1. Spiritualiteit, wat betekent dit?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "1. Spiritualiteit, wat betekent dit?"

Rosalia van der Linden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Rol en competenties van verpleegkundigen in spirituele zorg Katholieke Hogeschool Limburg (Joke Lemiengre, Elke Detroyer) Wit-Gele Kruis Vlaanderen (Louis Paquay, Luc Van Gorp) Katholieke Universiteit Leuven (Chris Gastmans, Bernadette Dierckx de Casterlé) 1. Spiritualiteit, wat betekent dit? EEN DIALYSEPATIENT VERTELT: Soms kan je echt mede-leven in hun ogen lezen, of, empathie voelen of gewoon iets dat ze je laten voelen dat je ook iemand bent, en dat ze begrijpen waardoor je heen moet gaan, en weet je, er echt zijn met jou. Dit helpt veel. De verpleegkundigen die je je herinnert, zijn deze waar ik mij echt mee verbonden voelde. Vaak heb ik het gevoel dat zo n verbondenheid precies een spirituele verbondenheid is. (Tanyi et al., 2006) Ethos - Joke Lemiengre 2 1

EEN DIALYSEPATIENT VERTELT: Soms kan je echt mede-leven in hun ogen lezen, of, empathie voelen of gewoon iets dat ze je laten voelen dat je ook iemand bent, en dat ze begrijpen waardoor je heen

2 2. ROL VAN DE VERPLEEGKUNDIGE IN SPIRITUELE ZORG Het ondersteunen, het opkomen voor en het mogelijk maken van het verbinden van de patiënt met datgene wat voor hem wezenlijk en van grote betekenis is. Spirituele zorg: Dynamisch samenspel tussen zijn en doen ZIJN Zorgattitudes Presentie Zelfbewustzijn DOEN Spirituele zorginterventies Communicatie en rapportage Lemiengre et al. in process 3. Competenties Vlaamse thuisverpleegkundigen in het verlenen van spirituele zorg Onderzoeksdoel: Het beschrijven van de percepties van de Vlaamse thuisverpleeg- en zorgkundigen met betrekking tot hun competenties in het verlenen van spirituele zorg. Ethos - Joke Lemiengre 4 2

Spirituele zorg: Dynamisch samenspel tussen zijn en doen ZIJN Zorgattitudes Presentie Zelfbewustzijn DOEN Spirituele zorginterventies Communicatie en rapportage

3 2. Methode (1) Design Cross-sectioneel beschrijvend survey onderzoek Steekproef 20% random sample verpleeg- en zorgkundigen Wit-Gele Kruis Vlaanderen (Juni-September 2012) Ethos - Joke Lemiengre 5 2. Methode (2) Ontwikkeling survey instrument: Competenties spirituele zorg in de thuisverpleging Basis: Nederlandse Spirituele Zorg Competentie Schaal (van Leeuwen et al. 2006). Aanpassing schaal op basis van inzichten literatuurstudie (McSherry 2007, Edwards et al. 2010, Lemiengre et al. in progress). Ethos - Joke Lemiengre 6 3

Methode (2) Ontwikkeling survey instrument: Competenties spirituele zorg in de thuisverpleging Basis: Nederlandse Spirituele Zorg

4 2. Methode (3) Validering survey instrument: Competenties spirituele zorg in de thuisverpleging Inhoudsvaliditeit (expertenconsultatie): Scale Content Validity Index >0.90 Face validiteit: 11 ad random verpleegkundigen Wit-Gele Kruis Vlaanderen Multivariate exploratieve factoranalyse: 26 items werden weerhouden en onderverdeeld in 3 factoren (62.4% en 59.3% verklaarde variantie) Ethos - Joke Lemiengre 7 2. Methode (4) Survey instrument: Competenties spirituele zorg in de thuisverpleging (26 items) Zorgattitudes (n=10) Spirituele zorginterventies (n=7) Zorgproces en organisatorische aspecten van spirituele zorg (n=9) Ethos - Joke Lemiengre 8 4

90 Face validiteit: 11 ad random verpleegkundigen Wit-Gele Kruis Vlaanderen Multivariate exploratieve factoranalyse: 26 items werden weerhouden en onderverdeeld

5 Voorbeeld Creëren van ruimte waardoor de patiënt zijn mogelijke levensvragen kan uiten Belang dat u aan deze competentie hecht: 0 Niet belangrijk 0 Minder belangrijk 0 Belangrijk 0 Erg belangrijk 0 Prioritair De mate waarin u zich competent voelt: 0 Helemaal niet competent 0 Niet competent 0 Competent 0 Erg competent 0 Uitermate competent Ethos - Joke Lemiengre 9 2. Methode (5) Analyses Beschrijvende analyse (frequenties en %) Invloed demografische kenmerken op percepties: Univariate analyses Multivariate lineaire regressieanalyse SPSS versie 16.0 Ethos - Joke Lemiengre 10 5

