Duurzaamheid Veemarktterrein. Duurzaamheid Veemarkt SUSREG 11 maart 2015 Energierijke Stedenbouw W/E adviseurs Arno Harting gemeente Utrecht

Transcriptie

1 Duurzaamheid Veemarktterrein Duurzaamheid Veemarkt SUSREG 11 maart 2015 Energierijke Stedenbouw W/E adviseurs Arno Harting gemeente Utrecht 1

2 Inverdienlocaties ( ) Versterken financiële positie gemeente eigen grond niet gebonden aan ontwikkelaar DuBo beleid (1995) energie, materiaalgebruik, binnenmilieu,. CO2-neutraal 2030 VEEMARKT terrein!! gekke koeien ziekte ed -> geen vee autohandel -> geen core business + overlast 2

3 Veemarktterrein (10 ha) 3

4 Veemarktterrein Programma (2006) 500 woningen voorzieningen schooltje, winkel, woonwagencentrum, voetbalveld + geld verdienen!! bomen groeiden tot aan de hemel Omgeving verkeersgeluid A27 + Biltse Rading/rontonde bestaande structuren dicht bij de stad, aanwezige voorzieningen 4

5 Veemarktterrein Herontwikkeling Veemarktterrein boodschap uit het bestuur: toonaangevend duurzaam participatie WAT IS DAT DAN? Maar ook geld verdienen uit gemeentelijke grondposities Het is oktober 2008, crisis tekent zich af! 5

6 Veemarktterrein -> duurzaam -> wat is dat? Toonaangevend duurzaam: Lage milieubelasting energie materiaalgebruik Betrokkenheid bewoners en omwonenden participatie, (C)PO Grondexploitatie sloop hallen, grondopbrengst 6

7 Veemarktterrein -> duurzaam -> welke route? Kansen verkennen Integrale afweging maken Meetbaar maken tbv vervolg DPL Duurzaamheidsprofiel v/e Locatie IVAM 3 P s referentiewijk bepalen/dpl maatlat bepalen ambitie vastleggen ontwerpfase begeleiden toets op eindresultaat 7

8 Veemarktterrein DPL brede integrale kijk 8

9 Duurzaamheidsaspecten van belang voor herontwikkeling Veemarkt Planet People Profit Ruimtegebruik Participatie Bedrijvigheid Energie Sociale diversiteit Functiemenging Duurzame materialen Groen / Biodiversiteit Water in de wijk Waterbeheer Geluidshinder Bereikbaarheid Flexibiliteit Verkeersveiligheid Hergebruik Kwaliteit openbare ruimte Beeldkwaliteit Voorzieningen 9

10 Veemarktterrein DPL Rapportcijfer 1-10, per aspect en gemiddeld: Voldoen aan regelgeving/gebruikelijk -> geen extra duurzaamheidsmaatregelen -> DPL score 6 Maximaal haalbare duurzaamheid -> score 10 Score is relatief, ten opzichte van referentiewijk: Wijken verschillen in mogelijke duurzaamheid afhankelijk van dichtheid, functies, bouwperiode Voorbeelden: woonwijk, laagbouw, rond 1930 stadscentrum, middelhoogbouw, oud en nieuw kantoor-/woonwijk, middelhoogbouw, rond

11 Veemarktterrein DPL 11

12 Duurzaamheidsaspecten meest van belang voor ontwerp Veemarkt Planet People Profit Ruimtegebruik Participatie Bedrijvigheid Energie Sociale diversiteit Functiemenging Duurzame materialen Groen / Biodiversiteit Water in de wijk Waterbeheer Geluidshinder Bereikbaarheid Flexibiliteit Verkeersveiligheid Hergebruik Kwaliteit openbare ruimte Beeldkwaliteit Voorzieningen 12

13 Veemarktterrein (participatie) Uitvoering geven aan de bestuurlijke opdracht van innovatieve participatie (Focusgroep) 1. Alle belanghebbenden informeren 2. Informatie bijeenkomst met geïnteresseerden 3. Discussie en brainstormsessies met actief betrokkenen (klankbordgroep) 4. Toekomstige bewoners stem geven 5. Individueel opdrachtgeverschap ruimte bieden -> ook oplossing voor de stagnerende bouw/crisis? 13

14 Veemarktterrein (participatie) 14

15 Veemarktterrein (participatie) 15

16 Veemarkt Toonaangevend duurzaam betekent dus concreet voor de volgende fase (2011): Woningen op termijn energieneutraal en zo mogelijk energieleverend Ruimte winnen voor aantrekkelijke openbare ruimte door gebouwd parkeren Hergebruik hal en particulier opdrachtgeverschap geven eigen identiteit én bijdrage aan duurzaamheid Breed scala aan relatief goedkopere maatregelen: materiaalgebruik, flexibel bouwen, groene uitstraling, water in de wijk, geluidsafschermend bouwen, functiemenging Grootste PPP duurzaamheids-opgave is financiering energiemaatregelen en betaalbaar gebouwd parkeren 16

