Jaarverslag Vernieuwen is vooruitgaan

Transcriptie

1 Jaarvrslag 2012 Vrniuwn is vooruitgaan

2 Enkl concrt rsultatn van 2012 Lapauw Intrnational VCST Amplidata Flandrs PlasticVision Blwind I-movix Spac Applications Srvics Psychomd Provan Laborx Physiol Flxiways Stas VARIES Blparts

3 Editoriaal Gsprk mt algmn dirctur Jos Pint Ht blang van vrniuwing... 4 Hoogtpuntn Sirris Aangnam knnismaking... 9 Wi kan bij ons trcht? Ho kunnn w u hlpn? Onz vir tchnologidominn Matrials...18 Mchatronics...20 Advancd manufacturing ICT...30 Togang tot btaalbar innovati...35 Cass Lapauw Intrnational VCST...26 Amplidata Flandrs PlasticVision...40 Blwind...44 I-movix...49 Spac Applications Srvics...50 Psychomd...51 Provan Laborx Physiol Flxiways Stas VARIES Blparts...62 Jaarrapport 2012 Fitn & cijfrs...66 Statutair...68

4 Ht blang van vrniuwing door Jos Pint, Algmn Dirctur Nt als onz lidbdrijvn, is Sirris n voortdurnd vrandrnd organisati. Tussn 2000 n 2010 ralisrdn w n strk vrbrding van d klantnbasis waarm w samnwrkn. Na dz succsvoll groidynamik willn w onz lidbdrijvn mr maatwrk bidn. Om dz ambiti t ralisrn, was ht nodig onz tonmalig structuur bij t sturn. Enkl vrrgaand intrn vrandringn wrdn grondig voorbrid in Binnn d niuw structuur is Sirris nit langr in dri rgio s gorganisrd, maar volgns vir tchnologidominn. Matrials buigt zich ovr d moglijkhdn di niuw matrialn t bidn hbbn in productn n procssn. Mchatronica wrkt aan d machins van d niuw gnrati. Advancd Manufacturing zokt samn mt bdrijvn naar innovatimoglijkhdn in ht productiapparaat. En ICT gaat na ho softwar kan wordn ingzt als hfboom naar innovati. 4

5 Mt dz intrn vrniuwing willn w bdrijvn nog grichtr hlpn om d ovrstap t makn van tchnologisch knowhow naar vrmarktbar innovati. D aanpak van Sirris t middn van d groind complxitit n d snlvrandrnd omgving is dan ook zr pragmatisch n praktisch. W innovrn samn mt d bdrijvn. W vrtrkkn vanuit hun dolstllingn n focussn op hun markt n hun tchnologi. En jaar van bwustwording Ondrtussn hft Sirris d Blgisch bdrijvn gholpn om optimaal in t spln op d globalisring. 70 procnt van d groi van d wrldconomi wordt gralisrd buitn d wstrs landn. D snlhid waarm bdrijvn innovrn, wordt n ondrschidnd factor. Ht blijkt ook uit d cijfrs: ht grootst dl van d omzt di tchnologisch bdrijvn vandaag ralisrn, is afkomstig uit niuw productn. Bdrijvn uit d maakindustri zijn dan ook vrplicht om andrs t gaan dnkn n wrkn. D voorbij jarn ging d aandacht hir voornamlijk naar productinnovati n t winig naar d vrniuwing van ht productiapparaat. Als racti daarop lancrdn Sirris, Agoria n FMTC in 2012 Mad Diffrnt. Mt dit programma willn w in d komnd vijf jaar 50 bdrijvn transformrn tot Factoris of th Futur, n 500 andr splrs op d rails zttn naar d tokomst. En n-nvrhaal, waarin n stat-of-th-art productiapparaat hand in hand gaat mt innovativ productn. W zijn r mt dit programma alvast in gslaagd d aandacht t vstign op d grot uitdagingn waar onz sctor voor staat. Op dz manir wil Sirris ook n maatschapplijk rol vrvulln, namlijk rvoor zorgn dat d maakindustri in ons land kan n wil blijvn. In di zin was 2012 ook n jaar van bwustwording. Naar aanliding van dz n andr initiativn groid bij politici n bij ht brd publik ht bwustzijn dat d maakindustri n crucial rol splt in onz conomi n wlvaart. Vrdr groin Dat is mtn ook d rdn waarom w dit jaar 2,5 miljon uro hbbn gïnvstrd in infrastructuur. Sirris bundlt comptntis n bouwt vaak mt ovrhidsstun stat-of-th-art infrastructuur, waarvoor d bdrijvn nkl ht gbruik btaln. Zo bidn w hn n btaalbaar tickt naar opn innovati, vrtrkknd vanuit gzamnlijk knnis n infrastructuur. In 2012 zttn w naast d dri bstaand n niuw Application Lab op in d groisctor van offshor windnrgi. D opning rvan was voor Sirris n van d mijlpaln van ht voorbij jaar. Vandaag zt Sirris mt 165 gdrvn mdwrkrs n xprts in vrschillnd dominn zijn schoudrs ondr d Blgisch tchnologisch industri. W willn bovndin onz impact vrdr latn tonmn. Daarto zulln w ondr mr dankzij onz niuw structuur onz prformanti opdrijvn. En tglijk zulln w d komnd jarn vrdr inzttn op samnwrkingn mt andr organisatis, univrsititn n knniscntra. Dat d Blgisch bdrijvn onz inspanningn in 2012 op prijs stldn, bwijzn d cijfrs: w vordn in 2012 mr dan projctn uit. Jos Pint Algmn Dirctur 5

