Opleidingsgids

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleidingsgids 2013 2014"

Transcriptie

1 Opleidingsgids Minor Educatie en Communicatie Onderwijs Oriënterend pakket en Onderwijs Verdiepend pakket Bachelor College Master Science Education and Communication Eindhoven School of Education Campus TU/e Traverse 3.43 Postbus MB Eindhoven

2 Inhoudsopgave 1 Algemene informatie Algemene inleiding De drie O s van ESoE TU Visie Doelgroep Bestuur Adviescommissie Lerarenopleiding TU/e (ALT) Organisatie minor E&C en master SEC Opleidingsteam Begeleiding Toelatings en examencommissie Opleidingscommissie Het curriculum Uitgangspunten Opbouw van de opleidingen Inhoud van het curriculum Praktische zaken Toelating en inschrijving Kosten, financiering en regelgeving Afsluiting en titulatuur Roosters Regelingen en protocollen Contact en secretariaat / facultaire studentenadministratie (FSA) Faciliteiten

3 1 Algemene informatie 1.1 Algemene inleiding Beste student, Welkom bij ESoE, de Eindhoven School of Education! Deze gids verstrekt informatie over de Master Science Education and Communication (SEC) en de educatieve Minor Educatie & Communicatie (E&C). De minor wordt in het kader van het Bachelor College vormgegeven door een combinatie van twee keuze pakketten van ieder 15 ec. Voor studenten die eerder aan de TU/e zijn begonnen en niet in het Bachelor College deelnemen, is de educatieve minor geprogrammeerd als één blok van 30 ec in het derde jaar. Deze gids kan ook informatief zijn voor studenten die een maatwerktraject volgen waarbij er een combinatie is van werk als docent en opleiding. Dit zijn bijvoorbeeld: zij instromers in beroep, onderwijstrainees en eerst de klas studenten. Hun programma zal in een flink aantal opzichten overeenkomen met het masterprogramma. De masteropleiding SEC is een gezamenlijke opleiding van de drie Technische Universiteiten (Twente, Delft en Eindhoven). De master SEC bestaat uit een educatie en communicatietrack. In Eindhoven is alleen sprake van de educatietrack die opleidt tot eerstegraads docent in het Voortgezet Hoger Onderwijs (bovenbouw havo/vwo) voor de vakken wiskunde, informatica, natuurkunde of scheikunde. (meer informatie) De Minor Educatie & Communicatie (E&C) is een wettelijk ingestelde mogelijkheid om als onderdeel van je Bachelor programma een beperkte tweedegraads lesbevoegdheid te behalen voor een geselecteerd aantal vakken. Voor studenten die voor september 2012 zijn begonnen en met hun studie het oude bachelorprogramma volgen, worden de onderdelen van de educatieve minor in één blok geprogrammeerd in het eerste en tweede semester. Wanneer je deze minor volgt, en je ontdekt dat het lesgeven toch niet je ding is, bestaat de mogelijkheid het pakket van 30 ec toch met succes af te ronden. Je Bachelor komt dan niet in gevaar, maar je behaalt geen lesbevoegdheid. Deze variant wordt in voor het laatst aangeboden (meer informatie). Vanaf september 2012 is de TU/e gestart met het Bachelor College, waarbij de student kan kiezen uit een groot aantal keuzepakketten en vakken. Studenten die na september 2012 zijn begonnen, of zijn omgezet naar het bachelor college, kunnen de educatieve minor volgen in de vorm van twee coherente keuzepakketten (lerarenopleiding in bachelor college). Dit zijn het onderwijsoriënterend pakket (15 ec, geprogrammeerd in het 2 e jaar), en het onderwijs verdiepend pakket (15 ec, geprogrammeerd in het 3 e jaar). Het is ook heel goed mogelijk om alleen het onderwijs oriënterend pakket te volgen, of alleen één of twee vakken uit het oriënterend pakket. De minor biedt studenten daarnaast de mogelijkheid zich te oriënteren op de master Science Education and Communication, en is een goede opstap om daarna eventueel de master te gaan volgen. Zij kan tot een flink aantal vrijstellingen in deze master leiden. De master SEC bestaat voor een aanzienlijk deel uit het leren lesgeven in de schoolpraktijk. Dit leerproces wordt voor de andere helft ondersteund door studieonderdelen die worden verzorgd door docenten van ESoE. Op deze wijze komen de praktijk en de theorie van het lesgeven beide 3

4 uitgebreid aan bod, inclusief de onderlinge relatie. Deze gids geeft je hier meer informatie over. Ook over andere aspecten van de opleiding wordt de nodige informatie verstrekt in deze gids. Voor vragen die met deze gids niet beantwoord kunnen worden, kun je altijd terecht bij de coördinator van de opleiding (Mw. Elise Quant of Mw. Mariyan Gardenier), of het secretariaat van ESoE (Mw. Veronique van der Heijden en Mw. Yvonne van Kempen). Ook kun je voor allerlei informatie terecht op de website van ESoE (via de algemene TU/e website of rechtstreeks via Daar vind je ook interessante links naar bijvoorbeeld het onderzoek dat door promovendi en stafmedewerkers van ESoE wordt gedaan of naar innovatieactiviteiten van ESoE. De voertaal van de master SEC is Nederlands. Dat is anders dan bij de meeste universitaire masteropleidingen die Engels gebruiken. Dit heeft uiteraard te maken met de leerlingen aan wie je lesgeeft. Een voldoende en voor gebruik in de klas functionele beheersing van het Nederlands is dan ook een vereiste om tot de master SEC toegelaten te kunnen worden. Ik hoop dat je als student aan ESoE de educatieve minor en/of de master SEC met veel plezier zult volgen, en vooral dat de opleiding en de opgedane kennis, vaardigheden en ervaringen je op weg zullen helpen naar een succesvolle carrière in het onderwijs. Heel veel succes! Dr. Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur ESoE 4

5 1.2 De drie O s van ESoE De Eindhoven School of Education (ESoE) is het expertisecentrum van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) op het gebied van de professionele ontwikkeling van (aanstaande) leraren in het bèta en techniekdomein. ESoE richt zich op de professionaliteit van leraren omdat juist leraren de bepalende factor zijn voor de kwaliteit van onderwijs. ESoE is actief op drie gebieden: Opleiding Onderzoek Onderwijsinnovatie ESoE verzorgt een masteropleiding Science Education and Communication (SEC) alsmede een minor Educatie & Communicatie (E&C) voor bachelorstudenten. Deze leiden onder meer op tot leraar voorbereidend hoger onderwijs in de Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde of Informatica. ESoE verricht wetenschappelijk onderzoek op het gebied van onderwijs, meer in het bijzonder onderzoek naar de innovatie van onderwijs en onderwijs in het bèta domein. ESoE ondersteunt en bevordert onderwijsinnovaties door middel van professionalisering, consultancy en samenwerkingsprojecten bij de TU/e en bij onderwijsinstellingen in de regio TU De Technische Universiteit Eindhoven, de Technische Universiteit Delft en de Universiteit Twente hebben zich verenigd in de 3TU federatie. Gezamenlijk bieden zij vijf masteropleidingen aan; de master Science Education and Communication is er daar één van. 1.4 Visie De Eindhoven School of Education beoogt het opleiden van universitair geschoolde leraren in de vakgebieden Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde en Informatica die beschikken over vakinhoudelijke en vakdidactische kennis en vaardigheden van een technisch wetenschappelijk niveau, inzicht hebben in onderwijskundige, psychologische en pedagogische aspecten bij het leerproces van leerlingen en de daarbij behorende methodieken kunnen toepassen. De opleiding streeft in het kader van competentiegericht opleiden naar een zo groot mogelijke afstemming en integratie van het meer theoretische deel van de opleiding op het instituut en het meer praktische deel op de school waar het werkplekleren plaats vindt. ESoE werkt daarom nauw samen met scholen, om de opleiding gezamenlijk vorm te geven. Dat geldt in het bijzonder voor scholen in de directe omgeving, waarmee vaak ook op andere vlakken wordt samengewerkt zoals bij nascholing en professionalisering. De master SEC aan de TU/e is één van de universitaire lerarenopleiding in Nederland. ( Deze academische lerarenopleidingen werken onderling samen en hebben academische opleidingsstandaarden geformuleerd. Samen met de wettelijke bekwaamheidseisen voor leraren vormen de academische opleidingsstandaard het uitgangspunt voor de lerarenopleidingen door ESoE. Dat betekent in de praktijk van de opleiding dat het niet alleen gaat om het verwerven van beroepsvaardigheden, maar ook om vaardigheden als het ontwerpen van onderwijs en het doen van praktijkgericht verdiepend onderzoek. In de praktijk 5

