Verslag over de doorlichting van Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de doorlichting van Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout Hoofdstructuur buso Pedagogische eenheid Instellingsnummer Instelling Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem directeur Daniel GEERTS adres Oude Arendonkse Baan OUD- TURNHOUT telefoon fax website/url Bestuur van de instelling Vrij Instituut Buit. Ond. te TURNHOUT adres Noord-Brabantlaan TURNHOUT Scholengemeenschap 0 adres - CLB Vrij CLB Kempen te TURNHOUT adres Korte Begijnenstraat TURNHOUT Dagen van het doorlichtingsbezoek 22/04/2013, 23/04/2013, 24/04/2013, 25/04/2013 Einddatum van het doorlichtingsbezoek 25/04/2013 Datum bespreking verslag met de instelling 20/06/2013 Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Lou Bontens Teamleden Alex Maes Bart Tabruyn Deskundige(n) behorend tot de nihil administratie Externe deskundige(n) nihil Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 1

2 INHOUDSOPGAVE INLEIDING SAMENVATTING FOCUS VAN DE DOORLICHTING Leerprestaties in de focus Procesindicatoren of -variabelen in de focus VOLDOET DE SCHOOL AAN DE ERKENNINGSVOORWAARDEN? Opleidingsvorm een BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Personeelsbeheer Begeleiding ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed? Wat kan de school verbeteren? Wat moet de school verbeteren? ADVIES REGELING VOOR HET VERVOLG Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de doorlichting van uw instelling 1 door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de instelling de erkenningsvoorwaarden respecteert, of ze op systematische wijze haar eigen kwaliteit bewaakt en of ze zelfstandig de tekorten kan remediëren. Het advies in dit verslag heeft betrekking op alle erkenningsvoorwaarden uitgezonderd de voorwaarden betreffende hygiëne, veiligheid en bewoonbaarheid. Vanaf het schooljaar vindt de controle op de erkenningsvoorwaarden betreffende bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne gelijktijdig met de doorlichting plaats. Deze controle op bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne resulteert in een afzonderlijk verslag. Alle verslagen worden gepubliceerd op Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de instelling karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de instelling proces: initiatieven die een instelling neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de instelling met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op De doorlichting bestaat uit drie fases: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en de verslaggeving. Tijdens het vooronderzoek selecteert de onderwijsinspectie de onderwijsdoelstellingen en de procesindicatoren of -variabelen die het inspectieteam onderzoekt tijdens het doorlichtingsbezoek. Tijdens het doorlichtingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. Het resultaat van de doorlichting is het doorlichtingsverslag. Het doorlichtingsverslag vangt aan met een voor het brede publiek toegankelijke samenvatting. Het vervolgt met een beschrijving van de doorlichtingsfocus. Tijdens een doorlichting zoeken de onderwijsinspecteurs een antwoord op drie onderzoeksvragen: In welke mate voldoet de instelling aan de onderwijsdoelstellingen? (het erkenningsonderzoek) In welke mate onderzoekt en bewaakt de instelling op een systematische manier de kwaliteit van de processen zodat deze bijdragen tot het bereiken/nastreven van de onderwijsdoelstellingen? (het kwaliteitsonderzoek) Is er in de instelling een algemeen beleid dat het mogelijk maakt om zelfstandig tekorten weg te werken? (het onderzoek algemeen beleid ) In drie hoofdstukken geeft de onderwijsinspectie een antwoord op deze vragen. 1 Instelling: onderwijsinstelling of CLB (Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, artikel 2, 11 ). Onderwijsinstelling: een pedagogisch geheel waar onderwijs georganiseerd wordt en waaraan een uniek instellingsnummer toegekend is (Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, artikel 2, 13 ) Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 3