17 Duurzaamheidsaspecten meest van belang voor ontwerp Veemarkt Planet People Profit Ruimtegebruik Participatie Bedrijvigheid Energie Sociale diversiteit Functiemenging Duurzame materialen Groen / Biodiversiteit Water in de wijk Waterbeheer Geluidshinder Bereikbaarheid Flexibiliteit Verkeersveiligheid Hergebruik Kwaliteit openbare ruimte Beeldkwaliteit Voorzieningen 17

18 Veemarktterrein (energie) Omgevingskenmerken tbv energie gesloten bouwblokken ivm verkeersgeluid hoge dichtheid warmtelevering in de buurt (600 m) vergaand energiezuinig (beleid) zonbewust bouwen niet gemakkelijk na verloop van tijd: onzekerheid over bouwtempo Fundamenteel naar de energievoorziening kijken OEI studie 18

19 Veemarktterrein (energie) Studie Optimale Energie Infrastructuur OEI (2011) Ambities CO2, leveringszekerheid, woonlasten Mogelijkheden omgeving Restwarmte, oppervlaktewater, biomassa Opties Gas, warmtepomp+bww, stadsverwarming Effecten Milieu, investering, woonlasten Haalbaarheid Besluit 19

20 Veemarktterrein (energie) Stadsverwarming sinds ton minder uitstoot ook voor Veemarkt een optie? studie: CO 2 20

21 Veemarktterrein (energie) 21

22 Veemarktterrein (energie) 22

23 Veemarktterrein (energie) Stadsverwarming Ook voor Veemarkt een optie! 23

24 Duurzaamheidsaspecten meest van belang voor ontwerp Veemarkt Planet People Profit Ruimtegebruik Participatie Bedrijvigheid Energie Sociale diversiteit Functiemenging Duurzame materialen Groen / Biodiversiteit Water in de wijk Waterbeheer Geluidshinder Bereikbaarheid Flexibiliteit Verkeersveiligheid Hergebruik Kwaliteit openbare ruimte Beeldkwaliteit Voorzieningen 24

25 Veemarktterrein (hergebruik) 25

26 Veemarktterrein (hergebruik) 26

27 Duurzaamheidsaspecten van belang voor ontwerp Veemarkt Planet People Profit Ruimtegebruik Participatie Bedrijvigheid Energie Sociale diversiteit Functiemenging Duurzame materialen Groen / Biodiversiteit Water in de wijk Waterbeheer Geluidshinder Bereikbaarheid Flexibiliteit Verkeersveiligheid Hergebruik Kwaliteit openbare ruimte Beeldkwaliteit Voorzieningen 27

28 Veemarktterrein (DPL profiel) 28

29 DPL-profiel score 7 score 8 29

30 Veemarktterrein (energie) Warmtelevering ja/nee (2010/2011) voorinvestering hoofdleiding inschatting uitrol nieuwe aansluitingen = aansluitbijdrage stagnatie van de voortgang bouw ook in Utrecht cashflow warmte-infrastructuur risicovol 30

31 Veemarktterrein (energie) Stadsverwarming risico s worden te groot geacht! gemeente wil niet risico (helpen) afdekken 31

32 Veemarktterrein (energie) Warmtelevering nee (2010/2011) exit warmtelevering toch gasinfrastructuur terug bij af energiezuinigheid/co2-effect op andere manier realiseren (prestatie vastleggen) EPC <= 0,3 wettelijk net verlaagd naar 0,6 niet 50% van dan geldend wettelijk durven vastleggen helaas!! 32

33 Van gebied naar gebouwniveau Vastleggen minimum GPR + EPC score Opnemen GPR/EPC in kavelpaspoort/tenderdocument Opnemen in uitgifte overeenkomsten Beschikbaar stellen GPR instrument Soms hulp / ondersteuning (kleine bouwers) Inhoudelijke toetsing EPC en GPR Rug recht houden / precedent-werking Procesafspraken coördinatie WABO traject Oplevertoets Lente-akkoord 33

34 Vastleggen minimum GPR + EPC score Energiezuinigheid vastgelegd met EPC =< 0,3 (dwz 50% onder wettelijk niveau van toen) Utilitair E/E =< 0,5 evenwichtig met woningen Overige woningkwaliteiten vastleggen met GPR Gebouw => 7½ milieubelasting materiaalgebruik installatie-arm! gezondheid gebruikswaarde toekomstwaarde 34