6 blijken die laatste een bijdrage te leveren aan de waarde van een docent voor de school en de leerlingen en bij te dragen aan een positieve beroepsbeleving. Voor de beroepsspecifieke component van de minor E&C en master SEC gaat ESoE uit van landelijk vastgestelde bekwaamheidseisen voor leraren in het VO. Voor de minor worden hiervoor de Bekwaamheidseisen leraar vmbo t en eerste drie jaar havo/vwo gebruikt. Deze bekwaamheidseisen zijn afgeleid van de eisen die de Wet op de Beroepen In het Onderwijs (Wet BIO, 2006) stelt aan docenten VO/BVE. Voor de master worden de bekwaamheidseisen leraar VHO conform titel 4 van het Besluit Bekwaamheidseisen onderwijspersoneel als uitgangspunt genomen. Hiertoe behoort ook dat een student bij zijn afstuderen beschikt over de kennis van het betreffende schoolvak zoals die beschreven is in de vakinhoudelijke eindtermen van de ICL (Interuniversitaire Commissie Lerarenopleidingen). Voor de academische aspecten gaat de opleiding uit van de Criteria voor Academische Bachelor en Master Curricula, voor zover deze van toepassing kunnen zijn voor deze opleiding en niet al onderdeel zijn van de hierboven genoemde bekwaamheidseisen. In dit kader leveren de minor E&C en master SEC een bijdrage aan het verder versterken van de kennis en vaardigheden. Het gaat daarbij meer specifiek om: Kennis. Basiskennis verwerven op het gebied van educatie en communicatie, in het bijzonder onderwijskunde, vakdidactiek, leer en onderwijspsychologie, adolescentiepsychologie en kennis op het gebied van de inter persoonlijke ontwikkeling van de docent. Onderzoeken. Op basis van kennis en inzicht in methoden en technieken van sociaalwetenschappelijk onderzoek, zelf een didactisch of onderwijskundig onderzoek opzetten en uitvoeren (master niveau). Ontwerpen. Op basis van externe kwaliteitscriteria en didactisch/onderwijskundig onderzoek producten (bijvoorbeeld onderwijsmateriaal) ontwerpen en realiseren. Samenwerken en communiceren. Instrumentele vaardigheden verwerven op het gebied van het samenwerken en communiceren ten behoeve van de professionele praktijk en onderlinge samenwerking. Maatschappelijke context. Het bewust zijn van de complexe relaties tussen wetenschap en maatschappij. Het vanuit bètawetenschappelijke kennis, techniekkennis en onderzoekservaring kunnen duiden en betekenisvol maken van nieuwe ontwikkelingen voor relevante doelgroepen in het onderwijs. Door deze combinatie van uitgangspunten dragen de opleidingen bij aan de maatschappelijk gewenste combinatie van wetenschappelijke vakkennis en professionaliteit in educatie. Voor de master komt daarbij het academisch master niveau. 6

7 1.5 Doelgroep Educatieve Minor E&C De educatieve minor E&C is toegankelijk voor bachelorstudenten van de TU/e en andere universiteiten. Om een tweedegraads lesbevoegdheid te kunnen verwerven dient dat een bachelor studie te zijn uit de tabel hier rechts (de zogenaamde landelijk vastgestelde verwantschapstabel 1 ). Tot september 2012 werkte de TU/e met minoren een blok van 30 ec in het derde studiejaar, en was de educatieve minor daar één van. Afhankelijk van het type bachelor opleiding kun je kiezen voor één van twee varianten. De minor in variant I die gericht is op het verkennen van het leraarsberoep is voor alle studenten toegankelijk. De minor in variant II, die gericht is op het (mogelijk) behalen van een beperkte onderwijsbevoegdheid (2 e graads bevoegdheid) is toegankelijk volgens de landelijk vastgestelde verwantschapstabel. Vanaf september 2012 is de TU/e gestart met het Bachelor College, waarbij de student kan kiezen uit een groot aantal keuzepakketten en vakken. Studenten die na september 2012 zijn begonnen, of zijn omgezet naar het bachelor college, kunnen de educatieve minor volgen in de vorm van twee coherente keuzepakketten van ieder 15 ec. (lerarenopleiding in bachelor college) Master SEC Studenten van verschillende vooropleidingen of achtergronden kunnen deelnemen aan de masteropleiding SEC. De toelating is gereglementeerd door het OER, en de reglementen van de toelatings en examencommissie. Toelating vindt plaats door de opleiding op basis van het advies van die commissie. Voor iedere student wordt vooraf een individueel studieprogramma vastgesteld op basis van zijn vooropleiding en (werk)ervaring. Direct tot de opleiding toelaatbaar zijn: Educatieve minor (var. II) Informatica Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Toegang met Bachelor opleidingen Technische Informatica Electrical Engineering Technische Natuurkunde Electrical Engineering Werktuigbouwkunde Biomedische Technologie Industrial Design Technische Informatica Bouwkunde (SD)* Scheikunde Technologie Biomedische Technologie Technische Wiskunde Technische Natuurkunde Electrical Engineering Werktuigbouwkunde Technische Informatica Tabel 1: Verwantschapstabel tracks minor E&C variant II en TU/e bacheloropleidingen. * Voor bepaalde richtingen en onder voorbehoud lopende de aanvraag bij OC&W Afgestudeerde bachelorstudenten van de TU/e opleidingen Technische Informatica, Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie en Technische Wiskunde en vergelijkbare studies aan de TU/e en andere universiteiten. Zij volgen een tweejarig programma. 1 en publicaties/rapporten/2012/05/29/regelingverwantschapstabel educatieve minor.html. 7

8 Afgestudeerde masterstudenten in de richting (Technische) Informatica, (Technische) Natuurkunde, Scheikundige Technologie en (Technische) Wiskunde. Zij volgen een verkort eenjarig traject. Voor studenten met andere vooropleidingen is het ook mogelijk om in te stromen in de opleiding, zoals Universitair afgestudeerde masters in de techniek of bètasector. Afhankelijk van de studierichting die gevolgd is kan een schakelprogramma nodig zijn. Leraren met een bevoegdheid VO/BVE (voorheen tweedegraads) die een pre master programma op vakinhoudelijk gebied hebben afgerond. Afgestudeerden van een passende HBO opleiding geen lerarenopleiding die een premastertraject afgerond hebben. Studenten met zo n andere vooropleiding volgen voorafgaand aan het educatieve programma van de master SEC een schakelprogramma met vakinhoudelijke vakken en/of een homologatieprogramma binnen de master SEC. Het Onderwijs en Examenreglement (OER) en het reglement van de toelatings en examencommissie geven in meer detail de bestaande regelingen weer Bijzondere trajecten Bi diplomering Een belangrijke en voor veel TU/e studenten aantrekkelijke uitvoeringsvariant van de master SEC is de zogenaamde bi diplomering waarin studenten van de TU/e een vakmaster met de master SEC combineren en zo met een beperkt extra programma twee masteropleidingen tegelijk afronden. ESoE heeft daartoe afspraken gemaakt met een aantal faculteiten van de TU/e. Bi diplomeringstrajecten aan de TU/e moeten altijd minimaal 150 ec omvatten (30 ec SEC vakken die niet ook onderdeel van de vakmaster zijn). Ook als aanspraak wordt gemaakt op vrijstellingen op grond van eerder verworven competenties kan het exclusieve SEC programma nooit kleiner zijn dan 30 ec. Bij het over van bi diplomering wordt aangeraden in een zo vroeg mogelijk stadium contact op te nemen met de opleidingscoördinator/studieadviseur van beide opleidingen en de studentendecaan Zij instromers in beroep Kandidaten die al op een school lesgeven, of hierover contact hebben met een school, hiervoor niet bevoegd zijn maar wel andere beroepservaring hebben, kunnen mogelijk als Zij instromer in het beroep in de lerarenopleiding instromen. De toelatingseisen zijn globaal gelijk aan die van SEC, maar er is sprake van een ander juridisch kader, vastgelegd in de wet voortgezet onderwijs (WVO). Het is een duaal traject, waarbij naast de vereiste leraarsbaan wordt gestudeerd. De school ontvangt hiervoor ook subsidie. Het traject duurt maximaal twee jaar, waarna bij voldoende resultaat een eerstegraads bevoegdheid wordt verworven. Deze bevoegdheid is echter niet gekoppeld aan een master graad. 8