4 Om de kwaliteit van de processen in kaart te brengen gebruikt de onderwijsinspectie een kwaliteitswijzer. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de instelling bij haar activiteiten aandacht heeft voor doelgerichtheid: welke doelen stelt de instelling voorop? ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de instelling om efficiënt en doelgericht te werken? doeltreffendheid: worden de doelen bereikt en gaat de instelling dit na? ontwikkeling: heeft de instelling aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? Meer informatie over de kwaliteitswijzer vindt u eveneens op Wat de instelling goed doet, wat de instelling kan verbeteren en wat de instelling moet verbeteren komt aan bod bij Sterktes en zwaktes van de instelling. Het doorlichtingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de instelling. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de instelling of van structuuronderdelen een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de instelling of van structuuronderdelen als de instelling binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de instelling of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de instelling de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve verslag informeert de directeur van de instelling leerlingen, ouders en/of cursisten over de mogelijkheid tot inzage. De directeur van het centrum voor leerlingenbegeleiding informeert de centrumraad. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de instelling het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de instelling of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De instelling mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

5 1. SAMENVATTING Dit verslag gaat voornamelijk over opleidingsvorm een van VIBO De Brem. Op de campus van VIBO DE Brem huist ook een opleidingsvorm twee. Deze opleidingsvorm behoort administratief tot VIBO De Ring. Daarom is het verslag over het erkennings- en kwaliteitsonderzoek van opleidingsvorm twee opgenomen in het verslag over de doorlichting van VIBO De Ring. Omdat de directeur van VIBO DE Brem deze twee opleidingsvormen aanstuurt geldt het verslag over het algemeen beleid voor de twee aangeboden opleidingsvormen van de campus. VIBO De Brem voldoet voor de Algemene en Sociale Vorming in opleidingsvorm een aan de verwachtingen van de overheid. Dit blijkt uit het erkenningsonderzoek. De school heeft een uitdagend aanbod, gericht op de integratie van de leerlingen in een beschermd leefmilieu. Ze speelt goed in op de maatschappelijke veranderingen die zich afspelen in de organisaties die de jongeren na hun schoolloopbaan verder begeleiden. De school biedt uitdagende activiteiten aan die gericht zijn op het vergroten van de persoonlijke en maatschappelijke redzaamheid. De leerlingen leren vaardigheden voor het dagelijkse leven en voor een zinvolle tijdsbesteding. Voor leerlingen die het aankunnen is er Sociaal Maatschappelijke Training onder de vorm van Begeleid Werken. De leerlingen krijgen aangepaste begeleiding, zowel van de leraren als van de paramedici, maar de planmatige aanpak hiervan is niet altijd terug te vinden in de planningsdocumenten. Het kwaliteitsonderzoek van de processen toont aan dat de school de laatste jaren veel aandacht had voor de samenwerking met externe partners. De andere onderzochte processen kregen minder aandacht. Het evaluatiesysteem voor het personeel is zwak. Het juridisch en administratief in orde maken van de procedure van personeelsevaluatie was in de voorbije jaren geen prioriteit voor de school. De reglementaire bepalingen zijn niet ten volle nageleefd. De leerbegeleiding via het proces van handelingsplanning vertoont enkele goede punten maar ook enkele werkpunten. De schoolvisie op het leeraanbod is uitdagend. Het schoolteam vertaalt deze schoolvisie in duidelijke doelen. Er zijn echter geen