0 Competent 0 Erg competent 0 Uitermate competent Ethos - Joke Lemiengre 9 2.

6 3. RESULTATEN Respons: 56% (n=564) Kenmerken steekproef: Geslacht: vooral vrouwen (93%) Leeftijd: tussen 40 en 49 jaar (40%) Geloof: Christelijk, niet-praktiserend (66%) Opleiding: 50% verpleegkundigen (HBO5) 38% bachelor in de verpleegkunde 10% zorgkundigen Ervaring: 20 tot 29 jaar (41%). Ethos - Joke Lemiengre RESULTATEN Respons: 56% (n=564) Kenmerken steekproef: Bijkomende opleiding palliatieve zorg, ethiek of pastorale zorg (13%) Ethos - Joke Lemiengre 12 6

verpleegkunde 10% zorgkundigen Ervaring: 20 tot 29 jaar (41%). Ethos - Joke Lemiengre 11 3.

7 SPIRITUELE ZORGCOMPETENTIES BELANG Zorghoudingen Spirituele zorginterventies Zorgproces en organisatorische aspecten van spirituele zorg Gepercipieerde mate van verworvenheid Ethos - Joke Lemiengre 13 Gepercipieerd belang zorghoudingen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Prioritair Erg belangrijk Belangrijk Niet belangrijk Helemaal niet belangrijk Ethos - Joke Lemiengre 14 7

Lemiengre 13 Gepercipieerd belang zorghoudingen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

8 Gepercipieerde mate van verworvenheid zorghoudingen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Uitermate competent Heel competent Competent Niet competent Helemaal niet competent Ethos - Joke Lemiengre 15 Gepercipieerd belang spirituele zorginterventies 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Prioritair Erg belangrijk Belangrijk Niet belangrijk Helemaal niet belangrijk Ethos - Joke Lemiengre 16 8

Lemiengre 15 Gepercipieerd belang spirituele zorginterventies 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20%

9 100% Gepercipieerde mate van verworvenheid spirituele zorginterventies 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Uitermate competent Heel competent Competent Niet competent Helemaal niet competent Ethos - Joke Lemiengre % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gepercipieerd belang zorgproces- en organisatorische aspecten spirituele zorg Prioritair Erg belangrijk Belangrijk Niet belangrijk Helemaal niet belangrijk Ethos - Joke Lemiengre 18 9

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gepercipieerd belang zorgproces- en organisatorische aspecten

10 Gepercipieerde mate van verworvenheid zorgproces- en organisatorische aspecten spirituele zorg 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Uitermate competent Heel competent Competent Niet competent Helemaal niet competent Ethos - Joke Lemiengre 19 Invloed van Bijkomende opleiding palliatieve zorg, ethiek of pastorale zorg op gepercipieerd belang van: 1. Zorgproces en organisatorische aspecten van spirituele zorg (p<0,05) 2. Spirituele zorginterventies (p<0,01) Ethos - Joke Lemiengre 20 10

19 Invloed van Bijkomende opleiding palliatieve zorg, ethiek of pastorale zorg op gepercipieerd belang van: 1.

11 Invloed van Aantal jaar verpleegkundige ervaring op gepercipieerd belang van Spirituele zorginterventies (p=<.001) Ethos - Joke Lemiengre 21 Besluit Erg positieve percepties Vlaamse thuis- en zorgkundigen t.a.v. zorgattitudes in de spirituele zorg, Gematigd positieve percepties t.a.v. spirituele zorginterventies Gematigd positief tot eerder negatieve percepties t.a.v. zorgproces en organisatorische aspecten van spirituele zorg Ethos - Joke Lemiengre 22 11

percepties Vlaamse thuis- en zorgkundigen t.a.v.

12 Besluit Invloed bijkomende opleiding palliatieve zorg, ethiek of pastorale zorg én aantal jaar ervaring in de zorg op gepercipieerd belang van spirituele zorg Ethos - Joke Lemiengre 23 12

Vergelijkbare documenten

DIALOVO 36. De Maesschalck Lieven, Coördinator Mobilab, Thomas More Kempen.

DIALOVO 36. De Maesschalck Lieven, Coördinator Mobilab, Thomas More Kempen. DIALOVO 36 Van Referentie De Maesschalck Lieven, Coördinator Mobilab, Thomas More Kempen. Koskinen, S.A., Hupli, M.A., Katajisto, J.B., Salminen, L., a, Graduating Finnish nurse students' interest in gerontological