BEWIJS IN STRAFZAKEN Docent Mr W. Römelingh Datum 19 maart 2010 Plaats Casa 400 Amsterdam Punten 2 PO Juridisch

Transcriptie

1 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Docent Mr W. Römelingh Datum 19 maart 2010 Plaats Casa 400 Amsterdam Punten 2 PO Juridisch Cursus voor advocaten over bewijs in strafzaken. Wat zijn bewijsmiddelen? Wat is wettig bewijs? Wat is overtuigend bewijs? Hoe vrij is de rechter in de selectie en waardering? 2 punten PO juridisch. EUR 119 inclusief 19% BTW.

2 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Tekenen bij aankomst Tekenen bij vertrek Evaluatie Graag mobiele telefoon(s) uit

3 BEWIJS IN STRAFZAKEN College Cursus Aanmelden Annuleren Cursusaanbod Cursusmateriaal

4 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Basisregels worden nauwelijks gedoceerd Nauwelijks kennis van basisregels Bewijs relevant in iedere zaak Corstens Het Nederlands Strafprocesrecht 2008 (zesde druk)

5 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Overtuigend Bewijs Wettig Bewijs (bewijsmiddelen) Eigen waarneming rechter Verklaring verdachte Verklaring getuige Verklaring medeverdachte Verklaring deskundige Schriftelijk(e) Bescheid(en) Bewijsminima Motiveringseisen

6 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 De bewijsmiddelen. De rechter grond zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring. In die gevallen waarin de wet aanvulling van de uitspraak vereist met de bewijsmiddelen, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan deze uitspraak is gehecht.

7 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 De bewezenverklaring. Door de voormelde inhoud van vorenstaande bewijsmiddelen staan de daarin genoemde feiten en omstandigheden vast. Op grond daarvan is de rechter tot de overtuiging gekomen en acht de rechter wettig bewezen, dat de verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, zulks met verbetering van eventueel in de tenlastelegging voorkomende type- en taalfouten.

8 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 "bewijsmiddelen" "wettig bewijs" "overtuigend bewijs" "bewezenverklaring" "aanvulling" HR 22/12/2009 LJN BG4412 Gerechtshof Arnhem Mr B.J. Schadd uit Velp

9 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Middel: uitspraak bevat niet inhoud gebezigde bewijsmiddelen. 1 Akte cassatie advocaat 2 Verkort arrest Gerechtshof Arnhem 3 Verkort procesverbaal Gerechtshof Arnhem Procureur-Generaal: andere stukken in ongerede geraakt.

10 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Hoge Raad: uitspraak kan zo niet in cassatie worden getoetst. Terugverwijzing heeft geen zin, want andere rechter kan zijn werk ook niet doen. Nietigheid inleidende dagvaarding.

11 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 EVRM Waarborg procedure Nationaal recht Sv Grenzen bewijs

12 BEWIJS IN STRAFZAKEN Redelijke termijn 2 Geen inhumane (bewijs)middelen 3 Alleen wettige (bewijs)middelen 4 Bewijsminima 5 Bewijsverboden

13 BEWIJS IN STRAFZAKEN 2010 Voldoende wettige bewijsmiddelen + Voldoende rechterlijke overtuiging = Bewezenverklaring

14 OVERTUIGEND BEWIJS Vrij bewijsstelsel versus Wettelijk bewijsstelsel Positief wettelijk bewijsstelsel versus Negatief wettelijk bewijsstelsel

15 OVERTUIGEND BEWIJS 338 Sv Overtuiging Overtuiging door bewijsmiddelen Tijdens onderzoek op zitting Geen gevoel, maar bewijsmiddelen Niet subjectief, maar objectief Twee tegen een meerderheid voldoende Beyond reasonable doubt

16 OVERTUIGEND BEWIJS Wel bewijsmiddelen, maar geen overtuiging Wel overtuiging, maar geen bewijsmiddelen Een overtuigende verklaring en zelfs een zeer overtuigende verklaring doet niet af aan negatief wettelijk bewijsstelsel Corstens pagina 666 (zesde druk)

17 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) 339 Sv Bewijsmiddelen 1 Eigen waarneming rechter 2 Verklaring verdachte 3 Verklaring getuige 4 Verklaring deskundige X Schriftelijk(e) bescheid(en)

18 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) 344 Sv Schriftelijk(e) bescheid(en) 5 Rechterlijke uitspraken 6 Rechterlijke processenverbaal 7 Ambtelijke processenverbaal 8 Procesverbaal opsporingsambtenaar 9 Deskundige berichten X Andere schriftelijke bescheiden Leesbare documenten Corstens pagina 697 (zesde druk)

19 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) Onvoldoende zonder aanvulling Verklaring verdachte (341 lid 4 Sv) Verklaring getuige (342 lid 2 Sv) Ander schriftelijk bescheid (344 lid 1 Sv) Voorbeeld ontucht Rb Arnhem 24/09/2008 LJN BF2104

20 Rechtspraak.nl - Leraar basisschool vrijgesproken van ontucht pagina 1 van Leraar basisschool vrijgesproken van ontucht Arnhem, 24 september 2008 De rechtbank Arnhem heeft een 35-jarige man, leerkracht op een basisschool, vrijgesproken van het plegen van ontucht in het schooljaar met een toen 9-jarig meisje uit zijn klas. De beschuldigingen, die door de verdachte ten stelligste worden ontkend, zijn uitsluitend gebaseerd op de verklaringen van het meisje en worden onvoldoende door andere bewijsmiddelen ondersteund. De in het dossier aanwezige verklaringen van andere getuigen over de beweerde ontucht zijn direct afgeleid van de verklaringen van het meisje zelf en kunnen daar niets aan toevoegen. Andere getuigen hebben uitsluitend verklaard over de kameraadschappelijke wijze waarop verdachte met zijn leerlingen pleegt om te gaan en zijn gedrag in het algemeen. Maar uit die verklaringen kan geen ondersteuning worden geput dat verdachte zich aan ontucht met leerlingen zou schuldig maken. De beschuldigingen zijn dus op de verklaring van één enkele persoon gebaseerd en dit is onvoldoende om tot een bewezenverklaring en een veroordeling te kunnen komen. LJ Nummer BF2104 Bron: Rechtbank Arnhem Datum actualiteit: 24 september 2008

21 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) Voldoende zonder aanvulling Eigen waarneming rechter Verklaring deskundige Rechterlijke uitspraken Rechterlijke processenverbaal Ambtelijke processenverbaal Procesverbaal opsporingsambtenaar Deskundige berichten Voorbeeld mishandeling

22 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) 341 lid 4 Sv Verklaring verdachte op zitting Eigen waarneming rechter Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen? 342 lid 2 Sv Verklaring getuige op zitting Eigen waarneming rechter Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen?

23 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) Verklaring verdachte Vervat in procesverbaal opsporingsambtenaar Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen? Verklaring getuige Vervat in procesverbaal opsporingsambtenaar Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen?

24 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) Verklaring aangever Verklaring getuige over wat aangever zei Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen? Verklaring aangever Verklaring getuige over wat verdachte zei Een bewijsmiddel of twee bewijsmiddelen?

25 WETTIG BEWIJS (BEWIJSMIDDELEN) Onderscheid bewijsmiddelen Niet altijd scherp Wel altijd maken Bewijsminimumregels worden anders illusie Corstens pagina 672 (zesde druk) Het regenereren van een bewijsmiddel levert geen tweede bewijsmiddel op

26 EIGEN WAARNEMING RECHTER Eigen waarneming rechter (339 lid 1 sub 1 Sv) Waarnemen Oordelen Persoonlijk Zitting Wijziging samenstelling

27 EIGEN WAARNEMING RECHTER HR 29/08/2006 LJN AX6414 Mr B.P. de Boer uit Amsterdam Emmeloord 26/11/2003 Diefstal kassalade (EUR 200) Signalement - Diepe stem - Plooien in gezicht - Opvallend "hupje" in loop

28 EIGEN WAARNEMING RECHTER Waarneming rechter na sluiting onderzoek zitting (bijzondere loop verdachte waargenomen bij verlaten zittingszaal) geen wettig bewijsmiddel. Wil eigen waarneming rechter als wettig bewijsmiddel kunnen meewerken, dan zal deze bij het onderzoek op zitting moeten zijn gedaan.

29 VERKLARING VERDACHTE Verklaring verdachte (339 lid 1 sub 2 Sv) 341 lid 4 Sv verklaring verdachte onvoldoende Ratio: vermijden risico valse bekentenis Corstens pagina 677 (zesde druk)

30 VERKLARING VERDACHTE Druk politie Druk omgeving Ander vervolging besparen (rijbevoegdheid) Geestelijke stoornis (van niet-geestelijk gestoorde)

31 VERKLARING VERDACHTE HR 30/03/2004 LJN AO5026 Mr B.G.J. de Rooij uit Eindhoven Stempel voor Norit-pillen (ofwel XTC-pillen) PV verhoor verdachte van 21 juni 2001 "Het stempel is toch niet bestemd om XTC-pillen mee te maken?" PV verhoor verdachte van 25 juni 2001 "U toont mij een zakje met daarin het door mij gemaakte stempel."

32 VERKLARING VERDACHTE Liegende verdachte HR 24/05/2005 LJN AT2897 HR 06/12/2005 LJN AU3461 Liegende verdachte legt verklaring af in de zin van artikel 339 lid 1 sub 2 Sv Oordeel dat verklaring leugenachtig is moet uit ander bewijsmiddel blijken dan verklaring verdachte

33 VERKLARING VERDACHTE Zwijgende verdachte Zwijgende verdachte legt geen verklaring af in de zin van artikel 339 lid 1 sub 2 Sv Verklaren = bewijsmiddel Zwijgen bewijsmiddel Procesverbaal van verhoor Procesverbaal van bevindingen

34 VERKLARING VERDACHTE Alleen mondelinge verklaring of ook andere vormen medewerking? 1 Blaasproef 2 Bloedmonster 3 Urinemonster 4 Lichaamsweefsel 5 Afgifte documenten EHRM 17/12/ /91 en NJ 1997, 699 (Saunders v Verenigd Koninkrijk)

35 VERKLARING VERDACHTE EHRM 08/02/ /91 (John Murray v Verenigd Koninkrijk) Murray wordt soms aangehaald als een zaak waaruit blijkt dat het zou zijn toegestaan om het zwijgen van een verdachte te gebruiken als bewijs tegen de verdachte. Het zou dan gaan om zaken "which clearly call for an explanation".

36 VERKLARING VERDACHTE In Murray waren er voldoende wettige bewijsmiddelen om tot een bewezenverklaring te komen. Ter overtuiging voegde de rechter er aan toe dat Murray het bewijs ook niet had weerlegd.

37 VERKLARING VERDACHTE There can be no doubt that the right to remain silent and the privilege against self-incrimination are generally recognised international standards which lie at the heart of the notion of a fair procedure under article 6 of the convention. Vergelijk: 46.

38 VERKLARING VERDACHTE The court deems it equally obvious that these immunities cannot and should not prevent that the accused's silence, in situations which clearly call for an explanation, be taken into account in assessing the persuasiveness of the evidence. Vergelijk: 48.

39 VERKLARING VERDACHTE HR 15/06/2004 LJN AO9639 Mr C.F. Korvinus uit Amsterdam Het gebruik als bewijsmiddel van een procesverbaal waarin een vraag is weergegeven en als antwoord daarop het beroep van verdachte op zijn zwijgrecht, is in strijd met de regel dat de omstandigheid dat een verdachte weigert een verklaring af te leggen of een bepaalde vraag te beantwoorden op zich zelf niet tot het bewijs kan bijdragen.

40 VERKLARING VERDACHTE Het voorgaande brengt niet mee dat een rechter, indien een verdachte voor een omstandigheid die met de verdere inhoud van de bewijsmiddelen beschouwd redengevend moet worden geacht voor het bewijs, geen redelijke ontzenuwende verklaring geeft, niet in zijn overwegingen omtrent het bewijs zou mogen betrekken.

41 VERKLARING VERDACHTE Voorbeeld onvoldoende wettig bewijs Verklaring aangever/getuige Zwijgende verdachte Voorbeeld voldoende wettig bewijs Verklaring eerste aangever/getuige Verklaring tweede aangever/getuige Zwijgende verdachte

42 VERKLARING VERDACHTE Weigering om te verklaren mag alleen gevolg hebben voor Meer-en-Vaart-verweer, want bij Meer-en-Vaart-verweer mag toelichting worden verwacht Corstens pagina 671 (zesde druk)

43 VERKLARING VERDACHTE HR 31/10/2006 LJN AX9180 Bezoek Walloniërs aan Minerva (Oud)bewoners van "Het Wallon" Pakken leestafel van kg op Stormram voor openen lustrumdeuren Gebroken linker en rechter pols Verklaring (gemachtigd) advocaat (279 Sv) Gerechthof gebruikt pleitnota als bewijsmiddel

44 VERKLARING VERDACHTE Pleitnota bewijsmiddel? Waarom niet? Verklaring verdachte (339 lid 1 sub 2 Sv)? Ander schriftelijk bescheid (339 lid 1 sub 5 Sv)? Feiten van algemene bekendheid (339 lid 2 Sv)?

45 VERKLARING VERDACHTE Zoals Hoge Raad in eerdere jurisprudentie heeft geoordeeld, kunnen verklaringen van de raadsman die ter terechtzitting (al dan niet op de voet van artikel 279 lid 1 Sv) optreedt, niet als wettige bewijsmiddelen gelden. Voor pleitnota geldt zelfde. HR 08/01/2002 NJ 2002, 340 HR 15/09/1980 NJ 1981, 13 HR 15/10/1928 NJ 1928, 1660

46 VERKLARING VERDACHTE HR 18/09/2007 LJN BA3610 en NJ 2008,192 Verklaring verdachte in vroeghulprapport Verklaring mag niet voor bewijs worden gebruikt mede gezien hulpverleningsrelatie ook niet als (steun)bewijs

47 VERKLARING GETUIGE Verklaring getuige (339 lid 1 sub 3 Sv) 342 lid 2 Sv verklaring getuige onvoldoende Corstens pagina 695 (zesde druk) Niet in oorspronkelijk ontwerp Toegevoegd wegens vrees veroordeling onschuldigen

48 VERKLARING GETUIGE Ratio: wat geldt voor verdachte geldt sterker voor getuige Onder ede - niet bij politie - wel bij rechter U spreekt over getuigenverklaring! Hoezo getuigenverklaring?

49 VERKLARING GETUIGE Bewust onjuist verklaren Rol ander aandikken (eigen vervolging voorkomen) Druk omgeving Onbewust onjuist verklaren Gekleurd waargenomen Gekleurd verklaard Niet goed waargenomen Niet goed onthouden Afwezigheid zelfbescherming

50 VERKLARING GETUIGE HR 13/09/2005 LJN AT5721 Feit 1 - Arnhem 25 januari 2003 om uur Ruk aan handtas Klap in gezicht Ik wil geld! Tenminste 1.500! Ik wil pincode! Meegetrokken naar geldautomaat

51 VERKLARING GETUIGE Feit 2 - Arnhem 25 januari 2003 om uur Ik stond bij bushalte Man komt aanlopen "Geef me geld!" Ik zei: "Nee!" Vuistslag

52 VERKLARING GETUIGE Bewijsmiddelen voor Feit 1 Procesverbaal (eerste) aangifte Procesverbaal spiegelconfrontatie Bewijsmiddelen voor Feit 2 Procesverbaal (tweede) aangifte Procesverbaal spiegelconfrontatie Aangever: ik herken de man voor 100% Aangever: ik schrik enorm van de man Verbalisant: aangever reageert zeer emotioneel

53 VERKLARING GETUIGE Middel Bewijs volgt uitsluitend uit in processenverbaal van politie vervatte verklaringen van een getuige Dit geldt voor zowel feit 1 als feit 2 Hoge Raad Wel of niet casseren?

54 VERKLARING GETUIGE HR 26/01/2010 BK5597 Mr A.J. van der Velden uit Amsterdam Den Helder 30/01/2007 Proefrit met Volkswagen Golf En nu er uit! Ik heb een pistool bij me!

55 VERKLARING GETUIGE Verklaring getuige over gebeuren Verklaring getuige over "herkenning" Hoge Raad: Bewijs dat verdachte feit heeft begaan, kan niet uitsluitend worden aangenomen op verklaring van één getuige.