sluitende afspraken om bij de doelenselectie rekening te houden met wat de leerlingen al wel of nog niet kunnen. Bruikbare en overzichtelijke werkinstrumenten die dit ondersteunen ontbreken. Het schoolteam maakt dit gemis gedeeltelijk goed door spontaan in te spelen op de noden die zich voordoen in de klas. De school werkt goed samen met verschillende organisaties om extra gepaste hulp te zoeken voor leerlingen die daar nood aan hebben. De samenwerking met organisaties die Begeleid Werken aanbieden is een voorbeeld van goede praktijk. Het algemeen beleid in campus De Brem (opleidingsvorm een en twee) is vooral op onderwijskundig vlak sterk. Er is een krachtige, vooruitstrevende en gezamenlijk gedragen visie op het omgaan met personen met een handicap. Dat deze visie ook nageleefd wordt, blijkt duidelijk uit de dagelijkse schoolwerking. Het erkenningsonderzoek wijst uit dat de werking van de school voldoet. Het onderzoek van de processen en het algemeen beleid maken duidelijk dat de school de laatste jaren vooral veel aandacht had voor het onderwijskundig beleid. Daarom sluit de inspectie de doorlichting af met een gunstig advies. Toch moet de school op het vlak van personeelsevaluatie enkele belangrijke tekortkomingen wegwerken Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 5

6 2. FOCUS VAN DE DOORLICHTING Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting heeft de inspectie leerprestaties en procesindicatoren/procesvariabelen geselecteerd voor onderzoek tijdens de doorlichtingsbezoeken. De resultaten van de controle op de erkenningsvoorwaarden betreffende bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne, vindt u terug in een afzonderlijk verslag. 2.1 Leerprestaties in de focus OPLEIDINGSVORM Procesindicatoren of -variabelen in de focus Personeel Personeelsbeheer Evaluatiesysteem Logistiek Welzijn Veiligheid Gezondheid en hygiëne Milieu Onderwijs Begeleiding Afstemming tussen s/c/a en CLB en/of andere partners Leerbegeleiding Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

7 3. VOLDOET DE SCHOOL AAN DE ERKENNINGSVOORWAARDEN? Het onderzoek naar het voldoen aan de erkenningsvoorwaarden levert voor de geselecteerde leerprestaties het volgende op: 3.1 Opleidingsvorm een Voldoet Motivering De school heeft een uitdagend aanbod gericht op de integratie van de leerlingen in een beschermd leefmilieu. Ze speelt goed in op de maatschappelijke veranderingen op dit vlak. De handelingsplanmatige aanpak voldoet nipt om onderwijs op maat gedurende de hele schoolloopbaan te garanderen. Vaststellingen Beginsituatiebepaling Beeldvorming Functionele neerslag Actualisering Doelenselectiefase Op maat Evenwichtig aanbod Doelenkaders Horizontale en verticale afstemming De opmaak van de beginsituatie voor nieuwe leerlingen gebeurt met voldoende aandacht voor de voorbije schoolloopbaan. Er is een goede informatiedoorstroming vanuit het buitengewoon basisonderwijs. Tijdens leerlingbesprekingen toetst het multidisciplinaire team de externe informatie aan de eigen bevindingen. De effectiviteit van deze besprekingen is niet optimaal omdat ze zelden leiden tot het scherpstellen van de concrete specifieke onderwijsnoden. Specifieke noden die paramedische ondersteuning vragen worden tijdens deze bespreking wel goed gedetecteerd. De klassenraad volgt de leervorderingen systematisch op via de periodieke evaluatie. De neerslag hiervan is echter weinig functioneel. Er ontbreekt een duidelijk overzicht van de verworven functionele vaardigheden. In het overzichtsinstrument (de zogenaamde roos) krijgen niet alle doelen uit de leerlijnen een plaats. Het leent zich daarom minder als vertrekbasis voor een transparante doelenselectie. Het klasdraaiboek is te fragmentair en te summier om te kunnen dienen als basis voor een doelenselectie op maat van de klasgroep. Dankzij de goede informele informatieuitwisseling en door de beperking van het aantal leraren per klas en per entiteit hebben de leraren een goed zicht op de specifieke opvoedings- en