Analyse van basisoorzaken van gevallen van beroepsgebonden (psychische en niet-psychische) aandoeningen via de Tripod methode

Transcriptie

1 Jan Sije Huismans Occupational health advisor Achmea Vitale gedetacheerd bij AkzoNobel Industrial Chemicals Victor Roggeveen Veiligheidskundige en Tripod Facilitator Pelican Consultants Analyse van basisoorzaken van gevallen van beroepsgebonden (psychische en niet-psychische) aandoeningen via de Tripod methode

2 Programma Aanleiding (Jan Sije) Beschrijving van de casus (Jan Sije) De Tripod theorie (Victor) Tripod bij deze casus (Victor) Rapportage (Jan Sije) Winstpunten voor het bedrijf (Jan Sije en Victor) Randvoorwaarden (Jan Sije) Kanttekeningen (Jan Sije) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

3 Aanleiding Standaard analyse van ernstige veiligheidsincidenten via de Tripod methode Rapporten leveren veel informatie op over beïnvloedende factoren Ernstige beroepsziekte als gevolg van psychische klachten Vragen: Waarom ook geen analyse basisoorzaken bij arbeidsgerelateerde aandoeningen? Tripod geschikt? Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

4 Beschrijving Casus Gebeurtenis Tijdsperiode QHSE manager tijdens en na de bouw van het bedrijf A Benoeming tot manager HSE voor de gehele site (leidinggevende functie) april 2008 Benoeming tevens tot QHSE manager voor bedrijf B september 2009 Signalen van overbelasting; formeel afstoten van taken manager HSE (veel taken bleven echter) voorjaar 2010 Verdere toename van werkdruk mede door audit november 2010 Deelname aan Leadership Journey december 2010 Medewerker verlaat bedrijf in ontredderde toestand december 2010 Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

5 Beschrijving Casus Bedrijfsarts ingeschakeld D/ Aanpassingsstoornis/korte periode met psychotische symptomen Begeleiding psycholoog en BA Overmatige werkdruk Geen kenmerkende stressfactoren in de thuissituatie Geen voor dit beeld kenmerkende ziektehistorie Beroepsziekte vastgesteld volgens vastgestelde (peer reviewed) procedure Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

6 Tripod theorie Ongewenste situaties zijn het gevolg van het onvoldoende beheersen van gewenste energie. Energie worden beheerst door beheersbarrières. Schade wordt beperkt door beschermingsbarrières. Door hun falen kunnen mensen de werking van barrières aantasten. (vergeten, vergissen, etc.) Mensen falen, doordat hun omgeving hen daartoe verleidt. Organisaties scheppen de voorwaarden waaronder mensen kunnen falen. Substandaard voorwaarden worden Achterliggende Oorzaken genoemd. Interventies dienen gericht te zijn op het elimineren van Achterliggende Oorzaken. Achterliggende oorzaken kunnen worden ingedeeld in BasisRisicoFactoren Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

7 De casus (Tripod-diagram) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

8 WAT is er gebeurd? (Trio s) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

9 HOE kon dat gebeuren? (Barrières) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

10 Waardóór kon het gebeuren? (Context) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

11 Volledig diagram met Achterliggende Factoren Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

12 Alle achtergronden samengevat 1 Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

13 Alle achtergronden samengevat 2 BasisRiscoFactoren: TRAINING & OPLEIDING (7x) PROCEDURES (2x) ORGANISATIE (2x) STRIJDIGE DOELSTELLINGEN (1x) Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

14 Rapportage Nr 1 Barrière Screening emotionele toestand medewerkers voor aanvang Leadership Journey 2 Herkennen van zwakke signalen van overbelasting 3 Situatiebewustzijn 4 Herkennen van signalen 5 Evaluatie takenpakket 6 Leidinggevende vaardigheden 7 Evaluatie takenpakket Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

15 Rapportage Nr Achterliggende oorzaak BRF 1 Geen risico-identificatie door organisatie op psychische belasting IG 2 Geen scholing beschikbaar voor management op dit gebied TR 3 Begeleiding/coaching door organisatie TR 4 Begeleiding/coaching door organisatie TR 5 Geen scholing beschikbaar voor management op dit gebied TR 6 Onvoldoende stimulans naar medewerkers om tijdig een signaal te geven OR 7 Geen scholing in herkennen overbelasting bij medewerkers TR 8 Geen procedure Management of Organizational Change PR 9 Begeleiding coaching door organisatie TR 10 Begeleiding coaching door organisatie TR 11 Onvoldoende controle op nakomen afspraken OR 12 Geen scholing in herkennen overbelasting bij medewerkers TR 13 Geen procedure Management of Organizational Change PR Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

16 Conclusies Cultuur niet zeuren maar doen. Vriendelijk, open maar waardoor toch Impliciete barrière ontstaat om geen klachten aan te geven / sociaal wenselijke opstelling Onvoldoende controle op het nakomen van werkafspraken Onvoldoende evaluatie van het takenpakket behorende bij de nieuwe functie. Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

17 Aanbevelingen Organiseer scholing voor leidinggevenden in het beter herkennen van signalen van overbelasting. Betrekken medewerkers in herkennen van stress en afgeven van signalen bij zichzelf en anderen Analyseer in gesprekken (gepercipieerde) werkdruk. Introduceer Management of Organizational Change procedure bij het stapelen van functies Organiseer extra begeleiding bij een eerste leidinggevende ervaring van de nieuwe leidinggevende. Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

18 Winstpunten voor het bedrijf De taal van de manager Belasting systematisch in kaart gebracht op voor managers begrijpelijke wijze. Causaal verband tussen ziekte en beïnvloedende werkfactoren inzichtelijk gemaakt Betere acceptatie Door onverwachte gebeurtenissen systematisch te onderzoeken beter inzicht in de zwakke plekken van de organisatie Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

19 Randvoorwaarden Volledige instemming van de persoon De privacy moet voldoende gewaarborgd zijn Onderzoeksresultaten en persoonlijke beoordelingen mogen niet vermengd worden Voldoende expertise en onafhankelijkheid onderzoekers Een bedrijfsarts of andere psychologisch geschoolde persoon in het team Alleen de werkgerelateerde factoren onderzoeken Een peer-review door een onafhankelijke deskundige Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen

20 Kanttekeningen Oordeelt niet,!!!!!! De schuldvraag mag nooit gesteld worden. Vaststellen van feiten is het doel Meer dan bij veiligheidsincidenten voelen leidinggevenden zich gauw aangevallen Weerstand overwinnen Geduld Participatie betrokkenen in verwoording in het rapport zonder onafhankelijkheid te verliezen Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen