Herfst Duurzame Logistiek Eenvoudige stappen om de CO 2 uitstoot te verminderen. Geen verrassingen Een update op ARBO gebied.

Transcriptie

1 urka Ht magazin voor profssionl godrnstroom bhrsing Nummr 17 Hrfst Duurzam Logistik Envoudig stappn om d CO 2 uitstoot t vrmindrn. Gn vrrassingn En updat op ARBO gbid. Vilighid in ht magazijn Nit alln n kwsti van lijstjs afvinkn. Avontuur op Antarctica Cat Lift Trucks hlpt n unik vortuig op zonn-nrgi t tstn.

2 urka nummr 17 Archimds ontdkt dat mt d kracht van n hfboom mn d hl wrld kon vrplaatsn. Dit magazin is vrnomd naar zijn bromd uitspraak urka! lttrlijk, ik hb ht gvondn! Ht magazin voor profssionl godrnstroom bhrsing W lkom ht najaarsnummr 2012 van urka! D zomr ligt achtr ons n ht is tijd om d draad wr op t pakkn, maar misschin ook om buitn gijkt kadrs t dnkn. In dit nummr vindt u n groot aantal idën om dat procs in wrking t zttn. D noodzaak om gron t wordn is nog nooit zo groot gwst n r is ovrwldignd bwijs dat r aanzinlijk bsparingn kunnn wordn gralisrd in n logistik vloot. Topbdrijf DHL laat zin ho d CO2 missi mt mr dan 40% vrbtrd kan wordn door n btr capacititsplanning n rout-optimalisati. Ga naar pagina 4, waar Gay Sutton n ovrzicht hirvan gft n idën aandraagt voor n vrdr vrlaging van d CO2 uitstoot voor klinr bdrijvn. En van d dominant thma s in dz uitgav is gzondhid n vilighid. Mt d vl vrandringn di plaatsvindn in hl Europa, wordt d kans groot om pr ongluk in strijd t zijn mt d rglgvingn. Op pagina 7, boordlt Ruari McCallion d wtgving inzak vilighid in ht afglopn jaar. Htzlfd thma is trug t vindn in ht twd dl van onz sri ovr risico-valuati n d vilighid in ht magazijn op pagina 10. Hir laat Gay Sutton zin ho nkl van d bst Europs bdrijvn zichzlf voortdurnd vrbtrn n d vilighid in hun opslagplaatsn hoog in ht vaandl hbbn staan. Vrdr wordt ht blang aangtoond van positiv ondrstuning in dz bhrsprocssn. Tot slot, bschrijft Gian Schiava vanaf pagina 12 d voorbridingn voor d pisch tocht van Tam Antarctica naar d Zuidpool mt n unik, op zonn-nrgi aangdrvn gron vortuig. Hij nmt ons m achtr d schrmn als ht vortuig d laatst bprovingn mot doorstaan in d bsnuwd omstandighdn bij d fabrik van Cat Lift Trucks in Finland. Laat ons wtn wat u van urka vindt, via onz wbsit of door n -mail t sturn naar commnt@urkapub.u. Monica Escutia Eindrdactur Nummr 17 - Hrfst 2012 Hoofdrdactur: Monica Escutia Bijdragn Rdacti: Gay Sutton Ruari McCallion Gian Schiava Vormgving: Paul Frtwll Gproducrd door: gu9crativ Gdrukt/Vrsprid door: BTB Mailflight Gpublicrd door: Cat Lift Trucks, Hfbrugwg AM Almr, Ndrland 2012, MCFE. All rchtn voorbhoudn. CAT, CATERPILLAR, hun rspctivlijk logo s, d klur Catrpillar Yllow n d styling Powr Edg zijn, nt als d hir gbruikt bdrijfs- n productidntitit, handlsmrkn van Catrpillar n mogn nit zondr voorafgaand tostmming van Catrpillar wordn gbruikt. ODuPC1473(06/12)gu9 Hoofdrdactur van urka is Monica Escutia, afgstudrd in Communicati n Journalistik. Zij is Spaans n sprkt ook vloind Ndrlands, Engls n Italiaans. D voormalig rdactric van divrs intrnational mdia wrkt alwr ngn jaar in d logistik sctor d rst vir als vrtgnwoordigstr van ondrdln voor vrschillnd Europs landn, alvorns EAME snior coördinator marktingcommunicati t wordn bij Cat Lift Trucks, gvstigd in Ndrland. ns n ook sit Nm ka-wb ur d p o kijkj pub.nlt a k r u www. dt u ons archif m hir u in t v n r u Hi r k n. Vrd voor artikl stis ig g t t g u s nu n nt u ntaar n n ku comm trlat h n c a d artik l ons bla niuw r o o v idën vn. doorg Nm ook ns n kijkj op d urka-wbsit! 4-6 Duurzam logistik 7-9 Gzondhid & vilighid Vilighid in ht magazijn Duurzaamhid Vlootbhr vraagt Vrrassingn om duurzaamhid nit wlkom Vilig n wl Missi Antarctica Er is n rks aan moglijkhdn om d CO2 votafdruk van n logistik oprati t vrlagn; van capacititsplanning n routplanning tot gcombinrd vrachtvrvor n van nrgizuinig rijdn, topassn van bandn mt lag rolwrstandn tot ht plaatsn van arodynamisch hulpmiddln. In ht twd dl ovr vilighid in ht magazijn kijkn w ho d risico-valuati daadwrklijk wordt omgzt in n viligr wrkomgving. Ht gbruik van d knnis n rvaring op d wrkvlor is ssntil n positiv trugkopplingn voorkomn ongwnst gdrag. Tijdns d voorbridingn op n barr tocht naar d Zuidpool, ondrgaat ht op zonn-nrgi aangdrvn vortuig d laatst tsts bij d vstiging van Cat Lift Trucks in Finland. W volgn ht vortuig door ht bvrorn Fins landschap n lrn mr ovr wat ht tam n d mdwrkrs probrn t brikn. Nits staat stil op ht gbid van gzondhid n vilighid. Hir brngn wij u op d hoogt van all wijzigingn in d rglgving di in ht afglopn jaar hbbn plaatsgvondn. Zowl ovr d inhoud als ovr moglijk ovrgangspriodn waarin d vrandringn motn wordn doorgvord. Evnmntn kalndr Datum, Evnmnt, Locati, Wbsit Ovrzicht novmbr 2012 Logistica Utrcht, Ndrland. Van 13 tot n mt 16 novmbr 2012 vindt Logistica plaats, dé blangrijkst vakburs op ht gbid van intrn transport n godrnstroombhrsing binnn d Bnlux. Logistica is toonaangvnd, innovatif, complt n vol mt acti. Logistica 2012 is nit alln n bruisnd vakburs, r wordn ook ontzttnd vl novititn gtoond door d xposantn. Bzokrs kunnn hun hart ophaln bij ht zin van allrli oplossingn gricht op kostnbsparing, fficiënt omgaan mt ruimtbslag n ht vrbtrn van d rgonomi op d wrkplk. Bnt u als profssional wrkzaam in d logistik sctor? Dan mag u n bzok aan Logistica 2012 nit missn oktobr 2012 Logistics Link North Doncastr, Groot-Brittannië. D lidnd logistikburs van Noord-England is trug op n magazijnlocati! Logistics Link North is trug in Doncastr op n brandniuw magazijnlocati n bidt u d nit t missn moglijkhid om n aantal van d mst innovativ productn n dinstn in d industri t tstn n t vrglijkn in n magazijnomgving. D burs bruist van d niuw idën om kostn t rducrn n bdrijfsprocssn t vrbtrn n bidt u d glgnhid bij uitstk om n indjaarsfficiëntiaudit uit t vorn op al uw magazijn- n logistik procssn oktobr 2012 Supply Chain World Europ Madrid, Spanj. Kom mt andr profssionals uit d godrnvrwrkingsindustri naar Supply Chain World Europ in Madrid om t lrn van, rvaringn uit t wissln n t ntwrkn mt d fantastisch sprkrs van dit jaar. D confrnti bidt n optimal combinati van intrssant thmatosprakn, paralllsssis n ntwrkmoglijkhdn novmbr 2012 Manutntion 2012 Parijs, Frankrijk. Op Manutntion 2012 is n zr uitgbrid aanbod t vindn op ht gbid van intrn bdrijfslogistik in idr moglijk vorm: logistik platformn, magazijnn, fabrikn, workshops voor all sctorn (agri-lvnsmiddln, txtil, farmacutisch productn, industriël godrn nz.); dinstn, distributi n vrvor; n talrijk productisctorn di intralogistik dinstn n apparatuur vrisn. 12 Rdacti / Inhoud 2 3

3 Duurzam Logistik 1 Vlootbhr mot duurzaam D uitstoot van n logistik vloot draagt bhoorlijk bij aan d total CO 2 votafdruk van n ondrnming. Gay Sutton ondrzokt nkl van d mst doltrffnd initiativn di motn lidn tot mindr schadlijk miliuffctn tijdns ht ophaln n lvrn van godrn. D noodzaak om gronr t wordn is nog nooit zo groot gwst n d moglijkhdn voor ht vrmindrn van d CO 2 votafdruk van d logistik vloot zijn mr divrs dan ooit. Door t kijkn naar d huidig productondrzokn n ht uitrolln van gron initiativn door d btr Europs bdrijvn, kunnn w bginnn t bgrijpn wat wrkt, wat voor bsparingn gralisrd kunnn wordn n waar ht mst rcnt ondrzok zich op tospitst. Wat kunnn d klinr bdrijvn hirvan lrn? D logistik rus Dutsch Post DHL oprrt in mr dan 220 landn ovr d ghl wrld n alln al d DHL Exprss divisi zt n vloot van 285 vligtuign n vortuign in. Volgns d wrldwijd managr voor Ntwork Managmnt, d hr Jorg Andriof, is d bst manir om d CO 2 uitstoot t vrlagn n zaak van continu optimalisrn van d vlootinzt n vooral t lttn op laadcapacitit n rout. D logistik rus Dutsch Post DHL oprrt in mr dan 220 landn ovr d ghl wrld n alln al d DHL Exprss divisi zt n vloot van 285 vligtuign n vortuign in. Ht rst princip van optimalisati is simplwg dat d laadcapacitit van n bstlbus, hftruck of vligtuig tn voll bnut dint t wordn n dat daardoor CO 2 missis pr kg product ht laagst zulln zijn. Zodra ht prognossystm van DHL ht volum wrgft van d t vrvorn vracht, brknt ht Capacity Managmnt Systm d mst gschikt wijz van vrvor, wlk rout gnomn dint t wordn n ho d vracht ghantrd dint t wordn. Daarna plant ht d mst gschikt vrvorscombinati, waarbij d trin nit vrgtn wordt, zodat maximum capacitit gcombinrd wordt mt minimaal brandstofvrbruik. Ht bdrijf zokt chtr altijd naar moglijkhdn om ht btr t don. Voor 2010, bijvoorbld, wrdn klinr vrachtn tussn Hong Kong n Kopr in Slovnië altijd vrvord via vligtuign naar Hamburg n daarna mt vrachtwagn naar d indbstmming gbracht. Door all vracht t consolidrn in één nkl containr, gaat zij tgnwoordig rchtstrks naar d havn van Kopr, waardoor zowl d vrachttijd als d CO 2 uitstoot mt 40% grducrd wrdn. DHL is chtr bknd door d gl n rod bstlwagns. Bij ht vrvor ovr d wg, vrtlt Andriof, optimalisrn wij d rout n probrn w zlfs ht aantal stops t vrmindrn zodat w mindr vaak d motor aan n uit motn don. D laatst vrsi van ht Pickup and dlivry Optimisation program wordt ovr d ghl ondrnming uitgrold n houdt rkning mt afglgd afstandn, ondrhoud, vrkrsggvns n zlfs mt unik ggvns voor n trip zoals omlidingn n ongpland bstllingn. Ht systm bidt d bstuurdr d bst rout n volgord van afhaln n wgbrngn. Er bstaan natuurlijk vl oplossingn voor capacitits- n routoptimalisati n d mst van dz productn lvrn ook god rsultatn. Bij klinr bdrijvn ontbrkt vaak ht vrkr in bid richtingn n ht loont daarom om krachtn t bundln mt andr bdrijvn door bijvoorbld vracht voor n andr bdrijf m trug t nmn of 1 Ls mr ovr ht miliublid van DHL. 1. D arodynamisch ontworpn Tardrop-trailr. Duurzam logistik 4 5

4 Duurzam Logistik Gzondhid & Vilighid andrsom n dus dls lg vrachtrittn btr t bnuttn. Bij ht vrvor ovr d wg, optimalisrn wij d rout n probrn w zlfs ht aantal stops t vrmindrn zodat w mindr vaak d motor aan n uit motn don. Bhalv ht optimalisrn van capacitit n rout zijn r ook andr, praktisch moglijkhdn om nrgivrbruik t rducrn n dus d CO 2 uitstoot t bprkn. En rijstijl hft bijvoorbld vrrassnd vl invlod op ht brandstofvrbruik. Hard optrkkn n bruusk rmmn mot natuurlijk wordn vrmdn. Zuinigr rijdn kan natuurlijk ook door ht aanhoudn van n constant snlhid of door ht anticiprn in plaats van t ragrn op vrandrnd vrkrssituatis. Om d rijvaardighdn in ht bdrijf t vrbtrn, organisrt DHL rglmatig zoghtn cursussn co-rijdn n zij ondrstunn dit mt informaticampagns tnind d chauffurs t stimulrn om zo zuinig moglijk t rijdn. En rijstijl hft bijvoorbld vrrassnd vl invlod op ht brandstofvrbruik. Hard optrkkn n bruusk rmmn mot natuurlijk wordn vrmdn. Zuinigr rijdn kan natuurlijk ook door ht aanhoudn van n constant snlhid of door ht anticiprn in plaats van t ragrn op vrandrnd vrkrssituatis. Ht monitorn van d prstatis van rijdr n vortuig splt n blangrijk rol bij d zoktocht naar moglijkhdn om d routplanning n d cursussn voor zuinig rijdn vrdr t vrbtrn. Ht monitorn kan simplwg middls n nvoudig brandstofmanagmnt systm gburn, waarbij data als tankn n afglgd afstandn wordn grgistrrd. Maar mn kan ook complxr tlmaticasystmn topassn, waarbij draadloos ral-tim ggvns vanuit ht vortuig rchtstrks naar n cntraal managmnt systm wordn gzondn. Dnk dan aan grdn urn, locati, stationair draain, brandstofvrbruik n afglgd afstand. In 2010 dd DHL n prof mt n tlmatica systm, dat spciaal wrd gbruikt om d bhoft aan vrdr training van chauffurs t bpaln. Gdurnd n priod van 12 maandn blk n brandstofbsparing van 6,5% gralisrd t zijn n wrd ht systm daarna ingvord door hl ht bdrijf. In dzlfd priod vord th North London Gas Allianc(NLGA) n brandstofmanagmnt systm in voor haar vloot van 100 lichtr, commrciël vortuign n glasd prsonnauto s. Glijktijdig mt d introducti van n tankpas, wrd n GPS systm ingvord om fficiëntr routs t rijdn n krgn d chauffurs cursussn co-rijdn. D brandstofbsparingn kwamn bovn d 10% uit. Er valt ook winst t haln door god t kijkn naar ht typ n d conditi van d bandn. Bandn mt n lagr rolwrstand kunnn, ondanks d moglijk hogr aanschafkostn, op trmijn bsparingn van tot wl 10% oplvrn. Vanaf novmbr zal ht transparantr wordn wlk bandn motn wordn aangschaft, aangzin dan niuw EU wtgving bpaalt dat bandnfabrikantn d vrbruiksfficincy van hun productn motn aangvn. Dat zal vrglijkbaar zoals bij witgod apparatn wordn wrggvn. Er valt ook winst t haln door god t kijkn naar ht typ n d conditi van d bandn. Bandn mt n lagr rolwrstand kunnn, ondanks d moglijk hogr aanschafkostn, op trmijn bsparingn van tot wl 10% oplvrn. D afglopn jarn hbbn w vl innovatis mgmaakt op ht gbid van vortuigtchnologi. W hbbn niuw vortuign gzin mt lktrisch of hybrid aandrijving n zlfs variantn mt altrnativ brandstoffn. W zulln in n andr nummr d voor- n nadln van dz optis bkijkn. Niuw vortuigtchnologiën bprkn zich chtr nit alln tot d motor of d brandstof. Z zijn soms zlfs rlatif godkoop. Arodynamica bijvoorbld, kan n bhoorlijk impact hbbn op ht brandstofvrbruik. Zo hft DHL in Duitsland voorspoilrs gplaatst op 1300 middlgrot trucks n wordn ook drupplvormig trailrs ingzt. D bsparingn zijn rspctivlijk 6% n 9%. Richard Watrs van ht Carbon Trust somt d blangrijkst stappn op voor n zuinigr n miliuvrindlijk logistik. Howl sommig vrbtringn, zoals lktrisch auto s of n zijsprong van d vrachtwagn naar spoor of binnnvaart, n aanzinlijk invstring mt zich mbrngn, zijn r ook andr maatrgln di conomisch aantrkklijk zijn voor bdrijvn van idr omvang. Dnk bijvoorbld aan cursussn zuinig rijdn voor chauffurs, ht arodynamisch makn van vortuign, rout n vrkrsplanning voor ht minimalisrn van afglgd kilomtrs n tnslott samnwrking mt andr bdrijvn bij ht dln van vrachtruimt op haal- n aflvrtrajctn. Dz blangrijk boodschap, tvns vrduidlijkt door d voorbldn van DHL, gft ook aan dat mn stapsgwijs continu vrbtringn kan aanbrngn. Artikl fdback is wlkom: ditor@urkapub.u Ht niuw EUbandnlablsystm uitglgd op d wbsit van Michlin In novmbr wordn d niuw brandstoffficiëntilabls gïntroducrd. D labls gvn d brandstoffficiëntiscor van d band aan, d scor voor grip op n nat wgdk n d xtrn afrolgluidsscor. 3. DHL houdt cochauffurcursussn voor all chauffurs, ondrstund door langlopnd bwustwordingscampagns mt als dol chauffurs aan t modign om altijd zo brandstofzuinig moglijk t rijdn. 3 Vilig n wl Wtgving wordt vaak gzin als lastig n ongmakklijk, maar nimand zal ontknnn dat n vilig wrkplk van ssntil blang is. Ruari McCallion kijkt naar d laatst ontwikklingn. Ht kan gburn dat w pr ongluk in strijd zijn mt d buraucrati - d massa aan wtgving di zich soms lijkt t bmoin mt lk aspct van ons lvn, vanaf ht momnt dat w wakkr wordn, totdat w naar bd gaan - n nog vrdr, als j bdrijf in bddn handlt. Maar nits staat stil: ht lijkt alsof lk wk niuw rgls wordn vastgstld. In d afglopn tw jaar zijn n aantal maatrgln van kracht wordn, waarvan ht nit navolgn rnstig gvolgn kan hbbn. Z variërn van complt niuw maatrgln tot uitbridingn op bstaand rglgving di btrkking hbbn op d wrld van handling- n opslagprofssionals. Intrnationaal advocatnkantoor Nabarro hilp urka n handj om n aantal van dz blangrijk ontwikklingn in kaart t brngn. Gvaarlijk stoffn - grnzn voor d blootstlling n tikttring D Drd Richtlijn voor Grnswaardn voor Bropsmatig blootstllingn door d Europs Commissi vrist dat Lidstatn van d Europs Uni national richtlijnn opstlln tn aanzin van d grnzn voor bropsmatig blootstlling aan bpaald stoffn. Bovndin mot ht nivau van d binnnlands grns rkning houdn mt d Indicativ Grnswaard voor Bropsmatig Blootstlling. Niuw grnswaardn voor bpaald stoffn zijn al in dcmbr 2011 in wrking gtrdn in ht Vrnigd Koninkrijk n zijn (bijna) vastgstld in d hl EU. Hirto bhorn niuw waardn voor bisfnol A, kwik n kwikvrbindingn inclusif twwaardig anorganisch vrbindingn zoals kwikoxid n kwikchlorid, mthylacrylaat, zwavlzuur (mist) n vinylactaat. Niuw acht uur tijds gwogn gmiddldn (TWA s) n, in ht gval van mthylactaat n vinylactaat, kort-trmijn blootstllingn (STEL s) zijn ook van kracht. Vrdr limitring van bstaand grnzn voor d blootstlling (MAC s) zijn nu van kracht voor n scala aan stoffn, mt inbgrip van koolstofdisulfid n divrs thoxythanol n mthoxythyl vrbindingn. Aan d andr kant, is r n vrlichting van d rgldruk: d STEL voor d 1,4-dioxaan is afgschaft, vnals d bstaand acht uur TWA WEL voor mthyl-isocyanaat. D STEL voor dz laatst is vrmindrd. Echtr, trtiair-butyl-mthyl-thr hft nu zijn ign WEL, n fnol wordt nu gdkt door n STEL. Niuw grnswaardn voor bpaald stoffn zijn al in dcmbr 2011 in wrking gtrdn in ht Vrnigd Koninkrijk n zijn (bijna) vastgstld in d hl EU. Dit is slchts n voorbld van d vrandringn di zijn gïntroducrd door d Richtlijn n ht is gn vrrassing dat dit d wbsit van d intrnational juridisch firma. Download d drd Richtlijn van d Europs Commissi btrffnd indicativ grnswaardn voor bropsmatig blootstlling. Duurzam logistik/gzondhid & vilighid 6 7

5 Gzondhid & Vilighid kopzorgn mt zich mbrngt. Maar w zijn r nog nit: d richtlijnn voor tikttring zulln ook vrandrn. D Europs rgulringn op ht gbid van Classificring, Etikttring n Vrpakking van stoffn n mngsls(cpl) wordn op één lijn gbracht mt ht Wrldwijd gharmonisrd systm voor d indling n tikttring van chmisch stoffn (GHS). Dit is n systm van d Vrnigd Natis dat ontworpn is om gvaarlijk chmisch stoffn t idntificrn n informati t vrstrkkn door middl van standaard symboln n tkstn op vrpakkingn n tikttn, n door zoghtn Matrial Safty Data Shts. D CPL rglgving zlf trad in januari 2009 in wrking, maar nig rspijt is ons ggund: nt als bij vrijwl all EU-wtgving, is r n ovrgangspriod. Howl d uitrst invordatum voor d stoffnclassificati al dcmbr 2010 was, gldt voor d mngsls 1 juni 2015 n dus kunnn ondrnmrs rustig knnis kunnn nmn van d inhoud, alvorns z volldig van kracht wordt. Uitgbridr informati kan gvondn wordn in d documntn gknmrkt als EH40/2005 Workplac Exposur Limits. Hftrucks chauffurstraining Ht is nog stds zo dat bij ht grootst dl van d ongvalln op d wrkplk di grapportrd dinn t wordn, hftrucks btrokkn zijn. Dit is n catgori waar god op wordt glt. In fbruari 2010 hft d Brits Halth and Safty Excutiv (HSE) n vnmnt voor mr dan 100 blanghbbndn gorganisrd waar d komnd stappn wrdn bsprokn voor n ffctiv uitvoring van L 117 (Godgkurd gdragscod n richtlijnn voor d hftrucks mt brijdr) n HSG6 (Vilig wrkn mt hftrucks). Als gvolg van dit vnmnt, hft d HSE voorgstld om bid publicatis t combinrn, vrnvoudign n t actualisrn. Howl r gn sprak zal zijn van tkstwijzigingn in d Godgkurd gdragscod, zulln d richtlijnn op ht 2gbid van training n comptnti wordn vrduidlijkt. Wannr dz niuw richtlijnn wordn gpublicrd is nog nit zkr, maar ht is moglijk dat dit in d hrfst (kwartaal 3) van dit jaar gaat gburn. Ht is nog stds zo dat bij ht grootst dl van d ongvalln op d wrkplk di grapportrd dinn t wordn, hftrucks btrokkn zijn. Dit is n catgori waar god op wordt glt. Gzondhid n vilighid in ht magazijn D problmn di ik tgnkom in magazijnsituatis zijn al jarn dzlfd n ik dnk dat z nog stds d blangrijkst uitdagingn vormn voor d tokomst, zgt Lukas Rootman, n partnr bij ht intrnational advocatnkantoor Nabarro GEZONDHEID EN VEILIGHEID Bsturn van vorkhftrucks Volg vilig bsturingsprocdurs Rij vilig n ws alrt houd j aan d maximumsnlhdn Handl vrantwoordlijk n mt ovrlg Vrvor gn vrachtn di zwaardr zijn dan d officiël laadcapacitit van d vorkhftruck LLP. En val blijft één van d blangrijkst oorzakn wannr ht gaat om incidntn op d wrkvlor mt n dodlijk afloop. Ht gburt in magazijnn dat mnsn van laddrs valln of uit ordrvrzamlaars bij ht ordrvrzamln. Ik hb ook mgmaakt dat mnsn door lichtkopls valln, of van n laddr tijdns ht plgn van ondrhoud. Ht handmatig hantrn van lastn, zoals wannr mdwrkrs t zwar godrn probrn t tilln, zijn ook trug t vindn in d statistikn, vnals n zwakk wrkplkorganisati. D Lan tchnik van 5S, di d nadruk lgt op ntt n ovrzichtlijk wrkplkkn, draagt nit alln bij aan n grotr fficiënti, maar hlpt ook bij ht vrmindrn van ht aantal ongvalln. Immrs, als godrn nit ovral rondslingrn, dan is d kans op struikln ook nihil. En val blijft één van d blangrijkst oorzakn wannr ht gaat om incidntn op d wrkvlor mt n dodlijk afloop. Ht gburt in magazijnn dat mnsn van laddrs valln of uit ordrvrzamlaars bij ht ordrvrzamln. Ik zou ook d situatis mnmn waarbij godrn op mnsn valln, bijvoorbld wannr dozn t hoog of slordig zijn opgstapld, vrvolgt Lukas. Incidntn, waarbij hftrucks inrijdn op prsonl, godrn omvr rijdn of godrn ondrwg latn valln, houdn juridisch kantorn tvl aan ht wrk. D inzt van tijdlijk arbidskrachtn, inclusif uitzndkrachtn, hlpt d loonkostn laag t houdn, maar hlaas stijgn andr kostn, indin r gn passnd maatrgln wordn gnomn. Download ht pdf-documnt EH40 blootstllingsgrnzn in d wrkomgving. Europs Vrordning btrffnd d indling, tikttring n vrpakking van stoffn n mngsls. L117 Erknd praktijkrichtlijn n advis voor bstuurd vorkhftrucks. IN MAGAZIJNEN Huishouding En god huishouding hlpt onglukkn voorkomn Zt bordn nr bij gmorst matrialn Vrwijdr afval n ovrgblvn matrialn Bdk kabls di ovr padn lopn D blangrijkst actis di gnomn kunnn wordn om d problmn t bstrijdn hbbn btrkking op opliding, instructi, ht chckn van comptntis vooral bij xtrnn - n passnd tozicht. D slutl tot succs ligt, zoals bij d mst uitdagingn op ht gbid van vilighid n gzondhid, bij ffctif risicomanagmnt. W zijn nit alln glijk ARBO wtgving is van topassing op all bdrijvn, maar d lat ligt hogr bij bdrijvn mt vijf wrknmrs of mr. Dnk hirbij bijvoorbld aan d noodzaak om n gdocumntrd vilighids- n gzondhidsblid t hbbn of d bvindingn van n risico-valuati t rgistrrn. Grotr bdrijvn kunnn rgls mt btrkking tot opslag van gvaarlijk stoffn soms wl ns ngrn. Bijvoorbld als n brandstoftkort of slcht wr drigt kan ht vrstandig zijn om d gas- of olivoorraad t vrhogn om rvoor t zorgn dat ht bdrijf kan blijvn draain. Toch is ht vrstandig om rvoor t zorgn dat n vrhoogd opslag ht bdrijf nit in situatis brngt waarbij strngr rgls van topassing zijn. D kostn van ht nalvn van rglgving zoals bij d Brits COMAH(Control van rglgving bij risico s voor zwar ongvalln) kunnn aanzinlijk zijn, maar d financiël sanctis voor n ovrtrding zijn nog vl hogr. Lidinggvndn n mdwrkrs in magazijnn motn op d hoogt zijn van d rglgving di op hn van topassing is. Aangzin d rgls voortdurnd vrandrn n wordn bijgwrkt, kan mn altijd trcht bij d bvogd instantis in hl Europa, n bij juridisch advisurs zoals Nabarro. Zo zorgt mn rvoor dat ht bdrijf altijd aan d normn voldot. Artikl fdback is wlkom: ruari@urkapub.u Vilig optilln van matrialn Houd d rug rcht n buig door d kniën Houd ht voorwrp dicht bij ht lichaam Til mt j bnn Til nit bovn j macht vraag om hulp! Ls ht artikl ovr 5S-tchnikn in urka 16. HSG6 Vilig wrkn mt vorkhftrucks. 1. Ht 5S-procs is gricht op ht crërn van n opgruimd wrkomgving; als voorwrpn nit rondslingrn, kunnn mnsn r mindr snl ovr struikln. 2. Valln van n hoogt blijft n van d blangrijkst oorzakn van bdrijfsongvalln mt dodlijk afloop. Ht gburt in magazijnn waar mnsn van laddrs of traplrn af valln, of bij hoogwrkrs op loopkrann di godrn aan ht vrzamln zijn. 3. Handnarbid, zoals bij mnsn di zwar voorwrpn probrn t tilln, lidt tot mr arbidsongvalln Gzondhid & vilighid 8 9

6 Vilighid In Ht Magazijn Vilighid voor alls n glid wordt door d sit managr, di op zijn burt wr ondrstuning krijgt van god opglid vilighidsprsonl. Vaak krijgn klin gropn opdracht om n bpaald problm op t lossn, zgt McGrvy. Zij zulln op zok gaan naar d bst manirn dit t don n vrvolgns hun aanbvlingn aan d vilighidscommissi prsntrn. A B Duidlijk idntificati van tankinhoud mt noodhandlingscods voor d brandwr. Statisch control mt automatisch dtcti n blokkring van pompn/ vntiln als ht vortuig nit stabil staat. D mst ffctiv manir om d vilighid t vrbtrn is ht ontwikkln van controlmchanismn n procssn mt bhulp van d knnis n rvaring van dignn di d machins bsturn of hantrn. A B In ht laatst nummr hbbn w gkkn naar d wijz waarop n risico-valuati uitgvord mot wordn. Maar ht omzttn van rapportbvindingn in n wrklijk viligr n productivr magazijn is nit nvoudig. Gay Sutton rapportrt. D magazijnn van lvrancir van logistik dinstn Wincanton zijn 24 uur pr dag, 7 dagn pr wk oprationl. Zij ontvangn, houdn voorraad, vrzndn n vrpakkn n grot variëtit aan productn voor klantn als Proctr & Gambl, Asda, Saint- Gobain, BAE Systms and AgustaWstland. Flxibilitit n vrandring hoort bij d daglijks gang van zakn bij Wincaton n ht waarborgn van d vilighid voor mdwrkrs is n continu n sopl lopnd procs. Ht gaat hirbij nit alln om d vilighidsprocssn in d magazijnn, vrtlt Lisa McGrvy, vilighids- n kwalititsfunctionaris bij d rtail divisi van Wincanton, d manir waarop d magazijnn oprrn hft invlod op d vilighid n productivitit op all vrdr schakls in d distributiktn. Elk rnstig ongluk zal ongtwijfld groot niuws zijn, maar in d praktijk gaat ht vooral om struikl-, val- n glijpartijn of onglukjs bij ht vrplaatsn van godrn. Daarna volgn d aanrijdingn door of tgn rijdnd n stilstaand objctn zoals hftrucks, pallts n productn. Mnsn dnkn vaak dat z r al zijn als d vilighidsinstructis zijn opgstld n als idrn god gtraind is. Hlaas. Aldus McGrvy, tvns n vrtgnwoordigr van d Grop Rtail n Distributi bij ht Brits Institution of Occupational Safty and Halth (IOSH). Wincanton volgt n mthod van hiërarchisch control. Hirbij wordn d tchnisch controlmaatrgln gzin als d mst blangrijk n ffctiv bij ht strvn naar n vilig wrkplk. Daarna volgn d procdurs n als dat nit gaat, dan wordt d control op gdrag ingvord. Wij probrn als rst d gvarn t liminrn n dan tchnisch maatrgln t nmn, vrvolgt zij. En dat btknt dat wij bijvoorbld wijzigingn brngn aan d lay-out van ht magazijn, togangsbviliging plaatsn op apparatuur, of als ht problm grot vrkrsdrukt bij d inkomnd godrn vroorzaakt, dan vrwijdrn w n paar stllingn. Toggvn, dit laatst zal nit mtn d mst aantrkklijk oplossing lijkn voor d gmiddld magazijnmanagr, maar n god analys van kostn n productivitit laat zin dat ht oplossn van onnodig vrkrsopstoppingn d productivitit zal vrhogn. Mnsn dnkn vaak dat z r al zijn als d vilighidsinstructis zijn opgstld n als idrn god gtraind is. Hlaas. Lisa McGrvy, Wincanton Vrfproducnt Jotun, mt fabrikn in mr dan 50 landn ovr d ghl wrld, hft n vrglijkbar aanpak. D producti nhdn zijn dusdanig ontworpn dat giftig n bijtnd chmisch stoffn op n sparat plaats wordn opgslagn n dirct wordn afglvrd waar zij in ht productiprocs nodig zijn. Faalvilig systmn zoals d automatisch stop op n bnzinpomp, voorkomn dat opslagtanks tvl gvuld rakn. W zijn nu bzig mt spcial slotn voor d afvorklp aan d ondrkant van d tank, zodat ht onmoglijk wordt om t tankn als di klp opn is, lgt vilighidsmanagr Shailsh Purohit uit. Wat wij willn don is d ondrliggnd oorzaak aanpakkn in plaats van d dirct oorzaak, namlijk dat n mdwrkr is vrgtn om d afsluitr dicht t draain. D mst ffctiv manir om d vilighid t vrbtrn is ht ontwikkln van controlmchanismn n procssn mt bhulp van d knnis n rvaring van dignn di d machins bsturn of hantrn. Immrs, als niuw apparatuur of t thortisch vilighidsprocssn nit wrkn in d praktijk, of als takn onnodig zwaar n moilijk gmaakt wordn, dan zal d praktijk dz hulpmiddln afwijzn. En vilighidscommissi is ht mst ffctif als all disciplins vrtgnwoordigd zijn, inclusif matrials handling, logistik, administrati, oprations, vilighid n vast lvrancirs 1 1. Ht intgrrn van faalvilig functis in ht ontwrp, zoals automatisch blokkring van d pomp zodat d tank nit ovrstroomt, is n doltrffnd stap in ht vrbtrn van d vilighid. Ls ovr Wincantons bkroond gzondhidsn vilighidsprogramma. En andr vlgbruikt middl is d idën box. Dz maakt nit alln gbruik van d aanwzig knnis op d wrkvlor, maar vrlaagt ook d wrstand tgn vrandring. Bij n rcnt bdrijfsbzok, zo vrtlt Rogr Bibbings, vilighidsadvisur bij d RoSPA (Royal Socity for th Prvntion of Accidnts), zagn w dat mdwrkrs onnodig last haddn van vibratis bij ht slijpn van d ruw kantn van afgsndn plaatwrk. Ht bdrijf had wliswaar god maatrgln gnomn om dit uvl in t dammn, maar d mdwrkrs zagn livr dat n lasrsnijdr wrd aangschaft zodat al ht nawrk ovrbodig zou wordn. D mdwrkrs krgn dan ook d opdracht om d voordln voor d productivitit n vilighid in kaart t brngn zodat r n god rdn was om n invstring van t kunnn rchtvaardign. Na ht idntificrn van moglijk vilighidsvrbtringn, volgt d implmntati n daarbij komt n mix van training n god communicati kijkn. Door d instructis zo nvoudig n ongcomplicrd moglijk t houdn, vrhoogt mn d kans op succs. Op di manir blijft ht wrk makklijk uitvorbaar n wordn misvrstandn vrmdn. D instructurs bij Wincanton zorgn rvoor dat lk instructi god is bgrpn n opgnomn door d mdwrkrs fdback t latn gvn ovr ht glrd. Pas daarna wordt n cursus grgistrrd als succsvol gvolgd. Vilighid gaat ook vooral om positiv bvstiging vrtl mnsn wat z kunnn don in plaats van wat z nit mogn don, zgt McGrvy. Ht zit in d mnslijk natuur om d dingn uit t probrn di ignlijk vrbodn zijn. Dus n lijst van vrbodn zakn wrkt alln maar avrchts. Daarntgn, als j d chauffurs vraagt om hftrucks t parkrn mt d vorkn op d grond, d slutls m t nmn n afval wg t gooin, dan zal dit ffctivr blijkn. En hl mooi voorbld is t zin bij n vstiging van Wincanton waar wgggooid kartonnn buizn (houdrs van krimpfoli) n vilighidsproblm vormdn. Mn bdacht n plan om d namn van d bstuurdrs op d buizn t schrijvn n dat dit afval in n zak aan ht ind van ht gangpad ggooid dind t wordn. Aan ht ind van d wk wordt nu één buis uit d zak ghaald n d bijbhornd bstuurdr krijgt n gratis ontbijt. Ht is nvoudig, kost maar winig, maar hft n norm impact op ht gdrag. Vilighid gaat ook vooral om positiv bvstiging vrtl mnsn wat z kunnn don in plaats van wat z nit mogn don, zgt