9 Om vast te stellen of een kandidaat kan worden toegelaten wordt vastgesteld of deze aan de eisen voldoet. Dat wil zeggen dat de kandidaat een diploma heeft van een relevante WO opleiding en een eerstegraads bevoegdheid nastreeft, in een eerdere werkkring ervaring heeft opgedaan die relevant is voor de nagestreefde betrekking als leraar, in het bezit is van een geschiktheidsverklaring waaruit blijkt dat de kandidaat het traject dat maximaal twee jaar mag duren in staat wordt geacht het met succes te doorlopen, niet ingeschreven staat bij een lerarenopleiding. Ter verkrijging van de geschiktheidsverklaring vindt een entree assessment plaats, dat in principe wordt uitgevoerd door het assessmentcentrum van het instituut ELAN van de Universiteit Twente een van de partners in de SEC master. Met het entree assessment is ca. 20 uur gemoeid waarin je onder andere een portfolio samenstelt en proeflessen geeft. Bij positief resultaat leidt dit tot een geschiktheidsverklaring. De kandidaat kan nu door het bevoegd gezag van de school worden benoemd overeenkomstig de vereisen in artikel van de Wet op het Voortgezet Onderwijs. Algemene informatie hierover is onder meer te vinden via: specifieke informatie over zij instromers is te vinden op de pagina alles over zij instromen. Indien je interesse hebt in deze opleidingsvariant of nadere informatie wilt over de opleiding aan de ESoE, dan kun je het best contact opnemen met de coördinator van de master, mevr. E. Quant Zij kan dan in overleg één en ander in gang zetten. In de praktijk zal de aanvraag voor het entree assessment vrijwel steeds worden gedaan door het bevoegd gezag van de school, die overweegt u als docent aan te stellen Onderwijstrainees Vanaf september 2012 bestaat voor de tekortvakken (bv. wiskunde, natuurkunde en scheikunde) de formule onderwijstrainee. In dit tweejarig leer werktraject werken jonge academici als docent in het voortgezet onderwijs en halen zij een universitaire onderwijsbevoegdheid. Vooraf is er een centrale selectie. De opleiding tot leraar wordt gecombineerd met een baan in een van de aan het project deelnemende scholen. Aan het einde van het succesvol doorlopen traject ontvangt de kandidaat een eerstegraads lesbevoegdheid zoals ook voor zij instromers. Meer informatie: Eerst de Klas studenten Eerst de klas is een trainee programma voor excellente studenten Het is een tweejarig programma waarin een lerarenopleiding, werk als docent en een leiderschapsprogramma worden gecombineerd. Daarnaast ben je actief in het bedrijfsleven. Doel is het opbouwen van een combinatie van docenten leiderschapscompetenties, zodat je na het traject beide wegen verder kunt bewandelen. Na aanmelding voor dit traject vindt een sollicitatie en toetsingsprocedure plaats die als het goed is leidt tot toelating. Aan het eind van het succesvol doorlopen traject ontvang je een eerstegraadslesbevoegdheid zoals ook voor zij instromers. Voor meer informatie zie 9

10 Arrangement voor promovendi ESoE maakt met promovendi individuele afspraken over het doorlopen van de master SEC volgens een verkort traject. Het behalen van de eerstegraads lesbevoegdheid leidt na toetsing tot vrijstelling van de BKO. Ook buitenlandse promovendi kunnen hiervoor in aanmerking komen, vooropgesteld dat zij het Nederlands voldoende beheersen om adequaat als docent te kunnen functioneren. Promovendi (en gepromoveerden) volgen in principe een éénjarig programma waarbinnen zij in aanmerking kunnen komen voor een aantal vrijstellingen. De vrijstellingen zijn afhankelijk van in het bijzonder de onderwijs en werkervaring en/of een BKO. In geval van (ervaring met) onderwijstaken geldt een vrijstelling voor oriëntatie werkplekleren. In overleg wordt gekeken naar een geschikte studieplanning naast het promotietraject EHBO eerste hulp bij onderwijs Voor studenten van ESoE die bij het begin van hun opleiding direct al voor de klas gaan staan, wordt er onder de naam EHBO (eerste hulp bij onderwijs) in de zomermaanden een tweedaagse training georganiseerd die een korte introductie geeft en de eerste beginselen van het lesgeven en het omgaan met de klas aan de orde stelt. Dit is bedoeld om de start voor de klas te vergemakkelijken en direct al enigszins beslagen ten ijs te komen. Alle studenten van ESoE op wie dit van toepassing is, kunnen hieraan deelnemen, of het nu formeel masterstudenten, zij instromers, eerst de klassers of onderwijstrainees zijn Lesbevoegdheid ontwerpen (schoolvakken NLT en O&O) Voor kandidaten die beschikken over of zich voorbereiden op een tweedegraadslesbevoegdheid in bijvoorbeeld natuurkunde, bestaat er de route ontwerpen. Het gaat hier om een opleiding tot leraar in de bovenbouwvakken Natuur, Leven en Technologie (NLT) en Onderzoek en Ontwerpen (O&O). O&O is een vak dat met name in technasiumscholen wordt gegeven. Deze route is aan de TU/e ingericht als een zij instromers traject (zie ) maar is inhoudelijk in hoge mate analoog aan de masteropleiding voor bijvoorbeeld de richting natuurkunde of wiskunde. 2 Organisatie ESoE 2.1 Bestuur ESoE is een zelfstandig TU/e instituut, dat nauw samenwerkt met de opleidingen Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie, Technische Wiskunde en Technische Informatica. De leiding van het instituut berust bij de hoogleraar directeur prof. dr. Douwe Beijaard. Het instituut wordt bestuurd door de bestuursraad. De betrokken faculteiten hebben de bevoegdheden die krachtens de wet aan hen zijn toegekend met betrekking tot de lerarenopleiding overgedragen aan deze bestuursraad. De bestuursraad is als volgt samengesteld: prof.dr.ir. C.J. van Duijn, rector magnificus van de TU/e (voorzitter) drs. E.G.H. Bernard, voorzitter Raad van Bestuur Ons Middelbaar Onderwijs (OMO) prof. dr. E.H.L. Aarts, decaan faculteit Wiskunde & Informatica (TU/e) 10

11 mw. drs. G.J.A. Heijmans, rectrix Lorentz Casimir Lyceum te Eindhoven prof. dr. K.A.H. van Leeuwen, opleidingsdirecteur faculteit Technische Natuurkunde (TU/e) De vergaderingen van de bestuursraad worden bijgewoond door de hoogleraar directeur. De bestuursraad geeft richting aan de organisatie door onder andere: het jaarlijks goedkeuren van het onderwijsprogramma het periodiek goedkeuren van het meerjarige onderzoeksprogramma het vaststellen van het jaarverslag en meerjarenplan het vaststellen van een kwaliteitszorgsysteem per taakstelling het vaststellen van de begroting besluiten inzake benoeming, schorsing en ontslag van leden van de opleidingscommissie, de toelatings en examencommissie, de opleidingsdirecteur SEC en de hoogleraar directeur 2.2 Adviescommissie Lerarenopleiding TU/e (ALT) De Adviescommissie Lerarenopleiding geeft de hoogleraar directeur gevraagd en ongevraagd advies over alle kwesties die de lerarenopleiding raken, waaronder de inhoudelijke afstemming van de opleidingen, opbouw van het curriculum, planning, organisatie en kwaliteitszorg. De adviescommissie is als volgt samengesteld: ir. P.F.A.M. Janssens, opleidingsdirecteur Scheikundige Technologie; Drs. S. Feiner Valkier, studieadviseur Technische Natuurkunde; mw. dr. ir. M.L.P. van Lierop, adj. opleidingsdirecteur Informatica; dr. ir. E.E.M. van Berkum, opleidingsdirecteur Wiskunde; J.P.H.M. Wiertz, BMA, rector Eckartcollege Eindhoven / Pleincollege Nuenen. 3 Organisatie minor E&C en master SEC 3.1 Opleidingsteam dr. Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Traverse r.taconis@tue.nl Ir. Elise Quant Opleidingscoördinator master SEC Bètadidactisch Ontwerpen Traverse Masterzaken: esoe.master@tue.nl e.quant@tue.nl 11

12 drs. Mariyan Gardenier Opleidingscoördinator minor E&C Coördinatie werkplekleren Diepteverwerking Traverse Minorzaken: dr. Lesley de Putter Smits Vakdidactiek Natuurkunde Traverse dr. Kees Huizing Vakdidactiek Informatica Metaforum dr. ir. Miek Scheffers Sap Vakdidactiek Scheikunde Helix West ir. Peter Janssens Vakdidactiek Scheikunde Helix West dr. Hans Sterk Vakdidactiek Wiskunde Metaforum dr. ir. Martijn Anthonissen Vakdidactiek Wiskunde Metaforum prof. dr. Perry den Brok Onderwijskunde Traverse Anna v.d. Want Diepteverwerking Traverse dr. Evelien Ketelaar Onderwijskunde Traverse

13 dr. Maaike Koopman Onderwijskunde, Onderzoek Traverse Anne Marie Persijn Diepteverwerking Traverse Veronique van der Heijden Secretaresse Medewerker studentenzaken Traverse Yvonne van Kempen Secretaresse Medewerker studentenzaken Traverse

