Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst"

Transcriptie

1 Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst 7 February 2007 Post ONS meeting Bernadine van de Walle van de Geijn Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch

2 Sprekers pré-congres en avondsessie Deborah Boyle, RN, MSN, AOCN, FAAN, Practice Outcomes Nurse Specialist Kimberly Christopher, PhD, RN, OCN, Assistent Professor Karen Greco, RN, MN, ANP, Oncology Nurse Practitioner Stewart Bond, MSN, MTS, Doctoral Candidate Mary Ellen McFadden, RN, MA, OCN, Hospital Clinical Specialist Amgen, Inc. Guido Tricot, MD, PhD, Professor of Medicine and Pathology, Director of Clinical Research

3 Onderwerpen Kanker en voorkomen Verschil problematiek Professioneel georganiseerde aandacht ouderen en kanker Ouderen en kanker in Amerika: stand van zaken Nederland versus Amerika en hoe verder in de toekomst

4

5

6

7

8 Kans op gezond oud worden verhogen door: Preventie (gezonde levensstijl) Screening Educatie

9 En wat zijn je eigen normen en waarden over oud en ouderen

10 Verpleegkundige Centrale rol bij: zorg, begeleiding en voorlichting (educatie) ontwikkeling en (h)erkenning van specifieke problematiek ouderen met kanker

11 Kanker Komt voornamelijk voor bij ouderen Meest voorkomende tumoren bij ouderen: Borstkanker Prostaatkanker Colorectaalkanker Longkanker

12 Voorkomen van kanker Amerika: 60% van alle mensen met kanker: > 65 jaar Mediane leeftijd in voorkomen: 68 jaar Diagnose kanker 11x hoger > 65 jaar Nederland: Ruim 45% nieuwe patiënten met kanker: > 70 jaar (Hillen e.a., 2004)

13 Levensverwachting ouderen in Nederland At age Mean (yrs) High: + 25% men women men women 70 yrs yrs yrs yrs yrs JWW Coebergh, IKZ, Eindhoven

14 Groeiend aantal ouderen in Amerika Verwachting: 1950: 8,2% > 65 jaar 2000: 12,7% > 65 jaar 2030: 19,9% > 65 jaar (= mensen) 2050: 20,3% > 65 jaar (= mensen) In Nederland: 2030: 20% > 65 jaar 2020: mensen > 100 jaar 2050: mensen > 100 jaar Yancik e.a., 2000

15 Leeftijdsopbouw ONS leden en toekomstverwachting Meer dan de helft (= bijna ): jaar Over jaar: minstens de helft 65 jaar en ouder Hoe is dat voor ons als VvOV leden?

16 Verschil problematiek Amerika - Nederland

17

18 Amerika - Nederland In Amerika: Veel culturele verschillen, veel minderheden Grote (!) reisafstanden (behandeling / mantelzorg) Ander verzekeringsstelsel

19 Medisch en verpleegkundig georganiseerde aandacht ouderen en kanker Amerika: o.a. ONS en GOC Nederland: Integrale Kankercentra, HOVON, KWF, (VvOV: nog niet specifiek), internationaal niveau: EORTC, SIOG

20 Ouderen en kanker in Amerika: stand van zaken

21 Geschiedenis ouderen en kanker Fase 1: geen specifieke aandacht ouderen en kanker Fase 2: : begin erkenning (1988 1e abstract op ONS (door Londenaar!); 1990 eerste artikel in Lancet (EORTC!) Fase 3: 1995 heden: erkenning (educatie, publicatie, verpleegkundig boek 1e: 2000; 2e: komt eraan), ASCO cursussen, oprichting GOC e.a.)

22 Ouderen in zorg, en professionals Ziekenhuispopulatie: 48% ouderen Thuiszorgpopulatie: 80% ouderen Long Term Care (LTC): 85% ouderen En maar: 23% van BSN: verplichte cursus ouderenverpleging < 1% geregistreerde verpleegkundigen (RN) gecertificeerd in gerontologie < 5% Nurse Practitioners gecertificeerd als GNP s of CNS s

23 Wat is oud?

24

25

26

27

28

29 Wat is oud? Amerika: Veel gesproken over oudere volwassenen, mensen > 65 jaar; geen definities Vanuit de literatuur in Nederland: Jong-ouderen (70-74 jaar), ouder-ouderen (75-84 jaar) en werkelijk ouderen (85+), of: fitte ouderen, kwetsbare (fragiele) ouderen en erg zwakke ouderen (GFI) (Slaets in Hillen, 2004)

