijk aan cultuurhistorie, monumenten, musea of archeologie? Of aan groen, religieus en industrieel erfgoed?
Nadere informatieHerbestemming in het onderwijs
Herbestemming in het onderwijs Aanzet tot profielen voor herbestemmingsprofessionals e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond
Nadere informatie10 Erfgoedambassadeurs over de Omgevingsvisie
10 Erfgoedambassadeurs over de Omgevingsvisie Vragen Wat verwacht je van de omgevingsvisie? Biedt een omgevingsvisie kansen? Karel Loeff directeur Heemschut Wat verwacht je van de omgevingsvisie? De gemeentelijke
Nadere informatieHet cultureel erfgoed in Vlaanderen is in goede handen. Vandaag. hebben we daarvan hier in Mechelen weer het bewijs gezien. Met
Dinsdag 25 oktober 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Uitreiking Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Cultureel Erfgoed (enkel het gesproken woord telt)
Nadere informatieA&O ERFGOED PROVINCIE UTRECHT. 10 december 2015 Roland Blijdenstijn
A&O ERFGOED PROVINCIE UTRECHT 10 december 2015 Roland Blijdenstijn A&O ERFGOED PROVINCIE UTRECHT ONDERWERPEN Herijking Provinciale Ruimtelijke Verordening 2013-2028 (PRV) UNESCO-nominatie NHW Cultuurnota
Nadere informatieBeeldverslag werkbijeenkomst Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek
Beeldverslag werkbijeenkomst Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek 3 november 2015 Context Op 3 november vond een werkbijeenkomst plaats in Buitencentrum de Poort in Ruinen. Op deze bijeenkomst
Nadere informatieVeluwse Poort in beeld. Een onderzoek naar de bekendheid en beeldvorming van Veluwse Poort
Veluwse Poort in beeld Een onderzoek naar de bekendheid en beeldvorming van Veluwse Poort INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 2 1.1. Aanleiding... 2 1.2. Doel van het onderzoek... 2 1.3. Probleemstelling...
Nadere informatieDigitaliseren en Omgevingsvisie
Digitaliseren en Omgevingsvisie Sprekers Arno Derks René Kleij CroonenBuro5 Crotec Omgevingsvisie Van toelatings- naar uitnodigingsplanologie Agenda presentatie Doelen omgevingswet Omgevingsvisie Digitaliseren
Nadere informatieProjectplan Erfgoed Telt: naar een toekomstbestendig. erfgoedbeleid
Projectplan Erfgoed Telt: naar een toekomstbestendig erfgoedbeleid April 2017 Colofon Projectleider: Jan de Jong Assistent projectleider: Bianca van den Berg Opdrachtgever: Sander Bersee Gemandateerd opdrachtgever:
Nadere informatieVerbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid
Verbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid Foeliestraat 16 1011 TM Amsterdam Tel +31 (0)20 4230303 Fax +31 (0)20 4230404 E-mail info@morikokira.nl Internet www.morikokira.nl Verbouwing herenhuis in
Nadere informatieinspiratiesessie gebiedsgericht werken
inspiratiesessie gebiedsgericht werken wijkbedrijf community building de all inclusive wijk Carla Onderdelinden en Patricia van der Haak begeleiders van transformatie wat gaan we doen? 1. korte inspiratiesessie
Nadere informatieVoorwoord 7 Inleiding 11
Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 11 1. Klanttevredenheid volstaat niet 13 2. De verkoper centraal 23 3. Wat is klantknuffelen? 31 4. Het knuffelhormoon 41 5. Praktische knuffeltips 49 6. Het knuffelonderzoek
Nadere informatieStrategisch sturen in stedelijke gebiedsontwikkeling MCD. master city developer
Strategisch sturen in stedelijke gebiedsontwikkeling MCD master city developer Ontwikkel een eigen visie Werk je in stedelijke gebiedsontwikkeling of herstructurering dan is de MCD opleiding voor jou een
Nadere informatieVERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018
VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 TOEKOMST VAN HET PLATTELAND: MEER VERBINDING ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN NODIG Op 21 november vond de studiedag De toekomst van het platteland