14 3.2 Begeleiding De begeleiding van de studenten wordt uitgevoerd door de mentor. Deze wordt per student toegewezen aan het begin van diens studie en is voor de master meestal een vakdidacticus van de eigen richting en voor de educatieve minor de docent Dieptewerking/Oriëntatie Werkplekleren. Minor Master Wiskunde Master Natuurkunde Master Scheikunde Master Informatica Kees Huizing, Anna van de Want, Mariyan Gardenier, Evelien Ketelaar, Anne Marie Persijn, Ruurd Taconis Hans Sterk en Martijn Anthonissen Lesley de Putter Smits Miek Scheffers en Peter Janssens Kees Huizing Voor de master en verwante trajecten vindt er twee keer per studiejaar (november en maart) een studieloopbaangesprek plaats. De student kan een extra gesprek aanvragen bij de mentor. De begeleiding van de studenten bij het werkplekleren vindt vanuit ESoE plaats door de zogenaamde ESoE contact docenten (ECD s). Ook deze rol wordt vaak door een vakdidacticus van het eigen vak vervuld. Voor de minor trajecten is de begeleiding geïntegreerd in het onderdeel diepteverwerking. 3.3 Toelatings en examencommissie De toelatings en examencommissie is onder meer belast met toelating van studenten tot de lerarenopleiding, het beoordelen van verzoeken tot vrijstelling voor onderdelen van het programma en met inrichting en bewaking van de gang van zaken rondom beoordeling en examinering. Zo wijst de commissie voor de diverse vakken de examinatoren aan. De precieze inrichting van de opleiding en de rol van de toelatings en examencommissie is ondermeer vastgelegd in de Onderwijs en Examenregeling (OER). Deze is beschikbaar op de website van ESoE. De leden van de toelatings en examencommissie zijn: prof. dr. Perry den Brok, voorzitter Algemeen ir. Peter Janssens Scheikunde dr. Hans Sterk Wiskunde dr. Lesley de Putter Smits Natuurkunde dr. Kees Huizing Informatica dr. Jacob Perrenet extern lid Veronique van der Heijden Algemeen 3.4 Opleidingscommissie De opleidingscommissie brengt desgevraagd of uit eigen beweging advies uit aan de opleidingsdirecteur van de ESoE over alle aangelegenheden betreffende het onderwijs van de opleiding. De opleidingscommissie van ESoE bewaakt het onderwijs in de master SEC, de bijzonder trajecten (zie 1.5.3) en de minortrajecten. De opleidingscommissie bestaat uit docenten en studenten. Verder heeft de commissie nog vaste adviseurs. De leden zijn: dr. Maaike Koopman, voorzitter ir. Peter Janssens 14

15 dr. ir. Martijn Anthonissen Theo Cats, student lid natuurkunde Abdelkarim el Fattahi, student lid wiskunde Vacature, student lid scheikunde/informatica Vacature, minorstudent Educatie & Communicatie Vaste adviseurs van de opleidingscommissie zijn: drs. Mariyan Gardenier, opleidingscoördinator minor E&C ir. Elise Quant, opleidingscoördinator master SEC 4 Het curriculum 4.1 Uitgangspunten De competenties specifiek voor het leraarschap zijn vastgelegd in de wet Beroepen in het onderwijs (wet BIO). Het gaat daarbij om de volgende 7 SBL competenties: 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk & didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Figuur 1: Overzicht van SBL competenties Hoewel deze SBL competenties het belang van (bèta)didactische en vakinhoudelijke competenties onderkennen, is hierin niet uitgewerkt welke bètadidactische bekwaamheidseisen gesteld kunnen worden aan beginnende bètadocenten. Wij richten ons in de opleiding onder andere op de volgende thema s die voortkomen uit de internationale literatuur over het opleiden van bètadocenten Inzicht in de vakinhoud van de bètavakken en de aard van de bètawetenschappen Inzicht in hoe leerlingen leren in de bètavakken Inzicht in instructie in de bètavakken Inzicht in leeromgevingen in de bètavakken, ICT 15

16 Inzicht in de professionele ontwikkeling van bètadocenten Wat betreft de vakinhoudelijke kennis stellen we dat voor studenten in de minor de vakinhoudelijke kennis opgedaan in de bachelorstudie voldoende is voor het lesgeven op het tweedegraads gebied. Voor de master zijn de eisen hoger en daarvoor maken we gebruik van de vakinhoudelijke competenties van het overzicht van ICL Opleidingsvisie ESoE Een leraar moet beschikken over een arsenaal aan gereedschappen om effectief onderwijs te kunnen verzorgen. Op het eerste gezicht is het dan logisch om in de opleiding een aantal van deze gereedschappen aan te dragen. Bij ESoE blijft het daar niet bij. Weliswaar is hiervoor aandacht in met name het begin van de opleiding, maar ESoE gaat er vooral van uit dat een leraar in de eerste plaats een academische professional is die in staat is de eigen manier van lesgeven kritisch te bekijken en door gebruik van literatuur en theorie in staat is die praktijk voortdurend te vernieuwen. In haar opleidingstrajecten zoekt ESoE naar een optimale mix van een (geleidelijk afgebouwde) ondersteuning met tips & tricks en de vorming van een via reflectie, onderzoek en herontwerp innovatieve onderwijsprofessional. ESoE staat daarin niet alleen. Juist scholen waarderen dit type van academische docenten zeer. Dat mag blijken uit het inrichten van academische opleidingsscholen, die juist beogen het onderwijs in scholen meer op deze leest te schoeien. Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat docenten die zijn opgeleid door het aanleren van handgrepen en trucjes, in de praktijk na een aantal jaren gemakkelijk komen vast te zitten in hoe de dingen nu eenmaal gaan. Docenten die hun onderwijs blijven innoveren zijn doorgaans meer tevreden over hun werk. De opleidingsstrategie van ESoE past bij de academische docent. Het is een mix van direct bruikbare elementen (bijvoorbeeld vakdidactiek) en een investering in het vermogen effectief en kritisch over (het eigen) onderwijs na te denken en het te blijven vernieuwen. Het curriculum van ESoE weerspiegelt dat. In vakken als onderwijskunde (achtergronden, alternatieve zienswijzen bijvoorbeeld) en bètadidactisch ontwerpen (internationaal perspectief, (her)ontwerpen van modern bètaonderwijs) komen essentiële elementen aan de orde voor de zich blijvend ontwikkelende leraar. Dat geldt ook voor het vak onderzoek van onderwijs, daarbij is er bovendien ruimte om een onderwerp of probleem te kiezen die relevant is voor je eigen lespraktijk en/of ontwikkeling. 4.2 Opbouw van de opleidingen Minor E&C (oude stijl; studenten aan TU/e gestart voor september 2012) De minor is toegankelijk voor bachelor studenten van de TU/e en andere universiteiten en heeft een omvang van 30 ec. Er zijn twee varianten van de minor. Variant I geeft een introductie op het lerarenberoep in brede zin. Variant II, waarvoor studenten toelaatbaar zijn volgens de verwantschaptabel (Tabel 1), is gericht op het behalen van een tweedegraads bevoegdheid en richt zich meer op het werken in de klas. 16

17 De opleiding bevat voor deze twee varianten de volgende onderdelen Onderdeel Variant I Variant II Vakdidactiek (inclusief minilessen) 5 ec 2 5 ec Onderwijskunde 5 ec 5 ec Diepteverwerking 5 ec 5 ec Werkplekleren 12 ec 15 ec Academische Vorming (TU/e gerelateerd programma) Tabel 2: Componenten van de minor E&C Vakken van de minor Educatie en Communicatie Onderwijskunde (5ec) Vakdidactiek (5ec) EMI50 Onderwijskunde (var I&II) 3 ec Track Wiskunde Track Natuurkunde Track Scheikunde Track Informatica EMI56 Wiskunde (var I&II) EMI57 Natuurkunde (var I&II) EMI53 Scheikunde (var I&II) EMI58 Informatica (alleen var I) Minor variant I Werkplekleren (15ec) EMI54 Werkplekleren Variant I (12ec + 3ec academische vorming) Integratie (5ec) EMI51 Diepteverwerking Minor Variant I Minor variant II (beperkte 2e graads bevoegdheid) EMI55 Werkplekleren (stage) Variant II (15ec) EMI52 Diepteverwerking Minor Variant II Minor E&C (bachelor college; studenten aan TU/e gestart per/na sept. 2012) Educatieve minor in het bachelor college heeft de vorm van twee coherente keuzepakketten van ieder 15 ec. Onderdeel Voorkeursprogrammering PAKKET A: Onderwijs_Orienterend_Pakket_ESoE.pdf Docentschap: Onderwijs, iets voor mij? EA0X0 Q 2.1 Vak en Onderwijs: Q Een ec staat voor ongeveer 28 uur studiebelasting. 3 Een doorlopend geactualiseerd overzicht is te vinden op: 17

18 Informatica en onderwijs EI1X0 Natuurkunde en onderwijs EN1X0 Scheikunde en onderwijs ES1X0 Wiskunde en onderwijs EW1X0 Oriëntatie Werkplekleren (schoolstage) EA2X0 Q 2.3 PAKKET B: Onderwijs Verdiepend Pakket.pdf Leren doceren 1 (in onderlinge samenhang) EA3X1 Q1* Leren doceren 2 (in onderlinge samenhang) EA3X2 Q2* Leren doceren 3 (in onderlinge samenhang) EA3X3 Q3* * Planning in overleg met school en student Master SEC De master opleiding SEC duurt twee jaar en wordt voltijds aangeboden. Voor studenten in het bezit van een direct gerelateerde master, geldt een verkort programma van 1 jaar. Voor studenten die niet direct toelaatbaar zijn op basis van een direct gerelateerd universitaire bachelor of master, worden er doorgaans afspraken gemaakt over de vakinhoudelijke component binnen de master SEC. Daarnaast kan in sommige gevallen een vakinhoudelijk pre master programma (schakelprogramma) worden opgelegd, dat vóór de feitelijke start van de master SEC moet zijn afgerond. Details van deze regelingen liggen vast in de OER en in de reglementen van de toelatings en examencommissie. De structuur van de opleiding is als volgt: Onderdeel 2 jarig programma 1 jarig programma Vakinhoudelijk deel 30 ec 4 0 ec Werkplekleren 31 ec 25 ec Onderwijskunde 8 ec 8 ec Bètadidactisch Ontwerpen 7 ec 7 ec Vakdidactiek 10 ec 10 ec Onderzoek 30 ec 10 ec Capita selecta 4 ec 0 ec Totaal 120 ec 60 ec Tabel 3: Componenten van de master SEC Vakken van de master SEC Onderwijskunde 4 Een ec staat voor ongeveer 28 uur studiebelasting. 5 Een doorlopend geactualiseerd overzicht is te vinden op 18

19 EME12 Algemene onderwijskunde 1 (3ec) EME13 Algemene onderwijskunde 2 (3ec) EME14 Algemene onderwijskunde 3 (2ec) Vakdidactiek (4+3+3 ec) Track Wiskunde Track Natuurkunde Track Scheikunde Track Informatica EMW11 Vakd.Wisk. 1 EMW12 Vakd.Wisk. 2 EMW13 Vakd.Wisk. 3 EMN11 Vakd. Natuurk. 1 EMN12 Vakd. Natuurk. 2 EMN13 Vakd. Natuurk. 3 EMS14 Vakd. Scheik. 1 EMS15 Vakd. Scheik. 2 EMS16 Vakd. Scheik. 3 EMC11 Vakd. Inform. 1 EMC12 Vakd. Inform. 2 EMC13 Vakd. Inform. 3 Vakinhoud Individueel vast te stellen op basis van vooropleiding Bètadidactisch Ontwerpen EME30 Bètadidactisch Ontwerpen (7ec) EICT1 ICT in het Onderwijs (2ec; keuzevak) Werkplekleren EME09 Oriëntatie (5ec) 2 jarige uitvoeringsvariant 1 jarige uitvoeringsvariant & bi diplomering EME01 Werkplekleren 1 (13ec 2 jarige variant) EME02 Werkplekleren 2 (13ec 2 jarige variant) EME21 Werkplekleren 1 (10ec 1 jarige variant & bi diplomering) EME22 Werkplekleren 2 (10ec 1 jarige variant & bi diplomering) Onderzoek EME23 Onderzoek van Onderwijs: onderzoeksplan (3 ec) EME24 Onderzoek van Onderwijs: uitvoering (27ec 2 jarige variant) EME23 Onderzoek van Onderwijs: onderzoeksplan (3 ec) EME25 Onderzoek van Onderwijs: uitvoering (7ec 1 j. var. & bi dipl.) Overig EME15 Capita Selecta (4ec; 2 jarige variant) 4.3 Inhoud van het curriculum In deze paragraaf worden de componenten van de minor E&C en master SEC inhoudelijk in grote lijnen besproken. Meer gedetailleerde en praktische informatie over de losse vakken is te vinden in. 19

20 Minor (oude stijl) Minor (BC) Master EMI50 Onderwijskunde EA0X0 Docentschap EME12 Onderwijskunde 1 EME13 Onderwijskunde 2 EME14 Onderwijskunde Werkplekleren (WPL) Minor (oude stijl) Minor (BC) Master EMI54 WPL Variant I EA2X0 Oriënterend pakket EME09 Oriëntatie EMI55 WPL Variant II EA3X1 EME01 Werkplekleren 1 Verdiepend EA3X2 EME02 Werkplekleren 2 pakket EA3X3 EME21 WPL 1 (10ec) EME22 WPL 2 (10ec) Om je goed voor te bereiden op je toekomstige taak is praktijkervaring onontbeerlijk. Lesgeven doe je uiteindelijk in de praktijk. Om je deze ervaring te laten opdoen, zijn er veel werkplekken nodig op scholen en veel docenten die studenten willen begeleiden. Iedere student van de ESoE wordt op een school voor voortgezet onderwijs begeleid door een ervaren SchoolPracticumDocent (SPD) en indien aanwezig een OpleidingsDocent (OD) van de school. De begeleiding van het werkplekleren is een gemeenschappelijke taak van deze begeleiders op school (SPD en OD) en vanuit het instituut de ESoE ContactDocent (ECD). Voor de begeleiding van de lesvoorbereiding, lesuitvoering en de evaluatie van de lessen op school is de SPD de eerstverantwoordelijke. Omdat elke school een eigen aanpak kent in de begeleiding van stagiaires kan de invulling van de begeleiding van de student per school verschillen. Met alle scholen wordt een contract gesloten over de samenwerking. Daarin staat onder andere welke verplichtingen de school, de lerarenopleiding en de student op zich nemen ten aanzien van de opleiding van de student. Het leerproces tijdens werkplekleren wordt vastgelegd in een zogenaamd leerwerkplan. De gang van zaken rondom het werkplekleren wordt uitgebreid besproken in de studiewijzer per variant van werkplekleren en de praktijkgids. voor minor en master. Deze zijn te vinden op. Hier zijn ook de verschillende formulieren met betrekking tot het werkplekleren Tabel 4: Vakcodes voor werkplekleren beschikbaar Onderwijskunde De onderwijskundige component betekent een inhoudelijke verdieping en een voorbereiding op het beroep als eerste of tweedegraads docent in het VO. Minor (oude stijl) Minor (BC) Master VD1 VD2 VD3 20

21 Informatica EMI58 EI1X0 EMC11 EMC12 EMC13 Natuurkunde EMI57 EN1X0 EMN11 EMN12 EMN13 Scheikunde EMI53 ES1X0 EMS11 EMS12 EMS13 Wiskunde EMI56 EW1X0 EMW11 EMW12 EMW13 Tabel 5: Vakcodes voor onderwijskunde De colleges onderwijskunde staan onder andere in het teken van klassenmanagement, interpersoonlijke ontwikkeling van de docent, pedagogiek, het leren van leerlingen en de professionalisering van docenten. Het vak biedt algemene theoretische kapstokken en enige gereedschappen en sluit daarnaast ook nauw aan bij de ervaringen op de werkplek Vakdidactiek Bij vakdidactiek staat het schoolvak waarin de student zich specialiseert centraal. In de bijeenkomsten vakdidactiek wordt het wat, hoe en waarom van het verzorgen van onderwijs in dat vak besproken en bestudeerd. Daarbij zal voortdurend een relatie tussen theoretische en praktische invalshoeken van het onderwijs worden gelegd. Dit betekent dat zowel de kernconcepten van het vak (in wetenschappelijk en didactische zin) als het praktisch lesgeven zelf aan bod zullen komen Logopedie Tweemaal per jaar is er een bijeenkomst logopedie. Dit heeft als doel de student bewust te maken van de eigen stem, spraak en presentatievaardigheden die nodig zijn voor het leraarsberoep en deze zo nodig te verbeteren Intervisie Tabel 6: Vakcodes voor vakdidactiek Leraren moeten zich tijdens de uitoefening van hun beroep voortdurend blijven ontwikkelen. Tijdens de opleiding krijgen ze daarvoor technieken aangereikt. Deze zijn samengebracht onder de noemer intervisie. Intervisie is niet een apart vak, maar staat wel geprogrammeerd in het jaarrooster van de master SEC. In de minor wordt binnen Diepteverwerking en Oriëntatie werkplekleren aandacht besteed aan intervisie. In vaste groepen komen de studenten o.l.v. een mentor regelmatig bijeen om samen te leren van elkaars praktijkervaringen. Dit hoeven niet uitsluitend problemen te zijn; ook positieve ervaringen kunnen leerzaam zijn. Om de intervisiebijeenkomsten gestructureerd te laten verlopen wordt er onderscheid gemaakt tussen beschrijvingen van het voorval, vragen naar aanvullende informatie, gezamenlijke analyse, inventarisatie van adviezen, conclusies trekken, voornemens maken en het daarop voortbouwen in een vervolgbijeenkomst. Bij de intervisie zal het voorkomen dat onder de groepsleden de vereiste deskundigheid ontbreekt om aangedragen problemen op te lossen. De studenten kunnen dan besluiten om samen te gaan studeren in vakbladen en boeken of docenten te vragen om hen hierin te adviseren Diepteverwerking, Oriëntatie werkplekleren (minor) en Oriëntatie (master) De vakken Diepteverwerking, Oriëntatie werkplekleren en Oriëntatie, bereiden de studenten voor op het Werkplekleren. 21