30 Maar ook: Kalenderleeftijd (chronological age) niet gelijk aan biologische leeftijd (physiological age)! (iemand van 60 jaar kan ouder zijn dan iemand van 75)

31 Waarom ouderen met kanker een specifieke groep? Vaak eenzaam Toename achteruitgang functionele reserve en stress tolerantie Opstapeling functioneel verlies Toename co-morbiditeit en invaliditeit Onderbehandeling ouderen vaak door weerzin tegen standaardtherapie Ouderen: ander levensperspectief ( a live mostly lived )

32 Dus, factoren van invloed op behandelplan Kanker en leeftijd Farmacologische veranderingen Co-morbiditeit Mobiliteit Eenzaamheid Sociale situatie Weinig klinische trials

33 Hoe krijg je (objectief) zicht op deze 80-jarige vrouw?

34

35 Hulpmiddel om objectieve gegevens te verkrijgen: Comprehensive Geriatric Assessment (CGA) Ontwikkeld door Balducci e.a.; 1 uur afname tijd; volop in onderzoek.

36 Componenten CGA Functionele status (ADL, IADL) Co-morbiditeit (aantal, ernst) Mentale status (MMSE) Emotionele status (GDS) Sociale status Voedingsstatus Polyfarmacie Geriatrische syndromen Balducci e.a., 2000

37 Voordelen CGA Beoordeling functionele reserve Detectie kwetsbaarheid Evaluatie levensverwachting Identificatie en correctie omstandigheden richting behandeling Balducci 2003

38 NCCN guidelines 2000 (National Comprehensive Cancer Network) Richtlijn voor geriatrische assessment (m.a.w. wanneer ga je iemand screenen) Richtlijn voor verbetering therapeutische complicaties (bv profylactisch anti-biotica / groeifactoren) Gebaseerd op klinische ervaring; meer onderzoek nodig! Balducci & Yates, 2000

39 Behandelplan ouderen en kanker Gebaseerd op CGA (van subjectieve naar objectieve beoordeling) Hoe? Amerika? (Nederland: multidisciplinair (arts, verpleegkundige / VSO / NP, evt. aangevuld met geriater, VSG))

40 Dus: leeftijd alleen geen contraindicatie voor behandeling! Ziekte gerelateerde factoren: soort kanker en stadiëring. Beslissing: om of, en zo ja hoe te behandelen. Patiënt gerelateerde factoren: - algehele conditie; - comorbiditeit; - functionele status; - mentale status; - familie en sociale support. Carson Pattillo, 1 mei 2004

41 Verder gesproken over: Symptoommanagement bij ouderen Mantelzorgers (caregivers) Survivors (overlevers) QOL als rode draad door alles heen Op alle gebied te weinig onderzoeksgegevens ouderen en kanker!!

42 Symptoommanagement bij ouderen Vooral gericht op: vermoeidheid, neutropenie, mucositis, cognitie, delirium Grote rol voor verpleegkundige: voorlichting / educatie Screening en preventie

43 Caregivers (mantelzorgers) Wie zijn dat vooral? Volwassen kinderen Oudere echtgenoten en bloedverwanten Wat hebben zij nodig? Tijd Erkenning en ondersteuning (financieel, psychologisch, fysiek, sociaal) Verpleegkundige interventies gericht op voorlichting en ondersteuning

44 Survivors (overlevers) Wie zijn dat vooral? Vanuit verschillend perspectief: Achterblijvers ( loved ones left behind ) Ziektevrije overlevers na behandeling Overlevers na diagnose kanker 60% overlevers > 65 jaar Theorieën ouder worden ook op survivors van toepassing! Secundary survivors : de naaste(n)

45

46 Kwaliteit van Leven en Kwaliteit van Zorg: rode draad door alles heen

47 Klinisch wetenschappelijk onderzoek ouderen en kanker In totaal 16 (medische) trials in Amerika!! (van de????) (in Nederland: HOVON trials, NVALT-3, regiogebonden trials, EORTC trials)

48 Ondervertegenwoordiging ouderen in trials: waarom? Protocol specifiek (erg weinig gerichte trials, exclusiecriteria) Medisch gezien (hogere toxiciteit, co-morbiditeit, subjectieve beoordeling, minder begrip) Patiënt gerelateerd (onvoldoende ontwikkeld, logistieke problemen, tekort sociale ondersteuning, lage verwachtingen patiënten / familie)

49 Interventies verhogen trialparticipatie Meer trials gericht op ouderen met kanker Behandeling ook richten op preventieve behandeling toxiciteiten Betrekken mantelzorgers CGA als objectief hulpmiddel voor inclusie Uitgebreide voorlichting / betere communicatie

50 Uitgebreide voorlichting / communicatie Mantelzorgers betrekken (2e oor) Rekening houden met visus- gehoorproblemen Vast laten houden van info (audiovisuele middelen, herhaling, schriftelijke info, etc.) Organisatie gebonden inspanningen (verpleegkundigen als onderwijzer / voorlichter)

51 Nederland versus Amerika Op eenzelfde lijn qua bewustwording / erkenning, denken en onderzoek doen Grootste verschil: problemen (door cultuurverschillen, minderheden, reisafstanden, ziektekostenverzekering e.d.) veel groter in Amerika In Nederland: onderzoek naar verkorte screeningslijsten. Medische en verpleegkundige discipline samen op zoek naar de juiste weg (in Amerika ook?)

52 Stand van zaken en hoe verder in de toekomst (1) Meer trials gericht op ouderen met kanker; meer participatie trials Meer onderzoek naar symptomen en symptoommanagement Meer onderzoek naar zinvolheid / bruikbaarheid CGA en verkorte screeningslijsten Vertalen generalistische geriatrieverpleegkundige bevindingen en standaarden van zorg Ontwikkeling interdisciplinaire teams

53 Stand van zaken en hoe verder in de toekomst (2) Verpleegkundigen, partner in beleid en fondswerving Gelijke behandeling en zorg Meer samenwerking patiënt, mantelzorger, professional, onderzoeker Onderzoek naar invloed multiculturele samenleving; gezondheidsvoorlichting bij chronisch zieken Ik voeg toe: Specifieke scholing artsen / verpleegkundigen Uitbreiding rol verpleegkundigen

54 Bewustwording Herkenning: de weg naar erkenning van de juiste problematiek en juiste benadering en behandeling van ouderen met kanker Oncology nurses: make the difference!

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76 Hangouderen

77

78

79

80

81

82 Dank voor jullie aandacht!

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?

Nadere informatie

LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE

LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE Brussel, 15.03.2014 Mevr. Renée Jacobs +32 2 891 09 35 rjacobs@klstjan.be Staging the Aging Symposium, 15.03.2014 Mvr. Renée Jacobs Aantal nieuwe kankerregistraties in België in

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?

Nadere informatie

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance

Nadere informatie

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven

Nadere informatie

Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy

Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Sta op voor ouderen! Geriatrisch assessment bij targeted therapy in de praktijk Peggy den Hartog Verpleegkundig specialist hematologie / oncologie Oncologisch

Nadere informatie

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds

Nadere informatie

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 WORKSHOP 21 ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 H.Tefsen, MANP verpleegkundig specialist hoofd-hals oncologie J. de Heij-van den Tweel, hoofd- hals/oncologieverpleegkundige

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014

Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Riet ten Hoeve Friesland Voorop Het zorgpad is ontwikkeld door een Projectgroep in het kader van Friesland Voorop en vastgesteld september

Nadere informatie

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric

Nadere informatie

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven 1. Introductie (1) 1. Introductie (2) Comprehensive Geriatric Assessment

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug

Nadere informatie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering

Nadere informatie

DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart

DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING Ingeborg Kuper Klinisch Geriater AVL/MC Slotervaart PERSONALIZED MEDICINE Tumorspecifieke kenmerken Patient kenmerken

Nadere informatie

CoRPS Kwaliteit van leven data verzamelen endelen met de PROFILES registratie: dikkedarmkanker als voorbeeld Center of Research on Psychology in Somatic diseases Dr. Floortje Mols - Tilburg University

Nadere informatie

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch

Nadere informatie

ACHIEVE expertise centrum, Drs. Patricia Jepma 25 januari 2018

ACHIEVE expertise centrum, Drs. Patricia Jepma 25 januari 2018 ACHIEVE expertise centrum, Drs. Patricia Jepma Czb@amc.nl 25 januari 2018 1 INHOUD - Cardiologische Zorgbrug als doorontwikkeling van de Transmurale Zorgbrug - Ervaringen tot nu toe - Scholing 2 TRANSMURALE

Nadere informatie

Frank Buntinx KLIMOP 19/12/2011. Interreg: Activiteiten. Interreg: Doelstellingen. Cohortstudie. Doelstellingen en opzet

Frank Buntinx KLIMOP 19/12/2011. Interreg: Activiteiten. Interreg: Doelstellingen. Cohortstudie. Doelstellingen en opzet KLIMOP Naar een verbetering van de expertise en een optimalisering van de zorg voor oudere Frank Buntinx Doelstellingen en opzet Begeleidingscommissie Hasselt 22.11.2011 Interreg: Doelstellingen Interreg:

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies

Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies Natascha Schrama 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies Natascha Schrama Verpleegkundig specialist oncologie ziekenhuis Bernhoven Oss/Veghel Inhoud

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Stichting Geriatrische Oncologie Nederland December 2013

Jaarverslag 2013 Stichting Geriatrische Oncologie Nederland December 2013 Jaarverslag 2013 Stichting Geriatrische Oncologie Nederland December 2013 Auteursrechten voorbehouden 1 Periode Jaarverslag Dit jaarverslag beslaat de periode 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013.

Nadere informatie

De kwetsbare oudere aan dialyse

De kwetsbare oudere aan dialyse De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty

Nadere informatie

Ouderen met kanker. population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC

Ouderen met kanker. population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC Ouderen met kanker population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC Inhoud + werkwijze Achtergrondinformatie /literatuur Onderzoeksbevindingen

Nadere informatie

Ondervoeding bij ouderen

Ondervoeding bij ouderen Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt

Nadere informatie

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en

Nadere informatie

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%

Nadere informatie

Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen

Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen Huub Maas, klinisch geriater TweeSteden ziekenhuis Tilburg IKZ Eindhoven Rotterdam 19-11-2008 Definities Comorbiditeit: bijkomende ziekte(n) naast de index

Nadere informatie

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg Corien Eeltink, verpleegkundig specialist, VUmc, afdeling Hematologie, Amsterdam Disclosure Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

Vergrijzing van de bevolking in België

Vergrijzing van de bevolking in België Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf

Nadere informatie

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis 12 e Post O.N.S. Meeting Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Screening for distress The Sixth Vital Sign Doelen De toehoorder: 1. heeft achtergrondkennis over distress en

Nadere informatie

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen 60 21 24 70

Nadere informatie

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG En dan.? De rol van de huisarts Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses KWF Kankerbestrijding Kanker in Nederland tot 2040 De bevolking zal

Nadere informatie

Meet Joe Caruso. Happily ever after

Meet Joe Caruso. Happily ever after 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Verhalen Programma s Strategieën Renée den Haring, MANP verpleegkundig specialist oncologie Kennemer Gasthuis Meet Joe Caruso Happily ever after Begripsverheldering Meer dan

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Waarom leeftijdspecifieke zorg voor 70+ Hanneke van Wijck Verpleegkundig consulent ouderenzorg

Waarom leeftijdspecifieke zorg voor 70+ Hanneke van Wijck Verpleegkundig consulent ouderenzorg Waarom leeftijdspecifieke zorg voor 70+ Hanneke van Wijck Verpleegkundig consulent ouderenzorg Ouderen: meest heterogene groep People are never more alike than they are at birth, no more different or unique

Nadere informatie

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER Doris van Abbema; Laura Deckx; Marjan van den Akker; FrancheFe van den Berkmortel; Frank BunJnx; Vivianne Tjan- Heijnen Groeiende belangstelling voor onderzoek bij ouderen

Nadere informatie

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen? Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten Beter beslissen? Beter behandelen? Prof. Dr. Kees Punt Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Visie op Geriatrische Revalidatie in Groot Amsterdam. Notitie gemaakt voor platform Sigra GRZ. Versie 1.5

Visie op Geriatrische Revalidatie in Groot Amsterdam. Notitie gemaakt voor platform Sigra GRZ. Versie 1.5 Visie op Geriatrische Revalidatie in Groot Amsterdam Notitie gemaakt voor platform Sigra GRZ Versie 1.5 Deze notitie heeft tot doel de transmurale visie op revalidatie te omschrijven aan de hand waarvan

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie drs. Brigitte Gijsen, b.gijsen@iknl.nl adviseur productontwikkeling - programmaleider Herstel na kanker, IKNL Inhoud Oncologie: cijfers en ontwikkelingen

Nadere informatie

Rooming-in bij kwetsbare ouderen met een delirium

Rooming-in bij kwetsbare ouderen met een delirium Rooming-in bij kwetsbare ouderen met een delirium Isala S. van der Zwaag, verpleegkundig specialist ouderengeneeskunde 24 november 2017 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER AGENDA

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER AGENDA DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER 16 november 2013 AGENDA 09u15 Voorstelling van de Klimop- studie 09u30 De waarde van geriatrische parameters voor het voorspellen van achteruitgang in func@oneren en kwaliteit

Nadere informatie

De Oudere Patiënt op de SEH. Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016

De Oudere Patiënt op de SEH. Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016 De Oudere Patiënt op de SEH Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016 Agenda Epidemiologie/ dubbele vergrijzing SEH Radboudumc Huidige problematiek

Nadere informatie

MASTERCLASS 10&11 APRIL

MASTERCLASS 10&11 APRIL OUDEREN MET GEMETASTASEERDE ZIEKTE MASTERCLASS 10&11 APRIL INGEBORG KUPER KLINISCH GERIATER MC SLOTERVAART/AVL TEKST Subsidie onderzoeks- en beleidsprojecten Guidelines Journal of Geriatric Oncology Jaarlijks

Nadere informatie

The quality of dying: autonomie en begeleiding

The quality of dying: autonomie en begeleiding 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht The quality of dying: autonomie en begeleiding Marieke Schreuder Verpleegkundig specialist UMCUtrecht/IKMN haschreuder@ikmn.nl Inhoud Concept autonomie Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper Ouderen en kanker Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper Wat ga ik bespreken? Relatie kanker en ouderdom Kwetsbaarheid/frailty Comprehensive Geriatric Assessment Intermezzo

Nadere informatie

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen

Nadere informatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int

Nadere informatie

Huidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Shared care en frailty, een mistig concept?

Huidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Shared care en frailty, een mistig concept? Shared care Shared care Frailty en borstkanker behandeling Huisarts en ziekenhuis-specialisten voeren planmatig en in samenhang zorgactiviteiten uit; hierbij is veelal sprake van een intensivering van

Nadere informatie

Verpleegkundige functies Op zoek naar grenzen

Verpleegkundige functies Op zoek naar grenzen 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Verpleegkundige functies Op zoek naar grenzen Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg Aanleiding tot taakherschikking Tekort aan medisch

Nadere informatie

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC Lange termijn gevolgen van IC behandeling! Mathieu van der Jagt Intensive Care Volwassenen, Erasmus MC Rotterdam m.vanderjagt@erasmusmc.nl Er is meer dan

Nadere informatie

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Chulja Pek RN, MN Verpleegkundig specialist Pancreatobiliaire chirurgie Erasmus MC Rotterdam Masterclass

Nadere informatie

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT U BENT NIET ALLEEN. Toehoorders 50 40 30 20 10 0 KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID (OVER)LEVEN EEN DING MOET IK MIJN VERMOEIDHEID

Nadere informatie

Geriatrie-verpleegkundige en oncologie verpleegkundige, de spin in het web. Ron Warnier Verpleegkundig Specialist

Geriatrie-verpleegkundige en oncologie verpleegkundige, de spin in het web. Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Geriatrie-verpleegkundige en oncologie verpleegkundige, de spin in het web Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Opbouw presentatie Kwetsbare ouderen in de eerste lijn Screening en dan?? De dagelijkse

Nadere informatie

MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID

MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID B E H A N D E L B E S L I S S I N G E N B I J O U D E R E N Hanneke Joosten, internist-ouderengeneeskunde & nefroloog Maastricht Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Cancersurvivors?! Psychologische zorg na behandeling van kanker

Cancersurvivors?! Psychologische zorg na behandeling van kanker 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Cancersurvivors?! Psychologische zorg na behandeling van kanker Sylvia Verhage Verpleegkundig specialist oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch Naakt Kanker in