Nadere informatieCULTUURHISTORISCHE WAARDENKAART TERNEUZEN
CULTUURHISTORISCHE WAARDENKAART TERNEUZEN Terneuzen Cultuurhistorische Waardenkaart Datum: februari 2013 Opgesteld door: Gemeente Terneuzen Gemeente Terneuzen Stadhuisplein 1 Postbus 35 4530 AA Terneuzen
Nadere informatieDE ONTMOETING ROUWCAFE VOOR NABESTAANDEN DOOR VERLIES AAN DE DOOD WWW.ROUWZORGAMSTERDAM.NL
DE ONTMOETING ROUWCAFE VOOR NABESTAANDEN DOOR VERLIES AAN DE DOOD WWW.ROUWZORGAMSTERDAM.NL Samen Eenzaamheid verminderen GGD 24 november 2015 Verlies en rouw en eenzaamheid Rouw= het antwoord dat je geeft
Nadere informatieKUNSTCOLLECTIE GEMEENTEEPE
KUNSTCOLLECTIE GEMEENTEEPE EenuitgavevandeGemeenteEpe2013 Tekst: Dianne Hamer Vormgeving en opmaak: Arlette Brouwers Fotografie: Rob Crèvecoeur Eindredactie: Jenny Delissen-de Wildt Op de omslag staat
Nadere informatieDOSSIER: ERFGOED MAATSCHAPPELIJK VASTGOED
MAATSCHAPPELIJK VASTGOED 06 2013 ELBA MEDIA PAGINA 08 Kijk naar de toegevoegde waarde van erfgoed in de ruimtelijke omgeving. Jos Bazelmans, Rijkdienst Cultureel Erfgoed DOSSIER: ERFGOED PAGINA 11 Het
Nadere informatieIntentieverklaring. Cultureel Erfgoed Rijksoverheid
Intentieverklaring Cultureel Erfgoed Rijksoverheid Intentieverklaring Cultureel Erfgoed Rijksoverheid 2 Intentieverklaring Cultureel Erfgoed Inleiding De Rijksoverheid is eigenaar van een deel van het
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieIlta van der Mast Naar een nieuw systeem van sociale volkshuisvesting
Ilta van der Mast Naar een nieuw systeem van sociale volkshuisvesting De wijze waarop de woningmarkt nu georganiseerd is met 2,4 miljoen sociale huurwoningen is niet meer houdbaar. We zullen naar een systeemverandering
Nadere informatieZicht op... Cultureel erfgoed
CULTUURNETWERK_ nl Expertisecentrum cultuureducatie Zicht op... Cultureel erfgoed Deze uitgave is een oorspronkelijke uitgave van het voormalige LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie. Cultuurnetwerk
Nadere informatieTerugblik Dag van de Herbestemming. Erfgoed in de participatiemaatschappij Het organiseren van maatschappelijke betrokkenheid
Terugblik Dag van de Herbestemming Erfgoed in de participatiemaatschappij Het organiseren van maatschappelijke betrokkenheid Donderdag 20 september 2018 Thema: Erfgoed in de participatiemaatschappij Het
Nadere informatieRegionaal Beeldverhaal Noord-Holland. Joris Pieter Neuteboom EZ/Toerisme
Regionaal Beeldverhaal Noord-Holland Joris Pieter Neuteboom EZ/Toerisme Gebiedsgericht werken Ambitie Gemeenten/regio s ondersteunen bij het vaststellen van hun identiteit (IM) Behoud door ontwikkeling
Nadere informatieAlgemene Ledenvergadering (ALV) 19 april 2013 Vliegveld Valkenburg, Valkenburg
Algemene Ledenvergadering (ALV) 19 april 2013 Vliegveld Valkenburg, Valkenburg Aanwezigen (15): Eddy Moors hoofd Klimaatverandering &Adaptief Land & Waterbeheer Alterra (voorzitter) Diana Frikkee directeur
Nadere informatieWerkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Fysieke Stad als Lab
Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Fysieke Stad als Lab Erfgoed is in de nieuwe erfgoednota een breed begrip; de cultuurhistorie van Leiden uit zich
Nadere informatieDE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES Arnhem heeft een krachtig en duurzaam imago; een groene stad met een sterk ontwikkeld creatief en cultureel klimaat. Met de Melkfabriek voegen wij een uitgesproken
Nadere informatie13 juni Monumenten: Aanwijzingscriteria
13 juni 2017 Monumenten: Aanwijzingscriteria Monumenten: Aanwijzingscriteria Inhoudsopgave 1. Aanwijzingsbeleid voor gemeentelijke monumenten in Oldenzaal... 3 1.1 Algemeen... 3 2. Aanwijzingscriteria...