22 Diepteverwerking en Oriëntatie werkplekleren zijn erop gericht om studenten te ondersteunen bij hun ontwikkeling tot docent en te helpen kennis, vaardigheden en houdingsaspecten die door de gehele minor en haar onderdelen worden aangeboden tot een synthese te brengen. Dit geldt analoog voor het vak Oriëntatie ten aanzien van de master, maar daar ligt ook een duidelijke nadruk op het leren kennen van school als werkomgeving. De centrale vragen die hierbij een rol spelen zijn: Wat wil ik? Wie ben ik? Wat kan ik? Deze centrale vragen worden steeds in de context van docentschap bekeken en onderzocht. Minor (oude stijl) Minor (BC) Master EMI51 Diepteverwerking Variant I EMI52 Diepteverwerking Variant II EA2X0 Oriëntatie werkplekleren EME09 Oriëntatie Werkplekleren Door middel van reflectie op ervaringen opgedaan in de praktijk en op het instituut ontwikkelt de student een persoonlijke en professionele kennisbasis en een daaraan gerelateerd zelfbeeld als professional. In dit onderdeel staat de reflectiecompetentie en het werken aan de eigen professionele ontwikkeling centraal Vakinhoudelijke component (alleen voor de master) ESoE hecht veel waarde aan de vakinhoudelijke kennis van haar afgestudeerde studenten. De tweejarige master SEC omvat daarom een vakinhoudelijk deel van 30 ec. Daarnaast kan er zoals hierboven aangeven een vakinhoudelijk schakelprogramma op maat worden opgelegd aan studenten met een (vakinhoudelijke) vooropleiding die niet direct toegang geeft tot de master SEC. Voor studenten die een (vak)master hebben afgerond (of zullen gaan afronden) is er geen vakinhoudelijke component nodig; voor hen is er de zogenaamde eenjarige uitvoeringsvariant. De vakken behorende bij de vakinhoudelijke component zijn vastgelegd in de OER (te vinden op de site van ESoE: Deze vakken worden verzorgd door de aan het schoolvak verwante (master)opleidingen van de TU/e en door vakdocenten van ESoE Bètadidactisch ontwerpen (alleen voor de master) Tabel 7: Vakcodes voor Diepteverwerking, Oriëntatie werkplekleren, en Oriëntatie Bètadidactisch ontwerpen is een praktijkgeoriënteerd vak waarbij het ontwerpen van innovatief bètaonderwijs centraal staat. Als zodanig kan het worden opgevat als een vorm van Ontwerp Gericht Onderwijs (OGO). Van de studenten wordt veel initiatief, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces verwacht. Daarbij worden zij geacht om de bètadidactische kennis die in dit vak wordt aangereikt expliciet in hun ontwerp te verwerken. De rode draad door het vak Bètadidactisch ontwerpen wordt gevormd door een focus op het ontwikkelen van bètaonderwijs. In multidisciplinaire teams werken studenten gezamenlijk aan een vakoverstijgende onderwijsontwerpopdracht in het bètadomein die door scholen is geformuleerd. Master 22

23 Dit ontwikkelproces verloopt in twee fasen. In de eerste fase wordt vooral toegewerkt naar een didactisch ontwerp dat is gedragen door bètadidactische theorie. In de tweede fase ligt het accent EME30 ontwerpen Betadidactisch meer op het uitwerken van het didactisch ontwerp in concreet lesmateriaal (docentenhandleiding en leerlingenmateriaal) en het uitproberen en evalueren van dit materiaal in de onderwijspraktijk. Dit vak wordt afgesloten met een onderwijsmarkt waar alle ontwikkelteams hun onderwijs(materiaal) presenteren. Bij deze onderwijsmarkt zullen opdrachtgevers, docenten van scholen en docenten van de ESoE aanwezig zijn. Tabel 8: Vakcode voor bètadidactisch ontwerpen Onderzoek (alleen voor de master) Problemen worden in de schoolpraktijk vaak 'opgelost' en vernieuwingen vaak ingevoerd zonder dat er een goede analyse aan vooraf is gegaan. Een kwaliteit van een academisch opgeleide docent is dat hij kritisch is, problemen signaleert en die op een wetenschappelijk verantwoorde manier benadert en/of oplost. Hiertoe maakt hij gebruik van wetenschappelijke methoden van informatieverzameling en analyse evenals van vak c.q. wetenschappelijke literatuur. Aangezien een universitair opgeleide docent een vakspecialist is, zal deze onderzoekskwaliteit van de docent vaak op het gebied van het schoolvak liggen. De docent wordt tevens geacht om zijn onderzoek zowel schriftelijk als mondeling te presenteren en te verantwoorden voor een collegiaal forum. De student doet (in principe) onderzoek naar een vak of bètadidactisch onderwerp, dat zoveel mogelijk aansluit bij het onderzoeksprogramma van ESoE. Daarmee wordt bedoeld dat de vak(inhoudelijke) context en de docent (zijn leren, vaardigheden, attitudes, materiaal, etc.) ten minste expliciet onderdeel zijn van het onderwerp van onderzoek. De docent en de vak(inhoudelijke) context kunnen daarbij ingebed zijn in een bredere thematiek (bijv. presteren of motivatie van leerlingen, onderwijsvernieuwingen, curriculumontwikkeling, multiculturaliteit, etc.). Het type onderzoek dat wordt uitgevoerd is vrij van keuze, mits het aansluit bij de onderzoeksvragen die beantwoord gaan worden. In zowel onderwijskundig als vakdidactisch onderzoek worden immers diverse typen onderzoek (kwantitatief en kwalitatief, ontwerpgericht, toetsend of anders) gebruikt. Voor onderzoek gelden twee varianten. In het tweejarige programma gaat het om een uitgebreid onderzoek van 30 ec. In de eenjarige variant van de opleiding voeren studenten een kleiner onderzoek uit ter grootte van 10 ec Specialisatie mogelijkheden Binnen de master SEC bestaat een beperkte ruimte voor specialisatie. Deze is organisatorisch ondergebracht binnen het vak bètadidactisch ontwerpen. De specialisatie bestaat uit een beperkt aantal specifieke onderwijsbijeenkomsten die het de deelnemers mogelijk maakt om hun opdracht binnen bètadidactisch ontwerpen op een bepaalde wijze in te vullen. De specialisaties worden geadministreerd als een extra vak en hiervoor kan een nascholingscertificaat worden afgegeven. In 2012/2013 zijn de specialisaties: Onderzoek van onderwijs: onderzoeksplan Onderzoek van onderwijs: uitvoering tweejarig EME23 EME24 eenjarig EME23 EME25 Tabel 9: Vakcodes voor onderzoek van onderwijs 23

24 Specialisatie: docent Onderzoek en Ontwerpen(Technasium) Binnen het vak Bètadidactisch ontwerpen bestaat er de mogelijkheid om al scholing te volgen voor het certificaat docent Onderzoek en Ontwerpen i.s.m. de Stichting Technasium. Dit bestaat naast de reguliere onderdelen van Bètadidactisch ontwerpen uit het volgen van 4 workshopdagen in Utrecht. De ontwerpopdracht bestaat uit het ontwikkelen van een O&O opdracht. Daarnaast wordt er 50 uur stage gelopen op een Technasium, waarvoor je een deel van werkplekleren kunt inzetten. Bij goed gevolg wordt door de Stichting Technasium een certificaat verleend Specialisatie: ICT in het bèta onderwijs ICT neemt een steeds grotere plaats in de maatschappij en stapje voor stapje ook in het onderwijs. Dat biedt nieuwe kansen. In dit specialisatiepakket maak je kennis met mogelijkheden van effectief gebruik van ICT in het bèta onderwijs. Het specialisatiepakket bestaat een aantal colleges en een op de specialisatie gerichte ontwerpopdracht van 50 uur. Na aftrek van de overlap met bètadidactisch ontwerpen, resteert een extra belasting van 56 uur. Deze specialisatie wordt geadministreerd onder vakcode EICT1 (2 ec). Ze telt niet als examenvak voor SEC, tenzij als invulling van capita selecta. Het wordt gehonoreerd met een VO nascholingscertificaat dat aantoont dat de basisscholing tot O&O docent met goed gevolg doorlopen is. 5 Praktische zaken 5.1 Toelating en inschrijving Minor (oude stijl) Studenten kunnen zich inschrijven voor de minor E&C via de minor majorsite van de TU/e. Variant I kan door studenten van alle faculteiten worden gekozen. Toelating van Variant II vindt plaats op basis van de verwantschapstabel Minor (in Bachelor College) Studenten kunnen zich inschrijven voor het onderwijs oriënterend pakket en het onderwijs verdiepend pakket via de site van het Bachelor College en/of de planning app. In verband met de complexe roostering die in veel gevallen maatwerkoplossingen noodzakelijk maken, en nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot de inrichting van de educatieve minor in het Bachelor College raden wij sterk aan om bij interesse voor het volgen van (delen van) deze pakketten, in een vroeg stadium contact op te nemen met de coördinator van de minor: esoe.minor@tue.nl Master SEC ESoE vindt het belangrijk studenten op maat te bedienen. Er wordt daarom gewerkt met een persoonlijke studieovereenkomst waarin het persoonlijke programma is vastgelegd. In de paragraaf doelgroep staan de diverse vooropleidingen beschreven waarmee studenten de master SEC in kunnen stromen. Dit betekent dat we voor studenten die niet direct toelaatbaar zijn een programma op maat opstellen. Afhankelijk van hun opleiding wordt bepaald voor welke onderdelen van het schoolvak nog een aantal universitaire vakken moeten worden gevolgd. Het kan hier gaan om een schakelprogramma en/of een vakinhoudelijk deel binnen de master. Verder worden er op basis van 24

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur TU/e Lerarenopleiding Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Opbouw presentatie Filmpje Tweedegraads lerarenopleiding Uitstroomprofiel 1e graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Studiegids Minor Educatie en Communicatie Master Science Education and Communication. Eindhoven School of Education

Studiegids Minor Educatie en Communicatie Master Science Education and Communication. Eindhoven School of Education Studiegids 2011-2012 Minor Educatie en Communicatie Master Science Education and Communication Eindhoven School of Education Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Algemene informatie... 3 1.1 Algemene inleiding...