6 Hoogtpuntn 2012 Opning Compositn Lab Ht niuw ingricht Sirris Luvn Gnt Composits Application Lab in Hvrl is uitgrust mt glodniuw apparatuur om compositmatrialn t procssn n prototyps aan t makn. April 2012 Maart 2012 Juni 2012 Mad Diffrnt launch Sirris, Agoria n FMTC lancrn mt succs ht Mad Diffrnt -programma voor d maakindustri, om Vlaams bdrijvn t transformrn tot Fabrikn van d Tokomst. Niuw infrastructuur voor additiv manufacturing In d niuw kantorn n labo s van Sirris in Gosslis kunnn d bdrijvn trcht om vrschillnd additiv productitchnikn uit t tstn. 6

7 Inhuldiging klimaatkamr Ht Offshor Wind Infrastructur Application Lab (OWI-Lab) huldigt in d Havn van Antwrpn zijn hightch tstfacilitit in, mt d grootst klimaatkamr van Europa. Sptmbr 2012 Oktobr 2012 Opn Bdrijvndag in ht tkn van d Fabrik van d Tokomst D succsvoll Opn Bdrijvndag 2012 vindt plaats ondr d vlag van d Fabrik van d Tokomst. Tin innovativ bdrijvn nmn dl ondr ht labl Mad Diffrnt. 7

8 sirris, aangnam knnismaking wi kan bij ons trcht? ho kunnn w u hlpn? onz vir tchnologidominn togang tot btaalbar innovati

9 Sirris, aangnam knnismaking Sirris strft rnaar d comptitivitit van d Blgisch tchnologisch industri duurzaam t vrstrkn. Daarto hlpn w bdrijvn bij ht ontwikkln n implmntrn van tchnologisch innovatis. W zorgn rvoor dat z btr producrn, dat z slimmr productn makn, dat z fficiëntr bdrijfsprocssn uitwrkn. W bidn hn zowl n brd xprtis, stat-of-th-art infrastructuur, als n uitgbrid ntwrk. Krncijfrs 2012 Sirris is als collctif cntrum van n voor d industri n non-profitorganisati. Ht rsultaat d innovativ topassing of oplossing blijft igndom van ht btrffnd bdrijf. Maar d gnrisch knnis di in d loop van ht procs wrd opgdaan, blijft binnn ht collctif cntrum bschikbaar voor andr klantn. Zo kan Sirris andr bdrijvn op hun burt vrsnld vooruithlpn industriël intrvntis % vrschillnd ondrnmingn kmo s btalnd projctn n dinstn voor klantn gratis advizn aan klantn dankzij publik projctfinanciring 2,5 mio invstring in hightch infrastructuur 9

10 Onz missi, vrtaald naar d bdrijfswrld Sirris wil bdrijvn hlpn bij ht invorn van tchnologisch innovati. Ho w dat don? Vanuit onz brd xprtis opgbouwd ovr 60 jaar, in vrschillnd sctorn n tchnologiën hlpn w hn om d juist tchnologisch kuzs t makn, di n duurzam conomisch groi ondrstunn. Niuw tchnologiën passn w to in concrt productn n dinstn, gricht op d markt. Altijd vrtrkkn w daarbij vanuit d businss- n tchnologistratgi van ht bdrijf. Onz xprts n hightch infrastructuur zijn vrsprid ovr zvn vstigingn in ht hl land, vrankrd in ht industriël wfsl van Brussl, Wallonië n Vlaandrn. Antwrpn Luvn Gnt Hasslt Brussls Charlroi Lièg 10

11 Gpassionrd mdwrkrs, ingbd in n ruim ntwrk 130 ingniurs, wtnschapprs n tchnici, gpassionrd door marktgricht innovati, dnkn r mt d bdrijvn m ovr hun dolstllingn n uitdagingn. Hun vragn zttn z om in gricht n indin nodig multidisciplinair ondrzok. Zij wrkn op hun burt samn mt n wijd ntwrk van univrsititn, ondrzokscntra, bdrijvn, vrnigingn n instllingn in hl Blgië én in Europa. Mt di partnrs wissln w mdwrkrs, knnis n mthods uit. Zo blijvn w d tchnologisch volutis stds n stapj voor. onz partnrs W dln ons ruim ntwrk ook mt d bdrijvn waarm w samnwrkn. Ht blijkt immrs uit intrnationaal ondrzok: dit is n kritisch succsfactor voor d tokomst. En dubbl hfboom: tchnologisch n financil Tglijk slaan w n brug naar industriël partnrs n ondrstunnd ovrhidsdinstn, gwstlijk, nationaal n intrnationaal. Voor vl van onz tussnkomstn ontvangn bdrijvn n financiël tgmotkoming: ondrstuning voor ondrzoksprogramma s, projctsubsidis, advis- n oplidingschqus. Zo slaagt Sirris rin om bdrijvn n hfboom t bidn, zowl op tchnologisch als op financil vlak. 11

12 Wi kan bij ons trcht? Zowl klin ondrnmingn als grot industriël gropn, uit all sctorn van d industri, kunnn trcht bij Sirris. Onz organisati richt zich spcifik op Blgisch bdrijvn di hun concurrntn n stap voor willn blijvn door t invstrn in tchnologisch innovati. Sirris houdt bijna klantn in portfuill. Mr dan bdrijvn zijn lid. Ruim 85% van hn zijn kmo s mt mindr dan 250 mdwrkrs. Ldn gnitn bovndin van n korting op d dinstn van Sirris. 10 sctorn, god voor arbidsplaatsn n Transport systms & solutions n Contracting n Production tchnology & mchatronics n Subcontracting n Building tchnology n Enrgy systms & solutions n Aronautics, spac, scurity dfnc tchnology n Matrials tchnology n Environmnt systms & solutions n ICT Tchnologimanagmnt wordt noodzaklijk Door d norm knnisontwikkling in tchnologi, wtnschap n producti ontstaat n xplosi aan inzichtn ovr vrniuwing van productn, dinstn, topassingsdominn n businssmodlln. Er is n ovraanbod aan niuw moglijkhdn om zich hruit t vindn n t innovrn. Tchnologimanagmnt dringt zich op: ht hrlidn van d tchnologikuzs binnn d draagkracht van d ondrnming. Ook hirbij bidt Sirris hulp: w bidn bdrijvn inzicht in hun ign draag- n daadkracht in tchnologisch innovati. 12

13 Ho kunnn w u hlpn? Tchnologisch advis op maat, dat is wat Sirris bidt aan bdrijvn. Van gricht advis ovr n spcifik problmstlling gdurnd n halv dag, tot collctiv ondrzoksprojctn di mrdr jarn bstrijkn. W bidn hn advis op all nivaus: van bij ht ontwikkln van n tchnologistratgi tot d ontwikkling n implmntati van innovatis. D xprtis van onz mdwrkrs vormt, naast onz hightch infrastructuur, n cruciaal ondrdl van ons aanbod aan d bdrijvn. Ht zijn onz 165 mdwrkrs n vooral onz 130 ingniurs di samn mt d bdrijvn d innovatis van d tokomst ondrzokn, tstn n implmntrn. Individul ondrstuning Bdrijvn krijgn bij Sirris praktisch antwoordn op hun concrt tchnisch, tchnologisch of oprationl vragn. Of z wordn op maat bglid doorhn n innovatiprojct: van id ovr prototyp n piloottsts tot finaal product. 13

14 Risico s dln Innovrn is risico s nmn. Sirris dlt d financiël n matriël risico s mt bdrijvn. Onz stat-of-th-art apparatuur n infrastructuur laat bdrijvn to innovatis t ontwikkln n t tstn zondr grot invstringn. Daarnaast zokn w, rond doorbraaktchnologiën, naar oplossingn voor gzamnlijk tchnologisch uitdagingn via collctiv ondrzoksprojctn. In dat gval wordn d risico s gdld door n consortium van complmntair partnrs. D zoktocht naar gschikt partnrs hovn bdrijvn nit alln t makn. Sirris knt ht Blgisch bdrijfslandschap n brngt complmntair splrs samn. Bovndin gaan w na voor wlk subsidis of voordln bdrijvn in aanmrking komn, n bglidn w hn bij hun subsidiaanvraag. Inspirati opdon Bdrijvn kunnn bij Sirris inspirati opdon, zr gricht n gspcialisrd. Z wordn gïnformrd ovr d tchnologisch trnds, niuw tchnologiën, ontwikklingn n normn in hun sctor. Via nwslttrs, tchnologisch roadmaps, tchnology watch, oplidingn n thmatisch workshops komn z t wtn op wlk trrinn ondrzok wordt gvord n vooruitgang wordt gbokt. En in onz uitgbrid onlin bibliothk Tchnilin kunnn z gricht informati opzokn. D wbsit van Sirris wordt dan ook volop graadplgd unik bzokrs tldn w in 2012, waarvan 48% rglmatig trugkrt. Tchnilin, d onlin bibliothk van Sirris, gldt als rfrnti voor d industriël tchnologiwacht in Blgië. Bijna lzrs pr maand gaan r op zok naar informati ovr niuw ontwikklingn, trnds n bst practics. Bovndin krijgn bdrijvn ook informati via gprsonalisrd niuwsbrivn, op maat van hun sctor n activititn. 14