35 Opnemen GPR/EPC in kavelpaspoort/tenderdocument Duurzaamheid Eén van de belangrijke uitgangspunten van de wijk Veemarkt is mens- en milieuvriendelijk bouwen, ook wel duurzaam bouwen genoemd. Dit betekent dat er gebouwd wordt met een energieprestatiecoëfficiënt (EPC) van ten hoogste 0,3. Verder hecht de gemeente veel belang aan een goed binnenmilieu en het gebruik van duurzame materialen met een lage milieubelasting. Daarnaast dienen ontwerp en bouw ook in andere opzichten duurzaam te zijn. Dat betekent een GPR Gebouw score van gemiddeld tenminste 7,5. Bij de gemeente kan een sublicentie van het prestatie-eis gerichte toetsingsinstrument GPR Gebouw verkregen worden.... Gebruik duurzame materialen Daarbij moet in ieder geval gebruik worden gemaakt van niet uitlogende verontreinigende bouwmaterialen (geen koper, zink of lood) en hout met een FSC keurmerk of de andere door TPAC goedgekeurde certificaten. Daarnaast is het belangrijk om zoveel mogelijk herbruikbare materialen te gebruiken, met een lage milieubelasting. Dit moet bijdragen (naast vooral de energieprestatie) aan een GPR-gebouw* van gemiddeld minimaal 7,5; maak het gebouw natuurvriendelijk: bouw nestgelegenheid in voor vogels en vleermuizen en benut mogelijkheden voor groene daken en groene gevels. Zie hiervoor de checklist van de Vogelbescherming voor vogelvriendelijke maatregelen aan gebouwen ( De Indieningvereisten zijn:. Een uitleg hoe de eindgebruiker betrokken is bij het project Toelichting op de EPC en GPR van het ontwerp (zie paragraaf 3.4).. 35

36 Opnemen in uitgifte overeenkomsten Verwijzing naar EPC <= 0,3 + GPR => 7½ zoals verwoord in tenderdocument Verwijzing naar Integrale WoningKwaliteit Politiekeurmerk Veilig Wonen FSC TPAC houtkeur geen uitlogende verontreinigende bouwmaterialen Oplevering kwaliteitsborging Oplevertoets 36

37 GPR/EPC in de ontwerpfase Beschikbaar stellen GPR instrument sublicentie over schouder meekijken Soms hulp / ondersteuning ihb kleine bouwers/adviseurs/installateurs enthousiasme bij zelfbouwers <- woningkwaliteit Tussentijdse consultatie op het DuBo resultaat Bodemwarmtewisselaars/gesloten bronnen nieuwe regelgeving -> Bodemenergie-loket interferentie met de buren alliantie vorming (samen met de buren) 2 e watervoerende laag verboden/doorboren kleilaag 37

38 Inhoudelijke toetsing DO/WABO Procesafspraken coördinatie WABO traject Rug recht houden getal is getal, ook 0,05 precedentwerking gelijke monniken, gelijke kappen geloofwaardigheid naar de buurt soms aangepaste interpretatie bij andere gebouwfunctie Akkoord naar afd. gronduitgifte gemeente en bouwer kunnen contract sluiten met voldoende DuBo-kwalitiet 38

39 Bouw krijgt vaart 2011 crisis zorgt voor stagnatie 2012 tender met mede-opdrachtgeverschap 2013 lichtpuntjes groeiende belangstelling 2014 volop los 39

40 40

41 Bouw gereed / oplevering Krijgen wat je gekocht hebt wat was beloofd cfm EPC en GPR? oplevertoets energie + ventilatie BRL 9500 opnameprotocol volgens lenteakkoord bouwsector tbv gemeente EN koper/bewoner certificaat politiekeurmerk Veilig Wonen 41

42 Ervaringen tot nu toe Artikel 122 Woningwet want geen hogere eisen te stellen dan Bb maar geheel vrijwillig worden deze eisen geaccepteerd dus niemand beklaagt zich en iedereen doet mee Behaalde GPR/EPC tot nu toe? EPC tussen 0,3 en 0, min ook genoemd GPR vanaf 7½ tot boven 8+ Maatregelen? nog veel gasketel met ruime hoeveelheid PV enkele warmtepomp ihb zelfbouwers goede (maar niet extreem) gebouwschil 42

43 Het resultaat 43

44 En voor uzelf Heb geduld het duurt veel langer dan voorzien twee stapjes vooruit, één stap terug de dynamiek kunnen we niet stopzetten Wanhoop niet soms komt het toch nog goed Wees niet teleurgesteld soms zit er gewoon niet meer in niet alles kan een 10 worden tel uw zegeningen in het project Laat het soms eens botsen of ontploffen 44

45 Dank voor uw aandacht VRAGEN? Arno Harting 45