McGrvy. Ht zit in d mnslijk natuur om d dingn uit t probrn di ignlijk vrbodn zijn. Ht slutlwoord is wllicht gdragsbïnvloding. D vilighids- n ARBO managr van d productidivisi van Wincanton, Garry Spicr, hft gdurnd n invntarisatiprojct uitgbrid studi gdaan naar d gdragspatronn di invlod hbbn op d vilighid in ht magazijn. Door waargnomn gdrag t koppln aan lk taak in ht magazijn, kunnn gdragspatronn van hl gropn in kaart wordn gbracht. Ht rsultaat is n lijst van ongwnst n wnslijk gdrag, vrtlt hij. Daarnaast wrdn d mdwrkrs gvraagd om n vragnlijst in t vulln, zodat zij kondn aangvn wat hun prspctif was op zakn di vilighid bïnvlodn, zoals bij pallts di tvl ht gangpad instkn of ht gbruik van prsoonlijk vilighidsuitrustingn. Ht indrsultaat was n sri van moglijk maatrgln di d vilighid vrdr zoudn kunnn vrhogn. Ht is n kwsti van continu vrbtring. Mt andr woordn, stap af van blind rglnalving n ga ovr op rël risicomanagmnt: continu planning n uitvoring in plaats van lijstjs afvinkn. Natuurlijk kunnn klin bdrijvn nit zulk uitgbrid programma s in wrking stlln, maar mn kan wl vl lrn van dz praktijkn. Rogr Bibbings van RoSPA bschrijft d ssnti van god vilighidsmanagmnt. Ht is n kwsti van continu vrbtring. Mt andr woordn, stap af van blind rglnalving n ga ovr op rël risicomanagmnt: continu planning n uitvoring in plaats van lijstjs afvinkn. Artikl fdback is wlkom: ditor@urkapub.u Ls mr ovr Jotuns gzondhids- n vilighidsfilosofi. Vilighid in ht magazijn 10 11

7 Duurzaamhid En kort trugblik Ho zat ht ook alwr? W ontmottn d Ndrlands avonturirs Wilco van Rooijn n Fokk van Vlzn, di samn n projct opstartn om n vortuig t latn bouwn, dat hn op zonn- nrgi van Patriot Hills, n kampmnt op Antarctica, naar d Zuidpool n trug zou brngn. Ht dol van dz 2300 km tllnd ris was om aandacht t vragn voor d situati in Antarctica. Howl d rgio momntl bschrmd is tgn oliboringn door ht miliuprotocol ondr ht Antarctisch Vrdrag, gaat d situati snl drignd wordn. Ht protocol indigt namlijk in 2048 n dan staan d grot olimaatschappijn klaar om t gaan born. D avonturirs willn ignlijk jong mnsn nthousiast makn voor ht concpt van duurzam nrgi n aantonn dat r praktisch altrnativn voorhandn zijn. Immrs, zij zulln d bslissrs van morgn zijn n ht projct hoopt t brikn dat d jugd morgn klaar zal zijn om d strijd aan t gaan voor ht bhoud van d plant n n wrld zal bouwn di kan voortbstaan mt altrnativ nrgibronnn. Wilco n Fokk vrogn ton d Univrsitit van Togpast Wtnschappn in Utrcht om n prototyp t ontwikkln n t bouwn. D rst tsts, uitgvord bij n productifacilitit van Cat Lift Trucks in Finland, litn positiv rsultatn zin n gavn ht tam ht nodig vrtrouwn om door t gaan n d stvig auto t bouwn di d 2 avonturirs nodig hbbn voor d 2300 km lang ris. D avonturirs willn ignlijk jong mnsn nthousiast makn voor ht concpt van duurzam nrgi n aantonn dat r praktisch altrnativn voorhandn zijn. Mission Antarctica Ga naar om d voortgang van d missi t volgn doorstaat twd tst In d uitgav van ht najaar van 2011 maaktn wij knnis mt d missi van Tam Antarctica dat n vortuig wild bouwn om op zonn-nrgi d Zuidpool t kunnn doorkruisn. Ook zagn w ho Cat Lift Trucks d missi ondrstund door ht Tam in staat t stlln om ht vortuig in wintrs omstandighdn t tstn. In 2012 klopt ht projct wdrom aan voor hulp n krg di uitraard. Gian Schiava zokt uit wat d rsultatn zijn. D volgnd stappn Dus wat is r sindsdin gburd? Gbasrd op d rsultatn van ht tstn in Finland, wrd n lijst opgstld van d wrkzaamhdn di mostn wordn uitgvord om d wagn strk n btrouwbaar gnog t makn. Daarnaast is n opvallnd vrandring n naamswijziging: ht projct ht nu Mission Antarctica Dit vrwijst naar ht jaar waarin olimaatschappijn mogn born in Antarctica, n gburtnis dat ht projct wil probrn t voorkomn. Missi Antarctica gaat immrs ovr ht makn van n strk statmnt ovr altrnativ nrgibronnn n dat ht continnt bhoudn mot blijvn, door d wrld t latn zin dat w kunnn ovrlvn mt altrnativ nrgibronnn. Dz kr was ht d r aan zs studntn van d Hogschool Utrcht n één van d Avans Hogschool. Zij wrdn ondrstund door zs studntn van ht ROC uit Amstrdam. Dz Duurzaamhid 12 13

8 Duurzaamhid Hoofdafblding (vorig pagina). Ht tam kwam in Järvnpää (Finland) aan mt n uitgbrid tstprogramma voor d bog. 2. In di priod wrd in Järvnpää d hoogst snuw in 25 jaar gmtn, wat voor n prfct tstomgving zorgd. 