15 Via ruim 30 vnts n workshops kunnn bdrijvn ntwrkn n hun knnis gricht vrbrdn. Sirris ontwrpt ITM Awards in ht tkn van Kuifj Elk jaar zt Sirris nkl baanbrknd tchnologiën in bij ht ontwrp van dz awards. Voor d 2012-diti van d ITM Industri awards vil d kuz op snsorcoatings, mchatronisch lmntn n d additiv manufacturing-tchnik Connx. D uitriking vond plaats in ht Musé Hrgé. Daarom koos Sirris voor n Kuifj-grlatrd thma, dat aansluit bij d zvn kristalln bolln. Aan dz trof wrkt ht ontwrptam samn mt d afdlingn Additiv Manufacturing, Mchatronics n ht Smart Coating Application Lab. Zo n 400 dlnmrs uit vrschillnd industritakkn zaktn af naar Louvain-La- Nuv. ICT in Brussls Ht vnt rond ICT in Brussl wrd gorganisrd door Agoria n Sirris. Hirbij ondrstrpt Bnoît Crxh, Brussls miinstr van Economi n Ondrzok, ht blang van wat Sirris aan Brussls bdrijvn t bidn hft in ht domin van tchnologisch innovati n softwar nginring. Brussls Agoria n Sirris bracht ht Massachustts Institut of Tchnology op 3 n 4 oktobr naar Brussl voor n vnt rond ht thma Manufacturing: Smart, Sustainabl and Inclusiv Growth. Dz Europs confrnti, di acadmisch n industriël producti-xprts van ovr d hl wrld bij lkaar bracht, kadrd in ht Mad Diffrnt -projct, dat als dol hft d maakindustri n tokomst t gvn in ons land. 15

16 Lssons larnd van CEO s op Innovat 2012 Wat don succsvoll innovativ bdrijvn andrs dan andr? En waarom gldn z als bst practic in hun domin? Op Innovat 2012 lichtt Sirris n tip van d sluir: ht lit d CEO s van 3E, Conwd Plastics, Stria n Pharma Tchnology, vir voorloprs in innovati, hun vrhaal brngn. D aanwzign gingn mt hn in discussi ovr d rol van tchnologi n innovati voor ht succs van hun ondrnming. Mastrclass in lan product dvlopmnt n concurrnt nginring Tijdns d mastrclass ovr lan product dvlopmnt n concurrnt nginring lgd Don Rinrtsn, n van s wrlds mst visionair dnkrs rond productontwikkling, uit ho ht productontwikklingsprocs lan kan wordn n btr kan aansluitn op d producti. Mt praktisch stratgiën gaf hij aan ho d lanprincips ook op productontwikkling kunnn wordn togpast. Dlnmrs gingn naar huis mt d nodig inzichtn om d kwalitit, doorlooptijd n fficiënti van hun productontwikklingsprocs t kunnn vrbtrn. Dpositi van functionl matrialn tijdns µprinting Day Ht Sirris Microfabrication AppLication Lab (SMALL) is actif in microdpositi n gprint lktronica via arosol jt printing (AJP). Dz niuw tchnologi bidt potntil voor d dpositi van matriaal op vrschillnd substraattyps. Om d aanwzig bdrijvn nog btr t hlpn warn AJP-xprts van Optomc, lidr in additiv manufacturing, aanwzig tijdns d workshop. 16

17 Onz vir tchnologidominn In 2012 bundld Sirris haar aanbod in vir tchnologidominn. Matrials buigt zich ovr d moglijkhdn di niuw matrialn t bidn hbbn in productn n procssn. Mchatronica wrkt aan d machins van d niuw gnrati. Advancd Manufacturing zokt samn mt bdrijvn naar innovatimoglijkhdn in ht ghl productiapparaat om z klaar t stomn voor d tokomst. En binnn ICT gaan w na ho softwar optimaal kan wordn ingzt als hfboom naar innovati. ICT Matrials Cross Domains Advancd Manufacturing Mchatronics Tlkns wr bidt Sirris op vraag van bdrijvn gricht advizn n togpast ondrzok. Tglijk dln w mt hn d risico s. Andr splrs bidn w inspirati via ht vrspridn van tchnologitrnds n thmatisch workshops. In onz vir dominn wrkn w nkl aan niuwighdn di d markt vrrijkn n di complmntair zijn aan wat al bstaat. Zodra tchnologiën matuur wordn, bhorn z nit langr tot Sirris wrkvld. Dan wordn z via n spin-off of ovrnam gvalorisrd. Thma s zoals duurzaamhid of smart ovrschrijdn d grnzn van d tchnologidominn. Voor drglijk ovrkoplnd thma s zokn w gpast cross-domain -oplossingn. ICT Advancd Manufacturing ICT 17 Ad Man

