Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Transcriptie

1 Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw? Informatie aan Zee Bart Peeters Hoofd uitbating diensten - LIBIS Agenda Situering Evolutie bibliotheeksystemen Overzicht en kenmerken nieuwe systemen Alma Enkele functionaliteiten toegelicht Onze ervaringen als development partner Slotbedenkingen Vragen? 1

2 Situering LIBIS: afdeling van KU Leuven en dienstenleverancier voor: Bibliotheken en bibliotheeknetwerken LIBISnet (33 instellingen - 85 bibliotheken) ca records en ca items PBS Vlaams-Brabant (31 gemeenten 60 bibliotheken/uitleenposten) ca records en ca items Open Vlacc ca records Archieven & Musea (Lias, Heron) Partner in vele projecten: VEP, Europeana inside, Flandrica, Unified Resource Discovery and Delivery ALMA Unified Resource Management Print Electronic Digital Academic 2

3 Situering Alma ondersteunt alle bibliotheekprocessen: Selectie Acquisitie Metadata management Fulfillment Digitalisatie Resource sharing Externe integraties Evolutie bibliotheeksystemen / 1 Overgang Mainframe naar Client/Server Van tekstgebaseerde naar grafische omgeving Naar minder dure servers Nadruk blijft liggen op gedrukte materialen Elektronische inhoud beperkt tot CD-ROM applicaties Geen fundamenteel verschil in onderliggende organisatie ILS Traditionele modules (acquisitie, catalografie, circulatie, tijdschriftenmodule en OPAC) blijven 3

4 Evolutie bibliotheeksystemen / 2 Huidige overgang Niet alleen technologische overgang Andere factoren zijn belangrijk: Elektronische bronnen krijgen bovenhand Andere manieren van aankoop/selectie Andere verwachtingen rond beschikbaarheid Vraag naar kwalitatieve statistieken/rapporten Evolutie bibliotheeksystemen / 3 Huidige overgang Conceptueel model moet veranderen om aan noden te voldoen. In tussentijd extra producten om noden op te vangen: OpenURL link resolvers ERM systemen Institutionele repositories Digital asset management systemen Discovery interfaces 4

5 Evolutie bibliotheeksystemen / 4 Resultaat is: Informatie van de collectie gefragmenteerd over verschillende applicaties Data heen en weer opladen Soms poging om manueel bij te houden (bv. cata van elektronische tijdschriften) Onmogelijk om nog de perfecte catalogus op te bouwen Discovery interfaces eerste stap Tweede stap volgt nu met de nieuwere systemen Evolutie bibliotheeksystemen / 5 Namen voor de nieuwste systemen: Library Services Platforms Library Management Platforms Library Management Services Webscale Management Solution NextGen ILS The New Library Systems 5

6 Overzicht nieuwe systemen From scratch : Ex Libris Alma OCLC Worldshare SerialsSolutions Intota Voortbouwend op huidige systeem/technologie: Innovative Interfaces Sierra VTLS Open Skies SirsiDynix - BLUEcloud Tussen de twee, Open Source Kuali Open Library Environment (OLE) Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 1 SaaS Cloudbased (computing) => multi-tenancy Amazon, Google, Flickr, Facebook, bibliotheeksystemen Komen niet noodzakelijk met eigen OPAC Ondersteunen RDA Ondersteunen nog andere formaten dan MARC Uniforme workflows Knowledge Base = link naar de buitenwereld Electronic Resource Management ( Activate ) 6

7 Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 2 License Management User Driven Acquisition Trial Database Management Statistieken Analytics multi-tenancy laat makkelijker benchmarking toe Integratie met externe systemen Webservices (lookup en update) Publishing services Data extract en import Adapters en interfaces (Z39.50, NCIP, ISO-ILL, SIP2, SAML LDAP, OAI, EDI) Alma: doelstellingen Consolideren: Eén softwarepakket. Nu verschillende paketten voor gedrukt, elektronisch beschikbaar en digitaal materiaal Optimaliseren: Betere workflows door o.a. gebruik te maken van gedeelde data en meer samenwerking (bv. community zone, smart fulfillment, ) Pda, Alma analytics Uitbreiden: Nieuwe dienstverlening Open platform, webgebaseerd, adapters en plug-ins 7

8 Alma: optimaliseren Veel meer geautomatiseerd Bv. alle stappen van bestellen zijn gekend, kan zonder menselijke tussenkomst Bv. digitalisatie-aanvraag, alle stappen gekend, systeem kan aan de hand van cijfergegevens makkelijk zeggen waar vertraging optreedt en eventueel extra personeel moet ingezet worden Wizards Alma: optimaliseren 8

9 Alma: optimaliseren Collaborative Metadata Management Nieuwe mogelijkheden voor automatische dataverrijking. Anderen onderhouden mee metadata Maar toch nog mogelijkheden voor lokale noden (bv lokale trefwoorden) Meerdere metadata schema s mogelijk (initieel MARC21, DC) Alma: Collaborative Metadata Management 9

10 Alma: Collaborative Metadata Management Alma: Fulfillment Networks 10

11 Alma: agile development (maandelijkse releases) Alma: dashboard 11

12 Alma: push paradigma Alma Analytics 12

13 Alma Analytics Alma Analytics 13

14 Alma Analytics Alma Analytics 14

15 Alma: Development Partnership 2008: start 2012: eerste productieversie 2013: start implementatie 2014: februari STP Conceptuele design Development en testen Implementatie: migratie, configuratie Alma: Development Partnership Alle workflows worden opnieuw bekeken en in vraag gesteld Change management nodig Early adopters Bumpy road Maar Alma is duidelijk de richting die moet gevolgd worden 15

16 Verdwijnt traditionele ILS dan binnenkort? Zeker niet op KT Vooral academische-, onderzoeksbibliotheken zullen switch maken in eerste instantie Vele openbare bibliotheken zullen waarschijnlijk nog een tijdje bij huidige ILS blijven, zolang: die huidige systemen mee kunnen evolueren met stijgend gebruik van ebooks en andere nieuwe media de publieksinterface / discovery interfaces meevolgen Wel: shift naar Saas van de traditionele ILSen Wat met het Semantische Web en LOD? Hot topic laatste jaren, gedaan met de beperkingen van manueel gecodeerde hyperlinks Nu discovery d.m.v. harvesten en indexeren, goed als je grote DB s doorzoekt, maar je mist ook veel potentiëel gerelateerde bronnen RDF triple stores (subject-predikaat-object) => makkelijker te verwerken door computers en om relaties te verwerken Schuchtere pogingen Talis, OCLC 16

17 Wat met het Semantische Web en LOD? Groot obstakel voorlopig: manier waarop we bibliografische data encoderen => MARC Data wordt in zo klein mogelijke drager gepropt MARCXML is louter mechanische vertaling AACR2 (basis voor vele cataregels) Voor consistente presentatie op steekkaarten en niet: hoe deze data door programma s kan verwerkt worden Eerste kleine stap richting semantic web = RDA Maar is nog geen volledige scheiding van data en presentatie ervan Wat met het Semantische Web en LOD? Grote stap richting semantic web: MARC vervangen als onderliggende drager LC: Bibliographic Framework Transition Initiative: mapping van MARC21 velden naar linked data structuur (BIBFRAME.org) Maar MARC is ingebakken in onze systemen en gebruiken Voorlopig dus nog geen volwaardige plaats voor het semantic web en LOD in de Library Services Platforms. In eerste plaats opgevangen in de Discovery Interfaces. Zit wel op de LT roadmap van Alma Eerste stappen zijn het mogelijk maken van andere formaten dan MARC voor beschrijvingen 17

18 18