onderwijsbehoeften van de leerlingen. Omwille van het informele karakter is de overdraagbaarheid en de volledigheid van de beginsituatiegegevens te weinig verzekerd. De klassenraad kan niet voor alle vormingsonderdelen aantonen dat ze doelen selecteert op basis van een grondige analyse van de beginsituatie van de klas of van individuele leerlingen. Toch zijn er goede stappen gezet om een doelenselectie op maat mogelijk te maken. Voor de verschillende vormingsonderdelen zijn er degelijke leerlijnen met relevante doelen voor een evenwichtig aanbod met een toenemende moeilijkheidsgraad. Het team gebruikt deze leerlijnen echter vooral om doelen te selecteren die passen bij vooropgestelde activiteiten en houdt daarbij niet genoeg rekening met de vastgestelde beginsituatie van de groep of van individuele leerlingen. Hierdoor sluit het onderwijsaanbod voor sommige leerlingen niet altijd aan bij de verworven vaardigheden. De doelen uit de leerlijnen vormen een relevant referentiekader en een goede houvast met het oog op het nastreven van de einddoelstelling van de opleidingsvorm. Ze staan vooral in het teken van maximale maatschappelijke participatie van de leerlingen. Dit is goed in overeenstemming met het pedagogisch project van de school en met de Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 7

8 Voorbereidingsfase Planning Multidisciplinair Groeperingsvorm Methodiek en werkvormen Infrastructuur en uitrusting Uitvoeringsfase Planmatige aanpak Flexibiliteit Methodiek en werkvormen Individualisatie en differentiatie Evaluatiefase Visie en afspraken Gelinkt aan doelen/diagnostisch Valide, evenwichtig en representatief Overgangscriteria Procesevaluatie Kwalificatieproef Rapportering Sociaal Maatschappelijke Training uitgangspunten bij het overheidsvoorstel van ontwikkelingsdoelen. Het team koppelde de nieuwe ontwikkelingsdoelen uit het overheidsvoorstel reeds aan de eigen concrete doelen. Dit is een goede actie voor de introductie van het nieuwe doelenkader en een goede aanzet voor de verdere implementatie ervan. Naast deze twee referentiekaders gebruikt het team nog een derde doelenkader gebaseerd op het ontwikkelingsmodel van Günzburg. Het door mekaar gebruiken van drie referentiekaders die niet volledig op mekaar zijn afgestemd beperkt echter de gezamenlijke doelgerichtheid. Het ontwikkelen van een samenhangend doelenkader is daarom een mogelijk verbeterpunt. De planningsdocumenten van de leraren geven aan dat ze de leerlijn volgen. Een planmatige differentiatie komt in de planningsdocumenten echter te weinig aan bod. De paramedische hulpverlening is goed geïntegreerd in het opvoedings- en onderwijsaanbod. Het werken in drie entiteiten afhankelijk van de mogelijkheden van de leerlingen gebeurt doordacht. Het team stemt het activiteitenaanbod per entiteit goed af op de gemeenschappelijke mogelijkheden. De differentiatie in het activiteitenaanbod per entiteit is op schoolniveau goed gepland. Dit is een goede aanzet om onderwijs op maat te organiseren. Het geplande activiteitenaanbod is uitdagend en gericht op het vergroten van de persoonlijke en maatschappelijke redzaamheid. Het beoogt in goede mate de maximale participatie in de contexten wonen, werken en vrije tijd en houdt goed rekening met het toekomstperspectief van de leerlingen. Er zijn aangepaste orthodidactische methodes en activerende werkvormen gepland. De uitrusting voldoet om de gestelde doelen te kunnen nastreven. De kinderboerderij en de aangepaste keuken zijn een meerwaarde. Hoewel de planningsdocumenten dit niet aangeven wordt in de klaspraktijk gedifferentieerd in aanpak en methodiek. Dit blijkt uit de lesobservaties en uit gesprekken met het personeel. Globaal genomen houden de teamleden bij de keuze van de werkvormen en van het didactisch materiaal goed rekening met de mogelijkheden en de onderwijsbehoeften van de doelgroep. Uit de lesobservaties blijkt ook dat leraren flexibel inspelen op interne en externe omstandigheden. Er is geen gelijkgerichte