Nadere informatie

HANDLEIDING MINOR LEREN LESGEVEN

HANDLEIDING MINOR LEREN LESGEVEN FACULTY OF BEHAVIOURAL, MANAGEMENT AND SOCIAL SCIENCES HANDLEIDING MINOR LEREN LESGEVEN UT LERARENOPLEIDING ELAN 2015/2016 Inhoud 1. De Minor Leren Lesgeven... 3 2. Studieprogramma van de 15 en 30 EC

Nadere informatie

Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra

Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra Science Education and Communication (SEC) Welkom!! Fer Coenders Anne Dijkstra Programma Welkom De masteropleiding SEC Specialisatie Science Education (SE) SE, scheikunde Specialisatie Science Communication

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION LERARENOPLEIDING NATUURKUNDE, WISKUNDE, SCHEIKUNDE, INFORMATICA EN ONTWERPEN Heb jij een technische bachelor gevolgd

Nadere informatie

bij artikel 3.2, eerste lid, van de Onderwijs- en Examenregeling Masteropleiding Science Education and Communication

bij artikel 3.2, eerste lid, van de Onderwijs- en Examenregeling Masteropleiding Science Education and Communication Bijlage 1 bij artikel 3.2, eerste lid, van de Onderwijs- en Examenregeling Masteropleiding Science Education and Communication a. Inhoud van de opleiding en van het daaraan verbonden examen Dit is beschreven

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 Science Education and Communication Leraar vho maatschappijleer en maatschappijwetenschappen PROGRAMMA 3TU M-SEC: eerstegraads lerarenopleidingen

Nadere informatie

HANDLEIDING HANDLEIDING MINOR LEREN LESGEVEN LESGEVEN

HANDLEIDING HANDLEIDING MINOR LEREN LESGEVEN LESGEVEN FACULTY OF BEHAVIOURAL, MANAGEMENT AND SOCIAL SCIENCES FACULTY OF BEHAVIOURAL, MANAGEMENT AND SOCIAL SCIENCES HANDLEIDING MINOR LEREN HANDLEIDING LESGEVEN MINOR LEREN UT LERARENOPLEIDING, VAKGROEP ELAN

Nadere informatie

IK INSPIREER JONGEREN

IK INSPIREER JONGEREN GRADUATE SCHOOL 2016-2017 IK INSPIREER JONGEREN Graduate program SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION * This major is formally part of the Computer Science & Engineering Bachelor program Graduate program

Nadere informatie

Ik inspireer jongeren

Ik inspireer jongeren GRADUATE SCHOOL 2015-2016 Ik inspireer jongeren Graduate program Science Education and Communication * This major is formally part of the Computer Science & Engineering Bachelor program Graduate program

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2014-2015 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Hbo tweedegraadslerarenopleiding

Hbo tweedegraadslerarenopleiding Hbo tweedegraadslerarenopleiding Verkort traject www.saxionnext.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Een bijzondere opleiding 4 Opbouw 5 Toelating en inschrijving 7 Beste student, Je hebt een afgeronde hbo- of

Nadere informatie

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) Locatie specifieke bijlage TU/e 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404)

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s) Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2017-2018 Voor studenten die: het tweede jaar van de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2014-2015 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017 Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG Science Education and Communication Leraar vho maatschappijleer en maatschappijwetenschappen PRESENTATIE DIGITAAL www.utwente.nl/master/sec/powerpoint www.utwente.nl/master/lvhom/powerpoint

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s) Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2018-2019 Voor studenten die de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en Communicatie in de Wiskunde

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders. verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen

Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders. verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Lerarenopleiding Groningen Studiejaar: 2015-2016 Voor studenten die Het tweede jaar van de Educatieve Master of de masteropleiding

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 3 Didactief Special december 2016 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk 5 eerstegraads

Nadere informatie

Voorlichtingsavond ILO

Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 Didactief Special december 2016 3 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk eerstegraads

Nadere informatie

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018 Lerarenopleiding Geesteswetenschappen Masterdag 16 mrt. 2018 1 Inhoud Leraar worden? Opleidingstrajecten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 2 Waarom zou je leraar

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC)

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Protocol Werkplekleren Student ESoE Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Versie juli 2011 1 Protocol Werkplekleren Master SEC Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk te laten

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS.

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSSCHAPPEN Na je master Sociologie,

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2015-2016 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) VERSIE UNIVERSITEIT

Nadere informatie

2

2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 De ILO leidt op voor eerstegraads leraar in 23 verschillende vakken. Je kunt voor de meeste opleidingen zowel in augustus als in februari beginnen. Voor Arabisch, Hebreeuws,

Nadere informatie

BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING. 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404)

BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING. 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) 2016-2017 TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT UNIVERSITEIT TWENTE TECHNISCHE

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Protocol ECD. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC)

Protocol ECD. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Protocol ECD Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Versie juli 2011 1 Protocol ECD Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk te laten verlopen worden in dit protocol de richtlijnen,

Nadere informatie

Master Science Education and Communication (SEC) 3TU Master, track scheikunde/natuurkunde. Talitha Visser, vakdidacticus scheikunde

Master Science Education and Communication (SEC) 3TU Master, track scheikunde/natuurkunde. Talitha Visser, vakdidacticus scheikunde Master Science Education and Communication (SEC) 3TU Master, track scheikunde/natuurkunde Talitha Visser, vakdidacticus scheikunde SPOORBOEKJE Inhoud Studieprogramma Studieroutes Arbeidsmarkt Toelating

Nadere informatie

Dit is een wettelijk vastgestelde rol met een beroepsprofiel waar ieder zich mee bemoeit: politiek niet in de laatste plaats. Waarom.

Dit is een wettelijk vastgestelde rol met een beroepsprofiel waar ieder zich mee bemoeit: politiek niet in de laatste plaats. Waarom. 1 Dit is een wettelijk vastgestelde rol met een beroepsprofiel waar ieder zich mee bemoeit: politiek niet in de laatste plaats. Waarom.// 2 Maar er is meer. Het gaat om opgroeiende jongeren die op hun

Nadere informatie

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)

Vrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s) Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2016-2017 Voor studenten die Het tweede jaar van de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en Communicatie

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels

Nadere informatie

Praktijkopleider agrotechniek

Praktijkopleider agrotechniek Associate degree Deeltijd 2018-2019 Praktijkopleider agrotechniek Ontwikkel uw vaardigheden als praktijkopleider in de agrotechnische sector met deze tweejarige opleiding 2 De agrarische sector is continu

Nadere informatie

Open Dag Lerarenopleidingen Educatie en Communicatie in de Bètawetenschappen Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen

Open Dag Lerarenopleidingen Educatie en Communicatie in de Bètawetenschappen Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen Open Dag 2019 Lerarenopleidingen Educatie en Communicatie in de Bètawetenschappen Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen Thursday, April 18, 2019 PROGRAMMA Lerarenopleidingen aan de UT Ervaringen

Nadere informatie

De besturen van de faculteiten Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie en Wiskunde en Informatica:

De besturen van de faculteiten Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie en Wiskunde en Informatica: GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING ex art. 9.15 lid I WHW ten behoeve van de universitaire lerarenopleidingen TUE De besturen van de faculteiten Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie en Wiskunde en

Nadere informatie

master leraar voortgezet onderwijs

master leraar voortgezet onderwijs DEEL JE KENNIS! master leraar voortgezet onderwijs JOUW PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP De master Leraar voortgezet onderwijs van de VU is een eenjarige master (voltijd*) waarin je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleidingen Bio-exact Natuurkunde en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde

Nadere informatie

U I T S P R A A K 1 5 1 0 5

U I T S P R A A K 1 5 1 0 5 U I T S P R A A K 1 5 1 0 5 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen de Bestuursraad van het ICLON, verweerder 1. Ontstaan en

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Organisatie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG LERAREN- OPLEIDINGEN O OPEN DAG Science Education and Communication Leraar vho in zaakvakken maatschappijleer en maatschappijwetenschappen UT-LERARENOPLEIDINGEN M-SEC: eerstegraads lerarenopleidingen Informatica,