56 VERKLARING GETUIGE HR 10/03/1992 NJ 1992, 792 De wijze waarop de herkenningsprocedure in deze zaak heeft plaatsgevonden, staat bekend als spiegelconfrontatie. Deze methode mag blijkens de gangbare opvattingen in de literatuur alleen dan nog gebruikt worden in die gevallen waarin de identificatie als formaliteit beschouwd kan worden.

57 VERKLARING GETUIGE Getuige neemt woordenwisseling tussen A en B waar. Getuige vertrekt. Getuige keert terug. Getuige ziet dat de neus van A bloedt. Getuige hoort A zeggen dat B hem heeft geslagen. Geen onwaarschijnlijke loop gebeurtenissen Corstens pagina 679 (zesde druk)

58 VERKLARING GETUIGE Saïd bij moeder en dochter over de vloer Onderdeel meubilair Moeder en dochter gaan even naar boven Moeder en dochter komen terug Saïd verdwenen Mobiele telefoons verdwenen Saïd zwijgt

59 VERKLARING GETUIGE Corstens pagina 679 (zesde druk)

60 VERKLARING GETUIGE 1 Getuige mag niet gissen 2 Getuige mag geen conclusie trekken 3 Getuige moet reden wetenschap geven Getuige mag feilbaarheid menselijke waarneming en geheugen uitdrukken

61 VERKLARING GETUIGE Bijvoorbeeld "dacht ik" "naar mijn mening" "voor zover ik weet" Corstens pagina 680 (zesde druk)

62 VERKLARING GETUIGE HR 20/12/1926 NJ 1927, 85 (De auditu) Souteneur te Heerlen Twee kamers Café Central Getuige E hoort van getuige F dat "zij met ontucht de kost verdient en slaag krijgt van de verdachte wanneer zij niet genoeg verdient"

63 VERKLARING GETUIGE Getuige "van horen zeggen" is gewone (bruikbare) getuige Getuigenverklaring over "van horen zeggen" is gewone (bruikbare) getuigenverklaring Gehoorsindruk is eigen waarneming Waarneming reikt niet verder dan gehoorsindruk Getuige zou anders gaan gissen

64 VERKLARING GETUIGE EVRM en getuigen Geen gelegenheid horen getuige en voldoende andere bewijsmiddelen dan verklaring getuige wel bruikbaar voor bewijs Geen gelegenheid horen getuige en onvoldoende andere bewijsmiddelen dan verklaring getuige niet bruikbaar voor bewijs HR 15/02/2005 LJN AR8286

65 VERKLARING MEDEVERDACHTE Verklaring medeverdachte geldt voor eigen zaak en dus niet in zaak van verdachte (341 lid 3 Sv) Geen verschil of medeverdachte tegenover politie of op zitting tegenover rechter verklaart HR 21/11/1978 NJ 1979, 92 Corstens pagina 675

66 VERKLARING MEDEVERDACHTE 341 lid 3 Sv "Zijne opgave kunnen alleen te zijnen aanzien gelden." Verklaring medeverdachte onbetrouwbaar Zwijgrecht wordt (anders) illusie

67 VERKLARING MEDEVERDACHTE Feit waarover verdachte wenst te zwijgen, wordt door medeverdachte onthult Spreekrecht medeverdachte mag niet door zwijgrecht verdachte worden gefrustreerd Zwijgrecht verdachte mag niet door spreekrecht medeverdachte worden gefrustreerd

68 VERKLARING MEDEVERDACHTE Geldt niet alleen voor verklaringen op zitting, maar ook voor "buitengerechtelijke" verklaringen Corstens pagina 675 (zesde druk) HR 21/11/1978 NJ 1979, 92

69 VERKLARING MEDEVERDACHTE HR 21/11/1978 NJ 1979, 92 Amsterdam 09/05/1974 Abortus bij vrouw Vrouw komt te overlijden Zowel arts als assistent vervolgt Eerste bewijsmiddel: verklaring arts Tweede bewijsmiddel: verklaring assistent