visie op de dagelijkse evaluatie van de leerlingen. De leraren mogen dit naar eigen inzicht uitvoeren, wat de onderlinge uitwisseling van informatie bemoeilijkt. De periodieke evaluatie gebeurt grotendeels gelijkgericht en zeer gedetailleerd en is goed gelinkt aan de vooropgestelde doelen. Het team grijpt de verzamelde evaluatiegegevens onvoldoende aan voor het opmaken van een aangepast handelingsplan. De gedane evaluaties leiden slechts beperkt tot planmatig maatwerk. Het cyclisch karakter van de handelingsplanning komt hierdoor te beperkt tot uiting. Het rapport is voldoende informatief en gelinkt aan de doelen. De toelichtingen zijn voldoende concreet en ontwikkelingsgericht. De school maakt maximaal gebruik van de mogelijkheid om sociaal maatschappelijke training (SMT) in te richten. Deze is vooral gericht op het uitvoeren van Begeleid Werken. Hiermee komt de school goed tegemoet aan de verwachtingen van ouders en aan de mogelijkheden van de leerlingen. Dit geeft aan dat de school rekening houdt met de maatschappelijke verandering op het vlak van arbeidsdeelname van personen met een handicap. De SMT wordt goed voorbereid, uitgevoerd en geëvalueerd Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

9 4. BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of - variabelen levert het volgende op: 4.1 Personeelsbeheer Evaluatiesysteem De school staat voor wat betreft de kwaliteitsbewaking van deze indicator/variabele aan het begin van een ontwikkelingsproces. Motivering Er is beperkte aandacht voor de doelgerichtheid van het systeem voor personeelsevaluatie Het evaluatiereglement is een goede aanzet om de visie en de doelen van het schoolbestuur te verduidelijken. Via gepersonaliseerde functiebeschrijvingen is het voor de personeelsleden duidelijk wat het schoolbestuur van hen verwacht. Het juridisch en administratief in orde maken van de procedure van personeelsevaluatie was in de voorbije jaren geen prioriteit voor de school. De reglementaire bepalingen zijn niet ten volle nageleefd. De betrokkenheid van het bevoegde inspraakorgaan bij het tot stand komen van de functieprofielen is niet in overeenstemming met de regelgeving. Voor de paramedici en voor de directeur werden de algemene afspraken inzake de functiebeschrijving niet besproken in het lokaal comité. Formele evaluatiegesprekken met alle personeelsleden gingen nog niet door. Dit is een inbreuk tegen de regelgeving die stelt dat de school reeds met een tweede cyclus van evaluaties moet gestart zijn. De voorbije jaren was er te weinig aandacht voor de structurele ondersteuning van dit proces. Er was geen efficiënte organisatie en planning om het evaluatieproces te kunnen realiseren. De directeur is gestart met een nascholing om hiervoor meer deskundigheid te verwerven, maar deze nascholing is door externe omstandigheden vroegtijdig onderbroken. Wanneer deze zal verder gezet worden is onduidelijk. De schoolleiding ontwikkelde goede instrumenten voor de functioneringsgesprekken, maar deed dit nog niet voor de evaluatiegesprekken. Personeelsleden geven aan dat ze de functioneringsgesprekken als motiverend en inspirerend ervaren. Hieruit blijkt dat er voldoende aandacht is voor de culturele ondersteuning van dit proces. De aandacht voor de doeltreffendheid van dit proces is beperkt. Op schoolniveau gebeurde er nog geen systematische reflectie over of evaluatie van het evaluatiesysteem. De schoolleiding distilleert wel algemene werkpunten in verband met de schoolorganisatie en formuleert soms ook formele persoonlijke werkpunten voor het betrokken personeelslid. Daarnaast krijgen de personeelsleden via mondelinge feedback aanwijzingen om hun functioneren te verbeteren. Er is slechts een beperkte aandacht voor de verdere ontwikkeling van het evaluatiesysteem. Er bestaat nog geen concrete planning om ten volle tegemoet te komen aan de reglementaire bepalingen inzake de personeelsevaluatie. De responsiviteit ten opzichte van de verwachtingen van de overheid is daarom laag. Inbreuken tegen de regelgeving. Het schoolbestuur onderhandelt de algemene afspraken inzake functiebeschrijvingen voor de paramedici niet in het lokaal comité, conform art.47 ter 3 van het Decreet betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding. Het personeel wordt niet geëvalueerd conform art. 47ter, 4, 5; 47octies van het Decreet van 27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 9