18 ICT Matrials Cross Domains Advancd Manufacturing Mchatronics Matrials: innovati in productn n procssn door matrialn Sirris knnis n xprtis ovr mtaln, compositn, kunststoffn n hybrid matrialn is gbundld in ht ruim tchnologidomin Matrials. W spitsn ons to op ht gbruik van matrialn, vlr dan op d ontwikkling rvan. Ho kunnn bdrijvn innovrn in hun productn of procssn door d kuz voor bpaald matrialn, door ht tovogn van coatings of door t miniaturisrn? Op dz vragn krijgn bdrijvn n antwoord, waarvoor multidisciplinair tams d krachtn n comptntis bundln. Do mor with lss is n drijvnd kracht achtr matriaalinnovati. Vl bdrijvn zijn op zok naar manirn om mindr nrgi, tijd of grondstoffn t vrbruikn n tglijk dzlfd of mr voordln bhoudn. Z ondrzokn d moglijkhdn van lichtr, cologisch of godkopr matrialn, al dan nit mt n hogr prformanti. Door d bundling van divrs matriaalcomptntis n uitnlopnd matriaalondrzok in één tchnologidomin, kan Sirris dz splrs brd antwoordn bidn. W kunnn hn hlpn bij ht ondrzok naar n potntiël ovrstap van ht n naar ht andr matriaal én bij ht transformrn van hun producti. Sirris hft zich gspcialisrd in knnis rond n topassingmoglijkhdn mt volgnd matrialn: mtaln, compositmatrialn, kunststoffn n hybridn. Daarnaast zijn w gspcialisrd in d ontwikkling van multifunctionl coatings. Mtals Ht aantal mtaallgringn dat in d tchnologisch industri wordt ingzt, is haast onbprkt. D slcti is n crucial factor bij innovati, want dz draagt bij tot n btr kwalitit n langr lvnsduur van indproductn. Vrdr kan god inzicht in mtaln n hun vrwrkingsmoglijkhdn d doorlooptijd van productontwikkling bprkn. Sirris ontvangt n groot aantal vragn rond d ignschappn n bwrkbaarhid van mtaln. Via ondrstunnd dinstn n slutlcomptntis gaat Sirris samn mt d bdrijvn uitdagingn in productn n procssn mt mtaln aan, n dit op tw manirn. Rchtstrks via haar unik capacitit in gitrijtchnikn n frro- n nonfrro-lgringn, onrchtstrks via n strk partnrschap in ht kadr van ht Matrials Rsarch Clustr Gnt dat d krachtn van d voornaamst Blgisch xprtiscntra in mtaal bundlt. Composits Compositmatriaal maakt productn di voldon aan d isn van d tokomst moglijk door hun lichtr matriaalgwicht, btr nrgi-fficiënti, btr prstatis, mr vormvrijhid of zlfs n unik combinati van vrschillnd ignschappn. Dit is d rdn waarom 18

19 Sirris, KU Luvn n UGnt d krachtn hbbn gbundld om bdrijvn bij d intgrati van dit matriaal van d tokomst t ondrstunn n stimulrn. Plastics & hybrids Mt polymrn zijn stds mr ignschappn ralisrbaar. Dz matrialn dinn zich al nig tijd aan als conomisch n tchnisch altrnativn voor d klassik bouwmatrialn. Z zijn vandaag ht antwoord bij uitstk op stds strngr oprationl bprkingn in sctorn als automobil, transport, vrpakking, lktronica, lktrotchnik, tlcommunicati, gnskund, farmacutica,... Sirris stlt haar xprtis tn dinst van ondrnmingn n bglidt hn doorhn lk ontwikklingsstadium van niuw productn op basis van kunststoffn. D comptntis omvattn vandaag ook mulitmatrialn: ht binnn nzlfd product samnbrngn van n polymr, composit of mtaal, om d optimal functis als mchanisch wrstand of ingbdd intllignti (lktronisch printn) t garandrn. Nanomatrialn Ht gbruik van nanopartikls, vrwrkt in of aan ht opprvlak van matrialn, laat n gvolig tonam van bstaand ignschappn to of voorzit dz matrialn van niuw ignschappn. Sirris is ook in dit domin actif: w stlln productimthodn mt nanopartikls op punt, karaktrisrn dz partikls, ontwikkln mthodn om z t intgrrn in vrschillnd matrialn n zttn procdurs voor bhandling, gbruik n transport in all vilighid. Coatings Coatings wordn stds blangrijkr. Z bidn d moglijkhid om bpaald functionalititn to t vogn aan productn, zoals n vrbtrd grip of n vrhoogd intllignti. Daarnaast hlpn z problmn, zoals corrosi of d impact van zurn, bactriën of wrijving voorkomn. Sirris ontwikklt samn mt bdrijvn slimm oplossingn di vrschillnd ignschappn of functionalititn combinrn, op maat van hun spcifik topassingn. Sirris zt hirvoor stat-of-th-art coatingtchnologiën in, zoals HiPIMS, n wrkt samn mt vrschillnd partnrs. Dz vrschillnd spcialisatis zijn gn ilandn op zich, maar intragrn mt lkaar n mt d andr tchnologidominn, om zo tot d bst moglijk oplossingn n innovatis t komn. 19