3. Ht tam dat vrantwoordlijk was voor ht uitvorn van d tsts in Finland. grop krg d opdracht om ht projct door d volgnd fasn hn t loodsn, culminrnd in n noodzaklijk twd tst. Ht projct tam bnadrd wdrom Cat Lift Trucks mt ht vrzok om wr gbruik t makn van d facilititn in Järvnpää, Finland. Missi Antarctica gaat immrs ovr ht makn van n strk statmnt ovr altrnativ nrgibronnn n dat ht continnt bhoudn mot blijvn, door d wrld t latn zin dat w kunnn ovrlvn mt altrnativ nrgibronnn. Ht vrzok wrd natuurlijk ingwilligd n n slct grop van vijf studntn maaktn zich grd om t gaan tstn in Finland. D focus was ditmaal gricht op d lvnsduur van d lktronica n d bandn n ht bpaln van d juist (ls mst fficiënt) bandndruk voor d omstandighdn op d Pool. D rsultatn van d rdr tst ws tvns uit dat r gwrkt most wordn aan d bsturing n d ophanging n d aangpast componntn mostn nu d prof doorstaan. Tnslott, wrdn vooral vl kilomtrs tstrijdn ingpland om t ondrzokn ho ht vortuig zou omgaan mt d koud n bsnuwd omstandighdn in Finland. Bij aankomst in Finland blk dat ht in 25 jaar nit zo vl gsnuwd had n mn bgon aan 6 dagn intnsif rijdn n tstn. Ht vl hard wrk is nit voor nits gwst. Ht projct ligt nog stds op schma voor d 2300 km lang tocht tgn ht ind van dit jaar. Dat lijkt nog vr wg, maar ht fit is dat r maar n kort priod tussn dcmbr n bgin fbruari(d zomrpriod) is, waarin ht allmaal mot gburn. Alln dan zijn d omstandighdn god gnog om d tocht t ondrnmn n onnodig tgnslagn in d huidig tstfass zoudn kunnn rsultrn in n gmist kans. D waaghalzn bzokn Järvnpää Gdurnd d tstwk wrdn d studntn bzocht door Wilco n Fokk, d tw bstuurdrs. Zij wildn natuurlijk ook ns zlf d wagn uitprobrn. D bdnkrs van ht projct toondn zich uitrmat tvrdn. Na all voorbridingn n constructiwrkzaamhdn bschouwdn wij dz tst in d koud van Finland als ssntil om door t kunnn gaan. W kunnn nu grust stlln dat w d volgnd stap kunnn nmn: n duurtst van minimaal 100km op n strand tgn ht ind van april! aldus Wilco van Rooijn. Aangzin ht motto van Wilco n Fokk Dromn, Dln, Durvn & Don is, kunnn zij nit wachtn tot d cht rit, di gpland is van dcmbr 2012 tot januari Naast ht uitvorn van d strandtst, zijn Wilco n Fokk vooral bzig mt ht zokn naar additionl sponsorn, di vooral hun doln ondrstunn, namlijk ht bschrmn van d plant door ht promotn van duurzam mthodn om nrgi op t wkkn. D voortgang van ht hl projct kan wordn gvolgd op Cat Lift Trucks springt wdrom op d brs Cat Lift Trucks hft wr d xpditi n hlpnd hand togstokn door ht organisrn van transport van ht vortuig naar haar productilocati voor lktrisch magazijntrucks in Järvnpää, Finland. D hulp tr plkk bstond ondr mr uit ht ladn n lossn n ht bschikbaar stlln van lktrisch vodingn. Cat Lift Trucks is r trots op om dit avontuur t mogn ondrstunn, vooral vanwg d dolstllingn van ht total projct. Als ondrdl van d stratgiën voor productontwikkling, is Cat Lift Trucks continu altrnativ nrgibronnn aan ht valurn tnind missis tot n minimum t bprkn. D glgnhid om ht projct Mission Antarctica 2048 vrdr t mogn hlpn was daarom n kans di nit gmist mocht wordn. Bgin volgnd jaar hoopt urka vrslag t kunnn uitbrngn van dz vrbazingwkknd ris door ht Zuidpool gbid. Artikl fdback is wlkom: ditor@urkapub.u 3 Populair strand wordt omgtovrd tot tstgbid Op vrijdag 27 april 2012, zagn w op ht strand van Blomndaal n ongwoon tafrl. Op dz als hip n trndy bknd staand plk, waar mnsn komn om t zin n gzin t wordn, was ht nu ns gn dur cabriolt di all aandacht trok. Ht strand wrd gdominrd door n stor n ruig vortuig, bdkt door n laag zonnpanln. Hvig motorgronk was nit aanwzig, maar ht zicht was r nit mindr spctaculair om. Wilco n Fokk warn d Solar truck aan ht tstn n zij warn vooral bniuwd ho wagn zich zou houdn mt d niuw, vrlaagd bandnspanning zodat ht vastlopn in d snuw voorgod vrldn tijd zou zijn. Ht rsultaat is n btj dubblzinnig; ht rijdn zlf ging rg god n d auto had gn nkl moit mt tracti in ht zand (vrglijkbaar is mt snuw), maar d krzijd blk dat rlatif mr zonnnrgi nodig was om d auto t latn rijdn. Ht nrgivrbruik was vl hogr dan vrwacht n d bouwrs motn nu ovrwgn om mr panln t montrn of andr manirn bdnkn om mindr nrgi t vrbruikn. D uitdaging is nog nit voorbij... 2 Bzok Wilco van Rooijns YouTubchannl mt vido s waarop d ontwikkling van ht vortuig t zin is. Duurzaamhid 14 15

9 Mt Crpa hft u altijd d juist trof in handn Als intrn transport n kaartspl was, dan zou u mt Crpa altijd d winnnd hand hbbn. Allrrst lvrn wij duurzam Cat hftrucks di gbouwd zijn om t prstrn dinst na dinst n maand na maand. Wij complmntrn dit mt prfct volgnd dag lvring van ondrdln n n tam van monturs dat klaar staat om t ragrn. Facility managrs zulln d btrouwbar prstatis n tchnisch moglijkhdn van d trucks zr waardrn. Daarnaast is r ht voordl van complt transparant srvic zondr onvrwacht kostn n facturn! Onz rgional tams in Rijswijk, Staphorst n Vnlo zijn altijd bschikbaar om uw logistik handlingn aan d gang t houdn. Crpa Control Ht unik Crpa Control concpt is n totaaloplossing voor all aspctn binnn intrn transport n magazijninrichtingn op oprationl, tchnisch financil n administratif vlak. Mt één contract nmt Crpa u all zorgn uit handn. kijk op: voor mr dtails of bl ons op: CREPA B.V. Flminglaan 5, 2289CP Rijswijk. Tl / info@crpa.nl , MCFE. All rights rsrvd. CATERPILLAR, CAT, hun rspctivlijk logo s, d klur Catrpillar Yllow n d styling Powr Edg zijn, nt als d hir gbruikt bdrijfs-n productidntitit, handlsmrkn van Catrpillar n mogn nit zondr voorafgaand tostmming van Catrpillar wordn gbruikt.