10 4.2 Begeleiding Afstemming tussen school en CLB of andere partners De vaststellingen wijzen op redelijke tot sterke aandacht voor: - doelgerichtheid - ondersteuning - doeltreffendheid - ontwikkeling. Motivering De school werkt op een doelgerichte manier samen met relevante hulpverleningsinstanties en organisaties die de leerlingen vrijwillig willen ondersteunen bij hun eerste stappen in het Begeleid Werken. De doelstellingen van elke samenwerking zijn divers. Ze zijn duidelijk en nauwgezet omschreven in verschillende documenten. Ze bieden een antwoord op verschillende vastgestelde noden en houden rekening met de mogelijkheden van de leerlingen en leerlingengroepen. De aandacht voor de ondersteuning van dit proces blijkt uit de adequate organisatie, aanpak, taakverdeling en voldoende omkadering om de doelen van de samenwerking met de externe partners te kunnen realiseren. Zowel voor de samenwerking met de externe hulpverleningsinstanties als met de aanbieders van Begeleid Werken kunnen de betrokken personeelsleden een goed georganiseerd draaiboek voorleggen. Via een beperkte zelfreflectie over de eigen aanpak van de samenwerking met externe organisaties heeft de school redelijke aandacht voor de doeltreffendheid van dit proces. Uit een beperkte bevraging tijdens de doorlichting bij enkele betrokkenen blijkt dat de samenwerking met externe instanties een duidelijke meerwaarde genereert. De school vergroot hiermee het specifieke zorgaanbod en verbreedt het toekomstperspectief van de leerlingen. Dit komt het welbevinden van de doelgroep ten goede. De samenwerking die de school heeft met organisaties in het kader van de voorbereiding op Begeleid Werken is een voorbeeld van goede praktijk. Hiermee creëert de school een uitdagende leeromgeving voor de leerlingen die deze vorm van maatschappelijke participatie aankunnen. Samenwerking met externe instanties is voor deze school een dynamisch gegeven. De aandacht voor ontwikkeling van dit proces blijkt uit de voortdurende uitbreiding van het netwerk om te kunnen inspelen op nieuwe zorgvragen en ondersteuningsnoden. Ook het netwerk van organisaties waar leerlingen terecht kunnen om Begeleid Werken te oefenen is gedurende de laatste jaren toegenomen. De school besteedt veel aandacht aan het afstemmen van de arbeidsinteresses en mogelijkheden van de leerlingen enerzijds op het aanbod van de arbeidsplaats anderzijds. Deze ingesteldheid getuigt van een hoge graad van responsiviteit voor vragen van de doelgroep en voor de veranderde maatschappelijke visie over de maatschappelijke participatie van personen met een handicap Leerbegeleiding De vaststellingen wijzen op redelijke tot sterke aandacht voor: - doelgerichtheid - doeltreffendheid - ontwikkeling. Motivering Er is een redelijke aandacht voor de doelgerichtheid van dit proces. De school hanteert een hedendaagse visie op participatie van personen met een handicap en vertaalt deze visie in uitdagende doelen op schoolniveau. Voor elk vormingsonderdeel en voor elke paramedische discipline zijn de vooropgestelde doelen duidelijk omschreven. De klassenraad heeft echter weinig aandacht voor de afstemming van de geselecteerde doelen op vastgestelde leernoden van een klasgroep of van individuele leerlingen. In de planningsdocumenten toont de klassenraad onvoldoende aan dat de doelenselectie gebeurt op basis van de vastgestelde beginsituatie Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