20 ICT Matrials Cross Domains Advancd Manufacturing Mchatronics ICT Matrials Advancd Manufacturing Mchatronics: Cross Domains machins van d volgnd gnrati Mchatronics Samn mt machinbouwrs wrkt Sirris aan d machins van d volgnd gnrati. In dri dominn zttn w projctn op touw: ht vrbtrn van d nrgifficiënti, ht intgrrn van smart snsors n ht btr documntrn van ht ontwikklprocs van complx machins. In mchatronica slaat Sirris d handn in lkaar mt zustrorganisati FMTC, di ondrzok vrricht in nauw samnwrking mt univrsititn n Europs tgnhangrs. Waar FMTC gricht is op basisondrzok voor bdrijvn mt grot R&D-tams, focust Sirris op vrtaalondrzok n tchnologisch advis van opgdan knnis naar all typs van bdrijvn. Ecomchatronics EcoMchatronics ovrkoplt concrt ondrzoksprojctn in d drihok hogr nrgi-fficiënti hogr productivitit mr gbruikscomfort. Op vraag van bdrijvn gaat Sirris na ho machins dzlfd of btr prstatis kunnn lvrn mt mindr nrgi, mt mindr lawaai n/of mt mindr trilling. In 2012 hbbn w aangtoond dat n Futur vrlaging van ht Snsorizd nrgigbruik mt 20 procnt moglijk is bij divrs cass (o.a. droogstrijkmachins, hakslaars, bprovingsmachins, ). Voor d klantn van dz machinbouwrs kan d gbokt nrgibsparing algauw oplopn tot nkl uro pr jaar, pr machin. Snsorizd Futur Voor machinbouwrs is ht cruciaal om niuw tchnologiën t intgrrn op ht juist momnt: nadat d kindrzikts zijn ovrwonnn n vooralr d concurrnti r voorsprong m nmt. Zkr in micro-lktronica waarin d n ontwikkling d andr opvolgt is dit juist tijdsfram moilijk t bpaln. Sirris scout niuw tchnologi in dit domin n bouwt r in n collctif mt gïntrssrd industriël partnrs d nodig rvaring m op in n industriël omgving. Zo bouwdn w in 2012 n dmonstrator voor dklagn mt gïntgrrd snsorn. Op dz manir kunnn w bdrijvn advisrn wannr d tijd rijp is om niuw tchnologi t intgrrn, n mt d gnrik opgdan knnis ovr d tchnologi kunnn w ook andr splrs via artikls of via gricht advizn inspirrn om t innovrn. 20

21 Modlgbasrd productontwikkling Machins ontstaan vaak organisch: n klin tam van ingniurs ontwikklt n prototyp, dat in d loop dr jarn wordt vrbtrd of uitgbrid. Informati ovr d machin raakt - gdurnd opnvolgnd lvnsfass - vrsprid ovr vrschillnd bronnn n is bijgvolg nit langr brikbaar of samnhangnd voor dignn di r blang bij hbbn. Bij ht doorvorn van aanpassingn of wijzigingn rijzn vooral vragn ovr ht kruispunt van vrschillnd disciplins, zoals mchanica, lktronica n softwar. Daarom ontwikklt Sirris samn mt ht Duits ondrzokscntrum Fraunhofr op vraag van n 25-tal gïntrssrd bdrijvn n mthod, ondrstund door softwartools, di bdrijvn tolaat hun ontwikklprocs btr t documntrn. Dz systmatisch aanpak maakt ht moglijk hun machins mt mindr kans op foutn t ontwrpn of aan t passn. 21