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II Protocol Werkplekleren Student ESoE Minor Educatie & Communicatie Variant II Versie juli 2011 1 Protocol Werkplekleren Minor Educatie & Communicatie Variant I Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie

Nadere informatie

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) Locatie specifieke bijlage TU/e 2014-2015 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404)

Nadere informatie

Lerarenopleidingen Amsterdam. Volg een versneld programma

Lerarenopleidingen Amsterdam. Volg een versneld programma Lerarenopleidingen Amsterdam Volg een versneld programma Versie juni 2016 Pabo-afgestudeerden Je bent in het bezit van een pabogetuigschrift* > versneld studieprogramma van 2 tot 3 jaar afhankelijk van

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

SURF ALLE H@NDS AAN DEK VERSLAG LIVE-EVENT

SURF ALLE H@NDS AAN DEK VERSLAG LIVE-EVENT SURF ALLE H@NDS AAN DEK VERSLAG LIVE-EVENT 25 februari 2010 Partners: Universiteit van Amsterdam, ILO (Instituut voor de Lerarenopleiding; penvoerder); Vrije Universiteit, Onderwijscentrum VU; Universiteit

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC)

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Protocol Werkplekleren Student ESoE Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Versie nov. 2009 Protocol Werkplekleren Master SEC Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk te laten

Nadere informatie

1. Welke routes tot leraar zijn er in het hoger onderwijs?

1. Welke routes tot leraar zijn er in het hoger onderwijs? 1 1. Welke routes tot leraar zijn er in het hoger onderwijs? Het hoger onderwijs kent routes tot leraar in het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs: HBO Het hoger beroepsonderwijs kent

Nadere informatie

Welkom bij de ILO, de lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam!

Welkom bij de ILO, de lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam! Welkom bij de ILO, de lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam! 1 2 Op de UvA leiden wij eerste-graads leraren op, met het masterdiploma dat je bij ons haalt krijg je een bevoegdheid voor alle

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Schakelprogramma s track Science Education / leraar VHO voor instroom vanuit het HBO

Schakelprogramma s track Science Education / leraar VHO voor instroom vanuit het HBO Bijlage 3 bij artikel 3.2, tweede lid, van de Onderwijs- en Examenregeling Schakelprogramma s track Science Education / leraar VHO voor instroom vanuit het HBO 1) Voor de specialisatie informatica wordt

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakelprogramma 6 INHOLLAND met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Kopopleiding Leraar Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd

Kopopleiding Leraar Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd 2019 2020 Kopopleiding Leraar Omgangskunde Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd In het kort Weinig beroepen zijn zo gevarieerd als het beroep van leraar. Je bent studieloopbaanbegeleider,

Nadere informatie

Overwegende dat KOMEN HET VOLGENDE OVEREEN: Artikel 1. Begripsbepalingen

Overwegende dat KOMEN HET VOLGENDE OVEREEN: Artikel 1. Begripsbepalingen Archeologie, het Bestuur van de Faculteit Campus Den Haag, het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, het Bestuur van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, het Bestuur van de Faculteit der Sociale

Nadere informatie

Master s Open Day 3 oktober 2018

Master s Open Day 3 oktober 2018 Master s Open Day 3 oktober 2018 Welkom bij deze voorlichting over het hbo premasterprogramma Youth, Education and Society (YES) 17:30-18:15 zaal Ruppert 0.02 Introductie hbo premasterprogramma YES Voorbereiding

Nadere informatie

Contact. particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs. bezoekadres Handelskade 75. postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer

Contact. particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs. bezoekadres Handelskade 75. postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer Contact bezoekadres Handelskade 75 postadres Postbus 2119 7420 AC Deventer telefoon 0570-60 30 83 fax 0570-60 37 05 e-mail info.next@saxion.nl particuliere hogeschool voor beroepsonderwijs Hbo Tweedegraadslerarenopleiding

Nadere informatie

Het vak leraar is een vak waar heel veel mensen wel iets over denken, zeggen of weten. Iedereen heeft zelf op school gezeten, en veel mensen hebben

Het vak leraar is een vak waar heel veel mensen wel iets over denken, zeggen of weten. Iedereen heeft zelf op school gezeten, en veel mensen hebben 1 2 Het vak leraar is een vak waar heel veel mensen wel iets over denken, zeggen of weten. Iedereen heeft zelf op school gezeten, en veel mensen hebben ook weer zelf kinderen op school heeft. Het is ook

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Kopopleiding Leraar Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd

Kopopleiding Leraar Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd 2019 2020 Kopopleiding Leraar Omgangskunde Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd In het kort Weinig beroepen zijn zo gevarieerd als het beroep van leraar. Je bent studieloopbaanbegeleider,

Nadere informatie

Bijlagen OER Master Educatie en Communicatie in de Wiskunde en Natuurwetenschappen (2016/2017)

Bijlagen OER Master Educatie en Communicatie in de Wiskunde en Natuurwetenschappen (2016/2017) Bijlagen OER Master Educatie en Communicatie in de Wiskunde en Natuurwetenschappen (2016/2017) Bijlage I: Eindtermen van de opleiding (Art. 1.3) 1. Met de opleiding wordt beoogd: a. voor te bereiden op

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

Neerlandistiek CROHO 60849

Neerlandistiek CROHO 60849 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 8988 20 februari 2019 Beleidsregel van de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media van 12 februari 2019 nr.

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE MASTEROPLEIDING FILOSOFIE 120 EC (WIJSBEGEERTE VAN EEN BEPAALD WETENSCHAPSGEBIED) FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2016-2017 Deel

Nadere informatie

Lerarenopleidingen Amsterdam. Volg een versneld programma

Lerarenopleidingen Amsterdam. Volg een versneld programma Lerarenopleidingen Amsterdam Volg een versneld programma Pabo-afgestudeerden Je bent in het bezit van een pabogetuigschrift*versneld studieprogramma van 2 tot 3 jaar afhankelijk van vooropleiding, vrijstellingen

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling GMW. Bijlage 1a

Onderwijs- en Examenregeling GMW. Bijlage 1a faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen lerarenopleiding Onderwijs- en Examenregeling GMW Bijlage 1a De Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Mens- en Maatschappijwetenschappen

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe

Nadere informatie

Je moet echt heel wat in huis hebben als je leraar wordt. En het is ook niet voor iedereen weggelegd. Waar kies je voor als je leraar wordt?

Je moet echt heel wat in huis hebben als je leraar wordt. En het is ook niet voor iedereen weggelegd. Waar kies je voor als je leraar wordt? 1 2 Je moet echt heel wat in huis hebben als je leraar wordt. En het is ook niet voor iedereen weggelegd. Waar kies je voor als je leraar wordt? Ik wil daarvoor graag starten met dit beeld, deze visualisatie.

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Studeren in deeltijd 8 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappij 2019-2020 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is in principe toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben

Nadere informatie

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Binnen twee jaar als leerkracht voor de klas. Verkorte opleiding Leraar Basisonderwijs (pabo) share your talent. move the world.

Binnen twee jaar als leerkracht voor de klas. Verkorte opleiding Leraar Basisonderwijs (pabo) share your talent. move the world. Verkorte opleiding Leraar Basisonderwijs (pabo) HBO-bachelor voltijd Startmoment: september 2019 Graad: Bachelor of Education Binnen twee jaar als leerkracht voor de klas Je hebt een hbo- of universitaire

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG

LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG LERAREN- OPLEIDINGEN OPEN DAG Science Education and Communication Leraar vho in zaakvakken maatschappijleer en maatschappijwetenschappen UT-LERARENOPLEIDINGEN 4TU M-SEC: eerstegraads lerarenopleidingen

Nadere informatie

Handleiding Honours Programma Wiskunde

Handleiding Honours Programma Wiskunde Handleiding Honours Programma Wiskunde Deze handleiding beschrijft inhoud en organisatie van het honours programma (HP) van de bacheloropleiding Wiskunde en Wiskunde en Toepassingen aan de Universiteit

Nadere informatie

Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven, TU/e

Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven, TU/e REGELING TOELATING MASTEROPLEIDINGEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN 2012 Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven, TU/e gelet op artikel 7.31 van de Wet op het hoger onderwijs

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE DUALE MASTEROPLEIDING TAALWETENSCHAPPEN 90 EC PROGRAMMA NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2015-201 Deel

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 6 Het Pre-masterprogramma 7 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Deel C: Amendement Regeling educatieve minor en educatieve module

Deel C: Amendement Regeling educatieve minor en educatieve module Deel C: Amendement Regeling educatieve minor en educatieve module De Onderwijs- en Examenregeling (OER) is het document dat de hoofdlijnen van het programma en de examinering van de masteropleiding Leraar

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience. Leiden, 17 januari 2017

Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience. Leiden, 17 januari 2017 Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience Leiden, 17 januari 2017 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Specifieke leraren - opleiding economie

Specifieke leraren - opleiding economie COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit

Nadere informatie