Nadere informatie

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019 Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde 3 Motivatie 3 Opbouw leerlijn 3 Leerdoelen 3 Vaardigheden 4 Leermiddelen

Nadere informatie

Familieparticipatie in de postoperatieve zorg

Familieparticipatie in de postoperatieve zorg Familieparticipatie in de postoperatieve zorg Het Mantelzorgproject Marthe Schreuder, afdeling chirurgie AMC Patients at home receive care by their loved ones, patients in hospitals are surrendered to

Nadere informatie

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Dr. M.E. Hamaker Klinisch geriater mhamaker@diakhuis.nl Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Workshop TraZAG Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Opbouw Screenen van ouderen Zorgplan/proces TraZAG instrument Opbouw TraZAG

Nadere informatie

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit

Nadere informatie

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst

Nadere informatie

Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater

Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud

Nadere informatie

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda Oud, geriatrisch en ook nog kanker Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda Kanker treft vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van kanker Nederland in

Nadere informatie

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit

Nadere informatie

Fysieke revalidatie van oncologische patiënten

Fysieke revalidatie van oncologische patiënten Fysieke revalidatie van oncologische patiënten DR. ERIC VAN BREDA MEDISCH SPORTFYSIOLOOG UNIVERSITEIT MAASTRICHT Revalidatie na kanker De richtlijn oncologische revalidatie Is vooral gericht op klachten

Nadere informatie

Inhoud. Aanleiding Doel Samenstelling Werkmodel Activiteiten Resultaten

Inhoud. Aanleiding Doel Samenstelling Werkmodel Activiteiten Resultaten Inhoud Aanleiding Doel Samenstelling Werkmodel Activiteiten Resultaten 1 Aanleiding 1. Steeds groter wordende groep kwetsbare klinische patiënten van 70 jaar en ouder die kwetsbaar zijn voor functieverlies:

Nadere informatie

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon App Store/Play store: Socrative Of anders via: www.socrative.com To walk

Nadere informatie

MASTERCLASS 20 MAART 2018

MASTERCLASS 20 MAART 2018 OUDEREN MET GEMETASTASEERDE ZIEKTE MASTERCLASS 20 MAART 2018 INGEBORG KUPER KLINISCH GERIATER MC SLOTERVAART/AVL INGEBORG.KUPER@SLZ.NL TEKST Subsidie onderzoeks- en beleidsprojecten Guidelines Journal

Nadere informatie

Leergang Ouderenzorg. Avond 1

Leergang Ouderenzorg. Avond 1 Leergang Ouderenzorg Avond 1 Disclosure belangen sprekers: Nellie Jans kaderarts oudergeneeskunde in opleiding Suze Teunissen praktijkconsulent Agaath Vreeling kaderarts oudergeneeskunde (Potentiële) Belangenverstrengeling:

Nadere informatie

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in twee delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 0 bij de Delirium-CAP. (II) Richtlijnen: De stappen

Nadere informatie

Oefenprogramma s en kanker

Oefenprogramma s en kanker 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Oefenprogramma s en kanker drs. Agnes Klaren Projectmanager oncologie/ radiotherapie Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht Hoofdredacteur Oncologica Opbouw presentatie Risicofactoren

Nadere informatie

Gids voor de. oudere patiënt. behandeling van de. voor huisartsen en andere verwijzers. Tijd en aandacht voor ouderen

Gids voor de. oudere patiënt. behandeling van de. voor huisartsen en andere verwijzers. Tijd en aandacht voor ouderen Gids voor de behandeling van de oudere patiënt voor huisartsen en andere verwijzers Tijd en aandacht voor ouderen Voorwoord In dit boekje vindt u informatie over de klinisch geriater. Het is speciaal bedoeld

Nadere informatie

Ouderen en ondervoeding

Ouderen en ondervoeding Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,

Nadere informatie

Verpleegkundig consulent

Verpleegkundig consulent Geriatrie Verpleegkundig consulent www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GER008 / Verpleegkundig consulent / 01-07-2013 2 Verpleegkundig consulent

Nadere informatie

Research Bio-markers Concept Conference NIOC 2013 1. Probleem

Research Bio-markers Concept Conference NIOC 2013 1. Probleem Onderzoek naar de mogelijke ontwikkeling van een intelligent web-based systeem gericht op screening & monitoring op colorectale kanker van patiënt risico groepen met behulp van op bloedonderzoek gebaseerde