Nadere informatiegebiedsontwikkeling & erfgoed
gebiedsontwikkeling & erfgoed op zoek naar mogelijkheden om processen van gebiedsontwikkeling te versnellen en te verbeteren Philip Drontmann Twynsta Gudde Thessa Fonds The Missing Link antwoorden gezocht
Nadere informatieUitvoeringsbesluit subsidieverlening Cultuurnota 2013-2016 provincie Drenthe
Uitvoeringsbesluit subsidieverlening Cultuurnota 2013-2016 provincie Drenthe Thema en doelen subsidieprogramma Cultuurnota 2013-2016 Oude wereld, nieuwe mindset De provincie Drenthe staat voor een herkenbare
Nadere informatieDe ondernemende architect
De ondernemende architect Nieuwe realiteit Nieuwe architect Nieuwe BNA Bijeenkomsten met leden november / december 2012 Visie BNA De Nieuwe Realiteit leidt tot een transitie naar een nieuwe architectuurpraktijk!
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 februari 2017 Betreft Aanbieding Erfgoedbalans 2017
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Erfgoed en Kunsten Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Nadere informatieAANPAK BINNENSTAD SCHIEDAM
AANPAK BINNENSTAD SCHIEDAM OPGAVE Tijdens het werken aan binnenstedelijke opgaven merken wij een grote betrokkenheid van inwoners en ondernemers. Zij spreken vaak vol passie over hun stad en komen met
Nadere informatieWat heeft een waterschap met cultureel erfgoed?
Wat heeft een waterschap met cultureel erfgoed? Gesprek met Akke de Vries-Oosterveen, De Waterfabriek voor erfgoedvragen o.l.v. dagvoorzitter Jeroen Haan Themabijeenkomst Waterbeheer en Erfgoed, Lelystad
Nadere informatieGemeente Moerdijk. Monumentenwijzer. Informatie over gemeentelijke monumenten
Gemeente Moerdijk Monumentenwijzer Informatie over gemeentelijke monumenten Inhoudsopgave Woord van de Wethouder... 3 Hoe wordt een object een gemeentelijk monument?... 5 Moet ik een vergunning aanvragen?...
Nadere informatieRuimte is schaars en de ontwikkeling van bedrijventerreinen en havengebieden in samenhangende clusters als economische
Op 20 maart 2019 zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. De Provincie Zeeland staat voor belangrijke keuzes. Op het terrein van energie, gebiedsontwikkeling, economie en infrastructuur liggen
Nadere informatieWonen boven winkels 120% 100% 80% 60% Verdiepingen. Leeg 40% 20% Verdiepingen. boven winkels
120% 100% 80% 60% 40% Verdiepingen Leeg 20% 0% Verdiepingen boven winkels Beleid(oud) Beleid (nieuw) Vraag Toelichting op de presentatie Presentatie Wonen boven winkels 1. Introductie. Ik ben...harry...beleidsmedewerker
Nadere informatiefascinatie T (geen tijd) visies en uitnodigingen route erfgoed praktijk dilemma s
1 2 fascinatie T (geen tijd) visies en uitnodigingen route erfgoed praktijk dilemma s 3 open visie(r) & lange adem toekomst is transformatie meerwaarde erfgoed in een dynamische omgeving naast objectgericht
Nadere informatieWIE WIL SEXY BLOEMKOOLWIJKEN? Netwerk BNSP Jong Professional 18 11 2011 Pers : over Marketing van Wijktransformatie germaine sanders
WIE WIL SEXY BLOEMKOOLWIJKEN? complexe veranderingen vragen tijd vakmanschap en vooral om open communicatie Netwerkbijeenkomst BNSP Jong Professional 18 11 2011 Pers : over Marketing van Wijktransformatie
Nadere informatieSamen ontwerpen aan je dorp! Karlijn Looman Student Wageningen Universiteit Landschapsarchitectuur
Samen ontwerpen aan je dorp! Karlijn Looman Student Wageningen Universiteit Landschapsarchitectuur 6 oktober 2012 Waar begin je met het ontwerp? Kan je wel samen ontwerpen? Wat is een goed ontwerp? Wat
Nadere informatieWERELDCAFÉ OMGEVINGSVISIE KRIMPENERWAARD
WERELDCAFÉ Programma: 19.00 u: Inloop 19.30 u: Welkom door wethouder Leon de Wit 19.35 u: Bevindingen uit voorgaande traject en uitleg programma 19.50 u: Pitches thema s (2 minuten per pitch) 20.00 u:
Nadere informatieOnderwijs in de erfgoedzorg - post-initieel erfgoedbreed