22 Lapauw Intrnational vrhoogt nrgifficiënti van industriël strijkmachins Lapauw Intrnational is Europs fabrikant van industriël miliuvrindlijk wassrijmachins n lvrancir van totaaloplossingn voor wasgod op industriël schaal, voor wassrijn, hotls, ziknhuizn, wassalons, txtilfabrikantn,... D machinbouwr uit Hul bidt n uitgbrid assortimnt wasmachins,, droogkastn n tunnlfinishrs, naast zijn wrldwijd bknd aanbod aan gas- n stoomvrwarmd strijkrolln n vouwmachins. Ht bdrijf krg in 2011, ondr impuls van d niuw ignaar Philipp D hygr, ondr mr n bstlling van bouwgigant Saudi Binladin Group voor 60 industriël wasmachins, d grootst ordr ooit in dz sctor. Ht gasvrbruik van Lapauws niuwst droogstrijkmachins ligt aanzinlijk lagr dan bij andr modrn machins. Toch wil d machinbouwr op dit vlak n trndsttr blijvn. Drglijk machins vrbruikn jaarlijks hl wat nrgi - zo n 1,3 MWh aardgas voor urn producti (vrglijk: ht jaarlijks gasvrbruik van n gmiddld gzin is kwh), daarom wild Lapauw wtn ho d nrgi-fficiënti nog vrbtrd kan wordn zondr vrlis van prformanti. Johan Vandrmuln, productivrantwoordlijk bij Lapauw: W wildn in d rst plaats mr inzicht krijgn in d invlod van d nrgi-fficiënti van d machin op d productivitit. Daarnaast wildn w ook n btr kijk krijgn op ht droogprocs in onz industriël strijkmachins, om zo ht ontwrp n d sturing van d machins t kunnn optimalisrn. En btr inzicht in ht vochttransport zou tolatn ht ontwrp bij t sturn n zo n ffctivr vochtvacuati t ralisrn. Bovndin kan op di manir ook d rgling aan d vrandrlijk vocht- n warmtstromn aangpast wordn. Nit lk lading wasgod is immrs vn groot of vn vochtig, dus is n constant tmpratuur van d machin nit altijd nodig. Op basis van n btr inzicht in d vrschillnd dlprocssn zou Lapauw dus n nog nrgi-fficiëntr droogstrijkmachin kunnn ralisrn. Lapauw is lid van d stuurgrop van Eco- Mchatronica-projct. Ht lit in dit kadr n EcoMcatronics Audit uitvorn, waarbij mtmthodn wordn ingzt om ht vochtghalt van ht wasgod t kunnn mtn. Pitr Byl, xprt mchatronica bij Sirris: Op d strijkmachin van n klant van d machinbouwr vordn w mtingn uit in vir fasn, volgns d mthodologi van d EcoMchatronics Audit. Dit is n op mtingn gbasrd analys van d co-impact van n machin, in dit gval van d nrgi-fficiënti n d prformanti. Audit in vir stappn In n rst fas wrdn d dolstllingn van d audit gdfinird n d bwust strijkmachin ganalysrd als voorbriding van ht mtplan. 22

23 D twd fas vrtrok vanuit d massa- n nrgibalans, om d t bpaln nrgtisch groothdn op t lijstn n dz naar mtbar groothdn t vrtaln. Pitr: W lgdn vrschillnd mtscnario s vast op basis van d rprsntativ input- n outputparamtrs n d procsparamtrs di mostn kunnn variërn. In d mtcampagn wrdn ht nrgivrbruik van machin n van rlvant subsystmn n d productivitit gmtn. D mtingn wrdn uitgvord bij vrschillnd wrkingsmodi, strijkrolsnlhdn n vntilatidbitn. Hirvoor bouwdn w n spcifik mtopstlling op n strijkmachin op n brachtn d nodig snsorn n mtinstrumntati aan. In n drd stap wrdn d ruw mtdata vrwrkt tot bruikbar informati ovr ht nrgivrbruik n d productivitit. Op basis van d mtrsultatn kondn tn slott aanbvlingn om nrgi t bsparn n rcuprrn wordn gformulrd. Hogr fficiënti D rsultatn van d audit tonn n bhoorlijk potntil aan: via n combinati van maatrgln is n vrbtring van d nrgi-fficiënti in d groottord van procnt ralisrbaar. Johan Vandrmuln: D aanbvlingn n rfrntimtwaardn warn n concrt vrtrkbasis voor ons om onz strijkmachins t vrbtrn. Dankzij d stapsgwijz aanpak krgn w d nodig inzichtn om n glijkaardig wrkwijz to t passn op vrglijkbar machins of op niuw ontwrpn van dzlfd machins. Enkl van d aanbvlingn zal Lapauw al in d volgnd gnrati machins implmntrn. Ht blang van comchatronica D laatst jarn is ht blang van d co-impact n d total cost of ownrship van n machin of mchatronisch systm strk tognomn. Tr ondrstuning van d Vlaams machinbouwrs bij ht (hr)ontwrp van hun machins, mt oog voor nrgizuinighid, prformanti n gbruikscomfort, starttn Sirris n FMTC in 2011 ht VIS-trajct EcoMchatronics op. D global aanpak van dit trajct is gricht op concrt implmntatis bij bdrijvn. Anj Van Vlirbrgh, programmalidr mchatronica bij Sirris: Ht blang van d co-impact van n machin bracht d vraag naar mthods om di impact t mtn mt zich m. Om d bdrijvn t hlpn d co-impact van hun machins t vrlagn, hbbn Sirris n FMTC d EcoMchatronics Audit ontwikkld, op basis van ondrzok aan d KU Luvn n Howst. Di brngt d cologisch impact van n machin in kaart n dot aanbvlingn voor n mr cologisch machinontwrp.. 23