70 VERKLARING MEDEVERDACHTE HR 29/10/1974 NJ 1975, 108 Artikel 341 lid 3 Sv ziet niet op een elders dan ter terechtzitting gedane opgave van een verdachte wiens zaak niet met die van een andere verdachte gevoegd ter terechtzitting is of wordt behandeld. Rb Den Haag 03/09/2009 LJN BJ7233

71 VERKLARING MEDEVERDACHTE Folkert W. en Margarethe B. Inbraak radio en televisiezaak te Hoofddorp Arrest niet volledig gepubliceerd Verklaring in procesverbaal Andere klachten Ander bewijs

72 VERKLARING MEDEVERDACHTE Niet voegen, maar gelijktijdig behandelen Processuele foef Corstens pagina 676 (zesde druk)

73 VERKLARING MEDEVERDACHTE Wat is gevoegd? 1 Zelfde dossier 2 Zelfde feit of feiten 3 Vorm van deelneming 4 Gelijktijdige behandeling 5 Geconfronteerd met verklaring medeverdachte uit dossier 6 Geconfronteerd met verklaring medeverdacht ter zitting 7 Gelijktijdige uitspraak

74 VERKLARING MEDEVERDACHTE Parketnummer? 1 Geen wettelijk begrip 2 Onder een parketnummer kunnen verschillende feiten staan 3 Wanneer zaken worden gevoegd dan niet ander/nieuw parketnummer

75 VERKLARING MEDEVERDACHTE Overigens Verklaring medeverdachte mag niet gebruikt worden voor bewijs maar mag wel gebruikt worden voor overtuiging

76 VERKLARING DESKUNDIGE Verklaring deskundige (339 lid 1 sub 3 Sv) Strekt deskundigheid zich tot onderzoek uit? Welke methode gebruikt? Waarom methode betrouwbaar? Deskundige in staat om methode toe te passen?

77 SCHRIFTELIJK(E) BESCHEID(EN) Beeldopname of geluidsopname = andere schriftelijk bescheid Procesverbaal dat niet aan vorm voldoet = andere schriftelijk bescheid HR 16/01/2007 LJN AZ2481 HR 22/04/2008 LJN BC9954 Niet op ambtseed/ambtsbelofte Niet gedagtekend Niet ondertekend

78 SCHRIFTELIJK(E) BESCHEID(EN) HR 10/03/1987 NJ 1988, 25 Mr V. Kraal uit Amsterdam De als bewijsmiddelen gebezigde fotokopieën van processenverbaal zijn aan te merken als "andere geschriften" in de zin van artikel 344 lid 1 sub 5 Sv, aangezien uit het bestreden arrest noch uit het procesverbaal van de terechtzitting kan worden afgeleid dat zij als eensluidend met het origineel zijn gewaarmerkt.

79 SCHRIFTELIJK(E) BESCHEID(EN) Rb Den Haag 30/08/2006 LJN AY7232

80 BEWIJSMINIMA Bewijsmiddelen hoeven elkaar niet af te dekken Verdachte Ik heb een schilderij weggenomen "Getuige" Het schilderij is van mij Bezwaar is dat daderschap enkel uit verklaring verdachte blijkt

81 BEWIJSMINIMA Eerste getuige Ik zag de verdachte een schilderij wegnemen Tweede "getuige" Het schilderij is van mij Bezwaar is dat daderschap enkel uit verklaring getuige blijkt

82 BEWIJSMINIMA Bewijsmiddelen moeten samen wel afdekken Voorbeeld ontbreken pleegplaats en -tijd HR 26/01/2010 LJN BK5598 Bekentenis koop vals paspoort Vaststelling valsheid paspoort Pleegplaats en -tijd worden niet door de inhoud van enig bewijsmiddel geschraagd.

83 BEWIJSMINIMA Voorbeeld heling HR 08/04/2008 LJN BC5957 en NJ 2008, 228 Ontbreken van fabriekswege aangebracht slot Aangifte diefstal fiets Relaas verbalisanten Verklaring verdachte tegenover verbalisanten Afstandverklaring verdachte Verklaring aangever Verklaring verdachte tegenover rechter

84 BEWIJSMINIMA Amsterdamse rechters maken schuldverwijt Ontbreken van fabriekswege aangebracht slot Nalaten stellen vragen herkomst Niet weten van wie geleend Hoge Raad Waaruit blijkt (wat dekt af) dat verdachte redelijkerwijze had moeten vermoeden dat fiets door misdrijf was verkregen?