11 De klasinterne ondersteuning is structureel gepland en de individuele therapeutische begeleiding is goed uitgewerkt. Toch is de aandacht voor ondersteuning eerder zwak. De organisatie van de klassenraad is onvoldoende gericht op het pedagogische aspect van de schoolwerking en de efficiëntie van het aanvullend middagoverleg is te beperkt om een multidisciplinaire aanpak en een gerichte doelenselectie op maat van elke leerling te garanderen. De gehanteerde instrumenten om tot een goede leerbegeleiding te komen zijn onvoldoende op elkaar afgestemd om gelijkgerichtheid te waarborgen. Op schoolniveau is de aandacht voor de doeltreffendheid van dit proces redelijk. Op basis van een zelfreflectie stuurde de school haar eigen langetermijndoelen op schoolniveau bij, met meer aandacht voor arbeidsmatige activiteiten, persoonlijke en maatschappelijke redzaamheid als gevolg. Uit een bevraging van het eigen personeel en op basis van zelfreflectie distilleerde de schoolleiding enkele knelpunten in verband met de handelingsplanmatige aanpak op leerling- en klasniveau. Welke stappen de school zal zetten om haar eigen handelingsplanmatige aanpak te verbeteren op basis van de eigen analyse is echter nog niet concreet uitgewerkt. Of de zelfreflectie ook werkelijk zal leiden tot een verbeterde aanpak kan daarom op dit ogenblik nog niet ingeschat worden. De aandacht voor de ontwikkeling van de leerbegeleiding blijkt uit de veranderingsbereidheid van het schoolteam. De schoolwerking is reeds goed afgestemd op de vernieuwde maatschappelijke tendensen op het vlak van emancipatie van personen met een handicap. Dit getuigt van een grote responsiviteit voor de vragen en verwachtingen van de overheid. De nieuwe ontwikkelingsdoelen zijn bij de teamleden al gekend en dat is een goede basis voor de verdere implementatie ervan. De school kan echter nog niet aangeven hoe ze de globale doelen uit het overheidsvoorstel zal concretiseren aan de hand van de eigen concrete doelen. Hiervoor heeft de school geen professionaliseringstraject gepland. 5. ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op: In 2005, bij de vorige doorlichting van het buitengewoon secundair onderwijs in Turnhout, bestond VIBO De Brem nog niet. Opleidingsvorm een, twee en drie werden toen aangeboden in VIBO De Ring. Sinds de vorige doorlichting vond een defusie plaats en werd ook opleidingsvorm vier opgericht. Er ontstonden drie scholen met een eigen schoolnummer: VIBO DE Ring, VIBO De Brem en VIBO Kasteelpark. VIBO De Brem organiseert officieel enkel opleidingsvorm een. In werkelijkheid biedt VIBO De Brem op zijn campus ook opleidingsvorm twee aan. Officieel hoort opleidingsvorm twee bij VIBO De Ring. Daarom is het verslag van het erkennings- en kwaliteitsonderzoek van opleidingsvorm twee bij het doorlichtingsverslag van De Ring gevoegd. In werkelijkheid stuurt de directeur van De Brem ook opleidingsvorm twee aan. De directeur van De Brem kreeg hiervoor het mandaat van het schoolbestuur. Het onderstaand verslag over het algemeen beleid heeft betrekking op opleidingsvorm een van De Brem en opleidingsvorm twee van VIBO De Ring. Een directeur met jarenlange ervaring is op intense wijze begaan met het onderwijskundig beleid van opleidingsvorm een en twee van campus De Brem. De coördinatoren staan op een deskundige manier in voor de opvolging en organisatie van het dagelijkse schoolgebeuren. De onderlinge taakverdeling is duidelijk voor alle betrokken partijen. Belangrijke beleidsbeslissingen worden genomen op basis van onderling overleg met de coördinatoren, maar de directeur draagt de volle verantwoordelijkheid voor de genomen beslissingen. Hij volgt de uitgezette lijnen nauwgezet op en hanteert daarbij de principes van een begeleidend leiderschap. Hij toont een grote betrokkenheid bij het uitvoeren van de onderwijsen begeleidingsopdracht en kan hierdoor het schoolteam motiveren om te handelen volgens de uitgezette lijnen Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 11