24 ICT Matrials Cross Domains Advancd Manufacturing Mchatronics Advancd manufacturing: n tokomstgricht productiapparaat Samn mt bdrijvn wrkt Sirris aan n roadmap naar n tokomstgricht productiapparaat. Voor bdrijvn di willn transformrn naar Factoris of th Futur brngn w xprts samn di nrzijds ht stratgisch dnkwrk lvrn n andrzijds zorgn voor d stapsgwijz implmntati. ICT Advancd Manufacturing Bdrijvn di willn wrkn aan d productn van Domains d tokomst, motn ook wrk Cross makn van d Fabrik van d Tokomst. Vl Matrials bdrijvn Mchatronics invstrdn d voorbij jarn in productinnovati, maar vrwaarloosdn ht productiapparaat. Nochtans gaan bid hand in hand. In 2012 wrd ht voorbridnd studiwrk voor ht ambitiuz Factoris of th Futur afgrond n nrgschrvn (ls mr op pagina 28). Sirris n Agoria vrtaaldn d rsultatn van dz studi naar ht Mad Diffrnt -programma, rop gricht d maakindustri t bglidn naar n duurzam n succsvoll tokomst in Vlaandrn. In d voorbridnd studi wrdn zvn transformatis gïdntificrd, di d maakindustri mot doorlopn. Sirris gft advis, tknt roadmaps uit, bidt coaching n bnchmarkt bdrijvn mt andr splrs. W focussn ons vooral op d transformatis Smart Production, World Class Production Tchnologis n Digital Factory. Daarnaast bglidn w ook bdrijvn in d ovrgang naar Eco Production n Simultanous Product and Procss Dvlopmnt. Onz partnrs Agoria n FMTC concntrrn zich op d transformati naar Ntworkd Factory n Human Cntrd Production. Smart Production Voor ht producrn van klin sris van complx productn, rijst d vraag ho d producti snllr, flxiblr n wndbaardr kan. D antwoordn liggn bij automatisring, btr mtn n wtn, ht inschakln van robots. Op vraag van bdrijvn gaan w na ho z kunnn omschakln naar Smart Production. Zo invstrd Sirris zlf in n Blgisch bladingsrobot. World Class Tchnologis Inzak tokomstgricht tchnologi wrkt Sirris rond tw focusdominn: 1/ Prcisi Machins di producrn mt n hogr prcisi, vrlngn d duurzaamhid van d gproducrd matrialn: z zorgn voor n nauwkurigr afwrking n voor ondrdln di langr mgaan. In 2012 starttn w n projct rond prcisiproducti voor d maakindustri. In d nabij tokomst zal prcisi stds blangrijkr wordn voor d maakindustri, maar zondr dat d productikostn hirbij mogn stijgn. Op kort trmijn zal n vrhoogd procsbhrsing volstaan, maar op langr trmijn kan n ggarandrd concurrntiël positi nkl brikt wordn door niuw productitchnologiën. Daarom zijn w samn mt KU Lu- 24

25 vn, VUB, ht Fraunhofr Instituut, RWTH Aachn n Agoria ht initiatif Prcision Manufacturing for nw and bttr products gstart. Binnn ht projct gaan w zvn tchnologisch uitdagingn aan in ht prcisidomin. Daarnaast zijn r ook dri businssuitdagingn: (intrnational) ntwrking, tchnologivrknning n collctiv marktvrknning. In ht kadr van dit projct tsttn w bijvoorbld vrschillnd altrnativ tchnologiën voor d producti van prcisi tandwilprototyps mt oog op vrkorting van d doorlooptijd voor VCST n ontwikkldn w n niuw procdé voor ht prcis klmmn van 3D-gprint stukkn voor assmblag voor Matrialis. 2/Additiv manufacturing Mt mr dan 25 jaar rvaring mag Sirris zich rknn tot d Europs R&D-top n pionirs in additiv manufacturing (AM), waarvan 3D-printing mst gknd is. Vandaag bvindt d tchnologi zich op ht kantlpunt waarop ht vanuit ht xprimntl doorbrkt naar d klassik industri. Vrogr vooral bknd van rapid prototyping, vindn 3D-tchnikn stds mr hun wg naar indproductn. Trovn zijn hun fficiënt grondstoffngbruik, hun compact strkt, d uitnlopnd matrialn waarm gwrkt kan wordn, d poruz structuur van d gproducrd matrialn In d biomdisch sfr bouwd Sirris al hl wat rvaring op. Zo producrdn d AM-xprts tussnwrvlschijfjs voor n Frans biomdisch splr. Nu d tchnologi op punt staat, zal dz in ht komnd jaar wordn gtransfrrd naar ht bdrijf in kwsti. In 2012 wrd ook Human Wavs opgricht: n biomdisch bdrijf dat zich dls op dz tchnologi zal tolggn. En n drd bdrijf n producnt van titaan boormachins, spcifik voor ruimtvaart is in d maak. Digital Factory In d fabrik van d tokomst zal ht ontwrp van productn n procssn volldig digitaal vrlopn. In n drglijk digital fabrik is r gn nood mr aan dur fysik prototyps n wordt d tim-tomarkt tot ht minimum hrlid. Naast ht ontwrp van niuw productn n procssn zulln ook d oprationl procssn vrdr gdigitalisrd wordn n zal d impact van vrschillnd moglijk bslissingn op voorhand via doorgdrvn simulatis n analyss kunnn wordn ingschat. Om dit moglijk t makn motn d mst bdrijvn nog hl wat stappn zttn. Sirris draagt zijn stntj bij door bdrijvn t snsibilisrn ovr d rcntst moglijkhdn van d digital fabrik. 25