85 BEWIJSMINIMA Bewijsmiddelen mogen niet worden gedenatureerd Vrouw: mijn man heeft mij geslagen Man: ik was thuis (en niets misdaan) HR 08/10/1991 NJ 1992, 156 De politie zou iedereen hebben gesommeerd om zich te verwijderen, maar ik heb dat niet gehoord.

86 BEWIJSMINIMA Bewijsmiddelen mogen niet worden geregenereerd Het regenereren van een bewijsmiddel levert geen tweede bewijsmiddel op. Van "regeneren van bewijs" is vaak sprake als het bewijs voortkomt uit een bron. Vergelijk: Corstens pagina 695.

87 MOTIVERINGSEISEN Selectie en waardering is aan feitenrechter Feitenrechter is vrij in selectie en waardering Vaak OM-cassaties 359a Sv (vooronderzoek) 359 Sv (zitting)

88 MOTIVERINGSEISEN Fout in vooronderzoek Herstel mogelijk? Zo ja? Zo nee? Constatering Uitsluiting bewijs Strafvermindering Niet-ontvankelijkheid

89 MOTIVERINGSEISEN EHRM 12/05/ /97 en NJ 2002, 180 (Khan/Verenigd Koninkrijk) Met name 34 Wel schending artikel 8 EVRM Niet noodzakelijkerwijze schending artikel 6 EVRM

90 MOTIVERINGSEISEN Fout in motivering uitspraak 359 lid 3 Sv in verbinding met 359 lid 8 Sv

91 MOTIVERINGSEISEN 359 lid 3 Sv De beslissing dat het feit door de verdachte is begaan, moet steunen op de inhoud van in de uitspraak opgenomen bewijsmiddelen, houdende daartoe redengevende feiten en omstandigheden. 359 lid 8 Sv Alles op straffe van nietigheid.

92 MOTIVERINGSEISEN HR 23/11/2004 LJN AR3280 HR 02/10/2007 LJN BA7929 Opgave/aanduiding bewijsmiddelen in plaats van opgave inhoud bewijsmiddelen Schriftelijke stukken te weten aanvraag AOW-uitkering aangifte omzetbelasting

93 MOTIVERINGSEISEN Regel Opgave bewijsmiddelen en inhoud Uitzondering op regel Bekennende verklaring verdachte Uitzondering op uitzondering Nadien andere verklaring verdachte Vrijspraak door raadsman bepleit

94 MOTIVERINGSEISEN Tevens motivering vereist ingeval van verweer: 1 Term tenlastelegging 2 Onrechtmatigheid bewijs 3 Betrouwbaarheid bewijs 4 Gat bewijsvoering

95 MOTIVERINGSEISEN 1 Term tenlastelegging HR 16/02/1982 NJ 1982, 411 (Dakdekker) Werknemer of zelfstandige? "Manurenstaat" Wat is een "manurenstaat"? Waartoe dient een "manurenstaat"? Wat is een vervalste "manurenstaat"?

96 MOTIVERINGSEISEN 2 Onrechtmatigheid bewijs HR 18/04/1978 NJ 1978, 365 (Erwtenpistool) Overval Huiszoeking hoofdagent Jasje, shawl, plastic tasje (met geld) Hoofdagent bevoegd tot "huiszoeking"? Procesverbaal hoofdagent bewijsmiddel?

97 MOTIVERINGSEISEN 3 Betrouwbaarheid bewijs - Vertaalverweer (telefoongesprek in Roma/Sinti) - Afgeschermde getuige, anonieme getuige en kroongetuige

98 MOTIVERINGSEISEN 4 Gat bewijsvoering HR 01/02/1972 NJ 1974, 450 (Meer en Vaart) Kruising met middenberm Midden op kruising HR 22/01/2008 LJN BC1332 (Autoverzekering) Aanhouding en registervergelijking Voorlopige dekking

99 AFSLUITING College Cursus Aanmelden Annuleren Cursusaanbod Cursusmateriaal