12 De school heeft een krachtige en vooruitstrevende en gezamenlijk gedragen visie op de manier waarop ze een antwoord wil bieden op de specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften van haar doelgroep. Deze visie houdt in belangrijke mate rekening met de maatschappelijke ontwikkelingen op het vlak van omgaan met personen met een handicap. Via formele en informele gesprekken met de personeelsleden wordt de visie gecommuniceerd en wordt samen met de teamleden besproken hoe de visie kan uitgevoerd worden op schoolniveau en in de dagelijkse klaspraktijk. Het personeel geeft aan dat ze op campusniveau voldoende inspraak krijgt over het pedagogisch beleid. De communicatie hierover gebeurt formeel tijdens personeelsvergaderingen. Ook de vele contacten van de directeur met het personeel dragen bij tot een goede informatiedoorstroming in beide richtingen. De school beschikt over een lokaal comité (LOC) dat gezamenlijk georganiseerd wordt voor zowel de secundaire scholen als de basisscholen die onder hetzelfde schoolbestuur vallen. Het personeel van de campus De Brem is hierin enkel vertegenwoordigd door personeelsleden van opleidingsvorm twee. Omdat deze personeelsleden officieel behoren tot het personeel van De Ring kan een officiële vertegenwoordiging van De Brem niet aangetoond worden. Hierdoor is het lokaal comité niet reglementair samengesteld. De school neemt op instellingsniveau goede initiatieven om op een gestructureerde wijze de eigen onderwijskwaliteit te bewaken en te verbeteren. Ze doet dit via kleinschalige relevante initiatieven die haalbaar en beheersbaar zijn voor het schoolteam. Positief is ook dat ook ouders de kans krijgen om via een tevredenheidsenquête feedback te geven op de schoolwerking en dat met de feedback van de ouders rekening wordt gehouden. Inbreuken tegen de regelgeving Het lokaal comité is niet samengesteld conform de bepalingen van het Decreet van 27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding. 6. STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL 6.1 Wat doet de school goed? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden: Het uitdagend onderwijsaanbod dat rekening houdt met de maatschappelijke veranderingen. De ondersteuning door de paramedici. De Sociaal Maatschappelijke Training. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen: De afstemming met externe hulpverleningsorganisaties en stage-aanbieders van Begeleid Werken. Wat betreft het algemeen beleid: De krachtige, vooruitstrevende en gezamenlijk gedragen visie op het onderwijsaanbod. De betrokkenheid en waardering van de schoolleiding voor het uitvoeren van de onderwijs- en begeleidingsopdracht van het personeel Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout

13 6.2 Wat kan de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden: De afstemming van de doelenselectie op de vastgestelde beginsituatie. De ontwikkeling van een samenhangend doelenkader. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen: De organisatie van de klassenraad. De functionaliteit van de planningsinstrumenten. 6.3 Wat moet de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden: nihil Wat betreft de regelgeving: De onderhandelingen over de algemene afspraken inzake functiebeschrijvingen voor de paramedici in het lokaal comité, conform art.47 ter 3 van het Decreet betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding. De personeelsevaluatie conform art. 47ter, 4, 5; 47octies van het Decreet van 27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding. De vertegenwoordiging van het personeel in het lokaal comité conform het Decreet van 27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout 13

14 7. ADVIES In uitvoering van het Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning GUNSTIG voor alle structuuronderdelen. 8. REGELING VOOR HET VERVOLG Nihil Namens het inspectieteam, de inspecteur-verslaggever Lou Bontens Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de instelling: Voor kennisname Het bestuur of zijn gemandateerde Daniël Geerts Vrije school voor Buitengewoon secundair onderwijs De Brem te Oud-Turnhout