De Erfgoedmonitor Home > Indicatoren > Onderwijs in de erfgoedzorg - post-initieel erfgoedbreed Onderwijs in de erfgoedzorg - post-initieel erfgoedbreed Publicatiedatum: 26 februari 2019 Er zijn in totaal
Nadere informatieHerbestemming in het onderwijs
Herbestemming in het onderwijs Overzicht opleidingen e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond r oed alleen Uitzondering;
Nadere informatieHandreiking herbestemming cultureel erfgoed
Handreiking herbestemming cultureel erfgoed Herbestemming en hergebruik staan in het centrum van de belangstelling. Meer en meer gaat overheidsbeleid er vanuit dat we eerst het gebruik van bestaand gebied
Nadere informatieIn deze Nieuwsbrief: Myriam van Rooij versterkt de PCL
In deze Nieuwsbrief: Myriam van Rooij versterkt de PCL Anouk van Twist denkt graag na over lange termijn Drie stevige uitgangspunten voor slimme mobiliteit: Omgevingskwaliteit als dubbeldoelstelling bij
Nadere informatieOog hebben voor de kwaliteit die er al is OBS De Piramide Boerhaave, Haarlem
Oog hebben voor de kwaliteit die er al is OBS De Piramide Boerhaave, 112 Haarlem 113 Frisse school door een frisse blik Tekst Kirsten Hannema Normaal gesproken wordt de laatste bel van het schooljaar met
Nadere informatieRendement PV panelen voor de particulier. Biomimetica in een ontwerp. Schetsontwerp woning vrije kavel Den Haag 07/03/2014
Rendement PV panelen voor de particulier 07/03/2014 Naast dat ik beroepshalve pleit voor het verduurzamen van je woonomgeving ben ik daar privé ook mee bezig. Het is inmiddels één jaar geleden dat wij
Nadere informatieVan kostennaar waardesturing
Hoofdstuk Investeren in maatschappelijk vastgoed Van kostennaar waardesturing Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 Van kosten- naar waardesturing 9 Reacties uit het veld 21 Waardesturing in de praktijk 29 Samenwerken
Nadere informatieEXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG
MEET THE EXPERTS KENNISMAKING MET LEAN IN DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG DOOR DR. VINCENT WIEGEL OP 16 OKTOBER 2014 VERBINDENDE CONTROL DOOR MR. DR. HARRIE AARDEMA OP 6 NOVEMBER 2014 INKOOP
Nadere informatieHER-BE-STEM-MEN. Vertrouwen in elke stap. Fotoverslag bijeenkomst 16 oktober 2014
HER-BE-STEM-MEN Vertrouwen in elke stap Fotoverslag bijeenkomst 16 oktober 2014 Denken in kansen Ik nader met mijn auto de spoorwegovergang en de slagboom zakt net voor mijn neus naar beneden. Wat een
Nadere informatieJaar van de Ruimte 2015
Jaar van de Ruimte 2015 Meedoen Het motto voor het Jaar van de Ruimte 2015 is Wie maakt Nederland. Van heinde en verre komt men onze polders, nieuwe steden, stadsvernieuwing en waterwerken bekijken. God
Nadere informatie3.3 Gemeentelijke Monumenten
3.3 Gemeentelijke Monumenten 3.3.1 Planologisch Erfgoedregime Met het begrip Planologisch Erfgoedregime wordt geduid op het instrumentarium, zoals dat is neergelegd in de Erfgoedverordening en de uitwerking
Nadere informatieOntwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen
Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen Leefbare en vitale dorpen in Berkelland 5 Doelenboom Wat speelt er? 6 Bewust worden? Veranderingen in Berkelland en de regio Achterhoek door de krimp lijken
Nadere informatieSustainisme als perspectief op erfgoed x ruimte
gle Maps Straatwaarden Atelier #1, Heritage Lab, Reinwardt Academie, 14 maart 2016 Sustainisme als perspectief op erfgoed x ruimte Wibautstraat Amsterdam Knowledge Mile Michiel Schwarz Sustainism Lab www.sustainism.com
Nadere informatieVrijdag 7 september 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Vrijdag 7 september 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Overhandiging kwaliteitslabel Erkend Cultureel Archief aan Archief OCMW Gent, Ieper en Waregem
Nadere informatieImmaterieel Erfgoed. Inspiratiebijeenkomst op vrijdag 20 september 2013 in Culemborg
Inspiratiebijeenkomst op vrijdag 20 september 2013 in Culemborg Immaterieel Erfgoed Een inspiratiebijeenkomst voor mensen die er over denken om hun traditie voor te dragen voor de Nationale Inventaris