Nadere informatie

Uitnodiging. 6e Up-to-date. 25 jaar Lynch Syndroom. Oncologische themadag 7 december 2017, 9.15 uur Radboudumc, Nijmegen

Uitnodiging. 6e Up-to-date. 25 jaar Lynch Syndroom. Oncologische themadag 7 december 2017, 9.15 uur Radboudumc, Nijmegen Uitnodiging 6e Up-to-date 25 jaar Lynch Syndroom Oncologische themadag 7 december 2017, 9.15 uur Radboudumc, Nijmegen Toelichting 6e Up-to-date in erfelijke kanker: 25 jaar Lynch Syndroom Wat is er in

Nadere informatie

10 e Post O.N.S. Meeting. Erik van Muilekom Verpleegkundig specialist NKI-AVL

10 e Post O.N.S. Meeting. Erik van Muilekom Verpleegkundig specialist NKI-AVL 10 e Post O.N.S. Meeting Erik van Muilekom Verpleegkundig specialist NKI-AVL 10 e Post O.N.S. Meeting Cancer care in different ages, leeftijdspecifieke zorg vraagt kennis en kunde One fits all Cijfers

Nadere informatie

Meten is weten. ook. bij collum care

Meten is weten. ook. bij collum care Meten is weten ook bij collum care Presentatie door Leny Blonk nurse practitioner orthopedie Alysis zorggroep 1 Meten een dagelijkse bezigheid Leveren van maatwerk 2 Meten een dagelijkse bezigheid Om ons

Nadere informatie

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC) Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC) overzicht Detectie van dementie - cognitieve screening in de eerste lijn - ADL evaluatie

Nadere informatie

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning

Nadere informatie

Managing the unique needs of older adults with cancer. Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland

Managing the unique needs of older adults with cancer. Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland Managing the unique needs of older adults with cancer Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland Disclosure belangen Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Ouderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde

Ouderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Ouderengeneeskunde Volumebeheersing door kwaliteit en samenwerking Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Vergrijzing Dubbele vergrijzing Bevolking veroudert Daling van de sterfte en toename

Nadere informatie

Ambulant Geriatrisch Team. voor Diagnostiek en Consultatie

Ambulant Geriatrisch Team. voor Diagnostiek en Consultatie Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie AZG/28/0314 juli 2014 Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie In deze folder leest u alles over het Ambulant Geriatrisch Team

Nadere informatie

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts. Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts. Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007 2007 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling

Nadere informatie

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg?

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Peter van Bommel, huisarts Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 22 maart 2012 Stellingen ja/nee Stelling 1 De huisarts zou aanwezig

Nadere informatie

PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE

PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE De probleeminventarisatie is een overzicht van beperkingen en problemen op verschillende levensgebieden: lichamelijke gezondheid, emotioneel welbevinden,

Nadere informatie

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer

Nadere informatie

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8 Inhoud Woord vooraf 1 2 Redactionele verantwoording 1 3 Redactie 1 7 Auteurs 1 8 1 De verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis 1 9 1.1 Inleiding 1 9 1.2 Wat is specifieke ziekenhuiszorg? 2 0 1.2.1 Het

Nadere informatie

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Clin J Am Soc Nephrol sept 2017 09-02-2018 Drs. Ismay van Loon, aios Interne, Drs. Namiko Goto, aios geriatrie UMCU/Dianet Dr. M. Hamaker,

Nadere informatie

GRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde

GRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde GRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde Arend Arends, klinisch geriater Topzorg voor ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own

Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own Tara Mackay, PhD-candidate chirurgie AMC Bengt van Rijssen, PhD-candidate chirurgie AMC en ANIOS Flevoziekenhuis Dutch Pancreatic Cancer Project

Nadere informatie

Energieverdeling & coaching

Energieverdeling & coaching Energieverdeling & coaching Jantina Kroese, MSc/ Ergotherapeut Ruth Kuiper, maatschappelijk werk nov 2017 Indeling Verwachtingen Brainstorm Theorie Interventies maatschappelijk werk en ergotherapie Meetinstrumenten

Nadere informatie

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Els Bremer, senior adviseur projectbureau MAAT, sociaal wijkteam Janneke van Kempen, arts-onderzoeker, Geriatrie Marieke Perry,

Nadere informatie