Nadere informatieVerslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed. 16 februari 2017
Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed 16 februari 2017 2 Klimaatbestendige stad en erfgoed Dat erfgoed plekken betekenis geeft, weten we. Daarnaast kan inzicht in het gebruik van erfgoed
Nadere informatieBlijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk
Nationale landschappen: aandacht en geld nodig! 170610SC9 tk 7 Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk De Rekenkamer Oost-Nederland heeft onderzoek
Nadere informatieGeachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie,
1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen
Nadere informatieOntwerpbesluit beschermd dorpsgezicht
Ontwerpbesluit beschermd dorpsgezicht informatiebijeenkomst beschermd dorpsgezicht 15 oktober 2015 Jacqueline Rosbergen (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) Henk Jan Solle (Westvoorne, team Gebiedsontwikkeling)
Nadere informatieLeergang ErfgoedFilosofie 2018
Leergang ErfgoedFilosofie 2018 Bij de ruimtelijke inrichting op lokaal en regionaal niveau wordt steeds meer verwacht van de erfgoedprofessional. Hij Leergang ErfgoedFilosofie (of zij) moet kennis van
Nadere informatieļll II ii l i.»j 'i! l ľ l! l ľlľ l lľ l!ih»ll Deltacommissaris
Deltacommissaris > Retouradres Postbus 9Ũ653 2509 LR Den Haag Waterschap Peel en Maasvallei De weledelgestrenge heer mr. A.M.G. Gresel Postbus 3390 5902 RJ Venlo ii l i.»j 'i! l ľ l! l ľlľ l lľ l!ih»ll
Nadere informatieHengelo binnenstad. Een wederopbouwgebied van nationaal belang 01 / 30
Hengelo binnenstad Een wederopbouwgebied van nationaal belang 01 / 30 Ik wilde een open stad maken in plaats van dat verstoorde mierennest, [ ] en niet meer dat nauwe stratenstramien. W.R. van Couwelaar,
Nadere informatieKarakteristieke gebouwen
Karakteristieke gebouwen Pagina 1 Oud Gebouw, Nieuw Gebruik Brede Overleggroep Kleine Dorpen in Drenthe (BOKD) Steunpunt Dorpshuizen Drenthe (SDD) Kampsweg 4, 9418 PE WIJSTER tel.: 0592 31 51 21 / E. info@bokd.nl
Nadere informatieSpreekpunten mw Bijleveld Aanbieding rapport Gevolgen Bevolkingsdaling 31 april 2008
Spreekpunten mw Bijleveld Aanbieding rapport Gevolgen Bevolkingsdaling 31 april 2008 De meesten van u, dames en heren, kennen het boek Gullivers Reizen van Jonathan Swift, maar - geef het maar eerlijk
Nadere informatieScholen die fuseren, moeten wel bij elkaar passen
Scholen die fuseren, moeten wel bij elkaar passen Vierde gesprek over de toekomst van de basisscholen in de gemeente Wijchen, 25 februari in de kern Wijchen Het aantal basisschoolleerlingen in de gemeente
Nadere informatieProgrammabureau werkorganisatie Stuurgroep verenigt mooi én vitaal Groene Hart ruimte voor ontwikkeling (geen museum!), Groene Hart kwaliteit
Mijn naam is Peter van Steensel Directeur van het Programmabureau Groene Hart Programmabureau Groene Hart is de werkorganisatie van De Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart De Stuurgroep verenigt
Nadere informatieCollectief leren en werken in de regio
Voorwoord In het Westerkwartier hebben overheden, ondernemers, burgerpartijen, natuurbeherende organisaties, en kennisinstellingen in het Westerkwartier het initiatief genomen tot stru cturele samenwerking
Nadere informatieOp weg naar een Nationale Omgevingsvisie: de opgaven. Emiel Reiding directeur NOVI. 5 juli 2017
Op weg naar een Nationale Omgevingsvisie: de opgaven Emiel Reiding directeur NOVI Aanleiding Omgevingsvisie Omgevingswet De maatschappij verandert Stapeling van wensen en claims op leefomgeving Herijken
Nadere informatieDynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor
Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Ambitie en Aanleiding Activiteiten Te realiseren waarden Onze werkwijze Ambitie Spoorzone met allure * Kwaliteitsverbetering
Nadere informatie